ORGAAN VOOR DE GESVi So. TO Zaterdag 4 Juli 1925 10e Jaargang i IJMUIDER COURANT van dew wachttoren. Geen gifgaswapen. <je laatst gehouden conferentie, Jen wapenhandel te regelen, door volkenbond uitgeschreven, waren teE vertegenwoordigd, ook Ame- en Duitschland, hoewel zij nog tot den Volkenbond zijn toegetre- Op deze conferentie deed Duitsch- het voorstel, het gifgas tot de ver wapenen te rekenen. Men zal rinneren, dat het werd aangeno- Jet maakte overal een uitsteken- jffiruk, dat dit voorstel van inland kwam, het land, dat door tkeinische industrie zich met dit (Ii het sterkst kan maken. Het fistel getuigde voor een beteren dan „„ton Pruisischen geest. Maar zal laad in nieuwe oorlogen het apen niet gebruikt worden? Nederlandsche afgevaardigde deze conferentie, de oud-schout- ht H. G. Surie heeft in de verga- van het Int. Intermediair Insti- •t "daarover eenigen twijfel uitge- jdta. De tijd zal moeten leeren, zei- fjf »f men gas- en bacteriologische «middelen niet zal gebruiken. De Jsche afgevaardigde sprak er zijn !el over uit, of men den oorlog wel kunnen humaniseeren. Rusland niet op de conferentie aanwezig en zich tot niets gebonden; een staat, iet mee doet, kan bet verbod nietig iea Tegen het gaswapen moet men I he', gaswapen stellen. Zekerheid, I, de beer Surie, is er alleen, als \iD geheele industrie het vervaardi- I van gassen voor oorlogsgebruik korden verboden. Heel veel zeker- I is er dus niet. De pogingen, om ioorlog te humaniseeren, zijn tot nu liet gelukt. Zelfs de bepaling, dat Luwen en schepen met de roode- ijjvlag ontzien zullen worden, is in l wereldoorlog vaak overtreden. IpMschepen zijn wel getorpe- fd en vliegers hebben wel bommen si vallen op tenten en gebouwen, door het bekende teeken niet aan- Sllen hadden mogen wobden. fij krijgen nu dadelijk de proef op som, of de staten, die onlangs te live besloten, geen gifgas te zullen igen, zich daaraan zullen houden, len Engeland en Frankrijk en jnje tegen Abd-el-krim het nieuwste mniet aanwenden? De Rifkabielen thikken over dit wapen zeker niet. kan de beschaafde Europeesche ien, die hem beoorlogen, dus trouw blijven aan hun belofte tegen het ipen. En toch, vreezen we, dat de des doods ook wel trekken zal i de wildernissen en het bergland I lijn vele schuilhoeken, van waar de Mooren zoo verwoed de guerilla ren. en oorlog humaniseeren is een even «gelijke onderneming als van een ir een vriendelijk en gezellig huis- te maken. Fransch-Duitsch-Engelsch. f Nederlanders staan in het buiten- hekend om hun kennis van fflde talen. De Engelschman doet 1 minder moeite, om zich andere ta- eigen te maken. Hij kan zich met i Engelsch beter in den vreemde ten dan wij in de onze. Bovendien «ij eerder over de grens en komen ichter met buitenlanders in aan- dan. de burgers van de groote De meeste Nederlanders heb- ffl eens een uitstapje in Duitsch- was bet maar naar Kleef of in al was het maar naar Antwer- gemaakt. (ierwijs n een vreemde taal is nu "P de lagere school toegestaan en 'geen moet een jaar of acht iederen paar uren onderwijs in vreem an ontvangen. t begin is gewoonlijk de Fransche bet geldt ook van Duitschland, «tri en andere landen. Het «h is eeuwenlang in Europa de oer diplomatie, der kunst en der ersatie In de hoogste kringen ge- t Daaraan heeft Fransoh zijn "tg te danken. Maar in Duitsch- en Oostenrijk moet het Fransch meer wijken voor het Engelsch. linn?3 aan middelbare scho- "wtschland het Fransch nog de het Engelsch editor reeds aan 189 scholen. Deze laatste taal is de eerste of eenigste taal aan alle scholen in Beleren, de Hansesteden en vele scholen in Noord-Duitschland. In Prui sen is lang het Fransch de eerste taal geweest, maar het ministerie van on derwijs heeft er thans toegestaan, om aan het Engelsch de voorrang te geven, als men wil. De oorlog heeft hierop zeker ook in vloed uitgeoefend. In de eerste twee ja ren van den oorlog was de haat tegen de Engelschen in Duitschland bijzon der sterk, maar na en door den vrede zien de Duitschers vooral in de Fran- schen den vijand. De Engelschen heb ben, door zich in het bezette gebied niet uitdagend en plagerig te gedragen, in Duitschland vrienden gemaakt. Maar er zijn ook praktische redenen, om aan het Engelsch en voor ons land aan het Duitsch den voorrang te geven aan bet Fransch. Engelschen en Duit schers zijn onze onmiddellijke buren, met wie we veel meer in aanraking ko men dan met de Franscben. Er worden ook meer zaken gedaan met de eersten, meer Nederlanders reizen erheen, meer Duitsche en Engelsche boeken en tijd schriften worden hier gelezen. Men komt verder met Engelsch en Duitsch dan met Fransch. Daarom is er veel te zeggen voor een veranderd trio, n.l.: En gels ch-Dui tsch-F ransch LUNCHROOM WESTERVELD Driehuls. ZONDAG as. OP TERRAS Vanaf 4-10 nor S T R IJ KM U ZIE K. Beleefd aanbevelend, W. H. OTTO. De positie van den Belgischen frank ten opzichte van den Nederlandschen Gulden vanaf 1919 tot heden. In het Handels-Overzicht Nederland- België over Juni 1925, orgaan van de Nederlandsche Kamer van Koophan del in Brussel, vinden we onder boven- staanden titel een artikel, dat wij met het oog op het belang van een belang rijk deel van de vischexport uit IJmui- den naar België voor de positie van de Belgische frank aan onze lezers mee- nen te moeten bekend maken. Het artikel zegt: In meer dan één opzicht lijkt het ons van belang eens een vluchtig overzicht te geven van de verschillende elemen ten, die sedert het einde van den oor log den koers van den Belgischen frank beïnvloed hebben. Wij hebben als vergelijkende munt den gulden genomen, omdat het ab soluut noodzakelijk was een vaste ba sis te hebben. En aangezien de gulden, evenals de dollar, de Zweedsche kroon en de Zwitsersche frank zijn goudwaar- de beeft behouden, kozen wij onze na tionale munt voor dit doel. Alvorens in nadere bijzonderheden te treden wensohen wij eerst enkele op merkingen van meer algemeenen aard te maken Hoewel de frank in de laat ste zes jaren aan groote schommelin gen onderhevig is geweest, is er in al die bewegingen een zekere tendens te onderscheiden en wel in de min of meer geleidelijke daling in het begin van bet jaar van het buitenlandsche geld, dus stijging van de frankwaarde en de niet minder regelmatige stijging van het buitenlandsche geld, dus da ling van den frank, gedurende de laat ste maanden van het jaar Wanneer men zich inderdaad de moeite geeft de graphieken na te gaan tot ongeveer een 25-tal jaren vóór den oorlog dan zal men hierbij den zelfden gang van zaken waarnemen De reden van deze regelmatige stij ging en daling is dus niet direct het gevolg van den oorlog (inflatie, prijs stijging, enz.), maar spruit voort uit eene normale economische positie. De industrieele landen van Europa, waaronder België, zijn voor hunne graan- en katoenvoorziening afhanke lijk van de Ver. Staten van Noord- Amerika, die, hoewel zelf sterk geïndu strialiseerd, nog altijd landbouwstaten zijn bij uitnemendheid. Aan het einde van den zomer en het begin van den herfst vraaigt de oogst in dat land groo te kapialen, waardoor de binnenland- sohe waarde van den dlolar stijgt, het geen gepaard gaat met interest- en discontorente verhooging. Dit doet zijn invloed gevoelen op het buitenlandsche geld, dat, met betrek king tot den dollar, in de zelfde ver houding daalt. De gulden ondergaat niet zoo sterk dezen invloed omdat Ne derland zelf een landbouwland is en dus in minder mate afaankelijk is van de Ver. Staten voor de graanleveringen. De toestand wordt weder normaal in het begin van het jaar. Vóór den oorlog bereikte het buiten landsche geld zijn hoogste waarde in het begin der maand October en zijn laagste waarde in de maand Mei. Hierbij valt op te merken, dat de beide waarden beperkt bleven tot de goud- punten, hetgeen thans niet meer het geval is doordat de inflatie vrij spel laat aan de speculatie en de goudpun- ten tot het verleden behooren. Na den oorlog zijn de herfststijgin gen een doelpunt voor de speculatie geworden; reeds lang te voren worden franken op de markt verkocht om te verhinderen dat er later minder voor getrokken wordt. Dit werkt dus een daling van de frankwaarde in de hand. Een tweede feit, hetwelk een karak ter van algemeenen aard vertoont, is de solidariteit tusschen den Belgischen en den Fransehen frank; het komt vaak voor dat de Belgische frank de een of andere, schommeling ondergaat ten gevolge van oorzaken, die alleen den Franschen frank zouden moeten beïnvloeden. In den loop van dit over zicht zullen wij nog gelegenheid heb ben hierop te wijzen. Wij zullen thans overgaan tot het be- studeeren der invloeden, die de waarde van de Belgische munteenheid zijn ko men verstoren en zullen daarbij eerst een kort overzicht geven van den toe stand van België, na den oorlog, die helaas zeer .somber was. België bevond zich op dat tijdstip eensklaps geplaatst tegenover uitga ven: herstel van het land, pensioenen voor de oorlogsverminkten, militairen behoeften. Natuurlijk was een niet slui ten van het budget hiervan het gevolg, 'hetgeen niet anders dan van slechten invloed kon zijn op de wisselkoersen. Voegen wij hier nog aan toe de be hoeften van een volk dat vijf jaar lang alles wat uit den vreemde kwam heeft moeten ontberen en de buitensporige uitgaven van hen, die door den oorlog rijk geworden waren, en die groote hoeveelheden buitenlandsche luxe artikelen kochten. Deze elementen, die een grooten invoer van artikelen in België bevorderden, konden niet anders dan een ongustigen invloed uitoefenen op den Belgischen frank. Hierbij komt nog dat de uitgifte van nieuwe leeningen de inflatie in de hand werkte, door het te veel uitgeven van bankpapier, terwijl bovendien een groo te oorlogsschuld een zware last vorm de. Eindelijk noemen wij nog de intrek king der in België in omloop zijnde marken, tegen 1 fr. 25. Aangezien dit intrekken onder zeer ongunstige om standigheden geschiedde, mengde de speculatie zach hierin en de last van het land werd verhoogd met 7,800,000,000 franken, tegen ongeveer 6,240,000,000 marken. Dit actief, hetwelk een belangrijke plaats inneemt bij de Nationale Bank, heeft tegenwoordig alle waarde verlo ren. Men ziet uit deze opsomming dat de positie van België verre van goed was en dat de oorzaken voor eene daling van de frankwaarde menigvuldig wa ren. Sedert 1919 is de toestand slechts verergerd. Na afwisselende stijging en daling in 1920, komen wij in 1921, waar in de eerste maanden van het jaar groote speculaties plaats vinden met het oog op het al of niet betalen der Duitsche oorlogssohuld. Natuurlijk haid dit een nadeeligen invloed op de frankwaarde. Gedurende het tweede halfjaar van 1921 doet de gewone seizoenstijging van het buitenlandsche geld zich ge voelen en doet zich verder niets bijzon ders voor. Het jaar 1922 brengt ons nieuwe ele menten. Hoe komt bet dat de najaars stijging eensklaps zulk eene groote af meting aannam? In het begin van het jaar handhaafde de koers zich dank zij buitenlandsche beleggingen in België Speculanten hoopten op eene stijging van de frankwaarde omdat zij vertrou wen hadden in het finantieele herstel van het land. Deze beleggingen werkten gunstig op het deficiet van de handelsbalans. Toen kwam echter de val van den mark. Duitschland, het land dat Bel- gië's grootste schuldenaar was, ruï neerde zich. Wat was hiervan het ge volg voor den schuldeischer? Dat het vertrouwen in hem verminderde en men getuige werd van eene verande ring der buitenlandsche opinie t. o. v. België; de taktiek werd plotseling veranderd en een hevige speculatie op eene daling van den frank begon. De Belgen werkten biertoe zelf mede doordat zij devisen kochten van landen met den gouden standaard. De vorde ringen op België werden gerealiseerd en de najaarsstijging van het vreemde geld, gevoegd bij bovenstaande facto ren, bewerkte eene buitengewone da ling van de frankwaarde. In het kort kan men zeggen dat de stijging van het buitenlandsche geld t. o. v. den Belgischen frank in 1922 veroorzaakt is geworden door een psy chologisch element n.l. bet gebrek aan vertrouwen. In 1923 eene stijging in het voorjaar, welke niet gejustifieerd werd door de bovengenoemde verschijnselen. Zij werd veroorzaakt door de bezetting van den Roer en de speculaties, die hiervan het gevolg waren. Eene stabili satie vond echter plaats in de maan den Maart, April en Mei, zij werd be werkstelligd door de gewone seizoens invloeden op de koersen. In Juni eene nieuwe stijging, die niets bijzonders vertoonde, maar alleen veroorzaakt werd door de speculatie, die dei naderende herfststijging vooraf ging- Het wekt verbazing op dat in de maanden Augustus, September en Oc tober eene belangrijke daling plaats vond, terwijl in andere jaren op die tijdstippen het tegenovergestelde ge beurde. De daling kon niet anders dan het gevolg zijn van eene toeneming van het toerisme, bevorderd door den lagen stand van den frank. De stijging zette weder in met de wintermaanden en zoo ving het jaar 1924 werkelijk heel slecht aan. De buitenlandsche munt bleef in waarde stijgen en bereikte het hoogste punt in de maand Maart. Welke waren de oorzaken van deze geweldige stijging? Ten eerste de groo te aankoopen in het buitenland, zoo wel van grondstoffen als van voedings middelen. Ten tweede bracht de Bel; gisohe industrie de in haar bezit zijnde vreemde devisen niet op de markt, doch bewaarde zij die als belegging en putte zij liever hare bedrijfsfondsen uit binnenlandsche bankleeningen. Het gevolg hiervan was een inflatie, wel ker invloed nog verslechterd werd door een aanzienlijke uitgifte van schatkist wissels. Het buitenland Berlijn, Am sterdam en Weenen speculeerden op hevige wijze op een daling van den frank. Men verkocht 2, 3, 4, en 5 maal zooveel als dat men werkelijk aan franken bezat. De koers daalde. Frank rijk onderging den zelfden invloed. Het weinige vertrouwen, dat nog was blij ven bestaan, verdween. En wanneer men de oorzaken nagaat van de daling van den frank in bet begin van het jaar 1924, dan komt men tot de conclusie' dat deze drieërlei zijn. 1. Een economische oorzaak, aan koopen in het buitenland. 2. Een politieke oorzaak, geleid door de tegenstanders van de Bel- gisch-Fransche buitenlandsche politiek. 3. Een psychologische oorzaak, wan trouwen. Terwijl de speculatie koortsachtig werkte, stelden in Maart Engeland en vooral de Ver. St. van N. A. en ter beschikking van Frankrijk. Het be richt hieromtrent alleen was voldoende om in enkele dagen tijds de frank ge weldig in waarde te doen stijgen. En hier komt nu de solidariteit tusschen den Belgischen en den Fransohen frank duidelijk aan het licht, want door het stijgen van den Fransehen frank steeg de Belgische eveneens, hoewel België eerste later van het Amerikaansche crediet zou kunnen profiteeren. In TABAKSPIJPEN ontvingen wij wederom groote sorteering ln de meest gevraagde modellen aan. Laagst mogelijke prijzen. Jacq. TELLIER - Kanaalstr, C 91 IJMUIDEN Hoewel de credieten niet op langen termijn waren, was toch de phycholo- gische factor voor België, het vertrou wen, gunstiger geworden. Wij wijzen echter wel op het gevaar dat vele indu- strieelen en handelaren geloopen heb ben door de plotselinge daling van Je vreemde gelden, terwijl ook verschil lende faillissementen hiervan het ge volg waren. Hieruit blijkt dus dat de opheffing van een godeprecieerde munt lang zaam moet gaan om verliezen te ver mijden. In Mei 1924 ging het vreemde geld weder de hoogte in, stijging welke toe geschreven werd aan den uitslag der verkiezingen in Frankrijk en de demo cratische neigingen van het nieuwe gouvernement. Met den Franschen frank daalde de Belgische, welke da ling voortging tot Juli. Op dat tijdstip doet zich het zelfde verschijnsel voor als in 1923, het toerisme veroorzaakte eene stijging in de frankwaarde. De zomermaanden voorbij, was er weder eene stijging van het buitenlandsche geld, dus eene daling van den frank waar te nemen. In 1925 daalde het vreemde geld en bleef stabiel in waarde tot Mei onge veer. Dit feit is te danken aan de door de Ver. Staten van Noord-Am. aan België toegekende leening van 100,000,000 dol lar, waarvan de helft sedert December 1924 ter beschikking van dit land staat. Hoe komt het dat de laatste dagen weder eene stijging van de vreemde munt is waar te nemen? Naast de seizoenstijging voegt zich nu de hevige crisis, die de Belgische industrie doormaakt. De uitvoer ver mindert, de 'loonen zijn hoog, de alge- meene onkosten eveneens. Uit een bij het artikel gevoegden gra- phiek blijkt dat het uitgangspunt van de stijging dit jaar veel hooger is ge weest dan «enig andere op het zelfde tijdstip. Met het oog op deze nieuwe daling van de frankwaarde, heeft Amerika de 'tweede helft van de leening, zijnde 50,000,000 dollar ter beschikking van België gesteld. Het is te hopen dat dit blijk van vertrouwen van Amerikaan sche zijde in zekere mate de zomerstij- ging van het buitenlandsche geld tegen zal werken. Wanneer de begrooting sluit, wan neer de handelsbalans minder ongun stig zal zijn en de belastingplichtige minder zal worden gedrukt, dan eerst zal aan eene deflatie gedacht kunnen worden, waardoor de waarde van den frank zal stijgen en de prijzen zullen dalen. Vóór dien zal de frank voortdurend onderhevig blijven aan invloeden als bovengenoemde. Eene zekere daling is voor de zomer maanden weder te voorzien als gevolg van het toerisme, doch gevreesd wordt dat eene nieuwe stijging hierop weder zal volgen. CONSULTATIE-BUREAU Vereeniging tot bestrijding T. B. C. Zitdagen: 7 Juli, van 23 uur: Velseroord, Wij- keroog en Santpoort. 14 Juli, van 23 nnr: IJmulden, ged. Velseroord. 21 Juli, van 23 nnr: Velseroord, WijkeToog en Santpoort. 28 Juli, van 23 nnr: IJmulden. Mondelinge oi schriftelijke Inschrij ving, waarmede uw hulsdokter ln ken nis gesteld moet worden, kan geschie den Dinsdags van 12-6 nnr n.m., Vrij- van 610 nnr n.m. bestel uw drukwerk bij de n.v. drukkerij sin je wel ijmuiden - willemsplein

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1925 | | pagina 1