ORGAAN VOOR D ENTE VELSEN No. 46 Woonsd&n 12 April 1922 VAN DEN WACHTTOREN. Jaargang IJMUIDER COURANT Ab0Bn*mestsprij8i f 1.— per 8 maMiCen, frwtso per post fl.SS AboaBeKJenten wordea aangeaoffiiefe sta» ket Bureau esi bg de Ageaten, Tot pi^ntsing v«e advertent fcifcs v*d Buitea d* geMesKfe VELSEN in dit. bkc is uitslnitcad gerfeestigc kat AdverteKti® festrs&fi P. F.C ROELSE, IJMUIfEK. Advertent.ëH uiterlijk iï t® eend** WOENSDAG tot; 9 asv ®n YBIiaAG tot 4 uur a.K, - ¥«rafMj»t ^?o«asdag8 m £atmd&$u Uitgave RM&I, T«a« ;Ulig«v«w M|. Ritas «idea ABBES VOOS RE»ACTIE EN ADMINISTRATIS: R. V. Drsktatst} Siafewel, vhlhmspUbs 11. IJaauidsis ft}! Ingeionde mededeelingen 40 ctt. per rejrel— Adrertentie» van 11. enm. 6 regels f 1.—, iedere regel meer 80 ets. Compact gezette advertenties van 1 t. en m. 6 regels f 1.85, iedere regel meer 85 ets.— Klein» advertenties en familieberichten zoomede vereenigings advertenties nit de gemeente, nitsinitend bq vooruitbe taling, van 1 t. en m 6 regels f 0.76, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante betaling worden de gewone prezen berekend. Advertenties „adres bnr. v. d. blad" 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven wordt 10 ets. in rekening gebracht - Bovenstaande regelpr^zeD worden met 5 «te verhoogd voor advertentie» »an kritpn de gemeente Velsen OFFICIÉÉL. BURGERLIJKE STAND. Bureau-uren op den G o e d e n V r ij d ag. De Ambtenaar van den Burgerlijken stand in de gemeente Velsen maakt bekend, dat op 14 April a. s. (O o e d e Vrijdag) het bureau van den burgerlijken stand op verzoek van belanghebbenden alleen tot het doen van over! ij den s- aangiften zal worden geopend tusschen 9.30 en 10 uur voormiddags, indien de verzoeker aantoont dat met de te verrichten werkzaamheden niet tot den volgenden dag kan worden gewacht. Velsen, 11 April 1922. De Ambtenaar van den Burgerlijken stand voornoemd, E. W. DE BOER. De nationaliteitenkwesties. - - Ze bestonden ook reeds voor den oor log; het mokte en wrokte ook toen in Ierland tegen Engeland, in Polen tegen Duitschland; Vlamingen en Walen vormen een tegenstelling voor en in en na den oorlog. De Donau-monarchie is nit elkaar gevallen, omdat ze uit een veelheidvan nationaliteiten bestond die elkander niet wisten te verdragen. Tijdens den oorlog verdwenen de ver schillen tusschen de nationaliteiten iu een staat niet, maar werden eerder scherper. Dat geldt in het bijzonder voor Oostenrijk-Hongarije en heeft dit land in den oorlog ook verzwakt. Maar zelfs in België heeft de gemeenschap pelijke haat tegen de Duitschers tus schen de beide volksdeelen geen toena dering gebracht. In ons land bestaat wel geen ver deeldheid door de verschillen van taal en ras, maar ziet men toch in de laat ste jaren ieder voor eigen taal en ka rakter ijveren. Zeer in het bijzonder is dit het geval met de Friezen. De Jong- Friesche beweging scheen aanvanke lijk zelfs naar afscheiding uit het Ne- derlandsche Staatsverband te sturen. Thans willen de Friezen wel Nederlan ders blijven, maar Friesland boppe! In Groningen is ook een provinciale taal beweging. Liefde tot de taal heeft ook daar geleid tot vereeniging en liet voor vreemde ooren zeer onwelluidende Groningsch begint ook een eigen let terkunde te vormen. De Weensche geleerde Dr. A. Mahi wijst er op, dat die nationale verschil len in vroegere eeuwen een grooten rol gespeeld hebben. De nationale worste iingen zelfs van den tijd der volksver huizing kunnen niet weggemoffeld worden, al gaan ze vaak schuil achter het masker van godsdienst-, dynasti sche en andere oorlogen. Wij zien ook in het heden overwonnen volken aan hun nationaliteit vasthouden: Ieren Finnen, Polen, Boeren enz. De Romei nen hebben vergeefs getracht de Gal liërs tot Romeinen te maken. De tegen woordige Franschen zijn de onver valschte nakomelingen der Galliërs Sinds 1918 heeft Italië zijn grens uit den Romeinschen tijd weer bereikt, de taalgrens tusschen Italianen en Slaven zal echter blijven. Opper-Silezië is Poolsch geworden, juister is het te zeggen, dat het Poolsch moet worden Of het ook gebeuren zal? De kleine na ties trachten altijd weer hun zelfbe schikkingsrecht te herwinnen en het is merkwaardig, als wij de volkerenkaart van 77 met die van 22 vergelijken, hoe gering de veranderingen zijn in de streken der hoogste Europeesche be schaving. Ondanks wereldschokkende gebeurtenissen blijven de natiën trouw aan hun verleden, taal en afkomst. Zoo blijkt dus de wereldgeschiedenis een groote koffiemolen, waarin eens alle nationaliteiten fijn en gelijk gema len zullen worden. De kracht der na tionaliteit is groot, ze is hard als dia mant, dat niet afslijt. En ook zij, die I zich boven al die kleine nationale ver schillen ver verheven wanen, worden warm, en strijdlustig, als hun eigen j nationaliteit in den druk komt en dreigt verloren te gaan. 1 De gevaarlijkste tegenstander van het Britsche rijk. I De Britsch-Indiërs hebben hun Mes- j sias verloren. Gandhi, de Hindoe, die niet met het zwaard wil strijden, is werkelijk gevangen genomen en tot zes jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hoe zal hij zijn vaderland weerzien na zes jaar werkeloos geweest te zijn? Zijn geest is echter niet achter kerker deuren weg te sluiten en zal niet wer keloos blijven. Wellicht zal het marte laarschap de zaak van Gandhi eer ba ten dan schaden. Gandhi is veroor deeld, omdat hij opruiende artikelen schreef in het blad Jong-Indië. Het merkwaardige in dezen persoon is zijn afkeer van geweld. Hij is een re volutionair, maar wars van burger oorlog en gewapenden opstand. Dus ook ongevaarlijk, zou men allicht den ken. Maar Gandhi heeft bewezen, dat men een geweldige kracht kan ontwik kelen door het beginsel van lijdelijk verzet. Zijn beginsel heet non-cooperation. Hij wil, dat de Indiërs alle samenwer king met de Engelschen zullen nalaten. Zoo heeft hij uitgeschreven een alge- meene boycot van het Britsche bestuur en den handel. Hij verscheen in een kleed van Indische stof en makelij, om zoo te kennen te geven, dat alle Brit sche goederen door hem verafschuwd en in den ban gedaan werden. Vooral het weigeren van het betalen van belasting is een gevaarlijk wapen, een doodelijke wonde voor ieder gezag. Zoo heeft Gandhi alle gemeenschap met de Engelschen verbroken en velen, voor wie hij een heilige is, volgden zijn voorbeeld. Men weet in Engeland, dat het broeit in indië. Het bezoek van den pomilairen kroonprins is geen succes geweest. Hij werd hier en daar koel ontvangen of niet ontvangen; de scha re, die hem moest begroeten ontbrak. Non-cooperation immers! Engeland, dat kan roemen the biggest country van de wereld te zijn en over \t;elks .machtig rijk de zon nooit onder gaat, ziet zijn koloniën groot en zelfbe wust worden. De kinderen krijgen al- meer te zeggen. Wat zal het met zijn legers beginnen, waar niet te vechten valt. Evenals voor een huwelijk moeten er voor een oorlog twee partijen zijn. Maar Gandhi wil niet de hulp van het zwaard. Hij vertrouwt op de zege van het recht en de vrijheid van zijn volk door het zwaard des geestes. Dit is vooral het bijzonder belangwekken de in deze beweging. En is scherper en tevens edeler wapen dan van staal. Daarmee gaat Gandhi overwinnen. RAADSOVERZIGHT. Zitting van 4 April 1922. Het langdurigst en ook het meest belangrijke debat in deze raadszitting is gegaan over het bericht van de Com missie tot verschaffing van productie ve werkgelegenheid inzake aanvaar ding der subsidie-voorwaarden voor werkverruiming. Zooals reeds vroeger is gemeld wil de regeering de gelegen heid tot werkverruiming steunen, doch stelt daarbij de voorwaarde, dat het uurloon niet hooger mag zijn dan 52 cents. Bij een achturigen werkdag en een 45-urige werkweeek, kan een werk loos tewerkgestelde dan komen op een weekloon van f 23.40. 't Is begrijpelijk, dat de arbeiderslei ders dit loon beslist onvoldoende ach ten, doch zooals wel meer geschiedt zijn de verschillende besturen der ar beidersorganisaties het niet eens over de vraag of men desondanks tegen dit loon zal laten werken. De Christelijke Vakorganisaties stellen zich op het standpunt van: „Beter een half ei, dan een leege dop" m.a.w. f 23.40 inkomen per week in het gezin van werkloozen is beter dan niets en zij zouden dus, zij het niet zonder protest, op het boven genoemde uurloon aan het werk willen tijgen. Dit standpunt werd in den raad verdedigd door de heeren Diependaal en Wardenaar. De moderne arbeidersleiders staan daar anders tegenover en zij werden in hun opinie vertegenwoordigd door den heer Schilling. Liever dan nog werk loos, dan tegen een hongerloon te wer ken. Eenmaal tegen zoo'n minimum uurloon aan het werk gegaan, zal het uiterst moeilijk, zoo niet onmogelijk zijn, daarn verbetering te brengen. Be ter is het daarom tot het uiterste te be proeven een hooger uurloon te verkrij gen. Zoo is ongeveer het standpunt der moderne vakarbeiders. De heer Schilling las een couranten bericht voor dat door de regeering voor de gemeente Hilversum het uur loon bij werkverschaffing was gesteld op 45 ets, doch dat de raad dit onvol doende had geacht en gesteld had op 55 cents, waarvan Gedeputeerde Staten 25 procent subsidieerden. De heer Peek had reeds in de vorige raadszitting voorgesteld en herhaalde thans weder zijn voorstel om door de gemeente dit uurloon te suppleeren met 18 cents per uur en alzoo te bepa len op 70 cents. We weten niet of de gemeente daar toe bevoegd is, zonder de regeerings- subsidie in gevaar te brengen, doch wil het ons voorkomen, dat de heer Peek' wat al te luchtig over de gemeentegel den wilde beschikken. Verwondering baarde het echter, dat zijn voorstel noch in de vorige, noch in deze zitting den minsten steun vond; noch bij zijn fractiegenoot, noch bij den Vrijheids bond, noch bij de Soc. Dem. raadsleden Ware zijn voorstel in stemming geko men, voorzeker zoude het weinig stem men hebben gekregen. De heer Schil ling liet aan den heer Peek het breede gebaar en kwam met verder dragende en o.i. ook betere voorstellen, die door den raad werden aangenomen. De heer chilling had betoogd, dat de rijks straatweg tusschen Velseroord en LTmuiden door het Rijk schandelijk was verwaarloosd en dat, nu de ge meente het onderhoud en de verbete ring op zich heeft genomen, het Rijk nog decreteert, welk loon de gemeente mag uitbetalen voor het werken aan die hoog noodige verbetering. Zijn voorstellen waren aan de regeering subsidie te vragen voor de verbetering van den Rijksstraatweg en aan Gede buteerde Staten om subsidie voor de ioonen bij de werkverschaffing. Bij de debatten bleek, dat op heden de werkloosheid niet groot is in deze gemeente. Bij het bureau voor arbeids bemiddeling waren slechts 100 werk loozen ingeschreven. Toen dit ook door den heer Vermeu len werd opgemerkt, interrumpeerde de heer Baarda met de opmerking: „Dank zij de Duitsche trawlers". En daarmede waren de Duitsche stoom trawlers, die den jongsten tijd het on derwerp van gesprek zijn geweest stof hebben gegeven tot telegrafische klachten bij de regeering en voor inge zonden stukken in onze courant, ja die zelfs den dichter-zanger Speenhof naar den lier hebben doen grijpen, in het debat gemengd. De heer Schiling liet zich ook uit in den zin, dat het markten der Duitsche stoomtrawlers alhier, niet in het be lang van het visscherijbedrijf geacht kon worden en begrijpelijk is zulks, als voor iedere Duitsche stoomtrawler die hier markt een IJmuider stoomtrawler moet worden opgelegd. Hij voorzag dan ook een toenemende werkloosheid bij het stoomvisscherijbedrijf door het op leggen van IJmuider stoomtrawlers Uit den mond van den heer Vermeulen later bevestigd door den Voorzitter vernamen we dat het dagelijksch be stuur onzer gemeente zich bereids tot de regeering had gewend om te wijzen op de moeilijkheden waarin onze stoomvisscherij zich bevindt en om zoo mogelijk hulp te bieden. We weten niet in welken vorm zich ons dagelijksch bestuur dien hulp voorstelt, doch alvo rens mede te werken, tot maatregelen om de Duitsche stoomtrawlers hier voor goed te weeren, zou het wellicht niet ongewenscht zijn het oor ook naar andere zijden te luisteren te leggen, 't Is zeker een uiterst moeilijk vraagstuk, waarin de belangen van handel en reederij dikwijls niet parallel gaan en waar men door het dienen der eene maar al te zeer gevaar loopt, die van andere te schaden. We kunnen het hierbij in dit overzicht over deze kwes tie gevoeglijk laten. Bij de subsidie-aanvragen ten behoe ve van huishoudscholen en verzoek tot Oprichting eener gemeentelijke werk en leerschool voor meisjes, dit speciaal vrouwelijk punt mochten we Mevr. Kerrebijn in actie zien komen. We zijn in dat opzicht niet veel gewend, doch thans hield ze een warm pleidooi voor het verleenen van de gevraagde subsi die en de medewerking van B. en W. in de beschikbaarstelling van de benoo- digde locaiiteiten. En niet waar: Ce que femme veut.... de subsidie werd toe gestaan en drie schoollokalen ter be schikking gesteld. De raad stond er anders vrij sceptisch tegenover, doch de heer Landeweert gaf veel steun aan de verzoeken. Het eerste dineetje in de kookschool gewrocht zal hem thuis be zorgd worden. Hij ete er smakelijk van. De raad heeft ook besloten medewer king te verleenen voor de stichtng van een gebouw ten behoeve van een R.K. school te Velseroord. De interpellatie van dit wijdsche hoofd, dat naar hof- of wetstaal riekt n dies moeilijk leesbaar is, wil niet anders zeggen, dan dat de gemeente weer ruim f 100.000 gaat dokken voor een R. K. school te Velseroord, waar in 17 klassen, ongeveer 300 leerlingen zul len worden ondergebracht. Met een va riatie oo Heyermans kunnen we tegen woordig wel zeggen: „Het onderwijs wordt duur betaald." We bevelen ons aan tot benoeming van „Bezuinigings-Inspecteur" voor de gemeente Velsen, mits het niet te zui nig betaald wordt. PLAATSELIJK NIEUWS. IJMUIDEN. De politie heeft Vrijdag bij den slager Post in de Prins Hendrikstraat een schoor steenbrand gebluscht. De heer P. J. V. van de Julianakade deed aangifte van de vermissing van een rijwiel. Hij had zijn fiets 's avonds voor zijn woning gezet en bemerkte 's morgens dat. deze verdwenen was. De politie heeft het rijwiel weer terug gevonden en aan den eigenaar ter hand gesteld. Ook een gelukje voor dezen. Zaterdag werden wegens openbare dronkenschap opgepakf F. van O. en N. H. De heer H.G. Vr. van de Julianakade deed aangifte van de verduistering van f 10 ten nadeele der Visscherij Mij. „De Twee vermoedelijk gepleegd door den varensgezel F. T. Bij een familie in de z.g. Veertig was een zwager, zekere Sch., bezig den boel kort en klein te slaan. Politie-assistentie werd geweigerd. De zwager, die dronken was, mocht doorgaan met den boel te vernielen. Uit Lowestoft wordt gemeld dat de stoomdrifter Holland VI 1JM. 365 aan de Noordkust aan den grond isgeloopen. Het schip is echter zonder assistentie weer vlot en in de haven gekomen. Door de Ant. Rev. Kiesvereen. alhier is f 417.40 afgedragen voor het Miljoenplan der Ant. Rev. Partij. Bij de Staatscourant zijn gevoegd de statuten van de Mij. Zeebad alhier en van de R. K. Patronaatscommissie, van den H. Antonius van Padua alhier. Kerkinwijding. Hedenavond wordt in een plechtige dienst de nieuwe Chr. Geref. Kerk alhier in gebruik genomen. Wij willen reeds nu een en ander over het gebouw meedeelen. Dit in de Hadleystraat gelegen kerkge bouw vait reeds van buiten op, door zijn eenvoudigen en toch fraaien bouwstijl. Maar eerst als men het gebouw var. binnen heeft gezien, komt men onder den indruk en moet men getuigen, dat hier een mooie kerk is verrezen. De kerk, die 400 zitplaatsen bevat, is langwerpig, met in 't midden kruisgewelven in het dak. Er zijn drie rijen banken van gebeitst hout, breed en ruim, zoodat men zeer gemakkelijk kan zitten. !n 't midden zijn breede banken, terweerszijden daarvan smallere. De muren zijn crème gekleurd, mooi zacht van tint, de ramen zijn van gias in lood. De katheder is eenvoudig en in een nis geplaatst, daarboven komt het orgel, dat echter eerst over een haf jaar gereed zal zijn. Alles is in mooie, frissche kleuren uitgevoerd door defirma Keuter te Velseroord Boven den hoofdingang, tegenover bet spreekgestoelte, is een flinke gaanderij met o. g. 100 zitplaatsen, welke men bereikt angs twee trappen in het portaal. Overal op de gaanderij kan men den predikant goed zien, ook kan deze gaanderij door tochtdeuren afgesloten worden. Vooraan in de kerk is ook nog een nooduiigang. De verlichting is electrisch, de lampen zijn bijzonder fraai. De electrische installatie is uitgevoerd door de N. V. v.h. O. Fris Jr. alhier. Bij den ingang der kerk zijn nog een tweetal bergplaatsen en zeer practisch, ook een closet met wasch-en drinkgelegenheid. Achter de kerk is een alleraardigst verga derlokaal, met kasten en kluis en een uitgang naar de pastorie, die naast de kerk in aanbouw is. De architecten, de heeren H. W. J. Meyran en Ant ten Broeke, hebben met deze kerk een fraai stuk werk afgeleverd en een blijk van hun kunnen gegeven. De bouw is uitgevoerd door den aannemer H. Oudshoorn te Beverwijk. VELSEN. Door de Ant. Rev. Kiesvereeniging alhier is als 3e storting f 370 afgedragen voor het Millioenplan der Ant. Rev. Partij. - Zondagavond herdacht de afdeeling „Wijkeroog" van den Algemeenen Neder- tandschen Geheelonthoudersbond haar 7- jarig bestaan. De afdeeling meende dit het nuttigst en aangenaamst te doen door zich de mede werking te verzekeren van verschillende personen, om er niet alleen een propaganda-, maar ook een kunstavond van te maken. De afdeeling is hierin uitstekend geslaagd. De voorz., de heer Rem, opende de bij eenkomst met een woord van welkom tot de aanwezigen, en sprak er zijne voldoening over uit, dat zoovelen opgekomen waren. Hij herdacht den overleden medestrijder, den heer Koning, die zich tijdens zijn lid maatschap geheel aan de Vereeniging ge geven en zich tot een navolgenswaard voorbeeld gesteld had. Ook wijdde hij eenige woorden van dankbare herinnering aan den overleden algemeenen Secretaris van den Bond, den heer J. Laverman, en meende goed te doen, met een van diens, mooiste gedichten, die op de vergadering gecolporteerd werden, voor te lezen. Hij koos hiervoor „In de stilte van den avond" een gedicht, dat in aller harten weerklank vond. Hierna gaf hij den medewerkers gelegen heid om van hunne kunst te doen genieten. De heer W. van Tilburg van Velseroord op de piano en de heer P. Stam ook van Velseroord op de viool gaven een paar nummers ten gehoore, die werkelijk mooi waren en waarmee ze een dankbaar applaus verwierven. De heer G. van den Berg uit Rotterdam, dien we een tweeden Speenhof zouden kunnen noemen, vergastte het publiek op eenige liedjes, die hij met de gitaar bcge A

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1922 | | pagina 1