ORGAAN VOOR D
VELSEN
No. 11
Zaterdag 8 December 191S
9e Jaargang
Verschijnt Woensdag» Zaterdags
1JMU3DER COURANT
Abot nementsprijs: fl.per 3 maanden, franco per post 11.35
Abor nementen worden aangenomen aan bet Bureau en bij de
Ager ten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VEL SEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, 1JMUIDEN,
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOFNSDAG tot 0 uur v.m. en VRIjDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITOEVERS Mij, .IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N, V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Wiilemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
laje.ond. mededcclmgon 40 „tl. par r.g.l - Advertentie, van 1 t. «n m S regel.
}e,4|" .™&el mM? 20 ct,j Compact gelette advertentie, van t en m. 5
regel. fl.Sl, iedere regel meer SS et.. - Kleine advertentie, en familieberichten
T'i' vereeniglng. advertentie, vit de gemeente, uitilnitend bij voemitbeta-
k i r 0I; m"! 6 regel, f 0.76, iedere regel meer 16 ete. Bij niet contente
dit knS.Tó r K.""" b««k«a4 - Adverlentie. ,adr« bnre.n v»n
wordt 16 et.'«t advertentie, ingekomen brieven
S et. vl a ">kM1ȕ Sobr"cb' Bov.n.taand. regeiprijzen worden met
5 et», verhoogd voor «dvertont.e. van b o i tn do gomeont. Vel,on
DIT NUHMEB BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EEBSTE BLAD
Waterstand XJmaióen.
December 1923 H.
water
'L.
water
Dagen
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
9
3.32
3.49
11.35
11.59
10
4.20
4.38
0.22
11
5.08
5.26
0.44
1.08
12
5.56
6.16
1.31
1.54
13
6 46
7.09
2.15
2.40
14
7.39
8.06
3.04
3.29
15 E.K.
8 37
9.09
3.55
4.21
TENTOONSTELLING-
VOLKSVOEDING
Motto „Eet Vipch".
Een tentoonstelling is als een dame,
die de eerste twintig lentes achter den
rug heeft; men moet haar bezoeken als
ze haar beau jour heeft. Dan toch ko
men haar gratie en aantrekkelijkheden
het meest tot haar recht en is zij in
staat warmere gevoelens hij U op te
wekken. Dit geldt zeker wel in de eer
ste plaats voor de tentoonstelling
„Volksvoeding", die met bekoorlijkhe
den tracht te overwinnen, die reeds zoo
menigmaal zijn aangewend, te pas of
te onpas en waarvan de zenuwprikke-
lende geur van het jeugdig nieuwe ta
melijk wel overeenkomt met de nageur
van fijne odeur.
Vanwege de „zeer groote" belangstel
ling is de tentoonstelling voor „Volks
voeding" nog tot 16 December gepro
longeerd en komen we dus niet met
mosterd na de voeding als we daarover
ook in ons blad nog een enkel woord
schrijven. Wilden we over de tentoon
stelling in zijn geheel schrijven, we
zouden daarvoor ongetwijfeld een an
der orgaan gekozen hebben, dan de
IJmuider Courant. Doen we het des
niettemin in ons plaatselijk blad dan
zal het duidelijk zijn, dat we- ons in
hoofdzaak gaan bepalen tot dat deel
der tentoonstelling, dat voor onze
plaats interesse heeft n.l. de visscherij-
stands.
We meenen dan in de eerste plaats
een onjuiste opvatting te moeten recht
zetten, een opvatting nochtans waar
zeer gereede aanleiding voor bestond.
Door de zeer groote en ongetwijfeld
indruk gemaakt hebbende reclame
voor een onderdeel der tentoonstelling
met vrijwel negatie naar buiten voor
alle andere deelneming is, bijzonder
lijk te IJmuiden en in andere vissche-
rijhavens de idee gevestigd, dat deze
tentoonstelling, zoo niet uitsluitend,
dan toch in .hoofdzaak is een „vissche-
rijtentoonstelling of nog beperkter, een
„vischtentoonselling".
Deze opvatting is wel het meest naar
voren gekomen uit de indrukken,
weergegeven door vischhandelaren van
hier en elders die de tentoonstelling
bezochten en uit enkele ingezonden
stukken, in diverse bladen, waarvan
we met name willen noemen dat van
den heer Uitzinger in de N. R. Courant
en ook in ons blad opgenomen.
We ontveinzen geenszins, dat de
groote en doeltreffende reclame voor
„Eet visch", daaraan voedsel heeft ge
geven en toch is niets minder waar of
minder juist, dan de meening, dat
„visch en visscherij" de hoofdschotel
is van de Volksvoeding-expositie.
De „visch" en de „visscherij" hebben
er enkele stands, zooals zoovele andere
eetwaren en hunne bereidingen er
stands hebben.
Slechts een objectieve vergelijking
met de andere stands mag de graad
meter zijn, waarnaar „onze", de visch-
en visscherijstands beoordeeld mogen
worden; iedere andere leidt tot onjuist
heid en teleurstelling. „Visch als-
volksvoeding" is een onderdeel van
deze tentoonstelling, zelfs een beschei
den onderdeel doch ongetwijfeld niet
het minste in belangstelling en attrac
tie. Als zoodanig beantwoordt de stand
volkomen aan zijn doel en zouden o.i.
terecht de vele overige exposanten
reden tot klagen hebben gehad, indien
men van deze expositie in hoofdzaak
een visch- en visscherijtentoonstelling
had gemaakt.
Dat we nochtans niet deelen de uit
bundige lof die enkele vakbladen aan
den vischstand hebben toegezwaaid,
zal wel uit onze nadere beschouwing
blijken. Ook wij hadden, mede wellicht
wat verblind door bovengenoemde re
clame ons van den stand iets anders
voorgesteld, welke optimistische op
vatting nochtans reeds tamelijk gede
cimeerd was, door de opgevangen in
drukken van anderen, misschien meer
geïnteresseerden en meer belangheb
benden dan wij.
Er is op deze tentoonstelling voor
volksvoeding veel geëxposeerd, dat
met goede en goedkoope voeding niets
uitstaande heeft. Tapijten, meubelen,
stofzuigmachine's, electriciteitswer-
ken, papiersnijmachines enz. enz. Zelfs
stond op een der stands een groote,
dikke mijnheer een uitvoerige uiteen
zetting ten beste te geven, hoe je met
een „naadje links zus en een „naadje"
rechts zoo", van oude kousen en sokken
nieuwe kan maken. Aangezien het
evenwel niet op onzen weg ligt in dit
orgaan over de tentoonstelling zelve
uit te wijden, willen we ons meer in het
bijzonder bepalen tot de vischstands.
Toen we een kale, vervelooze trap
opgingen, die naar we van een lid der
commissie voor de viscbpropaganda
vernamen naar de vischstands leidde,
veroorloofden we ons de opmerking,
dat een duidelijke aanwijzing op of
langs den trap, dat men langs dien weg
de vischstands kon hereiken, wellicht
niet overbodig zou zijn geweest. Be
doeld commissielid antwoordde daar-
op lachend: „niet noodig, dat ruiken ze
wel". Dit antwoord was ongetwijfeld
even geestig als waar. Men ruikt op
den trap de vischstands, zooals, de ge-
heele atmosfeer in de zaal bezwangerd
is van bak- en braadluchtjes.
Rechts op de galerij treft men de
twee vischstands aan. Een van het Na
tionaal Comité voor vischpropaganda
en juist daar naast die van de Amster-
damsche gemeentelijke vischvoorzie-
ning. Dit zijn twee geheel op zich zelf
staande stands. Nochtans geeft het
programma zeer ten onrechte den in
druk, dat de stand van het Nationaal
Comité een onderdeel is van de Am-
sterdamsche. Het omgekeerde had wel
licht beter de situatie weergeven Hier
is een ernstige fout in het programma
gemaakt.
Op de stand van het Nationaal Comi
té treffen we in de eerste plaats aan 'n
model „vischventerswagen" van
Fransch makelij. Een zeer praktisch
ingericht vervoer- en verkoopmiddel,
aan groote hygiënische eischen vol
doende. Zoo'n wagen heet baladeuse a
poisson en toont veel overeenkomst
met de vischwagentjes, waarmede men
in Nieuwediep de „handschol en bak-
vies" uitvent. De Fransche wagentjes
zijn echter overdekt, iets netter afge
werkt en voeren de duidelijke aanwij
zing, dat men niet meer moet betalen,
dan de officieel genoteerde prijzen,
waarom we vermoeden, dat deze Fran
sche wagentjes niet door den vrijen
handel gebruikt worden.
Daar naast vinden we in vitrines
fraaie modellen van stoomvisschers-
vaartuigen en bijzonder leerrijk voor
oningewijden zijn de modellen van vis-
schende trawlers, beugers cn haring
schepen. Een inzending die veel bekijks
heeft is die van de ingevroren vis-
schen. Jammer, dat daarbij geen expli
catie van het doel en het nut van dit
exposé gegeven wordt. Het krijgt zóó
meer den indruk vaii ter opluistering
te zijn toegezonden. De clou van den
stand van het Nationaal Comité is ech
ter de vischbakkerij.
Hier verdringt zich het meerendeel
der tentoonstellingbezoekers en indien
veel bekijks en veel „proeven" de beste
reclame voor een tentoongesteld arti
kel zijn, dan heeft het Comité onge
twijfeld voor „vischbakken" en „visch-
eten" een reclame en propagandamid
del toegepast, dat in alle opzichten
schitterend voldoet en een groote vol
doening schenkt aan de ondernemers.
En daarom is het toch begonnen, niet
waar.
Nu zeggen de Nurks wel, dat alles
grif zijn weg vindt bij de menschen, als
het niet naar koper smaakt en men zou
geneigd zijn te denken, dat zeer velen
alleen om de heerlijke portie gebakken
visch en de verrukkelijke pommes fri
tes, welke gratis worden toegediend,
de tentoonstelling bezoeken, als deze
meening niet afdoende werd weerlegd,
door de o.i. voor een volkstentoonstel
ling hooge entreeprijs van 60 cents.
Evenals bij de onzaliger distributie
staan de bezoekers in de rij hun en nog
meer haar beurt af te wachten om zoo'n
delicatesse machtig te worden, die on
danks de vrij primitieve gebruiksgele-
genheid geregeld en steeds meer aftrek
vindt en het waren er meer dan één,
die na een rondte op de tentoonstel
ling zich opnieuw in het gelid schaar
den om nog zoo'n geurige middenmoot
of zoo'n verrukkelijk staartstuk te
kunnen verorberen. Als we daaraan
nog toevoegen, dat de gebakken visch
wordt afgewisseld door andere gecon
serveerde, waarvan zoo mogelijk nog
gretiger gebruik gemaakt wordt, dan
moet onomwonden erkend worden, dat
deze praktische reclame voor „visch-
eten" geweldig inslaat naast de theo
retische.
Met de laatste bedoelen we een op en
ook buiten de tentoonstelling gratis en
op ruime schaal verspreide brochure,
getiteld „Eet visch", waarin Prof. Dr.
F. C. van Leersum, Directeur van het
Nederl. Instituut voor volksvoeding te
Amsterdam, tevens Voorzitter van het
Nationaal Comité voor propaganda
van vischgebruik een lezenswaardig
voorwoord schreef en waarin naast een
belangwekkend artikel van den heer
F. P. Vermeulen, Secretaris van de
Reedersvereeniging te IJmuiden over
de visschers en de visscherij leerzame
bijdragen voorkomen van de Visscherij-
inspectie voor het koopen en behande
len van versche zeevisch en een groot
aantal recepten voor de bereiding van
alle mogelijke vischsoorten, samenge
steld door Mej. A. Wolff, Directrice van
de 2e Openbare Amsterdamsche Huis
houdschool.
Het wil ons voorkomen, dat dit han
dige en nuttige boekje aanwezig moet
zijn in alle huishoudens, waar moeder
de vrouw economisch het bewind wil
voeren.
Het is voorzien van een groot aantal
ndvertentien van vooraanstaande en
bonafide vischhandelaren zoowel te
IJmuiden als in andere visscherijplaat-
sen en bevat een aantal goedgeslaagde
foto's uit het visscherijbedrijf en aan
verwante vakken.
Opmerkelijk schijnt het, dat van het
groot aantal Amsterdamsche visch
handelaren geen enkele in deze bro
chure, die toch hoofdzakelijk in Am
sterdam verspreid wordt, reclame voor
zijn vischzaak heeft gemaakt.
Zouden we de oorzaak hiervan ook
moeten zoeken in een groote, een ge-
heele pagina beslaande, advertentie
van de Amsterdamsche Gemeentelijke
Vischvoorziening, waarin deze mede
deelt, dat zij ten doel heeft goede visch
te leveren tegen den kostprijs, slechts
vermeerderd met noodzakelijke onkos
ten.
Hier treedt dus de gemeente op als
concurrent van de vrije handelaren,
die natuurlijk niet kunnen leveren te
gen kostprijs, doch winst, hoe matig
dan ook, moeten maken. Zien we trou
wens de door de Amsterdamsche Ge
meentelijke Vischvoorziening geno
teerde prijzen, dan is de vraag gewet
tigd of de bijkomende kosten totaliter
niet even groot of grooter nog zijn, dan
door de elkander scherp beconcurree-
rende handelaren berekend.
In dit verband is het te loven, dat het
Nationaal Comité, dat permanent ver
klaard is of verklaard staat te worden
voor het propageeren van vischver-
bruik, zich van alle handel of levering
of distributie of aanbeveling van
adressen zal onthouden en de markt
vrij zal laten aan de nijvere handela
ren.
Misschien verklaart bovenstaande
tevens de vrijwel sceptische houding
van een groot aantal te IJmuiden ge
vestigde handelaren, die. in de stands
voor de visch meer een directe reklame
voor de Amsterdamsche handelaren in'
het algemeen en voor de Gemeentelijke
Vischvoorziening in het bijzonder en
voor die der Visscherij meer een recla
me voor de reederij zien. Toch heeft
naar we vernemen, de vischhandelvcr-
eeniging alhier een belangrijke gift ge
schonken ter bestrijding van kosten
aan de stands verbonden en wordt
voor hare rekening alle door de -eede-
rijen gratis geboden visch, verwerkt
en schoon gemaakt; wel een bewijs, dat
ook de handel in het algemeen het
groote nut inziet van de toename van
vischverbruik in ons land.
De ziel van de propaganda daarvoor
op den vischstand van het Nationaal
Comité is ongetwijfeld de heer F. P.
Vermeulen, die onvermoeid bezig is
aan allen, die van de heerlijk gebraden
visch smullen, te verklaren hoe de
visch bereid, gepaneerd en gebakken
wordt en op welke doeltreffende wijze
de grootste bezuiniging betracht kan
worden. Ook expliceert hij de regelma
tig vertoonde visscherijfilm, zoodat
heel wat van zijn stembanden en phy-
sieke kracht gevorderd wordt.
Wat ons betreft, wij hebben de ten
toonstelling niet in haar beau jour ge
troffen. Het bezoek was, vermoedelijk
tengevolge van het slechte weer, niet
groot. De visscherijfilm was juist afge
draaid en 't cabaret, waar wij gehoopt
hadden ons enkele oogenblikken te
ontspannen, was in diepen duister.
Doch de gebakken visch aan de stand
van het Comité was zóó verrukkelijk,
datwij yvoor de aanbieding van een
stukje gestoomde makreel van de Am
sterdamsche stand maar bedankten.
Wie daaraan nog moge twijfelen, ga,
zie en oordeele evenals ondergeteeken-
de
No. 24655 Serie A
der bezoekers.
BINNENLAND.
Ongevaarlijk vuur.
Sinds eenigen tijd ontmoet men in
étalage's en op tentoonstellingen overal
roode vlammen op reclamecartons,
pakjes enz., welke de aandacht van het
publiek op een nieuwe brandstof ter
vervanging van spiritus vestigen. Niet
tegenstaande vele onzer lezers deze
eigenaardige brandstof reeds in ge
bruik hebben, scheen het ons wel inté
ressant, eens eenige inlichtingen om
trent de fabricatie van „Meta", want
zoo heet deze Zwitsersche brandstof, bij
de importeurs in te winnen, waarvan
wij de belangrijkste punten onder
staand vermelden.
Als oorspronkelijke grondstoffen voor
het vervaardigen van Meta komen
kalk en kolen in aanmerking, waaruit
door inwerking van electriciteit het al
om bekende calciumcarbid ontstaat.
Door behandeling met water verkrijgt
men acetyleengas, hetwelk door sterke
afkoeling tot vele graden onder nul,
tot een vast lichaam, zijnde een fijn
sneeuwwit poeder, wordt gevormd.
Daaruit worden onder bijvoeging
van verschillende chemische substan
ties en na eenige scheikundige proces
sen, de bekende Meta-Tabletten, -schij
ven of blokken geperst.
Deze fabricatie lijkt door deze be
schrijving hoogst eenvoudig, doch in
werkelijkheid zijn daarvoor zeer uitge
breide en dure technische installaties
noodzakelijk. Om de Meta-brandstof in
hare tegenwoordige kwaliteit te verkrij-
Het Consultatie-Bureau van de Ver-
eeniging tot bestrijding der tuberculose
is voortaan gevestigd Briniostraat, Vel-
seroord, vlak bij het station Velsen.
Eiken Woensdag van 2—3 wordt
hier spreekuur gehouden. Het onder
zoek Is kosteloos en geschiedt door Dr.
Anema van Haarlem.
Ouders laat vooral uw kinderen on
derzoeken!
gen, zijn jarenlange proeven genomen,
waarbij men eindelijk erin slaagde, de
energie van het acetyleengas, zooals bo
venomschreven, productief te maken in
een vast lichaam te veranderen. Een
hoofdbestanddeel daarvan vormt liet
Metaldehyd, waaraan de thans ge
bruikte en gedeponeerde naam Meta is
ontleend. Onder deze benaming is ver
der ook de Zwitsersche Maatschappij
Meta opgericht, welke de^gepatenteerde
fabrikatie van deze brandstof voor de
geheele wereld exploiteert.
Zooals uit het bovenstaande blijkt,
wordt Meta op scheikundige wijze ver
vaardigd en bevat geen alcohol en geen
spiritus, zooals dikwijls wordt veron
dersteld. De Meta-brandstof wordt ge
lijk een kaars eenvoudig met een luci
fer aangestoken. Ze is ook in het tro-
penklimaat onbegrensd houdbaar, trekt
geen vocht aan en wordt bij het bran
den zelfs niet vloeibaar. Het grootste
voordeel bestaat echter daarin, dat Me
ta niet ontploft en niet vuurgevaarlijk
is, zooals bijv. spiritus en andere derge
lijke vloeibare en vaste brandstoffen.
Meta brandt geheel op en is buitenge
woon zindelijk en gemakkelijk in het
gebruik, terwijl zij een bijna kleurlooze,
doch zeer krachtige vlam ontwikkelt,
Teneinde een doelmatig gebruik mo
gelijk te maken, heeft de Zwitschersche
fabriek verschillende zeer practische
apparaten met speciale Meta-branders
vervaardigd, waarbij men bij sommige
de grootte der vlam op zeer eenvoudige
wijze kan regelen. De meeste dezer ap
paraten zijn inelkaarsluitend of op
vouwbaar, zoodat deze bij het medene-
men op reis of op tochten zeer weinig
ruimte vergen. De belangrijkste appa
raten leken ons wel: een eierkoker,
waarbij het mogelijk is met 3/4 tablet
3 eieren te koken; een snelkoker met
pan, een friseertangverwarmer; diverse
comfoortjes, een kaars voor het lakken
van brieven en het verwarmen van rea
geerbuisjes, enz. De N.V. GabarBazel te
Hilversum, welke ons als alléénverte
genwoordigster der Meta-artikelen voor
Nederland en Koloniën deze inlichtin
gen verstrekte, deelde ons tevens mede,
dat in Zwitserland de fabriek steeds
nog bezig is met het vervaardigen van
nieuwe apparaten, terwijl binnenkort,
ook een zeer practische zuigfleschver-
warmer in den handel zal worden ge
bracht. Verder wordt Meta ook reeds
gebruikt voor het vulkaniseeren van
automobielbanden, terwijl zich in de
practijk nog een veel grooter aantal
toepassingsmogelijkheden zullen voor
doen.
Met het oog op de vele ongelukken
welke door ontploffing van spiritustoe-
stellen voortdurende gebeuren en het
groote brandgevaar, hetwelk aan het
gebruik van spiritus is verbonden, is
het niet te verwonderen, dat Meta als
moderne brandstof en als het beste
vervangingsmiddel van alle bestaande
vloeibare brandstoffen, spoedig in iede
re huishouding een vaste plaats zal in
nemen. B.
Ingekomen personen Velsen.
Aantal
m
F Tuindersl. 190 1-2
C Kanaalstr. 14 2—1
L Melklaan 16 1-1
L Wijkerstraat-
weg 220 5—2
D Trompstr. 151 32
A. Mijnbeek,
H. Hinrichs,
J. Nuesink,
J. Oroet,
B. Frank,
A.J.M. Minderhoud, GHagel.weg25 2—1
