ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No. 80Zaterdag 4 Augustus 19SS ge Jaargang
Verschijnt "WoeEstlsga Zaterdags
IJ M USD ER COURANT
Abor nementsprijs: tl.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abor nementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentle-
bureau P. F. C. ROELSE, IJMU1DEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 8 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgavfe van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingeioade mededelingen 40 cte. per regel Advertenties van 1 t, en m, 5 regels
fl. iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertentiea van 1 t. en m. 6
regels f 1.25, iedere regel meer 25 ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend by vooiuitbeta-
7sn 1 tot en. met 5 regels f0.75, iedere regel meer 15 ets. By niet oontante
betaling werden de gewone prijzen berekend Advertenties „adres bureau van
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Veisen
NUMMER BESTAAT UIT TWEE
EERSTE BLAD
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bi|
VOORUITBETALING
slechtsl5 Gent per regeL
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het onde en
hel nieuwe adres, NIET aan
de» looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven De Administratie.
VAN DEN WACHTTOREN.
Het communisme, dat zichzelf opheft.
Het communisme in ons land lijdt
aan de royementsziekte. Er is groot ver
schil tusschen de Russische en de Ne-
derlandsche ziel. De Rus is gewoon, om
te dulden en te bukken; dat heeft hij'
gedaan onder den Czaar, dat doet hij
ook onder Lenin. Maar de Nederlander
wil vrij en zichzelf zijn. Hij is niet ge->
schikt voor een dictatuur, wel om de
baas te spelen, maar niet om bebaasd
te worden. Het Bolsjewisme vertegen
woordigt waarschijnlijk eon minderheid
in de Russische natie, maar zijn tegen
standers zijn te moedeloos en te ellen
dig, om zich te verzetten en bovenal zij'
zijn Russen.
Maar het Bolsjewisme is gedwongen,
om al meer water in zijn wijn te doen;
het vuurrood is dan ook al lang rose ge
worden. En de kleur gaat nog meer ver
schieten. Rusland is economisch ver
lamd geworden. De Sovjetregeering
heeft daarom de particuliere industrie
te.hulp moeten roepen, het buitenland-
sche kapitaal in de gelegenheid stellen,
om de rijkdommen van Ruslands bodem
te gaan exploiteeren. Het heeft zoo drin
gend geld noodig, dat het steeds meer
graan uitvoert, hoewel er nog steeds
door velen honger geledon wordt. Zoo
verzwakt het Bolsjewisme zichzélf
steeds meer. Krassin heeft thans aan de
regeering voorgesteld, om de oude Rus
sische schulden te erkennen, de annu
leering dus ongedaan te maken, om de
rechten op particulier eigendom voor
Russen en buitenlanders, die aan den
wederopbouw van Rusland willen mee
werken, uit te breiden. Dat alles is noo
dig, om den handel met het buitenland
weer goed aan den gang te krijgen.
Er za.1 tegen dit voorstel van Krassin
wel veel gesputterd en getoornd wor
den, maar toch zal Rusland gedwon
gen zijn, om er aan toe te geven. Dan
zal er een streep gezet zijn door het
communisme. Deze maatsch'appijvorm
is schoon en rechtvaardig, doch kan
ker niet in stand gehouden worden met
een bevolking, die in vele opzichten nog
zoo achterlijk is als het Russische.
Wie in Januari boonen poot, moet
niet rekenen op eenigen oogst. Öp zijn
best komt er een enkel mager blaadje'
een paar dagen boven den grond, maar
ten slotte mislukt alles. Men kan gerust
zeggen, dat het conmmunisme in Rus
land ook te vroeg gezaaid is en daarom
onmogelijk heeft kunnen gedijen.
Dultschlands betaaTkracht.
In de Ec. Stat. Berichten wijst Prof.
Bruins op een merkwaardig oordeel van
den Engelsche economist W. T. Layton.
Duitschland heeft volgens hem noodig
een financieele controle niet van de
zijde der geallieerde maar een neutrale
of internationale controle. De lust, om
te sparen, zal bij het thiitsehe volk te
rugkomen, als het vertrouwt, dat nor
male toestanden niet meer ver weg zijn.
'Als men het eens werd over de Roer en
de schadevergoeding, dan zou de Murk
zich al spoedig gaan herstellen. Duitsch
land heeft geen moratorium noodig,
geen termijn van uitstel van betaling.
„Mits er geen verdere gebiedsdeelen
van Duitschland worden afgenomen en
de bestaande grenzen van het land on
geschonden blijven en aan het land een
vast uitzicht geboden wordt op een vol
ledig herstel van zijn souvereiniteit, zal
de wereld verbaasd staan over het be
drag, dat Duitschland zal kunnen en
willen betalen."
Het zou zeker alle partijen kunnen
bevredigen, wanneer eerst een onpartij
dige en bekwame commissie vaststelde,
wat Duitschland finantieel vermag. Er
zouden zekere voorwaarden gesteld
kunnen worden, waardoor de finanti-
eele gezondwording van Duitschland
bevorderd werd. Een bepaalde controle
zou in Duitschland nog minder geduld
worden, nog meer tegenzin verwekken
als in Oostenrijk. Als Duitschland maar
precies weet, waaraan het toe is en een
kans krijgt, om zich door eigen inspan
ning er boven op te werken, dan geloo-
ven we met Layton zal de wereld ver
baasd staan over de energie van het
Duitsche volk, dat niet met de vechten
de maar de werkende hand weer tot
een der groote en sterke staten van
Europa zal worden. Wie wenscht niet,
dat aan Duitschland deze mooie kans
gegeven werd, waardoor de welvaart en
rust van heel ons werelddeel gebaat
zouden zijn?
Men kent het antwoord op de vraag:
Poincare, Millerand, Tardeu, Daudet en
hun vele aanhangers, die waarschijn
lijk nog steeds de meerderheid der
Fransche natie vormen. Zij houden het
herstel van Duitschland en daarmee
van Europa tegen. Of het Engeland ge
lukken zal dien tegenstand thans ie
overwinnen? De komende weken zullen
deze gewichtige vraag beantwoorden.
NATUURWANDELINGEN.
2e Serie.
XII.
„Heïloo".
Alhier heeft volgons overoude be
richten, de groote Wilfred of Willebrord
gepredikt op zijn merkwaardigen tocht
langs den sedert verdwenen en ver
zandden Rijnarm, die waarschijnlijk
noordwaarts door Kennemerland
stroomde, om zich hij Petten in zee te
storten.
Daar breekt de riuinenreeks plotse
ling af en is de uitmonding geweest.
De Hondsbossche-zeewering neemt de
plaats in van den voormali gen rivier
mond. In die richting van zuid tot noord
liggen de vijf overoude kerken, door
Willebrord gesticht: één te Vlaardingen
ééQ te Oegstgeest, één te Velsen en ver
der één te Heiloo en één te Petten. Die
eerste Evangeliepredikers waren van
Engelsche bloede en hoog edele af
komst, het moeten kloeke en moedige
mannen geweest zijn, die hier in het
laatst der 7e eeuw hun Evangeliepredi
king begonnen.
Zij kwamen uit het Groene Erin (Ier
land), het eiland waar tal van kloosters
er, kweekplaatsen van vroomheid en
wetenschap in dien tijd bestonden, en
het den naam van „Eiland der Heili
gen" deed verwerven. Wilfred, en de zij
nen kwamen niet naar onze landen als
vreemdelingen, doch als stamverwan-
ten en spraken ze onze taal. Want, inn
uiers ook van hier waren de 1 andver-
huizers gekomen, die onder den naam i
van Angel en het eiland der Britten
kwamen bevolken, en evenals het Boe-
ren- of Landelijk Frïesch nog groote
overeenkomst vertoont met het En
gel sch, zoo blijkt ook uit vele woorden
en plaatsnamen door geheel ons vader
land, de nauwe verwantschap der beide
volken.
Tot stamverwanten kwam dus VVnle-
hrord met de zijnen. Aanvankelijk on
dervonden ze tegenstand, straks vonden
ze gehoor, later werden ze als heiligen
vereerd. De kerk te Heiloo werd aan St.
Willebrord gewijd.
Hier staat ze nog, gelegen op een heu
vel, als van ouds te midden der bos-
schen en heeft met haar ouden uit
duif steen opgetrokken toren, de stor
men van vele eeuwen getrotseerd. Ze
is niet meer de oude Willebrordskapel.
Reparatiën in latere tijden bedierven
den ouden vorm. Portlandcement en
witpleister bedekten de muren en be
roofden het eerbiedig gebouw van den
stempel, die honderde jaren er op had
den achter gelaten.
In het „Sparrenbosch" is een met
kreapelhout begroeiden wal, dien de
overlevering nog de „preekstoel" van
Willebrord noemt.
Nadat de Hervorming in Nederland
haar intrede had gedaan, ging de Wil-
lebrordskerk in handen der Protestan
ten over en is ze tot op den dag van he
den het bedehuis voor de Hervormden.
Een tweede kerk verrees. Volgt men den
Stationsweg en ook die verder naar de
Egmonden leidt, dan ziet men daar de
kerk der Roomsch-Katholieken met ha
re twee torens, op wie de naam van den
Heiligen Willebrord is overgegaan.
De put van Heiloo was van ouds een
druk bezóchte bedevaartplaats en aan
het water wordt de kracht toe geschre
ven om longziekte van het vee te gene-
zen.
Maar nog meer bezocht werd en is de
Runksputte, gelegen een half uur zuid
waarts nabij den Spoorweg. Een net van
zandwegen voert er van af den Rijks
straatweg heen, hoewel de meeste be
devaartgangers met den trein her
waarts komen. De Spoorwegmaatschap
pij heeft er flinke lange perrons doen
aanleggen. Ds. Craarïdijk. zegt, in zijne
„Wandelingen door Nederland" dat de
ze put of bron in 1713 plotseling ont
stond, doch ook is het waarschijnlijker
dat door een of ander toeval een oude
gewijde put wederom werd geopend. In
ons artikel over Beverwijk roerden wij
deze zaak reeds aan, en meldden daar
bij dat de bron van „O. L. Vrouwe ter
Nood" reeds bestond, vóórdat Beverwijk
zijn ontstaan verkreeg als Stedeke.
In ieder geval blijkt uit de geschiede
nis dat er reeds vóór 1713 steeds een
groote toeloop van volk naar de Runks
putte is geweest. In den eersten tijd na
de Hervorming werden de bedevaarten
zelfs op straffe verboden, eerst door
plakkaten van Prins Maurits, later nog
in 't begin der 18e eeuw. Ze waren ech
ter niet gemakkelijk te verhinderen
Een bezoek aan deze bron is ook voor
niet-Roomsch Katholieken, wel de moei
te waard. Er is een zeer fraaie tuin an
nex en een groote nieuwe kapel is eoni-
ge jaren geleden aldaar verrezen. Voorts
een paar logementen. F.en m ander
vormt een schoone oase in deze zand
woestijn, daar dit gedeelte van Heiloo
tot de schraalste en droogste gronden
moet worden gerekend.
Heiloo en zijn omgeving waren ook
meermalen het tooneel van een anderen
strijd dan met geestelijke wapenen. Hoe
wel Kennemers en West-Friezen na
met elkaar verwant waren, vrienden
waren ze niet.
Daar waar de hooge geestgrond bij
Alkmaar eindigde, begonnen de lage
baast ontoegankelijke mot water en
moeras doorsneden gewesten der West-
Friezen. Deze landen waarover Plinius
srhreef, dat ze wel tweemaal daags
dooi het zeewater werden overstroomd
ou waar landbouw en veeteelt vrijwel
onmogelijk waren, waar men van visch-
vangst een kommervol leven moest lij
den, waren er ook nog lang daarna,
slecht aan toe. Voor de bedi'ijven des
vredes waren ze weinig geschikt en
door roof en plundertochten gewende
men zich daarvoor eeuige vergoeding te
zoeken in de beter gelegen en aangren
zende hoogere streken. Voortdurend
werden de betrekkelijk welvarende dor
pen en hoeven van Kennemerland door
de West-Friezen bedreigd
Ook waren, ze van nature vijanden,!
sedert de Graven va.n Holland hun ge
bied ook over West-Friesland wilden
uitbreiden. Niettegenstaande dat het
bestuur der Graven krachtig en gere
geld werkte en daarduor de welvaart hij
den dag toenam, toch wilden de Friezen
er niets van weten, en bleven zich
eeuwen lang verzette.:. De grensoorlog
woedde steeds tot beider nadeel.
Onverhoeds kwamen hij donkeren
nacht de stroopers uit hunne drassige
velden en voordat de noodklok de Ken-
nemers kon waarschuwen, gingen de
hoeven of verspreidde buurten in vlam
men op. Het seinvuur flikkerde van de
torens der kasteelen, ijlings stegen rid
ders en knapen te paard en werd langs
den duinzoom of over de geest op de
plunderaars ingestormd. Dikwerf was
het reeds te laat en was de bende reeds
afgetrokken met zien medevoerende een
buit van allerlei.
Werden ze verrast, dan stoven ze als
opgejaagde musschnri uiteen en lieten
wel eenige dooden of gestolen buit ach
ter, doch slechts kort bleef het rustig.
1-Iet voordeel was hier in deze lage
landen aan de zijde van hen, die licht
gekleed en licht gewapend waren. Te
gen hen moesten de zwaargeharnaste
.ruiters en paarden het afleggen, zoodra,
die het waterland gingen betreden. Me
nig dapper en onstuimig edelman en
knaap vond op die wijze een roemloozen
dood in de moerassen en poelen van
Drechterland! Zoodra de ridderschaar
is afgetrokken begint het spel opnieuw.
Soms worden ze voor een korten tijd be
dwongen.
Vooral sedert de ingebroken wateren
der Zuiderzee hen scheidt van hun
ne Friesche broeders aan der. overkant,
en vindt een Graaf van Holland gelegen
heid hen te water met schepen te komen
bestoken of zich over het ijs te begeven.
Doch de stichting van het sterke Toren-
burg bij Alkmaar, door Koning er
Graaf Willem II beantwoordt niet aan
het doel om de West-Friezen in toom te
houden, het beschermt Kennemerland
niet genoeg. Koning Willem zelf viel on
der hunne bijlen en knuppels hij TToog-
woude, en toen Graaf- Floris zich op
maakte om met een machtig leger, zijn
vader's dood te wreken (1272) leed hij
bij Vronen de nederlaag. In wilde vlucht
et! in groote verwarring stormden do
Grafelijken Heiloo binnen, door de
Friezen nagejaagd, doch een versehe le
germacht'stond hier ldaar om de vluch
tenden op te nemen en zich te herstellen
Een vreeselijke wraak werd genomen,
want hier op den vasten grond, was al
les in 't nadeel der vorige overwinnaars,
die straks werden uiteengejaagd en
honderden gesneuvelden achterlieten.
Er kwamen andere tijden, Kennemers
i.'M West-Friezen leerden met en naast
elkander werken en strijden, als broe
ders en kinderen van één Vaderland!
Wordt vervolgd.
S. C.L.P.
DE ZORG VOOR HET HAAR
VAN UW KIND.
Heel veel gevallen van spaarzaam,
dun haar, dat erg uitvalt, kunnen hun
grondoorzaak hebben in een verkeerde
behandeling van het haar in de kinder
jaren.
1-Iet is noodig dat het haar en de
hoofdhuid van een kind geregeld wor
den nagezien. Hierdoor scheidt men het
haar op verschillende plaatsen en ziet
zorgvuldig de huid na. Merkt men iets
van kale plekjes, dan moet men zoo
gauw mogelijk den dokter raadplegen.
Ook roos is een voorname reden voor
slecht groeiend haar. Tracht dil nooit
te verwijderen door kammen of horste
len, maar raadpleeg een specialiteit.
Het borstelen van het haar draagt in
de eerste plaats bij tot de goede condi
tie er van. Gewoonlijk wordt het haar
op een verkeerde manier geborsteld.
Men moet den borstel nooit plat op het
haar leggen en hem er dan doorheen
trekken, maar men keert den rug van
den' borstel naar zich toe en haalt dan
den borstel zoo door het haar dat hij de
punten van het haar de haren van den
borstel naar u toe zijn gekeerd. Het bor-
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekt-!
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dai i
recht op kostelooze hulp van een de/
wijkzusters en tevens gebruik van ver -
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 11
te Velseroord.
stelen is zóó niet pijnlijk, daar de eer
ste rijen borstelharen als het ware een
pad hanen voor den heelen borstel. Een
groote fout is'het ook om het haar van
de kinderen dikwijls te wasschen. Het
haar is n.l. voorzien van kleine kliertjes
die de olie-achtige afscheiding leveren
die langs het geheelc haar vloei t. Bij te
frequent wasschen verwijdert men de
olie te vaak, zoodat het haar niet vet
genoeg wordt gehouden. Het wordt
droog en bros en breekt spoedig af.
Wanneer ge het haar wascht, moet ge
met de grootste zorg de zeep kiezen.
Gebruik vooral geen soda of andere
chemische ontvettingsprepa,raten. De
beste zeep is medicinale teerzcep, ver
mengd met camillen en cocosolie. Wan
neer men het haar van het, kind wascht-,
moet het eerst goed nat worden ge
maakt met warm'water, zeep het dan
in en wrijf de zeep met do vingertoppen
goed over de huid heen. Spoel zéér over
vloedig na met warm water. Wanneer
alle zeep niet uit het haar is verwijderd,
blijft het vettig en kleverig.
Wanneer een meisje erg steil haar
heeft, leggen de meeste moeders er
krullen in. Zij gebruiken hiervoor pa
pier, lappen of soms wel golf-spelden.
Wanneer men dit geregeld doet bij eon
kind, zal liet haar er onder lijden. Ton
eerste wordt het gewoonte de krullen
altijd op dezelfde plaats te leggen, waar
door het haar steeds in dezelfde parten
wordt gescheiden. Dit is natuurlijk
verkeerd. De voortdurende drukking
en trekking van de papillotten, iederen
nacht, maakt dat het haar breede schei
dingen gaat vertoonen. Hoe dikwijls
zien we geen vrouwen, die door het
voortdurend gebruiken van golfspeldcn
een groot gedeelte van het vóórhaar
verloren hebben. Wanneer men zoo nu
on dan eens krullen in het haar legt,
dan moet men vooral iederen avond de
scheidingen anders maken en de papil
lotten niet te dicht aan 't hoofd leggen.
Natuurlijk staat de haargroei in nauw
verhand met clen algemeenen gezond
heidstoestand en dikwijls zal bij de een
of andere kuur om het algemeene wel
zijn te bevorderen, ook het haar profi-
teeren H. D.
POSTERIJEN.
Postkantoor IJmuIdeiL
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, van welke de afzenders onbekend
zijn.
Terugontvangen jn de 2e helft der maand
Juli 1923.
Brieven binnenland
1. H. v. Gelder, Venray.
2. P. v. d. Reijden, Amsterdam.
3. J. Zwaan, Leiden.
Briefkaarten binnenland
4. J. v. Hoven, Heemstede.
5. Fam. J. v. d. Zijl. Schiedam.
Brieven buitenland
6. Pollitt, Grimsby.
Briefkaarten buitenland
7. E. Brenninkmeijer, Mettingen.
8. P. Overkoritesk, België.
9. Rey Bertram, Ensen bei Köln.
SPAARBANKOPOAAF
maand Juli 1923.
299 Inlagen f 16291.19.
306 Terugbetalingen f 28852.02.
11 Nieuwe boekjes.
Nieuwe aansluitingen aan het lokaal Rijks
telefoonnet P. BART, telefoonnummer 467.
