natuurwandelingen. 'binnenland. zooveel mogelijk bij alle gelegenheden haar medewerking te verleenen. Tot di recteur is benoemd de heer M. Adams te Haarlem, die ook directeur is van het symplionie-orkest Euphonie alhier. Secretaris 'van het corps is de heer T. Mantje, Willemsbeekweg 56 en daar kan men zich dus opgeven als lid oi aanmelden voor steun, die dit jonge corps natuurlijk nog in ruime mate noodig heeft. De heer B. Lavoo, onderwijzer aan school D alhier, is als zoodanig be noemd aan de school voor buitenge woon onderwijs (school voor Zwakzin nigen) te Apeldoorn. Met den heer Lavoo gaat een goed on derwijzer heen, die lange jaren het on derwijs alhier heeft gediend en die vaak als waarnemend hoofd van school D is opgetreden. VELSEN. Prof. Dr. A. J. de Sopper, vroeger predikant der Ned. Herv. Gemeente al hier, thans hoogleeraar te Groningen, benoemd als opvolger van Prof. Bolland te Leiden, hoopt zijn ambt aldaar te aanvaarden met het uitspreken eener redevoering op Woensdag 25 October a.s. des middags 2 uur in het groot auditorium van het Universiteitsge bouw. Voor het admissie-examen van de Vrije Universiteit te Amsterdam (Theo logie) is geslaagd de heer K. A. Scheeres alhier. De verkoop van het Sobriëtasbloem- pje heeft in onze gemeente f 287.83 opge bracht, waarvan f 82.081/2 op Wijkeroog; f 89.87 te IJmuiden, 73.70 te Velseroord en f 42.47V2 te Santpoort, en Driehuis. Ds. J. D. Boerkoel, predikant bij de Geref. Kerk alhier, heeft voor het beroep naar Wateringen en de Evange lisatie in de classis 's Gravenhage be dankt. Arbeidsbemiddeling Velsen. Als werkloos ingeschreven op 30 Sep tember 1922: 3 letterzetters, 1 meubelmaker, 6 kui pers, 2 mandenmakers, 4 kantoorbe dienden, 1 reiziger, 4 zeevisschers, 5 timmerlieden, 1 metselaar, 2 zeilmakers 1 l oetster, 1 montagewerker, 3 metaal draaiers, 6 bankwerkers, 1 voorslaander 3 ketelmakers, 1 stoker, 4 machinisten, 76 los arbeiders. Padvinders en wagenbewoners. 't Gebeurde in den afgeloopen zomer Een troepje padvinders was uit de rich ting Amsterdam komen fietsen naar Velsen en had het Spaarndammer ka naal bereikt. Van één der jongelui raak te een fietsband onklaar. Er werd halt geblazen, allen stapten af en de band moest gerepareerd wor den. Terwijl de pechvogel daarmee bezig was, haalden de anderen een voetbal voor den dag en gingen wat aan het trappen. Op een gegeven oogenblik schoot een hond uit een woonwagen toe, greep den bal en verdween er mee in den wagen. Of die hond misschien op dergelijke werkzaamheden afgericht was? Een der padvinders ging om den bal vragen, maar de voor den wagen zitten- den bewoner draaide er eerst wat om heen, weigerde toen en dreigde ten slot te den padvinder met een pak slaag, als deze zich niet verwijderde. Het jongemensch bleek echter niet bang uitgevallen en bleef om den bal aanhouden. De wagenbewoner ging toen zeer boos naar binnen, om een oogenblik later te voorschijn te treden met een geweer, («'•eigende den jongen neer te schieten, als hij niet. oogenblikkelijk wegging. En toen gebeurde het onverwachte. De padvinder vloog op den kerel aan, ontrukte hem het geweer en gaf hem er zulke tikken mee, dat hij nog slechts (b n loop in de hand hield. Een en ander had echter niet geruischloos plaats ge had. Er waren nog meer wagenbewo ners verschenen, die het echter dadelijk wilden gelooven, toen het jongemeasch zeide, dat hij hun de hersens zou in slaan, als ze hem te na kwamen. Er waren echter ook andere toeschou wers bij gekomen uit een in de nabij heid staand huis. De zich op den dijk verzamelende mannen gaven duidelijk blijk, dat ze, zoo noodig, de partij der padvinders zouden kiezen en daarom maakten de woonwagens aanstalte om te vertrekken met den voetbal. Dit was den padvinder niet naar don zin. Hij greep het paard bij de teugels en deelde mee, dat hij het heele geval letje in het kanaal zou doen tuimelen, als' do bal niet teruggegeven werd. En? De bal kwam te voorschijn en scheldende en tierende vertrokken de zwervers, wellicht hopende elders min der heldhaftigen aan te treffen, wien ze gemakkelijker wat afhandig kunnen maken. We meenden deze reeds meer dan een maand oude gebeurtenis niet aan de vergetelheid te mogen prijsgeven. Aan de N. V. De Plaatwellerij alhier is vergunning verleend tot het plaatsen van een overkapping ovet een groote persmachine voor het hydraulisch afpersen van buizei:aan J. Taconis tot het verbou wen van liet perceel Wijkerstraatweg 18, tot een woon- en winkelhuis. Naar Hl. Dbl. meidt worden a.s. Zaterdag aan de Papierfabriek wegens vermindering van werkzaamheden 25 man ontslagen. Ook bij het Hoogovenbedrijf krijgen meerdere arbeiders gedaan. Den lsten Mei 1923 zal de voorbe reidende klasse, verbonden aan de Rijksdag normaalschool alhier, worden opgeheven. De spoorwachterswoningen bij de overgangen van den Koningsweg en den weg ten zuiden van het station worden verbouwd. De bewoners vinden een tijdelijk ondei komen in daarnaast gebouwde nood woningen. 't Is voor hen te wenschen, dat het gure najaarsweer nog maar een tijdje wegblijft. Burgerlijke Stand Velsen. Bevallen: J. M. van Leeuwenvan Ruiten, z.E. Wigchert— van Duijn, d. E. J. VoogdTielrooij, z.S. Dolvan Hoolwerff, d.A. M. Bakkervan der Aart, d. Overleden: J. Spanjaart, 86 jaar, weduwnaar van B. HandgraafC Duine veld, 2 jaar. VELSEROORD. Alhier is aangehouden de 18-jarige H. ten Brverdacht van inbraak bij de firma Piersma en Co., rijwielhandel aan den Velserduinerbuurtweg alhier, gepleegd in den nacht van Maandag op Dinsdag. De zaak is nog in onderzoek. Aan de R. K. onderlinge Velser Bou. wersbond is vergunning verleend tot het bouwen van een timmermanswerkplaats met kantoor en magazijn aan den Tusschen- beeksweg alhier. De melkprijs is hier gisteren weer met een cent per liter verhoogd geworden. IJMUIDEN. "HORA" Ten bate van de Vereeniging Herstellings oord voor Rijks-Ambtenaren, zal op Zater dag 7 Octobei een Bloempjesdag gehouden worden. In de gehouden vergaderiug van den Chr. IJmuider Besturen Bond werd als secretaris gekozen de heer C. v. .d Steen, Huygensstraat 61, als penningmeester de heer J. Meijering, Jac. van Heemskerkstr. 12. Aan de N. V. Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrieken is vergunning verleend tot het oprichten van een stroomverkoopstation, van een zoutwaterpomphuis en van een omzetstation, SANTPOORT. De werkzaamheden aan den Hage- lingerweg vorderen flink. Men is reeds begonnen de trottoirs met tegels te be leggen. Bepaald jammer is het, dat er nog personen aan dezen weg wonen, die het algemeen belang ondergeschikt ma ken aan hun eigen belangen en om die reden de hun toebehoorende aan dezen weg grenzende strook grond niet wen schen af te staan. Onze plaatselijke R.K. Voetbalver- eeniging opende Zondag j.l. officiéél haar terrein aan den Doodweg, waar bij het R.K. fanfarekorps „Soli Deo Gloria" zijn muzikale medewerking ver leende. Twee wedstrijden stonden er op het programma. Om één uur speelde H. B. S. II tegen S. D. S. I en verloor met niet minder dan 6—0. Om 3 uur ving de wed strijd H. B. S. I—Concordia II aan. Hier won de thuisclub met 21. De winnen de clubs ontvingen een medaille. VISSGHERIJ. Gedurende de maand Augustus van dit jaar zijn te l„*muiden aan den rijks- vischafslag aangekomen 236 stoom trawlers met f 459.212 besomming tegen 132 stoomtrawlers met f 290.409 besom ming in Augustus van het vorig jaar en in de eerste acht maanden van dit jaar 1773 stoomtrawlers met f 4.079.633 be somming tegen 1198 stoomtrawlers met f 3.304.521 besomming in de eerste acht maanden van het vorig jaar. Verder kwamen van de trawlvisscherij in Augustus van dit jaar aan de markt: 155 zeilloggers met f 47.371 besomming tegen in Augustus van het vorig jaar 176 zeilloggers met f 56.090 besomming en in de eerste acht maanden van 1922 1345 zeilloggers met f 594.615 besom ming tegen 1234 dier vaartuigen met f 741.598 besomming in gelijk tijdvak van 1921; 9 sleepboottrawlers-met f 9984 besom ming tegen 4 sleepboottrawlers met vorig jaar en in de eerste acht maanden van dit jaar 66 sleepboottrawlers met f 66.028 besomming tegen 31 dier vaar tuigen met f 44.935 besomming in gelijk tijdvak van het vorig jaar; 289 motortrawlers met f 21.876 be somming tegen 331 motortrawlers met f 43.306 besomming in Augustus van het vorig jaar en in de eerste acht maan den van 1922 966 motortrawlers met f 88.838 besomming tegen 1296 dier vaar tuigen in de eerste acht maanden van 1921 44 zeilkustvisschers met f 1247 besom ming tegen 204 zeilkustvisschers, die f 7892 besomden in Augustus van het vorig jaar en in de eerste acht maanden van dit jaar 130 zeilkustvisschers met f 3915 besomming tegen 678 dier vaar tuigen met f 32.286 besomming in gelijk tijdvak van het vorig jaar; 5 motorloggers met f 2256 besomming tegen 3 motorloggers met f 2072 besom ming in Augustus van het vorig jaar en in de eerste acht maanden van dit jaar 51 motorloggers, die f 27.003 besomden, tegen 45 motorloggers met f 33.333 be somming in de eerste acht maanden van het vorig jaar; 5 open booten met f 38 besomming- tegen 3 open booten met 1' 30 in Augus tus van het vorig jaar en in de eerste acht maanden van 1922 90 open booten met f 839 besomming tegen 195 open booten, die f 3695 besomden in gelijk tijdvak van 192' Van vreemde nationaliteit kwamen hier aan de markt in Augustus van dit jaar 70 Duitsche stoomtrawlers met f 116.479 besomming, 16 Deensche mo tortrawlers met f 20.186 besomming, 1 Engelsche stoomtrawler met f 4491 be somming tegen in Augustus van het vo rig jaar 87 Duitsche stoomtrawlers met f 266.186 besomming, 18 Deensche mo- tortrawlers met f 25.573 besomming, 2 Engelsche stoomtrawlers met f 2728 be somming en 11 Duitsche motorkotters met f 42.061 besomming en in de eerste acht maanden van dit jaar 652 Duitsche stoomtrawlers met f 1.332.276 besom ming, 49 Deensche motortrawlers met f 49.635 besomming en 1 Engelsche stoomtrawler met f 4491 besomming te gen in de eerste acht maanden van het vorig jaar 372 Duitsche stoomtrawlers met f 1.114.351 besomming, 65 Deensche motortrawlers met f 96.319 besomming, 43 Duitsche motortrawlërs met f 49.050 besomming, 56 Engelsche stoomtraw lers met f 46.596 besomming en 1 Engel sche zeilkotter, die .426 besomde. Van de beugvisscherij kwamen in Augustus van dit jaar aan de markt 17 zeilbeugers (sloepen) met f 21.700 be somming tegen in Augustus van het vo rig jaar 9 zeilbeugers met f 19.877 be somming en in de- aerste acht maanden van dit jaar 94 stoombeugers met f 219.635 besomming en 117 zeilbeuger< met f 192.077 besomming tegen in gelijk tijdvak van het vorig jaar 135 stoombeu gers met f 417.854 besomming en 118 zeilbeugers, die f 226.261 besomden. Van de haringvisscherij kwamen in Augustus van dit jaar binnen 15 zeil loggers met f 32.660 besomming, 2 mo torloggers met f 7805 besomming en 1 Engelsche stoömdrifter met f 1254 be somming, tegen in Augustus van het vorig jaar 27 zeilloggers met f 123.667 besomming, 7 motorloggers met f 43.814 besomming, 1 stoomlogger met f 2540 besomming en 3 Engelsche stoomdrif- ters met f 6738 besomming en in de eer ste acht maanden van dit jaar 17 zeil loggers met f 38.193 besomming, 2 mo torloggers met f 7805 besomming, 7 open booten met f 112 besomming en 13 Engelsche stoomdrifters met f 15.390 besomming tegen in de eerste acht maanden van het vorig jaar 54 zeillog gers, die f 185.123 besomden, 10 motor loggers met f 57.258 besomming, 1 stoomlogger met f 2540 besomming, 13 open booten met f 214 besomming en 48 Engelsche stoomdrifters met f 44108 be somming. De in Augustus van dit jaar aangevoerde consignatiezendingon brachten f 58.032 op, die van Augustus van het vorig jaar f 2p.561, die van de eerste acht maanden van 1922 f 164.404 en die van de eerste acht maanden van 1921 f 172.782. De opbrengst van alle in .Augustus van dit jaar aangevoerde viscli is f 804.600 tegen f 936.656 van Augustus van het vorig jaar en de totaalopbrengst van alle in do eerste acht maanden van dit jaar aangevoerde viseh bedraagt f 6.884.897 tegen f 6.749.998 in gelijk tijd vak van het vorig jaar. Zeeongevallenwet 1919. De Kamer van Koophandel voor de Beneden-Maas zond aan den Minister van Arbeid het volgende adres: „De Kamer van Koophandel en Fa brieken voor de Beneden-Maas, geves tigd te Vlaardingen, doordrongen van de malaise, welke in het Noordzeevis- scherijbedrijf lieerscht en deze tak van industrie met algeheelen ondergang be dreigt, betuigt hierbij adhaesie aan het tot Uwe Excellentie gerichte adres van het Hoofdbestuur der Reedersvereeni- ging voor de Nederlandsche Haringvis scherij, inzake de voorgenomen wijzi ging van de Zeeongevallenwet 1919. Met klem verzoekt onze Kamer dit ontwerp niet ongewijzigd te handha ven, daar het oogenblik om weder nieu we lasten op het Noordzeevisscherijbe- drijf te leggen thans minder dan ooit gekomen moet worden geacht. Elke vermeerdering der uitgaven zal het Noordzeevisscherijbedrijf eerder naar den afgrond brengen. Reeds meer dan de helft der Hollandsche Noordzeevis- schersvloot is tot stilliggen gedoemd; wel een bewijs hoe diep treurig de toe stand in dit bedrijf is. Bij een ongewijzigd aannemen van dit wetsontwerp zullen de reeders van Noordzeevisschersvaartuigen vergele ken bij werkgevers wier bedrijven vol gens de Ongevallenwet 1901 verzeker- plichtig zijn, onevenredig zwaar wor den belast. Immers voor elke onderlinge verzekering hetgeen ontegenzeglijk ook de zeeongevallenverzekering vol gens de wet van 27 Juni 1919 is is het bevorderlijk een zoo groot mogelijk aantal verzekerden te bezitten; elke vermindering vermeerdert het risico voor de deelnemers. En nu is het een opmerkelijk verschijnsel dat het aantal schepen, dat aan de Noordzeevissclierij deelneemt, de laatste jaren geleidelijk afbrokkelt, waardoor het risico voor de overgebleven deelnemers grooter wonlt De lasten welke het wetsontwerp, in dien het tot wet mocht worden verhe ven, de reederijen zullen opleggen, zijn zooals het adres van de Reedersver- eeniging duidelijk aantoont voor het zoo zwaar getroffen Noordzeevissciierij- bedrijf, ondragelijk hoog. Onze Kamer verzoekt dan ook. Uwe Excellentie af te zien van de voorgene wijziging der Zeeongevallenwet 1919 en althans geen wijziging aan te brengen in abt. 10 der wet. XVIII. Kraantjelek - het Volmeer - de Blinker! onder Overveen. Te midden van het mulle zand, aan den voet 'van den dikwerf stuivenden „Blinkert", staat deze kolos daar als het prachtigste monument en tevens als de getuigenis van het vroegere bestaan van het oude Haarlemsche Woud. De stam van dezen iep heeft een om vang van 6 Meter en de ouderdom wordt geschat op 600 jaren. Hij is de laatste van een groep dikke boomen, waarvan er 50 jaren geleden nog twee aanwe zig waren, en moeten voor ongeveei honderd jaren geleden zijn takken een verbazenden omvang hebben gehad. „Kraantjelek" ligt aan den noordelij ken uithoek van een schilderachtig', duinvlakte, vroeger nog uitgestrekter lager en met een grooten waterplas „het Volmeer" bedekt, waaruit waarschijn lijk de Haarlemsche Beek (de Kolk en Brouwersvaart) is ontsprongen. „Kraantjelek", evenals het „Volmeer". is een der deelen van de oude woud streek, die het laatst door het zand de) duinen zijn ondergestoven en is de dik ke boom daarom een zeer merk waai dij. overblijfsel uit den woudtijd. Het Volmeer zal ongeveer ip 't bcgb der 16e eeuw ondergestoven en verzam zijn, het werd niet meer bevaarbaar zoo als het vroeger geweest was en mei weet thans ook niet meer nauwkburi; de ligging op te geven. Er zijn nu echter in deze omgevin; nog andere waterloopen hetzij kunst matig aangelegd of ook van natuurlij ken oorsprong. Zoo heeft men hier o.a. de Zanderij vaart, welke niemand, die zich op wey begeeft naar Kraantjelek of de Blinkert verzuime te bezoeken, terwijl ook de schoongelegen Brouwerskolk in de na bijheid is. Een bekend plantkundige veronder stelt dat deze streek zeer klassiek is en put zijne beweringen ook uit een boek over „Nederlandsche Volksoverleverin gen en Godenleer", geschreven door Mr. L. P. C. van den Bergh, waarin ook de waarschijnlijkheid wordt aangetoond van het bestaan van een Heiligdom en Offerplaats in den Heidenschen tijd in dezen omtrek. Hier in het bosch bij het meer en oj) weinig afstand van de zee zou de eerste tempelhut of Harah ter eere van Godin Hertha (moeder der Aarde) gevestigd geworden zijn. De Zeeuwsche Volksgodin had ook haar heiligdom aan den zeekant. Bij het volk van lateren tijd werd „Kraantjelek" als uitspanningsoord in hooge eere gehou den. En gelijk wij in deze bosschen nog de bloemen van het oude woud terug vinden, zoo zien wij bij de tochten van het volk van Haarlem naar Kraantjelek en in het oudtijds vieren van den Hart jesdag de sporen der voormalige Her- thadienst. Aan het Volmeer waar schepen an kerden zou ook het dorp Ruk-aas gele gen hebben, waarvan men in den grond later nog steenen en fundeeringen ge vonden heeft, zoo zegt de overlevering. De duinerij waarvan „de Blinkert" de hoogste top is, staat op een oude kaart vermeld onder den naam van Rock- aertsduin, welke benaming herinnert aan het Deensche Rugaard (Woeste Hof) en tevens aan Roruk den Deen- sehen prins, die in 't jaar 826 Kennemer- land in leen ontving van Lodewijk dei- Godvruchtige. Roruk was de zoon van den Deenschen vorst Ilalfdan, en zijne moeder een kleindochter van den ko ning der Friezen, Radboud. Wellicht bewijst de volksoverlevering dat hier door de Noormannen aan den ouden weg naar zee een ste: kte was gebouwd, die in den Grafelijk- u tijd is ondersto ven, verwoest of vei laten. Toen Zandvoorl nog een visscliers- dorp was en zijn t igen vloot van bom men of pinken ter vischvangst uitzond, toen IJmuiden niet bestond, toen namen de Zandvoortsche vischventers hun weg naar de stad (Haarlem) langs het smal le pad door de duinen, dat achter Kraantjelek uitkwam, en verder of langs Brouwersvaart of langs den Zijl- weg over Overveen naar Haarlem. Een heele afstand met de zware ben of kriel op den rug, zoowel voor vrouwen als voor mannen, doch blootvoets en rnet vluggen pas, kon men ze achter elkaar, de Blinkert zien afdalen om dan 's avonds terug te keeren met een Me re lading van in de stad ingekochte le vensbehoeften. Als we eerst 't „Rokkes" maar over zijn, was hun spreekwoord. Sedert lang wordt echter het Zand- voorter vischpad niet meer gfbruikt. Er wordt bijna niet meer gevisUit, terwijl Zand voort vroegere jaren een vloot van 23 pinken op zee had, wordt nu de visch te IJmuiden op den afslag inge kocht en aan de klanten uitgevent. Aan „Kraantjelek" is nog een herin nering verbonden. Op den „Blinkert", de door zoo velen beklommen duintop, van waar men vóór en achter een prach tig en verschillend uitzicht heeft, was het, dat Witte van Haemstede, zoon van Graaf Floris van Holland, verscheen tot redding en bevrijding van Holland van de woeste benden van Guy van Vlaanderen. Bij het „Manpad" werden de Vlamingen verslagen en tot voorbij Leiden teruggedreven. „Heer Witte van Haemstede" zoo zegt de Kroniek, quam uit Zirixzee met eenen Haecboot, ende seilde buten om- me, ende quam an tot Santvoerd, ende quam binnen Ilaerlem, daer vielen hem bij die Carmelaers alle, ende ontwant, zijn standaart, daer eenen roede Leeu- we in stont met eenen blauwen bastoe- ne, doe riepen sij alle, man ende wijf, God hebts danc die ons dit bluet van Hollant heeft toegesant ende toglien al len mit hem uit ende sloegen die Vla mingen ende verjaechdese tot Leyden toe." lri de vlakte van Kraantjelek was het dat in het jaar 1803 een Fransch-Ba- taafsch Leger was gekampeerd onder Generaal Dumonceau, bestaande uit veel kavallerie. Het moest dienen om een eventueele landing der Engelschen op onze kust te verijdelen. Het volgend jaar in 1804 werd Zandvoort door de Engelschen van uit zee gebombardeerd. De holle iep bij Kraantjelek is een (Ulmus suberosa L.) en zijn de iepen of olmen in de duinstreek zeer talrijk, in zonderheid de kuvkiepen zooals deze. Veelal blijven de kurkiepen heesterach tig opgroeien en zijn kenbaar bij de jonge twijgen aan de fraaie lcurkachtige schors. In den omtrek van „Elswoud" is ook nog een plek waar de gewone Heide plant (Calluna vulgaris Salisb.) ver wilderd wordt aangetroffen in de plaats binnen de rasters is rijk aan fraaie mos soorten o.a. het Laddermos (Climacium dendroïdes W. A. M.), een variëteit die als een boompje met een kroon daarop gevormd wordt. Het glanzig groene driekantige Defc- mos (Hylocomium triquetrum Sch.) be dekt den bodem tot onder de zwaarste boomen. Een volgend artikel geldt een bezoek aan de Brouwerskolk en de Zanderijvaart. S. Chr. L. P. Een edelachtbaar college. Voor het Gerechtshof te 's-Hertogen- bosch is zoowat het gansche edelacht bare college, burgemeester, wethouders en raadsleden, uit Mesch (L.) versche nen. Het betrof n.l. een hooger beroeji van het vonnis der rechtbank te Maas tricht, die wethouder J. R. had veroor deeld tot f 100 boete of maand hechte nis wegens beleediging'van den burge meester tijdens de gemeenteraadsver gadering van 15 Juli. In de bewuste ver gadering van den raad van Mesch was de hoofdelijke omslag aan de orde. Er was lawaai en er werd met vuisten op de tafel geslagen, zoodat de voorzitter aanmaande tot kalmte en zei de verga dering te zullen schorsen indien de her ren niet kalmer wenschten te beraad - slagen. En ten einde raad ging hij ook hiertoe over. Maar toen had hij pas good de poppen aan het dansen. Wethouder K. riep tot den burgemers-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1922 | | pagina 2