IJmuider Courant
y. y. y. y.
De Semaphoor
25
Zaterdag 4 October 1924. 2e blad.
orriciEKL.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Velsen, brengen ter openbare
kennis'dat ter Gemeente-secretarie ter
inzage ligt een verzoek met bijlagen
van de Continental Petroleum Compa
ny te Botterdam, om vergunning tot
het oprichten van eene ondergrond-
sche benzinebewaarplaats in de werk
plaats, gelegen achter het woon- en
winkelhuis, Oranjestraat C 8 en een
daarbij behoorende aftapinrichting in
de gang, leidende naar die werkplaats.
Werkplaats en gang zijn kadastraal
bekend gemeente Velsen, af deeling
IJmuiden, Sectie I, no. 2559.
Op Donderdag, den 16 October 1924,
des voormiddags te elf uren, zal ten
Gemeentehuize gelegenheid bestaan
om bezwaren tegen dit verzoek in te
brengen en deze mondeling en schrif
telijk toe te lichten.
Velsen, den 2 October 1924.
Burgemeester en Wethouders voorn.
de Secretaris, de Burgemeester,
J. KOSTELIJK. KIJKENS.
Burgemeester en wethouders van
Velsen brengen ter algemeene kennis
heb volgende raadsbesluit:
No. 8.
De raad der gemeente Velsen;
Gezien de aanvrage dd. 4 Juli 1924,
van het bestuur der vereeniging, „Ver-
eeniging voor Christelijk Volksonder
wijs te Velseroord'', gemeente Velsen,
om de benoodigde gelden uit de ge
meentekas te verstrekken voor de
stichting van een bijzondere lagere
Sthool te Velseroord;
Gezien voorts het adres dd. 4 Juli 1924
van bovengenoemde vereeniging, waar
bij het bestuur zich bereid verklaart
over de voorziening in de benoodigde
schoolruimte, b.v. door toewijzing van
de Nijverheidsavondschool voor am
bachtslieden, nader te onderhandelen;
Mede gezien het prae-advies van bur
gemeester en wethouders, dd. 24 Sep
tember 1924, opgenomen in gemeente
blad no. 162 van 1924;
Overwegende, dat de aanvraag met
de daarbij behoorende stukken aan de
wettelijke eischen voldoet;
BESLUIT
le. de gevraagde medewerking te
verleenen;
2e. burgemeester en wethouders
uit te noodigen in overleg te treden
met het bestuur der vereeniging voor
Christelijk Nationaal Schoolonderwijs
en het bestuur der vereeniging voor
Christelijk Volksonderwijs, beide ge
vestigd te Velseroord, om te trachten
de voor deze school benoodigde school
ruimte te vinden door het tegenwoor
dige schoolgebouw van de vereeniging
voor Christelijk Nationaal Schoolon
derwijs, staande aan den Stationsweg
te Velseroord, plaatselijk bekend wijk
E no. 16, mede daarvoor te bezigen;
3e. wanneer dit overleg niet tot
gunstig resultaat mocht leiden, het ge
bouw der nijverheidsavondschool voor
ambachtslieden te Velseroord, nadat
dat voor het geven van lager onderwijs
geschikt zal zijn gemaakt, ingevolge
het bepaalde in artikel 80, 2e lid der
Lager-onderwijswet 1920, overeenkom
stig den dertienden titel van het Bur
gerlijk Wetboek aan het bestuur der
„Vereeniging voor Christelijk Volks
onderwijs te Velseroord, gemeente Vel
sen", dn bruikleen te geven;
4e. er aan te herinneren, dat bin
nen dertig vrije dagen te rekenen van
den dag, waarop dit besluit is open
baar gemaakt, ieder ingezetene en het
schoolbestuur daarvan bij Gedeputeer
de Staten in beroep kan komen.
Gedaan ter openbare vergadering
van 30 September 1924.
de secretaris, de voorzitter,
(get.) J. KOSTELIJK, (get.) RIJKENS.
Velsen, 2 October 1924.
Burgemeester en wethouders voorn.,
de secretaris, de burgemeester,
J. KOSTELIJK. J. P. HANDGRAAF l.b.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Drankbestrijding.
De najaars-vergadering van het Di-
stricts-Comité Noord-Holland der Nat
Chr. Geheel Onth. Vereeniging wordt
gehouden op Zaterdag 1 November in
het Koning Willemshuis alhier.
De agenda vermeldt een inleidend
woord Ds. W. Kroese te Velseroord;
.Verlaging van het maximum-aantal
vergunningen in 1925", door Mr. F. M.
G. van Walsem, inspecteur der Volks
gezondheid te Zeist; Nabetrachting
van de Algemeene Vergadering door
den heer F. P. v. d. Leer te Haarlem,
bespreking van de winterpropaganda
enz.
Dinsdagmiddag brak van een
zwaarbeladen wagen met steenen nabij
de brug aan de Kennemerlaan één der
achterwielen. Gelukkig geschiedde een
en ander zonder ongelukken te veroor
zaken.
De vergadering van De Dageraad
met Ds. Schermerhorn als spreker had
niet gisteravond plaats, maar is op
Vrijdag 10 October.
De Flandria.
Het stoomschip Flandria van den
Kon. Holl. Lloyd, dat dezen zomer twee
reizen met toeristen naar. Noorwegen
heeft gemaakt, vertrok Woensdag
weer naar Zuid-Amerika.
Het prachtige schip heeft zijn witte
kleed behouden en zag er schitterend
uit.
Watervliegtuig.
Nader bleek ons dat het Nederland-
sche watervliegtuig W. 55 hier een
noodlanding in de haven maakte we
gens een defect aan de magneet. Na
herstel is het vliegtuig weer vertrok
ken.
Vrijdag 10 October is 't 25 jaar ge
leden dat de heer Jan van der Steen in
dienst trad bij de N.V. Maatschappij
„de Kotter", welke later in naam ver
anderde tot Algemeene Vissclierij
Maatschappij en heden de naam
draagt Vereenigdc Exploitatie Maat
schappij. Hoewel de jubilaris reeds een
paar maanden ongesteld is hopen we
dat 't hem aan belangstelling niet zal
ontbreken.
Theosofie.
Dinsdag 7 October zal Mevr. Ros
Vrijman te Den Haag een openbare
voordracht houden over het onder-
werp „Het nieuwe Tijdperk", in de
Doopsgezinde kerk, Helmstraat, alhier.
Namens den heer H. Duiker te Bever
wijk is Dinsdag door het architecten-bureau
Meijran en ten Broeke alhier aanbesteed
het verbouwen van perceel Meerstraat 104
te Beverwijk.
Ingeschreven was als volgt
N. V. Mij. Helios
A. A. Schelvis
O. de Roos
N. Boots
A. Heidoorn
Koopman en
Doodeman Beverwijk
fa. Hergarden
C. ten Broeke
fa. P. Langendijk
W. Tromp
Cupido en Daimeijer
IJmuiden
Beverwijk
Heemskerk
Haarlem
Beverwijk
M
IJmuiden
f8825
f7720
f7700
f7355
f7070
f7050
f6975
f6900
f6767
f5995
f5849
erduiveld goed bedacht
B n nu niet langer zeuren,
jO eeds eerder had ik het verwacht
ru ens moet zoo iets gebeuren.
re en Vereeniging bij ons aan zee
SB et als in het binnenland,
s nuttig voor de heele plaats
O elegen aan het strand.
ndien ik tijd te over had,
35 iets zou mij kunnen dwingen,
O een uurtje vrij, of ik was aan het werk
oor „Verkeer Voor Vreemdelingen".
O ch als men het maar begrijpen wil
q ok op de man van zaken,
gj ust zeer de dure burgerplicht
oor „V. V. V. V." te waken,
eeds wordt het ledenlijstje lang
n ieder werke mee,
n lk draagt naar kracht zijn steentje bij
g aak een krachtig „V. V. V. V."
O e winter komt straks in het land,
n lk heeft dan wel eens tijd,
r eg lauwheid en gemakzucht af,
k voorspel het werk gedijt.
2 iet een, of hij kan nuttig zijn,
Schweitser en Schelvis Wijk a«n Duin f 5800
H. W. Duyn Beverwijk f 5200
P. Wijker Egmond aan Zee f5135
Het werk is a. d. Iaagsten inschrijver gegund
j ehuwd, of vrijgezel,
B n als de goede geest er is
2 ietwaar, dan slaagt het wel.
ooruit dus jong, vooruit dus oud,
gj en ieder helpe mêe,
X eeds ziet mijn oog een ontelb're schaa
X ampeerders aan de zee.
B en volgend jaar een badseizoen,
B en seizoen dat moet beduiden,
jO icht daarom dezen winter op
V. V. V. V. „IJmuiden"!
Jungbacker,
door Carel Brensa S
j
□aaaoa
Ziedaar de vraag: Te zijn of niet
"te zijn!
Is 't eed'ler, in 't gemoed de
scherpe pijn
Door 't wreed Geval ons aan
gedaan, te lijden?
Of past het ons het noodlot te
bestrijden,
En moedig, met de wapens in
de hand
Te dwingen tot een wakk'ren
tegenstand?
(Hamlet. Acte III, Scene I.)
en de koning is gelukkig met zijn oog
appel: zijn zoon Hamlet.
Maar de afgunst loert! Claudius, de
broeder van KoningHamlet, is heerseli-
zuchtig, afgunstig, wreed en misdadig.
Hij is hevig begeerig naar den roem
en de macht van zijn broer. Hij wil niet
alleen het rijk, maar hij wil in de eer
ste plaats de vrouw van Hamlet!
reikt heeft. Het lukt hem ten lange
leste Geertruida te begoochelen en te
overreden. Geertruida wordt haar man
in het geheim ontrouw en .er ontstaat
een ongeoorloofde liefdesverhouding
tusschen haar en haar zwager.
Dat is Claudius niet genoeg! Zijn eer
zucht brengt hem na dezen stap tot
den misdaad en hij laat in het geniep
den ouden koning ombrengen. Zoo ver
liest Hamlet zijn vrouw en zijn rijk en
zijn leven -aan zijn karakterloozen
broeder
Een oogenblik is heel het rijk ont
steld. Maar het duurt niet lang, want
Claudius handelt snel: Nu moet hij
spoedig met Geertruida in den echt
verbonden worden en zichzelf tot. ko-
William Shakespeare schreef zijn njng van Henemarken doen uitroepen.
Treurspel: Hamlet of de prins van ^el staat de jonge Hamlet hem eigen
gen. Bij het wachtvuur van de paleis
wachters verschijnt nu en dan een
Geest, die onthult en waarschuwt. Het
blijkt de Geest te zijn van den ouden,
vermoorden koning Hamlet. Prins
Hamlet's vader
Prins Hamlet, in zijn contemplatie
ve natuur, voelt van allen den looden
x I last het zwaarst. Hij is een denker. De
En hij rust niet voor hij zijn doel be- ondoorgrondelijke diepte van het leven
en de menschen is hem in zijn peilend
verstand duidelijker geworden, dan de
anderen. De anderen zijn gewone men-
Denemarken kort na het jaar 1600
Ofschoon men de juiste volgorde van
zijn werken niet kent, neemt men aan,
dat dit drama er een is van de z.g. der
de periode van zijn arbeid en het be
langrijkste van de reeks Koningsdra
ma's. Het stuk werd vermoedelijk voor
de eerste maal gespeeld in het jaar
1601 te Londen door een gezelschap,
waarvan Shakespeare zelf deel uit
maakte.
Het onderwerp voor deze schepping
had de dichter ontleend aan den ouden
geschiedschrijver Saxo Grammaticus,
d.i. Saxo de geleerde. Deze Saxo was
een van de allereerste bekeerde Denen
tot het Christendom. Hij was Proost te
Röskille, eeuwen voor Shakespeare's
tijd, n.l. omstreeks 1168. Deze man
schreef boeken, zonderlinge samen-
voegsels van al-oude Sagen en Christe
lijke beschouwingen. En in een daar
van in zijn Libri XVI Danorum Hi-
storiae komt de geschiedenis voor
van Amleth, den Deenschen Prins, die
door het meesterlijk veinzen van
Krankzinnigheid het misdadig geheim
van zijn Vorstenhuis ontsluiert!
Dit was voor Shakespeare den don
keren grondslag voor zijn drama.
Hij schiep er het sinds wereldbe
roemde drama van den Twijfel, zooals
Hamlet genoemd wordt, op.
Hamlet is de verpersoonlijking van
den twijfel. Van den man, die weet,
maar niet zeker weet-. Die wil ontmas
keren, maar tegengehouden wordt. Die
talmt en niet weet waarom
o
De voorgeschiedenis van het stuk is
de volgende:
De oude Koning Hamlet en zijn
vrouw Geertruida regeeren over Dene
marken en zijn gelukkig en tevreden in
het vorstelijk paleis van de hoofdstad
Elseneur. Ook de bevolking is tevreden
lijk in den weg, maar deze is een zoete,
zwakke, peinzende jongeling meent hij
die bovendien op het oogenblik ver
in het buitenland vertoeft om daar on
nutte wetenschappen te bestudeeren.
Dus Claudius neemt snel besluiten
en voert ze snel uit. In weinig tijd is de
staatsgreep volbracht. Hij is de nieu
we Koning van Denemarken. Geertrui
da is zijn wettige vrouw. Niemand weet
stellen, zoodat zij er zelve op 't eind
krankzinnig van wordt en zich ver
drinkt.
Hamlet is zonder genade. Voor zich
zelf en voor de anderen. Hij laat een
troep, reizende tooneelspelers een door
hem geïnstrueerd drama van Konings
moord spelen voor den koning en zijn
moeder en let scherp op de aandoenin- j
gen, die dit bij Claudius wekken zal.
Het wordt overtuigend. De koning
heeft zijn angst niet kunnen verber- j
Niets!
Al nader en nader komen de tegen
standers.
De koning en zijn vrouw beginnen
get) en vlucht zelfs naar zijn bidcel om
schen. Hij is een van die begenadigde te bidden
figuren, die het wonder van het be
grip hebben. En er eveneens den zvva-
ren druk van ondergaan.
Zooals gezegd: Hij vertrouwt de za
ken niet. Maar hij heeft geen houvast,
hoe hij ook zoekt en peinst. Toch wan
trouwt hij. En als hij dan opmerk
zaam gemaakt door de paleiswachters,
zelf op een nacht den Geest ontmoet,
dan gaan hem de oogen open.
Het Hamlet-probleem is van tiental
len kanten te bekijken. Mij is het er
voor het oogenblik alleen om te doen
de noodlottige kant van Hamlet's twij
felzucht naar voren te brengen.
Het is mij niet bekend wie aanspra-
j kelijk moet worden gesteld voor de
keuze van deze Hamlet-opvoering op
14 October te IJmuiden. Maar mij lijkt
de keuze uiterst gelukkig en als het
j ware op te vatten als een hooge vin
gerwijzing en als een daad van toe-
I komstige groote beteekenis!
oJ Wanneer tenminste de toeschouwers
heel goed te beseffen, dat Hamlet iets j symbool van Hamlet's eindeloozen
in het schild voert. Dat diepe ernstige j
en ondoorgrondelijke. Dat wegblijven
van alle hoffeesten, dat eeuwige rou- i
wen, dat stille verwijt aan het wufte j
hof. Al bekennen de man en de vrouw
het elkander niet zij voelen toch wel jJ
heid. Er
hier En zijn doode vader en zijn
levende moeder en zijn heerschende
oom zijn er in betrokken. Hij weet het j
nu vast.
En hij besluit v an het ontraadselen
van dit geheim en van het wreken van
zijns vaders dood van nu af zijn le
venstaak te maken! Daartoe neemt hij
een geniaal middel te baat: Hij veinst
van nu aan een soort krankzinnigheid.
Een waanzin van heel bijzonderen
aard. Hij mengt list en waarheid daar
bij dooreen, speelt comedie voor zijn
iets van zijn lage misdaad en van den omgeving en tracht zoo het geheim te
slninmnnr.ft. rvn viin Virnpflpr* Dp Jnn- nnti-oojJonlmi T-To+ otalt V.nm Knitnn
sluipmoord op zijn broeder
ge Hamlet is ver van hier
Dus
twijfel goed zullen verstaan.
Want niet alleen zou het aardig we
zen eens na te gaan hoeveel plaatsen
van gelijke beteekenis als IJmuiden al
eens een Hamlet-voorstelling binnen
haar muren heeft gehad. Maar voor
Het wordt hem alles duidelijker. Zijn dat in Hamlet hun eigen boos geweten i all<:s zal het van beteekenis zijn te be-
vermoedens worden angstige waar- rondspookt. De koning voelt een don- beffen, dat de Tragedie van dezen
is een geheim van misdaad ker besef tot hem doordringen i symbo°l omhoog houdt:
- 1 En toch! Twijfel met!
Toch is er een ding, dat in den grond En aat juist is nu voor IJmuiden
alle zuivere wraak en alle mogelijk- van beteekenis. Nu IJmuiden daar
heid tot nieuwe opbloei teniet doet. Dat staat als de Deensche Prins, wetend,
is de eeuwige twijfel van Hamlet. Al i W1ilenu en kunnend
meer en meer bewijsmateriaal stapelt En toch maar noode doende!
hij op. Al meer en meer persoonlijk zJin me.t te zijn! Dat is de eer
genot en liefde brengt hij ten offer. Al ieuze ni®t alleen voor Hamlet,
meer en meer neemt hij zich voor de maar. zear stellig voor de gemeente
wraak uit te oefenen. Zelfs wil hij op waarin deze wereldberoemde hande-
verschillende oogenblikken den koning £,°P October zal worden ge-
doorsteken. i sP®eld- f
Maar als hij de kans krijgt benut En ^aarom Juich ik deze keuze toe.
hij deze niet l En daarom kooP *k van harte, dat
Hij weet wat'hij wil. Hij kan wat hij geer de leden van „Onder Ons" op
- - - - - - 14 October daar Eduard Verkade als
De Jon-ontraadselen. Het stelt hem buiten
verdenking als hij eens wat heel zon
derlings zegt en brengt toch de men
schen vaak in het nauw
Het nu volgende zien we als het Sha-
kespeariaansche drama spelen.
Van het oogenblik af, dat Claudius
zijn doel bereikt heeft, voltrekt het
noodlot zich aan hem uit wraak. Er is
Dat is het stuk Hamlet. Het geniaal
en vernuftig spelen van den gewaan-
den gek Hamlet tegen den door onrust
gefolterden koning en diens vrouw.
iets veranderd. De zon van het vroege-Alles wordt wederkeerig tegen elkaar
re geluk gaat schuil. Geertruida iwordtuitgespeeld om zekerheid te krijgen.
beklemd van onbestemde angsten. On
rust en vage vermoedens waren overal
rond. De koning is benauwd en over
wint met moeite zijn heimelijke ang
sten. Niemand weet iets en toch schijnt
iedereen alles te vermoeden. Hamlet
keert onverwachts te Elseneur terug.
Hij voelt, dat hij zijn oom en nieuwen
koning haat en wantrouwt. Hij voelt,
dat het met zijn moeder niet in den
haak is Maar hij weet niet wat en
hij weet niet waarom
Het knaagt alleen. En het knaagt bij
ieder!
De kroon heeft haar glans verloren.
De liefde des volks is verkoeld. Sinds
den overhaaste bruiloft is er als een
looden last gewenteld op het konings
huis van Denemarken en is de admos-
feer als met den adem der misdaad
(verpest
Bovendien: gebéuren er zonderlinge
en onverklaarbaar geheimzinnige din-
De koning krijgt het hoe langer hoe be
nauwder en doet alles om den ondoor-
grondelijken Hamlet van zich af te
Toch
wil. Hij durft ook wat hij wil TT i x. i
doet hij het niet! Hij klaagt zijn oomop ket klelne tooneel van Tha-
niet openlijk aan. Hij brengt hem niet zullen zien staan peinzen in de le
1 r. 0 arona iron Ha TTTr» A millA»
voor een rechtbank. Hij doodt hem niet
op zijn beurt.
Hij doet niets, dan voorzichtig langs
omwegen werken
En dit geeft het eigenaardig karak-
scene van de Ille Acte en zij zullen
hem de beroemde woorden hooren zeg
gen: Te zijn oi niet te zijn
Dat ls de vraag
Dan hoop ik van harte dat zij daarin
uit geen net eigenaaruig xarax- J
vooral de eigenaardige ontknoo-
ter en
ping van de Hamlet-idee.
ken, dat geheel en al slaat op IJmui-
Want tot een ontknooping moet het j!en' (u"s.t. "}u gaa' Be'"
„,.t, uden: Te zijn of met te zijn!
Dan hoop ik dat zij dit als een vin-
i gerwijzing zullen beschouwen van het
toch komen. Maar ze is voor Hamlet j
zonder satisfactie. Het loopt op het
eind spaak. De Koning en de Prins van 1-
Denemarken zijn te in het oog loopen-hooSe. f1 ondoorgrondelijke leven zelf
schudden. Hij laat hem uithooren, be-de tegenstanders geworden. En de za- en„ zleh Y.an sto.ndf; af aan met meer
straffen, beschuldigen. Het geeft niet.ken van het rijk zelf dwingen om op- 3?, verliezen m tweifelmoedigheid,
Hij geeft hem vrienden. Zij worden niet lossing. Deze komt ook Nog spoedi-zo2,als Hamlet dat heeft gedaan,
wijzer. Hij poogt de mooie dochter ger dan gevreesd werd. Er breekt op-r^ae"lr?ch°?"e toekomst wacht het
Ophelia van den staatsman Polonius roer uit. En er wordt verraad gebroed,I? J D njke Velsen met zijn uitne-
meer onder de aandacht van Hamlet moordstaal geslepen en gif gemengd. I ri"s /m^ ,en' wanneer het
te brengen. Het loopt mis. Hij zend den j Alles stort ineen. De koning is niet in worde verteerd door haat en af-
prins met misdadige bedoelingen naar staat zijn ellendig leven te
Engeland over zee, hopende dat hij zal
omkomen. Hamlet is op een onbewaakt
oogenblik terug
En van zijn kant speelt deze zijn on
doorgrondelijk spel. Hij zégt de meest
gekke dingen, die niettemin als dolk
steken treffen. Hij verwaarloost Ophe
lia, die hij toch liefheeft, maar waar
voor hij vreest zijn groote geheim te
zullen verliezen. Hij doet afstand van
deze mooie en heerlijke jonkvrouw,
door zich als een waanzinnige aan te
lonius is doorstoken. Ophelia heeft
zich in haar waanzin verdronken. De
voVOnn Pn i gunst en eerzucht en wanneer het niet
leKKAIl. IU-
treuzelt in vage twijfel.
Wanneer dit gebeurt, dan zullen ve-
koningin sterft aan den gifbeker, dien (?i® X?"da®e 'ubU
de koning voor Hamlet bereidde. Ham-1 p -,f 1J e
let doorsteekt nu op zijn beurt den ko- £r°S1'Hamlet-opvoenng niet a
J, Ififin 7.1 PM PlS PPn avoD/1 van rmu Iriirtof
nmg met het zwaard, dat deze voor
Hamlet zelf vergiftigd had. Leartes be
zwijkt en ook Hamlet zelf krijgt in een
tweegevecht een doodelijke wonde
Het geheel stort ineen met een vree-
selijke slag. En op het eind is er niets
meer
leen zien als een avond van rein kunst
genot, maar als een opwekking, die tot
een mijlpaal geworden is in de ontwik
keling van Velsen en IJmuiden
CAREIi BRENSA.
