VELSEN
Oliëa met
gegarandeerde aualy?e
No. 64
Zaterdag 9 Juni 1923
8e Jaargang
COURANT
Abonnementsprijs: tl.— per 3 maanden, franco per post tl.35
Abonnementen worden aangenomen aan bet Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd bet Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Yersehgnt Woensdags Zaterdsgs
Uitgave van de N. V. UITOEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemapiein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingeionde mededeoli»gea <0 otê. per reg»I Advertenties vnn 11. en m. S re»ele
;e,d",,™gel "eer J0 ct'Compeet gelette sdrertenties van 1 t, en m. b
regels f 1.25, iedere regel meer 26 ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereeniglngs advertenties nit de gemeente, uitsluitend bij voot uitbeta
ling, ran 1 tot en met 5 regels f0.76, iedere regel meer 16 ets, Bij niet contante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties adres bureau van
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ots. in rekening gebracht Bovenstaande regelpryzen worden met
6 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Veisen
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EERSTE BLAD
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechts!5 Cent per regel.
DRINGEND VERZOEK
om bij verhnizing het onde en
het nienwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven De Administratie.
VAN DEN WACHTTOREN.
De Vereenvoudigde Spelling.
De propaganda-commissie der Ver. v.
Ver. Spelling heeft een aardig blaadje
uitgegeven, om de ouder-coinmissies"
voor de Ver. Spelling te winnen. Men
vindt hier in kort bestek heel duidelijk
alle argumenten voor de spellinghervor
ming bijeen. Eerlijk moeten we zeggen,
dat die argumenten heel sterk zijn en
dat aan de spellinghervorming maar
een ding in den weg staat, dat ze een
hervorming, iets nieuws is. Wat nieuw
is, heet immers raar en onmogelijk on
heeft eerst heel wat misverstand, voor
oordeel en conservatisme te overwin
nen, voordat het aanvaard wordt. In het
blaadje wordt opgemerkt, dat de Kolle-
wijners volstrekt maar niet raak willen
schrijven en alle vreemde woorden ver
haspelen. Zij hebben vaste regels en een
woordenboek en schrijven woorden, die
als vreemde woorden worden uitgespro
ken ook op buitenlandscke wijze. Ze
maken dus van den bourgeois niet een
boerswa. Onze officieele spelling is te
moeilijk en moet vereenvoudigd wor
den. Dat is in het belang der schoolkin
deren; veel van den tijd, die aan de
spelling op de school wordt besteed, is
verloren tijd. De spelling van de Vries
en Te Winkel houdt te veel rekening-
met de taal, zooals ze vroeger was. Men
heeft eens gezegd: de hoed van den
koopman. Maar nu zegt niemand meer,
dat de hoed van den koopman op den
stoel ligt enz. Beren en beeren, kolen en
kooien worden gei ijk uitgesproken.
Ieder zegt hondehok, maar men moet
hondenhok schrijven; vroeger sprak
men van mensch (sg), nu van mens.
Waarom zal men dan ook niet mens
schrijven? De Vries en Te Winkel
dwingen ons dikwijls anders te schrij
ven, dan we spreken. De nieuwe spel
ling wil zeven verbeteringen aanbren
gen. Aan het eind van een lettergreep
wordt steeds een e en een o geschreven.
Alleen schrijft men op het eind van een
woord twee e's. Aan het eind van een
lettergreep schrijft men steeds ie. Sch
wordt geschreven, als sch wordt gespro
ken, dus schip maar mens en wens. N en
s als tusschenletters worden niet ge
schreven, als ze in de beschaafde uit
spraak niet meer gehoord worden. De
klinker in lik en liks wordt met i ge
schreven. Algemeen gebruikelijke
vreemde woorden worden op zijn Ne-
derlandsch geschreven, dus sent, trem,
boeket enz. Men gebruike de of den, hij
of zij enz. zooals men ze spreekt. Dus:
Het boek van die aardige, kleine jongen.
En dat is alles. Toch kunnen, naar een
hoofd der school berekend heeft door de
invoering der ver.spelling 240 lesuren
op de spellingoefeningen bespaard wor
den. Het aantal onderwijzers en onder
wijsvereenigingen, die deze spellingher
vorming steunen, is dan ook zeer groot.
Het aantal boeken, bladen, artikels in
het Kollewijns neemt voortdurend toe.
Er valt voor de invoering alles en erte
gen niets te zeggen. We hebben alleen
een kleine bedenking tegen het lik-stel-
sel. Maar om de uniformiteit stappen
we daarover graag heen.
Zeker zal een spellinghervormer, die
dit leest meesmuilend opmerken: Al
weer een voorstander met het woord,
die echter toch de oude spelling nog ge
bruikt. Hij pleit voor mens en schrijft
mensch. Zulke inconsequente spellers
zijn er velen. Voor een deel is dat ge
makzucht, maar ons groote bezwaar is
het bestaan van twee spellingen. Dat
werkt verwarrend. En dat staat ook lee-
lijk. In het zelfde blad kan men lelik en
leelijk, mensdom en menschdoni vinden
Daarom zouden we het zeer toejuich en,
als de school met de nieuwe spelling be
gon en alle publicisten haai- gelijkertijd
invoerden. Dan zouden we ons graag de
moeite getroosten, ons aan de nieuwe
spelling te wennen en de oude ai te lee-
ren. Zoetjesan raakt de oude spelling
echter al uit den tijd. Ze is duchtig aan
het afbrokkelen, met de geslachten
neemt niemand het zoo nauw meer en
we merken het niet eens meer op, of er
Zondagsschool dan .vel Zondagschool
geschreven wordt.
Black Mammy.
Er is in Amerika veel moois, maar
een leelijk ding, dat is de behandeling
der negers. We nemen dadelijk aan, dat
een volk, dat een halve eeuw geleden
ruim nog in slavernij verkeerde en als
tweebeenige werkbeesten behandeld
werd, nog allerlei minder aangename en
goede eigenschappen toont, die uit dat
nabije verleden verklaard kunnen wor
den. Het dier zit ook in den blanke,
maar schijnt bij den neger nog wat gau
wer los te breken. Men beweert zelfs,
dat de neger een eigenaardig rasson-
luchie heeft en in Amerika wordt hij
als een minderwaardige beschouwd en
behandeld.
In theorie is hij de zwarte broeder,
maar hij heeft veel reden om te klagen
over de behandeling, die de blanke broe
der hem aandoet. Aan een talentvol
Amerikaansch negermeisje is door het
Amerikaansche comité geweigerd, als
leerlinge toegelaten te worden aan een
Amerikaansche instelling voor kunst te
Fontainebleau. Zij is om haar kleur af
gewezen. Mijn broer, zoo heeft ze roak
gezegd, werd wel goed genoeg be
schouwd, om voor Amerika te gaan
vechten in Frankrijk, maar waarom ben
ik dan niet goed genoeg, om daar te
gaan studeeren.
Daar spreekt een fierheid uit, die zich
ook openbaart hij vele negers in Ameri
ka tegen het plan, om ecu standbeeld op
te richten voor Black Mammy. Zwart
Moedertje, zoo werd cms de neger
vrouw genoemd, die de voedster was
van blanke kinderen en er trouw voor
zorgde, als ware ze haar eigen kinderen.
Er zijn vele blanken in Amerika, die
zoo eens als kleinen hun kopje tegen
een zwarte borst hebben gevleid. Men
kan Black Mammy vergelijke n tij de
Indische baboes. Meerdere vooraan
staande negers wijzen dit plan veront
waardigd af. Zij vinden Black Mammy
waardig genoeg om in steen vereeuwigd
te worden, maar ze maken bezwaar, dat
blanken, die de negers verachten en
verdrukken, haar met een standbeeld
eeren. vi
Mijn grootmoeder, die slavin was, zoo
zegt de schrijver Adella C. Williams,
zou van dit plan zeggen: Nee, mijn kind,
ze behoeven zoo iets niet voor mij te
doen. Als ze me geholpen hadden, om
mij broers en zusters te vinden, die van
mijn moeders borst verkocht werden en
mijn eigen kinderen van de mijne ver
kocht, zouden ze een monument ge
sticht hebben, waaraan ik waarde
hechtte. Of als ze nu maar bereid wor
den u en uw kinderen te beschermen te
gen de gewelddaden der menigte en je
een kans gaven op burgerlijke positie,
waarvoor gij bekwaam zijt, in plaats
van u uit te sluiten, omdat je foto een
zwarte huid toont. Wij verlangen al
leen het standbeeld der rechtvaardig
heid.
The Black Valley News eon neger
krant verwerpt eveneens het plan en
wel met deze woorden: Black Mammy
had geen huiselijk leven. Zij kon het
niet hebben. Een wettig huwelijk was
haar ontzegd. Als ze een schijnhuwelijk
met een neger sloot, kon deze ieder
oogenblik van haar zijde weggekocht
zit genomen worden door haar meester,
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Het beste adres voor
HAETNGKADB TBLE1 298
zijn zoon, zijn opzichter of iederen blan
ke op de plantage, die haar begeerde.
Geen zwarte vrouw zou het standbeeld
worden of zij van hein of zij kon als bij
van Black Mammy kunnen zien met een
droog oog bij de gedachte, hoe dikwl ijs
het hart van deze slavin door wanhoop
verscheurd werd, omdat haar kinderen
haar werden ontrukt, zonder dat ze
kans had, ze ooit weer te zien.
Daar spreekt een gevoel van fierheid
uit deze protesten, die weldadig aan
doet; de negers zijn tot menschen ge
maakt, ze worden nog niet altijd als
menschen behandeld, maar ze voelen
zich menschen en komen daarom tegen
elke vernedering op, ook tegen een eer
betoon al te zeer in strijd met de wreed
heid, de minachting on onrechtvaardig
heid, waarmee ze nog dikwijls behan
deld worden.
Een draadlooze redevoering.
Ds. Schermerhorii, een van de beste
sprekers in ons land, eon man van het
krachtige, vurige woord heeft voor een
paar dagen een redevoering gehouden
voor drankbestrijding, die draadloos in
verschillende plaatsen is aangehoord.
Het heet, dat het gehoor veel aandach
tiger was dan in een zaal, omdat niets
hen bij" het luisteren afleidde. De spre
ker had met zijn mooie stem, die klinkt
als metaal, al spoedig zijn vele onbeken
de en verre toehoorders te pakken en
drie kwartier lang luisterden zij naar
zijn betoog voor de onthouding. We
twijfelen niet aan de aandacht, maar
wel gelooven we niet, dat op den duur
het contact tusschen spreker en geli jor
op deze wijze zoo goed gevonden zal
worden dan wanneer zij van aangezicht,
tot aangezicht zich tegenover elkaar be
vinden.
Er openen zich hier wonderlijke mo
gelijkheden: ieder kan thuis een preek,
een rede, een debat aanhooren. Men kan
de zalen en kerken on parlements
gebouwen wel afbreken. In zijn stoel
spreekt men thuis en zoo luistert men
ook. Waarom zal men zich nog langer
op de Handelingen van het parlement
abonneeren, nu men ieder woord, iedere
grap met de eigen, levende stem kan
aanhooren?
Dit spreken en luisteren op grooten
afstand mist echter oen ding: de ge
heimzinnige invloed, die van het gehoor
op den spreker en van den spreker op
het gehoor uitgaat. Menigeen kan niet
recht luisteren, als hij den spreker ook
niet ziet. En al weet hij door duizenden
in verschillende oorden gehoord te wor
den, de spreker zal, als hij alleen in zijn
kamer een rede houdt, toch nooit zoo
bezield worden en kunnen bezielen dan
wanneer hij de vele gezichten en oogen
tegenover zich ziet en onbewust voelt,
wat er in hen omgaat: de vijandige
stemming en de geestdriftige instem
ming en ook de verveling.
Het luisteren naar een rede langs
draadloozen weg zal daarom een aar
digheidje blijven; het gesproken woord
zal een krachtig woord zijn, zoolang het
oog, als 't ware mee mag luisteren. Van
daar dat er ook gewoonlijk niet zulk een
goed contact tusschen publiek en spre
ker is, wanneer het licht in een zaal ge
doofd is, zooals bij het vertoonen van
lichtbeelden. Dan wordt het oog afge
leid en in de stilte voelt de spreker ge
woonlijk, dat hij zijn gehoor niet zoo
geheel meer boeit als bij het licht.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van 5 Juni 1923.
Voorzitter de Burgemeester.
Aanwezig alle leden.
De Voorzitter doet mededeeling van
de ingekomen stukken.
Brieven van Gedeputeerde Staten
omtrent ter goedkeuring ingezonden
raadsbesluiten.
Berichten van aanneming van be
noemingen. Een verslag der commis
sie van toezicht op het lager onderwijs
over 1922.
Verslagen omtrent den cursus voor
het vervolgonderwijs 1922—1923.
Als voren betreffende verstrekte
schoolvoeding en -kleeding over 1922.
Als voren aangaande het gasbedrijf
en de waterleiding over dat jaar
Al deze voor kennisgeving aangeno
men.
Een adres van den Protestantschen
Dragersbond te Santpoort om inge
bruikstelling van een automatische in
richting voor het neerlaten van lijk
kisten op de algemeene begraafplaats
„de Biezen".
Naar B. en W. om advies.
Een schrijven van den raad der ge
meente Smilde, om er op aan te drin
gen, de Rijksinkomstenbelasting te
heffen naar het gemiddelde inkomen
over eenige jaren.
Voor kennisgeving aangenomen.
Dergelijke adressen behooren uit te
gaan van de Vereeniging van Neder-
landsche gemeenten.
Een ongezegeld verzoek van M. N.
Nabarro, Directeur der N.V. Bioscoop
Flora te Velseroord, e.a. om de belas
ting op de publieke vermakelijkheden
voor bioscoopbedrijven aanmerkelijk
te verlagen.
Als ongezegeld ter zijde gelegd; te
vens merken B. en W. op, dat zij geen
termen vinden om terzake een voorstel
te doen.
Een adres van de vereeniging „Zui
gelingenzorg" te Haarlem, om een sub
sidie van f 50 voor 1924.
Wordt behandeld bij de begrooting
voor dat jaar.
Een adres van J. van den Berge,
vrachtrijder te Wijkeroog, om hem als
nog eene vergunning te verleenen tot
het innemen van een standplaats hij
den steiger der booten van de Alk-
maar-Packet te Wijkeroog.
Ter afdoening in handen van B. en
W. gesteld, daar de beslissing op het
verzoek ingevolge art. 67a der alge
meene politieverordening alleen tot de
bevoegdheid van dat college behoort.
Een bericht van den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, dat het aan de ge
meente toegekende subsidie voor werk
verschaffing is verlengd en dat de on
derhanden zijnde werken vóór 1 Juli
1923 moeten worden beëindigd.
Voor kennisgeving aangenomen.
Medegedeeld wordt:
In verband met de daaromtrent door
den heer Netscher gestelde vraag, bij
de rondvraag in de raadsvergadering
van 8 Mei j.l., merken B. en W. op, dat
door den Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid bij de huurbepaling van
de in den crisistijd met Rijkssteun ge
bouwde woningen, als algemeene regel
wordt aangenomen, dat door de huur
ders der woningen, welke niet „self
supporting" zijn, 1/6 1/7 van het ge
zinsinkomen voor huur moet worden
afgezonderd.
Onder gezinsinkomen wordt verstaan
het inkomen van het gezinshoofd, ver
meerderd met de helft van het inko
men der inwonende kinderea boven
15 jaar.
Op grond van dezen algemeenen re
gel is door den Minister, aan de hand
van de hem verstrekte gegevens om
trent de gezinsinkomens, bepaald, dat
van de met Rijkssteun gebouwde wo
ningen der in deze gemeente gevestigde
woningbouwverenigingen een gemid
delde huurprijs moet worden geheven,
welke voor de verschillende bouwblok
ken varieert van f 5.10 tot f 5.90 per
HET CONSULTATIEBUREAU
zal geopend zijn Woensdagmiddag van
2—3 uur, Willemsbeekweg 42, Velser
oord.
Het onderzoek is kosteloos en ge
schiedt door Dr. Anema nit Haarlem.
Voorzitter van het Consultatiebureau
aldaar.
week, terwijl voor enkele met name ge
noemde huurders van de R.K. vereeni
ging „Woningbouwvereniging" nog
afzonderlijke huurprijzen zijn vastge
steld, welke in het tijdvak van 1 Maart
1922 tot 1 October 1923 van f 5.50 por
week tot f 8.10 per week moeten wor
den opgevoerd.
In het bepalen van de huur voor ie
deren bewoner afzonderlijk, in verband
met zijn draagkracht, blijft de vereeni
ging vrij, mits daarbij als regel wordt
aangenomen, dat voor vvoninghuur 1/6
1/7 van het gezinsinkomen moet
worden afgezonderd.
De laatstelijk vastgestelde huren be
treffen die van de woningen der wo
ningbouwvereniging „Velsen" te Wij
keroog.
Hierbij werd bepaald, dat de huren
geleidelijk moeten worden opgevoerd
met dien verstande, dat ingaande 1
Januari 1923 een gemiddelde huur van
f 5.50, zoo mogelijk van f 5.75, per
week moest worden verkregen.
Aangezien uit 't bovenstaande blijkt,
dat bij den Minister hét streven voor
zit, de huren zoo hoog mogelijk op tc
voeren, hetgeen dan ook bij de laatste
lijk aan de bedoelde verenigingen toe
gekende aanvullingsvoorschotten uit
drukkelijk werd bepaald, achten B. en
W het vruchteloos, pogingen in de
richting van huurverlaging aan te
wenden.
Naar aanleiding van eer. door den
heer Tusenius gemaakte opmerking,
omtrent de vervuiling van een terrein
nabij de betonbrug te IJmuiden, declen
B. en W. mede, dat hun bij onderzoek
het volgende is gebleken
Door één- der straatreinigers werd op
het bovenbedoelde terrein een wagen
afgestoven zand gestort, juist op 'n tijd,
dat genoemde heer daar passeerde. De
ze maakte hierop den straatreiniger
aanmerking, waarop de werkman me
dedeelde, dat het hier geen straatvuil,
doch zand betrof.
De heer Tusenius antwoordde toen,
daarvan toch melding te zullen maken
Maatregelen zijn thans getroffen, dat
op bedoeld terrein door den reinigings
dienst geen stortingen van zand meer
zullen plaats hebben.
Op 18 Mei j.l. is èen onderzoek inge
steld naar den duiker onder den spoor
weg, waarvan door den heer Diepen-
daal werd medegedeeld dat deze ver
stopt was.
Dit onderzoek geschiedde in tegen
woordigheid van den betrokken ploeg
baas der Ned. Spoorwegen.
Daarbij is gebleken, dat van verstop
ping geen sprake is.
In verband met de door den heer
Vermeulen gemaakte opmerkingen bij
de rondvraag, in de raadsvergaderin
gen van 17 April en 8 Mei j.l., omtrent
den toestand van het materiaal be
stemd voor vuil-vervoer alsmede met
betrekking tot het niet afdekken en la
ten liggen van de vaartuigen, vestigen
B. en W. er de aandacht op, dat door
den aannemer zijschotten op de schui
ten zijn geplaatst, zoodat bij het stor
ten geen vuil meer over boord kan val
len.
De vaartuigen in de Visschershavcn
blijven nooit langer dan 2 a 3 dagen
liggen en worden eiken avond door
schotten afgedekt.
Het materiaal is overigens van een
kwaliteit, waarop moeilijk aanmerking
gemaakt kan worden.
Als gevolg van een daaromtrent ge
stelde vraag door den heer Davidson
in de raadsvergadering van 17 April
jj., is door den directeur van openbare