IJmuider Courant Zaterdag 18 Aug. 1023. 2e blad PREDIKBEURTEN KOOR ZONDAG A,S. IJMUIDEN. NED. HERT. KERK. 10 uur: Ds. van Oostrom Soede. 5 uur: Dezelfde. Zaterdagavond 8 uur Bidatond. Daopagez. Gem. Aid. Piot. Bond. >10.30 uur: Mej. D. Oroeneveld uit Den Haag. GEREF. KERK. 10 uur: Da. Diemer, van Vijfhuizen. 5 uurDezelfde. CHR. GEREF. KERK. 10 uur: Ds. Croes 3 uur: Dezelfde. LEGER DES HEILS. 7 uur: Bidatond. 10 uur: Heiligingsdienst. 3 uur: Openluchtmeeting (Velseroord). 8 uur: Heilsbijeenkomst. Leidsters der bijeenkomstende Officieren. VELSEROORD. NED. HERT. KERK. 10 uur: Ds. Kroese. GEREF. KERK. 10 uur: Ds. de Lange, van Exmora. 5 uurDezelfde. VELSEN. NED. HERT. KERK. 10 uur: Ds. A. Adriani, te Utrecht. WIJKEROOG. GEREF. KERK. 10 uurDs. A. B. W. R. Kok, van Wommels. 5 uur: Dezelfde. SANTPOORT. NED. HERT. KERK. 10 uurDr. O. A. van den Bergh van Eysinga. LokaaiiBETHEL. 10 uur: De heer O. B. Würth. EVANGELISATIE, 10 uur: Ds. M. D.Oijsman,teZunderdorp. OFFICIEEL. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders der Qe- meente Velsen brengen ter openbare kennis, dal de beslissing op het verzoek van L. Voorma, te Velseroord, om jj vergun ning tot het oprichting van een bakkerij, op het perceel kadastraal bekend Oemeente Velsen, afdeeling IJmuiden, Sectie M, No. 2570, plaatselijk bekend„Kanaalweg, Wijk E No. 28, door hen is verdaagd op grond dat het technisch.^ onderzoek) nog niet is geëindigd. Velsen, 16 Augustus 1923. Burgemeester en Wethouders voorn., de secretaris, de burgemeester, Hofstede 1. s. Rijkens NATUURWANDELINGEN. 2e SERIE. XIV Canninefaten. Telkens trekt bij onze wandeltochten door de natuur in Kennemerland, de duinstreek ons inzonderheid aan. Hofdijk zegt in zijn .Vóórzang" Daar ligt iets wilds de landstreek over, En huift zich om het donker loover, Dier reuzen van de wildernis, Beducht voor storm noch bliksemflits. Heel 't oord bevolken andre scharen, Dan die van 't heden. Eedlen varen Met valk en hond en ros ter jacht, Als d'uchtend heengluurt door de blaren, En 't wild nog voort droomt van [den nacht. In 't golvend vlak der blauwe meiren, Waaraan de moede Weidman poost, Verschalkt de visscher 't water kroost. De Vooglaar zwerft langs moer en zudde, Het lokkend aas aan lijn en hoek. De Herder drijft de trage kudde Naar weide en heideveld en broek. De heirbaan dreunt van hoefgekletter, Het schittrend in den zonnegloed, Rent Ridderschaar en Ruiterstoet Met vendelpronk en trompetgeschetter Fournier- en krijgsfeest tegemoet. Nu is de Augustusmaand en bij volle zomerwarmte, terwijl in de duinvlakten en aangrenzende bosschen de wilde planten groei nog alom zijne kleuren ontplooit, de gele Onagra of St. Teunisbloem op haar mooist is, de Verbascum of Toorts op de schraalste boschgronden zich recht omhoog verheft, afgewisseld door de blauwe of paarsche Distels, en de Klaproos of Papaver nog niet geheel uitgebloeid is, hoewel ze reeds hare van een stempel voorziene zaadhuisjes laat zien, hooren we reeds vooral in den morgen en avondschemering vele schoten vallen. Ze gelden meestal den schamelen bruingrijzen vijand van onze duinen, gewassen en plantsoenen, het wilde konijn. In de eerste eeuwen van onze jaartelling woonde op den hoogen zandgrond langs den duinzoom een niet onbelangrijke be volking. De Romeinsche geschiedschrijvers noemden de] bewoners dezer streken Canninefates. Hun gebied heette Kinnim of Kinhem. Hebben wij bij dezen naam te denken aan de menigte konijnen, die de duinen ondermijnen met hunne holen en door die bevolking toen als hoofdvoedsel gebruikt? Of komt de naam van Cannin (honden) en herinnert hij aan de oude Oermaansche marke-indeeling waaraan de verkaveling van honderden (honschappen) en de onderverdeeling in tienden afkomt? De beslissing in deze is moeielijk, doch één ding is zeker, dat de Romeinen hier langs den duinkant reeds een tamelijk dicht bevolkte landstreek hebben gevonden. Zij hebben niet veel sporen van hun ver blijf achtergelatenCastricum bewaart de heugenis aan een Romeinsche Sterkte Castrum). Callantsoog, het oude Callinghe, (was volgens sommigen het tooneel waar de gekke Romeinsche Keizer Caligula zijn krijgstucht tegen de Britten begon, die zich niet verder dan tot het zeestrand uitstrekte en geen andere zegeteekens opleverde, dan horens en schelpen. In den omtrek van St. Pancras, oudtijds Vronen genaamd, zijn nog scherven van Romeinsch aardewerk gevondenin de Wieringerwaard, in den polder Waard en Groet en in den Anna Paulownapolder vond men nog overblijfselen van een ouden Romeinschen heirweg, en in den naam Camperduin wil men het Lijtijnsche Campus terugvinden. Wat de Romeinen hier wel achterlieten, dat waren de vele wilde konijnen, want volgens andere lezing zou dit schadelijke knaagdier hier door hen overgebracht en geplant zijn. De Cannine faten of Konijnenvatters mogen uitgestorven, verdreven of in andere stammen opgelost zijn, de konijnen zijn als een plaag gebleven en in meer of mindere mate is het een zaak voor onze jagers om ze in bedwang te houden en de al te sterke vermeerdering tegen te gaan. Begunstigd door een warmen droogen zomer, die voorafgegaan werd door een zachten winter, krioelt het van oude half wassen en jonge konijnen. Reeds van ouds her is het wilde konijn onder het schade lijk gedierte gerangschikt en niet bij een jachtwet tot het wild gerekend, doch het bemachtigen of stroopen van deze dieren op een anders grond werd evenwel straf baar gesteld, evenals dit met het edeler wild het geval was. De maatregelen tot uitroeiing van het zoo snel vermeerderend duinkonijn van overheidswege, werden steeds weer gedeeltelijk geneutraliseerd door beperkingen die een beschermende uitwer king hadden. In de geschiedenis van de verschillende dorpen van Kennemerland leest men dikwijls van ingekomen klachten over de te vele konijnen, o.a. ook te Velsen, waar het in de duinen van den Ambachts heer Gerrit Corver omstreeks de helft der 18e eeuw, van dit gedierte wemelde. Onder Hillegom, waar veel water was met steile oeverkanten, werd voorgeschreven om lagere plekken of accessen te laten bestaan in die steile kanten, opdat de konijnen die uit grazen gingen in de tuinen, weer gemak kelijk over konden springen om in het bosch te komen. Uit een paar wilde konij nen kunnen in een jaar tijds ongeveer 72 nakomelingen voortkomen, zoodat het uit roeien, niettegenstaande alle pogingen, niet zoo gemakkelijk zal geschieden. Door schieten, delven, sprenkelen en strikken worden er elk jaar duizende konijnen geveld, en leveren ze aan de duineigenaars een aardige rente op. Voorbij zijn de tijden dat er in de Kenne mer duinen en wildernissen nog herten werden gevonden, de hazen en patrijzen zijn eveneens onbegrijpelijkerwijze uit deze streken verdwenen of sterk verminderd. De konijnenjacht is met de jacht op fazanten het eenige jachtvermaak dat voor de lief hebbers gebleven is; de jacht op water wild buiten beschouwing gelaten. Evenals de haas, is het konijn ook een nachtdier, het brengt den dag sluimerende in het zonnetje en in een leger door, blijft bij regen of betrokken lucht in zijn hol en gaat bij het ondergaan der zon, als het sohemer valt, op voedsel uit. Het vreet ongeveer aan alles en behalve aan jonge planten eft malsch gras, ook aan boom gewassen. De uitvinding vanhetvlechtdraad heeft echter aan de vernielingen eenigzins paal en perk gesteld, doch het komt zelfs wel voor, dat het dier er tegenop klimt en zoodoende toch zijn doel bereikt. Het seizoen waarin de meeste konijnen bemachtigd worden en als wanneer ze als wildbraad het beste zijn, valt vanaf Novem ber tot Maart. Thans in den laten zomer is het een alleraardigst gezicht om aan den rand van een bosch of in een duin vlakte bij den avond, of in den vroegen morgen, de aardige en vlugge jonge diertjes te zien dartelen en wegspringen. De oude komen echter vóór dat het geheel donker is, niet zoo spoedig voor den dag. Evenals de andere wildsoorten heeft het konijn, behalve den menseh, nog vele vijanden en belagers, o.a.arenden, buizerden, wouwen, sperwers, wezels en gewone huiskatten, die het vooral op het jonge aankomende goed, gemunt hebben. In de zeeduinen heeft men de zooge naamde groote moerbergen, die door een net van holen doorgraven zijn. Er zijn ook rechtstandige holen in, die op andere horizontale gangen uitkomen. Een opge- stooten en gejaagd konijn laat zich in zulk een dop vallen en is dan veilig. Dit heeft het konijn voor bij den haas, die slechts boven (den grond leeft en daar zijn be schutting als hij vervolgd wordt alleen kan vinden. De kleur en grootte van het konijn hangen, evenals dit met den haas het geval is, af van de grondsgesteldheid waar het leeft. Een konijn uit de Geldersche bosschen en heiden verschilt eenigszins van een duinkonijn uit Holland. Wij kunnen deze beschrijving van het wilde konijn niet eindigen, zonder ook nog melding te maken van het fretteeren. Want er is geen dier waarvoor Trui (bijnaam van het wilde konijn) zoo bevreesd is dan voor den kleinen Fret, een soort van gedresseerd roofdiertje, witgrijs met levendige oogjes, ter groote van een wezel, dat in de holen wordt gejaagd en als men vermoedt, dat er konijnen in zitten, worden ze door het diertje opgejaagd en aan het einde der correspondeerende holen slaan de vangers met netten gereed om den buit op te vangen. De fret wordt weer opgevangen en in een donkeren stal of schuur bewaard en in een kooi gezet, om daar hoofdzake lijk me! melk en brood te worden gevoed en voor volgende jachten te dienen. In een der volgende artikelen iets over de andere wildsoorten en watervogels. S. CHR. L. P. VISSCHERIJ, Gedurende de week van 9 t/m. 15 Augustus 1923 kwamen alhier de na volgende vaartuigen binnen: 45 stoomtrawlers, 3 sloepen, 1 stoom-, 5 motor-, 41 zeilloggers, 1 Duitsche-, 7 Deensche motorkotters, 1 stoom-snur- revaarde, 5 zeil-haringloggers en 176 kustvisschers. De besommingen waren als volgt: Stoomtrawlers van f 879 tot 1 3385; sloepen van f 1012 tot f 1442; stoomlog- ger van f tot f 823; motorloggers van f 157 tot f 816; zeilloggers van f 67 tot 391; Duitsche motorkotter van f tot f 500; Deensche motorkotters van f 860 tot f 1651stoom snurrevaarde, van f tot f 1686; zeilloggers (ha ring) van f 485lot f 1523, terwijl de kustvisschers totaal f 15057 besomden. De aanvoer bestond uit 493215 K.G. trawlvisch, 9475 K.G. beugvsch en 556 kantjes drijlnetvisch. De totaal opbrengst bedr. f 127.076,22. BUITENLAND. Aanvaring op de Eng. kust. Voor de vierde maal in dit vacantie- seizoen heeft, naar de Tel. meldt, aan de Engelsche kust een ongeluk plaats gehad met een pleizierboot. In alle vier gevallen kwamen geen persoonlijke ongelukken voor, maar in de afgeloopen nacht is een boot door aanvaring gezonken. Het overkwam, zooals gemeld, de „Douglas", een schip van 770 ton, die geregeld heen en weer vaart tusschen Liverpool en het eiland Man. Zij liep om 1 uur 's nachts de haven van Liverpool uit met een algemeene lading, vijftien passagiers en een bemanning van dertig koppen. Er stond een sterke wind en het wassende getij was op zijn hoogst. In de monding van de Mersey kwam de vrachtboot „Artemisia" groot 5750 ton komende van Java, op sleeptouw de rivier binnenloopen. Beide booten kwamen regel recht op elkaar toe. De gezagvoerder van de „Douglas" liet volle kracht stoomen in de hoop de binnenkomende vrachtboot nog net voorbij te kunnen varen, doch de wit d en het getij dreven het kleine schip vlak voor de „Artemisia, wier voorsteven de „Douglas" midscheeps doorboorde. De aanvaring was zoo hevig, dat de vrachtboot vast bleef zitten in den zijwand van de „Douglas, die daardoor lang genoeg boven water werd' gehouden om de redding van alle 45 opvarenden mogelijk te maken. Het dek van de vrachtboot stak 4 4 5 meter boven dat van de „Douglas", welker op varenden langs een touwladder aan boord van de „Artemisia" klommen. Zij werden allen binnen 10 minuten gered, met inbe grip van een driefïtkvrouwelijke passagiers. De jonge marconist van de vrachtboot werd enkele minuten in zijn hut opgeslo ten, daar door de botsing de sleutel uit de deur werd geslingerd. De lichten waren ook uitgegaan, zoodat hij in het donker rondtastend naar derr op den vloer gevallen sleutel moest zoeken, die gelukkig tijdig genoeg gevonden werd. Een der matrozen raakte door de botsing eveneens opgesloten en moest door een raampje worden veriest. De passagiers, die tijdens de aanvaring allen lagen te slapen, verloren al hun bagage. Een der mannelijke passagiers kwam op het dek met een parapluie, maar kon daarmede niet langs den touwladder omhoog klimmen en liet ook zijn regen scherm achter op de hopeloos gehavende passagiersboot, die 20 minuten na de aan varing met de geheele lading van bier, olie en eenige automobielen onder water ver dween. De „Artemisia", die 700 ton Java-suiker aan boord had, werd aan den voorsteven ernstig beschadigd en liep een lek op, maar kon met eigen kracht met de 45 geredde schipbreukelingen de haven van Liverpool binnenloopen. BINNENLAND. Huldiging van de Schevening- sche redders. Omtrent deze huldiging ontleenen wij het volgende aan de Tel. Donderdagochtend heeft in het gebouw der Belgische legatie de uitreiking plaats gehad van de zilveren inktkokers, door de Belgische regeering, ten geschenke gegeven aan de drie Scheveningers C. J. Klaassen, O. M. Klaassen en Joh. v. Broekhaven, die zich, zooals gemeld, bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt bij het hulp bieden van de op 17 Januari 1922 ter hoogte van de Scheveningsche visschershaven in nood verkeerende Belgische stoomtrawler „Irma" O 215 uit Ostende. Bij afwezigheid van den Belgischen gezant Prins de Ligne, geschiedde de uitreiking door den gezantschapsraad, graaf De Rom- rée de Vichenet, terwijl baron Van Zuylen van Nijevelt, secretaris aan het gezantschap en de kanselier, de heer M. Borrenero, mede bij de aanbieding van het geschenk tegenwoordig waren. Namens de Belgische regeering heeft graaf De Romrée de Vichenet de dappere redders toegesproken. Hij sprak daarbij met groote waardeering over den moed, de zelfopof fering en de doodsverachting, die den Nederlandschen zeeman altijd gekenmerkt hebben. Spr. gaf daarna uiting aan de gevoelens van dankbaarheid, die de ge redde Belgische zeeliedgn hun redders toedragen. Ook namens de Belgische re geering dankte en huldigde spr. deze helden der zee. Diefstal in badkoetsen Dinsdagmiddag tegen t uur is op het terrein van de Mij. Zeebad te 's-Gravenhage aangehouden een handelsreiziger uit Alk maar, die zich zou hebben schuldig gemaakt aan diefstal van 10 bankbiljetten van f 10 uit een badkoets. Reeds een maand lang waren twee recher cheurs daar gedetacheerd om de herhaalde malen voorkomende diefstallen tegen te gaan. Zij waren er tot nog toe niet in geslaagd een dader te pakken te krijgen. Dit was dan ook zeer moeilijk, omdat het vaak voorkomt, dat iemand de badkoets van een kennis inloopt, om deze te spreken, zonder dat steeds aan misdrijf kan worden gedacht. Een badknecht vestigde de aandacht op den aangehoudene, die op het strand lag op het terrein van de zonnebaden. Plotseling stond hij op en liep hij in een koets van de zeebaden. Toen hij terug kwam hield een der rechercheurs hem aan. Hij beweerde dat dit zijn koets was en wierp ten bewijze daarvan een ring van zijn vinger op het tafeltje. De rechercheur vertrouwde het zaakje niet, temeer daar er een bankbiljet uit d«n broekzak van den aangehoudene viel. Hij fouilleerde hem en vond spoedig de andere biljetten. Dadelijk werd een huiszoeking in diens woning in Alkmaar gehouden. Daar werden in een lade va.i het schrijfbureau 4 ledige portefeuilles gevonden. Om half een ongeveer werd hij aange houden en om 1 uur deed een heer uit de Gentsche straat aangifte, dat uit zijn badkoets van de Mij. Zeebad gestolen was een portemonnaie inhoudende f 10, een stoom tramkaart S. S. en een Lipssleutel. De 10 gestolen biljetten van f 10 be hoorden toe aan bewoner van de Juliana van Stolberglaan te 's-Gravenhage. De Moord te Giessen-Nieuwkerk. Namens den Officier van justitie te Dordrecht verzoekt de commissaris van politie alhier bekend gemaakt te worden met de woon- en verblijfplaats van een marktkoopman, die zich op de weekmarkt van Maandag 23 Juli jl. des morgens tusschen 10 en 12 uur, met een kraam alhier op de markt bevond, nabij en aan de zijde van het postkantoor. Die koopman verkocht messen,- mondharmonica's en dergelijke artikelen. Hij zou in die uren aan een spoorwegarbeider, die een uniformpet droeg, een knipmes hebben verkocht voor 50 cents. Dit mes had een bruin heft, aan bei<Je zijden een koper steunplaatjé. Het merk van het mes was „Oarantie Solingen",'welke woorden in het dikke einde zijn gegrift. Het signalement van den koopman is flink, gezet, 40 4 50 jaar, droeg zwart- vilten hoed. Vermoedelijk was hij in ge zelschap van een jongen van ongeveer 18 jaar. Dit verzoek om opsporing staat in ver band met den moord op den seinwachter te GiessenNieuwkerk. Het mes, dat op bedoelden datum (dus 8 dagen vóór den moord) door den verslagene in 't bijzijn van zijn vrouw gekocht is, werd bij den vermoedelijken dader van den moord bij de arrestatie in zijn bezit gevonden. De verkooper van het mes zal nu moeten verklaren of hij al dan niet een soortgelijk mes verkocht heeft. De Chauffeursstaking. De chaffeursstaking blijft onveranderd voortduren. Slechts valt in verband ermede te vermelden, dat begin volgende week een algemeene stakingsvergadering zal worden gehouden in verband met het feit, dat de meederheid van het afdeelingsbestuur van den Centralen Bond van transportarbeiders tegen de staking stelling heeft genomen. Niettemin blijft deze Bond deel van de stakingsleiding uitmaken, daar het bestuur van de chauffeursvakgroep van den Bond volkomen met de actie van „Bewust Streven" accoord gaat. De bedoeling van de a.s. vergadering is nu, ten aanzien van deze kwestie tot klaarheid te komen. Nog deze week zouden hierover conferenties van de betrokken besturen plaats hebben. Wat de onderhandelingen omtrent de loonen in het kleinbedrijf betreft deelt de Tel. mede, dat voor de maand Aug. een rege ling van kracht is van 111 °/0 toeslag op de chauffeursloonen van vóór de staking. Overigens staan de partijen nog gelijke lijk tegenover elkaar, of beter tegenover de Autocentrale, als reeds weken achtereen het geval is. De Bijenkorf. Naar het Vad. verneemt, is het warenhuis De Bijenkorf te Amsterdam, van plan ook te 's-Gravenhage een groote zaak te vestigen. Het heeft grond in erfpacht van de gemeente aangevraagd aan den nieuwen verkeersweg tusschen Wagenstraat en Spui van de Wagen straat gerekend, rechts. Het heeft ook het huis van notaris De Bas aangekocht, teneinde behalve het hoofdfront aan den nieuwen verkeersweg een zijfront aan de Wagen straat te hebben. PT. en T.-dienst op 5 Sept. a.s. De directeur-generaal der posterijen en telegrafie maakt bekend I. dat op 5 September a.s. (bid en dankdag, in verband met het regeerings jubileum van de koningin) de posttelegraaf- en telefoonkantoren en hulpkantoren, als mede de post-, telegraaf en telefoonstations van 9 uur v.m. tot 1 uur n.m. gesloten zullen zijn, met dien verstande, dat kantoren, welke te 8.30 uur v.m. openen, dien dag te 8 uur v.m. worden opengesteld en dat hulpkantoren en stations, welke te 8.30 c f 9 uur openen, zoo mogelijk, eveneens te 8 uur geopend zullen zijn. Van 1 uur n.m. af geldt, althans voor den telegraaf- en telefoondienst, voor alle kantoren, hulp kantoren en stations verder de gewone openstelling als op werkdagen. Uitgezonderd van deze regeling zijn de kantoren Amsterdam, Rotter- d a m en 's-Q ravenhage, welke voor den telegraaf- en telefoondienst, benevens de posttelegraaf- en telefoonkantoren Hoek v. Holland, IJ muidenen Vlissingen, welke voor den telegraafdienst doorloopend open gesteld blijven. De bureelen van de locale Rijkstelefoon- netten zullen op 5 September tusschen 9 uur v.m. en 1 uur n.m. geopend zijn als op Zon- en feestdagen. St.-Crt. Bakkersactie. In een drukbezochte ledenvergadering der afdeeling Amsterdam, van den Alg. Ned. Bond van Arbeiders (sters) in het Bakkers-, Chocolade- en Suikerbewerking- bedrijf, werd de navolgende motie met algemeene stemmen aangenomen De afd. Amsterdam van den Alg. Ned. Bond van Arbeiders(sters) in het Bakkers-, Chocolade- en Suikerbewerkingbedrijf in vergadering bijeen op Woensdag 15 Aug. in een der zalen van Casino, Waterlooplein, gehoord de uiteenzetting in zake de aan. vraag der Werkgevers, om tijdens de jubileumfeesten, naast volledigen nachtarbeid een verlenging van de werkweek op 60 uren te doen invoeren, van oordeel, dat juist in dezen tijd, bij de steeds grooter wordende werkloosheid, van 'n verlenging van den arbeidsduur, geen sprake behoeft te zijn, dat, ofschoon zeker de broodpro ductie tijdens de feestweek niet stijgt, ook bij een grooteren omzet, er krachten genoeg zijn, om buiten den nachtarbeid een be hoorlijk kwantum brood te leveren. Draagt het afd. bestuur op, alles in het werk te stellen, dat deze aanranding op eens bevochten rechten worden afgeslagen. Besluit om, indien de directeur-generaal van den Arbeid mocht toegeven, aan den eisch van de werkgevers, desnoods met alle tendienste staande middelen op te treden, om een dergelijke daad van reactie te keerenen gaat over tot de orde van den dag. Ongeluk op den Dam. Maandag werd op het Midden-Damterrein te Amsterdam een aanvang gemaakt met het heiwerk voor de tribune, die daar met het oog op de jubileumfeesten zal worden opgericht. Dinsdagmiddag omstreeks kwart voor drie is deze heistelling omgevallen. Het personeel was bezig met het verplaat sen der geleiders dat zijn de palen waarlangs het blok glijdt toen eensklaps een luipaal, die vlak achter den hoek der schutting aan de zijde van den Dam ge-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1923 | | pagina 5