onder cultuur, of het nu een karpervijver of een oesterpan is, is productiever dan een even groot stuk land. Bovendien moet men niet vergeten, da! landbouw zich slechts tot de oppervlakte van den bodem kan bepalen, terwijl in de zee tot op verschei dene honderden voet diepte, zoover als de aclivische lichtstralen kunnen doordringen, een uitgebreid plantenleven heerscht, waar op kleine dieren leven, die op hun beurt dat een verzoek van het bestuur der afd. IJmuiden van het Roode Kruis persoonlijk aan den burgemeester om een onderhoud met het college van B. en W. nooit resultaat heeft gehad, daar dit onderhoud nooit heeft plaats gehad. Van de ziekenhuiscommissie is ook slechts in één richting partij getrok ken. Zij toch zag zich in haar taak vrij- weer tot voedsel van de groote dienen, j vvel beperkt tot een ónderhoud met Op het oogenblik is deze plantengroei nog toevallig en onregelmatig. Cr zijn nuttige en vernielende organismen, zoowel van microscopische als van zichtbare grootte; Men is reeds ver gevorderd met het iden- tificeeren en met het maken van reine cultures. Binnen korten tijd zal de weten schap ;n staat zijn den groei van het nut tige te bevorderen en het schadelijke te onderdrukken. Dan zullen zeevolken wel licht nog grooter welvaart tegemoet gaan dan de eigenaars van groote stukken prairie- land. i Het vergaan van den Scheveningschen logger Bertha Carolina". Als blijk van waardeering voor de dien sten, bewezen bij de redding van eèn gedeelte der bemanning van den Scheve- ningschen zelllogger „Bertha Carolina" Schevenlngen 60, die op 4 October 1923 in de Noordzee is vergaan, is door de Nederlandsche regeering aan de bemanning vdn den Britschen stoomtrawler „Lord Allenby" L. T. 67, een bedrag van 600 gulden toegekend. I PLAATSELIJK KIEUW». IJMUIDEN. vertegenwoordigers der" Mariastich- ting. Als verdere tekortkomingen worden genoemd dat B. en W. niet hebben ge wacht met het geven van prae-advies, nadat het verzoek der Mariastichting in openbare raadsvergadering was in gekomen. Het drijven van voorzitter en meerderheid van den raad, waarbij er op gewezen wordt dat er geen voorstel was, aangevende hoe deze uitgaaf kon worden gedekt en dat geen advies der Financiëele commissie was gevraagd wordt geaccentueerd. Belangrijk is wat de heer Roelse op merkt over de verboden delegatie van macht, waarover B. en W. zoo lichte lijk heenstapten. Uitvoerig toont de heer Roelse aan dat de raad wat daad werkelijk wetgeving was aan B. W. hebben overgedragen. Eenige punten gaan wij voorbij, niet omdat ze minder belangrijk zijn, maar omdat de kwestie - van wetgevende macht en al of niet vereischte goedkeu ring van Gedeputeerde Staten voor ons niet het voornaamste zijn. Wij achten van grooter belang wat de heer Roelse opmerkte over de par tiëele voorziening in ziekenhuisruimte, In de zaak van den heer Van PraagTerecht zegt de heer Roelse dat men wordt dezer dagen de poppen-collectiestichting van een neutraal zieken geëtaleerd, welke door het Centraal Oe-4 huis, hoewel niet k bout portant te verwezenlijken, voor onze gemeente nootschap voor Kinderherstelllnji- en Va-j - catiiiekolonies wordt verloot. Van de netto-opbrengst wordt deze maand een kind naar Heelsum in Oelderland uiige- zondtn gedurende 4 weken. Wie zou voor dit goede doel niet gaarne een kwartje offeren en daarbij een kans wagen tot het winnen van een lid dier groote poppen familie Na Maandag worden de poppen in de zaak van den heer Van Praag te Velser- oord uitgestald, terwijl de verloting 16 dezer plaats heeft. VELSEROORD. Donderdag 7 Augustus werd in het patronaatsgebouw aanbesteed het bouwen van een schoolgebouw op een terrein aan den Zeeweg, namens het waarlijk niet als een utopie behoeft voor te stellen. Maar dan geve men niet een enorme voorsprong aan een richting, die slechts een vierde deel der burgerij vertegenwoordigt en die elke samenwerking met de overige groepen, die de meerderheid der be volking achter zich hebben, afwijst. Op het monopolistisch karakter van de overeenkomst wordt nadruk ge legd. En als er geen ander ziekenhuis naast de Mariastichting komt, betee- kent het contract niets, want dan zijn B. en W. met handen en voeten aan deze instelling gebonden. Ook in dit opzicht zal de lange duur van het cón tract groote bezwaren opleveren. Te- R.K. "schTol^s^ns?: LauTentiu^; recht wordt gecritiseerd, dat waar in door den architect Am. A. M. Brüning I te Haarlem. Ingeleverd waren 17 biljetten en wel van: A. A. van Kaam, te Velseroord voor f 51.700; V. P. Braun en Zoon, te Be verwijk voor f 53.000; Vlaming, te Me- demblik, voor f 54.433; N.V. Aanne mers Mij. Noord-Holland te Heems kerk voor f 57.614; firma Langendijk, te Beverwijk voor f 57.873; J. P. Y. de Vries, te Wijk aan Zee en Duin, voor f 58.862; P. G. M. Velenburg, te Bode graven, voor f 59.000; J. Wittebrood, te Beemster, voor f 59.900; H. D. de Jong en S. Wouters, te Koudum, v. f 61.000; N.V. Aannemers Mij. Velsen, te Velser oord, voor f 62.432; P. Both, te Heer- Hu go waard, voor f 62.986; L. van Lies hout en Zonen, te Helmond, voor f 63.569; Gebr. Boekei, te Velsen, voor f 64.200; A. van Hoften, te Schoten, voor f 64.500; firma Doedens en Schil der, te 't Zand, voor f 64.946; W. van Heyst, te Velsen, voor f 66.000; Theu- nissen en van Sambeek, te Heemstede, voor f 66.475. De gunning is tot nader aangehou den. Da Ziekenhui&kwestia. II. Uitnemend heeft de heer Roelse in zijn betoog ook gewezen op de onvol doende voorbereiding der zaak door Burgemeester en Wethouders. Zij toch hengen, zegt de heer R., naar het al len schijn heeft, vooropgesteld, dat de Mariastichting er komen moest. Voor hen werd inwilliging van deze subsi dieaanvraag de oplossing van het ziekenhuisvraagstuk. Nog verder, zegt schr., nl. practisch de eenig mogelijke, toen men van andere zijde weigerde daar een afgerond voorstel tegenover te stellen, omdat men niet in dezelfde fout wilde vervallen en eerst na een vergelijkend onderzoek van de ver schillende mogelijkheden zich tot een positief voorstel gerechtigd achtte. En alleen aannemende dat B. en W. meenden dat deze kans moest worden genomen, zooals die zich voordeed; uit (denkbeeldige) vrees dat deze anders voor de gemeente verloren kon gaan, kunnen wij, zegt het betoog, ons ver klaren ,dat B. en W. -deze onredelijke, op zfoovele punten aanvechtbare aan vrage, zonder critiek hebben geaccep teerd en het drijven naar eene beslis sing, zonder aan gerechte bezwaren een kans te geven, hebben doorgezet. Tot welk een absurden toestand men kwam doordien B. en W. slechts één kant uit keken, moge hieruit blijkën, met 120 bedden, in de bespreking met de leden der ziekenhuiscommissie naar voren kwam, dat men zich aanvanke lijk tot 60 bedden zal beperken, Het nemen van een beslissiiig, zon der dat de bevolking bezwaren daarte gen heeft kunnen doen gelden, hebben wij vroeger al gecritiseerd. De heer Roelse zet uitvoerig uiteen hoe het voor de burgerij onmogelijk was om zich in de twqe dagen, die haar waren gelaten, met elkaar te kunnen ver staan. De voorzitter verwachtte dat er bij uitstel een stroom van adressen zou zijn gekomen. Juist, zegt de heer Roelse, wij ook en juist daarom te meer was uitstel gewenscht. Wat er leeft onder de burgerij, geven men de gelegenheid zich op normale wijze te uiten De tegenpartij verklaart, dat men verwachtte, dat hierdoor politieke hartstochten zouden worden opge wekt, men zeide er de politiek liever buiten te willen houden. Ontkend kon echter niet worden, dat het al reeds een politieke kwestie was geworden. De 12 raadsleden, die voornemens wa ren aan de subsidieaanvraag hun stem te geven, de politieke rechtsche meer derheid van den Raad had in een adres aan B. en W. aangedrongen op spoedige afdoening van dit voorstel. Nog wel uit een oogpunt van gemeen tebelang. Als <of het een gemeentebe lang zou wezen, om dergelijke belang rijke zaken zooveel mogelijk buiten de burgerij om af te doen. Is het dan niet volkomen begrijpelijk wat in derdaad leeft laat zich nu eenmaal niet kunstmatig onderdrukken dat de geest van verzet zich, nu dezen de ge legenheid was benomen zich voor de beslissing in den Raad te doen gelden, na die raadszitting baan brak in een reeks overvolle protestvergaderingen in de verschillende deelen der gemeen te? We begrijpen, dat dit voor de meer derheid in den Raad een pijnlijke ver rassing moet zijn geweest, zij hadden het echter zichzelf te wijten en het gaf hen dan ook niet het recht nu het in stilte voorbereide besluit *n storm van verontwaardiging ontketende, die als een kunstmatige aeitatie te brand merken. De volksgeest kwam in verzet tegen dit politieke spel achter gesloten deuren, met het opzet, dat de burgerij in eigen zaak geen stem zou hebben. Een dergelijke spontane beweging is niet op kunstmatige wijze in het le ven te roepen, zij vraagt slechts lei ding, die haar de middelen geeft om ?ich te uiten. Zoo ontstond het petiti onnement ter ondersteuning van ons verzoek aan Uw college om alle midde len te willen aangrijpen, om dit besluit als strijdig met de wet en het algemeen belang ongedaan te maken. B. en W. hebben zich over het verzet tegen dit besluit verbaasd. Zij wijzen er op, dat toch ook in 1920 door den Raad een besluit tot het verleenen van subsidie aan de Maria-stichting voor den bouw van een ziekenhuis werd verleend. Op de ingrijpende verschil len tusschen beide voorstellen hebben wij reeds gewezen, ook op het feit dat dat voorstel destijds op behoorlijke wijze was voorbereid. Men mocht toen de genomen beslissing betreuren, men kon waar de zaak behoorlijk was be handeld, den Raad -als geheel over het gevallen besluit geen. verwijt maken. Thans stond het er te dien opzichte ge heel anders voor. Men gevoelde zich. door deze wijze van behandeling „ver kocht en verraden", zooals een der sprekers op de protestvergaderingen het uitdrukte, natuurlijk deze woor den genomen in overdrachtelijke zin. En dan zat aan dit voorstel de bezwa rende bepaling vast, dat de gemeente in de eerste 10 jaar niet zelf een zie kenhuis zou mogen oprichten, men ge voelde, dat daarmee de R.K. inrich ting een voorsprong zou krijgen, die, gesteld al, dat men later tot een gem. ziekenhuis kwam, moeilijk zou zijn in te halen. En nadien zou den R. K. in elk geval vrije ziekenhuiskeuze moe ten worden toegestaan. Of dit laatste nu niet redelijk is, willen we daar la ten, maar in onderling verband ge voelde de groote meerderheid der be volking, in het bijzonder de voorstan ders van het beginsel, dat de over heid deze belangrijke maatschappelij ke taak niet aan particuliere instel lingen uit handen- mag geven, speciaal, waar dit van Katholieke zijde kwam, die zoo op eigen instellingen staan, als een grove krenking. Ten slotte beroepen B. en W. zich op artikel 45 der gemeentewet, om te be togen, dat zij in deze slechts op het oordeel van den Raad hadden af te gaan, de Raad, die de wettige verte genwoordiging is der burgerij. Zeker, tegen dat laatste is niets in te bren gen, voorzoover het nemen van be sluiten betreet. Deze worden zonder ruggespraak genomen. De leden stemmen naar eer en gewe ten, zonder last van of ruggespraak met hen, die benoemen", aldus be doeld artikel. Maar voor zij een be sluit nemen zullen zij toch goed doen zich zoo goed en zoo volledig mogelijk op de hoogte te stellen. Voor het te ne men besluit blijft natuurlijk alleen de Raad, en elk raadslid individueel voor zijn stem, aansprakelijk. Bij de opvat ting, die B. en W. hier huldigen deed men het beste de Raadsleden voor el ke raadszitting eenigen tijd gezame- lijk van de buitenwereld af te zonde ren, als de kardinalen in het conclave. Wij huldigen echter een andere opvat ting. Wij achten het 'n zaak van algemeen belang, dat de publieke opinie, over zaken van openbaar belang zich zoo veel mogelijk vrijelijk kan uitspreken, voor daarover in -den raad een beslis sing wordt genomen en dat de pers hieraan tevoren aandacht wijdt en bij het publiek daarvoor belangstelling wekt. Het werk van den gemeenteraad, de taak van elk raadslid in het bij zonder kan er slechts door winnen, als hij zich daar weet bij de beharti ging van het gemeentebelang in 't midden der publieke aandacht. Dal kweekt verantwoordelijkheidsgevoel, dat weert corruptie. Dit moge in het algemeen belang gelden, voorSl bij een vraagstuk als het onderhavige, dat zoozeer ingrijpt in het persoonlijk le ven der burgerij, is het gewenscht, dat met alle middelen ertegen worde ge- ter en wethouders wel voor aanvech ting vatbaar. Wij hebben het er hier boven, hij de bespreking van het vori ge punt althans maar op gewaagd. We gaan er hier dus niet wener op in. De mogelijkheid intusschen dat het zoo is, dat dit besluit indruischt tegen wat de meerderheid der bevolking in dezen wenscht, wordt niet ontkena. B. en W. zeggen het niet te kunnen he- oordeelen, omdat zij het niet hebben onderzocht. Het petitionnement onder de burgerij ter ondersteuning van ons bezwaarschrift is hiervoor o.i. een goede graadmeter. Deze lijsten zijn ge teek end door ongeveer de helft van de kiesgerechtigde nvolking. Als men nu hierbij in aanmerking neemt, dat zeer velen, vooral onder de neringdoenden niet dorsten te teekenen, omdat zij vreesden hierdoor in hun broodwin ning te kunnen worden geschaad, dat zoovelen op de loot naar zëe zijn, dan mag men zeker aannemen, dat de meerderheid der bevolking de uitsluitende vestiging van een R.K. ziekenhuis met financieele hulp van de gemeente niet wenscht. Zeker, in den Raad is voor dit voorstel een meerderheid gevonden, doordien de raadsleden der Christelijk-historische partij, met één uitzondering bereid waren bevonden voor het voorstel te stemmen.'Maar even zeker is, dat na genoeg alle christelijk-historische kie zers hiertegen in het geweer zijn geko men en op de lijsten -van het petition nement hebben geteekend, terwijl ook door de predikanten der Ned. Herv. Gemeenten en de voorgangers der Doopsgezinden, christelijk gerefor meerden en oud-katholieken tegen het besluit stelling hebben genomen. Als wij deze personen en groepen speciaal noemen, is dit enkel om aan te toonen, dat in deze niet alle voorstemmende raadsleden hierin hun kiezers achter zich hadden waardoor het mogelijk wordt, en in dit geval zelfs zeer waar schijnlijk dat de meerderheid in den Raad voor dit voorstel niet door een meerderheid van de kiezers wordt ge dekt. Had: nu de zaak in den Raad een regelmatig verloop gehad, dan hadden we dit kunnen laten rusten. Waar op deze waarschijnlijkheid in den Raad voor de beslissing veel is gewezen, en mede op grond daarvan aanhouding van het voorstel bepleit maar niet aan vaard, is hiër toch de vraag gewettigd of het besluit in die vergadering niet onrechtmatig is doorgedreven uit vrees, dat men er in een volgende ver gadering geen meerderheid voor zou kunnen vinden. 11. Behartiging van partijbelang in plaats van algemeen belang. Burgemeester en wethouders laten dit punt rusten. Zij beschouwen dit als een verdachtmaking. Het zij zoo. Wij constateeren het als een vaststaand feit. Met een dergelijk ingrijpend voor stel aldus voorbereid en aldus in be handeling genomen, wij hebben er hiervoor al zoozeer over uitgeweid, dat wij verdere aanduiding achterwe ge kunnen laten, om te zetten in een besluit behartigt men niet het meen belang. De schuldvraag te stellen, daartoe ge voelen wij geen roeping. Ieder dragé zijn eigen verantwoordelijkheid. Van den Voorzitter hadden wij echter wel verwacht, dat hij dit drijven in de richting van partijbelang had weten te onderkennen en daartegen had ge waakt, hetgeen niet is geschied. 13. Religieuse overwegingen. Wij zouden onder dit punt tevens de sociale overwegingen willen relevee- ren, alle overwegingen, die een zuiver geestelijken ondergrond hebben. En dan willen wij voorop stellen, dat het bij verreweg de meesten, die bezwa ren hebben tegen de veTpleging in een R.K. ziekenhuis hierom gaat dat zij, waakt, dat een besluit zou worden ge- j hetzij uit ervaring het zij bij intuitie nomen, waar men in groote kringen gevoelen, dat zij daar in een sfeer ko- r.ï /.U Ir* n VA ir Al.AAVlï JYAVl IV zich allerminst mede kan vereenigen Hiertegen is wel deerlijk gezondigd. 10. Vermoedelijke strijd met de overtuiging der burgerij. Over die mogelijkheid, dat het be sluit niet zou worden gedragen dooi de overtuiging van de meerderheid dei- bevolking maken Burgemeester en Wethouders zich geen zorg. „Uitslui tend met de inzichten van den Raad behoort door hen te worden rekening gehouden. Elke andere overweging toch komt in strijd met artikel 45 der Gemeentewet." We waren wel eenigs- zins verbluft, toen we dat lazen. We herinnerden ons de rede, door den Burgemeester gehouden, toen hij dat ambt aanvaardde en waarin hij o.a. ook de burgers opriep om zich in commissies als anderszins aan de publieke zaak te wijden en aldus het gemeentebestuur bij te staan. Hoe zal dat nu moeten geschieden? Gelukkig nemen noch de burgemeester noch burgemeester en wethouders het in an dere gevallen met de toepassing van dit artikel zoo ernstig. Gelukkig ook, is deze wetsuitlegging van burgemees- men die niet met de hunne strookt. I Hier is geen onverdraagzaamheid in het spel, het is het besef, dat men zich wederzijds patient en omgeving niet aan kan passen. Alle verzekeringen van gelijke behandeling van patiënten van verschilende gezindte en van vrij heid van gezindte of denkwijze, kun- nen daaraan niets veranderen. Er is in die specifiek Roomsche omgeving j voor niet-Katholieken een drukkende gebondenheid, een niet kunnen aarden. Men gevoelt zich zoo geheel uit zijn sfeer gerukt en juist in zieken toe- stand is het zoo gewenscht voor de grootst mogelijke harmonie te zorgen. Deze mogen de Katholieke ziekenhui zen juist voor hun geloofsgenooten pre ferent doen zijn en zeer begrijpelijk, juist dit specifiek Roomsch stelt ze reeds met het oog daarop achter bij andere ziekeninrichtingen voor niet- Katholieken. Wij zwijgen nu nog maar van de Protest-Kath., tegenstellingen, die de niet-Katholieke kranken daar zeker kunnen benauwen. Maar dan zijn er nog bezwaren van geheel anderen aard, met een maat- schappelijken en socialen ondergrond Velen zien in de Roomsche ziekenhui zen in de eerste plaats propaganda- instituten, zooals h.i. bij de Kath. alles ondergeschikt wordt gemaakt aan de propaganda, hetzij op kerkelijk hetzij op maatschappelijk gebied. Op dit ter rein ook weer een separistisch drijven, dat als zoodanig anti-maatschappelijk is. Waar de Katholieken hier dat sepa- risme ook reeds van jaren her op het beleid van de gemeentelijke armenzorg hebben weten door te voeren, wenscht men die toestand nu daarnaast ook niet op het gebied der ziekenverple ging te bevorderen. Nu wij in groote trekken het voor naamste uit het door den heer Roelse in de openbare zitting van Gedep Sta^ ten gehouden betoog hebben overgeno men, wenschen wij nog enkele opmer kingen te maken. Wij hebben deze zitting bijgewoond en het betoog hooren lezen. En later hebben wij de rustige en bezadigde ant woorden van den heer Roelse gehoord, die van 't begin tot het eind de goede vormen in acht nam en die geen on vertogen woord heeft gezegd. Hoe geheel anders was daarentegen de houding van onzen burgemeester, Gedurende de geheele zitting was hij zeer geagiteerd en toen hem 't woord werd verleend, begon hij met een mooi gebaar, dat hij niet zooals de heer Roelse de heeren vermoeien zou. En al spoedig noemde de burgemeester de woorden „anti-Katholiek relletje". Heel de actie van het comité uit :de burgerij, dat er zeker van is de meer derheid der ingezetenen achter zich te hebben, werd meermalen door den bur gemeester met dit woord „anti-Katho liek relletje" bestempeld. Volgens on zen burgemeester gaan de Protestan ten allemaal gaarne naar de Room sche ziekenhuizen. Zelfs de patiënten, die er heen moeten, die met hulp der armbesturen verpleegd worden, zullen er gaarne heengaan, als ze niet worden opgestookt, zegf de burgemeester. -j Wij hebben versteld gestaan van der houding. Ondanks dat die is de consequentie van het optreden van den burgemeester, sinds in Januari het verzoek der Mariastichting in-, kwam. De burgemeester en de meer derheid van den raad hebben toen een' groote fout begaan met het doordrij ven van die subsidiëering. Slechts weinige menschen zien dit ih, erken nen het en komen op hun fout terug. De meesten blijven volharden en dit noopt tot verdere consequenties. Zoo ook onze burgemeester. Deze, wien het toch waarlijk niet aan lof voor zijn gevoerd beleid ontbroken heeft, ook niet in de pers, heeft moeten ervaren, hoe hij in de oogen van de meerderheid der bevolking een groote misslag heeft begaan. Inplaats van dit te erkennen, hoont hij op minderwaar dige wijze deze meerderheid der inge zetenen. Het is een droevig figuur, dat de burgemeester hiermede maakt, want hij weet nu wel, dat hij 't voor goed bij die meerderheid heeft ver-| bruid. Onze hoogere, onze geestelijke! belangen achten wij in zijn hander niet meer véilig\ Wij betreuren dit zeer, want wi hadden 't gaarne anders gezien. Nu if er veel gebroken. De rechte verhouding tusschen het hoofd der gemeente, tus schen den burgervader en zijn ingeze tenen (althans het grootste deel) is ei niet meer. Erger nog, er is een gedwon gen positie nemen van velen en naai we vermoeden in een richting, die zi misschien volgens hun geweten nie willen. Velen in gemeentedienst heb ben het petitionnement niet willen o durven teekenen. Wij durven te zeg gen dat de houding van den burge meester hierop van invloed is geweesl De burgemeester heeft ook gezeg< dat de protesteerenden met leege ham den kwamen en dat ze daarom niet anders konden doen dan schimper Maar waarom is de burgemeester he grootste deel zijner ingezetenen dai niet voorgegaan en heeft het initiatie genomen tot stichting van een neu traal ziekenhuis, met hulp der ge meente? Dat had toch meer op dei weg gelegen, dan de stichting van ee: Roomsch ziekenhuis. Maar ook h: stond met leege handen, maar hi heeft van het geld der burgerij ge ge ven voor een ziekenhuis van ee richting, die slechts een vierde dezei burgerij vertegenwoordigt. Hoe geheel anders is het in Winter^ wijk gegaan. Daar zou men een neu traal ziekenhuis stichten en iedereen ook de Roomschen, zou mee doén. T<j men op eens vernam, dat de Room schen f 5000 subsidie vroegen voor dj stichting van een neutraal zieken huis. Toen heeft de gemeente-secreta ris van Winterswijk zich aan 't hoof van de meerderheid der bevolking gfj steld voor de stichting van een neu- traal (niet-Roomsch) ziekenhuis. Eö in Winterswijk hebben de Roomschei met hun neutrale ziekenhuis geel schijn van kans meer. Wij echter krijgen ons Roomsch zie

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1924 | | pagina 2