IJmider Courant
'zaterdag 29 Sept. 1923. 2e blad
predikbeurten
VOOR ZONDAG A,S,
IJMUIDEN.
ned. herv. kerk.
ilO uur: Ds. van Poelgeest van Cfstricum.
7 uur: Ds. Erdman.
Zaterdagavond 8 uur Bidstond.
Doopsgez. Gem. AfcL Prot. Bond.
730 uurDs. van den Bergh van Eysinga,
van Santpoort.
geref. kerk.
10 uur: Ds. Jansen.
5 uur: Dezelfde.
chr. geref. kerk.
10 uur: Ds. Croes
3 uur: Dezelfde.
leger des heils.
OOOSTFEEST.
7 uur: Bidstond.
uur: Heiligingsdienst.
3 uur Openluchtsamenkomst Velseroord.
8 uur: Heilsbijeenkomst.
Leidster der bijeenkomstenKapiteine
Brauwer uit Amsterdam.
VELSEROORD.
ned. herv. kerk.
10 uur: Geen dienst.
5 uur: Ds. W. Kroese.
geref. kerk.
10 uur: Ds. Wissink.
5 uurDezelfde.
VELSEN.
ned. herv. kerk.
uur: Ds. Eggink, Afscheidsrede.
WIJKEROOG.
geref. kerk.
uur: Ds. Boerkoel.
5 uurDezelfde.
SANTPOORT.
ned. herv. kerk.
10 uur: Ds. Rooker, O. I. pred. met verlof.
Lokaal BETHEL.
uur: De heer G. B. Würth.
evangelisatie.
10 uurDs. ten Kate van Heemstede.
van den wachttoren.
Directe en indirecte belastingen.
Wanneer een regenbak lek is en er
bovendien een poos minder water valt
dan gewoonlijk, zal hij gauw leeg zijn.
Als de huiseigenaar dan bij de huren
emmers en tonnen water leent en dat
i water in zijn bak gooit, om de water
voorziening van zijn huis in orde te
brengen, doet hij als. een dwaas.
Als die regenbak is onze schatkist.
Het lek wordt gevormd door de royale
uitgaven van de laatste vijf jaren en de
noodzakelijke extra uitgaven der oor
logsjaren. Was de heffing in eens maar
niet uitgebleven, onze finantieele moei
lijkheden zouden minder groot zijn. Er
is door regeering en parlement in de ja
ren van 'schijnbloei webniet met mil-
lioenen te grabbel gesmeten maar toch
op Micawber-manier gefinancierd: 't
zou wel terecht komen, er werd althans
geen rekening gehouden, dat de op
brengst der Rijksmiddelen met de wel
vaart snel achteruit zou kunnen gaan.
De oorlogswinstbelasting hield op een
klein goudstroompje in de schatkist te
doen loopen. Het verschil tusschen in-
komsten en uitgaven werd al grooter.
Toen heeft men een paar maal geleend.
Onze staat heeft gelukkig nog het ver
trouwen der geldschieters; het geld
kwam er. Maar het lek bleef en de in
komsten daalden snel. De toestand is
onhoudbaar; er moet bezuinigd worden
of de inkomsten moeten worden ver
meerderd of beiden moet geschieden,
om het finantieel evenwicht te herstel
len. Dit alles zal wel niemand ontken
nen. Men mag er maar niet op losleven,
totdat we een finantieel hulpeloozen
staat krijgen als Duitschland of Oos
tenrijk.
De minister van finantiën is bijna
nooit populair noch bij de regeering
noch bij het volk en zijn vertegenwoor
digers. Hij moet er zijn, als een beul,
waar de doodstraf nog bestaat, maar
hij heeft eigenlijk een vies baantje.
Het is tegenwoordig wel een buitenge
woon ondankbaar werk, dat de minis
ter van finantiën moet verrichten.
Daarvoor is noodig finantieel talent en
dat bezit Colijn ongetwijfeld, anders
was hij van Indisch officier niet een
der leiders van de Royal Dutch gewor
den. Ook moet hij een stoer man wezen
en Colijn behoort zeker tot de kracht-
menschen. Het gevaar bestaat, dat men
alles van hem afkeurt of alles aan
vaardt, wat hij voorstelt. Zijn positie
is ongetwijfeld zeer sterk; hij kan op
een meerderheid rekenen, zooals weini
ge ministers voor hem4 waarschijnlijk
Eeeft hij zekerheid, "dat de andere mi
nisters met zijn plannen meegaan. Als
hij wil, kan hij de critiek onweerlegd
laten en zijn tegenstanders niet beant
woorden, omdat hij zonder hen doen
kan, wat hij wil. Daar hij vrij zeker
op een volgzame meerderheid en op al
le ministers kan rekenen, is zijn posi
tie als van een dictator. Een dictator
beveelt en luistert niet naar anderen.
Hij zet zijn wil door, ook al is deze ver
keerd.
Colijn wil een goed deel van het te
kort wegwerken door 20-% van de sa
larissen der ambtenaren af te nemen.
Tegen dit plan zijn sterke argumenten
aan te voeren. Het sterkste vinden we
wel, dat het onrecht is niet het heele
volk maar alleen de ambtenaren te
laten bloeden, om den staat weer fi
nantieel gezond te maken. Waarom
moet de onderwijzer, de commies, de
postbode niet minder dan een vijfde
van hun inkomen voor dat doel afstaan
en niet de boer, de timmerman, de ban
kier, de fabrikant?
Volgens De Standaard, die liet weten
kan, is de minister van plan de tabaks
belasting te verhoogen met 15 a 16 mil-
liocn, den bieraccijns met 7 millioen en
het invoerrecht op thee met 7 millioun;
verder wil hij een rijwielbelasting in
voeren, die 3 4 millioen moet opbren
gen.
Daardoor hoopt de minister de direc
te belastingen belangrijk te kunnen ver
lagen. We hebben dus meer indirecte
en minder directe belastingen te beta
len. Tegen het stelsel der indirecte be
lasting hebben we het groote bezwaar,
dat er in geheel geen rekening met de
draagkracht gehouden kan worden.
Ook het armhuismannetje, dat voor
zijn twee kwartjes weekgeld wat ta
bak koopt, brengt die belasting op, ook
de armste bewoner van het armste hut
je, 'die zijn kopje thee dringt, staat
daarmee een weinig van zijn gering in
komen aan de schatkist af. Van het
glas bier in een bierhuis in een volks
buurt wordt evenveel belasting betaald
als van een glas in een alkoholpaleis.
De fietsbelasting is eens afgeschaft, om
dat de fiets niet een weeldeartikel meer
is. Men zou even goed een belasting op
schoenen kunnen gaan heffen. De pol
derjongen, die naar zijn werk fietst,
moet van zijn oud verroest karretje
even goed belasting betalen als de rijke,
die alleen bij mooi weer voor zijn plei-
zier op een eerste klas-fiets, schitterend
van lak en nikkel, eens een tochtje
maakt. Men kan eenigszins aan deze be
zwaren tegemoet komen door de duur
dere soorten thee en bier en tabak
zwaarder te belasten en desnoods de
werkfietsen vrij te stellen, maar dit
neemt het onrecht toch niet geheel
weg.
We hebben nog een ander bezwaar te
gen indirecte belasting; men heeft haar
wel een pijnlooze operatie van de beur
sen der belastingbetalers genoemd. Wie
denkt er aan, lat hij in den prijs van
zijn suiker een belangrijk percentage
belasting betaalt? Dat gaat ongemerkt
en de klachten over den zwaren belas
tingdruk verminderen, als er meer in
direct dan direct aan belastingen wordt
opgebracht.
Zoo zou men ook de methode der zak
kenrollers kunnen verdedigen; immers
zij berooven ook ongemerkt. Maar on-
dertusschen raakt men toch zijn hor
loge, portefeuille, portemonnaie kwijt.
Men moet weten, hoeveel belasting
men betaalt. Openbaarheid lijkt ons
hier gewenscht. De burgers moeten min
of meer controle en critiek kunnen uit
oefenen op de daden van den staat en
ook precies weten, hoeveel de staat van
hen eischt.
Geld moet er komen en wij zullen het
moeten opbrengen. Maar het komt ons
billijk voor, dat men daarbij niet meer
uit de indirecte en minder uit de direc
te belastingen tracht te halen. De be
lastingdruk moet niet voor de kleinen
maar voor de grooten zwaarder ge
maakt worden.
De nieuwe wereld voorloopïg voor ons
gesloten.
Wat is alles toch anders geloopen
dan we tijdens den oorlog verwacht
hebben! Energieke jongelui gingen
Fransch leeren, want na den oorlog
zouden er immers in de verwoeste stre
ken van België en Frankrijk schatten
verdiend kunnen worden en prachtige
betrekkingen voor het grijpen zijn. Er
zou werk in overvloed zijn, om de ver
woestingen te herstellen. Er zijn echter
slechts eenige landarbeiders eindelijk
in Noord-Frankrijk onder vrij aanne
melijke voorwaarden aan den slag ge
komen, maar verder heerscht hier in
vele vakken groote werkloosheid, gelijk
in bijna alle landen van Europa. Wie
thuis geen werk vindt, krijgt het elders
ook niet. Duizenden landarbeiders
vonden anders werk in Duitschland;
ze zijn met den oorlog teruggekeerd
naar het vaderland; ze hebben vaak
hun spaarpotje in Duitschland achter
moeten laten en wie toen een duizend
Mark op de bank had staan en een
flinke spaarduit bezat, heeft door den
val van de Mark thans niets meer.
Werk en welvaart zijn alleen ver van
huis te zoeken: in Amerika. Maar Ame
rika is niet gesteld op de ratten, die
het zinkende schip van Europa ont
vluchten. Bij de wet is het aantal land
verhuizers zeer beperkt. Voor ieder
land is een aantal vastgesteld, dat niet
overschreden mag worden. Het aantal
liefhebbers is veel te groot. De vrees
voor een te groote toevoer van arbeids
krachten heeft geleid tot de strenge be
palingen der emigrantenwet.
De Am. consul-generaal te Rotter
dam heeft door de pers aan het publiek
bekend gemaakt, dat het aantal aan
vragen voor visa versa reeds veel te
groot is. Het aantal aanvragen over
treft toch nu reeds al het quotum, dat
is het aantal, dat toegelaten kan wor
den tot over Juli '24. Wie dus naar
Amerika wil verhuizen, moet wachten
minstens tot dien datum, wellicht nog
maanden langer.
De emigrantenwet zal herzien wor
den, maar nu het economische leven in
Amerika ook al aan het verslappen is,
bestaat er gevaar, dat de bepalingen
der nieuwe nog strenger zullen zijn.
De gr lijzen van Amerika zijn echter
niet potdicht; een aantal vreemdelin
gen wordt toegelaten huiten de emi
grantenwet om: het zijn allen,"die tijde
lijk een bezoek aan Amerika komen
brengen, verder toeristen, die er voor
hun genoegen of voor zaken heengaan,
tooneelspelers, sprekers, predikanten,
verpleegsters, professoren en anderen,
die tot een erkenden geleerden stand
behooren. Zij zijn in Amerika welkom
en voor hen staat de deur altijd open.
Maar voor hen, die in de nieuwe we
reld hopen welvaart en een nieuw be
staan te vinden, is de kans, om er bin
nen te komen voor langen tijd verke
ken.
RAADSOVERZICHT.
Zitting van 25 September.
ITooge politiek.
We hebben Dinsdagavond den ge
meenteraad tot Tweede Kamer gepro
clameerd en na ampele bespreking en
ernstige betoogingen de voorstellen in
zake de Vlootwet met groote meerder
heid van stemmen verworpen.
Na het glashelder betoog en de on
weerlegbare argumenten van den
Edelachtbaren, toekomstig Hoogmo
gende Mr. Dr. Schaar volgde de met
gloed en overtuiging uitgesproken re
de van den Iloogedel-Zcergoleerde Heer
Professor v. d. Steen. Zijn grondige
kennis van onze Overzeesche bezittin
gen, van de buitenlandschc politiek en
van het verdrag van Washington, bij
zonderlijk onze ietwat benepen inter
nationale verhouding tusschen de groo
te zeemogendheden, waren heldere
lichtbakens voor het oordeel der overi
ge edelachtbaren, waarvan zeker meer
deren hun schitterend licht onder uit
de korenmaat hadden willen opdiepen,
als niet de Voorzitter met het oog op
het landsbelang en de internationale
verwikkelingen de stroomen der wel
sprekendheid had gemeend te moeten
stuiten, door slechts „aan de fractie
leiders" te vergunnen, het woord te
voeren over deze voor de grootrede
naars in onzen gemeenteraad zoo pom-
peuse zaak. Men moet daar niet gering
over denken. „Als fractieleider" het
woord te mogen voeren over een zoo
belangrijke, zoo hoogst kritieke zaak
als de Vlootwet, waarmede de lands-
regeering staat of valt; te weten, dat
heel de wereld buiten onze enge gren
zen het oor te luisteren legt naar de re
devoeringen van zoodanigen leider, die
of alleen zijn heele fractie uitmaakt of
misschien een fractie van twee, hoog
stens drie volgelingen vertegenwoordigt
Da's niet mis en daar moet men heel
wat voor in den mars der wetenschap
voor hebben.
Men moet het gehoord hebben, hoe
de toekomstige Mr. Dr. Hoogmogende
Schaar met breed gebaar en met het
hem eigen sonore geluid van den volks
tribuun sprak van „de huivering van
geheel ons volk" hij het zien van een
onzer geduchte oorlogsoudroestbodems,
om te doorvoelen, dat we minstens „ge-
aardbeefd" zullen worden hij het zien
van de oorlogsvloot, ingevolge de vloot
wet, ook al is ze reeds oud-roest vol
gens den „fractieleider" Schuitenma
ker voor ze klaar is.
Het was geweldig grootsch en een
voudig stralend was het betoog van den
grootsten der grooten, den heer Ver
meulen, dat we de Vlootwet gerust
konden aannemen, omdat zij aan ons
door den fiscus geplukte volk geen cent
zou komen staan te kosten en al de
honderden millioenen, waarmede Mel-
lo eerlang zal gaan strijken, zullen
worden geperst uit de rij stb uiltjes der
vette Javanen en Maleiers en Balinee-
zen en Batjakers. (Niet zetten: Pad-
jakers hoor zetter, want die wonen
niet in de(n) Oost).
Tjonge, tjonge, wat zaten de gemeen
te-Kamer-stenografen te penkrasscn
om in het analytisch-raads-Kamervcr-
slag vast te leggen, hoe onze politieke
kopstukken en leiders van politieke
fracties van één of meer leden dach
ten over de Vlootwet.
Van den heer Dalmeijer, dien we tot
de weinige werkelijk politiek onderleg
den in onzen raad meenen te mogen re
kenen, heeft het ons verbaasd, dat hij
met zijn motie kwam om onzen raad
een uitspraak te laten doen in de vloot
wetaffaire.
Te meer nog, daar zelfs in het purpc-
re Zaandam een motie van gelijke
strekking was verworpen op dezelfde
overwegingen, die naar de heer Dal
meijer had moeten en kunnen hegrij
pen tegen zijn motie hoe goed be
doeld overigens zouden worden aan
gevoerd en terecht.
Uit de stemming over de motie, 14 te
gen 7 is dus allerminst op te maken
dat de 14 tegenstemmers vóór de vloot
wet zijn. We meenen hier den nadruk
op te moeten leggen om eventueele on
juiste gevolgtrekkingen te voorkomen.
Er is door velen van de 14 tegenstem
mers in overweging genomen, dat een
stadsbestuur zich niet heeft te mengen
in zaken, die des lands zijn en de hcei"
Schilling, die talloos malen geageerd
heeft tegen te veel inmenging van de
regeering in gemeentezaken, had con
sequent feitelijk tegen de motie moeten
stemmen. Natuurlijk alleen op grond
van bovenstaande. „Men moest een re
ferendum onder - de kiezers houden",
aldus een onzer perscollega's en of
schoon de Tweede Kamer de afspiege
ling van den kiezerswil is twijfelen we
er ook geen oogenblik aan of de kie
zers zouden de vlootwet verwerpen.
Na de grootheid der debatten; na het
Tweede" Kamer gespeel een vertooning
opnieuw, hoe men groot in het kleine
kan zijn. De heer Schaar, diew el zeer
grof knipt, kwam voor de tweede maal
met zijn vermeende klacht, dat zijn
kinderen gedwongen werden deel te
nemen aan de zijn inziens „banale
oranjelol". Tot zijn juiste proporties
teruggebracht is van werkelijkcn
dwang geen sprake geweest en heeft de
heer Schaar een heibeltje gemaakt om
zijn kiezers te believen, 't Wil ons voor
komen, dat een rein kinderzieltje min
der hesmet zal worden, door het zingen
van het verouderde Wilhelmus, dan
door de politieke tendenz om het kind
aan het verstand te brengen, dat het
niet mee mag doen aan iets, waaraan
door nagenoeg alle schoolgaande kin
deren met blijdschap wordt deelgeno
men. Een kinderfeest is nimmer een po
litiek feest en wil men de kinderen
een lentefeest geven, best. Wij zijn het
met professor Gunning volkomen eens,
dat door ons volk veel te weinig feest
gevierd wordt.
Over het waarnemend burgemeester
schap is door don heer Schilling geïn
terpelleerd. Zijn interpellatie heeft, den
schijn van waarheid. Toch geloovcn
wc, dat hij er wethouder Landewecrt
geen pleizier mee gedaan heeft. In
ieder geval is zijn conclusie, dat door
een verandering in de waarneming een
brevet van onbekwaamheid is uitge
reikt aan den heer Landeweert o.i. niet
juist.
We achten den heer Landeweert min
stens even bekwaam tot waarneming
van het burgemeesterschap als den heer
Handgraaf, doch om na de verkiezin
gen af te wijken van een normale waar
neming, daarvoor bestonden toch geen
steekhoudende beweegredenen, zonder
juist den heer Handgraaf te krenken.
Om als plaatsvervangend voorzitter van
de Gemeenteraadszittingen, hij absen
tie van den Burgemeester, op te treden
zijn bijzondere eigenschappen noodig,
welke men en daar over zal men het
zoowel van uiterst links als van uiterst
rechts wel eens zijn, niet in bijzondere
mate bij deze wethouders zal aantref
fen. Het leiden van vergaderingen is op-
zichzelf reeds een moeilijk en lastig
werk. In zonderheid geldt dit voor
raadszittingen waar alleen een krach
tige persoonlijkheid met een algemeene
ontwikkeling, wetskennis en routine,
die ver uitgaat hoven die van een door
snee-raadslid, in staat is de teugels in
de hand te houden. Er is daarom zoo
veel zelfbeheersching voor noodig, om
dat een raadsvoorzitter objectief alle
détails moet kunnen beoordeelt h, wat
van een waarnemend voorzitter <partij-
voorganger niet verwacht kan worde-n.
Deze zijn altijd in meerdere of mindere
mate beïnvloed door kaste- of partij
geest en dit lijkt me ook de eenige re
den, waarom over de waarneming van
het burgemeesterschap nog getwist kan
worden. Die reden is heslist nit den
booze, omdat alle politiek uit den booze
is, daar het je reinste zelfzucht en je
meest geïncarneerde egoïsme is.
Over de interpellatie van den heer
Tusenius inzake gaslevering aan onze
gemeente door het I-Ioogovenhedrijf
schorten we ons oordeel op. Vriende
lijk ontvangen is ze niet door het col
lege van B. en W. We wachten een be
spreking in openbare zitting af. Noch-
thans meenen we, dat de aanbiedingen
van het Iloogovetibedrijf wel uiterst
gunstig moeten zijn om er het oor aan
te kunnen leenen.
SPORT.
VOETBAL.
Overzicht.
Zondag dan eindelijk eens de revan
che-wedstrijd, welke H. B. S. indertijd
beloofde, toen Stormvogels op het nip
pertje af en onverdiend eenige jaren ge
leden met 43 van haar voor den Hol-
dertbeker verloor. Stormvogels speelde
toen nog in de derde klasse en H. B. S.
reeds lang in dc klasse, waarin zij nu
nog speelt. Dc Hagenaars kwamen met
een zeer sterk elftal uit, doch niettegen
staande dat, had Stormvogels met rust
de leiding (2—1). Daarna maakte II.B.S.
naar des scheidsrechters meening al
spoedig een doelpunt, wat echter een
scheidsrechterlijke dwaling was. Dit
had oen inzinking bij Stormvogels ten
gevolge, waarvan H. B. S. profiteerde
en den stand op 42 bracht. Toen
kwam hét moment: Ongeveer op het
midden van het veld kreeg Blinkhoff
Sr. den bal. Met een sneltrein-vaart ste
vende hij op den Haagschen keeper af,
gevolgd door I-Iarry Denis. Een snelle
nek-aan-nek-race ontspon zich, welke
tenslotte door den Stormvogel gewon
nen werd met als resultaat een goal.
Kort voor het einde kwam ook Olden
burg Sr. alleen voor den Haagschen
keeper te staan, doch hij faalde met
schieten, zoodat Stormvogels met 43
verloor. H. B. S„ overtuigd van het on
billijke van het toekennen van den
tweeden goal en de uitstekende presta
tie der Stormvogels, beloofde later
eens een revanche-wedstrijd te komen
spelen. Tot nu toe is het echter bij een
belofte gebleven.
Thans echter legt de Bond H. B. S. de
verplichting op naar IJmuiden te trek
ken. En de Hagenaars kunnen er van
op aan, dat ze warm ontvangen zullen
worden.
Bepaald nieuwsgierig zijn we naar
de prestaties van Sint. Recht evenredig
aan die nieuwsgierigheid is echter on
ze teleurstelling over het feit, dat men
Visser op de rechtsbuitcnplaats heeft
gezet. Voor ons lag 'hij de komst van
Sint de kracht der voorhoede juist in
het binnentrio Blinkhoff Sr.Sint
Visser.
Vraagt men onze meening, dan had
den wij gaarne Sprokkreeff eens als
rechtsbuiten gezien. Eenige jaren ge
leden wc meenen tegen HermesD.
v. S. speelde hij met veel succes
links-buiten, zoodat o.i. de kans zeer
groot zou zijn, dat hij als rechts-bui-
ten nog beter zou voldoen, vooral daar
hij handig en vlug met den hal kan
dribbelen.
Maar zelfs, wanneer men deze „kracht
toer" niet zou aandurven, dan nóg had
den wij Visser als links-binnen ge
handhaafd en Bakker op den wing ge
zet.
Intusschen, nu de commissie anders
beslist heeft, hopen wij, dat we ver
keerd gezien hebben en zoo niet, dat
men, voor het te laat is, de opstelling
nog verandert.
In den wedstrijd tegen Excelsior
heeft H. B. S. zich niet van haar beste
zijde doen kennen. Dit behoeft echter
voor Stormvogels geen reden te zijn,
de zaken te kalm aan te pakken. De II.
B. S.-voorhoede moge niet het beste
deel van het elftal zijn, we zijn er van
overtuigd,, dat, wanneer er in de Storm
vogels-verdediging geen heter verhand
is, dan tegen O. D. S., deze voorhoede
dit niet ongestraft zal laten. Wat meer
systeem zal zeker geen kwaad kunnen!
Voor de overige wedstrijden verwij
zen we naar onderstaande prognostics!
O. D. S.—Quick Quick.
A. S. C.—U. V. V. gelijk.
ExcelsiorSparta Sparta
HaarlemBlauw-Wit Haarlem.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Dinsdagmiddag werd zekere G.
van Velseroord uit een café in de Am-
stclstraat alhier verwijderd. Toen de
politie hem wegens openbare dronken
schap wilde arresteeren pleegde hij
verzet. G. schijnt een lastig persoon te
zijn, daar het niet de eerste maal is dat
hij zich aan verzet schuldig maakte.
Aan het Noordzeestrand, nabij de
Zuidpier, werd Donderdagmidag, een
in verre staat van ontbinding verkee-
rend lijk van een manspersoon gevon
den. Het lijk is naar de Algemeene be
graafplaats vervoerd.
Door de politie is Woensdagnacht
alhier aangetroffen een minderjarige
Noor. Hij zcide te behooren op het
stoomschip de „Inger Benedictehet
welk in Zaandam lag. Den volgenden
morgen, toen men hem naar Zaandam
wilde transporteeren, bleek het schip
in het Noordzeekanaal alhier te liggen,
