ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
PUROL er op
No. 18
Woensdag 6 Januari 1926
lie Jaargang
IJMUIDER COURANT
VAN DEN WACHTTOREN.
De autobuskwestie.
We hebben ook wel gemeend, dat de
autobussen eën nieuwtje waren, dat
niet zou opgaan. Als de autobus afgere
den en versleten was en de ondernemer
moést een nieuwe koopen, zou hem wel
blijken, dat hij vergeten had op zijn
exploitatierekening af te schrijven voor
waardevermindering van zijn bus en
dat zijn zaak feitelijk niet rendeeren
kon. Zoo is het zeker wel sommigen ge
gaan. Maar er zijn ook bloeiende onder
nemingen. Sommigen hebben zich een
grooteren en meer geriefelijker bus
aangeschaft en het publiek maakt er
gaarne gebruik van.
Er worden thans bijna evenveel rei
zigers per autobus als per tram en trein
vervoerd! De lengte der autobuslijnen
is eenige malen grooter dan van alle
spoor- en trambanen! Dat wijst wel op
de enorme ontwikkeling van dit moder
ne verkeersmiddel. De autobus is er en
blijft er. Wat is nu eigenlijk de autobus
kwestie? Er zijn er meerderen: een heel
moeiiijke en dure is de wegenkwestie.
De wegen slijten enorm door de bussen
en vele wegen zijn te smal. Een andere
kwestie is de veiligheid. Er zijn van
overheidswege nu overal keurings
diensten en men mag den bus thans
niet meer een rijdende massale dood
kist noemen. Waren onze wegen beter,
dan zouden er minder ongelukken ge
beuren.
Dan hebben we nog de kwestie der
concurrentie, trein en tram aangedaan.
De tarieven der autobussen zijn over
het algemeen lager dan van trein en
tram. Voor menschen, die vér van een
station afwonen, is de bus een ware
uitkomst. Ze kunnen nu aan hun deur
instappen en reizen even snel als reef
de tram. Op marktdagen ziet men nu
uit alle mogelijke gehuchten en dorp
jes menschen per bus naar de grootere
steden gaan. Trein en tram lijden daar
door groote schade. Op de lokaaltrei-
nen kan men treinen zien met bijna
geheel lege wagens. De regeering wil
een vergunningsstelsel invoeren voor
de autobussen. Ook de bond van Auto-
busdienstondernemers is daar voor.
Zoo kan er wat orde en eenheid ge
bracht worden in het autobus wezen.
Maar de regeering wil de ondernemers
van spoorwegdiensten en andere open
bare middelen van vervoer van perso
nen gelegenheid geven, zich te verkla
ren omtrent het aanvragen van een
busvergunning. De B. v. A. ziet daarin
een gevaar voor de vrijheid. Allicht zal
een directie van trein- of tramdienst po
gen een concurrent te weren. Ten slotte
moet het belang van het publiek den
doorslag geven en niét de bestaansmo-
gelijkheid van trein of tram. Hier is een
moeilijkheid, die niet makkelijk is op
te lossen. liet beste was, dat de ver
schillende takken van verkeer samen
werkten. De bussen als de kleine zij
takken, de tram en lokaal als de zijri
vieren en de hoofdlijnen als de groote
stroom, zoo zou het verkeerswezen het
best georganiseerd zijn. Een en ander
wijst ook reeds op een ontwikkeling in
deze richting.
De Rekkensche inrichting.
Er is een tijd geweest, dat krankzin
nigen het mikpunt waren van de wree-
de spotternij en plagerij van het pu
bliek; vandaar de uitdrukking voor
den gek (houden! Ook werden idioten
vroeger algemeen gebruikt als een
speelbal; ze werden gesard, kwaad ge
maakt, men vond vermaak in de malle
dingen, die zij zeiden en deden. Dat ver
leden is helaas aan het heden nog niet
geheel vreemd. Nog zijn er, die in deze
ongelukkigen geen ongelukkigen zien
en hen dubbel ongelukkig maken. Maar
toch wekken zij meer medelijden en
wordt er beter voor hen gezorgd. Wat
een verschil tusschen het dolhuis van
een paar eeuw geleden en een modern
ingericht krankzinnigengesticht. De
naam idioot met zijn klank van ver
werping en verachting is vervangen
door zwakzinnig en imbeciel.
Veel wordt voor hen gedaan in de
Rekkensche inrichting, waarvan Dr.
Slot de stichter en de directeur is. In
een lezing over zijn werk legt hij sterk
den nadruk op den blijmoedigen geest,
die om iederen patient, iedere zuster,
ieder paviljoen, iederen bedrijfsboer
zweeft. Om zooveel mogelijk de gezins
sfeer te bewaren, hééft hij kleine pavil
joens laten inrichten, en die zoo vrien
delijk en gezellig mogelijk gemaakt.
Hij is afkeerig van gestichten als groote
menschenpakhuizen. 's Avonds kan
men uit ieder paviljoen muziek hoorcn
klinken.- Des daags wordt gewerkt. Er
zijn reeds 75 H.A. heide ontgonnen, die
thans voor 200 menschen voedsel ver
schaffen. Dat werk is gedaan door men
schen, die anders niets of kwaad ge
daan zouden hebben. Naast de opge
wektheid heerscht in Rekken de ar
beidzaamheid. Menschen, die nergens
geschikt voor zijn, die niets kunnen en
in de wereld zouden rondslenteren, le
dig loopen, leeren zich in Rekken, op
eenigerlei wijze nuttig maken.
Makkelijk gaat dat zeker niet. Orde en
tucht, een vaste wil naast een blijmoe
dig hart zijn noodig, om Rekken te be
sturen. Welke moeilijke karakters
daar zijn kan blijken uit de volgende
teekening, die Dr. Slot gaf van een type
dat in Rekken voorkomt:
Het zijn 'de menschen met het sterke,
zwakke gemoed, de willoozen met den
geweldigen wil, in alle richtingen over
dreven. Zij lachen nooit, zij brullen. Zij
schreien nooit, zij schreeuwen het uit.
Ze liefkoozen niet, ze drukken het voor
werp hunner liefde plat. Ze vragen
nooit, ze eischen en dwingen. Ze lan
terfanten of werken, dat ze er bijna
dood bij neervallen. En voor hoelang?
Altijd maar kort, dan vallen ze weer in
het andere uiterste.
Hoe moeilijk moet het zijn met zulke
onevenwichtige menschen om te gaan?
Maar hoe mooi en dankbaar werk ook,
deze 'menschen, die in de gewone sa
menleving niet passen een voor hen
passende omgeving te scheppen en aan
het werken te zetten.
De oude kwestie over den nieuwen tijd.
Overladen en overstappen moet op
reis nu en dan geschieden. Zoo gaat het
ook met de jaarwisseling. We moeten
de bagage van '25 ook in '26 meenemen.
Allerlei kwesties, die nog niet opgelost
zijn, gaan in '26 mee. We hebben de
kwestie van den zomertijd; de voordee
len en de nadoelen zijn van alle kanten
bezien en beoordeeld. Over den nieu
wen tijd kan niemand meer iets nieuws
zeggen. Kon men de voordeelen en na
doelen nu maar in kilo's uitdrukken en
tegen elkaar wegen, dan zou de bas
cule uitmaken, wat alle publicisten en
parlementsleden niet kunnen. De hoop,
dat de tegenstanders zich eindelijk bij
het feit zouden neerleggen, nu we al
eenige zomers den nieuwen tijd geno
ten of geleden hebben, is ijdel geble
ken. Het Kamerlid Braat heeft vooral
den strijd gaande gehouden. Hij is de
voorvechter van de vele tegenstanders,
die vooral op het platteland huizen.
De steden zijn algemeen voor den zo
mertijd. De zaak is in de Kamer ook
nog niet beslist, maar men is bezig een
tusschenweg te zoeken, waarbij dus de
zomertijd verkort zal worden. De zaak
is in de Kamer aan de orde geweest
maar nog niet afgehandeld.
Om de internationale verbindingen is
er veel voor te zeggen, dat wij met den
tijd der naburige landen meegaan.
Maar zullen we ons regelen naar
Duitsdhland of naar België? Een inter
nationale regeling door middel van den
Volkenbond, die immers in verschil
lende internationale belangen en aan
gelegenheden raad geeft, ware wen-
jschelijk.
Maar de zaak moet ook als een natio-
naai belang gezien en beoordeeld wor-
I den. De zomertijd heeft voor -de stede-
dingen zeker groote voordeelen. We le-
jven tóch al te veel bij de lamp en te
weinig bij de zon. Ook is de besparing
wan kunstlicht door den zomertijd over
ons heele volk niet gering te noemen.
Er zijn twee nadeelen van beteekenis.
De melkboeren en de groenteboeren,
die de steden moeten bedienen, worden
door den zomertijd gedwongen eerder
aan het werk te gaan in dé kille, voch
tige, schemerige uren van den morgen.
Een ander nadeel is, dat de kinderen
Dit moet Uw eerste gedachte zijn bij
Gesprongen Handen, Ruwe huid en Schrale
LijhpenBarsten, Kloven, Winterhanden,
Wintervoeten, V/ïrderooren enWinterteenen;
Huidwondjes, Ontvellingen, Huidschavin-
gen, Snij-, Stootr, Brand- en Val wonden;
Roode ontstoken Huid, Schrijnen en Smeti n
der Huid. PUROL in Doozen van 30, 60
en 90 cent; Tuben 80 cent. Bij Apolh. en
Drogisten.
Het verzacht en geneest.
wel vroeger opstaan maar daarbij later
naar bed gaaf:. Van rust en slapen
komt niet vee-I,' .1 ls de zon nog schijnt.
Dit bezwaar gelét in hel bijzonder van
de maanden in el de langs te dagen.
Beperking van den zomertijd neemt
dit nadeel niet weg. Alleen het voorstel
van het Kamerlid van der Waordcn,
om de klok niet', een uur maar 40 mi
nuten te verzetten, verzacht dit nadeel
eenigszins.
Men kan heel Hang blijven kibbelen
over de vraag, ot' deze beide nadeelen
zwaarder wegen dan 'de voordeelen,
maar men komt, niet verder. De stede
ling vooral zonder kleine kinderen zal
er voor, de boer, /lie aan de stad levert,
zal er zeker tegen zijn. Het zou ons
niets verwonderen, of in '27 en '28 vech
ten we er nog over, tot een der partijen
eindelijk moegestreden is en de verve
ling een eind aan den strijd maakt.
UIT DE GEMEENTE.
VOOR DEN RAAD.
Bezittingen' en schulden. Door den
verificateur der gemeentefinanciën is
bij B. en W- ingezonden een staat van
bezittingen eri schulden der gemeente.
Aangezien de hierin vermelde gege
vens er toe kunnen bijdragen, dat een
beter inzicht wordt verkregen in den
financiëelen toestand onzer gemeente,
meenen B. en W. daaraan bekendheid
in ruimeren kring te moeten geven.
B. en W. deelen mede, dat het in hun
voornemen ligt om jaarlijks deze gege
vens te publiceeren, opdat na verloop
v an enkele jaren kan worden nagegaan,
in welke lijn het vermogen en de schul
denlast der gemeente zich bewegen.
Uit den staat blijkt dat de schulden
der gemeente totaal f 9.042.286.33 bedra
gen, terwijl de bezittingen op hetzelfde
bedrag worden geraamd.
Zoowel bij de schulden als bij de be
zittingen is een post van f 4.703.432.06
voor aan het rijk verschuldigd en van
vvoninghouwverecnigingen enz. te vor
deren wegens verstrekte voorschotten
in het belaiig der volkshuisvesting en
hypothecaire creclicten.
De loopendo leeningschuld bedraagt
f 3.499.289.88.
Bij de -bezittingen treffen wij aan de
kasmiddelen met f 231.409, de bezittin
gen van algemeen beheer met f 70.769,
waarbij het gemeentehuis te boek staat
voor f 16.829 en liet dienstgebouw aan
het Wiilemsplein met f 880.
Dat de gebouwen niet hoog geschat
zijn blijkt uit de gebouwen voor de
openbare veiligheid (politieposten,
brandbluschmatcriaal, 'dat tezamen te
boek voor f 157.471, de begraafplaats
litiebureau te IJmuiden met f 4900.
Alle openbare straten, wegen, plant
soenen, wateren, bruggen enz. staan te
boek voor f 157.4471, de begraafplaats
De Biezen voor f 1720; de kerktoren te
Veisen staat nihil geboekt, ofschoon er
pas een uurwerk van f 1100 in zit.
Aan huizen enz. bezit onze gemeente
f 534.658, waarbij het landgoed Vclser-
beek te boek staat mei f 463.880.
De openbare scholen staan te boek
voor f 249.725; de Muloschool te IJmui
den voor f 24000; de Bewaarschool te
Velseroord voor f 146.846; de Visscherij-
school te IJmuiden voor f 28.070; dc be
zittingen van het grondbedrijf staan te
boek voor f 866.654; die van liet gasbe"
drijf met f 784.210, die van de waterlei
ding met f 720.609, van het bedrijf Open
bare Werken met f 38.854, van den Rei-
ningings- en Ontsmettingsdienst met
f 64.484.
Het vrij kapiaal, belegd in de ge
meentebedrijven, bedraagt f 389.155; het
saldo van den dienst 1924 f 114.603; aan
beleggingen N. W. S. bezit de gemeente
f 66.495, zoodat het gemeentelijk ver
mogen-bedraagt f 579.866.
Hierbij komt nog de meerwaarde van
diverse bezittingen, niet behoorende tot
de gemeentebedrijven, die in den staat
slechts zijn vermeld voor de daarop nog
rustende leeningschuld.
Wij achten het wel van belang op te
nemen wat de verificateur aan dit over
zicht toevoegt.
Deze schrijft als volgt:
Met de samenstelling van dezen staat
van bezittingen en schulden heb ik niet
de bedoeling gehad aan te toonen hoe
de gemeente er financieel precies voor
staat. Dit is m.i. op deze wijze ook niet
ii\ alle opzichten te hereiken.
Een groot deel van het gemeentelijk
bezit bestaat uit openbare gebouwen,
straten, wegen enz., waarvoor het zeer
moeilijk, zoo niet onmogelijk is, een
juiste, waarde te bepalen.
Voorts heeft de gemeente verschillen
de groote uitgaven gedaan, zonder dat
hiertegenover het werkelijk bezit der
gemeente toenam, zooals: stichtingskos-
ten bijzondere scholen, crisis-uitgaven
enz.
Door den houw van bijzondere scho
len is echter de ondeT\éijsgelegenheid,
die de gemeente biedt, ruinier gewor
den. Ook zal in imecr dan één geval dooi
den bouw van bijzondere scholen zijn
voorkomen, dat de gemeente openbare
scholen moest bouwen. De bijzondere
scholen zij mogen dan burgerrechte
lijk niet aan de gemeente behooren
zijn bestemd voor langen tijd en daar
om moeten de door de gemeente hier
voor gemaakte kosten ook over meer
dere jaren worden verdeeld.
De crisis-uitgaven e.d. zijn te beschou
wen als indertijd geleden verliezen, die
niet in een jaar konden worden gedekt.
Het is natuurlijk van groot belang, dat
deze kosten zoo spoedig mogelijk van
de balans verdwijnen. Hiermede is' bij
de bepaling van den looptijd der betref
fende leeningen rekening gehouden.
De gemeentelijke bezittingen zijn, voor
zoover zij niet behooren tot de gemeen
te-bedrijven, op de balans gebracht voor
dezelfde bedragen als de daarop nog
rustende leenigschuld. Hieruit volgt,
dat objecten, waarop geen leeningschuld
rust, voor nihil op de balans voorko
men.
Bij de bedrijven is dit systeem niet
doorgevoerd, omdat het mij gewcnscht
voorkwam, de officieele bedrijfsbalan-
sen in de algeme.ené balans te verwer
ken en daaraan zooveel mogelijk aan
te sluiten.
Het, moet worden toegegeven, dat te
dezen opzichte dus geen vaste lijn is
gevolgd. De reden hiervan gaf ik hier
boven reeds aan in de moeilijkheid, die
zich voordoet hij de waardebepaling dei-
eigendommen bestemd voor den publie-
ken dienst. Het is evenwel niet uitge
sloten genoemde eigendommen zooveel
mogelijk te doen schaKon op de daar
aan toe te kennen gebruikswaarde.
Mocht hiertoe worden besloten, dan zijn
deze gegevens gemakkelijk in "de ba
lans te v erwerken.
Afgezien van de evengenoemde schat
ting naar de gebruikswaarde, biedt de
opgemaakte m.i. tal van gegevens, die
voor de beoordeeling van den algemee-
nen financiëelen toestand der gemeen
te van belang kunnen zijn. Als men
bijv. ziet, dat het gemeentehuis met den
geheelen inventaris nog niet met f 17000
is bezwaard, alle openbare straten,
wegen enz. met ruim f 157000, de be
graafplaats „de Biezen" met f 1700,
alle openbare lagere scholen met nog
geen f 250000, dan kan hieruit eene
conclusie worden getrokken. Voorts is
het m.i. van belang, dat men gemakke
lijk kan nagaan, hoeveel vrij kapitaal
j de gemeente in hare bedrijven heeft be-
jlegd. Deze voorbeelden zouden nog met
verschillende andere kunnen worden
j aangevuld.
i Ik laat hieronder nog eene, opgave
{volgen van de verschillende onder de
bezittingen opgenomen posten, die in
werkelijkheid geen gemeentelijk bezit
betreffen, doch om de reeds vermelde
redenen toch op de balans moesten
worden vermeld:
Inkoopsom „pensioenwet gemeente-
WITTE KRUIS.
Iedere Woensdagmiddag van half drie tot drie
uur stelt de Vereeniging het Witte Kruis, ir. de
Chr, Nat, School te Velseroord moeders gratis ii.
de gelegenheid om hun zuigelingen, welke aan
voedingsstoornissen lijden, te laten onderzoeken
door den Consulent, Dr. Hauneman.
Voor kraamverzorgiug, welke ook door boven
genoemde Vereeniging wordt uitgeoefend, wende
men zich tot het bestuurslid der Vereeniging,
Mevrouw Dijkstra, Trompstraat 77 te Velseroord.
Tarief naar draagkracht f 5f 15,
ambtenaren 1913" f 3.200. Aandeel ii
de kosten van een kaaimuur te IJmui
den f 13.566.Stiehtingskosien bijzon
der gewoon lager onderwijs f 116.232.—
StiQhtingskosten bijzonder voorbond
dond lager onderwijs t' 14.800.-- Tor
rein Rijks H.B.S. met kosten van het h
orde maken van het speelterrein
f 42.760.Inrichting speelterrein te
IJmuiden fl.160.Aandeel oorlogs- of
fnolestrisico van visscherijschepon mei
bemanning f 3.600.—; Oisisuitgaven
1917 1920 f 107.000; Totaal f 302.318.—.
11 et komt mij voor, dat dit bedrag
ruimschoots wordt gedekt door de
meerwaarde der overige bezittingen,
die-slechts op de balans voorkomen
voor het bedrag der leeningschuld.
De waarde van deze balans zal m.i.
stijgen, wanneer zij ieder jaar opnieuw
wordt opgemaakt en men dus in de
gelegenheid zal zijn de cijfers van ver
schillende jaren met elkaar te verge
lijken.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Bij dc te Amsterdam gehouden examens der
Federatie „Mercurius" slaagde voor het diploma
Boekhouden de Iveer B. Ebben, alhier.
Tot tijdelijk onderwijzeres aan de R.K,
Jongensschool alhier is benoemd Mej. M. Meyer
te Liinmen,
De heer W. Prins, ambtenaar aan^het station
alhier, slaagde gisteren voor het examen „Stations
dienst",
Maandagavond vergaderde het Centraal
Drankweer Comité in de gemeente Velsen, onder
leiding van den vice-voorzilter, den heer Y. J.
Reitsma. Besloten werd te informeeren op welke
wijze en in welke plaatsen een onderzoek is in
gesteld naar het gebruik van alcohol door school
kinderen.
Naar aanleiding van plannen tot stichting van
tehuizen voor zeelieden, werd gewezen op de
noodzakelijkheid dat men daarbij waakzaam is,
opdat die gebouwen alcoholvrij blijven. De be
stuursverkiezing werd aangehouden tot de volgen
de vergadering.
Het plan, dezen zomer gemaakt, om een propa-
ganda-tooneelavond te IJmuiden te geven', zal nog
eens worden onderzocht en, indien mogelijk, sa
mengekoppeld aan de jaarvergadering.
R.K. Zangvereeniging
„Zang en Vriendschap".
Directeur Jan Nibbering.
Kerst- en Driekoningen-Oratorium
voor Soli en Koor met piano en orgelbegeleiding.
Muziek van H. F. Muller.
Levende beeldengroepen,
regie van den heer Fr. Meijer te Haarlem.
Er behoort zeker moed toe, om een zoo uitge
breid werk uit te voeren, meer nog, wanneer men
weet, dat Zang en Vriendschap nog geen jaar be
staat, maar laat ik er dadelijk bijvoegen, dat, be
halve enkele tekortkomingen, als gevolg van de
minder gunstige omstandigheden, zooals opstelling
van Koor en Solisten, deze uitvoering een groot
succes is geweest.
Beeldengroepen en zang waren, jammer genoeg
te veel gescheiden, om een voldoende geheel te
vormen, en hierdoor ging vaak veel van het my
stieke en devoote verloren.
Koor en Solisten waren in een te kleine ruimte
en te dicht bij de zoldering van het gebouw opge
sloten en kon hierdoor de klank niet voldoende
wegkomen; hierin ligt ook de rede van herhaald
en erg detoneeren.
De begeleiding alhoewel muzikaal, klonk ook te
gedempt, en wat het orgel betreft te zwak.
De heer Drogtrop zong de Tenor-soli zeer ver
dienstelijk. Deze zanger beschikt over een mooie
stem, en weet met gevoel te zingen.
Was het bescheidenheid, dat dc naam der So
praan-soliste niet op het programma vermeld
stond? Haar laak was toch een zware, die zij met
succes heeft volbracht; vooral de solo Heil'ge
Eng'len, werd door haar ontroerend mooi gezon
gen en was deze vertolking wel het glanspunt van
de geheele uitvoering.
Voor de regie der Beeldengroepen, niets clan
lof, door soberheid van aankleeding en opstelling,
gaven ze den indruk van werkelijk gebeur ;n.
De heer Jan Nibbering, toonde zich een slag
vaardig dirigent, die muzikaal laat zingen. Het was
jammer dat zijn werk, als gevolg van de omstan
digheden. niet beter tot zijn recht kwam, maar
een herhaling van deze uitvoering, in de groote
zaal van de K.S.A. te Beverwijk, waar Zang en
Vriendschap over een flinke ruimte kan beschik-
ken, zal niet alleen_ een groot succes blijken te
zijn, maar dezen dirigent ook voldoening schenken
voor zijn artistieke en moeilijke arbeia.
