ORGAAN VOOR DE GEM
VELSEN
No. 102
Woensdag 22 October 1924
9e Jaargang
Hoestsiropen voor Kinderen
RütuMe? wordt üeeil? dasrlor.
IJ MUIDER COURANT
Wateretaai Uaiitet.
Oct. 1024
Dtgen
23
24
25
26
27
H,
v.m.
11.04
0.37
1.23
water
n.m,
11.40
0.15
1.04
1.43
2.02 2.21
28 N.M. 2.42 3.00
3.20
4.03
4.45
3.40
4.20
5.03
L.
v.m.
6.09
7.40
8.40
9.26
10.52
10.06
11.39
10.46
0.30
11.28
0.31
water
n.m.
6.41
7.56
8.52
9.40
10.22
11.07
11.49
0.07
0.47
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Nationaal huldeblijk aan te bieden aan
de Noord- en Zuid-HoUandsche
Redding-Maatschappij
en de Zuid-Hollandsche Maatschappij
tot redding van schipbreukelingen
bij haar 100-jarig bestaan.
,,Aan het Nederlandsche Volk".
„Bij een scheepsramp aan ons strand
ibij Huisduinen in November 1824 trok
ken de dappere Kustbewoners er in een
primitieve vlet op uit om redding te
bieden. Helaas de boot sloeg om in de
hevige branding, 10 van de redders en
de geheele bemanning van het gestran
de schip vonden den dood in de golven.
Deze gebeurtenis werd het sein voor
een betere organisatie onzer reddings
middelen. Willem van Houten Jr. in
Rotterdam en Barend van Spreekens
in Amsterdam richtten een oproep tot
hun landgenooten en reeds in dezelfde
maand November 1824 werden in on-
,ze beide groote Koopsteden de twee
'Reddingmaatschappijen opgericht. Zij
herdenken dus beide in liet eind van
dit jaar haar Honderdjarig Bestaan.
Zonder elkander concurrentie aan te
doen administreert iedere Maatschap
pij haar eigen stations, de Rotterdam-
sche ten Zuiden van Loosduinen, de
Amsterdamsche ten Noorden daarvan.
Bij de behartiging van gemeenschap
pelijke belangen slaan zij de handen
in elkaar. In zoover zijn zij één in ons
denken en kan haar uit dit Jubileum
een gemeenschappelijk blijk van be
langstelling worden aangeboden.
Er is waarlijk wel reden, dat het Ne
derlandsche volk zich aangordt en aan
zijn waardeering uiting geeft. Zonder
noemenswaardige hulp van staatswe
ge, vrijwel geheel uit eigen middelen
hebben beide Maatschappijen in die 100
jaren op 39 plaatsen langs onze lange
:en gevaarlijke kustlijn reddingstations
in het lev en geroepen.
Een enkel cijfer moge de beteekenis
van het werk der maatschappijen naai'
'voren brengen. In die 100 jaren hebben
■plaats gehad 900 reddingen, waardoor
aan 'den dood zijn ontrukt 8359 perso
nen en 59 geheele equipages. Rekent
men een equipage op 7 man, dan
kunnen wij zonder overdrijving zeg
gen, dat een kleine 9000 menschen aan
den moed onzer zeehelden het leven
danken.
Het is duidelijk, dat de Maatschap-
jpijen op hooge kosten zitten.
Daarbij zouden de Maatschappijen
gaarne meer willen doen voor de ouden
van dagen, die zich voor het reddings
werk verdienstelijk hebben gemaakt en
hulp noodig hebben. Voor de nagelaten
betrekkingen van omgekomen redders
wordt voldoende gezorgd, dank zij de
bepalingen van de Zeeongevallenwet
en de offervaardigheid van ons Volk.
Maar er zijn anderen wien men gaarne
een bewijs van waardeering zou willen
geven.
In erkentelijkheid voor wat door de
beide Redding-Maatschappijen in 100
jaren is verricht, heeft zich ook in onze
gemeente een sub-commissie gevormd
^om gelden te verzamelen. Deze kunnen
aar dan op den jubileumsdatum, 11
ovember te Amsterdam en 24 Novem
ber te Rotterdam worden aangeboden.
De bedoeling is aan elk der Maatschap
pijen de 'helft te schenken van het ka
pitaal door u en ons bijeengebracht
■teneinde haar in staat te stellen uit de
renten daarvan de steeds stijgende
kosten harer stations te bestrijden.
Landgenooten, Nederland is een land
van de zee onz6 grootheid onze bloei '^T;i""ii'!,i',||'"i!'i|ii|,||||||"||i|||iiiiiiiiiiimmiiiii»miimiiuiiiiiiiimMiiiiiii!iiiiimiHMiuiii
onze rijkdom liggen op de zee, onze W '3 Sü l d
schepen zijn onze glorie. Met Engeland j kunt U tégen de ge-
zijn wij het eerste land geweest dat 100 j varen van verkoudheid
jaar geleden de schippers heeft ont- j het bestebeschutten met
rukt aan de gevaren der zee. Duitsch- j de desinfecteerend en
land, Frankrijk, Scandinavië, hebben j oplossend werkende
eerst veel later reddingstations ge- j Y B E R T
vörmd. Helpt de Maatschappijen baar j TABLETTEN
nuttig en zegenrijk werk voortzetten, j Gr00te doo3Cn 65 Cts
waarop wij na een eeuw arbeid terug-l j i i i mm
zien.'' J
Bovenstaande is een uittreksel uit - eigen leven dat zij hem biedt in ruil
een circulaire door het Hoofdcomité Voor dat van haar kind en dat van den
voor aanbieding van bovengenoemd zwerVer wil hij aanvaarden; als zij de-
huldeblijk in ruime mate verspreid, 1 zeilj wiens kaars zij stal, recht wil
vergezeld van inte ekenbiljetten, die, d0en, moet. zij offeren wat haar het
we zijn er van overtuigd, ook uit ]jefste is! En de vrouw begrijpt: haar
IJmuiden ruim zullen toevloeien. - kind! Maar op het oogenblik waarop
Gedachtig echter aan: „Die het klei- l(je d00(j ket doovende kaarsje van dat
he niet eert, is het groote niet weert kind in de hand wil nemen, klinkt
wil men ook de meer bescheiden beur- een ,s^em: zij zijn gered; de beide Niel
sen in de gelegenheid stellen een steen
tje bij té.dragen aan dit echt zuiver
nationaal gebouw. Daartoe worden er
speld jesdagen georganiseerd, welke
dag voor onze plaats voorloopig is
vastgseteld op Woensdag 29 Oct. a.s.
Dat ieder dien dag door het dragen
van zoo'n speldje wil toonen warme
sympathie voor dit schoone doel te
hebben is buiten twijfel, en daarom
wekken we gaarne op tot ruime bij
drage, want leeft en bestaat niet een
overgroot deel onzer gemeente bij de
gratie van onze onverschrokken zee-
vaarders. j
Geeft daarom met milde hand. Hoe j
beter het reddingsmateriaal, hoe min- j
der het gevaar.
sen! En het winterlandschap wordt
lcntebeeld, waarin de terugekeerde
moeder haar geredde kind jubelend
vindt."
Vrijdag 1.1. heeft de heer Henri Dek
i king deze voordracht in Rotterdam ge
houden voor een gehoor zóó groot, dat
de zaal te klein was. Wij vertrouwen
dat dit Vrijdag in Thalia ook zoo zal
zijn, te meer nu het Nuts Departement
gelegenheid geeft voor zoo'n geringe
entreeprijs dezen avond van hoog
kunstgenot bij te wonen.
A.s. Vrijdagavond zal
Departement van het Nut de heer Hen
ri Dekking van Rotterdam* in Thalia
een voordrachtavond komen houden.
Was de heer Dekking hier vroeger op
het Nut een welgeziene gast, de laatste
jaren kon het Departementsbestuur er
niet in slagen den leden een „Henrr
Dekking-avond" aan te bieden. Te
meer een voorrecht, dat we hem nu we
der mogen hooren. In de eerste plaats
om de hooge voortreffelijke voor-
Zie de advertentie in dit nummer.
„IJmuiden draadloos''.
De technische dienst van Radio-
j Scheveningen is sedert eenigen tijd be-
hpt 1 Z*S met 'de installatie van IJmuiden-
draadloos. Het spannen van de draden
voor de antenne is in vollen gang en in
het kantoor wordt de motorkamer
gereedheid gebracht. Omtrent den da
tum van de opening van het station is
nog niets bekend.
Zaterdag kwamen niet minder
dan 17 schepen van de haringvissche-
rij binnen, behalve 19 stoomtrawlers
en 8 Engelsche stoomharingdrifters.
De 17 haringloggers brachten niet.
drachtkunst van den heer Dekking, I minder dan 504- last haring aan.' Alle
die tevens een onzer beste journalisten
en letterkundigen is, en in de tweede
plaats om het buitengewoon belang
wekkend programma, wat. de heer
Dekking voornemens is te bieden.
Daarop komt o.a. voor De Moeder-
legende van Dr. Hellmuth Unger, welk
treffend dramatisch werk door den
heer Henri Dekking uit het Duitsch
vertaald is en weldra hij -de Wereldbi
bliotheek zal verschijnen,* terwijl er
ook een vertooning door het Rotter-
damsch-Hofstad-tooneel in voorberei
ding is. Wij hebben -dus het voorrecht
reeds nu met dat werk kennis te mogen
maken.
In dit spel heeft de schrijver met
koene verbeelding het worstelen eener
moeder met den dood om het leven van
haar kind geteekend, het gedroomde
tusschen het geziene schuivend. Die
moeder, in hoogste ellende om het ge
vreesde sterven van haar jongste kind,
hoort een jongen zwerver het sprookje
verhalen van een moeder, die aan „het
laatste huis van de wereld" van den-
Dood het leven van hadr kind afdwong,.
Als beheerscht door dit visioen, wil zij
nu zelf dit laatste huis opzoeken; ijlt
over 'half bevroren fjord, door sneeuw
en ijs de hooge bergen van het Noorden
in Skandinavië. is terecht tot bet
land gekozen voor dit verbeeldings
spel! geraakt in het laatste huis,
waar de kaarsen der levenden branden
en die der stervenden uitgaan, wisselt
daar de kaars van haar kind met die
van een
zwerver,
schepen hadden mooie vtengsten, een
Katwijker logger had zelfs de schitte
rende vangst van 44 last.
Actie van Grepiensioneerden.
Zaterdagmiddag vergaderden een
aantal gepensioneerden in overheids
dienst, onder leiding van het hoofdbe
stuur der Ned. Bond van Gepensio
neerden. De vergadering, die eerst uit
geschreven was in de loodsensocieteit,
was verplaatst naar het lokaal Leeuw
op den kop van de visschershaven.
De voorzitter, de heer J. W. Stil uit
den Haag, noemde als doel der verga
dering, het oprichten eener afdeeling,
waartoe zoowel oud- als nieuw-gepen-
sioneerden in overheids- en semi-
overheidsdienst opgeroepen werden.
Uitvoerig zette hij de redenen daartoe
uiteen. Er is een groot verschil tus
schen oud-gepensioneerden (dat zijn
diegenen, die voor de werking der wet
van 1920 gepensioneerd zijn) en nieuw-
gepensioneerden, (die later op pensioen
gesteld zijn).
De eerste categorie ontvangt pen
sioen op den ouden grondslag -f 40
wat veel te weinig is; de andere groep
is meer in overeenkomst met de tegen
woordige levensomstandigheden ge
bracht.
Dus is het streven van den bond, het
pensioen der eerste groep even hoog te
krijgen, vandaar het belang van die
personen om zich te organiseeren.
Nu is echter de praktijk in dezen
ander van den jongen j tijd ongunstig. Colijn bewaakt de
die haar het sprookje J schatkist, zoodat niemand er iets uit
zei, en die Niels heet als haar
kind, blijkt die te zijn) en stelt zich
voor den Dood in zijn spelonk, om 'hem
kan krijgen. Wel is hij bereid de beide
categoriën meer gelijk te maken, door
de eene te geven, wat hij van den ander
het leven van haar kind af te bidden. - kan nemen. Deze. uitweg wordt ook
Hij geeft haar een dag uitstel, mits zijj aanbevolen door enkele zeer egoïsti-
hem brenge wat een mensch het liefstesche groepen, waar men redeneert: als
vast personeel op voorwaarden van een
burgerlijk arbeidscontract en vast per
soneel met minder dan 2 dienstjaren
of met een salaris van minder dan f 500
niet meer pensioengerechtigd te ma
ken. Bovendien zullen de jaren in tij
delijke dienst niet meer meetellen en
wordt het pensioen pas toegekend na
40 dienstjaren. Ook wachtgeldjaren
zullen niet meetellen. Bovendien mag
men geen bijverdiensten hebben, zoo-
dat pensioen en verdienste samen het i ovcr„ebracht naai.
laatst genoten salaris overtreft, op i
Mijnhardt's Thijmsiroop75 c.
Mijnhardt's Borstsiroop 60 c.
Anga-siroop (bij Kinkhoest) f 1.75
Bij Apothekers en Drogisten
en in omloop brengen van die plaatjes.
Beiden zijn in het politiebureau te
IJmuiden in arrest gesteld en later
Haarlem, ter be-
j-cLci-Lou ueiiuuuii ocLictiia uvci ueii, uu „t, ,-1 T
straffe dat dat meerdere dan op het schlkkinS van de Justitie,
pensioen gekort wordt.
Zoo behandeld men de menschen b.v.
die eens, op Lombok, zij aan zij hun le-
ven hebben gewaagd, om der vuile van
de schatkist, terwijl dezelfde regeering
het inkomen der kroon verdubbeld.
Spr. behandeld dan, soms ergerlijke
gevallen van willekeur, bij het toeken
nen van pensioen. f
Zoo ligt het aan de gezindheid van de
toevallige burgemeesters in hoeverre
de 40 verhooging wordt uitbetaald
en geven Rotterdam en den Haag nog
30 toeslag. Tegen deze willekeur en
verslechteringen wil de bond waken,
ten behoeve van al de gepensioneerden
in dienst der overheid. Een geheel
eigenaardige positie neemt het loods
wezen met de pensioenen in, doch ook
daarvoor wil de bond optreden.
Wijl hier te IJmuiden zeer velen
daarbij betrokken zijn worden de
loodspensioenen uitvoerig besproken
door den heer J. Loesberg, gep. loods-
schipper le klasse.
Deze wijst op de eigenaardige positie
Lezing Ds. H. W. Creutzberg.
De commissie voor winterlezingon,
in het gebouw v. Chr. Belangen, is
haar werk Maandag j.l. weer aange
vangen met een lezing over: Buddingh,
een afgescheiden predikant eener vrije
gemeente.
De voorzitter had dien avond een
eenigszins lastige taak. Hij, Ds. van
Oostrom Soede, moest aan de verga
dering een spreker voorstellen, die aan
dezen kring minstens evengoed, en ze
ker veel langer, bekend is, als de voor
zitter zelve. Het was Ds. Creutzberg
uit 's Gravenhage, vroeger alhier.
De voorzitter merkte terecht op, dat
het do volle zaal aan te zien was, dat
de commissie met het uitnoodigen van
dezen spreker aan "veler, wensch vol
daan is; men was blij, de man, die hier
zoovele jaren predikant is geweest,
weer te zien.
Ds. Creutzberg, het woord verkrij
gende, begon met zich te verontschul
digen dat hij geen diepzinnige lezing
der loodsen tot 1915, in rijksdienst °P papier voor zich had liggen; voor
staande doch zonder vast salaris. De dergelijk werk heeft hy tegenwoordig
inkomsten gaan op en neer met het 8"eori en bovendien is hem, in de-
werk. Zoo vormden ook de pensioen- zc» krin8> wel eens verweten, in een
bijdragen een eigen administratie. In lGzing-, te geleerd te zijn geweest. Hij
1859, toen de schatkist in nood was, wenschte dus maar eenvoudig iets te
stortte minister van Hall de kas daar- vertellen uit het leven van een man,
van, ten bedrage van 5 millioen gul- thans nog in een groot deel van
dens, in de schatkist als geamortiseer- Zeeland vereerd wordt als een held
de schuld, waarvoor het werd inge- Gods. In Goes bestaat nog een ge
schreven in het grootboek der Ned. nieente, die door hem gesticht is.
Werk. Schuld tegen een rente van 3%. SutWmgh werd geboren in Rhenen
Daaruit werd gewaarborgd een pre
in 1810 en stierf omstreeks 1870, dus
mievrij pensioen. Doch dat pensioen °P ongeveer 60-jarigen leeftijd,
was steeds te klein en zelfs Naercbout Nu weet men den tijd waarin dat
stierf in armoede. leven speelt. Zijn vader was wijnkoo-
De mannen van het loodswezen ont- Per> zÜn moeder stierf toen hij nog zeer
vangen na 35 dienstjaren, als ze 56 jaar j°ng' was en hij- werd opgevoed door
oud zijn 30—50 van hun berekend een kindermeid. Toen hij eens een kwa-
salaris als pensioen. jongensstreek uithaalde, viel hij; hij
Reeds in 1904 zegde minister Ellis krak zijn schouder en bleef, tengevol-
toe, de loodsen te zullen opnemen on- S® daarvan zijn geheele leven gebrek
der de burgerlijke ambtenaren-pensi
oenwet, waarin 66 wordt toegekend.
Vanaf 1 Juli 1920 is dat thans het ge
val, maar nu komt weer het groote ver
schil tusschen de oud- en nieuwgepen-
sioneerden. Voor het opheffen dezer
misstanden wil de bond werken. Nadat
nog de voorzitter gewezen had op het
belangrijke verschil in behandeling,
dat er bestaat tusschen een grooten
bond en een aantal eenlingen, werd be
sloten tot het oprichten eener afdee
ling IJmuiden van den bond, waarbij
de meesten der aanwezigen als lid toe
traden.
Daar niemand bereid was als voor
zitter te fun ge eren, zal dit werk tijde
lijk waargenomen worden door den
heer J. Loesberg uit Amsterdam. De
andere functies in het voorloopig be
stuur werden verdeeld
kig.
Verder valt van zijn jeugd niet veel
te vertellen, dan dat hij iemand met
buitengewone wilskracht was. Toch
zijn deze gegevens reeds voldoende om
de uitspraak van prof. Heeringa te ver
klaren, toen Buddingh als theologisch
student te Utrecht ingeschraven was:
„als jij een orthodoxe dominé wordt,
dan wordt je erg."
Als student ging hij met de tiendaag-
sche veldtocht mee om te vechten
waar het veilig was en, teruggekeerd te
Utrecht, was hij in 1834 klaar voor
predikant.
Dit jaartal beteekend heel wat. In
1834 kwamen kerkelijke troebelen tot
uitbarsting. Daarvoor moeten we eerst
even dien tijd begrijpen. Ons volk was
zoo genoeglijk tot rust gekomen na den
Napoleontisch en tijd. Als een moeder
J. B. Vreeken, Wilhelminakade 43, zorgde koning Willem I er voor dat we
secretaris; Mevrouw Küthe, penning-
meesteresse; B. Wildeboer, 2e voorzit
ter; en A. Kaas, 2e secretaris.
Van Roomboter niet te onderscheiden
en de helft goedkooper is De Oruyter's
hoogfijne Melange.
Per pond slechts 80 ct.
Alléén in De Oruyter's winkels
is. Jubelend en vol vertrouwen gaat zij
op zoek, doch vindt niemand bereid
baar juist dit te geven! Met leege
handen komt zij bij dgn Dood terug,
wien de zwerver pas vertrouwd heeft
zijn geloof in de goedheid der menschen
en zijn bereidwilligheid zijn nietsnut
leven te offeren voor het kind dier
vrouw. Doch de Dood blijft onverbid
delijk: geofferd moet worden wat een
mensch het liefste is. En niet haar
ik het maar heb, wat geeft mij een an
der?"
Spr. zegt dat de bond dat niet wil
ten koste van de anderen, maar ten
koste der schatkist. Dit moet het mo
tief der nieuw-gepensioneérden zijn,
om toe te treden. Ook hunne rechten
worden verdedigd. In 1846 waren de
pensioenvoorwaarden beter dan thans.
En nog wil men het verminderen. Men
is voornemens het los personeel, het
Door de Rijksveldwacht zijn gear
resteerd twee personen, werkzaam aan
het 'hoogovenbedrijf te IJmuiden, de
een, genaamd A. F: B., wonende te
Wijkeroog, wegens het vervaardigen
van valsche rijwielbelastingplaatjes en
de andere, genaamd S. v. d. K. wonen
de te Wijkeroog, wegens het vèrkööpen
alles kregen wat we noodig hadden.
Zelfs de kerk, de groote vaderlandsche
Hervormde kerk, kreeg een nieuw
kleed van hem, hoezeer het ook tegen
haar aard was om die van den koning
te ontvangen. Moeder zorgt voor alles.
In die groote kerk was het ook weer
genoeglijk. Mits men maar niet al te
onhebbelijk optrad of eigen dogma ver
heffen en bleef binnen de voorgeschre
ven perken, was een elk daar op zijn
gemak. Beschouw maar de gedichten
uit dien tijd, van de brave Hendrikken,
en men begrijpt hoe die tijdgeest.over
eenkwam met die kerk.
Alleen enkele, erg orthodoxe, domi-
né's konden het niet verdragen en
spraken van het staatscreatuur. En ze
hadden er geen vrijheid voor hun
kwesties. Daar was de 'gezangenkwes
tie. De gdzangen waren kort te voren
ingevoerd en men dwong de predikan
ten er gebruik van te maken omdat
men wist dat het volk te conservatief
is om iets nieuws in de kerk te dulden.
Nog in onze dagen worden die gezan-