ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Verschijnt Woensdag? Zaterdags
technische oliën en vetten
HARINGKA.DE TELEF 298
BIOSCOOP „FLORA'
t No.
Woensdag 17 Januari 1923
8e Jaargang
IJ MUIDER COURANT
Abonnementsprijs: f 1.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 0 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmui den
Ingezonde mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties tan 11. en m B regels
i ~2? regel meer 20 ets. Compact gezette advartenties tan 1 t en m. 5
regels f 1.25, iedere regel meer 2B ets. Kleine advertenties en familieberiehten
zoomede vereenigïngB advertenties nit de gemeente, uitsluitend bi] vooruitbeta
ling, yan 1 tot en met 5 regels f0.75, iedere regel meer 15 ets. Bi] niet contante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties »adrea bureau van
10 ots; extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente veisen
VOOR ADVERTENTIES
Vrijdags na 4 uur ingezonden
wordt geen plaatsing in hst
Zaterdagnummer gegarandeerd.
Kleine Advertenties
Familieberiehten kosten
VOORUITBETALING
■leehts IS Cent per regel.
M|
DRINGEND VERZOEK
om bij Terhuizing het onde en
bet nlenwe adres, NIET aan
den looper, dech aan ens ba-
rean WILLEMSPLEIN 11, ep te
geven. De Administratie.
VAN DEN WACHTTOREN.
De bezetting van het Roergebied.
Duitschland heeft niet de kolen en
het hout aan Frankrijk geleverd, waar
toe het verplicht was. Het blijft telkens
in gebreke, als het weer een termijn
van de som der schadevergoeding be
talen moet. Frankrijk heeft zich tot nu
toe door Engeland tot geduld en uitstel
weten over te halen. Maar er is een eind
gekomen aan zijn lankmoedigheid. En
geland kan wel den grootmoedige uit
hangen; het heeft zijn oorlogsdoelein
den bereikt. De Duitsche koloniën zijn
-aan Engeland toegewezen evenals een
deel der Duitsche handelsvloot. Boven
dien is de Duitsche vloot geheel vernie
tigd en heeft Engeland niet meer te
vreezen voor den mededinger in de
heerschappij op de wereldzeeën. Frank
rijk heeft nog steeds niet de directe oor
logsschade in de vele departementen,
die door den oorlog zwaar geleden heb
ben, vergoed gekregen. Het zit zelf tot
over de ooren in de schulden en zijn
schuldenaar weet zich met allerlei lis
ten arm voor te doen. Frankrijk be
schuldigt Duitschland opzettelijk don
Mark waardeloos gemaakt te hebben.
Een groot deel der Duitsche rijkdom
men is over de grens in veiligheid ge
bracht. Duitschland hangt den armen
man uit, om er zoo genadig mogelijk af
te komen.
Het is daarom tijd, dat Frankrijk toe
grijpt en beslag legt op het rijke indu
striegebied, althans op de staatseigen
dommen aldaar. Het gaat nemen, wat
het niet krijgen kan.
Zoo is de Fransche voorstelling van
de verhouding tusschen de beide staten
en de noodzaak, om de wereld in nieu
we onrust en Duitschland in nog groo-
tere moeilijkheden te brengen, door
niettegenstaande de afkeuring van dit
middel door Engeland en Amerika weer
een nieuw •du1', van Duitschland ie be
zetten.
W ij doen goed de zaak ook eens door
een Fransche bril te bezien en niet alles
aan domme en wreede wraakzucht tóe
te schrijven. De groote fout in deze heele
geschiedenis is deze, dat Frankrijk als
rechter in eigen zaak optreedt. Er zijn
in Duitschland zeker nog wel rijke men-
schen en ook zijn kapitalen van beteeke-
nis over de grens gesmokkeld. Maar de
Duitsche natie en staat zijn straatarm;
dit lijkt ons voor tegenspraak onaan
tastbaar. Het is ook een ernstige fout,
dat Frankrijk tot geweld zijn toevlucht
nam. Het had een beroep moeten doen
op den Volkenbond, die zeker niet j>ar-
tijdig ten gunste van Duitschland zou
beslissen, of onwil dan wel onmacht de
oorzaak is, dat Duitschland niet betaalt,
waartoe het verplicht is.
Het Duitsche volk neemt de beste
houding aan; het blijft kalm. Door lij
delijk verzet werkt het Frankrijk in het
nieuwe bezette gebied tegen, maar het
begint geen verzet uit wanhoop en woe
de. Het heeft op een indrukwekkende
wijze geprotesteerd tegen de Fransche
geweldenarij en daardoor evenveel aan
sympathie in de wereld gewonnen, als
Frankrijk door zijn hardheid verloren
heeft.
Deze bezetting is een domheid; zij ver
oorzaakt nieuwe schade en zal geen
schadevergoeding opleveren. Men heeft
gezegd, dat Poincaré de ergste vijand
van Frankrijk is. Maar men vergeet,
dat Poincaré het grootste deel der Fran
sche natie achter zich heeft en het par
lement hem ook in overgroöte meer
derheid zijn vertrouwen betuigde.
De Fransche natie is een ongeduldig
geworden schuldeischer, die zelf geld
noodig heeft en daardoor zijn schulde
naar onbillijk beoordeelt en hardvoch
tig tegen hem optreedt.
Wellicht wordt er nog een overeen
komst gevonden en zal deze nieuwe be
zetting even kort duren als die van
Frankfort en eenige andere plaatsen
door de Franschen. De beurs blijft kalm
bij deze nieuwe onrust en dat geeft eeni
ge hoop, dat de Franschen zich spoedig
weer zullen terugtrekken. Maar de
kloof tusschen de beide vijandige staten
zal er helaas weer grooter door gewor
den zijn. Frankrijk vreest voor wraak
in de toekomst en Duitschland zint op
wraak en de kans op verzoening en wa
ren vrede is er weer kleiner door gewor
den. Het is een slecht begin in het nieu
we jaar.
Een paar cijfers over de armenzorg.
Het aantal gemeenten, door welke
uitgaven voor armenzorg- werden ge
daan, bedroeg in 1920 1066, het aantal
instellingen van weldadigheid 7Ó10.
Door de bedeelende instellingen van al-
gemeenen aard werden bedeeld 169547
hoofden van gezinnen en 50472 perso
nen niet tot een gezin behoorende in to
taal meer dan 500.000 personen, wan
neer we het aantal leden der bedeelde
gezinnen gemiddeld op drie berekenen.
In totaal werd aan onderstand uitgege
ven ruim 67 millioen gulden, dat is bij
na f 10 per hoofd der bevolking. Hier
van kwam ongev. 70 ten laste der
burgerlijke armenzorg, 20 °/o ten laste
der kerkelijke en 10 ten laste der bij
zondere armenzorg. De administratie
der verschillende takken van armen
zorg kostte meer dan twee millioen.
Deze cijfers zijn onrustbarend boog.
Zij betreffen het jaar '20, een jaar van
schijnbloei. Of juister van een bloei,
die niet duren kon. Bovendien worden
de werkloozen in het algemeen geluk
kig niet beschouwd als armen, die be
deeld moeten worden. De ouden van
dagen hebben een pensioentje, dat me
nigeen voor de liefdadigheid bewaart.
De invaliditeitswet en andere sociale
wetten geven recht in plaats van barm
hartigheid. En toch is het aantal on
dersteunden en het bedrag van onder
steuning nog zoo reusachtig hoog. Wel
ke cijfers zullen dan niet in het eerste
malaise jaar geconstateerd moeten
worden? Wordt er te spoedig onder
stand gegeven? Dit is zeker niet het ge
val. De hand van den armverzorger is
royaler dan in vroeger tijden, of juister
is het te zeggen, ze is minder schriel;
weggegooid wordt het geld voor armen
zorg echter niet. Het pauperisme is ech
ter in de tegenwoordige samenleving
een ernstig verschijnsel, dat in omvang
eer toe- dan afneemt. Het. is een der be
wijzen, dat onze beschaving niet in orde
is. Immers in een waarlijk beschaafde
wereld zullen ook wel ongelukkigen
zijn, die geholpen moeten worden, maar
niet zulk een beduidende groep der be
volking, die voor een groot deel gewerkt
heeft, werken kan en ook in menig ge
val werken wil en die nochthans van
armenzorg geheel afhankelijk is.
Ouderdom en ziekte zullen in de mees
te gevallen wel tot ondersteuning lei
den; staatspensioen en goede ziektever-
zorgingswet zouden ongetwijfeld het
werk der armenzorg aanmerkelijk ver
lichten.
alle
VELSEROORD
Geeft altijd het mooiste, altijd
het nieuwste
Vrijdag is te Haarlem aanbesteed het
onderhoud der werken van de Rijksvis-
jschershaven alhier gedurende 1923. Raming
f 39500. Ingeschreven was als volgt:
N. V. W. Uitslagers Aannemers-Bedrijf, Am
sterdam f 36990; D. v. d. lias IJmuiden,'
f 36675; G. den Adel, Beverwijk f 36000;
J. v. d. Plas, IJmuiden f 35460; D. Baisjz.
id., f 34960; P. Daalder, Alkmaar, f34900;
j. Lindhout en J. de Waard,IJmuiden f34680;
D. Stada, id. f 34600; H. Oudshoorn, Bever
wijk f 3452.5J. Bleeker, Velseroord f 34400
firma P. Heere en Zn., IJmuiden f33955.
Voorts werd aanbesteed het vernieuwen
van goten aan vischhal B alhier. Raming
f 2900. Ingeschreven werd als volgtj
J. Lindhout en J. de Waard, IJmuiden,'
f 2780; J. Bleeker, Velseroord, f 2774; P.
Daalder, Alkmaar, f 2580J. v. d. Plas, j
IJmuiden, f 2541J. Schravendijk en Zn.,
's Hage, f 2439; firma P. Heere en Zn.,
IJmuiden, f 2327. 2 Biljetten ongeldig.
Verleden week slaagde voor het
Mercurius-diploma der Duitsche taal de
heer P. Krab, alhier, opgeleid door den
heer J. H. de Groot.
Aan boord van den stoomtrawler
Batavier II IJ. M. 107 kregen twee opva
renden ruzie.
Het werd vechten en de politie moest
er aan te pas komen. De politie wist de
twee vechtenden te scheiden en zette één
van hen aan wal.
Door de politie werci aangehouden
zekere J. van Bdie in het Alg. Politieblad
stond gesignaleerd. Na betaling- der ver
schuldigde boete is de man weer vrijgelaten, j
Aan boord van den stoomtrawler
Derika VII IJ. M. 125 van de V. E.M. had
bij de opening van een carbidbus een
ontploffing plaats, waardoor J. S. zich aan
het hoofd en de oogen verwondde. Door
Dr. Rutten werd hij verbonden.
PLAATSELIJK NIEUWS.
In de Kanaalstraat liep een meisje j
j met haar moeder, toen opeens een jongen,
j de 14 jarige leerling van de Ambachtsschool
B., een lucifer afstreek en die 't meisje
i in het gelaat wierp, waardoor het meisje
I een brandwond bekwam.
Zoo'n aap verdient toch een gevoelige
afstraffing.
VELSEN.
De heer J. Duinker, brievenbesteller
alhier, herdacht gisteren den dag, waarop
hij voor 25 jaar als zoodanig in dienst trad.
Eerst was de heer Duinker korten tijd
werkzaam te Santpoort, daarna alhier.
De Chr. Jongelings-Ver. Philadelphia
houdt a.s. Maandagavond 22 Januari een!
openbare vergadering in het Gymnastiek
lokaal der Chr. School.
Muziek, zang, voordrachten enz. zullen
elkaar afwisselen.
Het afgeven van kaartjes en het knippen
daarvan gaat altijd vlug in het werk, zoodat
dit lang geen gemakkelijke opdracht was.
Het is echter naar we in Hl. Dbl. lezen,
aan de groote oplettendheid van één der
controleurs van het station Haarlem te
danken, dat de man gesnapt kon worden.
Zondagavond werd den controleur in de
vestibule een plaatsbewijs ter hand gesteld,
waarop één der opgegeven nummers voor
kwam, en deze den gever aanhield. De
laatste wilde de vlucht nemen, zoodat een
worsteling ontstond. Hij werd door twee
agenten, die inmiddels ter hulp waren
geroepen, naar het bureau van politie geleid.
De aangehoudene bleek te zijn de 30-jarige
Duitscher R. K. R. B. van beroep kok en
wonende te Hamburg. Hij was nog in het
bezit van 6 tienrittenboekjes, waarvan hij
de herkomst niet kon opgeven. De arrestant
is voor een verder onderzoek naar Velsen
overgebracht.
Arbeidsbemiddeling Velsen.
Als werkloos ingeschreven op 13 Jan.
1923:
2 meubelmakers, 1 mach. houtbewerker,
4 schilders, 2 scheepstimmerlieden, 24 tim
merlieden, 5 metselaars, 2 zeilmakers, 3
kuipers, 4 mandenmakers, 11 zeevisschers,
4 kantoorbedienden, 1 reiziger, 1 slager,
13 stokers, 1 machinist, 2 loodgieters, 1
koperslager, 2 plaatwerkers, 4 bankwerkers,
1 ketelmaker, 1 vuurwerker, 1 chauffeur,
1 montagewerker, 1 hulpmonteur, 1 revol
verklinker, 225 los arbeiders.
Op Wijkeroog botste Maandagmorgen
een automobiel tegen een stilstaande auto,
waarbij de laatste ernstig beschadigd werd.
De marechaussees, die getuige waren
van de aanrijding, zetten het onderzoek
voort.
De derde Velser-pont.
Wij hebben onlangs medegedeeld, dat
aan de Haarlemsche Scheepsbouwmaat
schappij alhier door den minister van
Waterstaat het maken van een derde stoom-
pont voor het veer te Velsen voor een som
van f 89000 is opgedragen.
De pont zal 25 M. lang en pl.m. 7 M.
breed worden, terwijl de diepgang 2.25 M.
zal bedragen en het dek pl.m. 1.50 M.
boven water zal liggen. Integenstelling met
de bestaande ponten, welke aan een ket
ting loopen, wordt de derde pont een vrij-
varende. De ketel zal geschikt zijn voor
het stoken zoowel met steenkolen als met
olie. Daartoe wordt een oliestookinrichting
in het vaartüg aangebracht.
Waarschijnlijk met het oog op de ge-
wenschte bezuiniging wordt geen rererve
ketel gemaakt. Daardoor zal echter de
pont bij periodieke schoonmaak van den
ketel nu en dan voor eenige dagen moe
ten stilliggen, wat intusschen geen bezwaar
zal opleveren, omdat in dat geval de reeds
thans aanwezige reserve-kettingpont kan
worden gebruikt.
Het vaartuig, dat verder geheel electrisch
zal worden verlicht, moet op 1 Juli a.s. en
dus vóór den aanvang van het steeds zoo
drukke vacantie-seizoen gereed zijn.
Kenn. Ed.
VELSEN.
ONZE BEVOLKING.
WITTE KRUIS.
i Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.—.
j Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
j 3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een der
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
per 1000 zielen, was een mooi stuk boven
het gemiddelde voor het rijk, het sterf
tecijfer, 8.4 per duizend zielen, was weer
een mooi stuk beneden liet rijks-gemid
delde.
Een eigenaardig verschijnsel is, da.t
waar in vele groote gemeenten liet aan
tal vrouwen grooter is dan dat der
mannen, de laatste hier in de meerder
heid zijn. Waren er in liet voorgaande
jaar 128 mannen meer, in 1922 nam dit
overschot nog toe en waren er 1§4 man
nen meer dan vrouwen.
De bevolkingscijfers geven ons ook
een kijk op den woningnood in onze ge
meente. Ondanks dat weer tal van
nieuwe woningen zijn gebouwd en be
trokken, toch een vermindering door
meerder vertrek. En nog is dat woning
gebrek lang niet opgeheven en ko
men nog tal van woningen voor afbraak
in aanmerking.
Over den gezondheidstoestand kun
nen we niet anders dan roemen. liet mo
ge dan wat koud zijn aan onze Noord
zeekust, gezond is het hier wel.
Moge dit jaar weer een aanwas in
bevolking vertoonen!
SANTPOORT.
Ter gelegenheid van hun gouden
huwelijksfeest bieden de Heer en Mevrouw
Cremer morgenavond hun ondergeschikten
een feestavond aan op Duin- en Kruidberg.
BINNENLAND.
IJMUIDEN.
Vorige week werd in het Stations
gebouw alhier een inbraak gepleegd, waarbij
De door den heer C. Stam c.s. alhier j de dader zich tienrittenboekjes en plaats-
aangekochte Engelsche stoomtrawler Lis- j bewijzen toeëigende.
burn heeft den naam gekregen van Johanna j Aan de controleurs van de verschillende
IJ.M. 20. [stations werden de nummers vandeplaats-
Dit schip zal de snurrevaadvisscherij gaan bewijzen opgegeven, om zoodoende den
uitoefenen. 'dader te kunnen aanhouden.
De loop onzer bevolking vertoont in
1922 weer een minder gunstige ontwik
keling dan een jaar te voren. Voor de
tweede maal in de laatste tien jaar was
het aantal vertrokkenen grooter, dan
dat dergenen, die zich in onze gemeen
te vestigden. Wel was het verschil weer
niet groot, n.l. 8, maar het beteekent
achteruigang. We zijn zoo gewoon se
dert jaren aan een snelle toename, dat
het vreemd doet, als we een verminde
ring moeten constateeren. Maar hoe
zouden wij ontkomen aan den crisis,
die zich alom in dé wereld en ook in
ons land doet gevoelen en die zich in on
ze gemeente bij het visscherijbedrijf en
de industrie ook gelden doet.
Dat de bevolking desondanks met 502
zielen vermeerderde, danken wij weer
aan het prachtige geboorte-overschot
van 570. Wij mogen gelukkig weer wij
zen op mooie cijfers, zoowel voor ge
boorte als sterfte. Het geboortecijfer 28
Faillissementen ia Nederland.
Volgens mededeeling van het handels
informatiebureau van VAN DER GRAAF
Co's Bureaux voor den Handel zijn over
de afgeloopen week, eindigende 12 Jan.
in Nederland uitgesproken 82 faillissemen
ten tegen 35 faillissementen in dezelfde
week van het vorige jaar.
j Van 1 Januari tot en met 12 Jan. 1923
149 faillissementen tegenover 81 over het
zelfde tijdperk van het vorige jaar.
Het Provinciaal personeel.
De voorzitter der Provinciale Staten van
Noord-Holland deelt mede, dat door het
lid mr. J. B. Bomans aan Ged. Staten de
volgende vraag is gesteld
Tijdens de discussies in de Statenverga
dering van 30 November 1.1. omtrent het
betreurenswaardig feit, dat het Provinciaal
personeel, voor zoover Katholiek, in geen
verhouding staat tot het Katholieke bevol-
S kingsdeel in de Provincie, heeft het lid van
Uw College, de heer Michels door een
interruptie den indruk gewekt bij de Staten
leden, dat althans bij de gestichten vijf-en-
twintig procent van het personeel Katholiek
is. Zijn Ged. Staten van oordeel dat, op
grond der feiten, de heer Michels gerechtigd
was bedoelden indruk te vestigen
Het antwoord van Ged. Staten luidt als
volgt:
Hoewel Ged. Staten zich niet verant
woordelijk kunnen stellen voor uitlatingen
van een lid van hun College, bij wijze van
interruptie in de Statenvergadering gedaan,
kunnen zij, na van den heer Michels nader
ontvangen mededeelingen, berichten, dat
althans wat het Provinciaal Ziekenhuis nabij
Santpoort betreft, zijne mededeeling op
goeden grondslag steunde.
STATENVERKIEZING.
Voor de Statenverkiezing in de Provincie
Noord-Holland zijn door den Vrijheidsbond
in de kieskring Velsen tot candidaten gesteld
