te Roeten loslaten, te meer daar de gronden
waarop dit haar besluit, gezien van net verander-
de standpunt dier partij om mede verantwoorde
lijkheid te dragen, niet helder waren immers de
toepassing van dit veranderde standpunt neemt
met zich dat de S.d.a.p. moet kunnen dragen,
loyale uitvoering van wet en verordening.
Onze fractie heeft dan ook noode mede ge
werkt. om het college aan te vullen zoo als het
is, waarbij de S.d.a.p. fractie sterk den indruk
heeft gevestigd, dat zij geen zetel daarin meer
v. sch'le. daar noch vóór noch op den avond der
verkiezing eens wethouders, eenig geluid is ver
nomen omtrent wenschen harerzijdsch.
Echter nog achten wij den weg open voor over
leg tusschen de partijen, en mocht dit overleg
•plaats hebben, hoopt onze fractie niet achter te
b!i ven den normalen stand mede te herstellen.
Met genoegen nam onze fractie kennis van de
meening Uws colleges, om, zoovéél als kan, reke
ning te houden met Godsdienstige bezwaren van
groepen onzer bevolking ten aanzien van den
Zondag in Velserbeek.
V/ij hopen, M. d. V.. dat die meaning zoodanig
mag doorwerken, dat Velserbeek inderdaad mag
zijr. ccn tempel van ongekorven hout, tol eer van
den Schepper daarvan.
Or ze fractie dringt zooveel mogelijk aan op
aanbesteding van straat- en diversen gemeente
werken; niet dat zij klachten wenscht te uiten
over geincenlcpersoneel, doch zij ziet daarin fi-
iitieil-gemeenlebelang en een daad van aanspo
ring van hel particulier initiatief.
Te:i opzichte van een systeem lot verbetering
onzer wegen, zij er op gewezen, dat onze fractie
instemt met de meening van Uw college, dat met
Pc beschikbaarheid van middelen moet worden
gerekend, doch een systeem tot verbetering var-
bestaande-onverharde wegen ontbreekt neg.
Dringende voorziening hiervan is eisch, redenen
waarom wij Uw college uitnoodigen ter zijner lijd
met voorstellen te komen, omtrent een oplossing
van dit urgente vraagstuk.
Onze fractie erkent de wenschelijkheid, om re
gelend op te treden ten opzichte van den aard en
gr oc-peering der bebouwing. Het woningvraagstuk
zal ook in de toekomst een blijvende zorg zijn
voor de Overheid, redenen waarom onze fractie
pogingen van Uw college zal steunen, hetzij door
beschikbaarstelling van goedkoopen bouwgrond
of andere middelen.
Uw college toont den raad een overzicht van de
nu gebouwde en in de nabije toekomst té bouwen
woningen, met als resultaat, dat het te kort aan
arbeiderswoningen dan zal opgeheven zijn. Hoe
wel onze fractie erkend, dat er gewerkt is en
nog wordt, meent zi^ er toch op te moeten wij-
zon, dat de toon van Uw college wel wat opti
mistisch is, daar 't aantal verstrekte en nog te ver-
strekken bouwvergunningen zeker niet allen voor
..rbciderswoningen zijn, bovendien geeft onze be
grooting een jaarlijksch acres der bevolking aan
van 1000 personen, waaruit blijkt, volgens Uwe
berekening, dat er jaarlijksch een aanwas van wo
ningen moet zijn van 225 stuks.
Onze fractie spreekt dan ook nog eens met na
druk de noodzakelijkheid uit, dezen bouw, inzon
derheid voor groole gezinnen, met de ons be
schikbare middelen te steunen. Deze middelen te
noemen, zou thans te ver leiden, doch M. d. V.,
ons grondbedrijf zou er wel bij varen, als hier het
voorbeeld gevolgd werd van vele zustergemeen-
ten.
Op het bezit varTjeen binnenhaven te Velsen
kan Uw college dê noodige aandacht wijden,
doch M. d. V., onze fractie ziet thans de tijd ge
naderd te onderhandelen met de autoriteiten, re
denen waarom wij Uw college uitnoodigen met
deze onderhandelingen niet te wachten.
Vecanlietoeslag. M. d. V. Hoewel Uw college
in Uw memorie van antwoord zegt, dat handha
ving van de vacantiebijslag aan de werklieden, de
begrooling in gevaar brengt bij Ged. Staten,
meent onze fractie toch, dat deze bijslag gehand
haafd dient te blijven, daar zij van meciiing is,
dat de arbeider onzer gemeente niét achter moet
staan bij den ambtenaar, welken op andere wijze
een tegemoetkoming ontvangt, als huurbijslag en
Gcd. Staten hel recht missen om onze gemeente
lijke huishouding te belemmeren.
Komende tot het voorstel van Uw college,^
trent storting van den winst van het gasbedrijf in
dc gemeentekas, heeft onze fractie gemeend, dit
voorstel te moeten ondersteunen. De reden dat
wii dit voorstaan en niet gasprijsverlaging, vindt
niet haar oorzaak, dat er geen gevoel is voor ver
laging ten bate der minder gesitueerden, doch zij
ziet dezen winst in verband met de misère in de
lederindustrie, waardoor deze winst geen blijvend
karakter draagt en het niet denkbeeldig is, dat na
eenigen tijd die prijs weer verhoogd moet worden.
Als bewijs van die misère in de kolenindustrie
kan dienen, dat in alle landen waar die productie
plaats heeft, gezocht wordt door industrieelen
en arbeidersorganisaties naar opheffing dier cri
sis. Wanneer dan ook die pogingen slagen, om
internationale overeenkomsten te sluiten, waarin
de kolenindustrie beschermd wordt .xegen inter
nationale concurrentie, zal het gevolg zijn: ver
hooging der kolenprijzen en gasprijsverhooging.
Wanneer onze fractie haar stem geeft aan het
voorstel van Uw college, verbindt zij deze bepa
ling daaraan, dat Uw college bereidt gevonden
wordt, om tegen het begin van dit 2e halfjaar aan
den raad te overleggen een kort overzicht v^n de
resultaten van de afgeloopen periode en den te
verwachten toestand van het 2e halfjaar, waarna
de fractie opnieuw haar houding wenschen te be
palen, ten opzichte van een eventueele gasprijs-
herziening.
Om aan de bewoonbaarheid onzer gemeente
mede le werken, door belastingverlaging, wil on
ze fractie gaarne mede werken; de consequenties
daaraan verbonden kan onze fractie nog niet
overzien, en leeft daaromtrent in een blijde ver
wachting.
De heer Groeneveld zegt een minderheid in zijn
fractie te vormen inzake den gasprijs en doet
daarom een voorstel om één cent per M3 van de
winst van het gasbedrijf tot 1 Juli te reservceren
en om na 1 Juli een nieuwe beslissing ié nemen
inzake deze materie.
Dil voorstel wordt ondersteund,
fce heer Schuitenmaker verkrijgt hierna het
woord.
Over de houding der Vrijz. Democraten bij de
jongste Wethouders crisis zijn de Sociaal Democra
ten slecht te spreken.
Dc heeren zullen zich evenwel herinneren, dat zij
in deze kwestie nimmer aanraking met ons hebben
gezocht.
Derhalve mocht van ons niet verwacht worden, dat
wij blindelings met die heeren door dik en dun zouden
Democraat is nu eenmaal geen Sociaal
Door de Koude
worden uw Handen ruw en gesprongen.
Gezicht en Lippen pijnlijk schraal. PUROL
verzacht en geneest spoedig. Doozen 30, 60,
90 c'. Tuben 80 ct. Bij Apoth. en Drogisten
gaan.
Een Vrijz.
Democraat.
Toch zou onze houding anders geweest zijn, wan-
n ct dc Sociaal Democraten met zakelijke feiten hadden
aangetoond, dat de heer Landeweerd in zijn taak als
Wethouder, tegenover de gemeenschap, had gefaald.
Maar dat is door de Sociaal Democraten niet aan
getoond.
Het motief van S. D. zijde, dat hij niet actief, de
Sociaal Democratische belangen diende, bewijst„dat
hij. als goed democraat, het algemeen belang voorop
stelde/'
Als zoodanig stond Wethouder Landeweerd bekend,
door de geheele gemeente.
Voor ons was dat een afdoende reden, om Landeweerd
als Wethouder te handhaven.
De Sociaal Democraten eischen het recht op, den
man tot Wethouder benoemd te zien die zij aanwijzen.
Dat is volkomen juist.
Bij den aanvang dezer zittings-perioden is dat gebeurd
ook.
De Sociaal Democraten hadden toen het genoegen
hun man met algemeene stemmen benoemd te zien.
En in wijden kring is men steeds met het beleid van
Wethouder Landeweerd tevreden geweest.
Maar bij de Sociaal Democraten bleek de liefde niet
bestendig van duur.
De grieven tegen de partijgenoot Landeweerd waren
daar zoo ernstig, dat hij tusschentijds moest aftreden.
Tot den afloop dezer zittings-periode kon niet worden
gewacht.
Wat de disciplinajre zonden van den heer Landen-
weerd zijn, dat weten wij niet.
Maar wat wij wel weten, dat is dat sedert jaren tegen
den heer Landeweerd een campagne is gevoerd, die hem
eindelijk ten val heeft gebracht.
Na veel strijd in de roode fractie schijnt eindelijk
de man aangewezen te zijn, die de raad had te accep-
tecren. Maar wat ons betreft gaan wij op die uit-
ncodiging niet in.
Voor deze zittingsperiode, was, en blijft, Landeweerd,
de aangewezen man der S. D. raadsfractie.
Ik weet dat gevoelsargumenten in deze kwestie geen
zakelijke beteekenis hebben. Maar dit drama is te
weerzinwekkend, om daar geheel over te zwijgen.
In een der vorige zittingsperioden werden de Wet
houderssalarissen verhoogd, omdat het ambt de geheele
mensch opeischte.
De heer Landeweerd gaf zich dien overeenkomstig
geheel aan het Wethoudersambt.
Hij trad uit het particuliere leven, werd in dien tijd
8 jaren ouder en ontgroeide voor een goed deel aan
het zakenleven. Deze factoren zullen het den heer
Landeweerd zeer moeilijk maken een passende werk
kring terug te vinden.
Toch heeft de arbeiderspartij het aangedurft haren
arbeider, zonder steekhoudende redenen, de straat op
te smijten.
Datterwijl, zoogoed als, heel het overig deel der
burgerij met het [beleid van Wethouder Landeweerd
accoord ging.
De Sociaal Democraten mogen hun houding dan
goed willen praten. Bemantelen kunnen zij niet, dat
persoonlijke drijfveeren, van enkele hunner, naar het
Wethoudersschap reeds eenige jaren oud zijn. Dat,
M. d. V. is een publiek geheim, dat niet door drog
redenen kan worden weggevaagd. ,r
Ik wil de Sociaal Democraten op het hart binden,
dat zij wel in een heilig huisje wonen. Maar dat huisje
is van glas.
De heer Vermeulen zeide dat sinds eenige ja
ren de gewoonte ook hier is om algemeene be
schouwingen te houden. Ofschoon spr. meent dat
we een van de jaren hadden, waarin we ons deze
weelde konden besparen, wil spr. er ook nu aan
deelnemen.
Terugziende op het achter ons liggende jaar,
wijst spr. op eenige zeer belangrijke besluiten,
vooral op de besluiten aangaande iiet ziekenhuis;
e wijze van gaslevering en den nankoop van Vel
serbeek.
Spr. gelooft dat de raad inzake de gaslevering
een goed besluit heeft genomen en gelooft, dat
als straks het R.K. ziekenhuis gereed zal zijn, alle
raadsleden dankbaar zullen zijn voor dit besluit.
Wat Velserbeek betreft, de soc.-dem. fractie
heeft zichzelf bescheiden hulde gebracht, maar
spr. wijst er op dat deze fractie in 1918 hierin
verdeeld was, maar dat het aan het krachtig ini
tiatief van den Voorzitter te danken is, dat Vel
serbeek aangekocht is.
Spr. zegt zeer dankbaar te zijn voor de hulde
hem gebracht bij zijn 25-jarig raadslidmaatschap en
pzijst het gelukkig, dat mén zich in onze gemeen
te op dit standpunt kan plaatsen, dat men, lot
welke richting ook behoorende, werkzaam kan
zijn in het belang der gemeenschap.
Spr. zegt dat het onjuist is, als men spreekt van
het steeds stellen voor een fait accompli, want
men moet het zeer begrijpelijk achten, dat de
rechtsche fracties zich over de gemeentebelangen
met elkander verstaan.
Spr. zal over de wethouderscrisis niets zeggen
en meent dat er al teveel is over gezegd. Alleen
wil spr. dit zeggen, dat er beslist geen verband is
tusschen het stemmen vóór de medewerking tot
stichting van een Chr. school te Wijkeroog en de
keuze van den benoemden wethouder. Daar is bij
de rechtsche fracties geen moment aan gedacht.
Spr. zegt dat in de afdeelingen heel wat wen
schen naar voren zijn gebracht, waarover nog na
der zal worden gesproken. Deze dingen zullen
echter allemaal geld kosten.
Spr. zegt dat de raad in zijn geheel moet er
kennen, dat het financieel beleid van het college
zeer voorzichtig is geweest. Wel is de toestand
niet zonder zorg en zijn er groote lasten, maar
we hebben de dingen in onze hand.
Er is gezegd, dat in de geestelijke behoefte moet
worden voorzien. Spr. is daar ook
zonder dwang. Spr. meent dat de geestelijke ont
wikkeling door de overheid niet mag worden te
gengestaan.
Wat het onderwijs betreft, zegt spr. dat de
rechtsche fracties medewerken zullen om te voor
zien in de behoeften van het openbaar onderwijs,
jmaar daartegenover mogen wij verwachten dat
linen ook het bijzonder onderwijs naar behoeften
zal steunen.
Spr. heeft het dan over de belastingen. Ook spr.
is voor belastingverlaging, omdat hij niet zou wil
len dat onze gemeente een zuiver proletarische
gemeente zou worden.
Spr. zegt dat onze gemeente prachtige woon
gelegenheid biedt en al is spr. er ook niet voor,
om van onze gemeente een vluchtheuvel voor de
kapitaalkrachtigen te maken, wel wil hij dat zij
dezen aantrekt en daarom moeten de belastingen
verlaagd worden.
Spr. heeft het dan over de economische ont
wikkeling der gemeente. Wij hebben het Hoog-
ovenbedrijf gekregen, omdat we op door den hoo-
gen grond een enorme voorsprong hadden op
Pernis.
Onze gemeente is gelegen aan een der beste,
zoo niet de beste scheepvaartwegen van de we- j
reld en onze plaats zou binnenkort een der sterk
ste mdustriegemeenten zijn, indien wij niet ge-
handicapt werden door een overheidsbedrijf, n.l. i
het Prov. Electriciteitsbedrijf. Spr. zegt dat er
door de Hoogovens een enorme hoeveelheid elec-
trische stroom wordt opgewekt, die voor een mi
niemen prijs te verkrijgen zou zijn. Volgens con
tract mag deze stroom echter alleen aan het Prov.
Electrisch Bedrijf geleverd worden. De gemeente
kan echter niet eens vrij over stroom beschikken
en dezen distribueeren, zoodat de gebruikers een
exorbilanten prijs moeten betalen Spr. noemt dit
optreden van een overheidsbedrijf een schande
voor ons land.
Tenslotte heeft spr, het nog over de houding
van rechts tegenover de andere fracties. Spr. zegt
hel met den heer Schaar eens te zijn, dat de toe
komst zal zijn aan de S.D.A.P. Maar dit sluit niet
uit, dat spr, thans moei spraken en stemmen vol
gens zijn geweten. Spr. zegt dat ie gelooven dat
verhoudingen anders zullen worden, het zal
•zoo worden, dat God niet meer erkend wordt, dat
de stol zal heerschen, maar spr. moet daar nu
nog tegen in gaan, omdat spr. meent dat de geest
moet Heerschen over de stol
De heer Koelse sprzekt als volgt:
Als ik het woord heb gevraagd dij de algemee
ne beschouwingen, M. d. V., dan is dit voor spe
ciale punten, die ik echter liever hier in onder
ling verband ter sprake breng. Up al deze punten
toch geldt bij ons dezelfde critiek, daarmede dus
critiek op het beleid van het college van B. ên
W. en haar leden individueel. En in die critiek
moet ik me volkomen aansluiten bij wat daarom
trent reeds door mijn partijgenoot Schaar naar
voren is gebracht.
In directe tegenstelling met wat de heer Ver
meulen ons zooevcn is komen vertellen, zou ik
erop willen wijzen, dal onze bezwaren tegen het
beleid van B. en W. juist culmineeren in het feit,
dat deze slechts al le zeer het oog alleen op den
materieelen kant van de zaken richten,
het kosten zal, en daarbij de geestelijk)
Voor Allen die Sukkelen
met Verstopping of moeilijken en onregel-
maiigenStoslgangzijn Mijnhardt's Laxeer-
tabletien onmisbaar. Zij werken vlug en
radikaal en veroorzaken nietde minste kramp.
Doos 60 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
voorziening bij de kinderen bewezen Ik heb hier
bij mij een rapport omtrent de daarmede te Am
sterdam bereikte resultaten. I kzal dal niet citee-
ren, om niet te veel tijd te vorderen. Echter
is in een geval als dit wel voor ieder aanstonds
duidelijk dat de geldi 1 1-1
gufflHhieraan besteed later ze
ker rente zullen afwerpen en besparing aan uit
gaven bij ziekten, waaronder zoovele ziekten
rechtstreeks ol zijdelings hun ontstaan aan de
slechte verzorging van hel gebit hun ontstaan te
danken hebben. Zoo is nog onlangs de gemeente
Bussum er weer toe overgegaan om op de scholen
door een daar gevestigd tandarts geregeld de ge
bitten der schoolgaande jeugd te controleeren.
Het is tevens een uitstekende gelegenheid om
de kinderen aangaande dé reiniging der tanden te
hoeveel I onderrichten er. het een zoowel als het andere
belangen leidt ertoe, dat ook veider in het leven aan
Voor en na in deverzorging van den mond de noodige aandacht
le zeer uit het oog verliezen, voor en ua m ucitcuu.^
memorie van antwoord zijn het linancieele be- wordt besteed, wat tegen den ouden dag den mem
zwaren, die B. en W. van dit 11 A" kan be.
terug gehouden. Bezwaren zijn
overwonnen te worden. En het zijn
tureele belangen der gemeenschap die daardoor brengen,
werden geschaad. L-nn/Ude
Nu ontken ik niet, dat er 'n paar jaren zijn ge
weest, dal hel er voor deze 1 J
ncieeie uc- wuiui umiw», D_..
van dat hebben -' schen heel wat kosten aan de gemeente kan be-
0 0 er echter om sparen. Wij geven daarom den Raad in ernstige
overwonnen le worden. En hel zijn vooral de cul- overweging het voorstel, dat wij hierbij ter tafel
i- jjbrengen, om tot het instellen van een tandheel-
kundige voorziening voor de schoolkinderen te
besluiten wel in ernstige overweging te willen
nderdaad voor nemen.
Met voldoening is te constateeren, dat het me-
alles om ging de uitgaven tot hrf d/clT schooltoezicht in onze gem, waarvan ho
het direct noodige te beperken. Maar nu zien we discn scnoonuezitan m Sw
tmo R pn W. zich ook bij een ruimer vloeien der pelijk thans eenige continuïteit mag worden ver
wacht bezig is ons een behoorlijk overzicht te
en bij verder doorwerken de gelegen-
we disch
hoe B. en W. zich ook bij een ruimer vloeien i
middelen, zich op den aldus voor zeer tijdelijk
aanvaarden toestand blijvend gaan instellen. En
dat is voor een groeiende gemeente als de onze
ten eenenmale ontoelaatbaar. In welke zaak zal
men bij uitbreiding daaraan bedrijfskapitaal ont
trekken. In onze gemeente echter willen B. en
,W. dat doorvoeren, alleen maar om tot een, aldus
kunstmatige belastingverlaging te kunnen komen.
Dal heeft de heele houding van B. en W. be
paald in hun memorie van antwoord tegenover de
verschillende wenschelijkheden en verlangens, in
de afdeelingen naar voren gebracht. En bij deze
houding van B. en W, hebben die geleid tot een
aantal voorstellen onzerzijds, die ik thans gaarne
zou toelichten. Als het er thans vele zijn beden
ke men, dat waar de sociale voorzieningen nu
reeds jaren zijn opgehouden, en de groei onzer ge
meente in dien tijd niet heeft stilgestaan, als on-
ontkombaar gevolg in een eenigszins versneld
tempo deze achterstand zal moeten worden inge
haald.
Zoo b.v. het aanleggen of subsidieeren van
kinderspeelplaatsen. B. en W. staan gunstig te
genover de gedachte. Maar waarom nemen zij
dan niet eens het initiatief. Zoo b.v. in Oud-
IJmuiden, waar de behoefte groot is. Als parti
culieren het aanpakken, zullen B. en W. wel de
helpende hand bieden. Waarom echter wachten
B. en W. af, als toch ook zij hel inzicht deelen,
dat er een gemeentelijk belang bij betrokken is.
Dan ligt dal toch in de eerste plaats op hun weg.
En ook omdat B. en W. veel gemakkelijker ver
schillende moeilijkheden, waarop particulieren
aanstonds stuiten, als de beschikking ov
geschikt terrein kunnen overwinnen,
Dat is al een eerste vereischte en voor parti
culieren daar heel moeilijk te bezetten. Men weet,
vroeger is daar een speelterrein geweest, maar
heeft het rijk later den grond weer voor andere
doeleinden opgeëischt. Als B. en W. hiermede nu
eens werkelijk ernst is. Wij houden ons verzekerd,
dat zij niet tevergeefs een beroep op hulp van j
een of andere vereeniging zullen doen, zoo b.v,
Volksonderwijs.
Precies zoo, eigenlijk nog een beetje krasser
staat het met het standpunt van B. en W. tegen
over het oprichten van een openbare leeszaal.
Werd dat door particulieren ter hand genomen,
dan zullen B. en W. stellig den Raad adviseeren
daartoe mede te werken. Maar B. en W. weten
toch heel wel, dat dit reeds jaren geleden door
een vereeniging daartoe tq IJmuiden opgericht,
Koninklijk goedgekeurd is Ier hand genomen,
ir da l het toen de houding van
den Raad is geweest,, die de subsidie
aanvraag afwees, die die vereeniging tot werkloos
heid doemde. Toen was het zoover, dat de Prov.
subsidie en de rijkssubsidie de vereeniging reeds
waren toegezegd, zoodra slechts aan den eisch,
dat ook de gemeente financieel steunde, zou zijn
voldaan. Zelfs heeft men toen van de zijde van
het prov, best. nog geïnformeerd, waar de aan
vraag nu bleef. En het bestuur moest antwoorden,
dat zij haar aanvraag moest intrekken, omdat de
gemeenteraad de subsidie weigerde. Daarmede
heeft men die vereeniging leelijk gedupeerd.
Want sedert zijn subsidievoorwaarden voor der
gelijke instellingen er niet beter op geworden.
Intusschen, het stemt tot blijdschap van B. on W.
te vernemen, dat men thans van hun steun ver
zekerd kan zijn. Echter moet ik er hier den na
druk op leggen, dat de vertraging hierbij geheel
te wijten is aan het gemeentebestuur en zal het
dus goed zijn duidelijk van het gewijzigd inzicht
voor, maar dan j te doen blijken. De vereeniging zal dan zeker
erder niet stil zitten. Ik stel daarom voor medé
namens mijn partijgenooten hiervoor op de be
grooting een pro-memorie post uit le trekken.
geven
heid zal scheppen de verschillende euvelen
te verhelpen, waar die zich bij de jeugd
nog in een beginstadium voordoen en aldus tijdig
onderkend nog kunnen worden verholpen veelal
zooals op lateren leeftijd niet meer mogelijk zou
zijn. Wat kan er op die wijze een hoop ellende
worden voorkomen. Zoo zien wij ook met belang
stelling de gegevens tegemoet die onze school
arts thans bezig is omtrent de spraakgebrekkige
kinderen op onze scholen te verzamelen en om
trent hen voor wie van de heilgymnastiek alle
heil is te verwachten. Wij hopen en verwachten,
B. en W. bereid te vinden de pogingen om ook
die gevallen te voorzien naar vermogen zul
len bevorderen in de hiertoe door den schoolarts
ondernomen pogingen in voorstellen aan den
raad zullen omzetten. Dit te eerder waar daarbij
zeker geen groote uitgaven zullen noodig blijken.
Een punt, waarbij ik dan nog even moet stil
staan, is het instituut der schoolvoeding en klee
ding hetwelk nog niet in alle opzichten volmaakt
werkt.
In die richting moest m.i. veel meer worden
gedaan. Wat de klompenvoorziening betreft, ik
heb daar reeds meer op gewezen, deze is aan be
perkende bepalingen gebonden, die in de prac-
tijk zeer ondoelmatig zijn en gemakkelijk zoo wa
ren te wijzigen dal aan de bezwaren werd tege
moet gekomen. Het hoofd der school mag volgens
de verordening in spoedgevallen zelf de klompen
afgeven en geeft dan daarvan kennis aan B. en
W. Wanneer dan burgemeester en wethouders
daarop na de eerste keer aanstonds berichten,
in elk geval voor het einde der maand,
of de betrokkene voor de versterking ervan in
aanmerking behoort te komen, dan kan de „strop"
voor de gemeente nooit grooter wezen dan een
paar klompen en dat is nog te overkomen. En die
beschikking van B. en W. zou dan voor het ge
heele seizoen, hoogstens een paar klonèpen per
heele seizoen, kunnen gelden.
Wat de schoolvoeding en kleeding betreft, ik
geloof, dat hier nog al te zeer aan elke school van
het inzicht van een persoon afhankelijk is in wel
ke mate die wordt verstrekt, en daaruit zoo moet
worden verklaard, dat deze aan de eene school
veel sterker wordt toegepast dan aan de andere
scholen. Ook wil het mij nog als een leemte voor
komen, dat die voeding zjch hier slechts tot melk-
voedfng bepaalt. Hiervoor zullen wij echter op
dit oogenblik geen voorstellen tot wijziging
doen. Een leemte echter, in welke o.i. spoedig
dient te worden voorzien is, dat de schoolvoe
ding nog niet tot onze voorbereidende scholen is
doorgedrongen en toch zal zeker door niemand
orden ontkend, dat dan ook daar, juist bii die
-_tlJ:.,.:
kleine kinderen aan suppletoire melkveediog
groote behoefte lean bestaan. Wij* wenschen
daarom voor te stellen de schoolvoeding en klee
ding ook voortaan over de bevolking der voor
bereidende scholen uit te strekken.
Wat 't verschaffen v. schoolkleeding betreft, naar
mijne meening gaat men daartoe in onze gemeen
te nog veel te weinig over. De groote ..eteekc-
nis naast die der schoolvoeding is reeds lang ko
men vast te staan en men
Bij andere punten waarop sociale maatregelen
worden gevraagd, doen de linancieele bezwaren
zich eerst recht in hun volle gewicht gelden. Zoo
b.v. waar uit dien hoofde de oprichting van I
waschhuizen wordt bepleit. Hier wordt in het
'meervoud gesproken. Misschien leidt het onder
zoek er toe, dat eerst beter met een de proef is
te nemen. Reeds eerder heeft onze fi actie zich
hierover geïnteresseerd. Zij komt daar Ihans op
terug, omdat door de door de regeering gestelde
eischen bij den woningbouw het aanzijn hebben
geschonken aan een groot aantal woningen, reeds
veelal te klein voor de gezinnen die ze bewonen,
en waar de afmetingen en het aantal van de be
schikbare vertrekken te beperkt is, dan dat daar,
terwijl er een gezin, vaak met meerdere jonge
kinderen in moet leven, de waseh kan worden
gedaan en bij slecht weer of bij winterdag des
avonds kan worden gedroogd.
Vooral voor die huismoeders zou het een groot
voordeel zijn, als zij elders de gelegenheid hadden
hun wasch te behandelen en deze dan weer ge
vouwen thuis konden halen. Wij meznen, dat we
hier voor een geval staan, waarin het niet aan
gaat zonder meer te zeggen: we hebben geen
geld. Wij stellen daarom voor een commissie ad
hoe te benoemen, teneinde die zaak nader te on
derzoeken en daarover den raad te rapporteeren
Een ander soortgelijk geval hebben we met de
in overweging gegeven tandheelkundige voorzie
ning op de scholen. Materiaal hierover in onze
emeente is nog niet verzameld, maar wel weten
wij, en dit is ons bevestigd door onzen schoolarts,
dat het met de gebitten bij onze schooljeugd in
het algemeen meer dan treurig is gesteld. Ook
hier staat de gemeente voor een sociale taak, die
zij i a't icog vcrwaurl) 'en. Ervaringen el
ders hebben maar al te zeer het nut van tijdige
iiaau en u«.,. heeft beide meer en
meer als een vanzelf sprekende noodzakelijkheid
een consequentie van de leerplichtwet aanvaard.
Zoo aanvaardt men ze uit een onderwijs ocgpunt,
omdat anders bij onvoldoende voeding cn klee
ding de leerling niet voldoende in staat zal zijn
de leerstof in zich op te nemen en te verwerken.
We verdedigen ze ook als een maatschappelijke
noodzakelijkheid om te komen tot een beter, een
physiek sterker geslacht, waarbij men dit ver
zuimende, later de rekening weer thuis kriigt in
hoogere uitgaven aan armbesturen, ziekenhuizen
e.d. voor al dezulken die vanaf de jeugd onvol
doende gekleed en gevoed, den levensstrijd niet i
kunnen volhouden. En als men nu het gemeente- I
rerslag nagaat, dan ziet men dat slechts zeer spo- 1
.adisch schoolkleeding wordt verschaft. Zou
daaraan werkelijk in onze gemeente niet meer be
hoefte zijn. We herinneren ons het flinke werk
door een aantal onderwijzers en onderwijzeres
sen een vorige winter verricht, om eigener bewe
ging den kinderen in hun klassen van betere klee
ding te voorzien en waarin zij, mede dank zij de
hun door vele meer welgestelde ouders van kin
deren van andere seholen, zoo in ruime mate af
gestane gedragen kleeding zoo uitstekend zijn ge
slaagd.
Toen bleek echter maar al te zeer dat er wel de-
jelijk een dringende behoefte is. Een dergelijke
poging van particulieren en van die altijd zoo ge
smaalde onderwijzers der openbare school is in
tusschen niet eiken winter te herhalen. Voor mij
is het reden aan B. en W. in overweging te geven
ernstig na te gaan
of aan het instituut der schoolkleeding niet ver
dere uitbreiding in dien zin, dat zij niet tot de
allernoodzakelijkste gevallen beperkt blijft, moet
worden gegeven. Gaarne verneem k van den wet
houder of wij te zijner tijd het resultaat van dat
onderzoek van ehm mogen vernemen.
Zoo kom ik dan nu tot het onderwijs.
Hierbij allereerst enkele opmerkingen betref
fende den persoon van den nieuwen wethouder
van onderwijs. Liefst houden wij het persoonlijke
zooveel mogelijk buiten den politieken strijd.
Waar wij echter bij den nieuwen wethouder aan
diens politieke opvattingen zoo weinig houvast
hebben, deze wel van zeer persoonlijken aard en
vaak in strijd, getuige de jongste wethoudersver
kiezing met de in de politiek algemeen gangbare
begrippen, zal verschil van inzicht daaromtrent
ons zeker nogal eens met hem in strijd brengen
en zal het niet altijd kunnen uitblijven, dat deze
soms een persoonlijk karakter draagt. Met den
nieuwen wethouder blijkt het, heeft het persoon
lijk regiem zijn intrede gedaan bij de afd. onder-
wijs. Men krijgt zoo den indruk dat er al heel wat
is gebeurd. Nu is de nieuwe functionaris een wel
eenisgzins veranderlijke persoonlijkheid, waarbij
dus dat persoonlijk regiem ook nog volstrekt niet
een vaste lijn waarborgt. Integendeel. Maar in elk
geval: Mijnheer ment zelf. Laten we hopen, dat
hij daarbij wat rekening zal willen houden met
de in bestaande toestanden en verordeningen
astgelegde regelen van den weg, want anders
vreezen we, dat voor en na nog wel eens de be
langen van dezen en genen, wiens levenspositie
aan het onderwijs verbonden is, onder den voet
zullen worden getreden.
Hiermede M. d. V. stap ik gaarne hiervan af.
De verhoudingen, de verdere wording en uitbouw
van ons onderwijs liggen ten slotte toch in han
den van den Raad, en de invloed, die de fractie
van den heer Tusenius daarop kan oefenen is wel
zeer gering. Daarbij geeft vooralsnog de rechter
zijde, geven de voorstanders van het bijzonder
onderwijs den doorslag. Zoo was het tot dusver
de laatste jaren, zoo zal het voorloopig wel blij
ven.
Ook bij het onderwijs, bij het openbaar onder
wijs hebben we een tijdperk van absoiuten stil
stand achter ons. Wel is het aantal scholen ver
meerderd, maar enkel bij het bijzonder onderwijs
en wel bij de R.K. En niet zoo eventjes. Bestond
daartoe aanleiding? Toch niet in meerdere mate
dan bij het openbaar onderwijs. Als wij nagaan de
groei van het aantal leerlingen bij de verschillen
de scholen, dan komen wij tot de volgende cijfers.
Ook hier heeft hetzelfde argument zich doen
gelden. Zoo is in 1921 een poging van wethouder
Landeweert om in NieuwIJmuiden een open
bare school te stichten op den tegenstand van de
rechterzijde gestrand.
In 1918 gingen in onze gemeente bij het open
baar onderwijs ter school 2068; bij het R.K. onder,
wijs 1045; en bij het bijzonder chr. ondê'rvVijs 1183
leerlingen.
Voor 1924 waren die getallèn respectievelijk
2296, 1301 en 1202, hetgeen beteekent bij het
openb. onderwijs een toename van 218, bij hét
R.K. onderw. van 256 en bij het -chr. onderw. van
118 kinderen.
In den tijd, voor een totale toename van 250
leerlingen hebben de R.K. in dien tijd niet minder
dan 3 scholen bij de gemeente aangevraagd en
verkregen. Als dan straks op redelijke gronden
op uitbouw van het openbaar onderwijs wordt
aangedrongen, zal men van die zijde toch waar
lijk geen finantieele bezwaren in den weg mogen
leggen.
En de Prot. Chr.? Wel is dier scholen aantal
tot op heden nog hetzelfde, maar men weet dat
zeer waarschijnlijk, als men daar in hooger in
stantie geen stokje voor zou steken, de ge
meente ook Voor het prot. bijzonder onderwijs
aanstonds nog drie scholen beschikbaar zal moe
ten stellen, hoewel daarbij ook als vaststaande is
aan te nemen, dat het aantal leerlingen vrijwel
gelijk zal blijven. In dat is in die 6 a 7 jaren in
totaal slechts met 118 leerlingen toegenomm.
Ook van die zijde dus verwachten we geen fi-
irncieele bedenkingen. Natuurlijk zullen wij moe
ten aantoonen, dat de door ons gevraagde open
bare scholen gevyenschl zijn.
B. en W. betwisten dat. Zij zijn van meening
dat er voldoende schoolruimte is. En nog onlangs
werd de aanvraag voor een bijz. school te Sani=
poort door die heeren verdedigd met het argu
ment, dat er schoolruimte te kort zou zijn. Dat
klopt toch niet.
En nu zit men voor dezelfde noodzaak en zal
de gemeente het moeten betalen. Wel mogen B.
en W. dat ontkennen, met een beroep op de
schoolruimte, die in Oud-IJmuiden nog beschik
baar is. Maar M. de V. het gaat toch niet aan
tot in lengte van dagen de toestand te handhaven,
dat terwijl de bevolking zich verplaatst, men da
schoolbevolking dan maar zou blijven zenden
naar de oude gebouwen, die toch waarlijk ook
nog wel op andere wijze te benutten zijn. Trou
wens bij een oordeelkundige oplossing, zooals
wij die hieronder hebben ontxvorpen, zal er
waarlijk in Oud-IJmuiden niet zooveel school
ruimte overblijven. Het is zeer de vraag of er na
een of twee jaar nog schoolruimte zou zijn.
De toestand zooals wij die te IJmuiden hebben
zoo, dat school A overvol is en zoo niet, dit
jaar dan een volgend yoor de verschillende klas
sen van de drie scholen geen plaats meer gal zijn.
Dan zal men het beste doen de U.I.O. school ie
verplaatsen meer naar het centrum van de ge
meente waarmede tevens wordt voldaan aan het
verlangen van zoo velerlei zijden hier in den
Raad meermalen alg ?ep noodzakelijkheid naar
voren gebracht.
Het is zeer noodig dat men tijdig daar
voor zijn maatregelen neemt, want het is anders
te vreezen, dat B. en W. zich, voor dat zij maatre
gelen daartoe hebben genomen, zich voor de nood
zakelijkheid van verplaatsing van die sehool zien
gesteld. Wij wenschen thans een voorstel te doen
tot stichting van een openbare lagere school over
de brug in nieuw-IJmuiden. Deze zal zeker ten
deele school A ontlasten en mogelijk ook noch
eenigszins school B. School C biedt nog ruimte
als men de bewaarschool van daar verplaatst en
dus zou dan school B kunnen worden opgeheven
en de leerlingen van die school, centraal gelegen
naar gelang van de woonplaats der ouders over
de scholen A, C en over de brug kunnen worden
verdeeld. Als binnen afzienbaren tijd het hoofd
dier school wegens het bereiken van den pen
sioengerechtigden leeftijd den dienst verlaat, is
hiervoor een goede gelegenheid.
Het schoolgebouw van school B bleef
dan vrij, en zou daar de bewaarschool uit school -
C in kunnen worden geplaatst. Daar is een be
hoorlijke speelplaats, terwijl bij uitbreiding ook
de beschikking over meer lokalen is die ook nog
'voor andere doeleinden thans als huishoudcur-
sus, voor den schoolarts e.d. kan worden benut.
Want ook de school voor B.L.O. zal daar toch
moeten verdwijnen, om een plaats te krijgen méér
in het centrum van de gemeente.
Ten opzichte van het lager onderwijs stellen
wij dus voor B. en W. te verzoeken:
a. plannen bij den raad in te dienen voor den
bouw van een openbare lagere school in Nieuw-
IJmqiden over de brug annex een gelegenheid
tot het schoolbadinrichting;
b. B. en W. Idem idem te Jan Gijzenvaart.
Bij de ontlasting van de school te Santpoort is
meermalen gesproken over de wenschelijkheid een
nieuwe school te bouwen te Driehuis. Echter heeft
een door ons ingesteld onderzoek naar de woon
plaats der op school F schoolgaande kinderen ons
tot de conclusie gebracht, dat allereerst behoefte
aan een school te Jan Gijzenvaart bestaat. Op den
duur zullen we ook Driehuis moeten helpen, maar
dat kan dan gecombineerd met Velsen geschied
den. Als men thans een school ging bouwen te
Driehuis en een deel der klndèren van schoot F
"ook daar school te doen gaan, zou het noodwen
dig zijn dat de kinderen van Jan Gijzenvaart tot
in lengte van jaren nog zouden verplicht blijven
