IJmuider Courant Zaterdag 14 April 1 1923. 3e blad. MARK TWAIN. DE VERZAMELAAR OF DE TRAGISCHE HISTORIE VAN EEN VERWOEST FORTUIN. Arme, droevige vreemdeling! Er was in zijn nederige houding, zijn treurigen a eehmaal-deftige kleeren iets, dat bijna 't korreltje barmhartigheid deed ontkiemen, dat eenzaam on ver laten was overgebleven in de wijde leeg heid van mijn hart, niettegenstaan de ik een portefeuille zag onder zijn arm en tot mij-zelf zei: „Zie, de Voor zienigheid heeft haar knecht weer over geleverd in handen van een colporteur' Die lui maken iemand altijd nieuws- giei ïg. Eer ik goed wist hoe 't kwam, was deze bezig, mij zijn geschiedenis te vertellen, en ik was een-en-al aan dacht en sympathie. Hij vertelde mij zoo iets als: „Mijn ouders stierven, helaas, toen ik een klein, schuldeloos kind was. Mijn oom Ithuriël trok zich mijner aan en he- nandelde mij als een eigen zoon. Hij was mijn eenige bloedverwant in de wijde wereld; maar hij was goed en rijk en edelmoedig. Hij bracht mij groot in den schoot der weelde. Ik kende geen behoefte, waarin geld kon voor zien. Te zijner tijd haalde ik mijn graad en ging met twee van mijn bedienden een kamerdienaar en een lakei rei zen in vreemde landen. Gedurende vier jaren fladderde ik op zorgelooze wie. ken te-midden van heerlijke tuinen aan verre stranden als u dezen vorm van spreken veroorlooft aan iemand .-wiens tong altijd gestemd was tot poë zie; ik. durf gerust zoo spreken tegen u. want ik lees in uwe oogen, meneer, dat u ook begaafd is met die goddelijke in blazing. In die verre landen genoot ik het ambrozijn, dat ziel en geest en hart versterkt. Wat het meest van alles sprak tot mijn aangeboren aestheti- schen zin, was de gewoonte daar, onder de rijken, collecties te maken van sier lijke en kostbare zeldzaamheden, fijne o b j e t s de v e r t u; en in een onbe waakt oogenblik trachtte ik mijn oom Ithuriël op te heffen tot de hoogte van sympathie met deze heerlijke bezighe beid. Ik schreef hem, hoe een heer 'n groo te verzameling schelpen had; een an der n edele verzameling van meer schuimen pijpen; een derde 'n verhef fende en beschavende collectie onlees bare handschriften; een vierde on schatbaar oud porselein; een vijfde postzegels en-zoo-voort. Weldra droeg mijn schrijven vrucht. Mijn oom begon om te zien naar iets om een ver zameling van te maken. U weet mis schien, hoe zulk een liefhebberij plot seling kan groeien. De zijne werd spoe dig een hevige koorts, zonder dat ik 't vermoedde. Hij begon zijn groote spekzaak te verwaarloozen; spoedig trok hij zich geheel daaruit terug en veranderde een rijk niets-doen in een verwoed zoeken naar zeldzaamheden. Zijn fortuin was groot en hij ontzag niets. Eerst probeerde hij 't met koeklok- ken. Hij legde een verzameling aan, die vijf groote salons vulde; deze bevatte alle soorten koeklokken, die ooit be staan hadden behalve één. Die eene 'n antieke en het eenige exemplaar dat nog bestond was in 't bezit van een anderen verzamelaar. Mijn oom bood enorme sommen, maar die heer wilde niet verkoopen. Ongetwijfeld be grijpt u, wat er noodwendig moest vol gen. Een goede verzamelaar hecht geen waarde aan een collectie, die niet com pleet is. Zijn groot hart breekt, hij ver koopt zijn schat, hij richt zijn geest op een veld, dat nog braak schijnt te lig gen. Zoo deed ook mijn oom. Eerst pro beerde hij 't met metselsteenen. Toen hij een groote en buitengewoon inte ressante collectie bijeen had, deed zich dezelfde moeilijkheid voor; zijn groot hart brak nog eens; hij verkocht den afgod van zijn ziel aan een rustend bier brouwer, die in het bezit was van den oiitbrekenden klinker. Toen probeerde hij 't met steenen bijlen en ander ge reedschap van den voor-historischen rnensch, maar toevallig ontdekte hij dat de fabriek waar die dingen ge maakt werden, ook leverde aan ander verzamelaars. Hij ging doen aan Azteken-inscrip ties en opgestopte walvisschen al weer mis, na ongelooflijk veel moeite en kosten. Toen de collectie eindelijk volmaakt leek, kwam er een opgestop te walvisch uit Groenland en een Azte ken-inscriptie uit de Cundurango-di stricten van Centraal Amerika, die alle andere exemplaren onbeteekenend maakten. Mijn oom haastte zich, die ju- weelen machtig te worden; hij kreeg den walvisch, een ander verzamelaar: de inscriptie. Een echte Cundurango is, zooals u waarschijnlijk weet, een bezitting van zoo hooge waarde, dat iemand, die hem heeft, liever afstand doet van zijn ge zin dan van dat. stuk. Daarom verkocht mijn oom alles weer en zag zijn lie velingen gaan om nooit weer terug te keeren; zijn koolzwart haar werd wit als sneeuw in één nacht. Nu wachtte hij en dacht na. Hij wist, dat nög zoo'n teleurstelling hem zou dooden. Hij besloot, voortaan dingen te kiezen, die geen ander schepsel verza melde. En na lang peinzen betrad hij nogmaals de arena ditmaal om een verzameling van aan te leg- echo's aan te leg gen „Van wat?" vroeg ik. „Echo's, meneer. Zijn eerste aankoop was een echo in Georgia, die vier keer herhaalde; de volgende een zesdubbele Maryland; daarna een dertienvoudi- ge in Maine; verder een negen-maal- herhaler in Kansas. Een die twaalf maal repeteerde, in Tennessee, kreeg hij om zoo te zeggen voor een koopje, omdat ze defect was: een stuk van de rotswand die repeteerde, was ingestort Hij dacht dit wel te kunnen repareeren voor een paar duizend dollar, en de uitwerking te verdubbelen door er nog een muur boven op te zetten; maar de architect die met 't werk belast werd, had nooit eerder een echo gebouwd en bedierf het heelemaal. Vroeger had de echo tegengesproken als een schoon moeder, nu deugde ze enkel nog voor een doofstommeninrichting. Vervolgens kocht hij een partijtje tweeloops-echo's, verspreid in verschil lende deelen der Vereenigde Staten; hij kreeg de massa ineens met twintig percent rabat. Daarna kocht hij in Oregon een echo, die werkte als een mitrailleuse, en 't kostte een vermo gen, dat verzeker ik u! U moet weten, meneer, dat op de echo-markt dezelfde wijze van taxatie in zwang is als bij diamanten; men spreekt daar ook van karaats. Een enkel-karaats echo is maar tien dollars waard boven den prijs van 't land, waarop ze zich be vindt; een twee-karaats of dubbelloop echo dertig dollars; een vijf-karaats negen-honderd-vijftig, een tien-ka raats dertien-duizend. Mijn oom's echo in Oregon was een twee-en-twin tig-karaats juweel en kostte 206.000 dollars 't land kreeg men op den koop toe, want 't was vierhonderd mij len van een bewoond oord. Inmiddels wandelde ik op rozen. WITTE KRUIS. Stel niet uit lid te worden van het Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte komt onverwachts, het noodlidmaat- schap kost u dan f 4. Voor f 1.50 Contributie per jaar dus 3 cent per week is men lid en heeft dan recht op kostelooze hulp van een der wijkzusters en tevens gebruik van ver- pleegmateriaal. Opgave van lidmaatschap gelieve men te richten aan den Administrateur den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 12 te Velseroord. lui, die mij echo's probeerden te verkoo-i pen. Ziet u dat geweer? Neem uw col lectie on hoepel op; laat er geen bloed vergoten worden." Doch hij glimlachte slechts, een droeven, zoetigen glimlach, en haalde nog meer teekeningen voor den dag. U begrijpt heel goed, wat het gevolg was;, want u weet: als ge eenmaal de deur geopend hebt voor een colporteur, dan is het onheil geschied en moet ge de ne derlaag lijden. Ik kwam met dien man tot een ver perste Gerechtshof. Daar gaf 't een last zonder einde. Twee van de rechters meenden, dat een echo roerend goed was, omdat ze te zien noch te tasten was en toch koop- en verkoopbaar en bijgevolg te taxeeren; twee anderen meenden, dat 't reëel grondeigendom was, klaarblijkelijk verbonden aan het land en niet te verplaatsen; andere rechters vonden, dat een echo in 't ge heel geen eigendom was. Eindelijk werd beslist, dat de echo eigendom was; dat beide heeren afzon derlijke eigenaars waren elk van zijn heuvel, maar gemeenschappelijke be zitters van de echo; dat de tegenpartij ten volle vrijheid bezat om zijn heuvel te slechten, maar drie millioen dollars moest deponeeren als waarborg voor het mogelijk nadeel, dat er uit kon voortspruiten voor mijn oom's helft van de echo. Deze beslissing verbood mijn oom tevens, gebruik te maken van den heuvel der tegenpartij, om zijn deel van de echo terug te kaatsen, zonder toestemming van den eigenaar; hij mocht alleen zijn eigen heuvel gebrui ken; als zijn deel van de echo niet wil de werken onder die omstandigheden, was het natuurlijk treurig, maar 't hoj kon er niets aan doen. Eveneens ver bood het hof de tegenpartij, gebruik te maken van mijn oom's heuvel zonder toestemming. U begrijpt wat 't gevolg was! Geen van beiden wilde toestem ming geven, en zoo moest die verba zingwekkende, alleredelste echo ophou den zijn macht uit te oefenen. Sinds dien dag is de magnifieke bezitting on verkoopbaar. Een week voor mijn trouwdag, ter wijl ik nog zwom in zaligheid en de no blesse van heinde en ver bijeenkwam om ons huwelijk met hare tegenwoor digheid te vereeren, kreeg ik bericht, dat mijn oom overleden was, benevens het afschrift van zijn testament, dat mij over net algemeen meer hele gelijk na een onduldbaar uur. Ik kocht toonen voor de Tweede Kamer en d twee dubbelloops-echo's in goede con- Gemeenteraad, kan er niet genoeg op ditie, en hij gaf er nog een op den koop, gewezen worden, dat ook de verkiczin- toe, die hij niet kon kwijt raken, wijl ze gen voor de Provinciale Staten van enkel Duitsch sprak. Hij zeï: „Ze was!Veel belang zijn. Vooral in dezen tijd, eens volmaakt alle talen meester, maar, - 1 *- De vergadering werd geopend door den heer Van Veen, die van de gelegen heid gebruik maakte te wijzen op bet belachelijk groote aantal lijsten, dat in Amsterdam voor den gemeenteraad was ingediend. Z. i. was dit een bewijs, dat deze menschen te weinig vertrou wen in de S. D. A. P. stelden, maar ook dat zij genoeg van de kapitalistische klasse hadden. Hierna gar hij het. woord aan den spreker. Daar aldus spr. de menschen over het algemeen meer belangstelling TT/-»»»v.rtw»nHn f Inu fl&achthebers en werkgevers mee verhemelte is op een of andere neilj (lat de haar manier verzakt'. PLAATSELIJK NIEUWS. Ik was de verloofde van de crJ tot eenig erfgenaam maakte. Helaas! schoone dochter van een Engelsen lord i mijn dierbare weldoener was niet en werd teeder bemind. In haar tegen-meerr j)ie gedachte drukt mij zelfs nu woordigheid zwom ik in de zeeën vannog, na zooveel jaren. Ik gaf het testa- zaligheid. De familie was m haar schik ment over aan den lord; ik kon niet want men wist, dat ik eenige erfge- iezen, verblind als ik was door tranen, naam was van een oom ,die op vijf mil- pje jag toen Sprajc 0p stren- lioen dollars werd geschat. Doch me- j g0n toon: „Mijnheer, noemt u dat rijk- mand onzer wist, dat hij verzamelaar- - - - - - was geworden op zoo groote schaal. Nu trokken de wolken samen boven mijn onschuldig hoofd. De goddelijke echo, sedert door de geheele wereld bekend als de Groote Kohiji-noor of Berg der Herhalingen, was ontdekt. 't Was een juweel van vijf-en-zestig karaats. Als men er een woord sprak, werd het een kwartier lang terugge kaatst, als 't een kalme dag was. Maar zie, een ander nieuws werd tezelfder tijd bekend: er was nog een echo-verzamelaar in 't veld. De twee snelden toe om een koop zonder weerga te sluiten. De eigendom bestond uit een paar kleine heuvels met een ondiep dal er tusschen, ergens in een achter hoek van den staat New-York. Beide mannen arriveerden tegelijk op het terrein, en de een wist van den ander niet af. De echo behoorde niet aan één persoon; zekere Williamson Bolivar Jarvis was eigenaar van den oostelij ken heuvel, en zekere I-Iarbison J. Bledso van den westelijken; het dal was de scheiding. En terwijl mijn oom Jarvis' heuvel kocht voor 3.258.000 dollars, kocht de andere partij Bled- so's heuvel voor een bagatel meer dan 3 millioen. U begrijpt wat hiervan 't gevolg moest worden? De heerlijkste collectie echo's van de wereld was voor eeuwig incompleet, wijl ze maar de helft had van den koning der echo's van 't heelal. Geen van de twee was tevreden met zijn gedeeltelijk eigendom, en geen van de twee wilde het verkoopen aan den ander. Er werd getwist, 'gezucht, ge treurd En ten slotte begon de an dere met een gemeenheid, als enkel een verzamelaar kan uithalen tegen over een mensch en broeder; zijn heu vel af te graven! Nu hij de echo niet kon krijgen, mocht geen ander die heb ben. Als zijn heuvel weg was, zou er niets zijn om mijn oom's echo te weer kaatsen. Mijn oom protesteerde, maar de man zei: „Ik bezit 't eene eind van de echo; ik heb lust, dat eind kapot te maken; pas u maar op uw eigen". Mijn oom begon een proces en won het. De ander appeleerde en gooide 't hooger op. Zoo ging het tot aan 't Op- dom? Zeker doet men dat in uw bluf ferig land; u is universeel erfgenaam van een collectie echo's, wijd en zijd verspreid over bet heele Amerikaan- sche vaste land. Dit is niet alles, me- neer! U zit tot .over de ooren in de schuld; er is geen echo bij, waarop1 geen hypotheek staat. Ik ben geen hardvochtig man, meneer, maar ik moet letten op het belang van mijn kind. Hadt u maar één echo, die u eer lijk uw eigen kon noemen; had u maar één echo vrij en onbelast, waarheen u kon gaan met mijn kind om ze door ne derig, moeizaam werk te bebouwen en te verbeteren en er zoo een levensonder houd nit te putten, dan zou ik geen neen zeggen; maar ik kan mijn kind niet uithuwelijken aan een bedelaar. Verlaat zijn zijde, lieveling. Ga, m'neer; neem uw gehypothekeerde echo's en verdwijn uit mijn gezicht voor altijd!" „Mijn edele Celestine klemde zich aan mij vast met liefhebbende armen en zwoer, dat zij gewillig, ja gedwee mij zou trouwen, al had ik geen echo in de wereld. Maar 't kon niet zijn; wij werden van elkander gerukt zij om te lijden en binnen het jaar te sterven ik om de lange levensreis eenzaam en alleen voort te zetten, eiken dag, elk uur biddend om hereenigd te worden.... Zie, meneer, als u deze kaarten en plan nen, hier in mijn portefeuille, even wilt inkijken? Ik kan u een echo verkoopen voor lager prijs dan ieder ander, die in 't artikel doet. Deze bijvoorbeeld, die mijn oom dertig jaar geleden tien dol lars kostte en een der mooiste dingen in Texas is, kan ik u laten voor „Pardon, dat ik u in de rede val", zei ik. „Beste vriend ik heb vandaag geen rust gehad van colporteurs. Ik heb een naaimachine gekocht, die ik niet noo dig had; ik heb een kaart gekocht, die in- geen enkel opzicht deugt; ik heb een klok gekocht, die niet wil gaan; ik heb motten-vergift gekocht, dat de motten prefereeren boven eiken anderen drank Ik heb een hoop nuttelooze uitvindsels gekocht; en nu heb ik genoeg van die malligheid. Ik zou geen echo van u wil len hebben, al wilde u mij die cadeau doen. Ik zou u hier niet eens in huis dulden. Ik heb altijd 't land gehad aan IJMUIDEN. - Dinsdag 17 April a.s. zal de Volks bond tegen Drankmisbruik afd. IJmui- den, een propaganda-avond houden in het Gebouw voor Chr. Belangen, waar in als spreker zal optreden de heer H. Ch. G. J. v. d. Mandere uit 's Gravcn- hagc, met het onderwerp „Bob", roman van Marie Corelli, terwijl IJmuidens Mannenkoor, dir. N. Gonlag liare me dewerking zal verleenen. Zie adverten tie in dit blad. Insinger Bewaarschool. Donderdagmiddag heeft de opening van de nieuwe Insinger-Bewaarschool plaats gehad. Dit geschiedde in tegen woordigheid van het bestuur der Ned. Herv. scholen, het kerkbestuur, het per soneel der Insingerschool, terwijl ook aanwezig waren de personeelen van andere Bewaarscholen, ook van de ge meentelijke Bewaarscholen te Velser oord, de heer Severs, hoofd der Chr. school in de Keizer Wilhelmstraat, de aannemers en de architect. Ds. T. J. van Oostrom Soede hield een rede, waarin hij in 't kort de geschiede nis van de wording der Insingerschool memoreerde en herdacht wat de dames Insinger voor IJmuiden hebben gedaan Spr. richtte woorden van dank tot den architect en de aannemers. Gistermiddag hebben wij eens een kijkje in de nieuwe school genomen. Deze is gelegen achter de bestaande school en bevat drie lokalen en twee speelzalen. De lokalen zijn niet over groot, de lengte had zelfs wat grooter kunnen zijn. Maar ze zijn vol licht en de banken zijn volgens de eischen, laag en gemakkelijk. De speellokalen zijn 10 bij 7 Meter en bijkans 6 Meter hoog en hebben stof vrije houten vloeren. De closets zijn up to date, boven de waschgelegenheden zijn in tegels voorstellingen uit aller lei sprookjes, als Asschepoetster, Sneeuwwitje enz. Ook boven de kap stokken zijn mooie tegels, met dieren, visschen, enz. Aardig is het inkomen in .de school, aan 't eind van de korte gang- is een bank geplaatst en daarboven zijn in het glas mooie voorstellingen uit het kinderleven. Het geheel maakt een uitstekenden indruk Ofschoon niet met een royale beurs gebouwd, voldoet de school tochj aan a«!e eischen. Zij is gebouwd naar plannen en onder toezicht van onzen vroegeren plaatsgenoot, den heer W. van Blitterswijk, gemeente-architect te Wagenmgen, door de aannemers J. C. Dunnebier en P. Bart. De lokalen, waar de Bewaarschool vroeger in gevestigd waren, zijn thans bestemd voor het lager onderwijs. In cle nieuwe Bewaarschool was het juist openbare les, waarbij vele ouders tegenwoordig waren. Het was een ge not Mej. de Graaf f en haar personeel met de kleinen bezig te zien. De nieuwe Bewaarschool is een mooie aanwinst voor de scholen der Ned. Herv. Gemeente. Woensdagavond is aan de Zuid zijde der Visschershaven een droevig ongeval gebeurd. Het 9-jarig zoontje van den heer Sch., wonende Trawlka- de, was daar aan het fietsen en is in een onbewaakt oogenblik in de Vis schershaven gereden en jammerlijk verdronken. Hoewel men spoedig met dreggen is begonnen en het rijwiel werd gevonden, is het lijkje eerst Vrij dag opgehaald. SANTPOORT. arbeidersklasse weer Ihaar oude positie moet worden terug gedrongen, m. a. w., dat de in 1918 ver kregen rechten weer door de arbeiders moeten worden prijs gegeven. Want weet wel, dat er van Provinciale Sta- I ten veel invloed ten goede en kwade kan uitgaan op de gesties dei' gemeen tebesturen. Als de arbeidersklasse niet oppast, gaat zij 50 jaar terug. In het Handelsblad las spr. dezer dagen een aanbeveling voor de candidaten van den Vrijheidsbond, die hier op neer kwam, dat dezen de algemeehe belan gen behartigden naar liberale opvat ting. Wil men weten, wat deze laatste toevoeging beteekent, dat denke men aan hetgeen Dr. A. Kuypcr in 1874 bij de behandeling van het Kinderwetje Van Houten mededeelde, n.l., dat er kinderen van negen jaar waren, die van 8587 uur per week werkten, 's mor gens met koud water werden gewas- schen, niet alleen met het oog op de reinheid, maar vooral om ze zwakker te doen worden, om welke reden ook den kinderen een zouten haring gege ven werd. Komende tot de R.K. partij, deelde spr. mede, dat dezer dagen een bekend R.K. redenaar, zijn gehoor had mede gedeeld, dat de geestelijken als Ncder- landsche Staatsburgers volkomen het recht hadden zich in het politieke le ven te mengen. Tegen deze opvatting aldus spr. hebben wij niet het minste bezwaar, wel echter tegen hel feit, dat deze geestelijken niet komen met gewone argumenten, maar met geestelijke dwangmiddelen. Wat betreft de strijd in de Christelij ke richtingen, zij opgemerkt, dat ook hier de symptonen van den klasse- strijd naar voren komen. Ilun, die di< n strijd voeren, roepen we echter toe: „Als gij toch in uw eigen partij de grootste moeite hebt, zult ge dan niet beter doen, met rechtstreeks onze rijen te versterken? Want bedenk wel: Als de minst erge van twee kwaden heeft men liever met de confèssioneele arbei dersklasse te doen dan met de S. D. A. P., maar aan beiden heeft men een he kel." En als bewijs, hoe spoedig men in de oogen van de R.K. partij te democra tisch is, voert spreker aan de woorden van Baron van Wijngaarden, die van Minister Aalberse getuigd, dat hij zich de sympathie van één klasse had ver worven, doch de haat van de overige. Ook over het Alg_ Kiesrecht zijn al wat woorden gevallen. Mr. Rommc zei- de hiervan, dat alle menscheu dan wel engelen mochten zijn. „Men laat ze", zei hij, „met gelijke wapens op elkaar los, terwijl ze ongelijk van natuur zijn. En tenslotte zijn ze dom genoeg zich zei ven te verwonden." Al de aanvallen op de S. D. A. P. die nen echter, om de macht van liet kapi talisme te bestendigen of te herstellen. Het ware te wenschen, dat de R.K. en Chr. Arbeiders dit eens gingen begrij pen. Komende tot het militairisme merk te spr. op, dat, als er iets was, waarop bezuinigd kon worden, het op dit geld verslindende monster was. Wij, S. D. A. P.'ers, strijden voor een wereldorde, waarin geen plaats is voor het militai- risme (applaus). De inrichting van on ze hedendaagsche maatschappij is ech ter zoo, dat men zich nu reeds, terwijl de wonden van den vreeselijken we- reldkrijg nog lang niet geheeld zijn, en de Engelsche pers bezig houdt met de vraag, of een eventueele oorlog met Frankrijk tot een goed einde kan wor den gebracht. De tegenwoordige Paus wordt wel eens de vredes-Paus ge noemd. In een encycliek wordt dan ook gesproken van de schandvlek van het militairisme. Zijn volgelingen doen echter niet naar zijn woorden, maar gaan voort met het offeren op het oor- Veel belangstelling in het politiek! w gebeuren, toonen over het geheel onze logsaltaar. En ook Colijn doet dat. In- plaatsgenooten niet. Nu zou clit even-dertijd wekte hij den indruk, dat hij tueel zijn oorzaak kunnen vinden in voor bezuiniging was. Den volgenden het groote aantal vergaderingen, datdag haastte hij zich echter te verklaren hier op politiek gebied belegd werd.dat hij alleen het stelsel wenschte ver- Niets is echter minder waar dan dat.7 anderd te zien. Want vergissen wij ons niet, dan is j Ons S. D. A. P.-ers aldus spr. hier dit jaar nog geen openbare poli-verwijt men, dat wij den prikkel van tieke vergadering geweest. En toch het persoonlijk winstbejag weg willen kon ook de heer R. H. Waterberg, die halen. En dit wordt ons verweten door Dinsdagavond een propaganda-rede j menschen, die den mond vol hebben voor de S. D. A. P. uitsprak, niet op j van: „Wat baat het, al wont gij goud en een groote belangstelling bogen. 'goed, en gij leedt schade aan uwe ziel?"

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1923 | | pagina 5