ORGAAN VOOR. DE G
LSEN
No. 82
Zaterdag 11 Augustus 1923
8e Jaargang
Verschijnt WeenSdsgS Zaterdags
iJMUIDER COURANT
Abornementsprijs f 1.— per 3 maanden, franco per post f 1.35
A bot nementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agerten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOFNSDAG tot 9 uur v.m. en VRIjDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
adres voor redactie en administratie
N.V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmulden
Iuaiimd. mededeelingen 4Ü ets. per regel Advertentie. ran 11. en m- 6 regels
n meer 20 cru. Compaot gerette advertenties van 1 t. enm.
rtgela fl.SB, iedere regel meer 26 ets. Kleine advertenties en familieberichten
loomede vereemglnge advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij voomitbeta-
ling,i van 1 tot en met 5 regels f0.76, iedere regel meer 15 ctu. By niet contante
betaling worden da gewone prijxea berekend Advertenties ,adreB bureau van
A il c extra; 7oor be*orging op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. m rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Veisen
5 ets.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EERSTE BLAD
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het onde en
heit nieuw® adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven De Administratie.
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechtsl5 Gent per regeL
OFFICIEEL.
OPENBARE VERGADERING
van den Gemeenteraad van Velsen op
Dinsdag 14 Augustus 1923, des namid
dags 2 uur ten gemeentehuize.
AGENDA
1. Ingekomen stukken on mededee
lingen.
2. Prae-advies op het verzoek van het
bestuur der Vereeniging voor Chr.
Nat. Schoolonderwijs te Velsen om
beschikbaarstelling van de benoo-
digde gelden voor aanschaffing on
vernieuwing van schoolmeubelen
en leermiddelen.
3. Prae-advies inzake het verzoek
van het bestuur der afdeeling
Santpoort van de vereeniging
„Volksonderwijs" om behoud van
den cursus voor vervolgonderwijs
verbonden aan de o.l. school F al
daar.
4. Subsidie-aanvragen van de Sant-
poortsche Vrouwenclub eri de vrou
wenclub der S. D. A. P. te I.Tmui-
den en Velseroord ten behoeve yan
de door deze vercenigingen in
stand gehouden cursussen voor
nijverheidsonderwijs aan meisjes
in de gemeente Velsen.
5. Oprichting van fabrieksgebouwen
in w.oonwijken.
6. Verlenging termijn van ontrui
ming van eenige onbewoonbaarver-
klaarde woningen te Velseroord.
7. Grondoverdrackt voor wegverbree-
ding.
8. Goedkeuring le suppletoire be
grooting van het Schaalarmbe-
stuur, en R.K. burgerlijk armbe
stuur, dienst 1923.
Herhalingsoefeningen.
De Burgemeester van Velsen roept de
in het verlofgangersregister dezer ge
meente ingeschreven verlofgangers,
hieronder vermeld, bij dezen op om,
in 1923, ieder voor het achter zijn naam
aangegeven tijdvak, krachtens art. 31,
eerste lid, in verband met art. 33 der
Dienstplichtwet (Staatsblad 1922, no.
43), voor herhalingsoefeningen in wer-
kelijken dienst te komen.
Kool, Allard, lichting 1915, 18e Reg.
Inf. 2e. Schoolcomp., 1023 Sept.,
Harderwijk; Klein, Reinder, 1917, 21e
Reg. Inf., 10-23 Sept., Amersfoort;
Brands, Rens, 1917, 21 Reg. Inf. Ill Bat.,
10-23 Sept., Amersfoort; Reumer, Pe
ter, 1918, 20e Reg. Inf., 10-23 Sept., Har
derwijk; Someren van, Jan Wilhelmus,
1918, lie Reg. Inf., 10-23 Sept., Nijme
gen; Beek van, Leenöert Dirk, 1918,
lie Reg. Huzaren, 10-23 Sept., Breda;
Zwakman, Johan, 1918, 21e Reg. Inf.,
10-23 Sept., Amersfoort; Hakhoff, Rein-
hart, 1918, 21e Reg. Inf., 10-23 Sept.J,
Amersfoort; Kat, Jan, 1918, 21e Reg.
Inf., 10-23 Sept., Ameisfoort; Martens,
Albert, 1918, le Reg. Inf., 10-23 Sept.,
Assen; Broekhuizen, Klaas, 1918, 5e
Reg. Inf., 10-23 Sept., Amersfoort; Cra
mer, Willem Lodewijk Slicher, 1918,
7e Reg. (Inf., 10-23 Sept., Harderwijk;
Brouwer, Johannes, 1918, 9e Reg. Inf.,
10-23 Sept., Assen; Perquin, Nicolaas
Antonius, 1919, Genietroepen, 10-23
Sept., Legerplaats bij Zeist; Graaman,
IJendrikus Adrianus, 1919 lie Reg. Hu
zaren., 10-23 Sept., 's Gravenhage; Dijk
van, Willem, 1919, 3e Reg. Veld-Art.
3e Batterij, 27 Aug.-9 Sept,, Breda;
Bakker, Johannes, 1920, Reg. Kust-Art.
5-18 Nov., Helder; Mooij, Jacob, 1920^,
Reg. Vest.-Art. 7e Schoolcomp., 29 Oct.-
10 Nov., Gorinchem; ter Haar, Albertus,
1920, le Bat. Genietroepen, 10-23 Sept.,
Zeist; Wijmer, Christiaan Hendrik,
1920, Genietroepen, 10-23 Sept., Utrecht,
Jantjes, Wouter Cornelis, 1920, Genie-*
troepen, 10-23 Sept., Utrecht; Gerritsen,
Bernardus Henricus Gerardus, 1920,
Genietroepen lie Bat., 10-23 Sept., Ut
recht.
Velsen, 7 Augustns 1923.
De Burgemeester voornoemd,
RIJKENS.
VAN DEN WACHTTOREN.
Uiterlijke waardigheid.
De parlementsleden hebben het recht,
om aan de regeering vragen te stellen.
Al zou het alleen maar zijn, om mis
verstanden weg te nemen en valsche
geruchten den kop in te drukken, is
dit vragenrecht van nut. Ook is het
een middel, om verkeerdheden onder
de aandacht van het publiek te bren
gen, voor de regeering een aansporing,
om ze weg te nemen.
Het vragenrecht moet echter niet
toegepast worden op nietigheden. Maar
een parlementslid kan belangrijk ach
ten, wat anderen erg onbenullig vinden.
Baron de Vos van Steenwijk, wiens
persoon en verdienstelijkheid volstrekt
niets minder zouden zijn, al bestond
zijn naam slechts uit de drie letters
Vos, heeft minister Ruys gevraagd,
waarom in het proces-verbaal van de
zitting van het Centraal Stembureau
tot het vaststellen van den uitslag der
verkiezing van de leden van de EeP-
ste Kamer der Staten-Generaal alle
adellijke titels of kwalificatiën zijn
weggelaten. De vrager acht dit in strijd
met art. 1 van het Kon. Besluit van 26
Jan. 1822.
Zou de vrager wellicht ook zelf nog
te veel in den tijd van 1822 leven? Hij
hecht toch een waarde aan titel on
adel, die niet meer van onzen tijd is.
De namen maken al evenmin als de
kleeren den man. Een baron kan een
uitstekend, zelfs wel een modern
mensch zijn; er zijn ook verloopert hee-
ren onder hen en zeer bekrompen van
blik en oordeel. De verdienstelijkheid
hangt niet af van de lengte van den
naam of een of anderen verouderden
titel uit een tijd, toen de adel nog een
aparte klasse met bijzondere voorrech
ten vormde.
Niemand zou eraan denken dergelij
ke adellijke titels of kwalificaties in te
voeren, als ze niet hestonden. Zij blij
ven bestaan door de macht der ge
woonte. (In een jongen staat als Ameri
ka kent men ze ook niet, daar doet
men ook niet aan ridderordes en der
gelijke decoraties, maar vindt de bes
te decoratie een sterken wil, een zui
ver karakter en een helderen geest. Dat
zijn geen adellijke privilegies en zij
vormen de echte waarde van den
mensch. De Hoogweledelgehorenen mo
gen het jammer vinden, maar onze
kindskinderen zullen zeker eens op
ruiming houden onder dergelijke dwa
ze instellingen en onderscheidingen van
vroeger eeuwen en de uiterlijke waar
digheid vinden in oog, houding, ge
baar, en dergelijke zichtbare teekenen
van karakter en persoonlijkheid. Zij
zullen het adellijke niet meer waardee-
ren, maar het edele daarentegen op
prijs stellen. En een edel voorkomen is
aantrekkelijk omdat het een openba
ring is van een edel wezen.
Een pijnlijk adres aan de Koningin.
De soc.-demokratische raadsfractie
te Apeldoorn heeft een adres aan de
koningin verzonden naar aanleiding
van het besluit van der; raad voor het
jubileumsfeest een subsidie van f 3750
te geven. Daarin verklaren deze raads
leden, dat zij steeds tegen subsidies
van dergelijke feesten uit de openbare
kassen zijn, maar er in normale tijden
de koningin niet mee lastig zouden
vallen. Hun bezwaar tegen zulke sub
sidie is iu dit geval echter bijzonder
groot. Immers in dezelfde raadsverga
dering werd besloten, de loonen aan
de gemeentelijke werkverschaffing
aanmerkelijk te verminderen en de
ouden van dagen boven de 65 jaar
zelfs geheel te. ontslaan.
Het adres eindigt aldus: redenen
waarom adressanten zich wenden tot
Uwe Majesteit met verzoek aan den
gemeenteraad der gemeente Apeldoorn
en aan het Comité Feest 'i923 aldaar
als uw wensch te kennen te geven, dat
geen subsidie uit de gemeentekas worde
gebruikt ter viering van het regeerings-
jubileum '23.
Ieder begrijpt, dat dit adres voor de
koningin pijnlijk moet zijn. Zij zal er
wel geen gehoor aan geven. Het is ook
niet raadzaam, dat zij zich bemoeit met
de handelingen van den raad. Zeker
zouden dezelfde soc-demokraten het
haar kwalijk nemen, indien zij een be
sluit ongedaan trachtte te maken, dat
wel naar hun zin was. Maar het is
pijnlijk een cadeau of attentie te ont
vangen, als daarvoor geld gegeven is,
dat eigenlijk niet kan worden gemist
en als daarop openlijk de aandacht
werd gevestigd. Want dit adres aan de
koningin is natuurlijk een vorm van
openlijk protest, gekozen, omdat het
opzien zal wekken.
De adressanten zullen natuurlijk
niet verwachten, dat de koningin aan
hun verzoek gehoor geeft. Zij heeft
part nog deel aan deze en dergelijke
onverkwikkelijkheden over jubileums-
subsidies uit den gemeentekas. Maar
de koningslievenden en feestlustigen
moesten in dezen tijd geen beroep doen
op den openbaren kas. Er moet bezui
nigd worden op zeer noodige uitgaven,
de belastingdruk dient te worden ver
minderd en uit de particuliere porte-
monnaies daarom bet geld te komen
voor de Septemberfeesten. Want de
soc.-demokraten hebben volkomen ge
lijk, dat het ergerlijk is de ondersteu
ning voor werkloozen te verminderen
en oude werkloozen naar de bedeeling
te zenden en tegelijk eenige duizenden
uit den gemeentekas te bestemmen
voor vuurwerk, muziek, straatversie
ring, volksfeesten enz.
De brand in het Roerbekken.
't Is een wonderlijke geschiedenis,
haast niet te gelooven. In een dorp was
burenruzie, die zich uitbreidde naar
den regel: De vijanden van mijn vrien
den zijn mijn vijanden. Er brak brand
uit, die zich heel leelijk liet aanzien.
Dikke rookwalm en een enkele vlam.
De bewoner, zeiden de buren, bad on
voorzichtig met vuur gedaan, 't was
zijn eigen schuld, dat de boel opbrand
de. Maar de man zelf beweerde, dat de
buren, door het deksel van hun asch-
bak niet te sluiten, waarschijnlijk oor
zaak waren, dat zijn huis brandde. Hij
durfde zelfs in zijn haat zeggen, dat
het brandstichterij was. Ondertusschen
brandde het huis al verder en niemand
bluschte het vuur.
Toen kwam er een verstandig man
uit het dorp, die misschien bang was,
dat hij zelf schade en last van 'den
brand zou krijgen en stelde voor, dat
men met alle macht zou trachten het
vuur te blusschen; er viel nog veel te
redden. Hij stelde voor, dat allen zou
den aanpakken. Maar de eigenaar van
het brandende huis wilde, dat zijn
buurman hem eerst zou beloven een
deel der schade te zullen vergoeden,
omdat de brand eigenlijk zijn schuld
was. En deze weigerde pertinent een
hand uit te steken, eerst moest die be
schuldiging ingetrokken worden en
zijn vijandige buur moest verontschul
digingen aanbieden en in elk geval bet
eerst de handen uit de mouw steken,
om den brand te blusschen.
Al pratende en verwijtende bleven de
buren staan kijken, hoe het vuur het
heele huis met al zijn hebben en houden
bezig was te verteren. Het begon hier
en daar zelfs al verdacht te knetteren
op een paar andere daken. Het werd
een groote brand, waarbij de menschcn
werkloos toezagen en elkaar uitschol
den en het woord van een enkelen ver
standige overschreeuwden.
Hoe deze geschiedenis verder is af-
geloopen, weten we niet. Het vuur
sprong van huis tot huis en waar
schijnlijk is het geheele dorp een puin
hoop geworden.
Een krankzinnig verhaaltje en toch
werkelijkheid.
Duitschland staat in brand. Het gaat
snel naar de diepte van volstrekt ver
val, het dreigt onder te gaan in de
draaikolken van communistische woe
lingen. Het vuur woedt in het Roer
gebied. YVie het ontstoken heeft, of
men van opzet of van een ongeluk
moet spreken?
Het blijft de groote schuld van Frank
rijk, dat het in vredestijd een deel der
bevolking van een naburigen staat met
militair geweld tracht te onderwerpen.
Het is de groote schuld van Duitsch
land, dat het met veel gejammer en
uitvluchten telkens weer getracht
heeft zich aan den vollen plicht der
schadeloosstelling te onttrekken. Het
had niet alles kunnen betalen, maar
zeker meer dan het deed. Maar terwijl
Cu no en Poincaré elkaar voortdurend
beschuldigen en de kranten der beide
landen een oorlog voeren met druklet
ters, breidt de brand zich al vei der uit.
Nu gaat Engeland pogen den brand
te blusschen. John Buil spreekt een
verstandig woordje naar beide kanten.
Hij poogt beide partijen te kalmeeron
Hij wijst op het groote gevaar ook voor
eigen huis, als men den boei maar
branden laat. En vooral de eerie buur
ziet bij die woorden stuursch en kwaad
en mort: Waar bemoeit hij zich mee!
En de ander wil wel graag, dat de
brand in zijn huis gebluscht wordt
maar dan moet het toch ook ronduit
gezegd worden, dat alles de schuld van
zijn buurman is.
En daar begint het gekijf: 't ls jouw
schuld! 't Is jouw schuld!
Er is een ontwerp-antwoord op het
Duitsche aanbod: een heel klein begin
netje. Maar Frankrijk dreigt eerst de
bezetting te zullen doen eindigen, als
Duitschland betaalt en Duitschlknd
weigert met het lijdelijk verzet op te
houden, zoolang er nog Belgische en
Fransche militairen in het Roergebied
den baas spelen.
't Gaat in midden-Europa thans al
even mal als in de straat met het bran
dende huis. in het krankzinnige dorp
ui waar is het eind. Als er niet ge
bluscht wordt, zal niet alleen het huis
van Duitschlands welvaart, dat al zoo
zwaar geleden heeft, geheel vernietigd
worden, maar de brand zich al sneller
voortplanten.
Hoe dichter de Mark tot het nulpunt
komt, des te meer de franc zijn waarde
verliest. Frankrijk kan niet gezond eii
krachtig worden, als Duitschland ster
vende is. Bedachten de machthebbers
maar de eenvoudige waarheid van het
bijbelwoord: Er zijn wel vele leden,
maar het is een lichaam.
Als de rechter de linker verwondt
en krachteloos maakt, zal ze zelf er on
der lijden en het werk niet goed meer
kunnen doen.
Collecteeren en venten van kinderen.
Een commissie uit de Tuchtunie
heeft een onderzoek ingesteld on een
rapport uitgebracht over het collec
teeren en venten door kinderen. Zij is
van meening, dat het collecteeren op
straat door kinderen in het algemeen
een gevaarlijke handeling is, omdat het
tot oneerlijkheid en onzedelijkheid kan
leiden.
De ouders moeten zich daarom ern
stig afvragen, of dat werk voor hun
kind wel geschikt is in verband met
leeftijd en geaardheid, de plaats, waar
en de wijze waarop de inzameling zal
plaats hebben.
Zij, die een straatcollecte organisee-
ren moeten met zorg hun kleine col
lectanten uitkiezen en waken tegen de
daaraan verbonden gevaren. De over
heid eindelijk moet als regel alle col-
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te Worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekt i
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar du i
3 cent per week is men lid en heeft da; i
recht op kostelooze hulp van een de.'
wijkzusters en tevens gebruik van veT -
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateu
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 1
te Velseroord.
lectes, waarhij geen voldoende contro
le op de ontvangsten mogelijk is, ontoe
laatbaar achten.
Het is zeker goed, om de kinderen
zooveel mogelijk uit de verleiding te
houden en vooral in de steden, waar
altoos individuen zijn, voor wie niets
ook het kind niet heilig is, zouden we'
een jong kind liever niet als straatcol
lectant gebruiken. Of het gevaar voor
oneerlijkheid groot is? We hebben te
veel vertrouwen in de meeste kinderen,
om daarvoor te vreezen. Want als hun
het doel ;en de waarde van een collecte
duidelijk gemaak wordt, zullen de
meesten het werk met bijzonder veel
liefde en ernst verrichten. Bij onkelen
is geen cent veilig en is de begeerte
naar ijsco en kwatta, sigaret en bios
coop altoos sterker dan de kracht van
hot geweten. Maar zulken zet men toch
niet op een post van vertrouwen. Hét
is ons onbekend, dat het collecteeren
van kinderen op straat in meerdere ge
vallen tot kwaad leidt.
De commissie uit de Tuchtunie
noemt als gevolgen van het venten van
kinderen: oneerlijkheid, leugenachtig
heid, schoolverzuim, luiheid of bede
larij. Ze noemt het verstandig, als
ouders zich wel tweemaal bedenken,
voordat zij hun kind dit gevaarlijk be
roep laten uitoefenen en raadt in elk
geval, het zoolang mogelijk uit te stel
len, als er toch niets beters te vinden
is. De raad is goed maar of hij eenig ge
volg.zal hebben? Verreweg de meeste
ouders zullen van hun kind geen straat
ventertje maken, als ze wat beters voor
hem kunnen vinden. In de meeste ge
vallen sturen zij hun kind met negotie
de straat op, om wat bij te verdienen;
alle kleintjes helpen. In vele gevallen
is het venten niets dan een verkapte
vorm van bedelen. Hoe grooter de ar
moe is en hoe moeilijker het valt het
kind na de schooljaren als leerling of
maatje geplaatst te krijgen, des te meer
kleine schooiertjes er zijn.
Het venten is voor de meeste kleinen
zeker noodlottig; het kan inderdaad
licht tot al het kwaad leiden in het
rapport genoemd. Maar het is één ding
een ziekte bij haar naam te noemen en
haar gevaren aan te coonen en een an
der ding, om haar te voorkomen of te
genezen.
Het is een der ellendigste dingen van
onzen tijd, dat menige jongen na de
school verlaten te hebber;, niet weet,
wat hij aanpakken moet. Er zijn in bij
na alle vakken werkkrachten te veel;
de aankomenden hebben de minste
kans ook aan het werk gesteld te wor-
,den. Armen ouders te raden hun kin
deren geen venters te laten worden is
in vele gevallen even ijdel als een dren
keling toe te roepen, dat hij zorgen
moet, niet nat te worden.
De leerlingen rechters over de
meesters.
Van 30 leerlingen eencr U. L. O.-
school te Amersfoort, die examen de
den voor het diploma, zijn er 15 afge
wezen. Het heeft den wethouder van
onderwijs getroffen en deze heeft de
afgewezenen bij zich onboclen en hun
eenige vragen geseld. De eerste vraag
luidde: Wat houdt gij zelf voor de reden
van niet-slagen? De afgewezene is ge
woonlijk van mecning, dat zc hem ge
meen gevraagd hebben, in elk geval,
dat hem groot onrecht werd aange
daan en dat anderen, die er lang niet!
