ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No. 42
Zaterdag 24 Maart 1923
8e Jaargang
Verschynt Woensdags Zaterdags
Prima Consisteate vetten.
HABINGKADE TELEE 298
BIOSCOOP „FLORA'
IJMUIDER COURANT
Abonnementsprij»: tl.— per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, 1JMUIDEN. - - -
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAO tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS lot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ S1NJEWEL
Willemsplein II Telefoon 153 I J mui den
IngeEonde mededeelttgen 40 ets. per regel AdyertentieB van lt.enm 5 re-ela
fl. iedere regel meer 20 ets. Compaet geiette advertenties van 1 t en m 6
regels f 1.26, iedere regel meer SS ets. Kleine advertenties en familieberiehtk
zoomede vereeniglngs advertenties nit de gemeente, uitsluitend bü vooruitbeta-
bug van 1 tot en met S regels f0.75, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante
betaling worden de gewone prijien berekend Advertenties «adres bureau van
dit blad. 10 ote. extra: voor beaorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprüzen worden mot
5 ets. verhoogd voor advertenties yan buiten de gemeente VeUen
DIT NUHHBR BESTAAT OB TWS5SS
BLADEN. EERSTE BLAD.
DRINGEND VERZOEK
an bi| vaikulztng bat smis an
bat nlamwa adraa, NIET ban
den laaf», daab non ana ho
reca WILLEN8PLEIK 11, ap te
paren. Da Aimlalatislla,
Elaine Aivaitantlaa
Famlllabailahten kasten
VOORUITBETALING
■lacht» II Cant par zapaS.
HINDERWET.
Burgemeester en wethouders der gemeente
Velsen brengen ter openbare kennis, dat
de beslissing op het verzoek van
de firma P. Heere Zn., te IJmuiden,
om vergunning tot het oprichten van een
slachtplaats,
en
om vergunning tot het oprichten van een
brood- en koekbakkerij, op het perceel
kadastraal bekend Gemeente Velsen, afdee
ling IJmuiden, Sectie L, No. 1688, plaatselijk
bekend Kennemerlaan, door hen is verdaagd
op grond dat het technisch onderzoek nog
niet is geëindigd.
Velsen, den 13 Maart 1923.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de Secretaris. de Burgemeester,
J. Kostelijk. Rijkens.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
DE TOONEELWEDSTRIJD VAN
„VARIA".
Het laatste artikel van de lieer J. B.
Schuil in Haarlem's Dagblad beschrijft
liet optreden van De Spaarnespelers en
Oefening baart Kunst.
Aan „De Spaarnespelers" de twee
de vereeniging uit Haarlem, die aan
den wedstrijd deelnam is zoowel
door de jury als door het publiek de
vijfde plaats aangewezen. De Haarlem
mers hadden met Minnespel geen ge
lukkige keuze gedaan. Niet, dat het
stuk van Schnitzler geen waarde heeft!
Integendeel! In mijn waardeering staat
het boven alle andere stukken, maar
liet bleek ver boven de krachten van
deze spelers te liggen. Van dit teere
stemmingsstuk brachten de Spaarne
spelers maar heel weinig terecht. Het
gelukte hun niet het stuk te spelen in
de sfeer, waarin het gespeeld behoort
I te worden. Het was van tevoren te ver-
wachten, dat deze spelers heel ver van
het Weensch milieu verwijderd zouden
blijven. Met „halve kracht" zooals
met „Het dubbele Leven" gaat het in
dit stuk nu eenmaal niet. De situaties
j» eischen aan het slot geheel en al „full
speed"! Het gevolg was dan ook, dat de
Spaarnespelers in de groote dramati
sche slotscène hopeloos derailleerden
en in de modder terecht kwamen. Van
dat schitterend geschreven tooneel
dat zij nota bene achter in den hoek
van de kamer in plaats van midden
k vóór speelden maakten zij niets,
maar dan ook absoluut niet. Die scène
moet van Christine één wilde, harts
tochtelijke smartuiting zijn! Wanneer
dat tooneel goed ware gespeeld hoe
prachtig heb ik het eenige malen in
Duitschland en ook in Holland o.a.
van Elsa Mauhs gezien! dan zou
groote ontroering door de zaal zijn ge
gaan en zeker zou het niet zijn voorge
komen, dat dit fijngedachte, mooie too-
neelspel van het publiek geen enkele
voorkeurstem had. gekregen. Met ge-
j liefhebber gaat het in een stuk van
Schnitzler nu eenmaal niet. Inplaa-ts
ontroerende smartuit-
ser die voor een rol als -deze ook een
veel te hinderlijk spraakgebrek heeft
om de 10 seconden een lepeltje na
righeid en de slotindruk was nihil
Het is wel jammer, dat de Spaarne
spelers dit stuk hadden uitgekozen,
want onder hen zijn zeker eenigen, die
wel spelen kunnen. Zoowel van mej.
Visser als van den heer Visser herin,
ner ik mij goede dingen. Maar van
Schnitzler moeten zij voortaan afblij
ven. Dat is niet minder dan heiligschen
nis! De heer K. Visser had niets van
een jongmensch van de Weensche aris
tocratie, die reserve-luitenant bij de
dragonders is en ook de heer Breman
hoewel minder storend kwam niet
op dat plan. Mevrouw Fortgens was
een aardig, gemoedelijk Hollandsch
meisje, maar das süsze Wiener Madel'
dat de mannen „doer heeft" was zij niet
Zij had het luidruchtige element in het
eerste bedrijf moeten zijn. Mej. Visser
was voor het natuurkind Christine te
gemaniëreerd, al deed zij ook nu en
dan als zij niet dramatisch behoefde
te zijn wel goede dingen. Ook de rol
van Hans Weiring bleek voor den heer
L. van den Have veel te zwaar. Hij had
een zeer mooien kop die aan Julius
Röntgen deed denken en in de kalme
scènes vooral in II heb ik veel in
hem kunnen waardeeren, maar als hij
dramatisch moest zijn, ging het tel
kens mis. Dan sloeg zijn stem over en
werd het hol-pathetisch. Verreweg de
beste was mevrouw Bergman, die van
Katharina Bender een goede creatie
gaf. Maar deze rol eischl ook het min
ste „spel" en uitbeeldingsvermogen,
Of er in de opvoering van Minnespel
geen goede momenten waren? O zeker
wel! Er waren.tooneelen, die het ook
met het!spel der Spaarnespelers „de
den". De eerste helft van het tweede be
drijf werd o.a. vrij goed gespeeld; toen
was er zelfs stemming op het tooneel
Ook in de fuif op Frits' kamer waren
goede gedeelten, al was 'het geheel niet
luidruchtig genoeg. Juist in die „heite
re Stimmung" moet de bel klinken als
een noodlotsbel. Van de groote en in
drukwekkende scène met den „heer"
in I maakten de heeren Visser en Van
den Borg niets. De kleine rol van den
heer in Minnespel is zoo belangrijk, dat
zij in Weenen aan niemand minder dan
een Mitterwuzer werd toever
trouwd. Het was te verwachten, dat het
eerste het beste liefhebbertje er niets
terecht zou brengen. En op een
wedstrijd geldt zoo'n rol terdege mee.
Wanneer de Spaarnespelers nog eens
naar een concours willen gaan, wensch
ik hun wat meer zelfcritiek toe. Zij zul
len dan allicht meer succes hebben dan
bij Varia, waar noch do jury noch het
publiek hun een prijs toekende.
Van -de vereeniging „Oefening baart
Kunst", die „Weldoeners der Mensch-
heid" speelde, behoef ik maar weinig
te zeggen. Wanneer oefening werkelijk
kunst baart waaraan ik "hard twij
fel raad ik deze vereeniging aan nog
jaren te oefenen. Misschien dat dan de
kunst nog wel eens komt en zij op een
wedstrijd succes heelt. Nu mankeerde
er vrijwel alles aan. Er waren eenigen,
zooals Paula en freule Von Rudolfi, die
het a.b.c. van het komediespelen nog
moeten leeren. Freule Von Rudolfi be
gon een paar maal zells een zin op
nieuw van voren af aan, als het niet
naar haar zin ging. Alleen de heer J.
van Roon wist in de rol van den kamer
heer Von Broek iets van de vereischte
hofstemming op het tooneel te brengen.
Hij had zich een mooien kop gemaakt
en was sober van gebaar en dictie. Maar
toen hij bevorderd was tot kroonprins
was het er geheel naast. Toen had^hij
niets aristocratisch laat staan iets
vorstelijks over zich en had de kapper
hem een mol inplaats van een snor on
der zijn neus. geplakt. Dr. Martius had
uiterlijk wel iets van den hard werken
den dokter. Wanneer hij zat, was er in
zijn spel en zijn dictie wel iets goeds,
zoodra hij opstond zaten zijn
INGEZONDEN MEDEDEELING.
4
C'
VELSERÓORD
Geeft altijd het mooiste,
het nieuwste
altijd
'barsting "handen hem in den weg, die hij daarom ting van
veiligheidshalve drie kwart van den
avond in zijn zakken verborg. De overi
gen wisten van hun rollen geen mon-
schen te maken, doch bleven voortdu
rend slecht spelende liefhebbers. En
van -de groote momenten kwam door
totaal gebrek aan regie nooit iets te
recht.
En nu nog eenige opmerkingen over
enkele bijzondere prijzen. Het is mij bij
dezen wedstrijd weer opgevallen, hoe
slecht er op het tooneel door dilettan
ten en door hen heusch niet alleen!
gesproken wordt. Een jurylid maak
te tijdens de opvoering van een dei-
stukken de geestige opmerking: „Hé,
heet dat stuk zóó? Ik had gedacht, dat
het De School voor Spraakgebrekkigen
was". Ik heb hooren lispen, hooren
brouwen en hooren sissen, met de 1, de
s en de z lagen bijna allen overhoop, ik
heb herhaaldelijk Amsterdamsch, Rot-
terdamsch, Haagsch en Haarlemsch in
plaats van Hollandsch gehoord. Ik heb
zoo'n vaag vermoeden, dat „Cremer"
het meest verrast is geweest met zijn
tweeden eereprijs voor uitspraak het
publiek had den Haarlemmers zelfs de
medaille van de Koningin willen geven
en het is te hopen, dat deze medaille
hen niet in den waan zal brengen, dat
de uitspraak prefect is. Men vergete
vooral niet, dat inplaats van „eereprij-
zen voor debeste", men eigenlijk zou
moeten spreken van eereprijzen voor
de minst slechte uitspraak!
Wel heel opmerkelijk is de stemming
over het „beste stuk" geweest. „Minne
spel", dat in de waardeering der jury
bovenaan stond, kon van het publiek
geen enkele stem verwerven, terwijl het
stuk, dat bij het publiek het meest in
de gunst stond „Onder één Dak"
bij de jury algemeen als het meest gro
ve werk geheel onderaan werd ge
plaatst. Ik vermoed, dat beter spel ve
len de oogen voor de waarde van
Schnitzler's drama zou geopend heb
ben. Dit werk mist - de opzettelijkheid
en het zwaar op de handsche van „Het
Dubbele Leven", en „Het Onvermijde
lijke", het holle en valsch-romantisc'he
van „Sint Jans-vuur" en „Weldoeners
der Menschheid" en het banale en gro
ve van „Onder één Dak". Ik zou wel
kolommen vol kunnen schrijven, als ik
hier wilde motiveeren, waarom de jury
naar mijn meening in dezen uitspraak
gelijk, het publiek ongelijk heeft, maar
dit gaat feitelijk buiten den wedstrijd
om.
Tenslotte een woord van warme hul
de aan het bestuur van Varia, in het
bijzonder aan de heeren A. P. Roza, A.
H. Holtslag en D. J. Bais voor de uit
stekende wijze, waarop deze wedstrijd
was geregeld. Zoowel de medewerken
de vereenigingen, de jury als de leden
van Varia hebben alle reden het be
stuur daarvoor ten zeerste erkentelijk
te zijn.
Men schrijft ons:
Vanaf Zaterdag 31 Maart a.s. hoopt
het Leger des Heils, de bekende Stich-
wijlen Generaal William
Booth, zijn geregelden arbeid te be
ginnen te IJmuiden.
Daartoe is een ruim en uitstekend in
gericht lokaal gehuurd gelegen aan de
Prins Hendrikstraat No. 13, waar van-
al dien tijd geregeld de samenkomsten
van het Leger des Heils zullen worden
gehouden.
De openingssamenkomst heeft plaats
op Zaterdag 31 Maart des n.m. 7.30 uur
en zal worden geleid door Lt. Kolonel
J. Feenstra van Amsterdam. Behoudens
toestemming van B. en W. van Velsen,
zal -deze samenkomst worden voorafge
gaan door een openluchtsamenkomst
op het Willemsplein, die te 6.30 uur
zal aanvangen.
In deze openingssamenkomst zullen
de door den Kommandant van het Le
ger aangestelde Officieren plechtig
worden geïnstalleerd en zal door ver
schillende Officieren het woord gevoerd
worden. Een muziekkorps zal assistee-
ren.
Des Zondags zijn de samenkomsten
om 10 uur v.m. en 7.30 n.m. Ieder is har
telijk welkom in deze samenkomsten.
HE* CONSULTATIEBUREAU
aal geopend zijn Woenadagmlddng vs
2—1 HUI, WUlemabaskweg 42, Val»»/,
said.
Het endarzaak li koataloee en g-.
sehledt dooi Di. Anema uit Haallam,
Voorzitter van bot Consultatiebureau
aldaar.
VELSEN.
HET HOOGGVENBEDRIJF.
Vrijdag hebben de leden van den ge
meenteraad voor de tweede maal een
excursie gemaakt naai- de werken van
het Iloogovenbedrijf, welke wij hebben
mogen medemaken.
Daar wij al meermalen een beschrij
ving van de in aanbouw zijnde werken
hebben gegeven, zullen wij thans meer
een algemeen overzicht geven en den
lezers niet al te zeer vermoeien met cij
fers en details.
De ingenieurs van het Iloogovenbe
drijf, de heeren Teyinck en van Berkel
ontvingen de raadsleden,- waarbij zich
hadden aangesloten de gemeente-secre
taris en de directeur van Openbare
Werken, op de „Ingenieur van Rhijn",
waarmede we, na in de kleine sluis te
IJmuiden geschut te zijn, naar de ha
ven van het Hoogovcnbedrijf stoomden.
Daar merkten wij allereerst op, dat
de betonnen kaaimuur, waaraan de
ertsbooten zullen lossen, geheel gereed
gekomen was. Het stoomschip Galand
uit Rotterdam had er reeds gemeerd en
de opvarenden hadden dit feit vastge
legd, door het met zwarte letters op de
kaaimuur te schilderen.
Allereerst werd het pompstation be
zichtigd, waar de machine-installatie
zoo goed als gereed was. Er staan vier
pompen, die van 30000 tot 70000 liter
water per minuut ophalen. Twee daar
van zorgen voor de watervoorziening
van de hoogovens, de andere voor het
koelwater. De installatie Is van de fir
ma Sulzer te Winberthur, de motoren
zijn van Smit te Slikkerveer.
Krn huisvrouw zal het hier straks
netjes en aangenaam vinden, want on
der een kleine luchtdruk gebrachte
ventilatoren zorgen er voor, dat 't er
nooit stoffig en er geen bedorven lucht
is.
Buiten gekomen, bezichtigden wij de
electrische kranen, die straks het erts
en de kolen uit de schepen zullen ha
len. Zij zijn geleverd door de N.V.
Thomson's Havenbedrijf te Rotterdam.
We zagen een knijper zijn proefwerk
doen, zich vullen met zand en dit later
weer neer storten, 't Ging even vlug als
wij een theekopje met suiker vullen.
De ertskranen kunnen 25 en 121/2 ton
dragen. De eene is een machtige loop
kraan, waaraan men bezig was nog een
stuk van 30 meter lang te zetten. Zoo'n
stuk wordt op den beganen grond
klaargemaakt, dan maar even 23 meter
omhoog geheschen en zoo aan t reeds
bestaande stuk gezet.
Heel deze inrichting is natuurlijk
volgens de nieuwste techniek gemaakt
en berekend op snel lossen. Van de hef-
snelheid zagen wij een proefje, de loop
snelheid langs de loopbrug is 18 K.M.,
per uur.
Deze loopbrug van 147 tons zwaarte ri
in 10 uur opgezet, des morgens 3 uur
begon men er aan en 's middags 3 uur
was het werk gebeurd.
We passeeren de betonnen stort
plaatsen van de ertsen, waarnaast de
opslagplaatsen van het erts zijn. Mui
was bezig deze groote vlakte op niveau
te brengen. De betonnen ertsbunkers
waren gereed gekomen en we klommen
er boven op, om alles goed in oogen-
schouw te nemen. Bovendien zijn een
groot aantal vakjes, waarin de ver
schillende erts-soorten komen, want
voer de vervaardiging van het ijzer
uorden wel een achttal soorten erts
vereischt. Daarvoor rijden boven op de
bunkers wagentjes, die het erts in deze
vakken storten. Onder de bunkers rij
den weer wagentjes, die het erts op
vangen. Liftwagentjes voeren het erts
dan omhoog naar de hoogovens.
Wij bezichtigden de machinekamer
met den ronsel voor de liften der erts-
wagentjes. De machine-installatie hier
is van Lidgerwood te New-York.
Dan zijn we omhoog gestegen naar de
hoogovens, vanwaar men een prachtig
uitzicht heeft over IJmuiden, de ha
vens en de Noordzee. Wijk aan Zee ligt
vlak aan onzen voet en tot in wazige
verte strekt zich het duinlandschap
uit.
Hoe ingewikkeld is zoo'n hoogoven.
Wat een ontelbaar aantal staven en
stangen aan den buitenkant, wat een
groote dikke buizen, armen en openin
gen. Een zware, ijzeren klep werd door
een der ingenieurs geopend cn we za
gen de klok, waarop het erts komt to
vallen. Van deze valt het op de tweede
klok, waarbij de eerste zich automa
tisch sluit.
We zagen de opening, waar straks
het vloeibare ijzer als gloeiende massa
uitkomt cn stroomt naar de giethallen.
De ingenieur wees er ons op, welk een
gevaarlijk karweitje het sluiten van de
ze opening zal worden. Dat geschiedt
dan met een soort kanonnetje, die een
dikke kleiprop daarin moet schieten.
Wij maakten een wandeling boven
over de 30 Meter hooge windverhitters
en lieten ons toen maar weer wat zak
ken. We gelooven dat er heeren waren,
die zich gelukkig achtten weer op den
beganen grond te staan en die blij wa
ren, dat de klauterpartij achter den
rug was.
Van de giethallen komt het ijzer in
de breekmachines en wel in kammen
van 4000 K.G. In de breekmachines
wordt het klein gemaakt tot stukken
van 40 tot 50 K.G.
De electrische centrale is een mooi
gebouw geworden en binnenin is men
druk bezig met het opstellen der ma
chines. Er staan 5 groote turbines, elk
van c.a. 2300 P.K., een dynamo van
Gebr. Stork, Hengelo, een compressor,
die zorgt voor 850 M3. versche lucht r-er
minuut enz. Je hoort hier praten van
3000 omwentelingen per minuut en al
zulke snelheden meer. De turbines zijn
Zwitschers fabrikaat, n.l. van Escher-
Wyss en Co. te Zurich.
De benoodigde energie zal verkregen
worden door gas van de hoogovens.
Ook kan met teer gestookt worden en
dit zal in 't eerst ook noodig zijn, maal
ais 't bedrijf op gang is, wordt er gas
in overvloed geproduceerd, n.l. 1000 M
per minuut. Genoeg dus voor de elec
trische centrale, ja er blijft nog heel
wat over.
Een eind verder is men bezig met
