ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
technische oliën en vetten
No. 67
Woensdag 20 Juni 19SS
8e Jaargang
IJMUIDER COURANT
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechtsl5 Cent per regeL
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het oude en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven De Administratie.
OFFICIEEL.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Velsen brengen.ter openbare kennis,
dat de verzoeken van
D. de Waard, te Velseroord, om op het
perceel, kadastraal bekend Gemeente Velsen,
afdeeling IJmuiden, Sectie M, No. 2125;
gelegen achter, het woonhuis Kalverstraat
E No. 4i, een bewaarplaats voor beenderen
te mogen oprichten, door hen is toegestaan
voor een proeftijd, van 6 maanden.
de Rubberfabriek „Holland", te Wijkeroog,
om op het perceel, kadastraal bekend
Gemeente Velsen, Sectie H, No. 4214,
plaatselijk bekend Doodweg, Wijk L No 24,
hare fabriek te mogen uitbreiden, door het
daarin bijplaatsen van een wals, door hen
is toegestaan.
Velsen, den 12 juni 1923.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de Secretaris, de Burgemeester,
j. Kostelijk. Rijkens.
VAN DEN WACHTTOREN.
Het Friesche Volkssanatorium.
Jaarverslagen zijn meest dorre, ver
velende lectuur; zij zijn niet het leven,
maar een geraamte. Met een weinig
verbeelding kan men zich een geraamte
echter denken als een zich bewegend,
levend mensch en een verslag gaat ook
leven, als men bij al de gegevens en cij
fers zijn fantasie laat werken.
Dan zien we bij dit Jaarverslag Ap
pelscha met zijn duinen en bosschen,
een van de mooiste plekjes van Fries
land. En verschillende kleurige houten
gebouwen en een hooge schoorsteen
tusschen het groen, een groote opper
vlakte door een hoog hekwerk afge
scheiden. Dat is thans het nieuwe
Friesche Volkssanatorium. We zien eon
deel der patiënten in 'n extra tram uit
de Joure naar Appelscha overgebracht
dat hooger gelegen, zandiger en droo-
ger is dan de Joure met zijn omgeving
van water en veen.
Daar wachten nu een 100 patiënten,
waarvan de grootste helft Friezen, op
herstel door rust, zonlicht, goede voe
ding. Het gemiddeld verblijf duurt een
half jaar. En zij wachten vergeefs en
gaan heen even ziek als ze kwamen?
Dat meent nog menigeen. 1-Iet Jaarver
slag leert anders. De patienter,, die
vertrokken, waren gemiddeld 13 pond
gegroeid.
Och ja, dat lijkt heel wat, als ze te
rugkomen, maar in die dikte zit 't hem
niet. De kwaal is niet geweken. Zoo qor-
deelt men gewoonlijk.
Maar daar zien we cijfers, die deze
meening logenstraffen. Van de 70 pa-
tienten, die in '22 vertrokken na gere
gelde behandeling, waren 36 hersteld
en 20 veel verbeterd, 14 bleven gelijk of
gingen achteruit-
Dat zulk een inrichting met. gemid
deld 100 patiënten cn eenig verplegend
personeel heel wat geld kost, blijkt uit
de exploitatjereko ling met haar eind
cijfer over Ie f 100000. Waar liet geld
vandaan komt, ieert het Veis'.ag ons
ook. En weer zén we het lev n in het
geraamte van doode mededeelingen en
wel in deze bijzonderheid: H.S. Uit
dankbaarheid dat ik 10 jaren geled-.'i
Herema-State verliet, al dien tijd ge
zond gebleven bui en mijn werk ais on
derwijzer, waarvan de laatste 4 jaren
als hootd eener school, ten volle heb
kunnen verrichten, f 25.
Wat zou deze inrichting er finanti-
eel best voor staan en wat zouden vele
arme patiënten geholpen kunn-n voi-
"den, als nog een andere dankbaarheid
zich in klinkende munt openbaarde:
dankbaarheid, dat men ern gezond en
krachtig lichaam bezit en geen sanato
rium voor zichzelf of zijn gezin noodig
heeft. Taxeert dat eens in geldwaarde
en geef dan 10 Jo daarvan aan het sana
torium!
De ziekte een oorlog.
In het laatste nummer van „Het
Hoefijzer", orgaan van het Ontraal
Genootschap voor Kinderherstellings-
en vacantiekolonies staat een bijzonder
helder artikel van Prof. Scbeltema,
hoogleeraar voor kindergeneeskunde
te Groningen over weerstandsvermogen
Een professor spreekt en schrijft ge
woonlijk in een taal, die 90 °/o der men-
schen niet begrijpt. Maar Proi. Schel
tema weet door eenvoudige taal en
vooral door aardig gevonden en uitge
werkte beelden zich voor ieder ver
staanbaar te maken.
In dit artikel noemt hij een ziekte
een resultaat van een strijd, die wij bij
na heel ons leven op het punt zijn, te
voeren. Bijna altijd behalen we daarbij
de overwinning; meest zoo makkelijk,
dat we van het heele oorlogje niets be
merken. Voortdurend naderen de gren
zen van ons lichaamsgebied vijandige
troepen, meest bacteriën. Voortdurend
pogen zij een inval te doen en ons li
chaam te veroveren. Maar we beschik
ken over een schitterend arsenaal en
een leger tot verweer. De overwinning
behalen wij in 99 van de 100 gevallen,
ook al komt het tot een tijdelijke be
zetting, ook al leden we een aanvanke
lijke nederlaag. Soms ontstaat dan een
langdurige positieoorlog. Dat geldt
vooral, na een welgelukten inval van
den tuberkelbacil. Dan komt het aan
op het weerstandsvermogen. Dan slin
gert de kans heen en weer in een ver
starden toestand van kamp. Zijn we in
staat een klein weinig overwicht aan
kracht te krijgen, dan is de oorlog ge
wonnen, want de vijand raakt eindelijk
uitgeput.
Dit beeld gaat geheel op, wat betreft
de kindertuberculose, verzekert Prof.
Scheltema; die heeft veel van zulk epn
positieoorlog. Het overwicht, dat den
oorlog beslist, kan bij allerlei strijd
van kinderen tegen allerlei ziekte-aan
leidingen het verblijf in kinderherstel-
lings- en vacantiekolonie zijn. Want
daardoor wordt het weerstandsvermo
gen versterkt.
Bijzonder goed wordt dit beeld ver
der uitgesponnen. Deze kolonies voor
komen ziekten, maar dringen ook ziek
ten terug, dwingen ze de bezetting op te
geven en zich voor goed terug te trek
ken. Zoo kan een verblijf van zes we
ken bij zee of in een bosch of op de hei
met goede voeding beslissend zijn en
een kinderleven behouden, dat anders
verloren zou zijn.
Clvis llber.
De nieuwe vereeniging Civis liber,
Vrije Burger, zal wel veel instemming
ontmoeten. Maar toch zij men voorzieh
tig met den elsch van persoonlijke vrij
heid. In een maatschappij, zoo ingewik
keld als de tegenwoordige, moet het al
gemeen belang wel noodzakelijk op ons
persoonlijk doen en laten inbreuk ma
ken.
We zagen onlangs een boozen winke
lier, een ambtenaar van den keurings
dienst was in zijn zaak aan het snuffe
len. Waar bemoeit zoo'n man zich mee?
Doet net, alsof hij baas is! Die ver-
vloekte_ dwang tegenwoordig. En je
kunt zoo'n dwarskijker zelf ook nog
van je belastingcenten betalen ook.
Het is vervelend, ook al knoeit de
winkelier, in geen onkel opzicht, dat de
keuringsdienst eens komt snuffelen,
waarschuwen, afkeuren, soms proces
verbaal opmaken. Maar de keurings
dienst voorkomt veel kvaad, maakt
voorzichtig bij het inkoopen en bewijst
een grooten dienst aan de volksgezond
heid.
Uit een verslag van den keurings
dienst in den Haag ontleencn we deze
bijzonderheden: Behalve visch werden
in '22 buiten consumptie gebracht 911
partijen voedingsmidel i. De keurings
dienst moest karnemelk afkeuren, die
met al te veel water ver dund was, zoo
dat ze ge.-n karnemelk meer kon hee-
ten. Melkbrood werd gevonden zonder
aantoonbare hoeveelheid melk, de prijs
was echter wel die van melkbrood.
Boekweitmeel zonder spoor van boek
weit. Duf en zuur meel moest worden
afgekeurd. In. talrijke margarinesoor-
ten, die als melange worden aangebo
den, vond men geen aantoonbare hoe
veelheid boter. Worst werd met zet
meel vermengd. Bouillonblokjes, waar
aan een vegetariër zich niet zou bezon-
INGEZONDEN HEDEDEBLING.
Het beBte adres voor
alle
HA.BTNGO.DE TELEF 298
digen, zonder aantoonbare hoeveelheid
vleeschextract. Voor menschelijk ge
bruik afgekeurd niet minder dan 600
partijen visch.
Er zullen onder al die winkeliers,
melktappers, vischventers wel velen
het stichten van een vereeniging voor
de vrijheid van den burger toejuichen.
Maar de dwang is hier in het algemeen
belang en het is een gezonde regel, dat
wij allen van onze persoonlijke vrij
heid zooveel moeten offeren, als het pu
bliek belang dit eischt.
Handenarbeid op school.
Dertig jaar lang heeft Prof. J. H.
Gunning geijverd voor de invoering
van handenarbeid op school en zacht
jes aan begint men dat niet meer zoo
dwaas te vinden, wellicht dat ook tij
ons de school eenmaal zal worden ais
de arbeidsschool in Rusland. Lichame
lijke oefening moet wel van handenar
beid onderscheiden worden; hij den
laatsten werken hand en geest samen.
Hand en oog zijn beiden bij het handen
werk bezig; de hand is het vooral, die
den mensch in staat stelt, zich intel-
lektueel ver boven het dier te verheffen
Prof. Gunning zegt dan ook, dat de
ontdekkingen met de handjes het onbe
holpen kind snel heel wat leeren. Met
Prof. Winkler onderscheidt hij hot
spiergevoel van den tastzin: het is
ziende taston cn is zeer belangrijk, voor
onzen geestelijken groei. De handenar
beid zet het spiergevoel aan het werk
en ontwikkelt het.
Kinderen, die in de sloydzaai uit
munten en daar mooie stukken maken,
gaan volgens Prof. Gunnng ook snel
in geestelijke ontwikkeling vooruit. Het
is zeker geen dom kind. Een jongen, die
prima Fransche thema's maakt, kan
echter op ander gebied wel een domoor
zijn.
De gewone school houdt, veel te wei
nig rekening met de kinderziel en haar
aanleg en gaven. Prof. Gunning houdt
van gepeperde taal en zorgt daarom,
hoe komen de menschen in 's Ileeren
naam toch aan de dwaze schooltraditie
Hij zou het wel nuttig achten, indien
door een zondvloed de meeste school
boekjes verdwenen! De kinderen zelf
zouden bij zulken vloed zeker juichen.
De school is al minder een pompstation
en dor leerinstituut dan vroeger, maar
zeker zal er nog wel veel hervormd
moeten worden, voordat het de kinde
ren veelzijdig ontwikkelt en daarom
mag handenarbeid niet ontbreken.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Op de Internationale Ilondontcn-
toonstelling 16 en 17 Juni te 's Graven-
hage gehouden, behaalde Boij (Blen
heim Spaniel) openklasse: 1ste prijs en
speciale prijs.
Prince Charles, China Victoria, .Teugd-
klasse 1ste zeer goed. Nieuwelingsklas
se 1ste zeer goed en speciale prijs.
Eigenaresse; Mevr. T. Tismeerde
Waard.
Binnengesleept.
De stoomtrawler Derika XII IJ.M. 125
van de V. E. M. heeft alhier met schade
aan zeilen en dek binnengesleept de En-
gelsche motorschoener „Hibernia", met
'n lading steenkolen van Barry op weg
naar Bremen.
De stoomtrawler Derika XVI IJ.M. 203,
eveneens van de V. E. M., bracht alhier
binnen de Ned. motorschoerier „Alde-
baran", met veevoeder op weg van Lon
den naar Brunsbuttel, welke op zee de
mast had gebroken.
Vrijdag is vanwege den Rijkswa
terstaat te Haarlem aanbesteed het op
nieuw maken van den opgeruimden
remstoel in het buitentoeleidingskanaal
naar de groote schutsluis alhier, hehoo-
rende tot de werken van het Noordzee
kanaal,
Ingeschreven was als volgt:
H. Oudshoorn, Beverwijk, f 6695; Th.
Smeulers, Dordrecht, f 6600; Fa. C. Kas-
teleijn en Zn., id., f 6420; N.V. Concordia,
Papendrecht, f 6270; A. Bree en Co.,
Weesp, f 6225; G. SchennerNieuwen-
dijk en Zn., Almkerk (N.-Br.), f 6220.
VELSEROORD.
Zondag j.l. hield de afdeeling van
de „Dageraad" alhier haar maandelijk-
sche ledenvergadering.
Verslag werd uitgebracht over de
avonden met D. de Kok. Hieruit bleek
dat de afdeeling op deze vergaderingen
1200 bezoekers tot zich heeft getrokken.
Het ledenaantal steeg met meer als 100
procent, terwijl het financieel verslag
van den penningmeester over deze
avonden ook niet ongunstig was. Het
optreden van de Kok is een groot succes
geweest voor de afdeeling.
Getracht zal worden in samenwerking
met de omliggende afdeelingen een
landdag te organiscerer. en nieuwe af
deelingen te stichten, o.a. te Beverwijk.
Dezen zomer houdt zij nog een open
bare vergadering met debat. H. Croiset
uit Amsterdam zal dan komen spreken.
Van Ds. Luikinga heeft de afdeeling
bericht gekregen, dat hij met een spre
ker van de „Dageraad" van gedachten
wil wisselen in een openbare debatver
gadering met verdeelde spreektijd.
Door G. .L uit de J. P. Coenstraat
alhier werd aangifte gedaan, dat van
hem een oud heerenrijwiel is ontvreemd
Een onderzoek wordt ingesteld.
De heer P. Gildemeester, seinhuis
wachter bij de Ned. Spoorwegen alhier,
herdenkt a.s. Maandag 25 Juni zijn 25-
jarige dienstvervulling bij de Holl.
Spoorweg Mij.
De jubilaris, die voorzitter der afdee
ling van de Vereen, van R.K. Spoor- en
Tramwegpersoneel St. Raphael is, is al
die jaren hier werkzaam geweest.
VELSEN.
De Directeur van het Post- en Tele
graafkantoor te Velsen, maakt bekend,
dat in de Planciusdwarsstraat hoek de
Weertstraat te Velseroord, een brieven
bus is geplaatst, die 3 maal daags gedu
rende de bestelling wordt gelicht.
Ds. J. D. üoerkoel, predikant bij de
Geref. Kerk alhier, ontving een beroep
naar Alblasserdam.
Dat de extra-bewaking door de po
litie wel noodig is, blijkt uit de voortdu
rende inkomende klachten. Maandag
liepen eenige schoolgaande kinderen in
de Breesaap, toen uit het Bleekerspad
plotseling een indivdu op hen afkwam
en een der kinderen wilde meenemen.
Met grooten schrik zetten de kinderen
het op een loopen.
Ook aan den Kruidbergerweg ver
scheen voor eenige dagen een ongunstig
persoon uit het bosch en joeg den voor
bijgangers het schaamrood op de kaken.
Door den heer H. uit Beverwijk
werd aangifte gedaan dat hij uit een
weiland in de Breesaap 'n koe vermiste,
Vermoedelijk hebben jongens de koe uit
de weide gejaagd.
Zondagmiddag werd in den speel
tuin van het café Bloemoord een meisje
uit Amsterdam door een schommel ge
troffen. Het kind werd door Dr. Barent-
sen verbonden. Gelukkig bleken de ver
wondingen niet van ernstigen aard.
Aan den Schulpweg werd Zondag
avond door eenige personen verzet ge
pleegd tegen de politie. Aangehouden
werden S. B. en W. H. uit Beverwijk, die
voor den Commissaris werden geleid en
vervolgd zullen worden wegens weder-
spannigheid.
Op de Chemische Fabriek zou een
nieuwe bliksemafleider geplaatst wor
den. De oude was er afgehaald en had
men zoo lang neergelegd. Toen men de
ze wilde wegnemen, bleek -de waarde
volle punt er al afgehaald. De dader is
door de politie te Rotterdam aangehou
den, het is een zekere H. S., schoorsteen
bouwer en wonende aldaar.
Naar men ons meedeelt zijn er ge
durende de zomermaanden een paar
agenten van politie aangewezen, die
zich uitsluitend hebben te bemoeien
met vergrijpen tegen de zedelijkheid in
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekt
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.—.
Voor f 1.50 Contributie per jaar du i
3 cent per week is men lid en heeft dai i
recht op kostelooze hulp van een de.'
wijkzusters en tevens gebruik van ver -
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateu
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 12
te Velseroord.
de duinen te IJmuiden en Velseroord en
in de bosschen te Santpoort, zulks naar
aanleiding van klachten, die in den
laatsten tijd waren ingekomen.
Aan onzen Burgemeester is een
buiteniandsch verlof verleend tot 14 Ju
li a.s.
Door het Centraal Drankwcer Co
mité in deze gemeente is aan den ge
meenteraad een adres gericht, met ver
zoek om gedurende de feesten ter gele
genheid van het regeeringsjuliileum
van H. M. de Koningin, een tapverlrod te
willen afkondigen.
Arbeidsbemiddeling Velsen.
Ingekomen op 16 Juni 1923:
7 timmerlieden, 4 metselaars, 2 stra
tenmakers, 4 kantoorbedienden, I zeil
maker, 4 mandenmakers, 9 kuipers, 1
meubelmaker, 1 bakker, 32 zeevisschors,
24 stokers, 16 machinisten 5 uneden,
revolverklinker, 10 bankwerkers, 1
voorslaander, 1 hulpmonteur, 3 plaat
werkers, 1 montagewerker, 2 vuurwer
kers, 2 aut. lasschers, 1 machinedrijver,
2 ketelmakers, 1 electricien, 252 diver
sen.
SANTPOORT.
Het verbouwen van twee stalruim-
ten aan den Bloemondaalschen straat
weg te Bloomer.daal tot garage voor re
kening van de heeren J. J. Bansdorp en
D. Schuld aldaar, onder beheer van den
bouwkundige J. Wevers te Velseroord,
is opgedragen aan de lieeren Visser en
Aris alhier voor f 2394.
Zooals wij reeds eerder meldden,
wordt Zondag e.lc. in den tuin behoo-
rende bij de R.K. Pastorie te Driehuis
een R.K. Landdag gehouden. In vervolg
hierop kunnen wij nog mededeelen, dat
om twee uur een optocht wordt gehou
den, waaraan muziek- en andere R. K.
vereenigingen zullen deelnemen. Deze
muziekverenigingen „Soli Deo Glo
ria", „St. Fidelus" en „St. Caecilia"
benevens het R.K. Mannenkoor St. Cae
cilia" zullen zich ook op het Landdag
terrein doen hooren.
Tenslotte zij nog medegedeeld, dat het
woord gevoerd zal worden door den
Zeereerw. Heer Kapelaan P. v. d. Dorp
uit Dordrecht, den Heer B. Th. de Wolf
uit Amsterdam en den Heer A. C. de
Bruyn uit Utrecht, wier onderwerpen
resp. zijn: „Waarom eenheid?," „Room-
sche eenheid is Roomsche kracht" en
„Leven of ondergang."
Daar behoorde werkelijk moet toe,
om Zondagavond een concert in de open
lucht te geven en bij te wonen. De tem
peratuur n.l. was van dien aard, dat je,
ondanks het feit, dat we ai aardig den
langsten dag naderen, meer aan je dik
ke winterjas dan aan je luchtige zomer-
kleeren dacht.
„Wilhelmina" onder leiding van Rei-
nier van 't Hof bleek echter voor geen
klein geruchtje vervaard en toen een
maal het eerste nummer was ingezet,
kwamen de belangstellenden vanzelf.
Binnenkort misschien reeds Zon
dag a.s. is Santpoort-dorp aan de
beurt. Een klein beetje meer zonne
warmte zou geen kwaad kunnen!
Zondag j.l. liep van een der talrijke
auto-bussen bijna een wiel af. Op het
allerlaatste oogenblik werd het drei
gend gevaar ontdekt, zoodat ongeluk
ken uitbleven.
Rectificatie.
In het ingezonden stuk van het Be
stuur der Vrijz. Kiesvereeniging „Bur
gerplicht" te Santpoort komt een zin
voor waarin staat dat de heer Tusenius
nu normaal verplicht is, zijn zetel aan
laatstgenoemden heer aftestaan, dit
moet zijn moreel verplicht,
Redactie,
