PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
B. C. E. Zwart Sr. f
I-n. den Haag is, 73 jaar oud, overleden
de heer li. L. E. Zwart Sr., een bekende
persoonlijkheid in verschillende Krin
gen van Amsterdam, hij neeit langen
iijd gestaan aan het hooid van ae
arukkerij nlierman, harms en t.o.,
waarvan hij sinus zijn altreden ais di
recteur president-commissaris was.
Voorts was hij medevennoot van de
Ver. Scheepsagenturen Van Halver-
hout en zwart en zurmuhien en Eo. te
j muiden.
ue heer Zwart is lange jaren Unie
liberaal lid van den gemeenteraad van
Amsterdam geweest (tot iyi9); verder
van de jvrov. ötaten van JNoord-Hoiiand
en van de Kamer van Koophandel.
He overledene was oiiicier in de Orde
van Oranje-JNassau.
Woensdag hadden zich te ver-
anwoorden de bestuurders van auto
bussen A. S. en J. B. ter zake dat zij in
den avond van den 26en Januari om 7
uur, toen zij met hun autobus op de
Koningin Vviihelminakade te IJ mui
den reden, de veiligheid van verkeer
in gevaar hadden gebracht, door om
het hardst te rijden met een snelheid
van minstens 40 K.ivl. per uur.
He dagvaarding legde den bekl. ver
der ten ïaste dat zij dit hadden gedaan
om te trachten het eerst op de volgen
de stopplaats te komen; waarop dan
volgt echte dagvaardingstijd ter
wijl er bovendien op het tijdstip voor
meld een vrij zware mist hing.
Bekl. zeiden dat nu door hen een re
geling was getroffen, waardoor geen
concurrentie meer plaats had.
Het O.M. stipte aan dat beide bekl.
al meermalen wegens overtredingen
van de motor- en rijwielwet zijn veroor
deeld. net vorderde tegen ieder van
hen f 100 boete of 10 dagen hechtenis
met vervallenverklaring van het rijbe
wijs voor den tijd van één jaar.
Bekl. B. verzocht dat zijn collega
het rijbewijs behouden mocht, omdat
voor hem het chauffeeren een brood
winning is.
De kantonrechter veroordeelde ieder
der bekl. tot 60 boete of 10 dagen hech
tenis.
VELSEROORD.
Rede D. Wijnkoop.
Dinsdagavond trad hier op voor de
Federatie Noord-Holland van de Com
munistische Partij het Tweede Kamer
lid D. Wijnkoop met het onderwerp
„Het Eenheidsfront der arbeidersklas
se tegen de Reactie".
In zijn openingswoord zei de voorz.,
de heer Veluwenkamp, van Uitgeest,
dat de leuze van het E. F. niet van
Wijnkoop was, maar de oude revolu
tionaire leuze is, die reeds in den op
roep van Marx in het „Proletariërs
aller landen vereenigd U!" tot uitdruk
king kwam.
De heer Wijnkoop, het woord ver
krijgend, erkent dat de oproep tot een
heid in den strijd reeds lange jaren
door de revolutionairen, de communis
ten, is gehuldigd en het dan ook zijn
bedoeling is dat door zijn spreken 't
den arbeiders duidelijk zal worden,
dat ze hun houding leeren bepalen, om
de zoo noodige éénheid van strijd tegen
de reactie ook in dit land te voeren.
Deze Eénheidsstrijd heeft twee kanten,
ecne politieke en een economische kant
zoo men wil, doch elke economische
strijd gaat in tweede instantie over in
een algemeenen, politieken strijd. Het
optreden van het Ned. volk tegen de
Vlootwetplannen van -de Regeering
kan daarvoor als voorbeeld dienen.
Het ging er toen bij het Volk niet zoo
zeer om of daarvoor zoovele honderden
millioenen voor werden gevraagd, dan
wel de samenhang, die er bestaat tus-
schen Vlootwetplannen en oorlog en
oorlogsvoorbereiding. Het Ned. Volk
heeft toen door teekening van het pe-
t.itionement bereikt, dat er druk op de
volksvertegenwoordiging is uitgeoe
fend en de regeering toen is moeten
wijken. De gehouden demonstraties en
petitionement waren een machtsdaad
van de massa, waarover men toen als
bij een overwinning is gaan juichen.
Maar, al wilden de Communisten dit
nu niet onderschatten, overschatten
wilden ze 't in geen geval. De Commu
nisten hebben toen direct gewezen op
de gevaren van de overwinning, men
op z'n lauweren niet moest gaan rus
ten, om reden men niet moest vergeten
met een gevaarlijken vijand te doen te
hebben.
De regeering en kapitalistische klas
se trok daaruit de leering „zich te
moeten versterken". Wij wisten zulks,
waarom wij dan ook, zegt spr., den
raad gaven direct bijeen te komen om
maatregelen te nemen, wat ons verder
te doen zou staan. Men heeft niet naar
ons geluisterd. De regeering heeft ge
zegd bij niet aanneming van de Vloot
wet weg te gaan.
En zie: ze zijn toch weer terug geko-
cn daarom is het dat onz* regeering
men, of er niets gebeurd was, dat
ae regeering tot heengaan noopte en
met precies dezeiiae voorstellen van
het regeeringsprogram als voordien,
alleen met uit verschil, dat de regee
ring nu is gekomen met bezuinigings
voorstellen voorop, om de begrooting
sluitend te maken en daarna met
vioocplannen. Hat is kapitalistisch
verstan aig. De Vlootwet wordt nu
achteroa&s gehouden, maar men
vraagt nu voor 1924 2 iiottietjes, 2 tor
pedojagers en één onderzeeer-mijnen-
rngger; (zeer fijne heschavingsmstru-
menien, dat kan u wel opmaken uit
uen naam). Dat is precies het bedrag
oorlogsschepen, dewelke ook bij aan
neming van ue Vlootwet voor 19^4 zou-
aen uitgevoerd zyn.
Wat beteekenen nu voor ons die
vlootwetpiannen van de regeering en
hoe hangt dat samen met oorlogY Om
dat het voik begreep, dat het ook nog
niet wat anders samenhangt, n.l. met
de petroleum en omdat het mei petro
leum samenhangt, leidt tot oorlog en
oorlogsvoorbereiding;. De peroleumbe-
iangen zijn voor net kapitalisme de
grootste belangen geworden, niet ai-
iüt n omdat de kapitalisten er groote
winsten bij behalen, maar bij eventu
eel c ooriogs uitbarsting niot gemist
kan worden ais onmisbaar stookmate-
riaal, dat in de plaats van do steen
kool, de oorlogsschepen de voortbewe-
gingskracht moet geven. En om daar
li ij oorlog beschikking over te hebben
zijn weer noodig reusachtige petrole-
umreserves. Ook de tanks, die nieuwe
ooriogsmonsters, gebruiken petroleum
baar vlootwetplaunen heeft en uit wil
voeren om reden ze in Djambi aan de
Bataafsche Petroleum Maatschappij
concessies voor ontginning heeft gege
ven, welke concessies in werkelijkheid
voor het grootste deel aan Engelsche
kapitalisten zijn verkwanseld, al werd
dan ook Colijn en Deterding de Di
rectie dezer zoo Hollandsch klinkende
„Bataafsche Maatij." Dat Djambi daar
op Sumatra is nu een streek van be-
teekenis door de petroleum geworden
v.n. ook voor het Engelsch Imperial
isme, omdat het één van de grootste
wereldreservoirs van petroleum is. En
toen de Hollandsche kapitalistenkliek
deze Djambi-petroleum voor een goed
deel aan Engelsch kapitaal versjacher
de, toen versjacherde men meteen de
Ned. arbeidersklasse aan deze interna
tionale imperialistische petroleum-
kliek.
Amerika, dat er 'n gevaar inzag
voor z'n belangen, protesteerde tegen
de concessie-verleening, maar dat
hielp niet meer en zoo waren dus de
z.g.n. Ned. belangen ten nauwste ver
strengeld met de Engelsch-imperialis-
tische belangen.
Onze Hollandsche Mussolini Co-
lijn, die nog in den oorlog, die achter
ons ligt zich als een wielenlikker van
het Duitsche imperialisme voordeed,
maar na Duitschlands nederlaag van
front veranderde, ligt nu aan de voe
ten van de Engelsch petroleumkliek.
En als minister tracht hij, ter be
scherming dier kliek-belangen nu die
vlootwet en bezuinigingsplannen er
door te jagen, om reden dit hem door
de overzeesche grootmachten waar
schijnlijk wordt bevolen. Wij, zegt spr.,
hebben in het Parlement de regeering
gevraagd waarvoor de begeerde vloot
kon dienen en of men daarmee dacht,
zooals de regeering vooraf, de neutra
liteit te dienen. En toen kregen we het
antwoord: „ja als de vijand komt bij
Riouw of bij Tandjong—Priok dan
houd ik hem er buiten, maar als hij
op een ander punt den Indischen ar
chipel binnen valt, ja dan kan ik
er ook niets aan doen". Maar Riouw on
Tandjong Priok liggen dicht bij de
dierbare petroleumvelden en de op
dracht is, onze vloot daar op die pun
ten samen te trekken. Immers om heel
Indië te beschermen zou zoo'n vloot
niets beteekenen, maar naar kapita
listisch vermogen moet Nederland
haar aandeel oorlogsschepen mede op
leveren in het groote imperialistische
oorlogsspel en dan heeft dit getal wel
z'n beteekenis.
Eerst, bij 't eerste vlootwet-ontwerp
zeide de regeering dat ze 600 millioen
moest hebben voor de uitvoering, daar
na kwam ze met de gezegende afslag
van 300 millioen. Daar kon het toen
voor gebeuren. Daaruit blijkt dat de
regeering of eerst heeft gelogen of,
zoo dit de werkelijk benoodigde som
moest zijn, in tweede instantie heeft
gelogen. De oud-minister Treub zeide
dat den grooten oorlog, die in de maak
is, en beslist zal komen, als de arbei
ders-klasse door eenheid van strijd dit
niet weet te voorkomen, door de re
geering weg te jagen en in de plaats
van het parlementaire-stelsel het Sov
jet-systeem, zooals in Rusland, weet
te vestigen, dat die oorlog in den groo
ten Oceaan zal gestreden worden en
daar de weg van Engelschen imperi
alistische belangen voert over Ned.
O.-Indië, zijn we er gloeiend bij: en
dan onderschrijf ik Treubs meening
niet, waai- hij zegt dat hier in Europa
aan den Rijn geen oorlog zal zijn. Ook
uie z.g.n. oasis of steunpunten, gelijk
ae vroegere plannen omtrent een fort
te Viissmgen, zijn een gevaar en stroo-
ken niet met neutraliteit, immers zijn
het juist zulke strategische punten
welke een punt van aanval maken
voor den vijand, waar men de aan-
trekkingspunten tot den strijd in kan
zien. He eventueeie concurrenten in
uen komenden oorlog zuilen met alie
haast zorgen bezitters dezer punten te
worden. En inpiaats van den vijand
buiten te houaen, haalt men er hem
door binnen, in iyi4 is er zoo'n grjotc
neutraliteit, een komedie geweest.
Engeland zoowel als Dultschland had
den geen plan ons land in te vallen.
Maai' toch werd het volk wijs ge
maakt dat het leger gemobiliseerd
moest worden om de neutraliteit te
handhaven. En toch is in geheime par-
iementszitting en door de regeertug ge
zegd dat ais het Duitsche leger ons
land binnenviel, het leger maai' zoo
snel mogelijk moest vluchten. Het was
in 1919 dat Troelstra dit verklapte.
Verschillende afdeelingen en personen
in ue S. D. A. P. kwamen toen in ver
zet in 1914, maar dan werd in hunne
vergadreing gezegd, dat het leger naar
de grens moest om de neutraliteit te
doen eerbiedigen. Spr. had toen ook in
1919 tegen Troelstra gezegd, waarom
hij niet eerder over die geheime par-
lementszitting had gesproken, maar
deze beweerde dat bij dat niet kon, an
ders waren de Duitschers binnen ge
vallen. De Duitschers wisten echter
alles van ons leger af en als dat hun
plan was geweest, waren ze evengoed
binnen gevallen. De Duitsche legerlei
ding wist misschien nog beter dan
heel veel Ned. autoriteiten hoe of het
met 't Ned. leger gesteld was. Zoo ziet
men de politieke knoeierij en volksbe
driegerij, maar het volk moet het be
grijpen en zich verzetten tegen dit al
les, door éénheid van strijd met voor-
hijzien van alle klein gedoe. Eén mach
tig front van verzet moet de kapit.
klasse het „halt" toeroepen. Zoover
kan men dit noemen de politieke kant
van het Eénheidsfront. De economi
sche kant leeren we uit de onophoude
lijke en hardnekkige aanval van het
ondernemersdom en ook van Rijk en
Gemeenten; op het levenspeil der ar
beidersklasse en het klein-ambtena-
renkorps. De eene verslechtering na
de andere wordt voorbereid en doorge
voerd en de arbeidersklasse van Ne
derland toont geen verzet. In Duitsch-
land, in Engeland, in Italië, in België,
in Zwitserland", overal wordt gestre
den maar hier in Holland berust men.
Op het moment wordt in Noorwegen
een groote loonstrijd en uitsluiting be
gonnen en is er een beroep gedaan op
de studenten van Christiania. Doch
deze studenten wilden geen onder
kruipersdiensten verrichten en wee
degenen, die het wel durfden te on
dernemen, die zouden ze wel vinden.
Hier in Enschedé, waar spr. gisteren
sprak, een stad van 50000 zielen en
waarvan een 40000 zeker behooren tot
de uitgestotenen en hunne gezinnen,
ziet men al 6 weken lang een uithon-
geringsproces gaande zonder schijn
baar verzet.
Maar dat is een misdaad, om dat zóó
maar door te laten gaan. De geheele
arbeidersklasse van Nederland moet
met die textielarbeiders één strijdfronf
vormen. En terwijl zoo'n tragedie
plaats vindt, worden de spoormannen
zonder verzet tot accepteeren van ver
slechtering gedwongen. Colijn wil 30
millioen op de salarissen van het
rijkspersoneel uitknijpen, nog 'n an
dere 30 millioen uit de andere arbei
ders en dan nog 'n 70 millioen door al
lerlei belastingen op de meest onont
beerlijke levensbenoodigdheden van
de arbeidersklasse. Door de cijfers der
belastingen is spr. te weten gekomen
dat de kapit. klasse van Nederland
voor den oorlog zeven milliard rijk
was en na den oorlog volgons eigen
opgaaf dertien milliard. En dan wordt
er geklaagd dat men door den oorlog
zoo achteruit geboerd heeft. Als we
heel billijk rekenen dat hun vermogen
met 15 vermeerderde en dan vol
gens de reëele waarde, dus gerekend
van wat men gelijk voorheen met mis
schien minder bedrag aan geld kon
koopen, dan zegt zelfs het Handels
blad dat het méér is, en dan heeft de
regeering maar voor een korten tijd
30 van de Oorlogs-Winst genomen,
het is fraai. Zou het zoo erg geweest
zijn als dit 80 of 100 was geweest.
Nu zitten we met duizende millioenen
schuld. Alleen aan rente moeten we
aan onze Ned. kapitalisten opbrengen
116 millioen per jaar en dat voor de
schulden, die zij hebben gemaakt en
feitelijk ten behoeve van hun eigen
standje. Waarom de kapitalisten niet
door middel van de wet gedwongen
tot een leening op lage rente om van
de tekorten af te komen. Colijn zei dat
de wet t verbiedt, maar als Art. 40
van het bezoldigingsbesluit wordt in
getrokken, dan zegt dezelfde Colijn
„nood breekt wet". Nu komt er infla
tie en wat dat beteekent voor de arbei
ders, kunnen ze leeren uit Duitsehland
en andere landen. Mijn motie, zegt
spr. die ik voorstelde, kon niet door
de S. D. A. P.-fractie in het parlement
gesteund worden. Maar vroeger zei
Troelstra dat men het noodige geld
moest halen daar, waar het was te
halen. En z'n vriend v. d. Velde, de
Belgische minister, gaat met dezelfde
leus den boer er mee op, terwijl ook
op het program van de Engelsche La
bour Partij deze door mij voorgestelde
kapitaalbelasting voorkomt. Het
wordt tijd dat de arbeidersklasse wak
ker wordt en internationaal op het
voorbeeld van de kapitalisten tot één
heid van strijd komt tegen den ge-
meenschappelijken vijand. De Konin
gin geeft zelf het voorbeeld hoe we
hebben te doen. Zij heeft tegen recht en
wet, ministers benoemd die niet vol
gens den weg der volksvertegenwoor
diging aan het bewind zijn gekomen.
Daar heeft de Koningin het recht niet
toe.
Lcnin, de groote voorganger van
het proletariaat, heeft voor het eerst
vorm en gestalte gegeven aan die ar
beid s staat, welke voor een zesde deel
de aardoppervlakte beslaat. Daar is
gesticht de Unie van Sovjet-republie
ken, waar zich de andere volken hij
aan kunnen sluiten op dezelfde wijze.
Maar dan moeten ze vestigen de Dic
tatuur van het Proletariaat, van ar
beiders en boeren. Nu hebben we zoo
als in Italië de diktatuur van Mussoli
ni en hier de verkapte Hollandschen
Mussolini Colijn, die, recht en wet op
zijde zetten. Neem dit voorbeeld ter
harte. Wij roepen u op, treedt toe tot
de Comm. Partij en leest de Tribune,
maar dat is niet het meest vooraanlig-
gende. Wij weten, de massa wordt niet
in één dag communistisch, maar ze
moeten strijden. En de offers, die de
masse niet wil brengen voor de ver
sterking van eigen strijd en doel, die
Zullen ze toch moeten offeren, want de
kapit. klasse Iaat niet af de arbeiders
klasse te brandschatten, door verslech
tering op verslechtering te stapelen
tot zoolang je genoeg gegeeseld bent,
om rijp te worden voor den strijd, den
Eénheidsstrijd in één breed front tegen
de Reactie.
De heer J. Visser, Willebrordstraat
31 alhier, is benoemd tot vertegen
woordiger voor Velsen, Beverwijk en
Wijk aan Zee van de Fransche Société
voor het Auteursrecht.
Het R.K. mannenkoor „St. Caeci-
lia" alhier, zal a.s. Maandag 3 Maart
een concert geven in café „Zomerlust"
van den heer J. Th. Bömh te Sant
poort. Medewerking zullen verleenon
de bariton N. J. Aris en mej. Jeanne
Visser, piano, alhier en de heer Zwa
nenburg, harmonicavirtuoos alhier.
Het belooft een mooie avond te wor
den.
Door de R.K. damestooneel-ver-
eeniging van Driehuis zal onder lei
ding van den WelEerw. kapelaan Ver
steeg, nogmaals een opvoering worden
gegeven, van het drama „Haar Offer",
van pater Servatius, in het patronaats
gebouw alhier. De opvoering zal
plaats hebben op Zondag 2 Maart.
Voor de afdeeling Velseroord der
S. D. A. P. zal de bekende declamator
Sternheim van Amsterdam twee voor
dracht-avonden houden. Op het pro
gramma staan liederen van bekende
socialistische dichters, als Adama van
Scheltema, van Collem, enz. alsook het
groote werk van Henriette Roland-
Holst „Opstandelingen". Er is voor
deze avonden veel belangstelling, te
meer daar het entrée zoo laag mogelijk
is gesteld.
De heer A. J. Glastra van Loon al
hier, adj. verificateur der gemeente-fi-
nanciën, is benoemd tot gemeente
ontvanger te Harlingen, tevens kas
sier bij het centraal kasbeheer der be
drijven.
Zondagavond was het een feest
avond voor donateurs en begunstigers
van het Jongens- en Meisjespatronaat,
aldus meldt de N. Hl. Ct.
Vroolijke muziek van het steeds
vooruitgaande harmoniecorps der jon
gens; een korte toespraak van den
geestelijk adviseur, Pater Alexander,
en daarna de clou van den avond, het
tooneelstuk „Fabiola", opgevoerd door
de leden van het meisjespatronaat, on
der leiding der Eerw. Zusters. Het
werd met dat al wel een beetje laat,
maar niemand had daar erg in. Een
bewijs, dat de aanwezigen zich niet
verveeld hebben.
„Fabiola" is een tamelijk vrije be
werking van het bekende gelijk geti
teld verhaal van kard. Wisemann. Het
stuk werd heel goed gespeeld. Vooral
de hoofdstukken waren in goede han
den. 1-Iet is een genot, om de mooie ge
dachten door den schrijver ontwikkeld,
te hooren uitzeggen door de jonge
speelsters. Veel zorg was ook besteed
aan de decors en costuums. Hoewel
niet altijd precies in den stijl maar
wie let daar nu op maakte het ge
heel een zeer schoonen indruk.
Het gemeentebestuur verkocht
voor eenigen tijd voor afbraak de oude
ziekenbarakken aan den Rijksstraat
weg alhier. Den kooper was het vooral
te doen om den lossen, nog betrekke
lijk nieuwen zolder, die zich in dit
overigens vervallen gebouw, bevond.
De rest was zoo goed als niets waard.
Groot was 's koopers verwondering,
toen hij, met het afbreken willende be
ginnen, tot de ontdekking kwam
dat de zolder was verdwenen. Het
bleek naar Hl. Dbl. vertelt, dat deze
inmiddels reeds door den gemeentelij
ken reinigingsdienst was weggehaald.
Natuurlijk wilde de man nu ook de bij
na waardelooze bouwvallen niet meer
accepeeren, althans niet meer tegen
den oorspronkelijken prijs. Het ge
meentebestuur moest dus naar een
nieuwen kooper omzien. Kooper num
mer twee kocht het zaakje voor f 87.50,
terwijl kooper nummer één voor ba
rak minus zolder f 75 had geboden.
Met dit al toch een rare transactie,
die bij mindere lankmoedigheid van
kooper nummer één wel eens onaan-
gename gevolgen voor het gemeente- I
bestuur had kunnen hebben.
(Bij informatie vertelde men ons dat
de reinigingsdienst volkomen te goe- I
der trouw den zolder weggehaald heeft,
er niet aan denkende dat die in den
koop begrepen was omdat de reini
gingsdienst zelf den zolder had aange
bracht. Eenmaal gesloopt had het geen
zin den zolder weer aan te brengen.
Het gemeentebestuur vond f 75 voor de
rest te weinig en heeft er, zooals boven
al bleek, f 87.50 voor kunnen krijgen.
Red.). v
VELSEN.
De stoomtram Haarlem—Velsen
Wij hebben dezer dagen medegedeeld]
dal door Gedep. Saten van Noord-Hol
land aan het gemeentebestuur van
Velsen is medegedeeld, dat er naar
hun oordeel voor de Provincie geen
aanleiding bestaat, ten behoeve van de
voortzetting van de al of niet te wijzi
gen exploitatie van het trambedrijf der
N. Z. H. Tramwegmij. op de lijn Scho-
■ten-Velsen-Alkmaar of op één of meer
gedeelten van die lijn eene geldelijke
bijdrage te verleenen.
Aan den Minister van Waterstaat!
is dan ook medegedeeld dat tegen de
deferent!eve staking van het bedrijf
op de lijn geen bezwaar kan worden
gemaakt.
De N. Hl. Ct. heeft geïnformeerd hoe
het nu gaan zal met de stoomtiam
Haarlem—Velsen. die den dienst nog
alijd onderhoudt.
De heer Burgersdijk, directeur der
trammaatschappij, deelde ons mede
dat nog geen vergunning is ontvangen
den tramdienst HaarlemVelsen te
staken, doch dat wel in de bedoeling
ligt de stoomtram op te heffen, zoodra
die vergunning is binnengekomen.
Of er een electrische tramlijn Haar
lemVelsen voor in de plaats zal ko
men, staat onafhankelijk voor ophef
fing, in alle geval zal de stoomtram
niet blijven rijden tot de electrische
tram er is.
Door de politie is aangehouden
zekere R„ een woonwagenbewoner,
die nog 25 dagen hechtenis tegoed had,
waartoe hij door de rechtbank te
Maastricht wegens diefstal veroordeeld
was.
Hij is ter beschikking van de justi
tie te Haarlem gesteld.
Trad j.l. Zondagmorgen in de
Herv. Kerk een vroegere leeraar der
gemeente op. n.l. Dr. P. A. Klap van
Amsterdam, a.s. Zondagmorgen zal
wederom een vroegere leeraar der ge-
meente voorgaan, thans Prof. Dr. A. I
de Sopper van Leiden.
