IJmuider Courant
Zaterdag 27 Mei Tweede blad
OFFICIEEL.
Invordering
's Rijks Directe Belastingen.
De Burgemeester der Gemeente Velsen
maakt bekend, dat het kohier der Personeele
Belasting No. 1 (kant IJmuiden) over het
dienstjaar 1922, invorderbaar verklaard op
den 24 Mei 1922, aan den Ontvanger ter
invordering is ter hand gesteld en ieder
daarop voorkomende belastingschuldige
verplicht is zijnen aanslag, op den bij de
wet bepaalden voet, te voldoen.
Velsen, den 24 Mei 1922.
De burgemeester,
RIJKENS.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG A.S.
IJMUIDEN.
NED. HERV. KERK.
10 uur: Ds. V. Oostrom Soede.
5 uur: Ds. Erdman.
DOOPSGEZ. GEM. AFD. PROT.-BOND.
10.30 uur: Ds. D. Attema van Zaandam.
GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Buffinga.
5 uurDezelfde.
CHR. GEREF. KERK.
10 uur: Ds. J. B. G. Croes.
Woensdagavond 7 uur te Velsen in 't gebouw
Chr. Belangen Ds. J. B. O. Croes.
VELSEROORD.
NED. HERV. KERK.
10 uur: De heer C. J. Lasschuit, kand. te
Haarlem.
5 uur: Ds. P. W. Foeken, te Haarlem.
GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Wissink.
5 uur: Dezelfde.
VELSEN.
NED. HERV. KERK.
10 uur: Ds. Eggink.
10 uur: Kinderkerk, Lokaal Wijkeroog.
WIJKEROOG.
GEREF. KERK.
10 uur: Preeklezen.
5 uurHetzelfde.
SANTPOORT.
NED. HERV. KERK.
10 uurDr. G. A. van den Bergh v. Eysinga.
EVANGELISATIE.
10 uur: Ds. Erdman, te IJmuiden.
NATUURWANDELING E N.
III.
Langs den Duinrand.
Vanaf Velseroord, vroeger „de Heide"
geheeten, voert ook de in latere jaren
hardgemaakte Zeeweg naar Driehui
zen. Wanneer we op den Zeeweg zijn
begint het landschap reeds aangena
mer te worden nu wij de huisjes van
Velseroord achter ons lieten. Naar
rechts zien wij de schilderachtig ge
legen boerenwoning „de Slingermuur"
met bijbehoorende landerijen, waar
men reeds vroeg in 't voorjaar schapen
met lammeren ziet weiden, met de bos-
schen der Heerenduinen op den ach
tergrond. Aan de linkerzijde de oude
boerderij met rieten dak, genaamd
„Tolsduin". Meer en meer vervallen en
verdwijnen in dezen omtrek de boerde
rijen met rietgedekt; het brandgevaar
is dan ook niet gering. Sedert het vo
rig jaar is de Zeeweg aan den noord
kant met eenige villatjes bebouwd ge
worden en dat nadat het weiland gren
zende aan en vroeger bij de buiten
plaats „Schoonenberg" behoorende, in
verschillende handen was gevallen. De
ligging van Driehuizen is voorzeker
schoon, de kerk werd in 1893 gebouwd
ter vervanging van een kleinere die
reeds uit de 18e eeuw dagteekende.
Overal wordt in dezen omtrek de aard
beziën-cultuur, groente- en bloembol
lenteelt uitgeoefend, terwijl daardoor
't weiland in oppervlakte zeer vermin
derde. Het vlek» Driehuizen, waar in
vroegere jaren zelfs geen halte van den
Spoorweg bestond, heeft een alge-
meene bekendheid verkregen doordat
het voormalige landgoed „Westerveld"
tot begra afplaats is geworden en voor
al sedert dat daar het „Crematorium"
werd gevestigd. Hier, beschut door
hooge duinen, ziet men een van de
mooiste en zwaarste boomengroepen
uit deze omgeving. Het zachte groen
van beuken, linden en uitkomende
eiken dat men ei* nu in de Meimaand
aanschouwt, de kleine villa op den
achtergrond, zoo vertoont zich „Wes
terveld" aan het oog en doet voor den
onbekende niet vermoeden dat het hier
de plaats is, waarheen reeds zoovele
dooden uit allerlei plaatsen des lands
werden gevoerd en daar hun laatste
rustplaats vonden. De toegang tot
„Westerveld" is niet publiek. Den weg
voorlangs de begraafplaats volgende,
zien we de duinen plotseling geëindigd
en rechts een aaneenschakeling van
tuinen, terwijl de bosschen en duinen
eerst veel verder westwaarts gelegen
zijn. Op deze vruchtbare vlakte waar
nu aardappelen, bloembollen, aard
beien enz. groeien, verhieven zich vroe
ger zeer hooge en goedbegroeide dui
nen, die tegen „Westerveld" aansloten
en men kan het nauwelijks gelooven,
deze vele hectaren duin zijn in betrek
kelijk korten tijd afgegraven en het
zand weggevoerd om voornamelijk te
dienen tot ophooging der spoorwegdij-
ken en het emplacement van het nieu
we station te Haarlem.
In de eikenboschjes langs den weg
zien wij de Kamperfoelie zich slinge
ren langs de stammetjes, om later in
den tijd tot in de hoogste toppen met
hare welriekende citroen- en goudgele,
met rood geboorde bloemtrossen te
prijken.
In de oorspronkelijke bosschen der
duinenwildernis groeien behaWe 'de
Kamperfoelie nog meerdere klim- en
woekerplanten zooals: de Witte Hop,
de Heggevinde, het Warkruid en ook de
Klimop.
Op onzen tocht langs den Driehuizer -
kerkweg komen we nu aan de duinen
en bosschen van het landgoed „Duin
en Kruidberg". De gronden hiertoe be
hoorende, strekken zich uit van af den
Hagelinger- of Doodweg onder Sant
poort tot aan de Noordzee toe. Als men
een toegangskaan aanvraagt bij den
eigenaar kan men in deze duinen toe
gelaten worden. Een beharde weg
voert vanaf het Kasteel door de dui
nen naar het strand. Ook de groote
boerderij met het aanliggend weiland,
genaamd het „Huis te Velsen" belmo
ren tot „Duin en Kruidberg". Aan 't
„Huis te Velsen" en aan den „Kruid
berg" zijn geschiedkundige herinne
ringen verbonden. Op de plek waar nu
ongeveer eerstgenoemd huis met boer
derij staan en waar de leden der Golf
club hun spel uitoefenen bevond zich
omstreeks de 12e en 13e eeuw het slot
der van Velsen's. Gerard van Velsen
die hier zijn kasteel bewoonde, was een
der samenzweerders en moordenaars
van Graaf Floris V van Holland. Na
dien moord op den edelen Graaf, die
de weldoener van zijn volk was, is het
kasteel uit wraak door dat volk ver
woest geworden en heeft het als ruïne
gelegen, totdgt in 1804 de laatste over
blijfselen werden opgeruimd. De boe
renwoning „de Kruidberg" onder zwa
re linden en beuken gelegen is gedeel
telijk nog' een overblijfsel van het
Jachtslot van den Koning-Stadhouder
Willem III, die hier omstreeks de ja
ren 1685'88 dikwijls vertoefde om in
gezelschap van zijn gunsteling en
raadsman, de Hertog van Albemarle
het jachtbedrijf in de duinen en wil
dernissen van Kennemerland uit te
oefenen.
De „Kruidberg" en Duinenberg" wa
ren eertijds twee afzonderlijke land
goederen. Zij werden omstreeks 1840
vereenigd en behoorden toen aan den
bekenden Minister Floris Adriaan van
Hall, die tijdens de regeering van Ko
ning Willem II minister van Staat
was.
Rijk is de natuur hier in de Meimaand
langs de duinhellingen, tevens is er
groote afwisseling.
Links in de lage weiden bloeien de
Pinksterbloem, de Boterbloem en het
Madeliefje; langs de slootkanten de
Gele Dotterbloem en Waterranonkel.
Wilgen en Elzen zijn hier thuis in
den soms drassigen veenbodem.
De Kievit sedert begin Maart hier
verschenen, zweeft in dwarrelende
vlucht over de weiden en legt er zijn
eieren in een kuiltje, thans heeft ze
reeds jongen uitgebroed. Allerlei stelt-
loopers zooals de Wulp, de Tureluur,
de Marei, Pluvieren, Scholeksters on
Kemphanen, langgebekt en hoog op de
pooten vervullen in vereeniging met
het gekweel en geroep van andere vo
gels, met hun geschreeuw het lucht
ruim. De Wulpen en verder hierge
noemde watervogels die van slakken
en weekdieren leven, leggen evenals de
Wilde Eend, echter gaarne hunne
eieren in de duinen en broeden daar.
Als de eieren uitgekomen zijn, zoeken
ze met hun kroost langs de beken en
slooten het groote water op.
Van af den Hagelingerweg voert een
lange aan weerszijden begroeide laan
naar het landgoed „Duin en Kruid
berg", doch ook iets verder heeft men
den Kruidbergerweg die publiek is, en
nog in oorspronkelijken toestand ver
keert, namenlijk een zandweg Is, heeft
zwaar geboomte vooral beuken en ka
stanjes, terwijl er behalve de reeds ge
noemde Vogelkers, Sneeuwbal en Vlier,
de schoone witbloeiende Lijsterbes-
struik bizonder veel tiert. Ilooger op
vindt men op sommige plekken de Va
rens, die winter en zomer groen zijn,
evenals Sparren, Dennen en Conifee-
ren, echter nu in deze maand als ze
hunne nieuwe friscligroene uitloopers
krijgen, op zijn mooist zijn.
Wie van het schoone der Santpoort-
sche bosschen genieten wil, getrooste
zich eens voor dag en dauw optestaan
en dat valt bij de ongewone hitte dezer
dagen nog al gemakkelijk; dan kan
men eerst goed van het vogelconcert,
het geroep van de koekoek, het kakelen
van den fazantenhaan vermengd met
allerlei andere stemmen en geluiden
van' nabij en van uit de verte profitee-
ren.
S. Chr. L. P.
UIT ONS PARLEMENT.
Minister De Geer heeft het ons nu
eindelijk wel duidelijk gemaakt, dat
het betrachten van zuinigheid een on
afwijsbare eisch is. En in de Eerste
is het even goed als in de Tweede Ka
mer gebleken, dat die les niet misver
staan is. Maar dezelfde minister heeft
er ook op gewezen, dat in de praktijk
de toepassing zoo uiterst moeilijk is,
omdat de een altijd wil bezuinigen op
een gebied waarop de andere het nu
juist onraadzaam acht. Ook dat too-
rien de beraadslagingen in de Eerste en
Tweede Kamer gelijkelijk. Daarom
acht de heer Van Embden de bezuini
ging op oorlogsuitgaven te gering en
zijn partijgenoot Slingenberg die op
den woningbouw te groot. Minister
Van Dijk trachtte aan te toonen, dat
een bezuiniging van 75 millioen, waar
volgens het stelsel van de wet van 1912
de begrooting 86 millioen inplaats van
71 had moeten bedragen, nog zoo klein
niet was en darteen teruggang van het
percentage der Staatsuitgaven voor
Oorlog van 24 op 8 millioen nog wrel
wat te beteekenen had. En zijn collega
Aalberse bestreed de becijfering van
den heer Slingenberg, die" met een cre-
diet van 80 millioen slechts het bouwen
van 20000 wroningen noodig was, over 't
algemeen niet meer dan één achtste
van het benoodigde aantal. Volgens
den Minister zouden met dat geld 45000
wroningen gebouwd kunnen worden,
omdat die crediet ook strekte voor het
geven van premies van 300 tot 400 gul
den.
Over zuinigheid sprak ook de heer
Van Houten, toen hij bij de behande
ling van de wijziging der Arbeidswet
een 56-urige werkweek bepleitte en
de heer Kraus, toen hij een uitgave
van 3V2 millioen voor de verbetering
der Sclieveningsche buitenhaven ver
oordeelde, waar die uitgaven wegens
het verzet van oorlog tegen grootere
diepte een onvoldoende verbetering
bracht. De heer Anema pleitte voor de
mocratiseering van ons buitenlandsch
beleid, een wensch waaraan minister
Van Karnebeek, mits met zekere voor
zichtige terughoudendheid, wel bleek
te willen voldoen. En de heer Mendels
kwam op tegen de verplichting, die
door de wijziging van de Middelbare
Onderwijswet der gemeente Amster
dam ten aanzien van de schoolgeldhef
fing van leerlingen uit de buiten-ge
meenten werd opgelegd. Minister Aal
berse ten slotte verklaarde, dat van
oogenblikkelijke opheffing der Iiuur-
commissies geen sprake kan zijn.
Onder de verschillende wetsontwer
pen, die door de Kamer werden aange
nomen, was ook de Landbouw-onge-
vallenwet.
VAN DEN WACHTTOREN.
Van Genua naar den Haag.
Wanneer men het over een moeilij
ke kwestie niet eens kan worden, be
noemt, men een commissie. Komt men
op een conferentie niet tot resultaten,
dan besluit men tot een volgende con
ferentie. Genua is niet geslaagd, dat
staat al vast. Er is geen overeenstem
ming tusschen Rusland en de andere
staten gevonden en de grondslag tot
wereldherstel dus nog niet gelegd. Wel
is gebleken, dat de Russische kwestie
voor de geheele wereld van buitenge
woon groote beteekenis is. Rusland,
dat zelf thans zoo bitter lijdt, heeft de
middelen, om de wereldwelvaart te
herstellen. Het weet daar zelf geen
weg mee. Het intellekt en de onderne
mingsgeest van West Europa kunnen
de bronnen van Rusland's rijkdom
aanboren en rijkelijk doen vloeien.
Vroegere eigendomsrechten van Bel
gië en Frankrijk bovenal, het Russi
sche communisme, de buitenlandsche
propaganda der Bolsjewistische begin
selen, dat alles maakt een overeen
komst tusschen Rusland en de andere
staten moeilijk. Te Genua is men niet
tot resultaten gekomen.
Wel is daar sterk gebleken de slech
te verhouding tusschen de beide bond-
genooten Engeland en Frankrijk.
Lloyd George moge dan niet met zoo-
Vele woorden verklaard hebben, dat de
Entente op haar laatste beenen loopt,
de hartelijkheid is uit het verbond ver
dwenen en zelfs de schijn daarvan
werd te Genua niet meer opgehouden
Barthou en Lloyd George hadden
soms zulke hooge woorden, dat de
voorzitter der conferentie hen verzoe
ken moest, hun boosheid in te toornen.
Is die verdeeldheid zijner vroegere
vijanden, die voor hem nog geen vrien
den zijn, voor Duitschland een voor
deel? Schijnbaar wel, inderdaad niet.
Mocht de Entente uiteenvallen, dan
zou Frankrijk niet meer weerhouden
worden, om aan zijn wraakzucht en
vrees tegenover Duitschland toe te ge
ven en uitbreiding der bezetting en
nieuwe maatregelen, om Duitschland
tot stipte gehoorzaamheid aan de vre
desvoorwaarden van Versailles te
dwingen, zouden daarvan het gevolg
wezen.
Eigenlijk heeft Genua alleen aan
Duitschland winst gebracht. Zijn ver
drag met Rusland, dat daar bekend
werd en als een politieke stommiteit
werd opgevat, geeft aan Duitschland
gelegenheid, om in Rusland zijn groo
te energie in handel en industrie te
ontplooien en maakt daardoor zijn po
sitie in de wereld sterker.
In het laatst van Juni krijgen we
dus de conferentie in den Haag, om de
verhouding tusschen Rusland en de
andere staten nader te regelen. Waar
schijnlijk zal het Vredespaleis voor dat
doel gebruikt worden. Moge het geen
Ruziepaleis worden en inderdaad de
internationale goede verstandhouding
aldaar gevonden en gesterkt worden.
Zonder twijfel gaat Lloyd George te
leurgesteld naar huis. Hij had hoop,
als redder van Europa terug te keeren
en zoo zijn politieke positie thuis te
herstellen. Dat is hem mislukt. Hij is
beroemd, om de kunst uit alle strub
belingen en oneenigheden, steeds een
uitweg te kunnen vinden. Hij vond nu
geen uitweg maar alleen uitstel. Ze
ker heeft hij te Genua weer zijn groote
geestkracht en handigheid getoond,
maar hij steekt nu vermoeid het Ka
naal over met de gedachte, dat hij uit
al de misverstanden, tegenstrijdige be
langen en oppositie den weg niet heeft
kunnen vinden.
Vooral in het laatste deel der con
ferentie is gebleken, in hoe sterke mate
de internationale politiek door econo
mische belangen beheerscht wordt.
De oliekoningen hadden daar ook hun
vertegenwoordigers, die officieus aan
de besprekingen deelnamen.
De begeerte naar de rijke olievelden
van Rusland verklaart het verlangen,
om met den gehaten en gevreesden
Bolsjewiek handelsverdragen te slui
ten.
Lloyd George heeft thans zeker va-
cantie verdiend. Maar hij zal de rust
niet kunnen genieten, zonder de bitte
re gedachte hard gewerkt en gevoch
ten en weinig of niets bereikt te heb
ben. Bovendien laat de binnentoe-
stand van Engeland hem niet veel tijd
tot rust. Daar wachten hem ook weer
groote moeilijkheden. Hij heeft ook
daar te vechten tegen een sterke oppo
sitie; waarschijnlijk zijn de dagen ge
teld van den man, die als eerste minis
ter van Engeland een groot deel van
den oorlog heeft meegemaakt en daar
na al de moeilijkheden van den vrede
en het wereldherstel.
Over de beteekenis der leidende fi
guren in de wereld gedurende de laat
ste acht jaren kunnen wij nog niet
oordeelen, maar het nageslacht zal ze
ker eens Lloyd George tot een der
grootsten van onzen tijd rekenen.
Een wereld en vele talen.
Een grappenmaker zeide eens, dat
hij met zoo goed als geen kennis van
vreemde talen zich toch door de ge
heele wereld best kon redden. Hij had
drie zinnetjes geleerd: Dont under
stand you! Pas Compris! Nicht ver-
styehn! Met die woorden vlotte alle
conversatie en hij hield het laatste
woord daarbij. Een ander hoorden we
eens beweren, dat zakenmenschen el
kanders gedachten ruikten en een Ja
panner handel kan drijven met een
Noor, zonder dat ze een syllabe van el
kanders taal af weten. Zoo gaat het
dan ook zeker met den Frieschen koop
man, die in Polen en Lithauen aard
appelen opkocht, om ze in België en
Frankrijk weer te verkoopen.. Of heeft
hij een tolk gebruikt, zooals veekoop
lui uit den vreemde gewoonijk doen,
als ze van onze boeren de beroemde
vierpootige melkfabrieken koopen wil
len?
Op wetenschappelijke en internatio
nale politieke conferenties, waar geen
woord misverstaan mag worden en
men elkanders gedachten niet zoo ge
makkelijk kan raden, is het gebruik
van meerdere talen een groote last.
Het vertalen van het geschrevene of
gesprokene vereischt veel lijd en bo
vendien is het vaak uiterst moeilijk,
om door een vertaling het bedoelde
volkomen juist weer te geven.
Nu de volkeren' elkander op ieder ge
bed weer steeds meer ontmoeten en
het internationaal verkeer zelfs ster
ker is dan voor den oorlog, voelt men
dat bezwaar van de vele talen steeds
sterker. Te Rome is een wetenschappe
lijk congres gehouden, waaraan vele
volken deelnamen. Het was daar soms
een Babylonische spraakverwarring,
die zelfs een bekwame on handige
voorzitter niet wist te voorkomen. Vele
Engelschen gebruikten de Fransche
taal en" werden daarbij doorde
Franschen niet verstaan of verkeerd
begrepen. Het Duitsch was verboden,
maar Skandinaviërs en Japanners ge
bruikten juist deze taal, als de eenige,
die zij behalve hun moedertaal kenden
De Nederlanders hadden het minst last
van deze moeilijkheid; wij staan be
kend wegens het goed en makkelijk
spreken der moderne talen. Ook vele
Italianen spraken liever Duitsch dan
Fransch, waarbij de minder prettige
verhouding van Italië tegenover
Frankrijk wellicht ook een rol mee
speelde.
De moeilijkheid, die zich bij iedere
internationale bijeenkomst sterk doet
voelen, kan slechts weggenomen wor
den door een voor allen verstaanbare
wereldtaal. De Esperantisten zitten te
genwoordig niet stil en zullen dezen
zomer op hun internationaal congres
de wereld wel het bewijs leveren, hoe
nuttig en noodig het is, dat mannen
uit verschillende landen een taal ge
bruiken, om samen te beraadslagen.
Te Genua waren redevoeringen, die in
twee verschillende talen vertolkt
moesten worden. Men begrijpt, hoeveel
tijd daarmee vermorst wordt en boven
dien kan cle vertolker nooit den spre
ker geheel weergeven. Stemming, toon,
ziel en leven van het oorspronkelijke
woord zijn ook bij de meest getrouwe
en letterlijke vertaling nooit geheel
weer te geven.
Werkloosheid.
De malaise heeft over de geheele we
reld de werkgelegenheid verminderd.
Vooral in Amerika en Engeland is de
werkloosheid toegenomen tot den om
vang van een ernstige ramp. Ook ons
land is door dit kwaad geteisterd, zij
het in mindere mate. Eind Maart wa
ren van de 18500 leden der vier groote
vakbonden hier 7000 zonder werk. Het
Centr. Bur. v. d. Statistiek heeft een
overzicht gepubliceerd van den stand
der arbeidsmarkt in het eerste kwar
taal van dit jaar. Zoo goed als alle be
drijven lijden thans onder werkloos
heid. In twee aardewerk-fabrieken wa
ren 1600 arbeiders minder dan bij vol
bedrijf. De flesschenlabrieken liggen
bijna allen stil. Abnormaal groot is de
werkloosheid bij de diamantnijver
heid, al is er eenige beterschap merk
baar. De twee grootste typografische
vakbonden telden eind Maart ïOOO
werkioozen. Ook bij de chemische in
dustrie malaise. Alleen de fabrieken
van pharmaceutische producten had
den een tijdelijke opleving door de
griepepidemie (aspirine en kinine!) In
tegenstelling met de maat-branche
hadden de confectiefabrieken voldoen
de of ruimschoots werk. Aan de
schoenfabrieken te weinig orders, wat
ook weer drukte op de leerlooierijen.
In de metaalindustrie inkrimping van
fabrieken. Verre van gunstig de be
drijf stoestand in de textielindustrie,
hoewel de werkloosheid in dat bedrijf
betrekkelijk niet groot is. Slecht ook de
toestand in de sigarenindustrie.
Zoo blijkt de malaise ook in ons
land in volle kracht te woeden en heel
veel teekenen van verbetering zijn er
nog niet op te merken. Er is maar een
troost. Het moet eerst op zijn ergst,
voordat het beter wordt. Dat is een
waarheid, maar schraler troost is wel
niet te bedenken.
De cijfers over het tweede kwartaal
zullen wel niet gunstiger worden, nu
er tusschen werkgevers en werkne
mers overal botsingen zijn over vaak
zeer sterke loonsverlagingen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
De heer J. H. Doderer alhier
komt voor op een voordracht ter be
noeming van een leeraar in de li
chaamsoefening aan de Op. scholen te
Amsterdam.
Tegen den agent, die Maandag j.l.
T. alhier wilde arresteeren, waarbij
het tot een worsteling kwam, is door
T. een aanklacht ingediend wegens
ernstige mishandeling. T. heeft een
7 c.M. diepe sabelhouw op 't hoofd ge
kregen en ook is hem een duimtop af
gehouwen.
Het was Donderdag verbazend
druk in onze plaats. Reeds des morgens
vroeg kwamen honderden per fiets
hierheen en des middags kwamen er
