ORGAAN VOOR DE G!
Yerschffnt Woensdags Zaterdags
So. 8°
Zaterdag 8 Augustus 1925
10e Jaargang
IJMUIDER COURANT
f 1.per 3 maanden, franco per post f 1.35. Abonnemen-
'hrden aaangenomen aan het bureau en bij de Agenten.
ffeDÜën 2 maal achtereenvolgend opgegeven op het gewone tarief,
1 'kosteloos nog een derde keer opgenomen in het eerstvolgend
..dagnummer.
ntiën voor de Adreslijst 6 plaatsingen van dezelfde tekst (onveran-
i ,e4__ 13 plaatsingen (dus 3 maanden achtereen) f 8.
irjentiën uiterlijk in te zenden WOENSDAG tot 9 uur v.m. en
DAöS tot 4 uur -p.m.
TTtsen van advertentiën van Buiten de gemeente VELSEN in dit blad
iliiifend gerechtigd het Advertentie-bureau P. F. C. Roelse, IJmuiden.
Uitgave van de N.V. UITGEVERS-MIJ. „IJMUIDEN"
Adres voor Redactie en Administratie
N.V. DRUKKERIJ SINJEWEL
WILLEMSPLEIN 11 TELEFOON 153 IJMUIDEN
Ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties van 1 tot en
met 5 regels f 1.iedere regel meer 20 ets. Compact gezette adverten
ties van 1 t. en m. 5 regels f 1.25, iedere regel meer 25 ets. Kleine
advertenties en familieberichten zoomede vereenigings-advarlenlies uil de-
gemeente, uitsluitend bij vooruitbetaling, van 1 tot en niet 5 regels f 0.75,
iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante betaling worden de gewone
prijzen berekend. Advertenties „adres bureau van dit blad" 10 cis. extra;
voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven wordt 10 ets. in
rekening gebracht. Bovenstaande regelprijzen worden met 5 cent
verhoogd voor advertenties van bui t e n de gemeente Velsen.
OFFICIEEL.
BEKENDMAKING.
WINKELSLUITING.
feester en wethouders van Velsen bren-
r openbare kennis, dat door hen ten aan-
in ie winkels in de aideeling Wijkeroog,
s js verleend van het verbod om des
na 9 uur een winkel voor het publiek
j te hebben van 17 tot en met 21 Augus-
s en wel tot des avonds 11 uur,
5 Augustus 1925.
en wethouders voornoemd,
de burgemeester,
ecretaris,
'EDE L. S.
RIJKENS.
VAN den wachttoren.
Schoolreisjes.
men 's avonds zingende kinderen
een paar autobussen of met
iiels en tasschen beladen jongens
eisjes in een trein ziet, weet men
het kleine sohoolreizigers zijn,
mooien dag hebben gehad en
en uitstapje weer thuis komen,
den goeden ouden tijd wist men
geen schoolreisjes af. De school
eld zich toen van dergelijke bui-
srigïieden als schoolfeesten,
kleeding en voeding, schoolwan-
en reizen.
is er een stoutmoedige, onder-
pde meester geweest, die het
[aandurfde, om met al die wilde
in eenige boerenwagens een
toje te maken. Het ging naar een
pin, een naburige stad, een mooie
[inden omtrek. Het beviel best,
fcdèren hadden veel schik gehad,
een klein beetje schooltucht onder-
kon men de kinderen best leiden,
nverden de plannen grooter, men
Ie een tocht per boot, per tram
[in. Maar het bleef 'n reis van een
was die dag dan ook zoolang
jk. Én dat geldt nog van de
schoolreisjes. Voor vele kinde
dat te vermoeiend en niet min
or de geleiders. Bovendien gaat
eel tijd met reizen verloren en
en te kort zijn op de plaats van
ïming. Heel uit het Noorden
zulke schoolreizigers naar Am-
m, om na een verblijf van een
vijf al weer te vertrekken. Men
s Artis afwerken en dan
iel te vlug, om alles goed te zien.
;an men ook vaak schoolgezel-
ien van heinde en ver in Bergen
te, die het grootste deel van
ig in trein en tram doorbrengen
nduin en zee te weinig kunnen
n. Toen heeft de schoolreis zich
verder ontwikkeld. Men bleef
fims drie nachten weg. Maar dat
duur, ook al kreeg men billijke
a in eet- en slaapgelegenheden
ft gezelschap. Enkele gemente-
ageven subsidie voor de schóól-
maar het geld moet toch voor-
Ij. komen van kleine wekelijk-
fegen. Een dubbeltje por
|uog geen vijf gulden per jaar;
ook vacantieweken. Met twee
Iers per kind komt men niet
lü men niet lang wegblijven,
ït verblijf eischte te veel. Toen
uderwijs begonnen voor goed-
'goed verblijf te zorgen. Zoo is
j. Jpe, Ede, Amsterdam, Rotter-
je '^schelling en ook Vlieland,
j teeenen. De schoolreisjes zijn
olreizen geworden zonder al te
j 'ffaar voor de beurs der ouders.
dat nou voor dient? Die jonge
jiji1 al zoo ver de wereld in te
0 zijn vele ouders, die nooit
ldle provincie zijn geweest en die
CI j gaan al het halve land door.
II vraag aan de kinderen. Zij
j 'izen op 't aangename en aan
5» Bfet denken. Maar ook dat
■bi ^et* De onderwijzers berei-
1 kinderen op het reisje voor,
V6 wijzen op het bijzondere,
n f®zal worden. Na afloop laten
j: [a(ieren vaak een opstel maken j
yen daarmee ook, goed op te j
Q nua indrukken weer te ge-
olj
ven. Zoo is de schoolreis een bijzonder
prettige vorm van onderwijs, de meest
direct aanschouwelijke methode wordt
hier gevolgd. Ook bevorderen deze
reisjes een prettige verhouding tus
schen de onderwijzers en de kinderen.
Er zijn op die reisjes geen „nare" mees
ters en er zijn geen „beroerde" kinde
ren. Men verheugt zich samen in het
maken van het plan, heeft een paar
dagen, in wat losser verhouding dan
in de school volop pleizier en geniet la
ter nog van de herinnering, vaak van
allerlei kleine dingen, ongelukjes,
kluchtige ontmoetingen en wat dies
meer zij.
Het instituut der schoolreisjes is er
en blijft er en zal zich waarschijnlijk
nog wel verder ontwikkelen ook.
De apenkwestie.
Het apenproces in Tennessee viel
juist in de hitteperiode, zoodat het bij
gewoond werd door een publiek in
hemdsmouwen. Het stadje Dayton
heeft de eer gehad van een geestelijk
tournooi over de nieuwere wetenschap
pelijke inzichten over afkomst en ont
wikkeling van den mensch. Niemand
heeft er meer van geprofiteerd dan een
winkelman, die Darwin heet en van
zijn naam handig reclame maakte, om
zijn kleeren aan den man te brengen.
De schoolmeester of professor, hij
wordt nu eens zus, dan weer zoo ge
noemd, die zijn leerlingen den aap als
voorvader van den mensch bad ge
noemd, is veroordeeld tot een geld
boete.
Is daarmee door de justitie de apen-
theorie veroordeeld en de bijbelsche
leer gehandhaafd? Het zou dwaasheid
zijn, dat de justitie zich met weten
schappelijke en wijsgeerige kwesties
bemoeide. Zij heeft al genoeg te doen
met wetsovertredingen. En daarom
ging het ook hier. De schoolwet van
Tennessee verbiedt het onderricht in de
evolutieleer. De leeraar, zij dan lager
of hoog had die wet ongetwijfeld
overtreden. Was die wet echter in
strijd met de grondwet? De justitie oor
deelde van niet. Daarmee was de zaak
beslist, maar niet de vraag naar de af
stamming van den mensch. De justitie
van Dayton heeft zich heel wijselijk
tot haar gebied beperkt en zich buiten
de kwestie gehouden, die de Amerika
nen thans zoo warm maakt.
Wordt bij die kwestie niet vergeten,
dat de afstammingsleer ten slotte geen
verklaring geeft van het geestelijk le
ven van den mensch en in dit opzicht
de kloof tusschen dier en mensch ook
niet overbrugt? Ook al zouden aap en
mensch een gem eens chappelij ken voor
ouder hebben en de mensch naar zijn
lichaam tot het dierenrijk behooren,
geestelijk is hij toch een andersoortig
wezen.
Wij vinden in de dierenwereld gc- n
taal, geen wetenschap, geen wijsgeerige
bezinning, geen scheppende kunst,
geen zedelijk-godsdienstig leven. In 't,
Geïllustreerde Volksblad voor Neder
land wordt een gesprek weergegeven
tusschen moeder en kind bij liet apen
hok in een dierentuin.
Het ventje staat aandachtig te kij
ken naar de bewegingen en manieren
van die dieren en komt eindelijk met
de vraag tot de moeder: „Moeder, lid-
den de apen ook?" Die vraag wijst ons
op een zeer verschillend geestelijk le
ven bij mensch en dier. De dierenwe
reld 'kent ook geen geschiedenis, maakt
geen proces van vooruitgang door. De
zwaluw houwt nog precies haar nest
zoo als duizend jaar geleden. De leeu
werik schept geen nieuwe melodiën.
Bij alle zuiverheid van geluid, die ons
altijd weer bekoort, treft ons toch ook
het simpele en eentonige van haar lied.
Nadenken over den dood ontdekt men
bij geen enkel dier. De schapen grazen
rustig voort en zien niet om naar het
doode dier, dat in het gras is neerge
vallen. De huisdieren zijn veranderd,
LUNCHROOM WESTERVELD
Driehuis.
TUINCOh CERT
ZONDAG A.S.
van 3—6 uur, 8—10.30 uur.
sinds ze door den mensch uit den wil
den staat gehaald zijn tot zijn gebruik.
Maar een vooruitgang is dat niet.. Het
dier is er niet fraaier op geworden. E11
is 't huisdier wat minder „dierlijk" ge
worden dan het wilde, dan is dat niet
zijn werk maar het werk van zijn
meester.
Ook al zou men door vergelijking-
van het apen- en hel menschenskelet
zoo groote overeenkomst ontdekken,
dat deze alleen uit gemeenschappelijke
afkomst kan worden verklaard, dan
nog blijft over een groot geestelijk ver
schil.
De wetenschap beschrijft voel maar
verklaart weinig ert ook de moderne
natuurwetenschap blijft staan voor de
groote verborgenheden van leven, zijn,
worden enz. En zij begint steeds meer
eerbiedig daarvoor te blijven staan, in
ziende, dat zij hier nier. verder kan, dat
haar licht te zwak is, om hei geheim
zinnige duister te verdrijven. Zoo doen
althans de groote mannen, de sterren
op het gebied der natuurwetenschap.
Maar er zijn er neg al te veel, die
j schermen met nam du ais Buchner,
i Darwin, Haeckel, terwijl ze nooit een
j boek van deze mannen goed gelezen
hebben en zich dan ook nog verbeelden
in hun halve kennis, hun wetenschap
van de derde hand een sleutel te heb
ben, waarmee ze alle geheimen der
schepping kunnen openen.
Halve kennis maakt hoogmoedig,
heelc kennis ootmoedig en de halfwe-
t.ers zijn overal in de meerderheid.
In een artikel over de apenkwestie
schrijft de geestige Duitsche 'journalist
Maximilian Harden: Thans heeft cvo-
lutionisme den lokkenden geur van de
verboden vrucht. Heimelijk worden de
werken van Darwin, Huxley, Wallace
uit donkere boekenwinkeltjes gehaald.
Weldra zal het gebrabbel van degenen,
die met een half-dozijn rationalistisch-
klinkende slagwoorden alles meenen
te kunnen verklaren, daar ginds even
overvloedig zijn als bij ons.
De bewering, dat de mensch van
den aap afstamt, neemt geen weten
schappelijk mensch meer voor zijn re
kening. Maar al ware ze juist, tenslot
te verklaart dat woord over het wezen
van den mensch weinig of niets. De te
genstelling: de mensch-kind uit de
apenfamilie of schepsel Gods is valsch
en juist daarover maken de mensehen
zich zoo druk en warm. Maar ook deze
hittegolf zal wel voorbijgaan en als de
hoofden zijn afgekoeld, zuiverder en
scherper denken mogelijk worden.
Alcohol en autoverkeer.
j
j Op het Congres van de Ned. Ver. tot
Afsch. van Alc. Dranken te Leeuwar
den sprak Ingenieur F. A. Brandt over
alcohol en snelverkeer. Hij deelde mee,
I dat in de laatste eeuw de verkeerssnel
heid zich vervijfvoudigd heeft en dat in
de toekomst die- snelheid zeker nog
aanzienlijk zal toenemen. Wij waren
een paar dagen op een eiland, waar
behalve de fiets de moderne verkeers-
1 middelen nog ontbreken en men met
de handen in de zakken kan loopen
droomen over de eenige dorpsstraat,
die breed is en geen enkele bocht heeft,
zonder een ongeluk te krijgen, waai'
alle werk en alle beweging beheerscht
1 wordt door het: Langzaam maar ze-
ker! Komt men daarna weer in een
drukke stadsstraat, waar auto's toete-
ren, fietsen bellen, menschon jachten
overal voor, achter, naast je en een
verkeersagent met zijn handen, oogen,
romp wenkt en waarschuwt, dan krijgt
'men het gevoel, alsof alleis probeert, je
zoo spoedig mogelijk onderstboven te
ramei'en. En dat wordt op den duur
nog erger. Over een eeuw zal de ver
keerssnelheid wellicht nog eens ver
vijfvoudigd zijn. Dan schiet alles als
een bliksemstraal door de straten on
zal de laatste voetganger wel verdwe
nen zijn.
Maar Ir. Brandt deelde ook mee, dat
er rusteloos gezocht wordt naar veilig
heidsmaatregelen tegen do gevaren
van het snelverkeer. De veiligheid van
spoor en tram wordt gewaarborgd door
een vernuftig stelsel van seinen, die
voor het oog en het oor bestemd zijn.
Daarom moeten allen, die spoor en
tram dienen, goede oogen en oor en
hebben en zijn daartoe aan een strenge
keuring onderworpen. Tegen bet auto
verkeer is het publiek nog niet vol
doende beveiligd. Men is hier nog aan
het zoeken en studceren. We denken
aan de banden op het plaveisel ge
schilderd, aan verkeersspiegels op ge
vaarlijke kruispunten, aan allerlei
wettelijke maatregelen, maar het
komt ook niet weinig aan op den man
achter liet rad. Spoor- en tramperso
neel wordt lichamelijk gekeurd; de
psychische keuring, die de geestelijke
geschiktheid aanwijst, ontbreekt nog.
De chauffeurs worden in het geheel nog
niet gekeurd. Een chauffeur kan half
blind, doof, bijzonder zenuwachtig zijn
en daardoor achter het rad een gevaar
voor het publick en de inzittenden;
niemand verbiedt hem nochtans eer
wagen te besturen.
Ir. Brandt wees nadrukkelijk op het.
gevaar ook van kleine hoeveelheden
alcohol, gebruikt door hen, die het
snelverkeer bedienen. Zonder dronken
te maken zal een kleine hoeveelheid al
cohol den mensch schade doen, wat
betreft zijn helderheid van geest, zijn
zelfcontrole, de vlugge en zuivere wer
king zijner zintuigen. Zoo maakt een
kleine dosis alcohol den mensch totaal
ongeschikt voor een functie in dienst
van het snelverkeer.
Ir. Brandt deelde nog mee, dat mili
taire vliegers acht uur, voordat zij op
stijgen, in het geheel geen alcohol ge
bruiken. ITet luchtverkeer heeft geva
ren maar het wegverkeer niet minder,
waarschijnlijk meer zelfs; zeker is dit
het geval met het publiek dat reist.
Daarom moet degene, die een auto be
stuurt, geheel vrij zijn van elke wer
king van den alcohol en om het wisse
voor het onwisse te nemen, daarom
moet iedere chauffeur geheelonthouder
zijn. Daarmee zal -het snelverkeer per
auto niet geheel zonder ongelukken
geschieden maar toch veiliger zijn', dan
nu nog het geval is. De ondernemers
kunnen het hun chauffeurs voorschrij
ven, maar de autobezitters, die zelf rij
den, moeten zooveel gevoel van verant
woordelijkheid hehlben, dat zij vrijwil
lig vermijden, wat aan hun geschikt
heid als chauffeur afbreuk doet.
WITTE KRUIS
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is.. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per iaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een de:
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmae.tschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. Woltman, Trompstraat 103
te Velseroord. j
ONZE GEMEENTE-FINANCÏEN.
Wij witten in dit. tweede artikel nog
enkeie cijfers geven over onze gemeon-
te-financiën.
In hoofdstuk VIII, Bedrijven, zien we
bij hel Grondbedrijf aan ontvangsten
f 39.549.92 yan rente en f 22.883.75 van
aflossingen. Daarentegen werd' uitge
geven aan rente f 36.627.32 en aan af
lossing f 21.101, terwijl aan andere
uitgaven f 2927.22 vermeld wordt.
De totale ontvangsten bedroegen
f 59.761.70, de uitgaven f 62.688.92, zoo
dal. het. nadeelig saldo f 2927.22 groot
was.
Het gasbedrijf vermeldt op deze ge
meenterekening een batig saldo van
f 9893.86, de waterleiding een voordee-
lig slot van f 1967.30.
Het bedrijf Openbare Werken heeft,
bij een lotaal aan uitgaven van
f 48.459.03 een nadeelig slot van
f 34.321.51, het bedrijf Reinigings- y
Ontsmettingsdienst bij een totaal-uit
gaaf van f 24.798.05 een nadeelig saldo
van f 11.384.78.
Hoofdstuk XIV, Kasvoorzienmgcn,
vermeldt aan ontvangsten f 3914.59 en
aan uitgaven f 2181.41 en heeft dus eer.
batig slot van f 1733.18.
Hoofdstuk XV. Overige inkomsten
'en uitgaven, vermeldt bij de uitgaven
rente van geldleeningen f 8429.17 "ti
aflossingen f 18686. Het nadeelig slot
van dit. hoofdstuk is groot f 27. 149.82.
Bij den kapitaaldienst treffen wij de
volgende uitgaven voor belangrijke
werken aan: kosten der uitbreiding
van liet archief in 't raadhuis f 2367.08;
kosten van inrichting van het keur-
lokaal f 8137.05; kosten van de rioloe-
ring van den Groote Hout- of Konings
weg en Kruisbeek- of Oude Schulpweg
(in 1924 uitgegeven) f 22404.45; kosten
van beharding van gedeelten van den
Hagelingerweg en Driehuizer Kerk weg
f 18841.63; kosten uitbreiding School
D te Velseroord (in 1924 uitgegeven)
f 15009.88; kosten nieuwe B. K. School
te Velseroord (in 1924 uitgegeven)
f 12279.47, kosten van bestrating en
rioleering te Velseroord in verband met,
de stichting van de Rijks H. B. S.
f 1688.47.
De totale ontvangsten van den ge
wonen dienst bedroegen f 2.247.277.63,
de totale uitgaven f 2.132.461.50, zoodat
het batig slot op dezen dienst bedroeg
f 114.816.13.
De totale ontvangsten van den kapi-
taaldienst bedroegen f 1.311.490.24, de
totale uitgaven f 1.194.897.12, zoodat
het batig slot bedroeg f 116.593.12.
Aldus heeft men een overzicht over
de cijfers onzer gemeenterekening.
Zooals we reeds schreven moet deze tot
groote dankbaarheid stemmen en mo
gen we verwachten, dat hij dezen gun-
tigen toestand de raad ook voor het
komende belastingjaar tot belasting
verlaging zal overgaan.
Een verblijdend verschijnsel is, dat
kapitaalkrachtige menschen zich weer
in onze gemeente komen vestigen en
dat de middenstandswoningen, die te
Velsen, Velseroord, Driehuis en Sant-
poort worden gebouwd, steeds bevvo-
ners vinden. Als het zoo doorgaat als
nu, halen wij dit jaar zeker weer een
bevolkingsaanwas van 1000 zielen en
deze toename draagt er toe bij, dat de
gemeentelijke inkomsten groeien,
i En, zooals we reeds eerder schreven,
[ook de gemeentelijke ophaal- en stor-
tingsdienst zal er toe medewerken, dat
1 de post oninbare belastingen kleiner
j wordt en in de inkomsten dus grooter.
De conversie der geldlecnng van
i f 800.000 zal een flink bedrag minder
aan rente vragen en zoo zijn er meer-
dere lichtpunten, die ons vertrouwen
geven voor een goede toekomst.
bestel uw drukwerk
bij de
n.v. drukkerij siruewel
ijmuiden - willemsplein
