„Ieder die zegt, dat een neutrale
hulptaal niet mogelijk is', laat hem
De voornaamste Esperanto-bladen
zijn het maandblad Esperanto, door ge
noemden Bond uitgegeven, het maand
blad Internacia Komerca Revuo en het
weekblad Espel-anto Triumfonta
Laatstgenoemd blad wordt op aanvrage
gaarne door ons ter kennismaking toe
gezonden.
PLAATSELIJK NIEUWS.
minister te bewerken om gedaan te krij
gen, dat. eventueel geen uitkeeringen
meer worden verstrekt. Die uitkeerin
gen zijn van dien aard zeggen de ree-
ders, dat de arbeiders niets meer behoe
ven te doen. Op zulk soort schunnighe
den antwoord men natuurlijk niet.
Toch, wat thans in het openbaar ge
schiedt en nu ook gecontroleerd kan
worden, is al steeds gebeurd maar ach
ter de schermen.
d£
Nog klinkt me in de oorm hun ge
roep bij het „door den wind" gaan van
het schip of zie ik hun snelle, krachtige
bewegingen bij het neerlat eu van de
roeiboot buiten boord en hun stevig
roeien over de hooge golven.
Donderdag 31 Augustus zouden we
thuis zijn.
Doch de wind was tegen. Des och
tends zagen we Kijkduin vlak voor 011;
en 's middags nog. Toen werd het eb e»
we kwamen bij Wijk aan Zee. We ge
noten dien dag van het zien op Holland
kust. Elke toren en hooge duintop wei
door de kijkers bestudeerd.
Om 10 uur zagen we groene ballen bij
IJmuiden hoog in de lucht, ook bij
Zandvoort begon 't vuurwerk de lucht
te verlichten. Eindelijk, 1 uur 's nachts
lag het scheepje stil in de haven van
IJmuiden.
Enkele mannen gauw aan wal om bij
den kapitein thuis de post te halen. Om
2 uur was alles in diepe rust. Vreemd
geen golfgekabbel op zij van onze kooi
geen motorgedreun, geen eentonig stap
pen van de wacht boven ons hoofd op
het dek al heen en weer.
Alles dood-stil.
Den volgenden dag vroeg op, afscheid
van de reisgenooten, afscheid van de
zee-dominé's trui met de gouden letters
„II. K. S. De Hoop", en naar huis met
een schat van herinneringen.
Alles thuis wel! Gode zij dank, het
had ook anders kunnen zijn.
Nu weer aan den arbeid op het land
God zegene het werk van „De Hoop"
God zegene Hollands visschersvloot.
De Eerste Amsterdamsche Esperan
tisten Vereeniging verzoekt ons opname
van het volgende:
ESPERANTO.
Daar de bestaande landstalen niet
voldoen aan de eischen van "het inter
nationaal verkeer, heeft men in de Iaat
ste eeuwen pogingen in het werk ge
steld daarin te voorzien door middel
van een kunsttaal. De vele ontwerpen
van zulk een taal waren vóór het ver
schijnen van Volapük systemen van in
ternationale schrijftalen, geen spreek
talen; enkele van eenvoudige samen
stelling, andere ingewikkeld, maar niet
één bruikbaar. N
Volapük, gepubliceerd in 1880, ver
breidde zich snel, doch had na een 15-
tal jaren afgedaan. Nog altijd denken
velen, dat daarmede de onbestaanbaar
heid van een kunsttaal is aangetoond,
terwijl de val van Volapük uitsluitend
tb wijten is aan eigen gebreken, die in
een ander stelsel niet behoeven voor te
komen.
Esperanto is samengesteld uit de
Europeesche talen door den Poolschen
oogarts Dr. L. L. ZAMENHOF. In 1887
verscheen het eerste Russische leerboek
van de „Lingvo internacia" door de sa
mensteller uitgegeven onder het pseu
doniem Dro Esperanto; spoedig ge
volgd door uitgaven in de Duitsche,
Poolsche en Fransche taal. Behalve een
voorwoord bevatten deze boekjes het al
fabet, een grammatica van slechts 16
regels, een aantal teksten en een woor
denlijst van nog geen duizend woorden.
Dit weinige was voldoende en vormt
nog altijd de ongewijzigde basis van Es
peranto.
Door zijn samenstelling en eenvoud is
Esperanto een uitstekende voorberei
ding tot de studie van vreemde talen.
Esperanto doet geen schade aan de na
tionale talen, noch kwetst het gezonde
nationaliteitsgevoel. Het neemt de taak
over van verkeersmiddel tusschen de
natiën, een taak waarvoor de landsta
len ten eenenmale ongeschikt zijn en
waarvoor zij tot eigen nadeel misbruikt
worden.
Langzaam maar gestadig klom het
aantal aanhangers. In Rusland woon
den de meesten; in Duitschland kreeg
Esperanto vasten voet in 1888, toen in
Neurenberg de eerste Esperanto-vèr-
eeniging werd opgericht; omstreeks
1895 volgde een sterke verbreiding in
Frankrijk en daarna in de andere lan
den. i,
In 1905 werd het eerste congres ge
houden in Boulogne sur Mer, voor
Esperanto een uiterst belangrijke ge
beurtenis. Ongeveer 800 Esperantisten
uit vele landen leverden het bewijs, dat
de taal ook als spreektaal voldoet. Dr.
ZAMENHOF hield een rede, waar wij
het volgende aan ontleenen:
„Ik begroet U, dierbare geestver
wanten, broeders en zusters uit de
groote menschenfamilie, die uit
verre en nabije landen bijeenkwa
men, om elkaar de hand te drukken
in naam van de groote idee, die ons
allen bindt.
Dat het groote belang van dezen
dag goed tot ons doordringe, want
tusschen de gastvrije muren van
Boulogne sur Mer kwamen geen
Franschen met Engelschen samen,
geen Russen met Polen, maar men-
schen met menschen.
tot ons komen en hij zal van mee
ning veranderen. Ieder die beweert,
dat de spraakorganen van alle vol
ken verschillen, dat elk een kunst
taal anders uitspreekt en de gebrui
kers van zulk een taal elkaar niet
kunnen verstaan, laat hem tot ons
komen en als hij een eerlijk merisch
is, die niet bewust wil liegen, zal hij
erkennen, dat hij zich vergist heeft"
De oorlogsjaren uitgezonderd, heeft
elk volgend jaar een internationaal Es-
peranto-congres plaats gevonden. In
1921 bij het congres in Praag waren 2100
Esperantisten aanwezig uit een 40-tal
landen. Voor het congres in llelsingfors
in 1922 gaf de regeering van Finland
een subisdie van 50.000 Finsche marken
Tijdens de congressen hebben geloofs
genooten, vakgenooten, aanhangers van
eenzelfde politieke richting geleg nheic'
afzonderlijke bijeenkomsten te belegger
Op uitnoodiging van het Instituut J
J. Rousseau werd in April 1922 in liet
gebouw van den Volkenbond ee i Inter
nationale Conferentie voor het Esperan
to-onderwijs in schoien gehouden
waaraan werd deelgenome i door afge
vaardigden van regeeringen, onderwijs
organisaties en Esperantisten-Federa
ties uit 28 landen. Aan alle onderwijzers
in de wereld richtte de Conferentie ee?
Manifest ten gunste van Esperanto
onderwijs in scholen.
De handel gaat meer en meer gebruil
maken van dit gemakkelijke verkeers
middel. De meeste en belangrijkste
jaarbeurzen bezigen het reeds voor cor
respondentie en reclame. Meerdere Ka
mers van Koophandel betuigden in
stemming; de K. v. K. van Parijs voerde
Esperanto in als facultatief leervak op
hare handelsscholen.
In aanmerking nemende het korte
bestaan van de taal heeft Esperanto
een uitgebreide litteratuur.
Bijna elk land heeft een eigen organi
satie. In Nederland bestaan de Neder
landsche Vereeniging van Esperantis
ten, de Federatie van Werklieden-Espe
rantisten en de Bond van R.K. Esperan
tistcn. Vele Esperantisten zijn tevens
lid van den wereldbond, de Universala
Esperanto Asocia, die in een groot aan
tal steden en dorpen consuls heeft.
Omtrent aanvangs- en vervolgcursus
sen van de Eerste Amsterdamsche Es
perantisten Vereeniging geeft het secre
tariaat inlichtingen. In andere plaatsen
wende men zich tot plaatselij ae Espe
rantisten of tot den afzender van deze
circulaire.
IJMUIDEN.
Woensdag 4 October 3 uur zal he
Genootschap Jeugd Amusement de eer
ste opvoering van „Pietje Bell" in het
Thalia-theater geven. „Pietje Bell" is
'ri jeugd-tooneelstuk door den schrijver
der „Pietje Bell" boeken, Chris, van
Abcoude tot klucht voor de kinderen
bewerkt.
Het werd te Amsterdam met overwel
digend succes opgevoerd. De hoofd en
titelrol is in handen van Lily Bouw
meester. Wij raden de ouders aan hun
ne kinderen dezen genotvollen middag
niet te onthouden.
Het blijspel „Baron von Haber-
niks" hetwelk te Amsterdam in het
Grand Theatre met een geweldig succes
meer dan 125 voorstellingen beleefde zal
een tournée door Nederland en België
maken welke georganiseerd is door het
theater-bureau „Het Voetlicht".
De volgende Dames en Heeren zullen
de hoofdrollen vervullen:
Lily Bouwmeester, Tine van der Werf,
Hetty Beck, Dora Reiff, Theo Frenkel-
Bouwmeester, Petro Beukman, Wal-
ther Smith, Alex Faassen, Hans Duin-
ker, Jo Gosschalk.
De eerste voorstelling te IJmuiden
zal plaats hebben op Vrijdag 6 October
in het Thalia-theater.
Weder is onze woonplaats een be-
angrijke Manufacturenzaak rijker geworden,
n de Neptunusstraat zijn eenige minder
aanzienlijke winkelzaken "door de bekende
irma Bischoff in gebruik genomen, na in
een modern voornaam winkelperceel fe
zijn gewijzigd. Naast haar Heeren Mode
magazijn heeft deze firma thans een der
mooiste winkelzaken van onze woonplaats
gesticht.
Het lossen van Zeebooten te IJmuiden.
Men schrijft ons van werknemerszij
de over deze kwestie:
Er schijnt van reederszijde een actie
te worden gevoerd, waarvan de arbei
ders wel eens de dupe kunnen worden.
De heeren zijn n.m. bezig den betrokken
In de eerste plaats dan komen de hee
ren weer eens vertellen dat er wel meer
arbeid zou zijn, als de arbeiders maar
voor minder wilden werken. Dan wordt
met voorbeelden aangetoond dat liet
wel kan. Lang hebben zij gezocht om
dat nu eens duidelijk te demonstreeren
en thans hebben zij feiten. Er is gewei
gerd een kolenboot te lossen voor 60 ets.
per ton. De arbeiders willen niet eens
werken voor TWINTIG GULDEN per
dag, dat wordt dus EEN HONDERD
TWINTIG GULDEN per week.
Wij wenschen bij voorbaat wel te er
kennen dat wij heusch niet begrijpen
hoe het komt, dat er 'n groot aantal ko-
lenwerkers uit het bedrijf zijn en thans
met visch, aardappelen of groenten ven
ten, terwijl zij het geld zoomaar voor
het grijpen hebben.
Nu hebben de heeren dan feiten, voor
dien tijd hadden zij ze dus niet. Maar nu
vragen wij ons toch even af, waarvoor
geeft de gemeente jaarlijks f 1500.
subsidie aan het Centraal Administra-
tiebureau, dit jaar wordt zelfs gevraagd
om f 2000.subsidie, terwijl de heeivn
heelemaal niet weten wat er wordt ver
diend en nu eindelijk' een; feiten heb
ben?
Weten de heeren heusch niet lat een
matroos en een stoker van een trawler
zeker niet meer ontvangt als 18'/2 ets.
per uur? Dit berekend over werkelijke
werkuren, dus geen diensturen. Dan
zou het nog aanmerkelijk minder wor
den. Weten de heeren niet dat een ha
venarbeider, die nacht in nacht uit aan
den kant is zeker niet meer verdient als
f 21.— per week? Moet dat loon nog ver
minderd worden?
Wanneer de heeren dan toch willen
bezuinigen zou het dan niet mogelijk
zijn om b.v. een duizend of twintig gul
den te bezuinigen alleen bij de V. E. M.
op de Directeuren?
Wij kennen nog veel meer manieren
maar zullen die wel eens heel spoedig
noemen in een openbare vergadering.
Daar kunnen de heeren dan gelegen
heid krijgen om aan te toonen wie er
de schuld is van den ellendigen toe
stand in het bedrijf.
Nu wat betreft de bewuste kolenboot:
le. heeft de organisatie 'geen gelegen
heid gehad deze kwestie te bezien,
omdat op het moment dat de boot
hier zou komen, zonder meer wordt
gezegd: voor 60 ets lossen of zij
wordt doorgezonden naar Amster
dam. De arbeiders hebben voor deze
revolverpolitiek bedankt en gezegd,
stuurt haar dan maar door.
2e. Is er nu geen gelegenheid geweest
die zaak eens te voren te bespreken,
opdat ook wij onze voorwaarden
konden stellen? Wel zeker, er ligt
althans een tijdruimte tusschen de
vorige boot en deze, van deze maat
schappij, van maar ruim VIER
MAANDEN. Alleen wanneer men
te Amsterdam geen raad met de
booten weet, dan komt er eens een
te IJmuiden.
4e. De menschen loopen niet zelden
meer als een volle week op een boot
te wachten. Een voorbeeld van zeer
recenten datum:
Vrijdag 15 September werd klarigheid
gemaakt voor de lossing van een kolen
boot, die Maandagmorgen aanwezig
zou zijn. Er werd toen ruim l1/2 gewerkt
Maandag waren de arbeiders gereed
voor de lossing, er was echter geen boot.
Dinsdags, geen boot. Woensdags, geen
boot. Donderdagavond verscheen einde
lijk de lang verwachtte.
Vrijdagmorgen werd aangevangen
met de lossing en werd gewerkt van 7
uur v.m. tot 61/2 uur n.m. Des Zaterdags
van 6 uur v.m. tot 2x/2 uur n.m. Daarvan
ging af in totaal 2uur schafttijd. Er
werd dus gewerkt: Vrijdag 15 Septem
her U/2 uur, Vrijdag 22 September 9V2
uur en des Zaterdags 8 uur. In totaal
dus 19 uren, daarbij een heele week loo
pen wachten en er werd verdiend f 24.12
Thans het onderhavige geval waar
oor als voorbeeld wordt aangehaald
een boot die in Mei is gelost.
f 20.— per man in iets meer als een
dag zeggen de heeren. Wat noemen die
heeren iets meer als een dag. Hoe lang
werken zij dan wel? Laten we eens zien
wat iets meer als een dag wordt ge
noemd, ongerekend den tijd die wordt
gewacht.
Des Zondagsmorgens is gesteld van 6
uur tot bijna 9 uur, dat is dus drie uur
op Zondag met 100 Zooiets is te Am
sterdam of Rotterdam niet mogelijk van
wegen de Stuwadoorswet. Te IJmuiden
leven de werkgevers echter onder en
boven de wet en kan zulks wel. Daarna
is op Maandag gewerkt van v.m. 6 uur
tot n.m. 8 uur met TWEE UREN schaft
tijd. Dat is dus in totaal VIJFTIEN
WERKUREN waarbij drie Zondagsuren
Dat noemt het bestuur van de Reeders-
vereeniging iets meer als een dag. Wan
neer men nu weet dat de IJmuider ar
beiders het recort op hun naam nebben
wat betreft het lossen van kolenbooten
dan kan men eenigszins begrijpen hoe
er door die luilakken (niet waar heeren
reeders?) gewerkt wordt.
Zeker is dan ook dat er te Amsterdam
of waar dan ook elders twee dagen me
de gemoeid zouden zijn geweest om die
boot te lossen.
Laten die werkgevers eens garandee
ren dat hier geregeld kolenbooten zullen
komen, zoodat de arbeiders 5 dagen
werk per week wordt gegarandeerd,
dan zullen wij hier werken voor geen
cent meer als te Rotterdam of te Am
sterdam.
Wij vertrouwen dat de autoriteiten
nota zullen nemen van dit aanbod.
Inmiddels meenen wij met deze op
merkingen voorloopig te kunnen vol
staan terwijl wij de heeren beloven ook
eens wat te vertellen nu zij elk middel
aangrijpen om zich te wreken voor de
geledon nederlaag.
INGEZONDEN.
Het Woonwagenkamp te Veisen en
onze belastingpenningen.
Medeburgers!
Gaat allen naar den Noordzijde-ka
naaldijk en bezichtigt daar het door de
gemeente gestichte woonwagenkamp
Ongeveer een half jaar geleden werd
dit kamp ingericht en 11a korten tijd
was de vervuiling zoodanig, dat men
thans genoodzaakt is een steenuil be
strating erin te leggen.
Ondergeteekende voorspelt, dat het
volgende jaar wederom dure verande
ringen aan het kamp zullen worden
aangebracht, en het daarop volgende
jaar opnieuw, enzoovoort. Het einde
zal echter zijn, dat het kamp weder op
geheven wordt. Dit is in alle geval noo
dig, zoodra met de werken tot verbree
ding van het kanaal een aanvang wordt
gemaakt.
Waar blijven uwe belastingperinin
gen? Ze worden besteed voor onnutte
werken.
N. N.
Mijnheer de Redacteur!
Ik zeg u bij voorbaat dank voor eeni
ge plaatsruimte in uw veelgelezen blad
In verband met het reeds ingezonden
stukje over het j.l. Vrijdag door de
Harmonie in „Thalia" gehouden volks
concert van iemand die zich II. B. Jr
noemt, is het mijn inziens niet onge-
wenscht even meer in détails te treden
Wij zijn eigenlijk verheugd, dat df
klacht uit de mond komt van hem, die
buiten de Harmonie staat, niet dat we
gaarne klachten hooren, integendeel
we vernemen ze liever niet en dit zou
een goed teeken zijn, maar omdat uit
klachten van anderen doorgaans de
goede grond niet gemist wordt. Met de;
geachten inzender hebben vele liefheb
bers van muziek te klagen, de klachtei
over heel voel rumoer tijdens de uitvoe
ringen zijn inderdaad legio, om niet t<
spreken en het' oordeel niet te hoorn
van hen die de muzieknummers moeten
.vertolken.
Het schijnt bij velen niet te willei
doordringen dat, wanneer de muziek
spreekt de stemmen behooren te zwij
gen. Na het eerste volksconcert werd
gehoopt op beter, maar absoluut niets
van dit alles; tijdens beide uitvoerin
gen in „Thalia" moesten respectievelijl
directeur en voorzitter vermanend op
treden en trots het daarna beleefde ver
zoek om tijdens de muziek stil te zijn,
werd hiervan niets bemerkt; is dit niet
beschamend?
Bestuur en leden van de Harmonie
waren de meening toegedaan, dat ieder
de volksconcerten tegen betaling van
het lutt.ele bedrag op prijs z:>u hebben
weten te stellen, maar wac zullen we
zeggen wanneer ook de ouderen jongens
en meiden zich gaan schuldig maken,
instede van aan de jongeren een goed
voorbeeld te stellen; dit is om geen ster
ker uitdrukking te bezigen allertreu
rigst. Met een ingezonden stukje wordt
vaak verbetering bedoeld, maar zou het
niet oneindig veel beter zijn niets te
schrijven en te zeggen, eindig met te ge
ven uitvoeringen. Het lag oorspronke
lijk in de bedoeling, gedurende den win
ter van dit jaar door te gaan met het
organiseeren van eenmaandelijksche
volksconcerten, maar de ervaring opge
daan werpt de goede bedoeling in 't niet
We zullen thans naar andere midde
len moeten uitzien, willen we tenminste
de werkelijke liefhebbers niet de dupe
laten worden van de ongewenschte be
zoekers; voor hen willen we dus door
gaan maar, liever vierhonderd rustige
toehoorders dan zeshonderd menschen
waarvan tweehonderd rustverstoorders
N. H. EDSIUS, secretaris.
GRATIS-ADMISSIE.
Rechtbank Haarlem d.d. 15 Aug. 1922.
In den jare 1900 twee en twintig den
eersten September ten verzoeke van
GEERTRUIDA ADRIANA BEEKE
LAAR, zonder beroep, wonende te Haar
lemmerliede gemeente Haarlemmerlie
de en Spaarnwoude ten deze domicilie
idezende te Haarlem aan de Gedempte
Oude Gracht 92 ten kantore van den
piocureur Mr. C. van Sprang, die door
eischeresse gesteld wordt en als zooda
nig voor haar zal occupeeren:
heb ik, Jacobus Nicolaas Warnier
deurwaarder bij de Arrondissements-
Rechtbank te Haarlem, wonende te
Haarlem en kantoorhoudende aldaar
aan de Nassaustraat 14a;
AAN
JOIIAN VAN TOL, laatstelijk gewoond
hebbende te Haarlemmerliede, gemeen
te Haarlemmerliede en Spaarnwoude,
doch thans afwezig en zonder bekende'
woonplaats, mitsdien mijn exploit doen
de door aanplakking van een afschrift
dezes en van na te melden stuk
ken aan de hoofddeur van de
vergaderzaal der Arrondissements-
Rechtbank te Haarlem, en aan het huis
der gemeente te Haarlemmerliede en
Spaarnwoude, terwijl gelijke afschrif
ten door mij deurwaarder zijn overge
geven aan den E. A. Heer Officier van
Justitie bij gemelde Rechtbank door
wien het oorspronkelijk van dit exploit
met „gezien" is geteekend, terwijl ein
delijk dit exploit zal Worden geplaatst
111 de IJmuider Courant;
BETEEKEND
een extract der minuten berustende ter
Griffie der Arrondissements-Reclitbank
te Haarlem, houdende een request,
waarmede mijne requirante zich tot, dié
Rechtbank heeft gewend, zoomede de
daarop den 15en Augustus 1900 twee en
twintig gegeven beschikking;
Voorts heb ik deurwaarder, exploit
doende en sprekende als boven den ge-
requireerde
GEDAGVAARD
om op Dinsdag den vijfden December
1900 twee en twintig dés voormiddags
te tien ure te verschijnen ter terechtzit
ting van de Arrondissements-Reclit
bank te Haarlem, alsdan gehouden
wordende in het paleis van Justitie aan
de Jansstraat 81 aldaar;
TEN EINDE
aangezien gedaagde als remmer diende
aan boord van het stjontvisschersvaar-
tuig „Pax" Y.M. 4i6, toebehoorend heb
bende aan de N.V. Visscherij Maat
schappij „Batavia";
Aangezien gezegd vaartuig op den
23en December 1918 om 's lands kust
op een mijn is geioopen en ten gevolge
daarvan met man «m muis vergaan is;
Aangezien alzoo sedert de laatst tij
ding van gedaagde meer dan een jaar
is verloopen;
Aangezien eischeresse belang heeft
dat er ton aanzien van gedaagde rechts
vermoeden van overlijden Worde uitge
sproken ten einde verlof te verkrijgen
om een nieuw huwelijk ie mogen aan
gaan;
Aangezien eischeresse vergunning ge
vraagd en bij ten deze beteekende be
schiking bekomen Heeft om den ge
daagde te dien einde bij openbare dag
vaarding op te roepen;
Mitsdien ten aangewezen dage in per
soon of door iemand van zijn< ntwege tc
doen blijken, bij gebreke waarvan dooi
de eischeresse, na liet vervullen der in
deze voorgeschreven formaliteiten, zal
worden geconcludeerd, dat bij vonnis
zal worden verklaard, dat er ten aanzien
van den gedaagde sedert den 23en De
cember 1918 rechtsvermoeden van over
lijden bestaat, alsmede aan eischeresse
vergunning om een ander huwelijk aan
te gaan, met veroordeeling van gedaag
de in de kosten van het geding.
De kosten zijn f 10.90 in debet.
(get.) J. N. WARNIER,
Deurwaarder.
Red. en Expl.
Overhandigen
Origin, copiën
Afstand
f
Visa
2.50
1.25
2.40
4.—
10.15
0.75
f 10.90
„Gezien en afschrift overgenomen
door mij Officier van Justitie bij de Ar-
rondissements-Rechtbank te Haarlem
op heden den eersten September 1900
twee en twintig.
(get.) HOYER.
Gratis geregistreerd te Haarlem twee
September 1900 twee en twintig.
Deel 31 Folio 36 verso vak 7.
Een blad geen renvooi.
De ontvanger a/i.
(get.) COOPS.
Voor eensluidend-afschrift
Mr. C. VAN SPRANG,
Procureur,
