ORGAAN VOOR DE
VELSEN
No. 69
Zaterdag 28 Juni 1924
9e Jaargang
IJMUIDER COURANT
OFFICIEEL,
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders dei-
gemeente Velsen, brengen ter openba
re kennis dat ter Gemeente-secretarie
tei inzage ligt eer. verzoek met bijlagen
van de Naamlooze Vennootschap Ver-
eenigde Koninklijke Papierfabrieken
der firma Van Gelder Zonen, te Velsen,
om vergunning tot het uitbreiden ha-
rer papierfabriek door het oprichten
van eene inrichting voor het wasscheo
en zuiveren van chinaclay, waarin ge
bezigd zullen worden 3 electromotoren
van 3 P.K., 1 idem van 9 P.K. en 1
idem van 2 P.K., op het perceel kad.
bekend Gemeente Velsen, Sectie I-I No.
4010.
Op Woersdag, den 9 Juli 1924, des
voormiddags te elf uren, zal ten Ge
meentehuize gelegenheid bestaan om
bezwaren icger. dit verzoek in te bren
gen en deze mondeling en schriftelijk
toe te lichten.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de secretaris, de burgemeester,
Hofstede, l.s. J. P. Handgraaf, l.b.
BEKENDMAKING.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Velsen, brengen ter openba-
kennis, dat op 23 Juni 1924 bij hen is
ingekomen een verzoekschrift van
Willem Karei Stam van beroep melk
handelaar, wonende te Veis en, om ver
lof voor den verkoop van uitsluitend
alcoholvrijen drank in de navolgende
localiteit: den winkel van het perceel,
plaatselijk gemerkt L 33 en gelegen
aan de Kanaalkade aldaar.
Binnen twee weken na de dagteeke-
ning dezer bekendmaking kan een
ieder tegen het verleenen van dit ver
lof schriftelijk bezwaren bij Burge
meester en Wethouders inbrengen.
Velsen, den 24 Juni 1924.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de secretaris, de burgemeester,
Hofstede, l.s. J. P. Handgraaf, l.b.
Vijf-en-t wintig-jarig bestaan van den
Rijksvischafslag te IJmuiden.
Den len Juli ly24 is biet 25 jaar. gele
den, dat de vischafslag te IJmuiden
door het rijk werd geannexeerd. De
verwoede strijd daartegen van de ka
pitaalkrachtige particuliere afslagers,
gesteund door de reeders en de koopers
zal velen nog versch in het geheugen
liggen. Ook in dit geval bleek het slecht
vechten tegen de bierkaai en met belof
te van tien vogels in de lucht (factoor
schap) gaven de particuliere afslagers
tenslotte den strijd op.
Een groot deel van het personeel der
particuliere afslagers was den 16en
Juni daaraan voorafgaande in 's Rijks
dienst overgegaan om de officieele in-
dienststeiling van den rijksvischafslag
op 1 Juli voor te bereiden. Het waren
de heeren F. J. H. Schneiders, thans
Directeur 1 van het Staatsvisschersha-
venbedrijf, J. D. Heijkoop, thans hal
chef, Th. Doevendans en A. Tol afsla
gers le klasse, J. Merkus en F. de Kort,
onderhavenmeesters en J. Koevoets,
administratief ambtenaar.
De afslag werd geopend in een hou
ten gebouw aan de inmiddels reeds
gegraven visschershaven, die tot stand
was gekomen om de belemmering in de
scheepvaart door visschersvaartuigen
naar de schutsluizen weg te nemen.
Scheen het aanvankelijk, dat de
rijksklandizie (de particuliere afslag
bleef nog geruimen tijd met succes
naast den rijksvischafslag voortbe
staan) zou wegblijven, langzamerhand
ging men de voordeelen, doch nog
„meer de gemakken ondervinden van
een goed geoutilleerden en geadmini-
streerden verkoop van de visch. Mi-
nister Lely had met zijn bekenden
doorzettingsvermogen het pleit gewon
den.
Thans is men er den Minister dank
baar voor en zou niemand den ouden
toestand terugverlangen.
De zeilvisschersvaart werd langzaam
maar zeker verdrongen door de
stoomtrawlers, waarvan de Stoomvis-
scherij-Maatschappij „Mercurius" on
der Directie van den heer I. S. Groen
de eerste onder den naam van Betsy
IJ.M. 75 te IJmuiden importeerde.
Met reuzensprongen breidden de
rijksvis8chershaven en de rijksvisch-
hallen zich uit.
De houten hal maakte spoedig plaats j woorden gewijd aan den heer J. C.
voor een steenen gebouw ruim twee Vermeulen alhier, bij diens aftreden
als Groot-Secretaris der Loge. Bij het
artikel is een foto van den heer Ver
meulen met de banier der orde opgeno
men.
maal zoo lang en in den loop van deze
kwarteeuw werden in bet verlengde 1
van deze hal nog twee groote hallen
gebouwd en kwam de onderbouw ge
reed voor nog twee groote afslagge
bouwen.
Ook de haven in 1896 geopend en
oorspronkelijk slechts 450 M. lang,
werd eerst in 1904 met 250 M.. en in
1917 nog eens met 400 Meter verlengd,
waardoor een haven van 1100 Meter
verkregen werd.
Bovendien kwam in 1918 een afzon
derlijke haringhaven van 650 Meter ge
reed en in 1920 nog een kleine lighaven
voor industrieele doeleinden.
Aan de Zuidzijde der haven is een
groot complex van fabrieksgebouwen,
kantoren en ijsfabrieken verrezen. We
gens de uitbreiding van de stoomvloot
werd in 1923 een tweede dok in dienst,
gesteld.
Bij de wet van 22 Juni 1914 werden
de rijksvisschershaven en de rijks
vischafslag vereenigd tot een staats-
visschershavenbedrijf, dat tot 1920,
ondanks alle kosten van den haven-
aanleg en van onderhoud in het staats
bedrijf werden ondergebracht, ruime,
soms zelfs zeer ruime winsten oplever
de. Eerst bet jaar 1920 leverde het
staatsbedrijf een verlies op d.w.z. ble
ken de inkomsten uit de retributie van
den vischafslag en die uit enkele ne-
venbedrijven onvoldoende om ook den
hoogen rentelast van aanleg en onder
houd van de haven te dekken.
Dit tekort kon echter ruimschoots
gedekt worden uit de reserves der gou
den jaren 1916, 1917 en 1918 toen respec
tievelijk winsten gemaakt werden van
f 409.000.—, f 35.000.— en f 77.000.—.
Bij de indienststelling van den rijks
vischafslag werd de retributie vastge
steld op 2 procent van de brutobesom-
ming, terwijl de particuliere afslagers
21/, procent hieven. Bij beide bleef de
van oudsher bestaande drie procent
koopmanskorting bestaan. Reeds in
1900 verlaagde de Regeering waar
schijnlijk in concurentie met. den par
ticulieren afslag de retributie tot 1
procent, terwijl de koopmanskorting
door de reederijen toegekend, doch door
het rijk geadministrateerd, onveran
derd bleef. In 1908 vond de Regeering
het noodigde retributie voor den visch
afslag weder te verhoogen tot 2 procent,
doch wisten de reederijen deze verhoo
ging af te wentelen op de handelaren,
wier koopmanskorting van drie tot
twee procent werd teruggebracht. Dat
op deze wijze de handel voor een be
langrijk deel de kosten van de havens,
die vrijhavens zijn, is gaan betalen is
naar we meenen de oorzaak geweest,
dat de Regeering van een nieuwe ver
hooging van retributie en daarmede
gepaard gaande verlaging van de
koopmanskorting heeft afgezien, me
de omdat de retributie ruim voldoende
is om de kosten van den vischafslag te
bestrijden, indien deze niet bezwaard
worden met de hooge havenkosten.
Bij de opening van den rijksvischaf
slag werd tot Directeur van de Vis
schershaven benoemd de heer J. M.
Bottemanne, thans Hoofdinspecteur
der Visscherijen.
Bij diens heengaan in 1909 werd de
administratieve leiding, opgedragen
aan den heer F. J. H. Schneiders, toen
boekhouder, die den persoonlijken titel
van Administrateur ontving en werd
het technisch toezicht opgedragen aan
den heer Canter Cremer, Ingenieur.
Later werd de wenschelijkheid ingezien
van een zelfstandige Directie en werd
met ingang van 1 Januari 1919 tot Di
recteur van het Staatsvisschershaven-
bedrijf benoemd de Administrateur de
heer Schneiders, die deze functie se
dert dién met grooten ijver, kennis en
nauwgezetheid vervult. De verdiensten,
van dezen ambtenaar werden door de
Regeering in 1912 erkend door zijne be
noeming tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
Dinsdag 1 Juli a.s. zal in het Dienst
gebouw aan den kop van de Visschers
haven des namiddags van 3 tot 5 uur
voor de betrokkenen bij dezen tak van
Staatsdienst gelegenheid bestaan desi-
gewenscht de Directie met dit 25-jarig
jubilé te complimenteeren.
PLAAÏ8ELIJE NIEUWS.
IJMUIDEN.
In De Neutrale Goede Tempelier,
het orgaan der Groot-Loge 2 der I. O.
G. T. van 31 Mei worden waardeerende
VELSEROORD.
Bij de Staatscourant zijn gevoegd
de statuten van de Vereeniging voor
Christelijk Volksonderwijs alhier.
De melkprijs is hier en ook te
Velsen weder met een cent per liter
verhoogd geworden.
VELSEN.
Rijks H. B. S.
Dinsdag en Woensdag hebben voor
't eerst aan de Rijks H. B. S. alhier
eindexamens plaats gehad. Geëxami
neerd werden 7 candidaten, waarvan
er 6 slaagden, n.l. de heeren Th. W.
Deinum, Wijkeroog; P. Donker, Be
verwijk; T. Duinker, Wijkeroog; G.
Sant, IJmuiden, A. Schoo, Santpoort
en B. de Vries Robles, IJmuiden.
Als deskundigen, met wier mede
werking de examens wérden afnomen,
waren aangewezen dr. J. G. Rutgers,
hoogl. Techn. Hoogeschool; dr. H. C.
Redeke, dir. Rijksinst. voor visscherij-
onderz., priv.-doc. univ. Amsterdam;
mr. J. van Gilse, kantonr. Steenwijk;
dr. J. Heinsius, redacteur Woordonb.
Nederl. taal, Leiden; C. Heijman, oud-
leer. H. B. S. m. 5-j. c. Haarlem.
Bij de Woensdag ten overstaan
van notaris Boerlage krachtens ge
rechtelijk bevel gehouden verkooping
van een huis met grooten tuin aan
den Wijkerstraatweg 15 werd dit per
ceel gekocht door de N.V. Melkinrich
ting Velsen voor f 8010.
Woensdagmiddag heeft in hotel
„De Prins" de veiling plaats gehad van
een huis met tuin nabij de stoompon-
ten. Perceel 1, het huis met achtertuin,
groot ongeveer 373 M2 werd gekocht
door den heer Rutgers, cand. notaris
voor f 5100.
Voor perceel 2, het terrein naast per
ceel 1, groot ongeveer 322 M2, was de
hoogste bieder de heèr A. Vermeer,
voor f 2300. i \'Mll
Bij afslag werd het op f 20 gemijnd
door den heer D. Bus.
Voor de combinatie der 2 perceelën
werd het hoogste bod f 7510 gedaan
door den heer D. Bus, die het bovendien
bij afslag op f 500 mijnde.
Zondag 29 Juni a.s. nam."2 uur
zal nabij de stoomponten een groote
meeting tegen den oorlog gehouden
worden, waarbij als sprekers zullen
optreden A. L. Constandse, J. v. d. Eyn-
de, B. Lansink Jr. en Jeanne de Jong.
De Muziekvereeniging „Voorwaarts''
en de Zangvereeniging „Morgenrood
zullen medewerking verleenen.
DRIEHUIS.
Ter gelegenheid van haar 15-ja-
rig bestaan heeft de R.K. Ilarmonie-
vereeniging „Soli Deo Gloria" een festi
val uitgeschreven op Zaterdagavond 16
en Zondag 17 Augustus, voor Harmo
nie- en Fanfare-gezelschappen er
zangvereenigingen in den prachtig
daarvoor geschikten en lommerijken
tuin van de lunchroom Westerveld
te Driehuis, gelegen bij de spoorweg
halte. Als prijzen zullen onder de deel
nemende vereenigingen worden ver
loot een prijs van f 100, een van f 50 en
een van f 25. Tevens zullen er verguld
zilveren medailles beschikbaar gesteld
worden als publieksprijzen. Bij den in
gang zal ieder een stembiljet ontvan
gen.
Vereenigingen, welke geen inschrij
vingsbiljet ontvingen, kunnen deze
nog aanvragen aan het secretariaat,
Noorderdorpstraat 2, Santpoort.
Sinds Vrijdagmiddag is het Mis
siehuis te Driebuizen bewoond. Eén
pater en drie broeders zijn er gehuis
vest in een kamer die in den chaos is
vrijgemaakt. Deze eerste bewoners zul
len de voorbereidende werkzaamheden
helpen bespoedigen en het huis in orde
brengen, opdat met September 60 stu
denten daar kunnen gehuisvest wor
den.
Het Missiehuis wordt, zooals bekend
is, door de paters van het H. Hart van
Tilburg bestuurd.
Er worden met September 4 klassen
gevestigd, die dan feitelijk, parallel
klassen zijn van die in het Missiehuis
te Tilburg.
De bedoelrpg is dat er elk jaar een
klas bijkomt. In Tilburg blijft ook een
volledige humaniora gevestigd. Na be
ëindiging der studies vinden de stu
denten der beide missiehuizen elkan
der dan in het Noviciaat te Arnhem,
waar ook de PhRosophie wordt gestu
deerd, om da af na de theologische stu
diën in Stein (bij Sittard) te volbrengen
N. Hl. Ct.
SANTPOORT.
Een droeve plechtigheid.
Onder groote belangstelling werd
alhier Dinsdagmiddag op de begraaf
plaats De Biezen, het stoffelijk over-
schot ter aarde besteld van den op
zoo ongelukkige wijze om bet leven
gekomen knaap Jacob van der Vlerk.
Onder de aanwezigen was de wethou
der van Velsen, de beer -Landeweerd,
de directeur van de ambachtschool de
lieer IL J. Zeeman, waar de overledene
pas zijn eindexamen had gehaald, en
waar hij een van de beste leerlingen
was. Verder was ook tegenwoordig de
Directeur van de Melkinrichting Vel
sen met zijn zoon, door welks auto de
ongelukkige werd gegrepen. Nadat de
kist in de groeve was neergelaten, nam
de heer K. Koopmans van Bloemendaal
het woord en schetste het karakter
van den jeugdigen ontslapene. Hij was
een toonbeeld voor allen, een ware
godsdienstige jongen. Spr. bad hem
vier jaar onder zijn leiding gehad, en
't moet een troost voor de ouders zijn,
dit te kunnen getuigen. Hierna nam
de heer J. E. Sluiters het woord, die
eveneens den ontslapene schetste als
een der beste leerlingen der Zondags
school. Niets was hem te veel en het
s een jongen met talent. Vervolgens
bedankte een oom van den overledene,
Ds. Samplonius uit Groningen voor de
belangstelling. Dien onder den indruk
verlieten allen den doodenakker.
GEMENGD NIEUWS.
Nederlandsche Bond tot Bescherming
van Zuigelingen.
WAARSCHUWING!
CONSULTATIE-BUREAU.
Vereeniging tot bestrijding der
Tuberculose.
Briniostraat, Velseroord.
Dinsdags geopend van 23 uur.
Het onderzoek is kosteloos en ge
schiedt door Dr. van Sloten van Haar
lem.
Ouders laat vooral uw kinderen on
derzoeken.
Door den grooten toeloop is het noo-
dig gebleken, dat men zich laat inschrij
ven Dinsdags van 23 uur, Vrijdags
van 67 uur of dat men zich schrifte
lijk opgeeft voor inschrijving, waarop
U bericht zal worden gezonden, wan
neer U op het Consultatie-Bureau
moet komen.
4. Door het kind op de vastgestelde
tijdstippen nauwkeurig het voedsel te
gevenudat door den dokter aangeraden
is.
Indien men meer geeft of de flesch tc
spoedig na de vorige geeft, zoo stelt
men het kind aan groot gevaar bloot.
Indien gij uw kind thans aan de
borst voedt, tracht dit dan voort te zet
ten; gij doet dan het beste, wat gij voor
uw kind kunt doen!
Geef uw kind nimmer een zoethou
der of dotje, dat kan gevaarlijk zijn.
Gebruik geen flesch met een lange
slang, doch een met een korte speen.
Wat moei de moeder doen^ indien de
zuigeling gaat braken of dunne ontlas
ting krijgt?
le. Geef hem dan direct op de tijd
stippen, waarop hij anders zijn voedsel
krijgt, een fleschje rijstewater, bereid
volgens onderstaand voorschrift.
2c. Verzuim niet daarna met het
kindje op het eerstvolgend spreekuur
van den dokter te komen om verder
raad te ontvangen; want het kind mag
niet langer dan één of twee dagen uit
sluitend rijstewater krijgen.
3e. Indien de ziekteteekenen niet na
eenige uren wijken, roep dan spoedig
de hulp van uw huisdokter in.
I BEREIDING VAN RIJSTEWATER
Breng 1 'eetlepel vooraf gewasschen
rijst met 1 Liter (kan) water aan de
kook in een open pannetje en laat het
zoolang koken, tot de helft van het wa
ter verkookt is (ongeveer 20 minuten).
Giet hét door een schoon zeefje. Wan
neer het te veel verkookt is, vul het
dan met gekookt water tot 2 liter bij.
Bewaar het afgekoelde rijstewater in
In de warme zomermaanden worden
véle zuigelingen ernstig ziek. Deze ziek
te treedt soms plotseling op on kon-
merkt zich door braken en dunne ont
lasting.
Borstkinderen worden door deze
ziekte veel minder dikwijls aangetast
dan kinderen', die met de flesch gevoed
worden. j
Als oorzaken voor het ontstaan dezer een gesloten pan of toegedekte pan.
ziekte kennen wij
1. Oververhitting van het kind dooi* Wienngen weldra geen eiland meer.
te warme en te vast aangelegde kloe- Zoowel van 't vasteland (van Ewijck-
ding en verblijf in een vertrek dat on- i sluis) als van Wienngen is men begon-
voldoend gelucht wordt. nen met het leggen van den afsluitdijk
2. Bederf der melk, die niet voldoen- door het Amsteldiep en de werkzaam-
de versch is en niet koel bewaard heden daaraan zijn dermate gevorderd,
wordt. dat de afstand tusschen deze twee ge-
3. Verontreiniging van het voedsel, I deelten dijk geen 700, doch nog slechts
doordat de fleschjes en speentjes niet 400 meter bedraagt.
zorgvuldig schoongemaakt en schoon- In letterlijken zin is dit ook geen be-
gehouden worden I vaarbare doorruimte meer. Wat toch is
4. Ondoelmatige voeding van het het geval? Door de vernauwing is de
kind, vooral overdadige voeding en on- stroom zeer sterk geworden, zoo stei k,
regelmatige toediening van het voedsel. dat men de modderbakken, benoodigc
- - f Werk, met twee sleepbooten er
Let
wel! Nimmer is het doorkomen
van tandjes oorzaak van deze ziekte! j vóór moet opsleepen; daar behoeft men
Hoe kan de moeder het optreden van zich niet over te verwonderen als men
deze ziekte zooveel mogelijk voorko- weet, dat in de doorruimte dikwijls een
val staat van 40 c.M.
men?
la. Door het kind vooral op warme
dagen te doen vehblijven in eene fris-
sche kamer, die goed gelucht wordt.
Het raam of de deur aan de schaduw
zijde flink open zetten! (ook 's nachts).
lb. Door het kind op warme dagen
luchtig te kleeden. Op 'heete dagen kan
men den gezonden zuigeling slechts
met een hemdje en een luier kleeden en
hem met 'n lakentje dekken. Het hoofd
je moet men koel houden en niet bedek
ken. Ook doet men goed indien men den
gezonden zuigeling veel buiten brengt;
bij grootte hitte op een koele, niet-zon-
nige plek.
lc. Door het kind dagelijks geheel
te wasschen of liever nog te baden.
2. Door de melk te koopen bij een
betrouwbare inrichting of melkboer.
Het voedsel van den zuigeling moet di
rect na ontvangst der melk bereid wor
den, zoo vlug mogelijk afgekoeld en in
eene gesloten pan op eene koele plaats
bewaard worden. Men plaatse de melk-
pan direct op den keldervloer of anders
in eene andere pan gevuld met koud
water, dat meermalen per dag ver-
verscht wordt.
3. Door de fleschjes en speentjes di
rect na ieder gebruik met heet water
zorgvuldig te reinigen en in eene geslo
ten schoone pan met zuiver leidingwa
ter te bewaren.
Geladen schepen gaan reeds beoosten
het eiland om, en ook de beurtschip
per van Wieringen naar den Helder,
die vroeger door 't Amsteldiep voer van
de haven te De Hankes af, vaart nu van
de haven te Den Oever.
Voor de kleine visschersschuiten is
het reeds afgedaan. Immers zij moes
ten hun visch veld benoorden Wierin
gen zoeken, doch waar 't niet meer mo
gelijk is zonder gevaar door „het gat"
te gaan, hebben zij hun vaartuigen
moeten opleggen, in de hoop, dat er
wellicht een kooper uit andere oorden
er hun zal afhelpen.
Eigenaardig is, dat, terwijl 't vroe
ger tusschen de wisseling van ebbe en
vloed in 't Amsteldiep soms 30 minuten
stilstaand verschil was, dit thans geen
5 minuten meer duurt. Zoo gebeurt het,
dat een schipper, die op eigen risico
toch waagt door de doorruimto te va
ren naar hij denkt vóór den stroom,
eensklaps den stroom tegen zich krijgt
en hij rechtsomkeert moet maken.
Men zal aan bovenstaande bemer
ken ,dat de dijk met bekwamen spoed
wordt gelegd. Wanneer het Amsteldiep
geheel zal zijn afgesloten? Er, kunnen
zich nog vele hinderpalen voordoen,
doch er bestaat alle kans, dat Wierin
gen over een viertal weken geen eiland
meer zal zijn. Hhld.
