S. SMIT
VODDEIIOORLOG
bij de H.V. Drukkerij Sinjewel, Wiüemspiein
IJmuider
Drogisterij
D. de Waard
HET EEUWIGE IJS
Kalverfttrait 41 - Telefoon 146 - Veleeroord
HLP. DEKNÜ'/DT £r CIE|
Borgstelling Stadhuis BRUSSEL j
Woensdag 10 Dec. Tentoonstelling!
Zoo juist verschenen te IJmuidei
Bockhandel P. F. C. ROELSE
De Znidpool-expeditie van Kapitein SC0T1
Bockhandel P. f. f^OELSt:
m
nniimewiiiwi t
mm
AAN DE TROUWEN.
t.o. het Postkantoor
Dr. Brunsche Watten
Windsels
Pleisters
Thermometers
Irrigatoren
Slangen
Spuiten
Breukbanden
Buikgordels
Elastieken Kousen
Verbandkisten en
Trommels
(volgens Arbeidsinspectie)
enz. enz.
Aanbevelend,
Vanaf heden betalen wij voor Vodden door elkaar 22 cent per K. O.
Witte Vodden 35 cent per K. O., Wollen Kousen 70 cent per K. O.
nieuwe laken Snippers 50 cent per K. O., Tamme Konijnenvellen 25
tot 45 cent per stuk, Wilde Konijnenvellen 32 cent per stuk, Katten
vellen van 30 cent tot f 2.50 per stuk.- Tevens betalen wij voor
koper, lood, zink en oud touwwerk de hoogste marktwaarde.
Aanbevelend,
Vischfactors
19, BRANDHOUTKAAI, 19 BRUSSEL
Téléphone: B. 152.15 Telegram-Adres: Deknuydt, Brussel.)
Bankrefer. Brusselsche Bank
Factors in alle soorten Versche, Qezouten en Gedroogde Visch.
van alle soorten Visch, Versche, Gerookte en Oezouten, op dej
vischmarkt te Brussel.
Wij geven U in overweging er zorg voor te dragen, dat de I
visch twee 5 drie dagen voor dien bij ons op de markt is.
Cut ■SCHftAOEl
alleen in voorraad in den
Een verhaal van de laatste tocht naar de Zuidpool, door Kap. Sco|
en diens tragisch einde, benevens een beschrijving van het natuurlevi
in het eeuwige ijs door H. G. PONTINO.
360 Bladzijden met meer dan 150 reproducties naar foto's aan t
Zuidpool en in de poolstreken genomen, in Nederl. vertaling zeer goi
verzorgd, keurig gebonden en goedkoop in prijs, n.l. slechts 5.75.
Kap. Scott is met Amundsen de eerste, die de energieke Zuidpoi
bereikte, iets wat Shackleton trots zijn pogingen niet is mogen gelukkt
en ook de krachtige, moedige leider en vier leden dezer expediij
lieten bij deze heldhaftige welgeslaagde onderneming het leven. D
expeditie keerde zonder hen in de bewoonde wereld terug. Dit wet
spreekt van hun volbrachte levenstaak. Vele der treffende foto's i
dit werk zijn nog door Kap. Scott zelf genomen. Wij hebbtj
hiervan eenige laten opplakken en etaleeren die voor ons winkelraam
Zie dus onze etalage.
Leeringen wekken, voorbeelden trekken. Ook deze koene leider dacl ti
er zoo over. „In den winter van 1911", zoo deelde de schrijver medi v
sprak Kap. Scott over de menschelijkheid, „dat het opkomende geslacl
'en de geheele menschheid dergelijke avontuurlijke en gevaarlijke tochté
en reizen voor een wetenschappelijk doel in dienst der menschheij v
als poolexpedities e. d. ook een middel zag om een fieren menschelijkt
geest te kweeken". J
De uitgever stelde dit boekwerk voor de gemeente Velsen verkrijgbaj 5
te IJmuiden in den g
KANAALSTRAAT 59 hoek ORANJESTRAAT TEL.
Schrift, bestellingen kunnen ook bezorgd wordenZeeweg 163, Driehu
IAII
Bestelt Uw VISITEKAARTE
«fffl
Afdeellng Velsen
Vereeniglng tot bestr. dei Tuberculose
Door C. DEKKER.
VI.
Leer Uw kinderen zindelijk
te zijn!
Onreinheid is een ijverig
bondgenoot van besmetting.
Het zal toch ook nimmer bij u op
komen om voor de behandeling van
uw uurwerk den schoenmaker te
raadplegen van den horlogemaker! En
waarom zoudt ge dan, waar het geldt
de zoo moeilijke vraag om den goeden
gang der levensverrichtingen van uw
kind te regelen, u tot onbevoegden
wenden? Gij kunt toch niet meenen,
dat een kennis, die slechts met moeite
kan worden verkregen, anderen zoo
maar zou aanwaaien?
Voor wij afstappen van het kind en
overgaan tot de samenstelling van de
voeding voor volwassenen en oudere
kinderen, nog een enkel woord over de
kunst van goed eten.
Oók dit moet gij uw kinderen leeren.
Het is niet voldoende, dat gij goed
voedsel opdischt, het moet ook zoo
goed mogelijk worden verwerkt. Daar
toe hebt gij in de eerste plaats te zor
gen, dat de spijzen smakelijk zijn toe
bereid, zoodat het kind het recht mist
ze te weigeren. Kinderen, die veel spij
zen niet Ia Men, loopen groot gevaar,
op den duur te weinig voedsel tot zich
te nemen.
Let verder op, dat behoorlijk tijd
wordt besteed aan den maaltijd, en in
verband hiermede, dat de werktuigen
om te eten, het gebit, goed in orde zijn,
zoodat lang genoeg en tevens goed ge
kauwd kan worden. Kinderen hebben
in den regel te veel haast bij het eten!
Onthoud uw kind bij den maaltijd
en kort daarna groote hoeveelheden
water of andere vloeisof, b.v. melk.
Zoo goed als het is, het jonge me'nsch-
je te latmi drinken, wanneer de maag
niet pas^'gêvuld is, zoo schadelijk
werkt het verdunneh van het maag
sap dat onmisbaar is voor een goede
vertering van het voedsel, indien dit
zich nog in de maag bevindt. Kinderen
zijn altijd dorstig, maar het is niet ver
standig, steeds aan de voldoening dier
behoefte, die vaak tot een gewoonte
wordt, toe te geven.
En ten slotte, leer uw kind, ook door
uw voorbeeld, dat genotmiddelen als
snoepgoed, sterke drank voor de voe
ding van geen beteek enis zijn. Wijst er
op, dat gebruik van deze laatste de ge
zondheid schaadt en een bondgenoot
der tuberculose is, daar het geld aan
drank besteed, aan de voeding en an
dere levensbehoeften onttrokken wordt
Indien uw gezin de kunst van te eten
verstaat, zorg er dan voor dat hetgeen
goed op tafel wordt gebracht, voldoet
aan den eisch, dat de voeding zoo goed
mogelijk zij.
Daartoe is noodig een verstandige
keuze en een goed begrip van de hoe
veelheid die benoodigd is.
Wetenschappelijk is vastgesteld, dat
een volwassen mensch dagelijks moet
tot zich nemen: ongeveer 100 grammen
eiwit, 50 grammen vet en 500 gram
men koolhydraat.
Bestaat dus uw gezin uit 5 perso
nen, dan hebt gij x/2 K.G. eiwit, 1li K.G.
vet en 21/2 K.G. koolhydraat per dag
noodig. Op welke wijze gij die voedings
stoffen op de minst kostbare manier
kunt verschaffen en goed toebereiden,
meenen wij niet beter te kunnen aan
geven dan door aan het einde van deze
wenken een aantal recepten voor
maaltijden te laten afdrukken, welke
Mevrouw TidemanVerschoor, de oud-
directrice der Haagsehe huishoud
school en de tegenwoordige directrice
Mej. Dr. van Anrooy zoo goed zijn ge
weest voor ons samen te stellen.
Wij weiisihen, dat eer en ander er toe
zal medewerken om u den raxl van het
wandschrift: „Laat uw voeding voor
het geld, dat gij er voor kunt besteden,
zoo goed mogelijk zijn!'' beter te doen
begrijpen en in toepassing te doen bren
gen.
Van de 30.000 inwoners zijn er nog te
weinig lid der Vereeniging
II.
Evenzeer als doelmatige voeding noo
dig is voor den mensch, om zijn weer
standsvermogen tegen ziekten te be
houden, zoo is ook een gezonde wo
ning, die op verstandige wijze wordt
bewoond, van het grootste belang voor
zijn gezondheid.
Wat de tuberculose betreft, is men
meer en meer gaan inzien, dat er een
nauw verband bestaat tussehen de wo
ning en de verbreiding der ziekte, en
in een stuk van de hand van Robert
Koch, dat na zijn dood verschenen als
het testament van den grootmeester
der tuberculosebestrijding mag wor
den beschouwd, wordt nogmaals de
volle nadruk gelegd op deze omstan
digheid. Kocli zegt daar: hoe kleiner
de woning'is, hoe minder licht en luclit
zij ontvangt, des te meer begunstigt zij
de besmetting door den tuberkelbacil.
Wij willen daaraan toevoegen: des te
meer ook verzwakt zij het weerstands
vermogen van dén mensch om zich te
gen de gevolgen dier besmetting te ver
zetten.
De woning is voor ons een dagelij k-
sche behoefte, zoo goed als het voedsel.
Zoowel het klimaat als de levensom
standigheden dwingen ons het grootste
gedeelte van ons leven in een besloten
ruimte door te brengen, hetzij woning,
school of werkplaats. En daarom is het
goed, dat wij nimmer vergeten, dat
frissche buitenlucht het natuurlijke
voedsel is voor onze longen, die maakt
dat daar ter plaatse de zuurstof, welke
noodzakelijk is voor de levensproces
sen, in ruime mate kan worden opge
nomen. Hoezeer hebben wij, gedwon
gen om niet in die frissche buitenlucht,
maar in besloten ruimten te leven, er
dan niet voor te zorgen, dat de lucht in
die ruimten, de buitenlucht zooveel
mogelijk nabij komt!
Ieder volwassen mensch ademt per
uur 20 Liter koolzuur uit, een vergiftig
gas, in ruil voor de zuurstof, die hij uit
de lucht opneemt. Wanneer wij ons dus
voorstellen, dat in een bepaalde beslo- j
ten ruimte, betzij woonvertrek, school
of werkplaats, eenige menschen bij
een zijn, die allen ademhalen, dat wil
zeggen: goede lucht verbruiken en
daarvoor slechte uitademen, dan
wordt het begrijpelijk dat zij, die ge-
dwongen is veel in zulke ruimten te
leven, gevaar loopt, zijn longen en
daarmede zijn geheele lichaam te
voeden met slechte lucht. Maar tevens
wordt daardoor begrijpelijk, dat de
raad om voortdurend er voor te zor
gen, dat frissche lucht in ruime ma
te in zulke verblijven kan toetreden,
ten volle uw aandacht verdient en be
hoort te worden nageleefd!
Wie voortdurend zich voedt met
slechte lucht, zal zoo goed als hij, die
slecht voedsel gebruikt, zwak en
bloedarm- worden en over een gering
weerstandsvermogen tegen ziekten be
schikken.
Op dezen heeft de tuberkelbacil het
gemakkelijkst vat, bij hen tiert hij het
weligst, en daarom vallen zij, wan
neer de kleine vijand hen bereikt, in
grooten getale als zijn slachtoffer.
Denken wij ons verder, dat in zulk
een besloten ruimte een onvoorzich
tig lijder aan tuberculose vertoeft.
Wij hebben gezien, dat de smet
stof der ziekte in hoofdzaak in de
lucht kan komen door hetgeen de lij
der ophoest en niet direct onschade
lijk maakt. Geschiedt dit buiten, in de
vrije lucht, dan hebben wij goede kans,
dat die smetstof niet zooveel kwaad
doet; het zonlicht doodt haar zeer
spoedijg; (de wind Idrijft haar uiteen,
verdunt haar als het ware. Maar
gansch anders is het binnenshuis. Zij
valt daar neer op den vloer, op meu
bels, blijft daar liggen of wordt door
droog vegen, door droog stof-
afnemen, door de luchtbeweging, ver
oorzaakt door personen die zich in het
vertrek verplaatsen, in zwevenden
toestand gebracht. Ieder mensch, en
niet het minst het kind, dat op den
vloer speelt, kan haar met de lucht
van het vertrek inademen of in den
mond brengen en wanneer hij nu
reeds, door veel te verblijven in slech
te lucht, door slechte voeding zijn
weerstandsvermogen heeft verloren,
dan verkeert hij in de omstandigheid
een goede voedingsbodem te zijn voor
de smetstof.
Daarom moet dan ook de woning, -■
of in het algemeen de besloten ruimte,
bescliouwd worden als de plaats, waar
het meest besmetting tot stand komt.
Het mag een groot geluk heeten, dat
men dit is gaan inzien, want daardoor
is het ons mogelijk, veel te doen tegen
een der grootste bronnen van de ver
breiding der tuberculose. Want niet
altijd moet de inrichting van de wo-
ning als hoofdschuldige worden aan-
gezien, maar wel de wijze van bewo
ning en hiertegenover staat de
mensch, die met goeden wil en juist
begrip is bezield, niet machteloos.
Natuurlijk is het veel gemakkelijker
een ruime woning gezond te bewonen,
dan een die geringe ruimte aanbiedt,
maar men moet toch ook niet uit het
oog verliezen, dat gebleken is, dat de
sterfte aan tuberculose in vele groote
steden, waar de bevolking dicht op
eengehoopt leeft, in zeer beperkte
ruimten, sterker daalt, dan op het
platteland, waar in den regel meer
plaats en meer lucht voor de bewoners
voorhanden is. Afgezien van de zeer
slechte woningen, waar de bewoners
gedwongen zijn in één vertrek te wo
nen, te koken en te slapen en maar
weinig lucht en licht kan toetreden,
die bouwvallig zijn en niet voorzien
van een beschoten zolder, mag gezegd
worden, dat woningen, wanneer zij
slechts doelmatig worden gebruik
zoodanig zijn in te richten, dat zij g<
zond bewoond kunnen worden
weinig gevaar voor besmetting beho<
ven op te leveren, wanneer een lij-de
aan tuberculose, die zich rekenscha
geeft van zijn toestand en geleerd heef
zich daardaar te gedragen, daar vei
toeft.
De zeer slechte woningen behoore
te verdwijnen en zijn bezig dit te doe
na de invoering der Woningwet. B
den bouw van nieuwe woningcm moe
erop gelet worden, dat zij aan behooi
lijke eisch en voldoen, dat .zij ligge
aan ruime straten en eenigen ope
grond om zich hebben, zoodat toeli
ting van frissche lucht kan geschieder
Maar nu de zorg voor -de bewoning
Nemen wij als voorbeeld eens eei
woning, zooals die op zeer veel plaa
sen door den werkman wordt b(
woond en die bestaat uit een woon
vertrek, een keuken en zolder. Dai
ziet men heel dikwijls, dat het woon
vertrek als zoogenaamd mooie kame
zoo weinig mogelijk wordt gebruik
dat het gezin in den regel in de ken
ken huist, in bedsteden in deze laatste
of in het weinig gebruikte en daardoo
slecht geluchte en overdag veelal don
ker gehouden woonvertrek slaapt e
dat de zolder als bergplaats wordt ge
bezigd.
Een wijziging van dit woningtype i
een ander, waar de bedsteden niet ii
kamer of keuken zijn aangebracht
doch in een alkoof tussehen deze bei
de, waarin daii in twee tegenover el
kaar gebouwde zoogenaamde Engel
sc.he ledikanten, het gezin slaapt.
In beide gevallen wordt dan de wo
ning niet doelmatig bewoond.
Ten eerste is het ongewenscht om eei
groot deel van de woning niet te ge
bruiken als woonvertrek, doch dich
opeengepakt, in een oververwarmt
klein vertrek te leven, en ten tweed
is het nog veel onverstandiger dei
zolder niet als slaapplaats te gebrui
ken.
Wordt vervolgd.
Velseroord. December 1924.
IS U AL LID?
PROP.
