ORGAAN VOOR Di
NTE VELSEN
Woensdag 24 October 1923
8e Jaargang
No. 102
IJMUIDER COURANT
OFFICIEEL.
BEKENDMAK1NO
Ingevolge artikel 0, 2e lid der Warenwet
1019 (Staatsblad no. 581).
Burgemeester en wethouders der gemeen-
li Velsen brengen ter algemeene kennis,
dit Johannes Sintenie, winkelier en melk
slijter te Santpoort, Bloemendaalschestraat-
weg 67, door den Kantonrechter te Haarlem
ii veroordeeld, tot een geldboete van 125.-
of tien dagen hechtenis, wegens het ver
koopen van volle melk, die ondeugdelijk
vin samenstelling was.
Velsen, den 18 October 1023.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
de secretaris, de burgemeester,
J. Kostelijk. Rijkens.
HINDERWET.
Burgemeester en wethouders der gemeente
Velsen, brengen ter openbare kennis dat
de verzoeken van:
M. Blom, te Velseroord, om op het per
ceel, kadastraal bekend Oemeente Velsen,
aldeeling IJmuiden, Sectie MNo. 1315, ach
ter het woon- en winkelhuis Zeeweg E 44,
een smederij te mogen oprichten, door hen
li toegestaan onder voorwaarden.
de Maatschappij tot Detailverkoop van
Petroleum .De Automaat", te Rotterdam,
om op het perceel, kadastraal bekend
Oemeente Velsen, afdeeling IJmuiden, Sectie
L No. 574, plaatselijk bekend Trawlerkade,
Wijk C No. 36, eene ondergrondsche
benzinewaarplaats met aftapinrichting te
mogen oprichten, door hen is toegestaan
onder voorwaarden.
Velsen, den 17 October 1923.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
De secretaris, De burgemeester,
J. Kostelijk. Rijkens.
SCHEEPVAART.
Waterstand IJmuiden.
October 1923 H.
water
L.
water
Dagen
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
24 V.M.
2.47
3.03
10.49
11.06
25
3.20
3.34
11.23
11.40
26
3.52
4.06
11.54
27
4.23
4.35
0.13
0.22
28
4.54
5.07
0.43
0.51
29
5.26
5 37
1.12
1.17
30
5.59
6.13
1.39
1.51
31
6.37
6.56
2.11
2.28
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Voor den politierechter te Haar
lem moesten zich de vorige week ver
antwoorden twee Chineezen, die hier
opium hadden binnengesmokkeld.
Voorts zekere E. G., een alhier wo
nende zeeman, van IJsland afkomstig,
wegens wederspannigheid tegen de po
litie. De getuigen vertelden dat het
een reuze-sterke kerel is en niet te ge
naken, als hij te veel op heeft.
Dus vond de politierechter het geen
geval, dat met een geldboete te gene
zen was, waarom hij hem op voorstel
van den officier tot drie maanden ge
vangenisstraf veroordeelde.
Zaterdag j.l. heeft het fabrieks-
personeel van de N.V. Algemeene Han
dels Centrale alhier afscheid genomen
van den technischen directeur der ven
nootschap, den heer H. F. Pronker, die
als zoodanig ontslag heeft genomen.
Dat de verhouding van werknemer
en werkgever uitstekend was, niette
genstaande den korten tijd van samen
werken, blijkt hieruit dat den schei
denden directeur een stoffelijk bewijs
van waardeering werd overhandigd en
mevr. Pronker door het fabrieksperso
neel met bloemen werd gehuldigd, een
en ander ging gepaard met een een
voudige maar hartelijke toespraak.
De heer Pronker bedankte allen ook
namens zijne echtgenoote voor de har
telijke bewijzen van sympathie van het
fabriekspersoneel ondervonden.
Liefdadigheids-uitvoering.
Vrijdag 2 November a.s. zal de Too-
neelvereeniging „Varia", van IJmui
den wederom een liefdadigheidsuitvoe
ring geven in het gebouw Thalia al
hier, waarin zij ten tooneele zal voeren
het bekende successtuk „Sonna", In
disch Tooneelspel in drie bedrijven
van Jan Fabricius.
Waar er zeer veel voor noodig is om
de inventaris van de lighallen der Tu-
berculose-Vereeniging aan te vullen en
te verbeteren, mag het een verblijdend
teeken genoemd worden dat Varia we
derom aan het verzoek van de com
missie gehoor heeft gegeven, die de
middelen tracht te vinden om het zoo
nuttige werk van de Tuberculose-be-
strijding in al haar geledingen zoo goed
mogelijk te doen zijn.
Moge -deze pogingen met een bezette
zaal beloond worden, dan is het een
sueeesavond voor Varia en voor de Tu-
berculose-Vereeniging in het bijzonder.
De commissie voor winterlezingen
deelt mede dat de lezing van Dr. H. T.
Oberman over „Het bestaan van het
kwaad" in het Gebouw voor Chr. Be
langen, niet zal plaats hebben op Vrij
dag 26 October, doch op Vrijdag 2 No
vember a.s.
- Het herstellen der dakbedekkin
gen van -de vischhallen B en C alhier
is opgedragen aan J. Schagcn te Twisk
voor f 2600.
Het maken van afrasteringen
langs en het besintelen van terreinen
van de Visschershaven alhier, behoo-
rende tot de werken tot verbetering en
uitbreiding van deze haven, is opge
dragen aan A. Kwantes te Velseroord
voor f 10842.
VELSEROORD.
De melkprijs alhier, die pas met 2
cent per liter verhoogd was, is binnen
een week alweer met een cent per liter
gestegen.
Een van de oudste ingezetenen
van Velseroord, die de geheele wor
dingsgeschiedenis onzer plaats heeft
meegemaakt, lange jaren brandmees
ter en bestuurslid der Chr. School, de
heer J. G. ten Broeke Sr., hoopt op 6
November met zijn echtgenoote zijn
gouden huwelijksfeest te vieren.
POLITIEPOST VELSEROORD.
Cevonden voorwerpen:
Een zwart lederen riempje, een man
telceintuur, een portemonnaie, een
blauwe mantelceintuur, een sleutel,
een zilverbon, een jongenskeep, een
jonge herdershond en een leesboek.
VELSEN.
Donderdagmiddag werd de politie
gealarmeerd daar men vermoedde dat
in de R. K. Kerk op Wijkeroog brand
was uitgebroken omdat deze kerk vol
rook stond. Bij nader onderzoek bleek
dat de motor die -de wind voor het orgel
verzorgt, te zijn warmgeloopen en in
brand geraakt. De motor is geheel ver
nield, doch door het tijdig ontdekken
zijn ernstiger gevolgen voorkomen.
Hl. Dbl.
De raadsleden hebben Zaterdag
middag weder een excursie gemaakt
naar het Hoogovenbedrijf. De Burge
meester en de gemeente-secretaris wa
ren niet mede en van de raadsleden
ontbraken de heeren Landeweert en
Tusenius.
De -directeur-generaal der Kon. Ned.
Hoogovens en Staalfabrieken leidde de
raadsleden zelf rond. Voorts was van
de directie aanwezig de heer Ingen-
housz en gaven voorlichting de inge
nieurs Petit en Teyinck.
Ditmaal werden in 't bijzonder de in
aanbouw zijnde cokesovens enz. in oo-
genschouw genomen. Met het oog op
de mogelijkheid van gaslevering dooi
de Hoogovens aan onze gemeente, was
deze excursie van beteekenis.
Het hoogoven- en staalbedrijf.
Feitelijk is het minder juist, althans
onvolledig, te spreken van een hoog
oven- en staalbedrijf te Velsen, schrijft
de N. R. Crt.
De koppeling van een cokesbedrijf
aan den hoogoven heeft aan de inrich
ting een uitbreiding gegeven die ver
boven den opzet van een enkel hoog
ovenbedrijf uitgaat. Men is daartoe ge
komen om economische en bedrijfs-
technische redenen. Het transport van
steenkool is goedkooper dan dat van
cokes, de opslag van steenkool is ge
makkelijker. Deze beide omstandighe
den wegen, omdat het hoogovenbedrijf
onafgebroken moet kunnen beschikken van het bezoek hebben zij hun dank
over een voldoenden voorraad cokes. geuit in goede wenschen voor het toe-
Bovendien moeten deze cokes voldoen nemend succes van het nieuwe bedrijf,
aan bepaalde eiscben wat hardheid,
afmetingen en samenstelling aangaat, t Naar men aan Hl. Dbl. mededeelt,
zoodat het aanbeveling verdient, dat ziJn door B. en W. aan het georgani-
het hoogovenbedrijf zelf zijn cokes kan seerd overleg nieuwe voorstellen toege-
maken. I zonden betreffende de Ioonen en ar-
Om deze redenen is, naar de heer Pe- j beidsvoorwaarden van het gemeente-
tit Woensdagochtend in de vergade- personeel. Deze voorstellen komen
ring van de vereeniging van Gasfabri-
kanten in Nederland uiteengezet heeft,
het hoogovenbedrijf te Velsen gekop
peld aan een cokesbedrijf. Maar dit
cokesbedrijf levert ook gas en als ne
venproducten, teer, benzol, sulphaat;
zoodat feitelijk het bedrijf te Velsen
zal worden een hoogoven met gas-,
sulphaat- en benzolfabriekcn.
Aan de overzij van het Noordzeeka- j
hierop neer, dat men het personeel zelf
de 81I2 voor pensioenstorting wil la-
ten betalen, een werkweek invoeren
van 48 uur, den vacantietoeslag der ar
beiders intrekken, alsmede rijwielver-
j goeding der ambtenaren.
Vrijdagavond kwam een fietsrijder,
j die door een voerman achterop gereden
werd, op onaangename wijze, door de
naai noordwestelijk van de Velser g,adheid van ,de,n wegj in .«nraki"R
spoorbrug, steekt dit fabrieksencom- I he' Paa'd' .De.f,at' verd «enigszins bescha
plex zijn schoorsteenen, torens en tran- j schadigd, doch de bereider kon zich in tijds
sportkranen op.
Dertig cokesovens
bergen.
eenigd in twee batterijen met een ca
paciteit van 400 ton cokes per etmaal
per batterij maken uit steenkool de co
kes. Voorloopig zal slechts één van de
ze batterijen in werking worden ge
steld. Bij de cokesovens sluit zich aan
de gasfabriek met zuiveringshnis en
secturateurs en bijgebouwen voor de
j bereiding van teer, benzol en sulphaat.
Het is een gasfabriek als elke andere,
i maar voorzien van een nieuw koelsy-
steem, dat het lek worden van de koel-
i buizen voorkomt, en maar weinig koel-
water behoeft, omdat ten eerste het
gebruikte koelwater opnieuw kan wor
den aangewend, en ten tweede de
luchtstroom, die langs de buizen kan
strijken, mede afkoelt. Deze gasfabriek
kan in volle bedrijf 35 millioen M3. gas
leveren. Een deel daarvan zal voorloo
pig, als proef, worden gebezigd voor
de verhitting der hoogovens en bet
stoken der ketels, de rest is vrij voor
distributie.
De vervaardigde cokes wordt in
gloeienden toestand in ijzeren wagons
met.onderstorting gevoerd naar den
koeler. Na afkoeling worden ze langs
een belling en verdeelroosters gestort
op een gummisportband, die ze
brengt naar den breker, waar ze op de
gewenschte maat worden gebroken.
Vandaar brengen onderstortwagens de
cokes naar de bunkers van de hoog
ovens. Er zijn twee hoogovens, waar-
van één zoo goed als gereed is, terwijl
I van den tweeden slechts de fundee-
ring en het geraamte staat. Elke hoog
oven beeft drie luchttorens, waarin de
lucht in door gas verhitte steenen ka
nalen wordt voorverwarmd tot 900
graden, alvorens ze door de gesmolten
ert.s-cokesmassa in den oven wordt ge
blazen. Een afvoerkanaal voert het
vervaardigde staal in vloeibaren toe
stand naar de giethallen, een ander af
voerkanaal dient voor de verwijdering
van de slakken. De capaciteit van elk
der beide hoogovens is 250 ton ruw-
ijzer per etmaal. Naar de zijde van het
Noordzeekanaal is ruimte over voor
uitbreiding van bet aantal hoogovens
zoodra de noodzakelijkheid blijkt.
Het fabrieksterrein ligt aan een open
haven, met drie honderd meter kade
muur, waaraan de ertsschepen direct
kunnen meren. Groote transportkra
nen lossen bet erts op een opslagplaats
achter de hoogoven. Een flinke elec-
trische centrale met krachtige moto
ren voor beweegkracht en voor bet sa
menpersen van de voor de hoogovens
benoodigde lucht, een ketelhuis met
reusachtige, met gas gestookte stoom
ketels en een keurig laboratorium vol
tooien de inrichting.
Het bedrijf is bijna gereed om in wer
king te worden gesteld. Tegen 15 No
vember hoopt de directie de hoogovens
te kunnen gaan stoken. Voor hun voor
verwarming is een tijd van 6 weken
noodig. Tegen 1 Januari 1924 zou dan
de geheele exploitatie met 1 hoogoven
in bedrijf kunnen worden gebracht.
Dan zal te Velsen staal kunnen wor
den gemaakt en zal, als de verwach
tingen worden vervuld, ons land een
nieuwe en blijvende industrie rijker
zijn.
Zeer vele leden van de vereeniging
van gasfabrikanten, niet betrokken bij
het cokesovenbedrijf, hebben onder
leiding en voorlichting van ingenieurs
van het hoogoven- en staalbedrijf de
grootsche inrichting te Velsen met be
langstelling bezichtigd. Na beëindiging
van Coppée, ver- j Een heer die gebruik maakte van het
urinoir bij de stoompont, kwam te laat
tot de ontdekking, dat daar met zwart
vernis gewerkt was. Van verschillende
zijden hoorden we de opmerking, dat eene
duidelijke aanwijzing ook voor hen aange
naam geweest zou zijn.
Te Wijkeroog is eene Buurtver-
eeniging opgericht, omvattende de Burge
meester Weertstraat en de Kruisstraat. Er
is een voorloopig bestuur gekozen.
Arbeidsbemiddeling Velsen.
Als werkloos ingeschreven op 20
October 1923:
7 timmerlieden; 5 schilders; 2 stuca-
doors; 1 mach. houtbewerker; 1 man
denmaker; 1 meubelmaker; 1 zeilma
ker; 1 bakker; 3 kantoorbedienden; 5
visschers; 5 machinisten; 10 stokers;
1 metaaldraaier; 5 bankwerkers; 2 ke
telmakers; 2 electriciens; 3 smeden; 1
plaatwerker; 1 hoorder; 1 modelma
ker en 95 diversen.
SANTPOORT.
Door de Rijkspolitie alhier wer
den in den nacht van Vrijdag op Zater
dag twee personen aangehouden we
gens het stroopen met een lichtbak.
Het waren twee Haarlemmers, v. d.
A. en Z. genaamd.
INGEZONDEN.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekti
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dm
3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een de/
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 12
te Velseroord.
en dat zoowel uit die vragen zeiven als
i uit baar verschillende beantwoor-
ding weer verschillende andere vragen
moeten voortvloeien, als ook dat ande
re vragen en het antwoord, dat men
daarop geeft op de beantwoording de
zer vragen van invloed moeten zijn,
I zooals bijvoorbeeld de vraag, of we
voor dit geld of minder een betere
vloot zouden kunnen krijgen. Maar in
hoofdzaak is in deze drie vragen toch
de kwestie gesteld, waarvoor men zich
bij de beoordeeling der Vlootwet ge
plaatst ziet en is uit de antwoorden
het verzet in zijn verschillende vormen
en graduaties te verklaren, dat zich
zoowel in het land als in de Tweede
Kamer getoond heeft. De heer Van Ra-
vensteyn onderscheidde dit verzet in
twee groote groepen: het ideëele van de
arbeiderskringen en het opportunisti
sche van den Vrijheidsbond. Een derge
lijke onderscheiding lijkt wat erg sim
plistisch en houdt blijkbaar geen nade
re rekening met de onderscheidene mo
tieven, waaruit zoowel het ideëele als
het opportunistisch verzet, maar het
laatste vooral, kan voorkomen. Het
ideëele verzet, dat de heer Van Raven-
steyn op het oog had, houdt ongetwij
feld wel het meest volstrekte en be
sliste antwoord op de eerste der drie
vragen in. Het veroordeelt iedere be
wapening en werd behalve door den
heer Van Ravensteyn vooral ook door
mejuffrouw Groeneweg uitgesproken,
die zich tot tolk maakte van het verzet
van de vele vrouwen en moeders, onder
wie, naar ze tegenover den heer Duy-
maer van Twist volhield, ook vele van
christelijk en en orthodoxen huize.
Maar een dergelijke veroordeeling kan
nog voortvloeien uit de gedachte der
weerloosheid maar ook uit de meening,
dat bewapening nooit doel treft, zooals
de heer Marchant beweerde, toen hij
Mr. Loder en zijn Internationaal Ge
rechtshof een beter bescherming voor
ons noemde dan vloten of uit het ver
moeden, dat ze in de bepaalde situatie,
waarin we als kleine mogendheiid ver-
keeren, geen doel treft. In elk geval zit
ten we hier in de beantwoording van
de vraag: Is ze noodig? De principieele
tegenstanders van bewapening ant
woorden natuurlijk onvoorwaardelijk:
Maar daarnaast stonden in de
Tweede Kamer blijkbaar anderen, die
ze na de Washingtonsche conferentie
en in de tegenwoordige internationale
verhoudingen niet noodig achten. Al
thans voor ons niet.
Maar de heer Van Ravensteyn uitte
Mijnheer de Redacteur!
Vergun mij een klein plaatsje in uw
blad, waarvoor mijn dank.
Tot mijn verwondering vernam ik,
als dat de werkverschaffing voor de
werkloozen in deze gemeente is stop
gezet. Hoe lang deze stopzetting zal
duren, is mij tot heden toe nog niet he
kend. Het lijkt mij in dezen tijd wel een
eigenaardig iets, temeer nog alsdat er n(Ten
in de raadszitting van Woensdag 17
October 1923 niets van bekend is ge
worden, om welke reden deze stopzet
ting is geschiedt.
Ik kan toch niet aannemen als dat B.
en W. en de raadsleden van de veron-
derstelling zijn, alsdat er thans in de baarbij het vermoeden, dat de voorge-
gemeente geen werkloozen meer zijn,
dan verwijs ik hen naar de mededee-
ling van de Arbeidsbemiddeling van 13
October 1923, waar nog 189 werkzoe
kenden stonden ingeschreven.
A. VISSER.
BURGERLIJKE STAND.
Gemeente Egmond aan Zee.
Ondertrouwd: Willem Hendrik de
Graaf, en Aafje Dekker.
O e b o r e n Jan, zoon van Arie Visser
en Marie de Groot.
Overleden: Jansje de Jong, 79 jaar,
echtgenoote van Huibert van PelSimon
Oenet, 28 jaar, echtgenoot van Orielje
Hoebe.
UIT ONS PARLEMENT.
De heer Van der Bilt vatte de vragen,
die bij de behandeling der Vlootwet
van zelf rijzen en welker beantwoor
ding voor de persoonlijke meening over
die wet en ten slotte voor de wet zelf
beslissend moeten zijn, in deze drie sa
men: Is de wet noodig? Is zij doelma
tig? En kunnen we haar onmiddellijke
invoering betalen? Het is duidelijk, dat
deze vraag slechts de hoofdvragen zijn
nomen vlootbouw Engelsche belangen
zou moeten dienen waarvoor hij als
eenige verklaring het woord petrole
um vond en dat zij een partij kiezen te
gen Japan in een toekomstigen oorlog
beteekende.
De vraag naar de doelmatigheid
hangt met deze vraag naar de noodza
kelijkheid natuurlijk ten nauwste sa
men. Feitelijk valt die vraag in ver
schillende andere vragen uiteen. Men
kan namelijk vragen: Is het voor ons
als kleine mogendheid doelmatig een
vloot te bouwen, dat wil zeggen, kun
nen we er ons doel, de handhaving on
zer neutraliteit, in dit geval de neutra
liteit van Indië, voor welks verdedi
ging de nieuwe vloot bedoeld is, mee
bereiken? Neen, antwoordende heeren
Marchant, Hugenholtz en anderen vol
mondig; we kunnen met zoo'n pruts
vlootje tegen de vloten der groote mo
gendheden niets uitrichten. Toch wel
meenen de heeren Snoeck Henkemans,
Van Vuuren en anderen.
Maar naast deze vraag omtrent de
doelmatigheid staat nog die andere: Is
deze vloot, die wordt voorgesteld, in
staat ons de bereiking van ons doel te
waarborgen en is zij daartoe beter in
staat dan een andere vloot, die wij bij
