ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
i
No. 50
Zaterdag 21 April 1923
8e Jaargang
Verschijnt Woensdags Zaterdags
BIOSCOOP „FLORA"
UMUSDER COURANT
Abonnementsprijs: 11.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan bet Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd bet Advertentle-
bureau P. F. C. ROELSE, 1JMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 0 uur v.m. en VR1JDAOS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
- N.V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingetonde medodeellngen *0 0U. per regel - Advertentie» «n 11. en m. 5 regels
,r®eel 20 Comp.ot geeette «dvortentieB vsn 1 t en m. S
re8° J K1,m' "dvertentie» en familieheriehtet
W d° 8emee°'«. nitelnitend bij voornitbet».
eJ m°' 6 f0'J6' ledere regel meer 15 cis. B(j niet contante
f"0nt F'2"" berekend Adrertontie» ,.dre» bureau ran
.aJt ló 7°ot >>e"rging ran op advertentie» ingekomen brieeen
wordt 10 ot». in rekening gebracht - Bovenstaande regelprijzen worden met
6 cta. t e r li o o g d tooi adrertenties ran b n i t e n de gemeente Velsen
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EERSTE BLAD
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechts!5 Cent per regel.
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het oude en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven De Administratie.
OFFICIEEL.
DIENSTPLICHT.
Oproeping van verlofgangers
in werkelijken dienst.
De Burgemeester van Velsen maakt
bekend, dat de in het verlofgangersregister
dezer gemeente ingeschreven verlofgangers,
hieronder vermeld, bij dezen worden opge
roepen om zich op den datum en voor
den duur, achter ieders naam aangegeven,
in werkelijken dienst te begeven voor het
vervullen van Herhalingsoefeningen.
Snel, Eelke, lichting 1919, moet opkomen
bij het Regiment Orenadiers, 's Gravenhage,
(Kamp Waalsdorp), 16 Juli 1923 voor 13
dagen.
Huijsing, Arend Jacobus, lichting 1918,
moet opkomen bij het 6e Regiment Veld-
Artillerie, Leiden, 28 Mei 1923.
Velsen, 18 April 1923.
De burgemeester voornoemd,
R1JKENS.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Velsen
maken bekend, dat op 16 April 1923 bij
hen is ingekomen een afschrift van een san
Oedeputeerde Staten dezer provincie gericht
verzoekschrift van C. Pandelaar, wonende
te Velsen, om vergunning voor den verkoop
van sterken drank in het klein uitsluitend
aan logeergasten in de benedenzaal van
het perceel, kadastraal bekend gemeente
Velsen, plaatselijk gemerkt L 56, en gelegen
aan de Burgemeester Weertsstraat aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening
dezer bekendmaking kan een ieder tegen
het verleenen van deze vergunning schriftelijk
bezwaren bij Burgemeester en Wethouders
inbrengen.
Velsen, den 18 April 1923.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
de secretaris, de burgemeester,
J. KOSTELIJK. RIJ KENS.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Velsen
maken bekend, dat op 16 April 1923 bij
hen is ingekomen een afschrift van een aan
Oedeputeerde Staten dezer provincie gericht
verzoekschrift van Trijntje Rolioos, wonende
te Velsen, om vergunning voor den verkoop
van sterken drank in hel klein uitsluitend
aan logeergasten in de achterkamer van
het perceel, kadastraal bekend gemeente
Velsen, sectie H, no. 4253, plaatselijk gemerkt
H 88, en gelegen aan den Driehuizerkerkweg,
aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening
dezer bekendmaking kan een ieder tegen
het verleenen van deze vergunning schriftelijk
bezwaren bij Burgemeester en Wethouders
inbrengen.
Velsen, den 18 April 1923.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
de secretaris, de burgemeester,
J. Kostelijk. Rijkens.
VAN DEN WACHTTOREN.
De lol van den aardappel.
Een gTOot deel onzer landelijke bevol
king verlangt geen ander menu dan
aardappelen met een stukje vleesch e.n
brei na. Om groenten gee't men weinig
en dat afwisseling van spijs doet eten,
wordt daar niet ervaren, want ze eten
zonder afwisseling reusachtig.
Men vraagt zich wel e-ms af, wat on
ze voorouders toch gegeten hebben, toen
de aardappel in Europa nog niet bek-nd
was. Ze hebben in elk geval gemist, wat
het hoofdbestanddeel is van de dage-
lijksche spijs van zeer velen. In bijna
geen enkel gezin zal men drie dagen
aaneen geen aardappelen gebruiken.
Vooral onze plattelanders zijn fijnproe
vers op het stuk van aardappelen. Ze
proeven of de vrucht op grond met of
zonder kunstmest gebouwd is, van har
den of zachten grond komt, ze hebben
voor bepaalde oude soorten een bijzon
dere voorliefde. Maar vraagt men naar
de voedingswaarde van aardappelen,
dan bemerkt men, dat die over het al
gemeen laag aangeslagen wordt. Er zit
in aardappelen immers niks! Zoo oor
deelt men. Met het stijgen van loonen
en inkomens is dan ook het vleeschge-
bruik toegenomen en daarbij het ge
bruik van aardappelen gedaald. In '14
werd in ons land ruim 99 millioen K.G.
rund- en varkensvleesch geconsumeerd,
in '20 114 millioen. Het vleesehgebruik
is meer toegenomen dan de bevolking.
De wetenschap leert echter, dat de
aardappel waarlijk toch iets anders is
dan een gewild volksvoedsel om zijn
smaak en dan een buikvuiiing, die niet
veel kost voor de arme.
In het tijdschrift „Volksvoeding" zingt
Dr. I. H. J. Vos van Amsterdam den lof
van den aardappel. Hij schrijft o.a.:
„Hoewel de voedingswaarde vrij aan
zienlijk is en nagenoeg overeenstemt
met die van een gelijke gewichtshoe-
veelheid bananen, heeft zich bij het volk
toch sterk de meening ingeburgerd, als
zou de aardappel bitter weinig beteeke-
nis hebben. Maar ook de wetenschap
heeft haar opinie nogal dikwijls op dit
punt herzien en zoo slaat men in den
laatsten tijd de waarde van het eiwit
uit den aardappel beduidend hooger
aan dan vroeger."
Dr. Vos is van meening, dat het ge
bruik van aardappelen weer zal toene
men. De malaise vermindert natuurlijk
de volkswelvaart en daardoor zal men
zooveel mogelijk het goedkoope voed
sel zoeken. Het is echter geen ramp, dat
het volk weer meer aardappelen gaat
eten. De prijs is buitengewoon laag,
maar ook bij normalen prijs heeft men
in den aardappel een goedkoop en te
vens een goed voedsel.
Het Nutsgeweten.
In het Maandblad der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen van April
schrijft de redacteur -T. Hovens Greve
een artikel over het Nutsgeweten. Hij
noemt het voor ons land van groote be-
teekenis, dat er een vereeniging onaf
hankelijk van eenige kerkelijke of
staatkundige partij werkzaam is voor
het volksgeluk en de volksontwikke
ling. De stem van het Nutsgeweten, zoo
schrijft hij, zegt ons, dat die vereeniging
het oude maar zich altijd weer verjon
gende Nut is. Verder wijst hij er op, dat
Nutsgelden niet besteed mogen worden
aan werk, dat den Nutsnaam niet
draagt, al strekt dit werk nog zoo „tot
nut van 't algemeen". Sommige depar
tementen zijn finantieel vrij sterk door
gelden, die uit vroegere tijden afkom
stig zijn en schijnen hun geld wel eens
te gebruiken voor doeleinden, die hui
ten den werkkring van het Nut liggen.
Al deze opmerkingen verdienen geen
aanmerking, maar ongelukkig is het,
om - te spreken van een Nutsgeweten.
Een groot aantal leden van het Nut voe
len geen enkele andere verplichting te
genover deze vereeniging dan hun
plicht, om contributie te betalen. Ze wil
len daarvoor eenige mooie lezingen of
avonden van kunstgenot.' Er zijn ook
anderen, die het Nut graag nuttig aan
het werk zien en daarbij een handje wil
len helpen. Maar waardeering voor het
INGEZONDEN MEDEDEELING.
VELSEROORD
Geeft altijd het mooiste,
het nieuwste
altijd
1
Nut en besef van Verantwoordelijkheid
tegenover deze vereeniging noeme men
niet Nutsgeweten.
Immers hoeveel gewetens moet men
er dan niet op nahouden. Zooveel ge
wetens als het aantal vereenigingen,
waarvan men lid is. Men heeft toch ook
geen Ned. Herv. of Doopsgezind of Ka
tholiek geweten, geen politiek en sport
en wetenschappelijk en aesthetisch ge
weten, al naar de doeleinden der ver
eenigingen, waartoe men behoort.
De schrijer in het Maandblad heeft
het eens heel goed eiï ernstig willen
zeggen en daartoe een veel te groot
woord gebruikt. Hij had kunnen zeggen:
Laat ook tegenover het Nut je geweten
spreken, of nog wat eenvoudiger en kal-1
mer: Als lid heeft men tegenover zijn
vereeniging ook plichten te volbrengen.
Maar het geweten is een en ondeelbaar
en gelukkig houden we er geen afzon-
derlijk Nutsgeweten op na.
Zedelijk en wettelijk recht.
Dat deze twee elkande niet altijd dek-1
ken, blijkt treffend uit het volgende ge
val. Toen er in ons land ook Engelsche
krijgsgevangenen waren of juister geïn
terneerden, hing een hunner een officier
in den Haag den heer of het heest uit.
Hij kocht van een modehuis een bont
mantel voor f 40000 als cadeau voor zijn
liefje en betaalde niet. Het modehuis
heeft zijn erven bij den Engelschen
rechter om betaling aangesproken. De
rechter wees den eisch af, omdat de
koop een ooi zaak in strijd met de goede
zeden kon hebben, bovendien moest de
verkooper de proceskosten betalen, n.l.
een dikke f 15000 boven de f 40000. De
bontmantel werd dus wel erg duur voor
den leverancier. Het modehuis heeft de
zaak thans bij de Haagsche rechtbank
aanhangig gemaakt. Maar deze is van
oordeel, dat de vordering hier niet op
nieuw kan gelden, nu de eischer een
maal in het ongelijk is gesteld door een
vreemden rechter, wiens hulp hij vrij
willig heeft ingeroepen.
Daarmee is de zaak uit. Het modehuis
lijdt een schade van ruim een hal ven
ton. Rechtens is de zaak in orde, maar
ons rechtsgevoel noemt deze orde een
ergerlijke wanorde.
De hardste klap bij de Statenverkiezing
Wie den hardsten klap bij de Staten
verkiezing gekregen heeft, dat is de
stemplicht. Een rapaillepartij heeft niet
meer met een spotcandidaat te komen,
om te protesteeren tegen den stemplicht
Bij de Satenverkiezing toch is een groot
aantal kiezers thuis gebleven. Want
ieder is overtuigd, dat men dat straffe
loos kan doen. Men krijgt een „papie
ren brief" thuis en daarbij blijft het, of
in het ergste geval moet men 50 ets boe
te betalen. Wij hebben stemplicht, alsof
we stemvrijheid hebben. En beter geen
wet, dan een wet, waarom gelachen
wordt en die niet kan worden gehand
haafd.
In de Eerste Kamer heeft de heer
[denburg den minister van binnenland-
scbe zaken verzocht den stemplicht
maar weer af te schaffen. De minister
beloofde de zaak te zullen onderzoeken;
de vraag zal onder oogen gezien wor
den, of de eerbied voor de wet niet on
dermijnd wordt door het uitblijven van
vervolging bij wetsovertreding. Daarbij
merkte de minister op, dat men thans
ook niet verplicht is te stemmen, maar
een blanco biljet in de bus kan werpen.
Dat is zeker geen sterk argument. De
wet verplicht den kiezer, om naar den
stembureau te gaan en zijn stem uit te
brengen, geldig of ongeldig, ingevuld of
blanco. Dat noemt men nu eenmaal
stemmen. Er zijn ook grappenmakers
geweest, die een of ander rijmpje op
hun biljet schreven en in den bus stop
ten en daarmee wat afwisseling brach
ten in het eentonig oplezen der stem
men. Wettelijk is dat geoorloofd. Maar
naar den bus moet men. Doet men het
niet, dan gebeurt er in de meeste
gevallen nog niets. Wij zien aankomen,
dat het percentage thuisblijvers steeds
grooter zal worden, nu de eerste schrik
voor het wettelijk gebod verminderd en
verdwenen is.
De afschaffing van der. wettelijken
stemplicht zullen we niet betreuren.
Men moet het. stemrecht niet tot een
stemplicht maken hij de wet. W ie bur
gerzin heeft en zich verantwoordelijk
voelt voor den gang van zaken in den
staat, zal zich zedelijk verplicht voelen
te gaan stemmen. Maar de wet moet er
niet als zweep bij komen, vooral niet als
de zweep Wel kan klappen maar niet
kan raken!
GEMEENTERAAD.
Vergadering van 17 April 1923.
Voorzitter de Burgemeester.
Aanwezig alle leden.
De Voorzitter doet mededeeling van
de ingekomen stukken.
Brieven van Gedeputeerde Staten om
trent ter goedkeuring ingezonden raads
besluiten.
Een bericht van F. de Filder, dat hij
zijn benoeming als lid van het R.K. bur
gerlijk armbestuur aanneemt.
Rapporten van den verificateur der
gemeente-financiën over de maanden
November en December 1922.
Een proces-verbaal van de op 15 Mrt.
1923 gedane opname der boeken en kas
van den gemeente-ontvanger, waaraan
het volgende kan worden ontleend:
de ontvangsten, diensten 1922 en 1923
bedroegen f 4.295.020.955; de uitgaven
voor die diensten bedr. f 4.200.747.58F';
zoodat in kas moest zijn f 94.273.37,
welk bedrag aanwezig was, terwijl de
boeken tot den dag der opname bleken
te zijn bijgehouden.
Een adres van S. Rempt, assurantie
bezorger te Bergen om bij 'hem een ver
zekering te sluiten wegens ongelukken,
veroorzaakt door electriciteit.
Al deze voor kennisgeving aangeno
men.
Een schrijven van Chr. Bartels, archi
tect te Velsen, waarbij hij namens H. A.
Jansen en P. Schweitzer verzoekt het in
gediende rioleeringsplan voor 19 wo
ningen aan den Wijkerstraatweg te mo
gen wijzigen.
Ter afdoening in handen van B. en W.
gesteld, aangezien het hier de huisrio-
leering betreft.
Een verzoek van W. van Heyst te Vel
sen, om vergunning tot het openstellen
van de op een situatie-teekening aange
geven wegen.
Naar B. en W. om advies.
Een adres van F. van der Embden e.a.
te Jan Gijsenvaart om een prijs beschik
baar te stellen voor het te houden mu
ziekconcours van het fanfarecorps ,Wil-
helmina" aldaar.
In verband met de op 16 Mei 1922 door
den raad genomen afwijzende beschik
king op het verzoek van de tooneelver-
eeniging' „Varia" te IJmuiden, om een
medaille beschikbaar te stellen, advi-
seeren B. en W., ook op dit verzoek af
wijzend te beschikken.
Een adres van Mevr. J. M. Blokhuis
Kerrebijn te 's Gravenhage, waarin zij
bemiddeling verzocht inzake betaling!
van een rekening door het Schaalarm-i
bestuur.
Voorgesteld wordt, aan het Schaal- j
armbestuur mede te deelen ,dat de re
kening dient te worden betaald.
Een adres van den Chr. Bestuurders-
bond, den IJmuider Bestuurdersbond en
den gecombineerden R.K. Volksbond le
Velsen om een steunregeling te treffen,
volgens bijgevoegd ontwerp.
Om advies naar B. en W.
Een adres van den raad der Gerefor
meerde Kerk te IJmuiden om een lokaal
van den openbare school aan het Wil-
lemsplein te IJmuiden te mogen gebrui -
ken voor bet geven van godsdienston
derwijs op Zondagnamiddag.
Een verzoek van A. Bax te Velsen om
terugbetaling van keurloon wegens af
keuring van zijn gestorven paard.
Beide naar B. en W. om advies.
Een brochure inzake vermindering
van duurte-toeslag enz. van landsdiena
ren in Ned. Indië.
Voor kennisgeving aangenomen.
Een schrijven van den directeur van
het Provinciaal Electriciteitsbedrijf van
Noordholland, waarbij wordt voorge
steld, in afwachting van een definitieve
regeling, de straatverlichting tot 1 Juni
a.s. op den bestaanden voet te continu-
eeren, met de bedoeling, dat de vergoe
ding volgens de te sluiten overeenkomst
vanaf 1 Januari j.l. zal worden verre
kend.
Voorgesteld wordt, zich hiermede te
vereenigen; B. en YV. vertrouwen, dat
spoedig het nieuwe contract aan het
oordeel van den raad kan worden voor
gelegd.
Medegedeeld wordt.
Ter voldoening aan het bepaalde in
art. 135 der bouw- en woningverorde
ning is bij de stukken gevoegd, een
staat van verleende vrijstellingen van
artikelen dier verordening, gedurende
het tijdvak van 1 Januari 1922 tot 1 Ja
nuari 1923.
Verder is ter visie gelegd een rapport
van den directeur van den reinigings-
cn ontsmettingsdienst omtrent den toe
stand der rioleering te IJmuiden, waar
op de aandacht is gevestigd door den
heer Vermeulen bij de jongste begroo-
tings-debatten. Uit dit rapport blijkt,
dat vrees voor mogelijke verzanding dei-
riolen niet behoeft te bestaan, aangezien
alle riolen-tot den bodem schoon waren.
Naar aanleiding van een daaromtrent
gemaakte opmerking door den heer
Wardenaar bij de rondvraag in de
raadsvergadering van 20 Februari j.l., is
ter inzage van de leden nedergelegd een
verspreiding van roet en asch door de
papierfabriek. Blijkens dit stuk draagt
ook de directie van genoemde fabriek
kennis van deze roet- en aschversprei-
ding, waarom reeds gedurende gerui-
men tijd harerzijds verschillende proe
ven worden genomen om dit euvel op te
beffen.
Meergenoemde directie heeft alle me
dewerking toegezegd en meent binnen
kort in het gebrek te kunnen voorzien.
Door den heer Dalmëyer werd in de
raadsvergadering van 11 December 1922
bij de behandeling der begrooting voor
1923 ten aanzien van volgno. 64, „Bij
drage van het Rijk in de kosten van den
ontsmettingsdienst" de vraag gesteld, of
het op dezen post uitgetrokken bedrag
ongewijzigd kan blijven, in verband met
de circulaire van den Minister van Ar
beid van 25 October 1922, inzake verhoo
ging der bijdrage voor deskundige lei
ding enz.
De begrooting was reeds opgemaakt
vóórdat deze circulaire verscheen. De
raming behoeft naar de meening van B.
en W. niet gewijzigd te worden, daar de
hiermede in verband staande uitgaven
geheel afhankelijk zijn van het aantal
ziektegevallen.
Door den heer Tusenius werd in de
raadsvergadering van 20 Maart j.l. dc
vraag gesteld of het geen aanbeveling
verdient, aan het Centraal Administra
tie-Bureau van het visscherijbedrijf en
aanverwante vakken te IJmuiden te
verzoeken in te trekken het schrijven
van 20 December 1922, waarbij is te
kennen gegeven, dat in het algemeen na
