AAN DE TROUWEN.
lijker, regelmatiger, doelmatiger en
- goedkooper verbinding mee.
In Mei heeft Marconie op die ma
nier zijn stem van Poldhu in Enge
land afgezonden naar Australië; zij
werd in Sydney luid en duidelijk ver
staan. Straks hoort men elkander op
de Noord- en Zuidpool klappertanden!
Of hooren wij hier het gekrijsch in een
apenbosch in de Tropen en luistert men
daar naar de leeuwerikenzang in het
Noorden!
Ook Marconi staat nog voor verbor
genheden. Wanneer er 's morgens van
Poldhu geseind wordt naar Australië,
gaan de golven via den Atlantischen
Oceaan en Stille Zuidzee over een af
stand van 22000 K.M. Maar afgezon
den in den namiddag of avond, gaan ze
over Europa en Azië, een afstand van
17000 K.M. Marconi kan dit verschijn
sel niet verklaren. Ook weet hij niet,
welken invloed de zon op de golven
uitoefent. De kracht der draadlooze
seinen verandert met de gemiddelde
hoogte der zon over het gebied tus-
schen afzend- en ontvangstation.
Tot de nuttige werking der draad
looze behoort ook de inniger en sneller
verbinding, die erdoor tusschen de
verschillende landen en werelddeelen
ontstaat. De internationale epnheid
wordt erdoor bevorderd en daarmee
ook de geest van onderling begrijpen
en welwillendheid. Zoo heeft Marconi
de vereeniging van alle volkeren en de
komst van den wereldvrede bevorderd.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Maa'ndag a.s. wordt hier verwacht
het Amerikaansche stoomschip Arca
dian met 500 toeristen aan boord, die I
een bezoek zullen brengen aan Amster-1
dam.
Het verwisselen van ijzeren deu-j
ren van de groote schutsluis alhier, be-
lioorende tot de werken van het Noord-1
zeekanaal, is opgedragen aan den heer j
H. Oudshoorn te Beverwijk voor f 5150.
Wielersport.
Onze plaatsgenoot de heer A. Nieuw-]
koop, welke Zaterdag j.l. deelnam in
de afdeeling veteranen van de jaarlijk-1
sche ronde van Den Haag, afstand 701
K.M., uitgeschreven door de Residentie
Rennersclub „Sparta", kwam als twee
de aan de finish en kreeg als tweede
prijs een zilveren lauwertak. Eerste
was Sybrandts van Amsterdam in 21
uur 12 sec.
ne muziek, waarna de Keer Fruyt met
dankzegging de samenkomst sloot
en ieder dankbaar en voldaan huis
waarts keerde.
SANTPOORT.
Provinciaal Ziekenhuis.
Bij K.B. is een reorganisatie van het
Provinciaal Ziekenhuis, nabij Sant
poort, getroffen, welke is opgenomen
in Stbl. no. 410.
Art. 2 van het Kon. besluit van
Dec. 1918 wordt weder gelezen als
volgt:
„Aan het bestuur van de provincie
Noord-Holland wordt vergunning ver
leend om van het „Provinciaal Zieken
huis nabij Santpoort'', gelegen op een
terrein in de gemeenten Bloemendaal
en Velsen, het oudere gebouw, in 1849
geopend, het paviljoen, in 1866 geopend,
en de westelijke vleugels van het nieu
we gebouw in 1888 geopend, in te rich
ten tot een gesticht voor krankzinni
gen, overeenkomstig de overgelegde
teekeningen en daarbij gegeven be
schrijving."
Art. 4 wordt gelezen als volgt:
„In het gesticht voor krankzinigen
mogen niet meer dan 1184 krankzinni
gen, 335 mannen en 849 vrouwen ver
pleegd worden."
Rijkspostspaarbank.
Aan het postkantoor Santpoort(sta
tion) en de daaronder ressorteerende
hulppostkantoren werd gedurende de
maand Augustus 1924 ingelegd
f 11381.01, terugbetaald f 11297.20.
Het laatste door dat kantoor uitge
geven boekje draagt het nummer 3459.
UIT DE GEMEENTE.
Aan de firma Tiersen en Weerne
kers te IJmuiden is vergunning ver
leend tot het bouwen van 8 woonhui
zen aan den Rijksstraatweg Velsen-
Haarlem.
Aan F. Wijtmans te Amsterdam
is vergunning verleend tot het bouwen
van 5 woonhuizen aan de Wüstelaan
en den Achterbuurtweg te Santpoort.
VELSEN.
Dinsdag hebben de kinderen der
Chr. school op Wijkeroog in intiemen
kring het Koninginnefeest gevierd.
Om twee uur kwamen alle kinderen in
de school bijeen en werd voor de eer
ste drie klassen een bioscoop vertoond
waartoe de heer J. H. Fortgens uit
Haarlem belangloos zijn medewerking
verleende en hiermee veel succes heeft
geoogst.
Eerst voerde hij ons naar Noorwegen
en liet ons daar de mooiste natuurop
namen zien en later vertoonde hij de
geschiedenis van een man die 'n le
vende kreeft had ingeslikt en nu diens
manieren had overgenomen. Tenslotte
eenige goocheltoeren die 'n dilettant
„ook" wel kon doch hiermee falikant
uitkwam.
Onderwijl voerden de hoogste klas
sen allerlei spelletjes uit waarhij zij
flink werden onthaald op diverse ver
snaperingen.
Om half vier werd omgewisseld, de
oudsten kregen nu bioscoop en de
kleinen gingen spelen.
Om vijf uur gingen allen zeer vol
daan huiswaarts.
Dinsdag had de arbeider S., werk
zaam aan de Hoogovens en wonende
in de Lethstraat te Wijkeroog, het on
geluk, door uitschietende vlammen
zijn beide beenen ernstig te verbran
den. Na door Dr. Barentsen te zijn ver
bonden, is S. naar zijn woning overge
bracht. Hl. Dbl.
Door de Zondagsschool Matth. 21:
16b te Velsen is Zondagavond een goed
geslaagde ouderavond gehouden, wel
ke bijzonder goed bezocht was. Nadat
de samenkomst op de gebruikelijke
wijze was geopend door den voorzit
ter, werden er een paar nummers ge
zongen door eenige dames van het per
soneel, waarna twee nummers muziek
voor viool en orgel volgden. Vervol
gens kreeg de heer G. P. Fruyt, ver
tegenwoordiger der Ned. Zondags-
schoolvereeniging, het woord. Spre
ker wees met nadruk de aanwezigen
op het nut en den grooten zegen, welke
voor Kerk en Volk van het Zondags
schoolwerk uitgaat en daarom wekte
hij de aanwezige ouders en het perso
neel op tot getrouwheid in den arbeid,
waarin God een ieder geplaatst heeft.
Nogmaals werden een paar liederen
gezongen en een paar nummers mu
ziek ten gehoore gebracht, waarna de
voorzitter alle medewerkers dankte,
inzonderheid den spreker, zangeressen
en de heeren de Boer voor hun schoo-
BURGERLIJKE STAND.
Gemeente Egmond aan Zee.
Geboren: Andries, zoon van Wil
lem Schreuder en Neeltje Gravemaker
Jan, z. van Willem Stoker en Cornelia
Groen.
Ondertrouwd: Job Glas en Cor
nelia Zwart.
Getrouwd: Klaas Blok en Corne
lia Dekker.
BEVERWIJK.
„Draadloos".
Zooals te verwachten viel loopt het
alweer storm bij den kaartenverkoop
voor Henri ter Hall's Revue „Draad
loos".
Aangezien hier ter plaatse slechts. 2
voorstellingen worden gegeven n.l.
Maandag en Dinsdag a.s., verdient het
dringend aanbeveling zich spoedig van
plaatsbewijzen te voorzien, wil men
niet teleurgesteld worden.
Voor verdere bijzonderheden zie men
de advertentie voorkomende in dit
nummer.
Hieronder volgen eenige beoordeelin
gen van de verschillende bladen:
DE MAASBODE: De Revue van ter
Hall! En dan der.kt men aan een
feeërie van licht en kleuren, aan een
levend prentenboek van duizend en één
nacht-sprookjes.
De Poppenfinale vormt het
waardig slot van deze zeldzaam ge
slaagde Revue, die zich dit jaar buiten
gewoon onderscheidt door opgewekte
muziek, leuke liedjes, oorspronkelijke
humor en zeer kostbare aankleeding.
ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD:
Het is al vroolijk en luchtig, hier en
daar een stukje ernst, maar overigens
niets dan wat oog en oor maar kan
streelen, zoowel van jong als van oud.
DE TELEGRAAF: En wat het suc
ces, de belangstelling en de hartelijke
ontvangst betreft, was 't weer van
ouds!
Kleurschakeeringen, prachtige toi
letten, de revue-girls en de honder
den verrassingen van Bizeau, den on
overtroffen grappenmaker.
Iedere zet is bij hem een vondst, die
pakt.
VISSCHERIJ.
De ketelschade aan boord van de
„Olga"
De Raad voor de Scheepvaart heeft
een onderzoek ingesteld naar de oor
zaak van de ketelschade aan boord
van den stoomtrawler „Olga" IJm. 20,
reederij Noordzee Exploitatie Maat
schappij-
De voorzitter deelde mede, dat het
onderzoek ook zou loopen over de
vraag of het ongeval te wijten was aan
een daad of nalatigheid van den ma
chinist.
Deze werd als getuige gehoord. Hij
gaf een uiteenzetting van het gebeur
de, waarbij hy wees op de onbruikbaar
heid van het stuurboordspijlglas,
slechte werking van 't stuurboordspijl
glas, hetgeen get. heeft trachten te ver
helpen, alsmede op het feit, dat men
ten slotte geen water meer in den ke
tel kon krijgen.
De walmachinist, vervolgens ge
hoord, deed verschillende mededeelin
gen van min of meer technischen aan
over de vermoedelijke oorzaak van het
ongeval, waarbij hij op enkele punte
werd tegengesproken door den eersten
getuige.
Het onderzoek werd vervolgens ge
sloten.
De vischrijkdom der Noordzee.
Men schrijft aan de N. Rott. Crt.:
In de kringen der zeevisseherij, niet
alleen hier te lande, maar ook in Enge
land en Duitschland, houdt men zich
bezig met een ernstig verschijnsel, na
melijk den onrustbarenden achteruit
gang van de visscherij in de Noordzee,
en reeds hebben verschillende schrij
vers de vraag opgeworpen of de zee
visscherij binnen afzienbaren tijd tot
den ondergang zal zijn gedoemd.
In het jaarverslag over 1923 van de
afdeeling Visscherijen van het depar
tement van binnen)andsche zaken en
landbouw wordt eveneens de aandacht
op de voortdurende vermindering van
de vangsten gevestigd. Deze achteruit
gang is onmiddellijk na den oorlog be
gonnen en heeft zich sindsdien voort
gezet, zoodat de vangsten in 1923 zelfs
beduidend kleiner zijn geweest dan
voor den oorlog.
De gemiddelde vangst per reisdag
voor onze stoomtreilers bedroeg in
1918 nog 2508 K.G., in 1919 2216 K.G., in
1920 1854 K.G., in 1921 1238 K.G., in 1922
968 K.G., en in 1923 763 K.G.
De oorzaak van dit zorgwekkend
verschijnsel wordt gezocht in de ver
schillende methoden van treilvissche
rij, welke tegenwoordig in de Noordzee
worden beoefend. Deze treilvisscherij
heeft eerst in de laatste 30 k 40 jaren
een groote uitbreiding verkregen, dooi
de in-bedrijfstelling van den stoom
treiler, en dit schip is telkens grootcr
en zwaarder geworden en sterker uit
gerust. Men kan aannemen, dat van de
verschillende rondom de Noordzee ge
legen landen thans omstreeks 2000
stoomtrawlers varen, die als 't ware
geen plekje der zee met rust laten.
De treilvisscherij nu is een zee.' ruw
bedrijf, dat niet slechts groote vang
sten weet te bemachtigen, maar waar
bij het gebruikte vischtuig er onver
mijdelijk toe leidt, dat even goed on
rijpe als rijpe visch en zelfs vischbroed
wordt opgehaald, terwijl bovendien
veel vischbroed vernield, beschadigd en
losgewoeld wordt en paai- en broed
plaatsen van visch verstoord worden.
De treiler ploegt met de borden den
grond om. Vooral bij het visschen op
steenachtigen bodem wordt bovendien
het net nog beschermd door een z.g.
klossenpees van 40 ii 50 voet lengte;
bij sterke stoomtreilers hebben enkele
van deze klossen een diameter van 60
c.M. en zijn ze zoo zwaar, dat één klos
door een man nauwelijks opgetild kan
worden.
Alles, wat voor de opening van het
net komt, wordt gevangen, en wat zich
op den zeebodem bevindt, wordt door
de borden vernietigd en verstoord,
Zoo wordt dag aan dag en jaar in
jaar uit door de heele Noordzee heen
huisgehouden, en het licht toch waar
lijk wel voor de hand, dat in dezen
roofbouw de achteruitgang van de vis
scherij wordt gezocht.
De laatste jaren wordt nu bovendien
nog, vooral uit Engeland en Duitscli
land de haringtreilvisscherij uitge
oefend. Vroeger geschiedde de haring-
visscherij uitsluitend met drijfnetten,
dit is in ons land nog altijd zoo.
Hiermee kan slechts volwassen haring
orden gevangen, en bovendien mo
gen deze netten nimmer den bodem
raken, zoodat er nooit vischbroed door
vernield of verstoord kan worden.
Het is te begrijpen, dat er in de krin
gen der drijfnetvisschers wel bezwaar
is gemaakt tegen het -haringtreilen, om
dat zij er benadeeling van den haring
stand van vreesden, en het is ten ge
volge van dit verzet dat in Duitschland
in Engeland onderzoekingen inge
steld zijn naar de gevolgen van de ha
ringtreilvisscherij, welke onderzoekin
gen in beide landen tot vrij geruststel
lende conclusies zijn gekomen, en
aarop zich de voorstanders der treil-
visscherijen thans gaarne beroepen.
Toch zijn het nog terdege onrustba
rende feiten, welke met name door het
Engelsche rapport geopenbaard wor
den. Vooral dit Engelsche onderzoek
blijkt wel met veel zorg en nauwgezet
heid te zijn verricht.
De conclusies ervan zijn, dat de ha-
ringtreil niet schadelijk voor de drijf -
netvisscherij is, en er niet veel onder-
maatsche visch door vernietigd wordt.
Niettemin worden er, volgens het
rapport, jaarlijks verscheidene tiental
len millioenen haringen, welke met de
treil opgehaald zijn, weer in de zee ge
worpen en dat is allemaal doode ha
ring omdat za te klein van stuk, on
rijp en dus niet voor consumptie ge
schikt zijn. Men zou zoo zeggen, dat
dit toch wel degelijk tot schade van de
haringvisscherij in 't algemeen moet
strekken.
Ook wordt meegedeeld, dat haring-
broed slechts in zeer geringe hoeveel
heid in het net aangetroffen werd; aan
getroffen is het dus wel, het broed is
dus ook in elk geval geraakt en dien
tengevolge verstoord en in zijn ontwik
kelingsproces gestuit, hetgeen onge
twijfeld den haringrijkdom der zee ver
mindert.
Maar niet slechts wordt met die ha-
ringtreil haring gevangen, ook andere
visch komt er in, welke al evenmin tot
volle rijpheid is gekomen, of zelfs
maar voor de consumptie geschikt is
Zoo moest van de wijting 11.3 pet. van
de vangst weder wegens onbruikbaar
heid in zee geworpen worden, van de
schelvisch 3 pet., van de kabeljauw
3.7 pet. en van de tongschar zelfs pl.m,
100 pet.
Kennelijk zijn dit percentages, welke
de onderzoekers gunstig achtten, gelet
op hetgeen ze verwacht hadden en bij
de gewone treilvisscherij gewoon wa
ren.
En inderdaad blijkt deze treilvissche
rij nog veel moordender te zijn. Het
tijdschrift De Visscherij geeft een
staat, waarin wordt aangetoond, dat
de door Nederlandsche stoomtreilers
gevangen ondermaatsche«schol gemid
deld 80 pet. van de vangst bedraagt,
tong 18 pet., schelvisch 46 pet. en ka
beljauw 49 pet. Bij de Duitsche stoom
treilers bedragen de percentages on
dermaatsche visch bij de genoemde
soorten resp. 76, 24, 30 en 39bij de En
gelsche stoomtreilers resp. 36, 21, 54 en
37.
In Het Visscherijblad deelde onlangs
een schipper van een stoomtreiler mee,
dat het voorkomt, dat in 24 uur vis
schen omstreeks 80 mander schol wor
den opgehaald, waarvan echter slechts
5 manden geschikt zijn om aangebracht
te worden; de rest wordt weer, dood
in zee geworpen.
En wat wordt er dan vaak nog aan
gebracht? Een andere schipper meld
de. dat van 1000 kisten schelvisch, te
IJmuiden door een stoomtreiler gelost,
300 k 400 kisten z.g. piepers waren,
welke voor 40 of 50 cent per kist als
eendenvoer verkocht werden.
Veel ondermaatsclie en geheel onrij
pe visch komt aan de afslagen, die toch
nog geld opbrengt. Er heeft zelfs aan
onze kust bepaalde nestvisscherij
plaats, vrijwel uitsluitend ten behoeve
van de eendenhoudeiij, welk bedrijf
zich naast de roofvisscherij gevestigd
heeft. Of ook wel gaat dit „nest" of
puf" als mest naar de landerijen.
En al dit kwaad geschiedt niet
slechts in Nederland, maar in alle lan
den langs de Noordzee, in Engeland en
Schotland, Duitschland, Frankrijk en
de Scandinavische landen.
Daardoor zijn oude en vroeger zee''
vruchtbare visscherijgronden reeds to
taal onvruchtbaar geworden; de beug-
visschers hebben zich telkens moeten
verplaatsen, de haringvisscherij moot
het meer en meer op andere dan de
oude vischgronden zoeken, en ook de
stoomtreilers zelf zijn gedwongen tel
kens andere vangplaatsen te zoeken,
daar de oude totaal dood zijn gevischt.
Veel wordt er over geschreven en>ge
praat en nagedacht, maar ongestoord
gaat het proces voort, en zelfs is men
den laatsten tijd ijverig in de weer een
nog moordadiger treilnet, het, Vigne-
ron-Dahl-systeem in te voeren.
Stuiting van het kwaad is clan ook
moeilijk, want slechts langs den weg
v,in internationaal overleg en inter
nationale samenwerking is, de uitroei
ing van den vischstand in de Noordzee
te voorkomen.
Het zou wel zeer gewenscht, zijn, dat
onze Regeering het initiatief wilde ne
men tot zulk een internationaal over
leg, want vooral voor ons land zijn toch
altijd nog zeer gewichtige belangen be-
Irokken bij een bloeiend zeevisscherij-
bedrijf.
De omzet in de rijksvischhallen
bedroeg in Augustus van dit jaar
959.577 tegen in Augustus van het
Vorig jaar f 618.770.
Witniliii IJhiUIS,
Sept. 1924
Dagen
H.
v.m.
8.43
10.06
11.41
0.15
water
n.m.
9.18
10.50
056
1.21 1.52
2.09 2 38
13 V.M. 2 54 3.20
L.
v.m.
4.03
5.15
6.49
8.12
9.23
10.49
10.19
11.51
11.03
0.44
Oren Zomertijd.
water
n.m.
4.29
5.52
7.25
8.42
9.48
10.38
11.23
Vereeniging tot bestr. der Tuberculose
Afdeeling Velsen
Door C. DEKKER.
Tuberculoselijders behoeven^
geen gevaar voor hun omge
ving op ie leveren, mits zij
zorgzaam en zindelijk zijn.
I.
Bij allen, die zich bezighouden met
het vraagstuk der tuberculosebestrij
ding, staat één ding vast: dat zonder
de hulp der vrouw, en bovenal der
moeder,het nimmer zal gelukken de
gevreesde ziekte te doen verdwijnen.
Daarom willen wij voor ditmaal In
het bijzonder het woord richten tot U,
vrouwen van Nederland, om uw aan
dacht te vragen voor dit onderwerp,
dat aan geen mensch vreemd mag
blijven, vooral niet in dezen tijd, nu de
sterfte aan tuberculose toegenomen is
door den oorlog, die de wereld geteis
terd heeft.
"Gij moet weten, dat de treurige
ziekte, in den volksmond tering gehee-
ten, die U uw mannen en" kinderen
ontrooft, bestreden kan worden; dat de
kans bestaat haar, de bron van zooveel
armoede en leed, te overwinnen; maar
gij moet ook weten, dat daartoe noodig
is zoo wel uw hulp als die van de
mannen der wetenschap.
Door eens met U over dit onderwerp
te spreken, willen wij trachten U dui
delijk te maken, waarin uw, voor deze
zaak onmisbare, hulp kan bestaan.
Misschien gelukt ons dit niet. Zeer
goed kunnen we ons voorstellen, dat
wij niet zullen slagen om den noodigen
eenvoud en helderheid te betrachten;
maar mocht dit zoo zijn, vraagt dan
voorlichting aan hen, die beter op de
hoogte - zijn, en zoo gij dezulken niet
kent, richt U dan tot ons en wij zullen
beproeven uw vragen duidelijk te be
antwoorden.
Er zullen onder U niet velen zijn, die
het woord tuberculose niet kennen. De
Nederlandsche Centrale Vereeniging
tot bestrijding der tuberculose ver
spreidt op ruime schaal geschriftjes
platen over dit onderwerp en de
meesten uwer hebben deze laatste wel
eens zien hangen in spoorwegstations,
postkantoren, of de wachtkamer van
uw dokter. Maar wat geeft het U als
gij dat woord al kent, wanneer gij
niet weet, wat het beteekent? Eerst
moet gij begrijpen wat het woord wil
zeggen en daarna kunt ge bevatten,
wat bedoeld wordt met bestrijding der
tuberculose en waarom uw hulp zoo
noodig is in dien strijd.
Laat ons dan in de eerste plaats ver
tellen, dat tuberculose is de naam van
een ziekte en wel van een zeer oude
ziekte. In boeken, voor honderden ja
ren geschreven, wordt zij reeds ver
meld en alle geslachten hebben dan
ook wel geweten, zooals ook gij het
weet, dat de ziekte, die wanneer ze on
gunstig verloopt, kan overgaan in te
ring, heel veel en vooral jeugdige men
schen ten grave sleept.
Weet ge echter wel hoeveel men-
schen dat treurig lot treft?
Wij kunnen u dit wellicht het best
duidelijk makeil door een vergelijking.
Tn den noodlottigen oorlog, die thans
achter ons ligt, verloren millioenen
menschen het leven. liet ontzettende
hiervan gevoelen wij allen, maar ten
slotte komt aan zulk een ramp toch
weer een einde; Stel daarnaast, dat de
tuberculose voortdurend, jaar in, jaar
uit, in ons kleine land alléén 10.000
menschen doodt, dus in Europa zeker
meer dan een half millioen per jaar en
gij zult beseffen hoeveel verdriet en
schade ons geslacht lijdt door dezen
vijand, die 't nimmer met rust laat.
Wanneer gij hierover eens wilt na
denken, doet zich waarschijnlijk de
vraag bij U op: hoe is het dan moge
lijk. dat men al niet veel vroeger is te
wapen geloopen om die ziekte te be
strijden?
En zoo natuurlijk als die vraag is,
zoo afdoend kan daarop het antwoord
luiden: om de eenvoudige reden: dat
het lang, heel lang heeft geduurd, eer
men met zekerheid kon zeggen wafl
die ziekte eigenlijk was.
Men kende de oorzaak niet en moest;
zich er mee vergenoegen, de ziekte toe!
te schrijven aan een zwak gestel, dat
men als een treurige erfenis meebrach^
op de wereld, waartegen niets viel te
doen.
Eerst voor een veertigtal jaren is mei^
een heel eind verder gekomen, toen nl.
in 1882 de Duitsche geleerde Rob erf
Koch de oorzaak der ziekte heeft ge*
vonden.
En wat was nu die oorzaak van de'
vreeselijke kwaal?
Een heel klein plantje, zóó klein, dat
men al zeer goede vergrootglazen moet
hebben, die bijna 1000 maal vergrooten,
om het te kunnen waarnemen.
Wordt vervolgd.
Velseroord, Aug. '24.
PROP.
IS U AL LID t
