IJmuider Courant
Zaterdag 25 Aug. 1923. 2e blad
OFFICIEEL.
Burgemeester en Wethouders der Ge-
meente Velsen brengen ter openbare kennis,
dat het verzoek van
de N. V. Koninklijke Nederlandsche
Hoogovens en Staalfabrieken, te 's-Oraven-
hage, om op het perceel, kadastraal bekend
Oemeente Velsen, Sectie A, Nos. 930-931-614
en 330, gelegen in de Breeiaap, te mogen
oprichten 30 kookovens, een kooksverwer-
kingsinstaliatie, een kolenverwerkingsinstal-
latie en fabrieken van bijproducten, door
hen is toegestaan.
Velsen, 21 Augustus 1923.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de secretaris, de burgemeester,
J, Kostelijk Rijkens
Po1i ti evergunningen voor
tapper ij en in verband met de
Jubileumfeesten in 1923.
De Burgemeester van Velsen brengt ter
algemeene kennis, dat voor elk der ver
schillende afdeeiingen der gemeente op de
dagen, waarop aldaar jubileumfeesten wor
den gevierd,
1. het sluitingsuur voor de tapperijen
is vastgesteld op 12 uur des nachts;
2. in de tapperijen muziek mag worden
gemaakt en openbare bals mogen worden
gehouden tot des avonds 11 uur.
Ingeval de openbare orde of rust ver
stoord wordt of dreigt verstoord te worden,
ter beoordeeling van de politie, kan deze
tot sluiting der tapperijen overgaan.
Velsen, 23 Augustus 1923.
De Burgemeester van Velsen,
RIJKENS.
burgerlijke stand.
Bureau-uren op 31 Augustus 1923
(verjaardag van H. M. de Koningin).
De ambtenaar van den burgerlijken stand
te Velsen maakt bekend, dat op 31 Augustus
a.s. (verjaardag van H. M. de Koningin) het
bureau van den burgerlijken stand op ver
zoek van belanghebbenden tot het doen
van overl ij densaangiften zal worden
geopend tusschen 91,'» en 10 uur voor
middags, indien de verzoeker aantoont,
dat met de te verrichten werkzaamheden
niet tot den volgenden dag kan worden
gewacht.
Velsen, 25 Augustus 1923.
De ambtenaar van den
burgerlijken stand voornoemd,
SUWERINK.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG A.S.
IJMUIDEN.
NED. HERV. KERK.
10 uurDs. van Oostrom Soede.
5 uurDs. Kroese, van Velseroord.
Zaterdagavond 8 uur Bidstond.
Doopsgez. Gem. Aid. Prot. Bond.
10.30 Ds. W. Luikinga.
GEREF. KERK.
10 uur; Ds. Jansen.
5 uur: Dezelfde.
CHR. GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Croes
5 uur: Dezelfde.
LEGER DES HEILS.
7 uur: Bidstond.
10 uur: Heitigingsdienst.
3 uur: Openluchtmeeting (Velseroord).
8 uur: Heilsbijeenkomst.
Leider der bijeenkomstenEnsign Cohen,
van Amsterdam.
VELSEROORD.
NED. HERV. KERK.
10 uur: Ds. Kroese.
GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Netelenbos, van Poeromedjo.
5 uurDezelfde.
VELSEN.
NED. HERV. KERK.
10 uur: Ds. Eggink.
WIJKEROOG.
GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Hasper, van Heemstede.
5 uur: Dezelfde.
SANTPOORT.
NED. HERV. KERK.
10 uurDr. O. A. van den Bergh van Eysinga.
Lokaal BETHEL.
10 uur: De heer O. B. Wiirth.
EVANGELISATIE.
10 uurDs. J. T. van Duynen te Zaandam.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Gevonden voorwerpen.
Een groene strik, een huissleutel, een
hondenhalsband met penning, een geel
kinderschoentje, een boezelaar, eenZeeuw-
sche broche, een grijze pet, een rozenkrans,
een kinderkousje met slofje, een ceintuur,
een groene slaapmuts, een hondenhalsband
met penning, een huissleutel, twee kleine
groene kindermanteltjes.
„Het Volk" van Woensdagavond deelt
over het personeel der Hoogovens het
volgende mede
Naar aanleiding van de berichten in ver
schillende bladen over den vermoedelijken
tijd, waarop de hoogovens zouden beginnen
te werken, vernemen wij van bevoegde zijde,
dat dit nog niet met zekerheid valt te zeggen.
Tegenover verschillende leden van het
personeel wordt intusschen alles behalve
mooi gehandeld. Vele dezer menschen, de
bekwaamste vooral, zijn met allerlei mooie
beloften uit hunne vorige betrekkingen ge
haald. Zij zouden hier een prachtpositie
verwerven enz. doch worden nu ontslagen,
of om van hen af te zijn, hier of daar
„ingestopt", zooals dit heet. De geest, vooral
onder het z.g.n. hoogere personeel, is er
dan ook een vaneiken dag kan voor mij
de laatste zijn en beroep op een of ander
instituut bestaat niet. Van Den Haag uit,
waar de hoofddirectie is, wordt gedecreteerd,
dat in deze of gene afdeeling personeel te
veel is, en dat er dus weg moeten. Wie of
wat raakt de directie niet. Om het wel of
wee der betrokkenen bekommert men zich
niet, ook niet of deze wellicht een goede
positie hebben verlaten.
Erg „Koninklijk" kunnen wij dat van een
maatschappij, die dit predikaat voert, niet
vinden.
Naar aanleiding van dit bericht in „Het
Volk", hebben wij ons gewend tot de
Directie der Hoogovens alhier, die ons met
beslistheid kon verzekeren, dat van willekeur
tegenover het personeel geen sprake is.
Natuurlijk wordt thans personeel ont
slagen, dat alleen voor den BOUW was
aangenomen en waarvan er ook nooit sprake
was geweest, deze b I ij v e n d aan te stel
len. Er is geen enkel willikeurig ontslag
gegeven, noch zijn „mooie beloften" gedaan,
die niet zouden zijn nagekomen.
Wij werden door de Directie gemachtigd
de strekking van dit bericht als geheel
„o n j u i s t" te kwalificeeren.
Omtrent de in werkstelling van het Hoog-
ovenbedrijf konden op dit oogenblik nog
geen nadere mededeelingen worden gedaan.
Kenn.
Na enkele weken van rust hoopt a.s.
Dinsdag 28 Augustus de Chr. Zangvereen.
„Halleluja", directeur de heer Theo
van Zutphen, hare repetities weder te her
vatten in het verenigingsgebouw van de
N. V. Ijsfabriek voor de Vischhandelveieen.,
alwaar zich ook nieuwe leden kunnen
aanmelden.
Het persoonlijk geschenk, dat door
het Comité voor het Nationaal Huldeblijk
namens het Nederlandsche volk aan de
Koningin zal worden aangeboden, bestaat
uit een in acht deelen gebonden album,
bevattende een verzameling van 217 speciaal
voor dit doel door Nederlandschekunstenaars
vervaardigde afbeeldingen van Nederland,
Daarbij zal ook zijn een afbeelding van
de sluizen alhier, vervaardigd door den
kunstschilder F. Enge! Jbz.
Donderdag werd een betrouwbaar-
heidsrit georganiseerd door de vereeniging
„Ulysses" uit Amsterdam.
De weg ging van Amsterdam naar Arn
hem. Eenige veteranen namen aan dezen
wegwedstrijd deel, waarvan onze plaats
genoot de heer A. Nieuwkoop als 2e aan
kwam van de groep veteranen.
Door de Haarlemsche rechtbank zijn
in staat van faillissement verklaard de N.V.
Visscherij Mij. Zandvoort I en de N.V. Vis-
scherij Mij. Zandvoort III alhier.
VELSEROORD.
Het blijft met den melkverkoop een
eigenaardig geval. De slijters verkoopen de
melk voor 13 cent, terwijl er boeren zijn,
die zelf zijn gaan venten en die de melk
voor 10 cent per liter verkoopen. Te
IJ muiden wordt ze zelfs voor 8 cent verkocht.
Er is echter een boer, die verleden jaar
zijn melk beneden den prijs der slijters ging
verkoopen, maar die thans, nu hij heel wat
klanten heeft, de melk ook voor 13 cent
verkoopt.
Het berichtje over de aanrijding van
het zoontje van den heer V. is niet juist.
Men had ons verkeerd ingelicht.
De knaap is niet aangereden door een
autobus, maar kwam in botsing met zijn
zusje, die ook aan 't fietsen was.
santpoort.
Een dame heeft deze week aangifte
gedaan, dat een onbekend gebleven per
soon in den Neethof alhier, waar zij met
hare kinderen wandelde, schennis der open
bare eerbaarheid heeft gepleegd.
De politie stelt een OHderzoek in.
Het persoonlijk geschenk, dat door
het Comité voor het Nationaal Huldeblijk
namens het Nederlandsche volk aan de
Koningin zal worden aangeboden, bestaat
uit een in acht deelen gebonden album,
bevattende een verzameling van 217 speci
aal voor dit doel door Nederlandsche
kunstenaars vervaardigde afbeeldingen van
Nederland.
Daarbij zullen zijn teekeningen van de
ruïne van Brederode door A. Kuypers en
van een duinlandschap van Santpoort door
Q. W. Dijsselhof.
Dinsdagavond gaf de R. K. I-Iar-
monie-vereeniging „Soli Deo Gloria"
een concert op een terrein terzijde van
de concertzaal „Zomerlust" Zooals on
ze lezers zeer waarschijnlijk wel zullen
weten, beoefende Soli Deo Gloria" tot
vóór betrekkelijk korten tijd de fan-
fare-muziek, eerst onder leiding van
den heer C. Oudendijk, later onder die
van den heer Sarn. Vlessing. Op het
concours van „Wilhelmina" kwam
„Soli Deo Gloria" onder leiding van
haar eerste directeur echter uit 'in de
3de afd. harmonie. Haar eerste optre
den was reeds een succes. Niet alleen
werd in deze afdeeling een eerste prijs
behaald, maar zelfs in den ecre-wed-
strijd werd nog een prijsje veroverd.
Zoo werden we Dinsdag dan vergast
op harmonie-muziek. „Soli Deo Gloria"
liet zich, evenals op het concours, wêer
van haar beste zijde kennen, zoodat.
menigeen een muzikaal genot smaak
te. Ook haar concours-nummers wer
den, zeer begrijpelijk ten gehoore ge
bracht.
Donderdagavond ontving S.V.S. I
het Velsensche Kinheim. Met 21 ble
ven de Velsenaars in de meerderheid.
BINNENLAND.
Minisler Coiijn en de bezuini
ging op het onderwijs.
In het „Handelsblad" wordt naar voren
gebracht hoe op het oogenblik in de
artikelen van het hoofdorgaan der anti
revolutionaire partij het bezuinigingspers
pectief zéér actueel is.
Hoofdlijn van Colijns inzichten inzake
bezuiniging op het gebied van het lager
onderwijs is het beginsel, zoo meent de
schrijver, dat de school niet in de eerste
plaats „staatszaak" moet zijn, doch in de
eerste plaats „volkszaak".
Dat wil zeggende Staat moet ook
financieel niet alles doen. De Staats
school (min of meer gesplitst naar de
richtingen) aldus Coiijn is de aller
slechtste oplossing en waarschijnlijk in het-
geheel geen oplossing van het school-
vraagstuk. Niet alleen dat het „alles betalen"
een ruïne voor de Staatskas is, maar het
doet bovendien een kostelijk stuk volks
kracht geestelijk en zedelijk en economisch
verkommeren.
Hoe het dan wel moet?
Volgens minister Coiijn aldus
•Stellen we ons bijvoorbeeld een dorp
voor, waar redelijkerwijs (riaar grensgetal-
len, door de wet te stellen) drie scholen
kunnen bestaan, een neutrale, een Roomsche
en een Christelijke School. Dan dienen er
in dat dorp eerst drie schoolbesturen te
zijn, die zich bij de Overheid hebben te
legitimeeren met naar vaste regelen goed
te keuren statuten.
Nu bouwe de overheid daar niet zelf,
noch voor de neutrale, noch voor de
Roomsche, noch voor de Christelijke
School. Maar ze stelle aan het behoorlijk
gelegitimeerde bestuur onder vaste en al
gemeen geldende waarborgen de minimum
bouwsom ter beschikking, welke de een
voudig ingerichte zesklassige volksschool
kost. Deze bouwsom kan naar vaste regelen
worden bepaald.
Wil nu één dezer besturen méér .geld
dan het wettelijk minimum-bedrag aan de
school besteden, wil het mooier dan het
strikt eenvoudige bouwen, ruimer bouwen
zeven- of acht klassig bouwen enz., het
sta aan elk bestuur vrij. Maar het zij niet
ten laste van de Overheidskas. Al wat
boven het zesklassig eenvoudsminimum
gaat, betalen de besturen zelf.
Voor het geval er geen bestuur is, het
geen bij het „neutraal" of „openbaar"
onderwijs zich zou kunnen voordoen,
treedt alleen deze wijziging in, dat de
gemeenteraad dan formeel als schoolbestuur
optreden kanechter gebonden aan inden-
tieke bepalingen als voor de besturen
gelden. De gemeenteraad mag dan uit
de publieke kas niet méér geld aan de
neutrale school besteden dan anders aan
een neutraal bestuur in die plaats gegeven
zou zijn. En wil de gemeenteraad méér
geld dan zulk een minimum aan de school
besteden, dan is de gemeenteraad daarin
wel vrij, maar het geld moet dan daartoe
niet uit de publieke kassen genomen wor
den, 't geld moet dan komen uit den
kring van ouders op welke de betreffende
school steunt (schoolgelden o.a.).
Ook de kosten voor het zevende leer
jaar zullen naar den wensch van den heer
Coiijn, niet langer op de publieke kassen
mogen drukken. Niet alsof de heer Coiijn
tegenstander van het zevende leerjaar is.
Absoluut niet. Alleen maar, hij wil, dat de
albetalerij uit de publieke kassen zich be.
perke tot een doorsnee-minimum, dat hij
meent voorshands te mogen, stellen op de
kosten van de eenvoudig ingerichte zes
leerjaren tellende volksschool. Wil men
locaal boven zulk een minimum uitstreven,
en bijv. zeven of acht leerjaren invoeren'
uitnemend, maar het geld daartoe noodig
kome, dan uit de kringen der betrokken
ouders zelf.
Evenzoo ga het met de onderwijzers
traktementen. De heer Coiijn wil, dat de
publieke kas alleen aansprakelijk zal zijn
voor de onderwijzers, welke aan de zes
klassige eenvoudige volksschool naar wet
telijke regelen minstens noodig zijn en dat
de publieke kassen aan dit minimum getal
onderwijzers het traktement doen uitkeeren
(via de besturen), hetwelk zij minstens (bij
de wet te regelen) behooren te hebben
Al wat daar boven en daar buiten gaat,
o.a. méér onderwijze: s dan het wettelijk
getal, hooger tractementen enz. men late
het volkomen vrij, men moedige het zeifs
aan en juiche liet luide toe, maar het volk
beiale het zelf. Zoodanige kosten moeten,
voorzoover ze boven de wettelijke minimum-
geiallen komen, buiten het budget der
publieke kassen blijven.
Men krijgt dan dezen gang, dat de maat
schappij-ontwikkeling voorop moet gaan
(de „volkszaak") en de Staat dan en daarna
langzaam volge. Stijgt het volkspeil, dan
heeft de Staat tot taak, ook zijn minima in
passend tempo mede te doen stijgen. Niet
te snel echter. Is hel peil der volksontwik
keling in levendige variëerende schomme
ling, de Staat moet in zijn wetgeving het
constante doorsneepeil zoeken te formu
leeren.
Een samenvatting van de beginselen van
den heer Coiijn ligt in 't bovenstaande
gegeven.
Men kan nu nieuwsgierig zijn naar de
toepassing van het beginsel op het zoo
nijpend euvel der Nederlandsche splitsings
neigingen. Hoe het moet met al die kleine
prutsschooltjes? Moet de Overheid lijdelijk
alle splitserij volgen en al maar betalen,
betalen zonder meer
De heer Coiijn denkt er niet aan. Men
kent zijn gedachten het bes*, uit het voorbeeld
van het middelmatige'dorp, waar redelijker
wijs drie scholen kunnen zijn, een neutrale,
een roomsche en een christelijke school.
Welnu, zegt de heer Coiijn, dan beperke
dat dorp, de publieke kas zich ook tot het
honoreeren van wat drie scholen naar de
wet aan de publieke kas mogen kosten. En
gesteld, dat in dat dorp de neutralen bijv.
één zijn, de Roomschen dito, doch de
Protestanten in twee partijen uiteenvallen,
die ieder een eigen school willen hebben;
gesteld dan verder, dat bijv. van de 100
kinderen, die de ééne Protestantsche school
zou hebben, er 70 Hervormd zijn, 30
Oereformeerd
Welnu, men late de splitserij vrij. Er is
een souvereiniteit in eigen kring, die méér
is dan staatsregie. Echter als het op betalen
aankomt, dan betale de publieke kas aan het
Hervormde schooltje niet meer dan 70/100
van de som, anders voor de totaal-school
bestemd en aan het Gereformeerde school
tje niet meer dan 30 100 van die som. Wat
er overigens noodig zij, hebben de besturen
zelf te betalen. En zij zullen dit ook graag
doen, indien de beginselen, waar het bij de
splitsing om ging, werkelijk het spitsen
waard zijn.
Hoe het verder naar dit principe gaan
moet, is gemakkelijk te raden. Wettelijk
deelt men de gemeenten, uitgaande van het
genoemd „middelmatige" dorp, in klassen
in. Hoe grooter dorp of stad, des te meer
varieering naar de richtingen. Hoe kleiner
dorp des te minder mogelijkheid daartoe.
Er is maar één middel om de Staatskas
te beschermen tegen de gevolgen van immer
voortgaande splitsing, zegt de heer Coiijn;
en dat middel isde Staatbefalerij doen
verdwijnen. Doen verdwijnen voor alle
richtingen van lager onderwijs, ook bijv.
voor de financieele gelijkstellingstendenz
voor de vele thans aan het Rijk zoo duur
komende openbare prutsschooltjes met vaak
slechts een paar leerlingen.
Dezelfde pricipes als boven voor het gewoon
lager onderwijs ontwikkeld, wil de heer
Coiijn ook toegepast zien op het U.L.O.,
en ook op het middelbaar en voorbereidend
hooger onderwijs.
Zijn in één dorp uit de publieke kas de
minima-sommen voor drie lage scholen te
betalen, het spreekt vanzelf, dat de publieke
kas in zulk een „middelmatig" dorp niet
eveneens drie U. L. O.-minima voor haar
rekening kan nemen. Het zal daar dan wel
met één U. L. O.-minimum ophouden. Wil
len de drie lagere scholen toch ieder eigen
U. L. O. hebben, fiat, het beschikbare bedrag
voor één U. L. O. school worde dan pond-
pondsgewijze verdeeld en verder ga het
volk zelf zijn gang.
En is in een bepaalde landstreek slechts
één H. B. S. of Gymnasium redelijkerwijs
mogelijk, de Overheid honoreere daar ook
slecht één minimum en verdeele dit bij
eventueele splitsingen naar rato. Uit de
betrokken ouderkringen zelf kome dan de
rest van hetnoodige.
Ziedaar de hoofdlijnen van de bezuini
gingsgang, gelijk de nieuwe minister van
Financiën dien bij Onderwijs gevolgd zou
willen zien.
Het zijn belangrijke lijnen. En een enorm
bezuinigingsperspectief ligt er in. Bovendien
bereikt men langs dezen weg een méér
principieeie oplossing van de schoolstrijd
en bovenal een wetenschappelijk betere
harmoniseering van „Staatstaak" en „Volks
zaak".
Men weet, minisler De Visser heeft toe
gezegd in beginsel niet ongeneigd te zijn
om een ander stelsel te overwegen dan
dat, hetwelk belichaamd is in de wet van
1920. Voorstellen dienaangaande waren van
hem zelf echter niet te wachten. Maar hij
noodigde den heer Coiijn en de zijnen
hoffelijk uit, om hem zoo mogelijk een
wetsvoorstel voor te leggen, in hetwelk
het standpunt-Colijn werd uitgewerkt.
Deze uitnoodiging is even hoffelijk aan
vaard. Er is van schoolmannen een com
missie gevormd tot welke ook de heer
Coiijn zelf toetrad, ten einde een wetsvoor
stel te formuleeren.
Wij wachten thans op de uitkomst.
Ongetwijfeld zal er door die commissie
worden voortgemaakt. Want al was op het
moment, dat de heer Coiijn als hoofd
redacteur van „De Standaard" dien geurigen
schotel aan het departement van Onderwijs
voorzette, nog niet te voorzien, dat binnen
zoo korten tijd de heer Coiijn als minister
van Financiën nevens minister De Visser
zou moeten plaats nemen, nochtans is het
een feit. dat de plannen in „De Standaard"
ontwikkeld, thans niet buiten den nieuwen
minister van Financiën omgaan en het werk
van de bedoelde commissie dus in deze
voor de schatkist niet weinig benauwde
dagen dubbel urgent is geworden.
Ook minister De Visser heeft recht op
spoed.
En ons volk niet minder
Het persoonlijk geschenk aan
de Koningin.
Het persoonlijk geschenk, dat door het
Comité voor het Nationaal Huldeblijk
namens het Nederlandsche volk aan de
Koningin zal worden aangeboden, bestaat
uit een in acht deelen gebonden album,
bevattende een verzameling van 217 speci
aal voor dit doel door Nederlandsche
Kunstenaars vervaardigde afbeeldingen van
Nederland.
Het album wordt onder leiding van Joh.
B.Smits, gebonden door J. Brandt en Zoon,
in 't Wapen van Amsterdam. Oeorg Rueter
ontwierp de bandversieringen en teekende
de opdracht en de titelbladen.
J. van Krimpen schreef de onderschriften,
registers, etc. In de Koninklijke Papierfa
brieken Van Gelder Zonen werd het papier
vervaardigd. Het kastje waarin het album
zal worden geborgen, wordt naar het
ontwerp van K. P. C. de Bazel, uitgevoerd
door C. Oosschot op de werkplaats „De
Ploeg".
Brutale diefstal te Eindhoven.
Uit Eindhoven wordt aan de Tele
graaf gemeld:
Dinsdagavond is ten nadeele van den
heer C. van Beek een brutale diefstal
gepleegd. Toen om ongeveer negen uur
de dienstbode zich afleer, roet de kin
deren thuis bevond, hoorde zij plotse
ling gestommel aan de keukendeur. Zij
bemerkte tot haai groote schrik in de
keuken een persoon met zwarte hand
schoenen aan en zwarte kousen over
zijn schoenen. Zij herkende in hem
iemand, waarmee zij den vorigen
avond op de kermis had gedanst en die
bij die gelegenheid aan haar gevraagd
had: „Is er bij jullie niets te hah-n?"
waarop zij lachend had geantwoord:
„Het is op het einde van de maand",
doch overige s dit had opgevat al3
grap.
liet meisje, dat op het gezicht van
dezen man nog meer begon angst te
krijgen zeide: „go wilt hier toch niets
weghalen", waarop hij antwoordde:
„Laat mij maar begaan en houd ie
mond".
Hierop begon hij het heele huis te
doorzoeken, eerst beneder. i-ri later de
bovenvertrekken, tot zelfs slaapkamer
van de kinderen. Daar werden door
hem twee geldkistjes gevonden, welke
hij meenam. Toen hij bij het du-nst-
meisje terugkeerde zcide hij. „Je zegt,
dat je om tien uur naar heil gegaan
bent en dat je geslapen hebt, zoodat je
van niets weet. Dan kraait er geen haan
naar",
Hij verwijderde zich to< n met d"n
buit, welke aan geldswaardige papie
ren en contanten in do duiz' nden loopt.
De dienstbode, die niet wist wat te
beginnen uit vrees voor d-n man, durf
de bij de thuiskomst der bewoners niets
te zeggen. Na langen tijd ernstig te zijn
ondervraagd door de recherche, heken-
de zij eindelijk de feiten, zoo als hier
boven naar voren gebracht. Onmiddel
lijk is toen de verdachte A. Rutten van
zijn bed gelicht en gearresteerd. Hij
ontkent tot heden alle schuld. Van het
gestolene is tot heden nog niets terug
gevonden. De beklaagde woont te Ton-
gelre en is slager van beroep. Het ge
stolen bedrag vertegenwoordigt een
vyaarde van circa 6 a 7000 gulden.
