IJmuider Courant
Zaterdag 5 Mei 1923 3e blad
VAN DEN WACHTTOREN.
Onza dure spoor.
De Tijd deelt mee, dat de ontvang
sten der Ned. Spoorwegen liet vorige
jaar negentien millioen lager waren
dan in '21. In vergelijking met het bui
tenland is het reizen hier erg duur.
Men reist voor f 10.85 van Amsterdam
naar Parijs derde klas en van Amster
dam naar Roosendaal, ongeveer em
vierde van dien afstand, betaalt men
f 4.80.
Het gevolg van onze dure tarieven is,
dat Nederlanders liever in het buiten
land dan in eigen land een pleizierreis-
je maken en dat anderen thuis blijven,
omdat het niet mogelijk is een goed
koop uitstapje te doen. De Tijd vraagt
dan ook: Zouden er met lagere tarie
ven geen betere resultaten te bereiken
zijn?
Ook al bedenken we, dat de lagere
ontvangsten voor een deel een gevolg
zijn van de malaise, waardoor er min
der goederenvervoer is, zullen we toch
erkennen, dat er minder per spoor ge
reisd wordt, omdat het reizen er nog
steeds zoo duur is en omdat de
autobussen de sporen veel passagiers
afsnoepen.
Deze concurrentie zal de spoor zeker
wel dwingen, om de tarieven te verla
gen en daarmee zal het aantal reizigers
wel zoo sterk toenemen, dat de ont
vangsten ondanks de lage tarieven eer
stijgen dan dalen zullen. Leege treinen
kosten de Spoorwegen weinig minder
dan volle; iedere reiziger meer is bijna
zuivere winst. Ook het vreemdelingen
verkeer zal erdoor gediend zijn, wan
neer de Nederlandsche Spoorwegen in
het buitenland niet langer berucht en
gevreesd zijn om het duré reizen.
Het onderwijs in Rusland.
Wie over Rusland wil schrijven en
oordeelen, moet uiterst voorzichtig zijn.
Partijdigheid en hartstocht maken alle
berichten min of meer onbetrouwbaar.
Aan den eenen kant beweert men, dat
in de Sovjetrepubliek voor Judas een
standbeeld is opgericht en de Judas-
geest er geëerd wordt, aan den anderen
kant zegt men, dat de poging, om in
Rusland een nieuwe samenleving te
vestigen, gelukt is en dat alleen de
honger en de blokade der West-Euro-
peesche staten haar beletten zich tot
heil van Rusland en de overige wereld
te ontwikkelen.
Wanneer er een man is, die in staat
is met kennis, van zaken en tevens on
partijdig over Rusland te oordeelen,
clan is het wel Fridtjof Nansen. Hij
heeft, een reeks opstellen over het te
genwoordige Rusland geschreven en
daaruit blijkt, dat de bolsjewiki beter
met het zwaard dan met den troffel
kunm n werken. Zij zijn meesters geble
ken in het afbreken, maar hebben nog
weinig opgebouwd. Zij hebben Rusland
verlost van het Czarisme maar voor de
meeslen is hun regime in stoffelijk <»n
geestelijk opzicht even ellendig als de
regeering van den knoet. De knoet is
gebleven maar wordt alleen door een
ander gehanteerd!
Nansen beschrijft, hoe het volk cms
in diepen onwetendheid was gedom
peld, terwijl alleen de aristocratie en
de welgestelde burgers in aanraking
met het buitenland een zekere mate
van beschaving bezaten. Het groote
verlangen naar geestelijke ontwikke
ling en vrijheid deed duizenden stu
denten het land verlaten, om aan bui-
tenlandsche universiteiten, vaak onder
armoedige omstandigheden, hun stu
die te voltooien.
De zonen der boeren en arbeiders
hadden geen gelegenheid, zich te ont
wikkelen. Aan de Russische universi
teiten werd door jonge edelieden meer
geluierd dan gewerkt. De revolutie
voerde het verplichte, vrije lager on
derwijs in. Voor alle jongeli werden
scholen voor middelbaar en hooger on-
deiwijs gesticht; men deed daartoe al
thans een poging. Alleen geestelijke ge
schiktheid opende aan de jongelui de
deur tct deze scholen.
Maar dit grootsche plan mislukte
volgens Nansen. De meeste lagere scho-
ie i -waren wegens gebrek aan onder
wijsmateriaal niet in staat, nuttig
we\k te doen. De onderwijzers werden
ongeregeld betaald «n leden gebrék.
Thans zijn er minder scholen voor la
ger onderwijs dan onder de regeering
van den Czaar! Ook de Russische uni-
vesiteiten verkeeren in groote moeilijk
heden; de studenten ontvingen eerst
onderdak en steun van den staat, maar
moeten thans zich zelf onderhouden
met uitzondering der armsten en in
het bijzonder de communisten onder
hen. Zeer hooge leergelden zijn weer in
gevoerd. Het buitenland heeft eethui
zen geopend, waar dagelijks 30000 stu
denten gevoed worden. Het onderwijs
is door de Sovjetregeering vooral gebe
zigd als een middel, om tot de commu
nistische leerstellingen te bekeeren;
daarom verbood de regeering ook het
openen van particuliere inrichtingen
voor onderwijs.
Zoo zijn de jongelui meer politiek
dan technisch gevormd en dat begint
zich al meer te wreken. Immers voor
zijn economisch herstel heeft Rusland
knappe bedrijfsleiders en mannen met
handelskennis noodig.
Nansen eindigt zijn beschouwing al
dus: „Ware vrienden van het groote
Russische volk kunnen slechts wen-
schen, dat het geslacht, welk de Sov-
jetscholen trachtte vol te stoppen met
de theoriën van Marx, zich mag aange
trokken gevoelen tot praktische kennis
want de eenige economische en sociale
organisatie van werkelijke waarde is
die, welke wordt opgebouwd door on
dervinding en hard werken."
In zake onderwijs ondervindt de
communistische regeering dus ook,
dat een teekening maken een, maar
een huis houwen een ander ding is!
Lummelachtigheid.
Onlangs zijn de steenen vrouwenfi
guren bij het standbeeld van den ge
leerden van 't Hoff in Rotterdam ge
schonden. Het kwaad werd zoo goed
mogelijk hersteld, maar nu is opnieuw
van een der heelden een voet stukge
slagen.
De meeste kinderen maken een pe
riode van vernielzucht door. Hun
speelgoed is dadelijk kapot. Ze doen als
jonge honden overal kwaad in de ka
mer. Voor een deel is 't wilde speelsch-
heid, voor een ander deel nieuwsgierig
heid, om te weten, hoe de dingen in el
kaar zitten. Maar er is ook een ziekelij
ke vernielzucht, waarbij het vernielen
geen middel maar doel is. Strenge be
straffing is dan noodig, om dit kwaad
tegen te gaan. De gewoonte, om te
schonden en stuk te maken, vindt men
ook hij vele ouderen. Zij wandelen door
een Losch en rukken kleine boompjes
om en breken takken af. In een plant
soen scheuren ze bloemen af, om ze
vaak dadelijk daarna weer weg te smij
ten. Ze maken diepe krassen in een
deur, die pas geverfd is en op een nieuw
spiegelruit. Ze bedervon zooveel moge
lijk in een nieuwe coupe van spoor en
tram, vernielen bij een feest de versie
ring, gooien met modder naar men-
schen, die keurig gekleed zijn en be
denken alles, om zooveel mogelijk te
schf nden.
Dat is een leelïjke geest van lummel-
acluiglieid die vooral onder ons volk
veel voorkomt. R(t schijnt ons aan so
ciaal gevoel te ontbreken. Een park is
voor het publiek, het publiek moest
zich aan ook verantwoordelijk gevoe
len voor de ongerepte schoonheid er
van.. Een standbeeld is een sierraad
voor de'heele stad, oi wordt althans ge
plaatst met dat doel. Maar in plaats v.
er zorg voor te Jragt n, gaat men het
liever met vuil besmeuren en bederven.
Betere gelegenheid voor beoefening
van sport, veredelende volksontwikke
ling, bestrijding van het alkoholkwaad,
dat alles kan de lummelachtigheid hei-
pen bestrijden. Maar bovenal moeten
kerk, school en gezin meehelpen, om
ieder in te prenten, dat niemands goed
allemans goed is en daarom door ieder
ontzien en bescherm.1 moet worden.
Voelt 'men, dat het ons park, ons beeld,
ons bosch is, dan zal mén de leelijke
lummelachtige zuchi, om te krassen, te
spuwen, te bevuilen, te breken, het best
bestrijdt n.
ONTVANGEN BOEKEN.
Het Maart-nr. van het Geïll. Ge
meenteblad, dir.-uitgever H. C. Pons in
den Haag, bevat artikelen over „De
stad en de provincie Utrecht, de Pen
sioenwet 1922, nieuwe bouwwerken te
Arnhem enz.
Het April-nr. bevat „Plaquette's van
Wienecke; Amsteldamiana; Een be
zoek aan twee Geldersche steden; Het
bevolkingsburea.au te Rotterdam; het
Haagsche Zuiderpark, De Poorten van
Arnhem; over Dordrecht enz., alle fraai
geïllustreerd.
Van De Reddingboot, orgaan der
Noord- en Zuid-Holl. Redding-Maat
schappij ontvangen wij het April-nr.
Het heeft een mooien omslag niet de
nieuwe motor-reddingboot Hilda,
waarvan een artikel in dit nr. voor
komt. Het bevat voorts berichten over
strandingen, reddingen, van de stati
ons, over belangstelling in India enz.
Uit de verantwoorde giften en con-
Iributiën blijkt toeneming der belang
stelling in IJmuideh en Velseroord. Wij
wekken onzen lezers op dit mooie werk
te steunen, wijl dit nog zeer noodig is.
GEMENOD NIEUWS
F•lllliSMaantêii im NaicrUai.
Volgens mededeeling van het handels
informatiebureau van VAN DER GRAAF
Co's Bureaux voor den Handel zijn over
de afgeloopen week, eindigende 27 April
in Nederland uitgesproken 61 faillissemen
ten tegen 52 faillissementen in dezelfde
week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 27 April 1923
1362 faillissementen tegenover 863 over het
zelfde tijdperk van het vorige jaar.
Een nieuw dagblad.
Het Ilbld. schrijft:
In eenige ochtendbladen van jongst
leden Zondag verscheen een adverten
tie, waarin redactiepersoneel on cor
respondenten worden gevraagd voci
een te Amsterdam te vestigen groot
dagblad.
Naar wij \enemen zal dit blad wor
den nitgegiVi-i. door den heer Willem
Bioekhuijs, van de bekende premie-
lceningen. Deze heeft eerst getracht
„De Telegraaf" en „De Courant" over
te nemen.
Onderhandelingen daarover leidon
tot geen resultaat, waarna de heer
Broekhu.ijs besloot zelf te beginnen.
Voor de uitvoering van dit voornemen
zijn stapper gedaan en blijkbaar wordt
reeds begonnen met de samenstelling
der redactie.
Voorts vernomen we dat va.i hot
Had, dat half Juni a.s. zal „proefdraai
en" en dat van 1 Juli a.s. af, dit ligt 1-
thans in de bedoeling, geregeld zal ver
schijnen. Hoofdredacteur wordt de
heer J. C. Schroder, thans in dezelfde
functie verbonden aan "De Telegraaf
Haarlemsche Bankvereeniging.
in de op 27 April gehouden algemeo-
nc vergadering van aandeelhouders in
de Haarlemsche Bankve-eeniging
werden de balans en winst- en verlies
rekening goedgekeurd en het dividend
bepaald op 4 voor de gewone aan leo-
leri ei: op 6% voor de preferente aan-
■feel-m, na statutaire reserveeringen,
en toevoeging van f 275.000.aan de
buitengewone reserve.
De heer J. Simonsz, die aan de beurt
van aftreden was werd als commissa
ris herkozen.
De voorzitter deelde naar aanleiding
■"an een vraag omtrent den gang van
het proces van „Coclro" tegen dm Slaat
der Nederlanden mede,, dat de vorde
ring op de „Coclro" geheel gereserveerd
is.
Noordzee badplaatsen.
Ten einde het, bezoek van buiten
lands he toeristen aan onze Noordze--
badplaatsen te bevorderen, hebben be
sprekingen plaats geh&u iiisschen het
nestuur van den Bond van Nederland
sche Noordzee-bado'aatF: en het be
stuur van cle Algen-Nederl. Vereeni-
ging voor Vreemdelingenverkeer. De :e
hebben tot resultaat gehad, dat het
propagancla-werk, tot dusver door den
Bond verricht, in het vervolg zal ge
schieden door de A-gom. Nederl. Ver-
eenig:ng voor Vreemdelingenverkeer,
gevestigd te 's Gravenhagen welke daa •-
toe e -n speciale commissie heeft aan
gegeven, na fusie met den Bond van
Nederlandsche Noord /.eol adplaatsen.
Deze commissie, die den 19den April
is geïnstalleerd, beslaat uit de heer •i
G. R. T. baron Krayenholf, voorzitter;
C. F. Zeiler te Bergen (N.-H.) secreta
ris; C. A. van Woelderen, burgemeester
van Vlissingen; mr. E. Polis, gedele
geerd commissaris van de Exploitatie-
Maatschappij Scheveningen;^ E. Cre-
mers, Noordwijk, en P. de Vries Zand-
voort.
Maatregelen zijn besproken, welke
kunnen leiden tot een drukker bezoek
van buitenlanders aan onze badplaat
sen, waarbij rekening gehouden zal
worden met de bijzondere voordeelen,
welke elk dezer heeft aan te wijzen.
De belangstelling van de hotelhou
ders zal gewekt worden voor de plan
nen, welke in de commissie werden ont
vouwd, en op samenwerking tusschen
alle belanghebbenden zal worden aan
gedrongen. Ook kwamen ter sprake de
bootverbindingen met het buitenland
en onze eigen spoor- en tram.verbin-
dingen met de badplaatsen. Als be
langrijke attractie, vooral voor het En-
gelsche publiek, werd gewezen op den
aanleg van golflinks.
De commissiez al trachten, belang
stelling te wekken voor haar doel en
de noodige middelen te verkrijgen tot
uitvoering van haar plannen.
De liefde en het mes.
Een 23-jarige bewoner van Uithoorn
had veel zin in n Uithóornsche schoone,
Toos genoemd door hare aanbidders.
Hij vroeg haar en zij scheen eenige toe
nadering niet te willen weigeren, doch
de jonge man met kt e, dat er kapers op
de kust waren.
Toen er in een café een uitvoering zou
plaats hebben, vroeg hij haar of zij met
hem ging. Zij antwoordde: „Denkelijk
wel," doch toen" hij haar op den feest
avond kwam halen, zag hij het al,
„want er zat geen voortgang in". Der
halve nam hij Toos* zuster mee naar
het feest.
In de pauze kreeg hij Toos in de ga
ten met een anderen jongeman. Hij
voelde zich gekrenkt in zijn mannelij-
ken trots, ging op zijn mededinger af,
in den ingang van het café werd er ga-
vochten. De jaloersche haalde 'n flink
open mes uit zijn binnenzak «»n kerfde
er den ander mee in den hals. Dat ge
schiedde op 10 November en Dinsdag
stond de jongeman voor de Vierde Ka
mer der rechtbank te Amsterdam te
recht wegens een poging tot zware mis
handeling. De sneewond schijnt nogal
ernstig te zijn geweest en vlak bij de
groote slagader te zijn toegebracht.
Gebleken is, dat de jongeman met op
zet handelde, want tevoren had hij
iemand het mes laten zien en daarbij
gezegd: „Als ik dien kerel tegenkom,
nou, dan ben ik d'r op ingericht", terwijl
hij tegen het meisje, waarmee hij uit
was, zeide: „Ik wou dat ik Toos met
dien kerel zag".
De officier van Justitie zeide, dat het
weinig had gescheeld of het slachtoffer
had zijn leven er bij ingeboet. Bekl.
komt uit een slecht bekend staand ge
zin, terwijl hij zelf ook al eenmaal ge
vangenisstraf heeft gehad.
Ten slotte vorderde spr. 9 maanden
gevangenisstraf.
Uitspraak 8 Mei.
Inbraak in het postkantoor te
Steenwijk.
- Voor de raadselachtige inbraak tén
postkantore te Steenwijk wordt thans
een oplossing gezocht in het Noorden.
Uit Barnflair en Barger-Compascum
zijn reeds twee verdachten gevankelijk
naar Heerenveen overgebracht. Thans is
ook een schoenhandelaar uit Ter Apel
gearresteerd. Bij hem is als kostganger
geweest de gearresteerde uit Barnflair,
die als opperman te Steenwijk bij het
nieuwe postkantoor werkzaam" is ge
weest, toen een sleutel van de safe op
onverklaarbare wijze is verdwenen. De
ze opperman leefde den laatsten tijd
heel royaal.
Handel in blanke slavinnen.
In het proces tegen den Hollander Z.,
beschuldigd van handel in blanke sla
vinnen, gedreven met zijn echtgenoote
is vandaag vonnis gestreken. Het open
baar ministerie bracht in een scherp re
quisitoir o.a. het volgende te berde.
„De meisjes leven steeds onder de
vrees, dat de kameraden van haar sou
teneur wraak tegen haar zullen nemen,
als zij iets ten nadeele van dezen ver
klaren. Deze vrees heeft ook in dit ge
val een rol gespeeld. Mevrouw Z. heeft
dan ook eerst in Holland en vervolgens
te Berlijn, aanvankelijk alleen aangifte
gedaan van mishandeling en niet van
souteneursbedrijf.
Haar zuster heeft haar daar eerst toe
bewogen. Dit wijst erop, dat zij niet uit
haat tegen haar man heeft gehandeld,
maar hem tot het laatste oogenblik
heeft willen sparen. Haar verklaringen
maken den indruk van geloofwaardig
heid, omdat zij worden gesteund door
verklaringen van getuigen en door een
bekentenis die haar man bij de politie
heeft afgelegd. Wij hebben hier te doen
met de typische kenmerken van koppe
larij. Bovendien is gebleken, dat be
klaagde zijn vrouw lichamelijk heeft
mishandeld. Bij de toemeting van de
straf moet het vroegere leven van be
klaagde in aanmerking worden geno
men. Hij heeft te Berlijn den valuta
patser uitgehangen, hij heeft een Duit
sche vrouw tot landverhuizing verleid
en daar waarschijnlijk een zaakje van
willen maken, hij heeft zijn vrouw niet
alleen lichamelijk, maar ook zedelijk
mishandeld en hij heeft daardoor ge
toond, een gewetenloos en gevaarlijk
mensch te zijn."
Het Openbaar Ministerie eischte 3
jaar en 2 maanden tuchthuis, 3 jaar eer
verlies en politietoezicht.
De verdediger zegt, dat de woorden,
die Dante boven den ingang van zijn
Hel heeft geschreven: „Laat alle hoop
varen, dat gij hier binnentreedt", eigen
lijk geschreven moesten worden boven
de bureelen van den burgerlijken stand
in Den Haag, waar dit paar is binnen
getreden. Tot op den dag van heden
hebben deze echtelieden elkander even
hartstochtelijk bemind als zij elkander
hartstochtelijk gehaat hebben.
Zij oefenden eensdeels aantrekkings
kracht op elkander uit en stootten el
kander uit en stootten elkander toch
weer af. Zij gaven elkaar geschenken
en dan gooiden zij weder met vuil tegen
elkander. Den eenen dag vochten zij en
den anderen dag waren zij weer ver
zoend. Ten slotte echter heeft de vrouw
den man aangegeven en de heele aan
klacht staat en valt met de kwestie van
de geloofwaardigheid .dezer getuige en
met de rechtskwestie of hier een geval
van handel in blanke slavinnen heeft
plaats gehad. Volgens zijn meéhing kon
beklaagde alleen worden veroordeeld
wegens mishandelingen.
Beklaagde is veroordeeld tot 1 jaar en
6 maanden tuchthuis wegens mishan
deling en verleiding tot landverhuizing
Communistisch gevaar.
Men schrijft uit Dusseldorf:
Hoewel de eerste communistische
stormloop in het Roergebied, die tegen
Mühlheim was gericht, is afgeslagen,
blijft de toestand hachelijk. Alle teeke
nen wijzen er op, dat de communisten
van de omstandigheden partij willen
trekken om onlusten en oproeren in
grooten stijl op touw te zeiten. De onte
vredenheid onder de arbeiders, die dooi
de toenemende werkloosheid wordt aan
gewakkerd, werkt hun plannen in de
hand
Dezer dagen is het ook te Dusseldorf
herhaaldelijk tot. werkloozen-relletjes
gekomen, en slechts het krachtdadige
optreden van de Schupo heeft een uit
barsting voorkomen. Het gemeentebe
stuur was te weten gekomen, dat de
communisten voornemens waren, niet
alleen de belangrijkste gemeentebedrij
ven, als gas- en waterleiding stop te zet
ten, doch ook de arbeiders met geweld
uit de particuliere fabrieken te halen
en zoo een algemeene staking te ont
ketenen.
Onder de belhamels van deze bewe
ging zijn tal van buitenlandscho com
munisten, die vroeger bij de spartaei-
sche onlusten al een rol hebben ge
speeld en na hun verdrijving uit Mühl
heim hun arbeidsveld naar andere ste
den hebben verplaatst. Hun kuiperijen
zijn te gevaarlijker, daar de Fratisclien
in verscheidene steden, als Essen, Bo-
chum, Gelsenkirchen, Ilerne o. a. de
Schupo hebben ontbonden.
Een dranksmokkelschandaal.
Naar gemeld wordt, is er te Chicago
een groot dranksmokkelschandaal aan
het licht gekomen. Zekere Edward O.
Solomon heeft een beëedigde verklaring
afgelegd, waarin hij er twee geheime
politie-beambten van beticht zich
122.500 te hebben laten toestoppen,
waarvoor in ruil zij dan af en toe wets
overtredingen oogluikend toelieten. Af
schriften van de beëedigde verklaring
zijn toegezonden aan den secretaris van
president Harding en aan verscheidene
leden van het Congres.
Tegelijk met dit feit is bekend gewor
den, dat de hoofdleider van de drank
bestrijding, Haynes, den leider van dien
dienst in den staat Illinois, Roscoe An
drews, heeft geschorst.
Haynes overweegt het plan om tegen
de dranksmokkelvloot aan de Ameri-
kaansche klist op te treden met water
vliegtuigen.
BURGERLIJKE STAND.
Gemeente Egmond aan Zee.
Geboorten: Klazina, d. van Al-
bert Wijker en Engelina Zwart; Jan, z.
van Wouter Wijker en Wilhelmina de
Groot; Maartje, d. van Krijn Blók en
Jansje Groen.
Ondertrouwd Hendrik Groen
en Gerritje Groen; simon Wit en Corne
lia Hendrika Stam; Maarten de Groot
en Aaltje Stam.
Getrouwd: Jacob Kok en Neeltjc
Wijker; Cornells Zwart en Cornelia
Zwart.
Overleden: Frans Eduard Sei-
fert, 73 jaar.
VISSCHERIJ.
De omzet in de rijksvischhallen
te IJmuiden bedroeg in April van dit
jaar f 516.867 tegen in April van het
vorig jaar f 822.886.
Gedurende de week van 26 April
t/m. 2 Mei 1923 kwamen alhier de na-
volgend,e vaartuigen binnen:
20 Hollandsche-, 1 Duitsche stoom
trawler, 1 motor-, 50 zeilloggers, 9
stoombeugers, 1 Deensche motorkotter
en 41 kustvisschers.
De besommingen waren als volgt:
Hollandsche stoomtrawlers van f 1376
tot f 3204; Duitsche stoomtrawler van
f tot f 2223; motorloggers van
f 765 tot f 865; zeilloggers van f 146 tot
f 943; stoombeugers van f 904 tot f 3510;
Deensche motorkotter van f tot
f 596, terwijl de kustvisschers totaal
f 723 besomden.
De aanvoer bestond uit 201282 K.G.
trawlvisch en 46650 K.G. beugviscli.
De totaal opbrengst bedr. f 97911.67.
