GROOTE OPROIMING
w M w&aawmt
Ji iP«LSHB9XIICTI
„De Faam s" Uitverkoop
Of MAANDAGMORGEN
Tandarts Stark
De Wraak van Raicevitchl
D. de Waard
Ksrpetten - Vloerzeilen - Vitrages - Tafelkleadep.
PROFITEERT 1U
H. H. Vischhan delaren1
R* FEDDEMA
immsmm
K MAARSTRAAT 41
Engelsche
Tijdschriften
MAUT/Vs
Bockhandel
Aüeen te Haarlem?!
wegens te groote roerraad
vara dL© SJR0*F:K00P«TE3S
BIJ
il.neg'aiig' - HAAlllaïlIM
Flof der Zotheid"
Spieker: G. DE GROOT van Delft.
10 procent volledige Korting
FLORA YELSEROORD
BE APACHE K «VIO LIS Tl
Boekhandel P, F. C. R0EL8E.
De inkoop van Lompen, Metalenf
Touwwerk en aanverwante artikelen
is uitsluitend
VELSEROORD - TELEFOON 146
tegen de hoogste marktwaarde.
vindt ge in groote sorteering in
ORANJESTRAAT C 25, IJmuiden.
RIJKSSTRAATWEO K 46, Veisen.
QROOTE MARKT 5
Spreekuur 9—11 en 2—4 dagelijks.
Speciaal in moderne tandtechniek
en prothese, kunstgebitten en goud
brugwerk 70 en 90 gulden, het
pijnloos trekken inbegrepen. Vraagt
KJinicktarieven aan.
Zondagmorgen half elfjn de Bioscoop „Flora", Zeeweg, Velseroora.
Entree 15 cent. Vrijdenkers-Vereeniging „DE DAGERAAD".
Debat vrij. HetBestuur
HUIJOENSSTRAAT 64
Telefoon 480
Jong persoon, zelfstandig vischhandel gehad op Duitfchland, door
de malaise niet kapitaal krachtig meer, zag zich gaarne geplaatst als
REIZIGER, om den nieuw begonnen handel te bewerken.
Brieven onder No. 2176, aan het bureau van dit blad.
De volgende week wordt onze Uitverkoop op de bekende wijze
voortgezet, ook wat betreft de
Vele nieuwe goederen komen dagelijks aan, waarorder een prach
sorteering VITRAQES, ALLOVERNET'S en MADRAS.
Vraagt bij ons prijsopgaaf, zonder koopplicht. Ziet onze Etalages.
HUIJOENSSTRAAT 64
Telefoon 480
ZATERDAO 9 Februri 8 uur en ZONDAGMIDDAO 3 uuril
De Oersterke Reus is een reuzenknokker, in 6 acten
ZONDAGAVOND 8 uur precies:
Een zeer bijzondere prachtfilm in 6 acten, in de hoofdrol HANS I
MIERENDORF. Voor zoo een film is verdere reclame overbodig! I
Wij hebben deze week een enorm bijprogramma o. a.
CIRCUSHELDEN, een reuzenklucht in 2 act., om je naar fe lachen j
VerwachtDe Vsmpieren van New York, 2-weeksche seriefilm j
De strijd van Cowboy's tegen Apachen. Nog nooit vertoond. Let op j
j Teneinde onze abbonne's op Handelsblad en N. Rotterd. Courant
en andere belanghebbenden ook des Maandagmorgens van de
laatste nieuwsberichten op de hoogte te kunnen houdenhebben
wij ons belast met het agentschap van de „Maandagmorgen"
Abonnementen a 75 cent per 3 maanden plus 10 cent incasso,
'thuis bezorgd. Afzonderlijke nummers a 5 cent bij ons ver-
\krijgbaar zoolang de voorraad strekt.
NATUURWANDELINGEN.
2e Serie.
XXI.
Zonder kompas den weg te vinden-
Ondanks de bestaande hulpmiddelen,
kaarten, handwijzers enz. zijn er nog al
tijd menschen die op de eenvoudigste
tochten zoowel te voet als met behulp
van allerlei vervoermiddelen, spoedig
hot spoor bijster geraken en zich op
onbekende plaatsen niet weten te ori-
enteeren.
Jaren terug, toen het in dezen om
trek nog zooveel vrijer en stiller was
dan thans, vooral in het gebied der
duinen toen IJmuiden nog niet bestond,
waren er alom en meer dan nu, vele
vrije paden, zandwegen en mooie na-
tuurplekken in de omgeving van Haar
lem.
Datgene wat nu de Padvinderij wordt
genoemd, was wel is waar. door den
Engelschman Sir Baden Powell nog
niet uitgedacht, maar er bestond toen
evengoed onder de jongelui een neiging
om het geregelde en gebonden leven in
de stad te ontvluchten, de vrije natuur
en inzonderheid de bosschen, duinen
en beide op te zoeken, om aldaar zich in
denzelfden geest als van de Padvinders
te amuseeren en te oefenen.
Schrijvers zooals Gustave Aimard,
Gerstacker, Cooper en dergelijke wer
den met graagte gelezen, ja zelfs ook
door oudere verslonden, en het gevolg
daarvan was, dat in de vacantie en op
vrije schooldagen ook volgens den in
houd werd gehandeld. Waar kon dat
beter geschieden dan in de heerlijke
vrije Hollandsche bosschen en duinen?
Daar was het de beste gelegenheid om
de gewoonten der jagers en Roodhui
den na te bootsen, een hut te houwen
op een verborgen plaats, vuur te stoken
en gewapend met mes en bijl of ook
zelfs wel met een pistool op het oor
logspad te gaan. De jongens waren al
len bezield met liefde voor de vrije na
tuur, het boeiende en aantrekkelijke
om den dag in de wildernis door te
brengen, waar de koddebeiers hun
voornaamste en eenige vijanden waren.
De invloed die het lezen van roman
tische en avontuurlijke jachtavonturen
en de verheerlijking der ongerepte na
tuur op jongelieden uitoefent, schijnt
zeer groot te zijn. Ze gaat op la,teren
leeftijd zelfs niet verloren en blijft ons
hij, hoe ook alles verandert in het na
deel van wat vroeger onze schoone
streek op natuurgebied bevatte.
Het gebeurde ook meermalen dat
jongelui in de duinen of heide rond
zwervende, voor korten tijd verdwaald
waren. Wel wist men dan dat de zee
in het Westen lag, doch hij de breedte
van den duinzoom kon men zich toch
nog deerlijk in de situatie vergissen.
Hoe vindt men het Noorden zonder
het kompas tot zijn dienst te hebben?
Aardrijkskundige kennis en het bezit
van een kaart geeft altijd een streepje
voor, ook geeft het verschil of het
klaar dag is, heldere zonneschijn of
wel dampig en nevelachtig weer.
Het kenteeken waar het Noorden te
vinden is, ka,n men zien aan alle eenigs-
zins dikke en oude hoornen, aan palen,
muren en heiningen, zelfs aan oude of
belegen daken. Daar waar de boom
stam, paal, muur of heining .met mos
begroeid is, of groenuitgeslagen is, daar
ligt de Noordzijde. In onbekende stad
of dorp lette men op de daken van
oude gebouwen, kerken en torens. De
groene kant is aan het noorden. De lig
ging van een Roomsch Katholieke kerk
of van een oude Protestantsche is
meestal Oost-West. Het altaar, of waar
vroeger vóór de Hervorming het altaar
stond ligt op het Oosten. De hoofddeur
of ingang is veelal op het Westen. Met
den bouw van nieuwe Roomsche Ker
ken let men zooveel mogelijk op de
windstreken en wel zoo, dat het altaar
op het Oosten komt. Er zijn echter hier
van door de omstandigheden en de
ligging der verkeerswegen, vele afwij
kingen.
De zon is een goede wegwijzer. Om 6
ure 's morgens staat ze pal Oost,, om 9
ure Zuid-Oost, om 3 ure 's namiddags
Zuid-West en om 6 ure in het Westen.
Wanneer de zon in den winter vóór 6
ure onder is, heeft zij ook bij het on
dergaan het Westen nog niet bereikt.
Heeft men een horloge bij zich, dan
kan men bij zonneschijn ieder oogen-
blik van den dag het Zuiden vinden.
Men houde het vlak in de hand, zoodat
de zon op de wijzerplaat schijnt en
draaie het rond todat de kleine wijzer
naar de zon wijst. Leg het horloge stil
houdend, een stokje of potlood dwars
daarover en wel zoo, dat het op het
midden der wijzerplaat rust en den af
stand tusschen. het cijfer XII en den
urenwijzer precies in tweeën verdeelt;
dan is de lijn waarin het stokje of pot
lood ligt, precies Noord-Zuid. Men hou
de echter rekening met den zomertijd.
Dit alles geldt slechts voor het Noorde
lijk Halfrond. In het Zuidelijk Halfrond
ga men anders te werk en worde het
cijfer XII in plaats van den kleinen
wijzer op de zon gericht, en ligt dan
eveneens de Noord-Zuidlijn tussch'-n de
2 genoemde punten.
Bij nacht dient de Poolster of Noord
ster om in het Noordelijk Halfrond der
Aarde de situatie te bepalen. Denken
wij ons het firmament als een groote
parapluie die over de aarde is uitge
spannen. Alle sterren verwisselen door
het draaien der aarde gedurende den
nacht van standplaats, doch de Pool
ster blijft vast aan den Noordelijken
sterrenhemel zichtbaar.
Zooals bekend is ontleenen de ster-
rengroepen hunne namen aan den
stand en figuren die ze innemen. Om de
Pool of Noordster, den gids voor het
Noordelijk Halfrond te vinden zoeke
men eerst den „Grooten Beer" of „Wa
gen", de Engelschen noemen deze ster-
rengroep „the Plow" (de ploeg), de
Zweden „Karlavagnen" of (groote wa
gen). Inderdaad lijkt dit Sterrenbeeld
op een beer (met staart) en ook op een
kinderduwwagen of een ploeg. Het fi
guur van den wagen wordt gevormd
door 8 hoofdsterren, waarvan dé beide
onderste die de eigenlijke wagen vor
men, rechts af naar de Poolster wijzen.
De Poolster is de onderste ster aan het
naast en ter rechterzijde van de Wagen
of Groote Beer gelegen „Kleine Beer"
De Kleine Beer vormt naast den Groo
ten een ruitvormig vierkant van 4
hoofdsterren en heeft naar onder een
staart van 3 hoofdsterren, waarvan de
laatste en onderste de Pool- of Noord
ster is!
Hoewel dus voor het Noordelijk
Halfrond de Groote en Kleine Beer voor
het zoeken van de Poolster van dienst
zijn, kan echter ook voor beide halfron
den het Sterrebeeld „de Orion" in be
schouwing genomen worden ,om de
wegwijzer te zijn naar Noord of Zuid.
Het sterrenbeeld „de Orion" stelt een
geweldigen reus voor, met uitgebreidde N
armen, een gordel en een knods op zij
de. De Orion bestaat uit 14 hoofdster
ren. Drie vormen den omtrek van het
hoofd, 2 de richting der armen, 3 zeer
heldere sterren den gordel, 3 het zwaard
of de knods en 2 naar onder zijwaarts
de beenen. De 3 sterren die de knods
uitmaken, wijzen reeds ruw-weg noord
zuid, doch de bovenste ster van het
hoofd wijst beslist noordwaarts de
Poolster aan, die de 3e is, voleende op
de bovenste konster van den Orion. Op
het Zuideliik Halfrond ziin de Groote
en Kleine Beer niet zichtbaar, en kan
behalve de Orion het. sterrenbeeld, „het
Zuiderkruis" tot leidster dienen.
S. C. L. P.
