IJmuider Courant
Zaterdag 1 Sept. 1923.
2e blad
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG A,S,
IJMUIDEN.
NED. HERV. KERK.
10 uurDs. van Oostrom Soede.
5 uur i Da. Snethlage van Heemskerk.
Zaterdagavond 8 uur Bidstond.
DoopsQez. Gem. Aid. Prot, Bond.
10.30 Da. W. Luikinga.
Woensdag 5 September 's avonds 8 uur
Ds. Luikinga.
Herdenkingsdienst naar aanleiding van
het Regeeringsjubileum.
GEREF. KERK.
10 uurDs. Jansen.
5 uur: Dezelfde.
GHR. GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Croes
5 uur: Dezelfde.
Woensdagavond 8 uur Ds. Croes.
OnderwerpEen drievoudige roepstem
tot Neerlands volk.
LEGER DES HEILS.
7 uur: Bidstond.
10 uur: Heiligingsdienst.
3 uur: Openluchtmeeting (Velseroord).
8 uur: Heilsbijeenkomst.
Leiders der bijeenkomstenMajoor en
Mevr. Rönitz, van Amsterdam.
VELSEROORD.
NED. HERV. KERK.
10 uur: Ds. Kroese, Doopsbediening
GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Wissink.
5 uurDezelfde.
VELSEN.
NED. HERV. KERK.
10 uur: Ds. Eggink, Doopsbediening.
WIJKEROOG.
GEREF. KERK.
10 uur: De heer van Kapel, cand. te
's Oravenhage.
5 uurDezelfde.
SANTPOORT.
NED. HERV. KERK.
10 uurDr. O. A. van den Bergh van Eysinga.
Lokaal BETHEL.
10 uur: De heer O. B. Würth.
EVANGELISATIE.
10 uur Ds. Warners, Vloot-Predikant te
den Helder.
OFFICIEEL.
DIENSTPLICHT.
Bekendmaking van uitspraken in zake
vrijstelling.
De Burgemeester, van Velsen brengt ter
algemeene kennis, dat omtrent aanvragen
om vrijstelling van den dienstplicht betref
fende de hieronder genoemde persoon de
-"■uitspraak is geschied.
Wegens Kostwinnerschap
Roelof Smit, lichting 1918, voor goed vrij
gesteld bij beschikking van den Minister
van Marine, 27 Aug. 1923, no. 168.
Tegen elke uitspraak kan binnen, tien
dagen na d^n dag dezer bekendmaking in
beroep worden gekomen door:
a. den ingeschrevene, wien de uitspraak
geldt, of diens wettigen vertegenwoordiger
b. elk der overige voor deze gemeente
voor dezelfde lichting ingeschreven personen
of diens wettigen vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift, daartoe aan de Koningin
te richten, moet met redenen zijn omkleed
en worden ingediend bij den burgemeester,
ter secretarie dezer gemeente. De burge
meester zorgt voor de doorzending van hel
verzoekschrift.
Voor zooveel betreft uitspraken» door
Gedeputeerde Staten gedaan, kan bovendien
de Commissaris der Koningin binnen den
zelfden termijn bij de Koningin in beroep
komen.
Velsen, 30 Augustus 1923.
De Burgemeester voornoemd,
Rijkens.
Sluiting van bureaux en werkplaatsen
op 6 September 1923.
Sluiting der oJ. scholen in verband
met het regeerings-jubileum van
H. M. de Koningin.
Burgemeester en wethouders der ge
meente Velsen doen te weten, dat in
verband met een schrijven van den Mi
nister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen en in overleg met den In
specteur van het L. O. de openbare
scholen in de gemeente Velsen op 6, 7
en 8 September a.s. voor het geven van
onderwijs gesloten zullen zijn.
Velsen, 30 Augustus 1923.
Burgemeester en wethouders voorn.,
de secretaris, de burgemeester,
J. KOSTELIJK. RIJKENS.
Burgemeester en wethouders der ge
meente Velsen brengen ter algemeene
kennis, dat op Donderdag 6 September
a.s. alle bureaux en werkplaatsen der
gemeente en van hare bedrijven, den ge-
heelen dag gesloten zullen zijn.
Velsen, 29 Augustus 1923.
Burgemeester en wethouders van
Velsen,
de secretaris, de burgemeester,
J. KOSTELIJK. I RIJKENS.
BURGERLIJKE STAND.
Bureau-uren op Donderdag 6 Sept. 1923
De ambtenaar van den burgerlijken
stand te Velsen maakt bekend, dat in
verband met de Jubileumfeesten het
bureau van den burgerlijken stand op
Donderdag 6 September 1923 slechts
tusschen 9 en 91/2 uur voormiddags voor
het publiek geopend zal zijn.
Velsen, 1 September 1923.
De Ambtenaar van den burgerlijken
stand voornoemd,
SUWERINK.
OPENBARE VERGADERING
van den gemeenteraad van Velsen op
Dinsdag 4 September 1923, des namid-
dags 7 uur ten gemeenteimize.
AGENDA:
1. Installatie van de leden.
2. Benoeming van:
a. drie wethouders;
b. vijf leden der commissie van bij
stand in het beheer der openbare
werken.
c. vijf leden der commissie voor
gas en water;
d. vier leden van de commissie van
bijstand voor de financiën;
e. vijf leden der commissie van
voorbereiding voor de plaatselijke
strafwetgeving;
(tevens commissie voor de herzie
ning van het reglement van orde)
f. twee leden der commissie van
overleg voor de ambtenaren;
g. twee leden der commissie van
overleg voor de werklieden;
h. twee leden der commissie van
overleg voor de politie-ambtenaren;
i. drie leden en twee plaatsvervan
gende leden van de reclame-com
missie inzake vergunningsrecht;
j. drie leden der commissie ad hoe,
inzake reorganisatie van het lager
onderwijs en omtrent bewaarschool
onderwijs.
k. twee leden der commissie inzake
het verschaffen van productieve
werkgelegenheid.
1. drie leden der commissie van ad
vies nopens verzoeken van ambte
naren om vergunning tot het be-
kleeden van bijbetrekkingen.
m. twee gedelegeerden der gemeen
te in het bestuur der vereeniging
voor Ambachtsonder wijs in Kenne
merland. N
3. Ingekomen stukken en mededeelin-
gen.
4. Prae-advies op het adres van J. W.
Lassing te Bloemendaal om een
terrein aan de Vinkenbaan te Jan
Gijsenvaart aan te wijzen voor half
open bebouwing.
5. Aanvulling en wijziging der veror
dening op de winkelsluiting, met
betrekking tot den verkoop van
melk en melkproducten.
VAN DEN WACHTTOREN.
Een bijzondere oorzaak der werk
loosheid.
Door de verminderde koopkracht, ge
volg van de verarming door den oorlog,
wordt er minder gevraagd, daalt daar
door ook het aanbod. De productie
neemt af; er zijn minder werkkrachten
noodig en daardoor ontstaat de werk
loosheid. Niemand zal wel ontkennen,
dat de tegenwoordige werkloosheid, in
derdaad een maatschappelijke ramp,
aldus verklaard moet worden. Werk
loosheid kan ook ontstaan uit overpro
ductie en verder is er in sommige be
drijven de gewone seizoenwerkloosheid
De bovenstaande verklaring moet
echter aangevuld worden. Er zijn op
het oogenblik in Engeland 1300000
werkloozen. Ze waren er niet voor den
oorlog, al loopen er in normale tijden
ook wel in sommige bedrijven velen
rond. Werkloosheid op zoo groote
schaai als thans kende men echter voor
'14 zeker niet.
Het raadsel kan. makkelijk opgelost
worden, zooals de 1 meeste raadsels,
Raadsels geven ons voortdurend les in
nederigheid; immers zij leeren ons, hoe
slecht we nadenken en hoe vaak we
eenvoudige waarheden over het hoofd
zien. De oplossing van de meeste raad
sels roept ons toe: Je bent knap dom,
dat je me niet gevonden hebt.
Dat geldt ook van dit economische
raadsel..Het moet zoo verklaard wor
den, dat het aantal arbeiders in de
laatste negen jaar in de meeste landen
sterk is toegenomen. Zijn er dus thans
evenveel werkzaam als voor '14, dan
moeten er thans wel zoovele werkloo
zen zijn.
Keynes beeft er op gewezen, dat van
een vermindering van het aantal werk
loozen tot het normale peil van voor
den oorlog bij het tegenwoordig zooveel
grootere getal arbeiders alleen dan
sprake zou kunnen zijn, wanneer er
een mate van welvaart werd bereikt,
welke die van voor den oorlog verre
overtreft.
Dat lijkt wel heel onmogelijk in de
eerste tientallen jaren. De wereld zal
nog lang lijden aan de schade, door den
oorlog en een onverstandigen vrede be
rokkend. De malaise zal zeker nog vele
jaren duren; in een groot deel van
Europa, Duitschland en Rusland is de
welvaart hopeloos in duigen gevallen.
I Het blijvend groot getal werkloojzen
zal bet vraagstuk der landverhuizing
nog belangrijker maken, dan het al is,
De wereld is groot en er is nog werk en
brood te vinden, al is het dan ver van
huis. Canada, Australië, Amerika, Z.
Afrika kunnen nog beste werkers ge
bruiken. Maar het overplanten van
menschen moet evenals van boomen
met zorg geschieden. Het is altijd een
min of meer gewaagde onderneming
en men moet wel acht geven op de nieu
we omstandigheden en de grondsoort,
zal er inderdaad nieuwe groei volgen.
Geld voor de t. b. c.-bestrijding.
Eenige jaren geleden werd de regee
ring verweten, dat zij meer geld be
schikbaar stelde voor de bestrijding der
t. b. c. onder bet vee dan onder de men
schen. De subsidie voor de bestrijding
dezer wreede-en gevaarlijke ziekte on
der de menschen is echter in den loop
der jaren aanmerkelijk verhoogd en
vooral' door middel van het Groene
Kruis is dit werk dan ook krachtig aan
gevat. Vele patiënten konden naar sa
natoriums gezonden worden, kinderen
naar herstellingsoorden, huisbezoek
sters zijn aangesteld, om de patiënten
en hun huisgenooten op een tactvolle
wijze te waarschuwen tegen het be
smettingsgevaar, ligtenten en hallen
beschikbaar gesteld, woningen, vooral
slaapgelegenheden verbeterd; zeker
daardoor is het sterftecijfer der t. b.
de laatste jaren wederom dalende. Dat
alles kost veel geld. De regeering deed
meer dan geld verschaffen; ze zorgde
ook voor een goede organisatie der be
strijding. Ze gaf "een 'soort bijslag op de
inkomsten der vereeniging; hoe meer
dezen doen, des te meer ontvangen ze
ook. Dit alles geschiedt onder strenge
controle. Minister Aalberse heeft voor
al systeem gebracht in de bestrijding
der t.b.c. met regeeringssteun.
Maar ook deze nuttige uitgave der
schatkist is aanmerkelijk besnoeid ten
nadeele der patiënten. Het hootdbe
stuur der Ver. tot Bevordering der Be
langen wan t.b.c.-patïenten in Neder
land heeft aan de pers een schrijven ge
richt, om tegen deze bezuiniging ten
koste van zieken te protesteeren. W
halen een paar alinea's van dit schrij
ven aan:
De subsidie van het Rijk voor de t,
b.c.-bestrijding is dit jaar teruggebracht
van f 100.000 op slechts f 25000. Het ge
volg daarvan is, dat het aantal t.b.c
lijders, dat niet geholpen kan worden,
weder met honderden is vermeerderd,
Wij meenen hiertegen ernstig te moeten
protesteeren.
Bezuiniging op bestrijding van een
ziekte welke nog jaarlijks duizenden
slachtoffers maakt, is voorzeker een
bezuiniging, die de wijsheid bedriegt,
Wie mee wil doen aan een protest
vergadering moet zich opgeven.*ari het
adres van A. J. Jöbsis, Kromme uiestr.
37, Amsterdam.
De Maasbode meent, dat zulk een pu
blieke demonstratie tegen regeerings-
beleid niet te pas komt. Waar moet het
toch heen als allen gaan protesteeren,
wier belangen door de onvermijdelijke
de voortkomt, daarbij betalen de goe-1 holisme te Kopenhagen heeft de vader
den voor de kwaden. De zelfzuchtige
houdt het.geld in zijn zak, de medelij
dende moet dubbel betalen. De regee-
ingssubsidie komt van het belasting
geld, dat ook de ergste vrek moet op
brengen en waarbij bovendien nog eon
stelsel van evenredigheid naar draag
kracht wordt toegepast.
Er zijn zeker tegen eiken maatregel
van bezuiniging reeds genomen en nog
te nemen bezwaren in te brengen, maar
de noodzaak der bezuiniging kan daar
mee geen rekening houden. Waar de
bezwaarden cn benadeelden de zieken
zijn en het geldt leven en gezondheid
chten we echter zulk een bovenmatige
bezuiniging van f 100000 tot f 25000 en
straks wellicht nog lager bedrag be
slist af te keuren en te betreuren.
Waar en hoe men bouwt.
Wie een fietstocht maakt door ons
land, ziet overal groepen nieuwe wo
ningen eïi merkt daarbij een groot ver
schil in schoonheid op. Daar zijn nare
oonhokkenen ook aardige huisjes bij,
die wellicht weinig meer gekost hebben,
/elen der nieuwe woningen in de ste
den treffen door een ongewonen bouw-
tijl. Het onzekere en grillige van on
zen tijd openbaart zich ook in de kunst.
Daar uit zich een zoeken naar het nieu
we, een afkeer van het oude, dat vaak
der Amerikaansche verbodswet Vol
stead gesproken. Een vader spreekt ze
ker in het openbaar niet licht kwaad
over zijn kind en dat Volstead de uit
werking van het verbod in warme
woorden prees, mag ons nog geen be
wijs zijn, dat de drooglegging inderdaad
al geslaagd is. Over hetzelfde onder
werp sprak ook de Decnsche hoogleer-
aar Wanning, die Amerika goed kent
en cr bovendien pas een studiereis van
vier maanden gemaakt heeft. Hij ver
zweeg niet de schaduwzijde der ver
bodswet. Maar erkende toch ook, dat er
thans 70 minder alkohol gebruikt
wordt, wat belangrijke sociale en hygi
ënische gevolgen gehad heeft.'Daar
staat tegenóver, dat er veel gesmokkeld
wordt eil de hand met de wet gelicht,
om nog een gebruik van 30 mogelijk
te maken. Wanning keurt een algemeen
Rijksverbod af maar plaatselijke keuze
goed. Hij meent, dat met minder streng
verbod meer bereikt zou zijn. Dat is
gansch anders dan het oordeel, dat de
verbodswet totaal mislukt zou zijn in
de praktijk, zooals men nog veelal in
onze bladen kan lezen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
De wijdingsure voor de feestelijk
heden in de Ned. Herv. Kerk is Donder-
in uitersten en dwaasheden in plaats I dagmorgen van 8—8.45 uur. De leiding
van in schoonheid zün kracht, sc.hiint, I berust bij de predikanten Ds. W. Lui-
van in schoonheid zijn kracht schijnt
,e zoeken. Maar niet al te spoedig moe
ten wij het ongewone afkeuren. Er zijn
buitenhuizen, die bij het eerste gezicht
den lachlust opwekken; ze lijken wel
op een groote bijenkorf met gaten erin
als vensters. Maar went men aan het
zonderlinge, dan zi,et men er niet meer
een modernen Indianenhut in, maar
kan zoo'n woning met het hooge rieten
dak hét oog wel bekoren vooral in de
omgeving van tuin en bosch.
In een opstel over .de vooruitzichten
voor bouwondernemers, dat we in de
kinga, Ds. J. Jansen, Ds. J. B. G. Croes
en Ds. T. J. van Oostrom Soede.
Woensdagavond heeft in de Herv.
Kerk van 89 uur een dank- en bid
stond plaats, waarin Ds. Erdman en Ds.
an Oostrom Soede hopen voor te gaan,
terwijl in het Gebouw van de Doopsge
zinde Gemeente een herdenkingsdienst
zal Korden gehouden naar aanleiding
van het Regeeringsjubileum, waar zal
spreken Ds. Luikinga.
In de Chr. Gcr. Kerk hoopt Woens
dagavond 8 uur voor te gaan Ds. Croes.
N. R. Crt. lazen, trof ons een opmerking I Onderwerp: „Een drievoudige roepstem
over den trék uit de steden en de nieu
we woningen, die buiten voor stadsmen-
schen gebouwd worden.
In het laatste gedeelte der vorige
eeuw, toen de arbeidende bevolking der
steden sterk toenam en er dus veel
vraag was naar woningen voor hen zijn
de leelijke, en eentonige nieuwe wijken
aan den buitenkant der steden ont
staan, de huurkazernes, die in lange rij
en in lange rechte straten een groote
tegenstelling vormen met het oude ge
deelte der steden, die zooveel schoons
,e zien geven. De strengere bouwvoor
schriften en daarna de oorlog maakten
een eind aan de bouwspeculatie. De wo
ningnood nam toe en de bouw met
overheidssteun begon. Er is veel moois
en veel leelijks gebouwd. Het heeft
tot het Ncderlandsche Volk".
Door dc politie is aangehouden
een zekere S., die gedeserteerd was. Hij
is uitgeleverd aan dc militaire politic
te Haarlem.
Gevonden voorwerpen.
Een sleutel, een hondenpenning, een
vermoedelijk gouden veiligheidsspeld,
een mantelceintuur, een doublé dames-
armbandhorloge, een hond (Iersche set
ter), een' rozenkrans, een grijze deuk-
I hoed, een tortelduif.
Op Vrijdag 21 September zal te
Haarlem worden aanbesteed het herstellen
der dakbedekkingen van de vischhallen
en C alhier.
Voorts het maken van afrasteringen langs
millioenen gekost, maar de regeering Jen het besintelen van terreinen der visschers
heeft hier veel gedaan op het gebied de?'
volkshuisvesting. In dit opzicht staat
Nederland in de voorste rij der landen. I
Vreemdelingen komen hier vaak de
maatregelen ter voorziening in den wo-1
ningnood bestudeeren en de nieuwe
woningen bezien.
Langzamerhand beginnen vele stede
lingen buiten een woning te zoeken. Zij
verkiezen het gezondere buitenleven j
haven alhier, behoorende tot de werken
tót verbetering en uitbreiding van deze haven.
De raming van het eerste werk bedraagt
f3000, van het tweede f13750.
DE FEESTEN.
De Oranjevereeniging alhier had groote
plannen voor de jubileumfeesten, zooals
wij vroeger al berichten. Het is de ver
schillende commissies echter niet gelukt
boven de stad. De vele verkeersmidde-1 alle plannen tot uitvoer te brengen. Oorzaak
len maken het mogelijk, om in de stad
een zaak te hebben of in betrekking te
zijn ën toch vrij ver buiten de stad te
wonen. Niet alleen de rijken maar ook
middenstanders en zelfs-wel arbeiders
vestigen zich zoo in een wijden kring
rondom de steden. Ze hebben daar vaak
een tuintje bij huis, hun kinderen .kun
nen vrij spelen en van de natuur genie
ten. Men wordt niet meer zoo bekoord
door het stadsleven als vroeger. Vroeger
gingen de dorpelingen naar de stad, om
uit te gaan, thans stroomt eiken Zon
dagmorgen een groot deel der stedelijke
bevolking naar buiten, om daar uit te
gaan. Is het mogelijk, dan gaat men
daar ook wonen.
Soms bouwt men daar echter stads-
daarvan is de slechte economische toestand
van onze plaats.
De feesten zullen nu plaats hebben op
6 en 7 September.
Donderdag 6 September.
De feesten vangen aan om 9 uur met
muziek op het Willemsplein en op het
feestterrein over de brug. Daarna zullen
de beide muziekkorpsen op het Willems
plein de Huldigingsmarsch van den heer
Vlessing blazen, onder diens leiding.
Om half elf zal er zoo mogelijk een op
tocht van alle kinderen der scholen met
vlaggen en banieren plaats hebben. De
kinderen worden verzocht daaraan mede
te doen. De twee muziekcorpsen gaan
natuurlijk mee.
Om 1 uur is het verzamelen van de
kinderen van alle scholen en gaan ze weer
huizen met meerdere verdiepingen, lee
lijke steenklompen, die de natuur ont-1 jn optocht met muziek naar het feestterrein
sieren. In het bedoelde opstel wordt ger I der schoolkinderen aan de Cornelis Dreb-
bezumigrag der regeering geschaad zegd. Meer nog dan in de stad sprjngt I belstraat. Om 2 uur beginnen daar de
worden? Dan zal ons halve volk wel- Qp platteland in een schoone natuur I kinderspelen.
dra op zijn achterste beenen staan gaan. een onaesthetische (leelijke) bouwwijze I q0 eerste dag wordt besloten met van
De Maasbode vindt het verstandiger in het QOg Gaat in de stad veei in de 1
2.,»,, massa verloren, buiten werkt een lee-
een- beroep te doen op de particuliere
liefdadigheid om schadevergoeding te
vinden voor de verminderde subsidie.
Wij verwachten in dezen niet veel van
de particuliere liefdadighed. Immers zij
wordt reeds voor de t.b.c.-bestrijding
te bulp geroepen maar betoont zich dan
vrij slap. De.opbrengst der Emmabloem
collecte is in de meeste plaatsen vrij
gering. De meesten g-even het mini
mum-bedrag en dragen het bloempje,
om gevrijwaard te zijn van een nieu
wen aanval der lieftallige verkoopsters.
Maar we hebben nog een ander be
zwaar tegen de particuliere liefdadig
heid. Ze is volstrekt niet zoo vrijwillig,
als men haar vaak prijst. Velen „doen"
aan liefdadigheid voor hun fatsoen,
omdat zij het niet best laten kunnen.
Vrijwillig is anders! Maar aangenomen,
dat alle liefdadigheid werkelijk uit lief
lijk huis als een klap in het gezicht."
De architecten hebben voor den bouw I
van kleine, vrije huizen een groot en
mooi arbeidsveld voor zich. Als de stad
buiten gaat wonen om bet mooi, dan j
moet zij dat mooi niet gaan bederven,
8_10 uur muziekuitvoeringen in de tent
op het Willemsplein.
Vrijdag 7 September.
Des morgens 10 uur ringrijden voor
wielrijders in de Kennemerlaan, opgeluisterd
door muziek. Te half twee volksspelen
op het feestterrein aan den Rijksstraat
weg, (voormalig barakkenkamp), o. a.
door het leelijke van het stadshuis naar |,njndernjsj00pen voor meisjes en jongens,
buiten over te brengen. zakloopen, boegsprietloopen, tobringsteken
enz. Hiervoor worden fraaie prijzen be-
Oordeel over de drooglegging. I schikbaar gesteld, waarvan de uitreiking te
Onsetwiifeld zal eens de algemeene half zes op het feestterrein plaats heeft,
alkoholvolfodsvvet in Se V^. Staten als Van half 8 to. 11 uur zang- e—ekuh-
een der/ meest belangrijke feiten van
deze jaren in de geschiedenis geboekt
worden. De pers wordt dan ook niet
moe er over te schrijven en er is reeds
een bibliotheek vol lectuur over ver
schenen.
Op het Int. Congres tegen het Alko-
I voeringen in de tent op het Willemsplein.
De optocht gaat wegens geringe deel
neming niet door.
De burgerij wordt verzocht door het
uitsteken der vlaggen de feestelijkheid te
/erhoogen, de werkgevers om hun personeel
lop deze dagen vrij af te geven.
