I IJmuider Courant I Zaterdag 27 October 1923. 2e blad. I r" OFFICIEEL. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders der gemeente l Velsen, brengen ter openbare kennis dat ter Gemeentesecretarie ter inzage ligt een verzoek met bijlagen van M. J. Rolvink, te Velseroord, om ver- I gunning tot het oprichten van een bakkerij, op het perceel kadastraal bekend Gemeente ft Velsen, Sectie F No. 2811, gelegen aan 3 den Hagelingerweg. Op Woensdag, den 14 November 1923, des voormiddags te elf uren, zal ten Gemeente- huize gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit verzoek in te brengen en deze mondeling en schriftelijk toe te lichten. Zoowel de verzoeker als zij, die bezwaren hebben, kunnen gedurende drie dagen voor het bovenvermelde tijdstip op de Secretarie der Gemeente kennis nemen van de ter zake ingekomen schrifturen. Voorts wordt er aan herinnerd, dat vol gens de bestaande jurisprudentie niet tot beroep gerechtigd zijn zij, die niet overeen- komstig artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeentebestuur of een of meer zijner leden zijn verschenen, teneinde hunne bezwaren mondeling toe te lichten. Velsen, den 24 October 1923. Burgemeester en wethouders voornoemd, De secretaris, De burgemeester, J. Kostelijk. Rijkens. VOLKSONTWIKKELING, i Gelukkig wordt er ook in onze ge- meente wel wat gedaan voor de volks ontwikkeling. Wij hebben verschillen- de comité's voor Winterlezingen, die ons eminente sprekers brengen met in teressante onderwerpen; wij hebben i ook het Nutsdepartement, dat eveneens bezig is door lezingen ons kennis bij te brengen. Toch zou o.i. hier veel meer gedaan kunnen worden, al behoeven we dan I niet juist een Volksuniversiteit te heb ben. Maar wij betreuren het toch dat hier alle wetenschap zoo bedekt wor- i den gehouden. Wij hebben ook een i Rijks Hoogere Burgeschool en dus C een aantal leeraren, die ons van hun kennis zouden kunnen meedeelen. Het is toch niet zoo, dat die kennis alleen "j voor de leerlingen der school bestemd is. Er is ook een samenleving. Nu weten wij wel dat onze gemeente 1 een zeer eigenaardige is. Men is er niet zoo spoedig ingeburgerd. Vooral niet als men in Santpoort woont, dan weet men betrekkelijk weinig van hetgeen in IJmuiden en Velseroord woelt en werkt. Dat is in een kleine stad heel anders, daar is alles veel intiemer en wordt men in dit intieme leven van een klei- nen kring sneller opgenomen. Maar wat in een plaats als Purmer- j end kan, is toch ook in onze gemeente mogelijk. Daar is de Rijks H. B. S. op denzelfden dag als de onze geopend. En daar hebben de leeraren al dadelijk van hun kennis meegedeeld aan de in gezetenen, door het organiseeren van cursussen. En ook dezen winter zal dit weer het geval zijn. Deze cursussen worden georganiseerd door het Nuts- R O ND OM DE WERELD. e door M. B. O. Jr. 'f (Nadruk verboden). B a 2 8 Juli 1923. Deze morgen stonden we om 9 uur ge- v kleed en wel beneden. Na ontbeten te c hebben gingen we om half-elf Antwer- pen in. Allereerst stapten we op het n Centraal Station af om onze kaarten te halen. Een prachtig gebouw het sta- id tion. De voorkant is gelegen tegenover de mooi aangelegde Kaizer Lei met z'n t groote hotels. De vestibule van het sta ll tion is een bezoek waard. Zoo gauw d men binnenkomt ziet men de breede monumentale trap die naar de verschil- jj lende perrons voert. Wij moesten aan <1 de goederenafdeeling zijn, doch toen nj we daar kwamen, bleek ons dat we ons pakket kaarten maar niet zoo een, twee, drie konden krijgen. We moesten naar de Bassins het goederen-douane depot 3 aan den anderen kant (Noord) van i Antwerpen. Wij besloten dan op een li anderen dag heen te gaan. We liepen de reeds genoemde Kaizer Lei af en kwamen toen op de mooie breede Meir, jL 'het hartje van Antwerpen. Op de Meir vindt men de grooe bank- en kantoor- i, gebouwen, langs de Oude Beurs verder bereikten we de Groote Markt, de trotsch der Antwerpenaren. Zoo gauw I men de Groote Markt opkomt, ziet men .1 het prachtige stadhuis, een magnifiek bouwwerk. Het front beslaat de gehee- le breedte van de Markt. Links van het stadhuis treft men verschillende mooie huizen met hun rijk versierde oude ge- departement en kosten f 1.00, f 1.50 of f 2.50. De directeur der Rijks H. B. S. geeft b.v. een cursus van 16 avonden, waarvan de kosten f 2.50 bedragen. Het mooie daar is, dat behalve de leeraren der IT. B. S. ook anderen me dewerken aan de volksontwikkeling, zelfs uit den omtrek. Een der predikan ten b.v. zal een cursus geven over „Waarheid en waarheden van het Christendom", de directeur der gasfa briek (die al meermalen lezingen hield over het bedrijf) over Staathuishoud kunde en Statistiek, een tweetal ge- neesheeren zal ook weder een cursus geven. Dat is tocli een benijdenswaardig iets. Men kan daar genieten op cursussen over kunst, geneeskunde, natuurkunde, letterkunde, aardrijkskunde enz. En dat alles voor 15 cent per voordracht. Wij worden er jaloersch op en wij vra gen dan ook of de leeraren der H. B. S. of de predikanten, doctoren enz. in on ze gemeente dit ook niet willen doen in onze gemeente. Of willen zij liever hun licht onder de korenmaat houden? Wij hopen van niet. Laat men me dewerken om ons volk te ontwikkelen. Het zal de menschen nader tot elkaar brengen en wij zullen er ook betere „Velsenaren" door worden. Wij zullen er ook elkaar door leeren kennen en het zal daardoor geven meer saamhoo- righeidsgevoel. En zoo zal het ons allen verrijken. Zou het zelfs voor dezen winter nog niet mogelijk zijn. Waarom moet er een jaar verloren gaan? G. V. VAN DEN WACHTTOREN. Hoogere belastingen op bier en thee. Minister Colijn heeft zijn wetsont werp ingediend, waardoor de bier- en de theedrinker getroffen zullen wor den. In zijn toelichting staan een paar vrij duistere opmerkingen. Minister Colijn schrijft daarin: Door gelijktijdig eene hoogere belasting te vorderen zoo wel van bier als van thee, stelt de on- dergeteekende zich voor te bevorderen, dat de nieuw op te leggen lasten gelijk matiger zullen drukken op de bevol king der verschillende deelen van het land, dan het geval zou zijn, indien slechts een dier artikelen werd belast. Wat wordt daarmee bedoelt? Het meeste bier wordt gedronken in de Zuidelijke provincies en de groote steden, maar wordt elders zooveel meer tbee gedronken? Mag men de tegen stelling maken: bier of thee? Het bier gebruik in de gezinnen komt in Bra bant en Limburg wel voor en daar zal de bierflesch dus wel den theepot ver vangen. Maar het meeste bier wordt in café's gebruikt door hen, die thuis daarom to oh nog de thee niet laten staan. Bovendien zou er veel voor te zeggen zijn, om het biergebruik wel zwaarder te belasten maar de thee niet, omdat thee toch een veel onschuldiger drank is. De minister denkt uit bier zes en uit thee zeven millioen belasting te halen. Dat bier duurder wordt, kan men als drankbestrijder goedkeuren; het gebruik zal er zeker door dalen. Volgens het ontwerp zal het invoer recht van thee van f 25 tot f 100 per 100 K.G. toenemen. Dat is waarlijk geen kleinigheid. Een pond thee wordt dus S7lja cent duurder. Thee is een goedkoo- Op de Markt voor het stadhuis ziet men het standbeeld van den Romein- schen ridder Brabo, de hand van den Reus Druon Antigoon in de Schelde werpende. Volgens de legende woonde deze reus Antigoon op een sterke burcht aan den oever der Schelde. Ieder schip wat passeerde moest een zware tol betalen. Zoo de schipper niet beta len wilde, werd hij door den reus Anti goon de rechterhand afgekapt, welke de reus dan in de Schelde wierp. Om de menschheid van dien reus te bevrij den viel de Romeinscbe landvoogd van dien streek, Salvius Brabo, Antigoon aan en velde hem heer, waarna hij de rechterhand van den reus afkapte en insgelijks in de Schelde wierp. Ziedaar de voorstelling van het standbeeld. Van de Groote Markt trokken wij naar de Groenplaats, waar het standbeeld van Rubens, de groote schilder, staat. Deze Groenplaats staken wij over en gingen het Hoofdpostkantoor binnen, waar wij de brieven die voor ons gekomen wa ren Poste-Restant afhaalden. Daarna gingen wij terug naar ons hotel, waar wij den inwendigen mensch versterk ten. Hier in 't hotel bleven wij tot des avonds 8 uur, onderwijl de tijd benut tende met brieven schrijven. Om acht uur gingen we de deur uit om te zien of we wat kaarten konden verkoopen, maar het was zeer warm en alle men schen zaten op de terrassen, dus zeer moeilijk werken voor ons. Terwijl we zoo liepen te dwalen door de verschil lende straten, passeerden we het groo te luxieuse cabaret Gaité. Het was toen middernacht. Hier werden we aange sproken door een chique gekleed heer die buiten or z'n stoel zat te genieten pe volksdrank, waaraan de meesten bijzonder gehecht zijn. In den oorlogs tijd werd wel f 18 voor een enkel pond je thee gegeven. Men kan in ons land het theegebruik zeker wel onschadelijk noemen. Het vele drinken van sterke thee als in Ierland en Rusland is hier onbekend. Tbee is wel een genotmiddel maar neemt zoo'n groote plaats in on ze levensgewoonten in, dat men het haast wel een levensmiddel mag noe men. Daarom is het te betreuren, dat de thee zoo zwaar belast zal worden. Hierbij komt ook sterk het onrechtma tige in den belastingdruk uit. Immers de millionair betaalt voor zijn kopje thee evenveel belasting als de arme, die zich de weelde niet kan veroórlooven er een schepje suiker bij te voegen. Sla d'r op sport. Men behoeft nog volstrekt geen te genstander der sport te zijn en kan zelfs haar groote verdiensten, het aan- kweeken van een ferm, sterk, jong ge slacht erkennen en toch heel veel, dat in de sportwereld gebeurt, afkeuren. Op zichzelf is het al een kwaad, wan neer jongelui te veel tijd aan de sport geven, ten koste van hun studie en werk. Erger nog is het, wanneer de sport hen verruwt, de vechtinstincten in hen wekt. Het is niet toevallig, dat in dezen tijd op alle gebied slechts ma laise is behalve op dat der sport en dat van de sporten juist voetbal en boksen vooraan staan. De oorlog heeft den sti'ijder ook in de beschaafde volkeren gewekt en physieke prestaties, buiten gewone toeren, waarbij het op kracht vooral aankomt, als buitengewone, groote daden doen zoeken. Het is daarom ook, dat de ruwe vechtsport va,n voetbal en boksen zoo zeer in zwang is. Meermalen gebeurt het, dat na afloop van een wedstrijd de scheidsrechter tegen bet publiek door de politie beschermd moet worden, om dat dit ook vechtlustig geworden, wraak wil nemen wegen een naar zijn oordeel verkeerde en partijdige hou ding van den scheidsrechter. De stem ming van het publiek bij een voetbal match is ook niet bewondering voor vlugheid en kordaatheid, maar de op winding van den strijd en de lust, om aan te hitsen steeds feller en feller. De bokswedstrijden zijn zoo ruw, dat in meerdere staten van Amerika de vrou wen er niet toegelaten worden. Een man als Carpentier schijnt een heer te zijn in den besten zin, maar verscheide ne boksers hebben een beschaving, die omgekeerd evenredig is aan de gewel dige kracht van hun lichaam. Siki zou een gevaarlijk individu zijn, een echte vechtersbaas, berucht bij het publiek en de politie, als hij niet een der groot ste boksers der wereld was. Welke ru we manieren er in de sportwereld heer- schen, blijkt uit het afscheid, dat Moes kops, de groote wielrenner bij zijn af scheid in Parijs, vanwaar hij naar Amerika is afgereisd, genomen heeft van den heer Plunkett, een sportjour nalist, die niet altijd even waardeerend over onzen landgenoot met zijn wereld roem als wielrijder geschreven heeft. Moeskops heeft hem een-schop gegeven tegen dat deel van het lichaam, waar de rug ophoudt en de beenen beginnen. Vooral onder de beroepssportlui heerscht een geest van onbeschaafd- van den avond. „Zeg, jongens heb ik jullie niet gezien op den weg tusschen Tilburg en Breda," was z'n vraag. Wij antwoordden dat zulks wel mogelijk was. Daarop noemde hij de datum van den dag, welke hij in z'n auto ons voor bij gesnord was. Dit klopte met ons stempelboek. Wij vertelden hem toen wat wij van plan waren en toen bleek het dat we met den directeur van het cabaret zelf spraken. Welwillend stond hij ons toe om kaarten te verkoopen in de zalen van het cabaret. Wij werden officieel aan het publiek voorgesteld en maakten daarop goede zaken. Ik zag daarmee verschillende Hollanders, die ik van naam kende. Na dit intermezzo kwamen we eindelijk vermoeid in ons hotel aan te half een, een uur waar we spoedig in bed kropen. Hiermede eindig ik met een verdere beschrijving te geven van ons wederva ren te Antwerpen tot den volgenden reisbrief. Nu wil ik eerst op voorband een kleine beschrijving geven van den strijd welke in België heerscht tus schen het Vlaamsch (Nederlandsch) sprekende gedeelte en het Waalsch (Fransch) sprekende gedeelte. België is een land dat geen eigen taal, geen moe dertaal bezit. De Belgische taal bestaat niet. De moedertaal der Vlamingen is Vlaamsch, der Walen Fransch. Iemand die Fransch spreekt (dus Waal of een bastaard Vlaming) vindt alle rijksbe trekkingen voor hem geopend. Een Vla ming die geen Fransch kent kan ge noemde betrekking nooit krijgen. Wat is nu het geval wanneer een Vlaming (dat zijn alle bewoners van Vlaanderen, hetwelk de grootste helft van België beslaat) zich moet begeven naar een heid, die aan de sport kwaad doet. De sport moet niet verhinderen de schoo- ne harmonie tusschen lichaamskracht en zachtheid van gemoed. Het ongevaarlijke vliegen. We hebben bijna allen nog niet zoo lang geleden plechtig verzekerd: In zoo'n ding waag ik me nooit 1 En we vonden bet niet heldhaftig maar schan delijke waaghalserij, als een kennis ons verzekerde, dat hij een kwartiertje ge vlogen had tegen den prijs van vijf en twintig gulden. Geld weggooien en zijn leven wagen, hoe komt men tot die dwaasheid! En nu bij het lezen van het verslag der Kon. Luchtvaart-Maat schappij komt op eens de gedachte bij me boven: Ik zou toch wel eens een vliegtochtje naar Parijs of Londen wil len maken. De reis door de lucht is zoo ongevaarlijk en bovendien zoo goed koop geworden, dat men nu niet meer gek maar als een behoorlijk verstan dig man in plaats van per trein of per boot per vliegtuig een buitenlandsche reis kan doen. Het vervoer neemt bij de K. L. M. sterk toe. Van April tot Oct. heeft deze luchtmaatschappij bijna 3000 passagiers en bijna 100000 K.G. goede ren vervoerd. Vooral het aantal passa giers is zeer toegenomen en de reiskos ten per vliegtuig zijn aanmerkelijk ver laagd. Men vliegt voor f 48 naar Parijs of Londen, voor f 22.50 naar Brussel. Het is slechts weinig duurder dan de spoorreis. De luchtdienst werkt zeer regelmatig; maar hoogst zelden wordt er wegens boos weer niet gevlogen. On gelukken zijn er dit jaar niet gebeurd. De K. L. M. denkt erover een dienst Am sterdam-Marseille te openen voor rei zigers, die naar Indië moeten en zoo een heel stuk zeereis kunnen uitwin nen. Hoe ongevaarlijk het vliegen is ge worden, kan blijken uit het feit, dat al le Nederl. levensverzekeringsmaat schappijen op een na geen premiever- hooging meer vragen van vliegende po lishouders. De Rijksverzekeringsbank heeft de premies voor de ongevallenver zekering van het personeel der K. L. M. aanzienlijk verlaagd. Er moet voor hen minder premie betaald worden dan voor glazenwasschers. Dat alles stelt gerust en zoo zullen steeds meer ertoe komen, om zij het eerst nog met een benauwd hart bij het vertrek en het gevoel, een held te zijn bij de aankomst aan het doel, c^n vliegreis te wagen. Schoopeeren. Men behoeft niet bang te zijn, dat we aan het eind der uitvindingen en ont dekkingen gekomen zijn. Waarschijn lijk staan we nog maar aan het begin eener wonderwereld en zullen onze kindskinderen ons even achterlijk en stumperachtig in ons werk, onze me thoden, onze werktuigen vinden als wij onze overgrootouders. De Zwitser Dr. Schoop heeft een pi stool uitgevonden, dat geladen wordt met metalen staafjes, die daarin smel ten, waarna het metaal op een of ander oppervlakte uitgespoten wordt. Men heeft reeds dergelijke pistolen voor verf en cement. Op een stuk papier, hout, ijzer kan men aldus naar verkiezing- een dikkere of dunnere laag zink spui ten. In verschillende bedrijven zal het rijksgebouw (tribunaal, gerechtshof of verdere openb. instelling), dan moet hij z'n moedertaal Vlaamsch verloochenen en Fransch spreken. In Gent, de groote Vlaamsche stad, waar zich bevindt de Gentsche IToogeschool wordt geen Vlaamsch gesproken, doch in het Fransch onderwezen. Wat willen de echte Vlamingen nu? Vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool, gelijke rechten met de Walen en erkenning van de Vlaamsche taal. Verder heeft deze strijd den laatsten tijd een diepere zin gekregen door de stichting van de Frontpartij. De leden dier partij zijn hoofdzakelijk de Vlaamsche soldaten welke aan het IJzerfront gestaan heb ben. Deze willen meer namelijk een zelfstandig Vlaanderen. Hun leus is: Vlaanderen Vlaamsch of „Met de Wa len als het gaat, zonder de Walen als het kan, tegen de Walen als het moet." De hoofdzetels dier Vereeniging zijn ge vestigd in het Gebouw „El Bardo" en de „Vlaamsche Leeuw" Verschillende voormannen der Vlaamsche partij zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen, o.a. Dr. Borms, beschuldigd van Activisme, (Activisten waren zij die gedurende de bezetting de Duitsche hulp accepteer den voor den Vlaamschen strijd), dr. Jacobs en anderen. De herdenkingsdag der Vlamingen is 11 Juli (De Gulden- sporendag). Deze dag (11 Juli) is de verjaardag der Guldensporenslag geleverd in de 14e Eeuw. Toen ook maakten de Vla mingen zich vrij van de Fransche over- heersching. In 't jaar 1920 op den Gul- densporendag werd bij den Vlaamschen Propagandastoet de jonge man Her man van den Reeck, oud 19 jaar, door gebruik van het Schoopeerpistool groo te voordeelen brengen. Men kan er ijzer prachtig mee verzinken, waardoor het volkomen roestvrij wordt. Groote ijzer constructies, die 1111 telkens weer ge verfd moeten worden, zullen in de toe komst zeker geschoopeerd worden. Men kan er ijzeren ramen mee roestvrij ma ken, zoodat ze veel meer gebruikt wor den, dan nu het geval is. De fabriek van Stork past de nieuwe vinding reeds toe evenals de fabriek Metallito voor allerlei binnenbetimmeringen en de fabriek van F. W. Braat voor stalen ramen. Als wij nu ook nog de wijsheid von den en betrachtten, om al die uitvin dingen dienstbaar te maken aan het ge luk en den vrede der wereld, zou de nieuwe tijd waarlijk gekomen zijn. Algemeen begrijpelijk. ITet is wel eens een eerste eisch van allen, die spreken of schrijven voor de massa, het gewone publiek, dat zij voor allen begrijpelijk zijn. Het geldt ook voor de musici, die volksconcerten geven. Kerkconcerten zijn tegenwoor dig in zwang. Er zijn zeker organisten, violisten, zangers, die daar hun pro gram samenstellen voor hen, die wel natuurlijk musicaal gevoel bezitten maar tocb geen zware muziek kunnen genieten. Maar we hebben toch ook meermalen orgelnummers hooren uit-,, voeren, waarvan negentig procent van-' het publiek dacht: Wat een lawaai! Je krijgt er hoofdpijn van! Ook vele schrij vers doen weinig moeite, om in duide lijke, algemeen bekende woorden te schrijven. Zelfs volksbladen staan vol met woorden en uitdrukkingen, die al leen door gestudeerden hun rede moet opsieren. Ze doen even weinig, om door ieder begrepen te worden als de Griek- sche filosoof, die bij voorkeur zoo duis ter mogelijk schreef, opdat de massa zich niet met filosofie zou bemoeien, die alleen voor weinige fijne geesten bestemd zou zijn. Ook van den kansel wordt vaak ge zondigd tegen den regel, dat men alge meen begrijpelijk zal spreken tegen het groote publiek. Men geeft theologische bespiegelingen, haalt woorden aan, die men wel drie maal moet lezen, voordat men ze verstaat en die bij het eerste aanhooren dus zeker verloren gaan, men noemt allerlei schrijvers, waarvan het publiek nooit gehoord heeft, ge bruikt fijne dogmatische onderschei dingen, die alleen voor enkele fijnproe vers in de leer zijn. In een kerkdienst in Newherg, Ore gon, sprak onlangs een beroemde en geleerde geestelijke. Toen hij zijn amen had uitgesproken, riep een oude dame met een stem, die de lucht wel scheen te snijden: Jezus heeft gezegd: Weid mijne lammeren! en niet: Weid mijne giraffen! Een boer, die onder het publiek was, heeft den dominee later een aardigen brief geschreven over dien zonderlin gen uitroep. We nemen er een gedeelte uit over: „Gewoonlijk dominee, geeft u ons geschikten kost. Maar toen ik uw preek drie weken geleden hoorde, moest ik wel denken, dat u over negen tig procent der hoofden heenschoot. De preek was misschien goed voor de gi raffes maar de lammerkens kregen de politie doodgeschoten. Alle officieele stoeten mogen hunne route nemen in Antwerpen over de Groote Markt, aan den Vlaamschen Stoet is zulks verboden Toch wilden ze deze maatregel ontdui ken en over de Groote Markt gaan. Ze werden daarbij door de Antwerpsohe politie uiteengeslagen en deze wilde toen de Vlag die Vlaamsche meisjes medevoerden, afnemen. Herman v. d. Reeck wierp zich als Vlaming tusschen de vlag en de politie als borstwering. Toen werd het bevel gegeven tot schie ten en werd hij doodelijk getroffen. De ze strijd welke zoo voor een vreemde ling niets gelijkt, is zeer fel in België en wij hebben dan ook gezien dat ze met de hevigste woede gevoerd wordt al is het niet met de wapens. Wat de Vlamingen en Walen betreft moeten wij het navolgende uit onder vinding verklaren: Bij de Vlamingen hebben wij op onze verdere reis een zeer gastvrij en vriendelijk onthaal ge noten en kunnen wij niet anders zeg gen, alsdat een Vlaming het hart op de rechte plaats draagt, daarentegen bij de Walen kregen wij bij wijze van spre ken geen stuk droog brood, de enkele goede uitgezonderd. De Wereldreizigers.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1923 | | pagina 5