ORGAAN VOOR DE G!
LSEN
Ho. 7
Zaterdag 24 November 193S
9e Jaargang
IJMUIDER COURANT
Abor nementsprijjf 1.— per 3 maanden, franco per post 11.35
Aboi nementen worden aangenomen aan bet Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiên van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd bet Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, IJMU1DEN.
Advertentiên uiterlijk in te zenden
WOFNSDAQ tot 0 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Verschuilt W oensdags Zaterdags
Uitgave van de N. V. U1TOEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmulden
■»4id«Ili,e» 40 cta. por r.j.1 Ad,erte«tie, 11. en m S reeel.
ir-roI° -Tjgel meCï c ComPaet geratte advertenties van 1 t en m. 5
regels f 1.25, iedere regel meer 26 ets. Kleine advertenties en familieberichten
soemede vereeniglngs advertenties nit de gemeente, uitsluitend bij voomitbeta-
t1/'™ 1 4,ot e® met 6 regala f0.76, iedere regel meer 15 ets. Bfi niet oontante
betahng worden de gewone prijion berekend Advertenties ,adreB bureau van
-ÏJ* li i?5 T°0r b"or?iln8 TM op advertenties ingekomen brieven
wordt 1§ ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelpryzen worden met
t ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Velsen
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EERSTE BLAD
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het oude en
hei; nieuwe adres, NIET aam
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
■even De Administratie.
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten blf
VOORUITBETALING
slechtslS Cent per regeL
OFFICIEEL.
Bekendmaking Drankwet.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Velsen brengen ter openbare kennis, dat op
15 Nov. 1923 bij hen is ingekomen een
verzoekschrift van:
Bernardus Lammers, van beroep werkman,
wonende te Velsen, om verlof voor den
verkoop van alcoholhoudenden drank
anderen dan sterken drank in de navolgende
localiteitgelagkamer van het perceel,
plaatselijk gemerkt F 1 en gelegen aan de
Oildenlaan aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening
dezer bekendmaking kan een ieder tegen
het verleenen van dit verlof schriftelijk
bezwaren bij Burgemeester en Wethouders
inbrengen.
Velsen, den 16 November 1923.
Burgemeester en wethouders voornoemd.
De secretaris, De burgemeester,
J. Kostelijk. Rijkens.
DIENSTPLICHT.
Bekendmaking van uitspraken in zake
vrijstelling.
De Burgemeester van Velsen brengt ter
algemeene kennis, dat omtrent aanvragen
om vrijstelling van den dienstplicht betref
fende den hieronder genoemden persoon de
uitspraak is geschied
1. Simon Numan, lichting 1924, wegens
broederdienst, voor goed vrijgesteld, bij
besluit van Oed. Staten van Noordholland,
14 November 1923, No. 6.
Tegen elke uitspraak kan binnen tien
dagen na den dag dezer bekendmaking in
beroep worden gekomen door
a. den ingeschrevene, wien de uitspraak
geldt, of diens wettigen vertegenwoordiger;
b. elk der overige voor deze gemeente
voor dezelfde lichting ingeschreven personen
of diens wettigen vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift, daartoe aan de Koningin
te richten, moet met redenen zijn omkleed
en worden ingediend bij den burgemeester,
ter secretarie dezer gemeente. De burge
meester zorgt voor de doorzending van
het verzoekschrift.
Voor zooveel betreft uitspraken door
Qedeputeerde Staten gedaan, kan bovendien
de Commissaris der Koningin binnen
denzelfden termijn bij de Koningin in beroep
komen.
Velsen 17 November 1923.
De burgemeester voornoemd,
RIJKENS.
OPENBARE VEROADER1NO
van den gemeenteraad van Velsen op
Dinsdag 27 November 1923, des namiddags
7 uur ten gemeentehuize.
AOENDA
1. Ingekomen stukken en mededeelingen.
2. Verleenen van machtiging tot het aan
gaan van een overeenkomst tot het
in beheer en onderhoud aanvaarden
van den toegangsweg naar het station
Santpoort en verleenen van een crediet
voor verbetering van dien weg.
3. Wijziging van de verordening tot
regeling van het grondbedrijf.
4. Aankoop van grond te Jan Oijsenvaart.
5. Idem te Santpoort.
6. Crediet voor het rioleeren van den
Oroote Hout- of Koningsweg en van
den Kruisbeek- of Oude Schulpweg.
Beroepschrift van het P. E. N. tegen
de weigering eener bouwvergunning.
Vaststelling van een tarief voor het in
medegebruik nemen van schoollokalen.
Aanvulling der verordening op de
winkelsluiting, met betrekking tot den
verkoop van melk en melkproducten.
Wijziging en aanvulling der algemeene
politieverordening.
Vaststelling van een nieuw reglement
van orde voor de vergaderingen van
den raad.
112. Wijziging der verordening op den
rechtstoestand der ambtenaren.
13. Praeadvies op het adres van de af-
deeling Noordholland van den Nederl.
Bond van gemeenteambtenaren om
toelating tot het georganiseerd overleg
en in verband daarmede wijziging der
betrekkelijke verordening.
14. Vergoeding voor boventallige leer
krachten.
15. Praeadvies op het adres van Mej. A.
C. Kreijenbroek e. a. om uitbetaling
van vergoeding voor het geven van
onderwijs buiten de schooluren.
16. Idem op het adres van het bestuur
der IJ. V. V. „Stormvogels" te IJ muiden
om gebruikmaking van een gymnastiek
lokaal van één der openbare lagere
scholen aldaar.
17. Af- en overschrijving gemeentebegroo-
ting en begrooting van het bedrijf
openbare werken, dienst 1923.
18. Ooedkeuring 2e suppletoire begrooting
van het R. K. Armbestuur, dienst 1923.
19. Belastingzaken.
1
u.
Begrootingen voor 1924.
Burgemeester en wethouders van Velsen
brengen ter openbare kennis, dat:
le. de begrooting van de inkomsten en
uitgaven der gemeente;
2e. de begrooting van het Gasbedrijf;
3e. de Waterleiding;
4e. het bedrijf Open
bare Werken.
5e. de begrooting van het bedrijf Rei
nigings- en Ontsmettingsdienst
6e. de begrooting van het Orondbedrijf,
voor het dienstjaar 1924, vanaf heden tot
den dag der behandeling in den Raad ter
gemeentesecretarie voor een ieder ter lezing
zijn nedergelegd, en, tegen betaling der
kosten, algemeen verkrijgbaar zijn gesteld.
Velsen, den 17 November 1923.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
de secretaris, de burgemeester,
J. Kostelijk. Rijkens.
VAN DEN WACHTTOREN.
Waar door den bril de blinde zelfs
verlicht wordt.
't Is een onderwerp, waarover we om
zichtig moeten schrijven en het geldt
een inrichting, die men in fatsoenlijk
gezelschap alleen fluisterend als zeke
re plaats aanduidt. Een bouwkundige
medewerker van de N. R. Crt. schreef
er dezer dagen een historische beschou
wing over en men zou daarnaar geoor
deeld de hoogte der cultuur wel kun
nen afmeten naar de inrichting van de
plaats, wier getal boven de 99 en onder
de 101 is. Dan hebben wij bet hoogte
punt der beschavingg bereikt; immers
onze waterclosets zijn uiterst geper-
fectionneerd. Dat geldt althans van de
heerenhuizen en vooral in de steden.
Op het land is de toestand van zekere
plaats vaak nog erg primitief.
Op een ets van Bottema nachtelijk
Friesland voorstellende ziet men ach
ter een boerderij een zonderling ge
bouwtje met een schuin dak, twee me
ter hoog en een vierkante meter in op
pervlakte. 't Is zeker half boven een
sloot gebouwd. Men kan ze in vele dor
pen nog zien. In het water van diezelf
de sloot worden wel melkbussen
gereinigd. Men maakt het de typhus-
bacil makkelijk, om eens een inval te
doen!
In de middeleeuwen, zoo deelt de
deskundige in de N. R. Crt. mee, vond
men boven de slotgracht uitgebouwde
zitgelegenheden van de eenvoudigste
constructie.
„De brillen van de steenen zittingen
waren meestal open, de menscholijke
uitwerpselen vielen vrij naar heneden
en men liet het over aan zon en regen,
de faecaliën te doen verdwijnen. Voor
kouvatten was men in die dagen blijk
baar niet erg bang!"
In Amsterdam moest het in 1581 ver
boden worden „timmeragiën, loodsen,
kramen en privaten" aan den kant van
den wal te hebben.
Bij de Romeinen vond men daarente
gen al privaten met waterspoeling; er
werden door den staat openbare pri
vaat-inrichtingen verpacht. In Pom-
peji heeft men privaat-inrichtingen met
reservoirs en buisleiding gevonden. In
de paleizen der keizers waren ze ver
sierd met mozaiëk-arabesken in mar
mer.
Reinheid is zeker een kenmerk der
beschaving en als beschaafden moeten
we dus zorgen voor zindelijke, goedge-
ventileerde en niet al te nauwe cabinets
Sommigen hebben de eigenaardige ge
woonte daar een verjaarkalender op te
hangen en helpen zoo hun geheugen,
om kleine attenties aan familieleden on
vrienden niet te vergeten. We kennen
ook iemand, die daar een klein biblio
theekje van prettige, lichte lectuur op
nahoudt, omdat volgens hem geduld
het beste laxeermiddel is, waarhij men
gezond blijft. Maar onwillekeurig zou
den we haast over de grens naar het
gewaagde afdwalen en daarom stap
pen we maar van dezen bril af.
Waar de Germanismen vandaan
komen.
Er sluipen in onze taal heel wat
vreemdelingen binnen, die hier niet
thuis hooren. Ze komen vooral uit het
Oosten. De invloed van het Engelsch en
het Fransch op o,nze taal is gering,
maar daarentegen herkent men in boe
ken en kranten en ook in de spreektaal
telkens Duitsche woorden, die eer.
beetje vernederlandscht zijn. „De We
reldkroniek" wordt als een der redenon
daarvan genoemd, dat de telefoon te
genwoordig zooveel dienst doet bij het
snelle overbrengen van berichten uit
het buitenland. In Duitschland zit een
Hollandsche journalist aan de telefoon
een belangrijk artikel uit een Duitsche
krant op het eerste gezicht te vertalen
en over te seinen. Vaak ontbreekt aan
de redactie de tijd, om er alle Germa
nismen uit te halen.
Er zijn echter meer redenen. De soc.-
demokratie in ons land is op Duitsche
leest geschoeid. De Duitsche socialisti
sche literatuur is hier steeds ijverig be
studeerd. Het gevolg daarvan is, dat al
lerlei Duitsche uitdrukkingen overge
nomen in plaats van goed vertaald
worden. Telkens hoort men in de soc.-
demokratische propaganda woorden,
die aan het Duitsch doen denken en
feitelijk Duitsch zijn.
Maar de voornaamste reden is, dat er
door de vele handelsconnecties een zeer
drukke, omvangrijke correspondentie
tusschen ons en Duitschland gevoerd
wordt. Daardoor wordt de taal op de
kantoren bedorven. Allerlei handelster
men worden zoo uit het Duitsch over
genomen. Goederen worden af fabriek
verzonden. Men spreekt van opdrach
ten in plaats van bestellingenmen ge
bruikt woorden als overname, inname,
aanname enz.
Men behoeft nog geen vitterige taal
zuiveraar te zijn, om zich hieraan te er
geren. Onze taal is rijk en krachtig en
moet door verhaspelde woorden uit an
dere talen niet bedorven worden.
Jodenhaat weer los.
Prof. Einstein heeft Duitschland ver
laten, omdat het daar niet veilig meer
is voor de Joden. Zoo weinig veilig is
het er, dat een redacteur van Het Volk,
die door een zwarte baard er wat
Joodsch uitziet, te Berlijn aangerand
werd en bijna een duchtig pak slaag
opliep. In een burgeroorlog in Duitsch
land zullen de Joden het kind der reke
ning worden. De afkeer tegen de Joden
wordt door het svastica-teeken door ve
len openlijk getoond. Het woord uit
Lessings Nathan de Wijze dreigt weer
in vervulling te gaan: De Jood moet
verbrand worden! De haat tegen de Jo
den kan niet alleen uit rassenverschil
verklaard worden. De Joden zijn de
geldhandelaars en hebben in de jaren
van nood en honger goede zaken ge
daan. In Weenen zijn velen tijdens de
ergste ellende rijk geworden. Zij weten
uit alles voordeel te slaan. Maar de
ergste grief tegen de Joden is, dat uit
hen voortkomen de mannen met de ra-
dikale politieke denkbeelden, de revo
lutionairen.
Het zijn vooral de nationalisten, die
de Joden niet kunnen uitstaan. In Rus
land zijn de Joden lang de zondebok
geweest van de fouten der Czaristische
regeering. In Duitschland zullen zij
moeten boeten voor de fouten van de
opeenvolgende slappe regeeringen,
waaronder ook Joden waren. Het is
daarom te begrijpen, dat er Joden een
ander en veiliger woonplaats over de
grenzen zoeken. Het zou voor ons een
eer zijn, indien een beroemd geleerde
als Einstein hier zijn vaderland en te
huis vond en wellicht als hoogleeraar
aan een onzer universiteiten werd be
noemd.
Subisidie voor ©en enquête naar
bezuiniging.
We kregen laatst een officieel zuinig
heidspotlood in handen. V/ie 't kleine
niet eert, is 't groote niet weerd. Op een
bureau was daarom bezuinigd op den
post potlooden. Men had er eenige pak
ken goedkoope potlooden aangeschaft.
Wij hebben er mee geschreven, leesbaar
ook in het volle zonlicht en voor scher
pe oogen. Maar we moesten een punt
op het potlood slijpen! Het hout was
draderig en knoestig, leek wel een ver
groeid miniatuur-boomstammetje. Hét
potlood brak telkens weer. Na het voor
de grootste helft verslepen te hebben,
hielden we een stompje met een puntje
over. Er is een zuinigheid, die de wijs
heid bedriegt! En goedkoop is duur
koop. Men kan op potlooden beter be
zuinigen, door ze niet te laten slingeren
en niet te verdonkeremanen, want
er wordt menig .ambtelijk potlood uit
geleend of voor huiselijk en schoolge
bruik gebezigd. Het geweten zelfs van
eerlijke menschen is op sommige pun
ten erg zwak.
Een bezuiniging, die begint geld te
kosten, lijkt ons ook al averechtsch toe.
In Rotterdam bestaat een Zuinigheids-
vereeniging. Deze heeft in een stuk
met ellenlange zinnen, alsof men ook
niet zuinig moet wezen met zijn woor
den, een prijsvraag aangekondigd naar
bezuiniging ten bate van den gemeente
kas. Zij hoopt, dat ambtenaren, die het
best over de gemeentebegrooting kun
nen oordeelen, zullen meewerken en
wil daartoe prijzen uitloven in evenre
digheid der belangrijkheid van de aan
te geven bezuinigingen. Het plan heeft
instemming gevonden bij het publiek
en er zijn toezeggingen gedaan van fi
nantieele medewerking uit de burge
rij.
De Zuinigheidscommissie neemt de
vrijheid den raad te verzoeken, haar
pogen in deze, als betreffende een groot
en algemeen belang, met een bijdrage
uit den gemeentekas van f 2500 te steu
nen.
Het begin van deze bezuinigingspo
ging komt de gemeente dus al dadelijk
op een extra uitgave te staan, indien
ten minste de raad voor deze nieuwe
subsidie te vinden is, wat wij betwijfe
len.
Immers met een prijsvraag wordt
zelden iets goeds bereikt. Men zal zich
het gesukkel herinneren met het op
prijsvraag geleverde jubileumslied. No
vellen en tooneelstukken, geschrevenen
de hoop een uitgeloofden prijs te win
nen, zijn meestal niet veel bijzonders.
De firma's, die een groote prijsvraag
uitschrijven om een pakkende reclame
plaat of een rijmelarijtje op hun waar,
ondervinden ook, dat het genie niet
aan het werk gaat, om een prijsje te
verdienen. Toch maken zij goede recla
me niet door de prijsvraag maar door
het uitschrijven ervan. Dat trekt im
mers de aandacht en maakt ze bekend.
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig ia. Ziekt i
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar du*
cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een de.-
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateu r
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat l i
te Velgeroord.
We hebben ook geen prijsvraag maar
middelen ter bezuiniging noodig. Er
worden immers genoeg wegen tot be
zuiniging aangewezen en het ontbreekt
niet aan de gidsen, maar de vaste wil
en moed, om dié wegen te bewandelen,
ontbreken wel en die krijgt men met
geen prijsraag ter wereld.
Honderdjarig bestaan van het Ned.
Gen. tot Zed. Verb, der Gevangenen.
De naam is een beetje ouderwetsch
maar de Vereeniging, daarmee aange
duid is niet verouderd maar veeleer
'n- tweede jeugd ingegaan. Met de meer
humane begrippen over strafrecht en
strafstelsel en het groeiende streven,
om gevangenen te reclasseeren, maat
schappelijk te herstellen, uit hun val op
te richten en tot nuttige burgers te ma
ken, is het Ned. Gen. met nieuwen
ijver en warmte aan den arbeid gegaan
en het wordt thans ook geprezen in de
bladen van alle richtingen en men
wenscht het nog vele jaren na dezen toe
Een klein pakkend uitgaafje leert het
werk van het Genootschap uitstekend
kennen. Allereerst vindt men er een
aantal antwoorden op de vraag: Wat
wil de reclasseering. Tot de mooiste
antwoorden rekenen we: Zij bouwt ge
broken levens op en breekt vele gevan
genissen af. Zij wil de gevangenis en
de gevangenon verbeteren. Zij spaart
op gevangeniskosten en bespaart velen
het leed der gevangenis (voorwaarde
lijke veroordeeling). Tegen een muur
met tralievensters ziet men op de eer
ste plaat in het boekje een gevang-me in
gevangeniskleding. De nummerplaat,
op de borst en den kap voor het gelaat.
Twee gaten zijn er voor de oogen. Van
het gelaat ziet men niets, de geheele
figuur is onherkenbaar. Wat weten de
meesten ook van de gevangenen en
hun leed af! Het Genootschap heeft
echter door den kap heengezien en
daar achter misdadigheid een goede
kern, achter hardheid en onverschillig
heid ontvankelijkheid voor een goed
woord en goede behandeling ontdekt.
Door de voorwaardelijke veroordeeling
en invrijheidstelling heeft het Gen.
veel mooi en dankbaar werk gekregen.
Bij elke rechtbank heeft het een amb
tenaar voor reclasseering. Het heeft
meer geld noodig, om hen, die de ge
vangenis verlaten, beter te kunnen hel
pen. Het wil de komst van een beter
strafstelsel helpen bevorderen. Het wil
een gevangeniscourant tegen de doode-
lijke stilte in de cel. Het houdt nu en
dan voordrachten en geeft muziek
uitvoeringen in de kerkzaal der gevan
genissen. Het geeft gastvrij onderdak in
het Woudhuis, een landkolonie aan
ontslagen gevangenen, op wie geen te
huis of geen werkkring in de maat
schappij wacht. Over '22 had het Woud
huis een tekort van ruim 9000 gulden!
Het Gen. heeft in Rotterdam een
schrijfkamer, waar arbeid van admini
stratieven aard door ontslagen gevan
genen (kantoorbedienden, onderwij
zers enz.) verricht wordt. Daar wordt
typ- en schrijfwerk verricht en is de
grootste copiëerinrichting van Rotter
dam.
Wij doen maar een enkele greep uit
het boekje, door het Gen. over zijn
werk uitgegeven. Sinds '14 is het meer
dan f 60000 armer geworden en daar
om vraagt het als een verjaarcadeau
honderdduizend gulden, 't Is geen klei-
