ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN No/ 30 Woensdag 17 Febiuari JL9S6 lie Jaargang IJ MUIDER COURANT HINDERWET. Burgemeester en wethouders der gemeente Vel- »n brengen ter openbare kennis, dat het verzoek an J. H. Elzinga en H, Visser te Leeuwarden, om p het perceel, kadastraal bekend gemeente Vel_ gn, afdeeling IJmuiden, Sectie L, No. 1809, plaat- elijk bekend, wijk C Industriestraat no. 23, om ergunning tot het oprichten van een vischmeel- ibriek, waarin o.m. gebezigd zullen worden een toommachine van 15 P.K. en een stoomketel, door en is toegestaan voor een proeftijd van- 3*/,, laand. Velsen, den 10 Februari 1926. Burgemeester en wethouders voornoemd, de secretaris, de ourgemeester, J. KOSTELIJK. RIJKENS. VAN DEN WACHTTOREN. Collecte-sport. We krijgen de twee, misschien wel de drie mil joen voor de slachtoffers der overstroomiirg. De •Ioed van goedgeefschheid is gelukkig nog niet aan iet afnemen. Men begint het colllecteeren als een port te beoefenen. Daarbij werkt ook prikkelend Ie naijver althans tusschen de groote steden. De >urger van Rotterdam is jaloersch om de opbrengst Ier Haagsche inzameling. En Amsterdam heeft laar beste beentje voorgezet, om aan het hoofd te slijven en er is daar gegeven, alsof men nog de jerste ontroering over de ellende-verhalen voelt. Dollecteeren is ook een kunst. Men moet de aan lacht trekken. Men moet het publiek pakken .door jen of andere vondst. Men moet niemand over- ilaan. De collectanten moeten al hun zinnen zet- ;en op een dikke opbrengst. De Amsterdamscbe fulheid maar ook de trots, met de grootste slraat- jollecte te kunnen schitteren, hebben de in veel >pzichten zoo origineele bedelpartij de vorige veek in onze hoofdstad doen slagen. Natuurlijk zijn er zuurtoeten, die het treurig vin- len, dat er nog geen twee millioen gegeven is. Wat :ouden zij zelf gegeven hebben? Als ieder Neder- ander een gulden gaf, dan had men immers zoo naar zeven millioen. Het sommetje is heel inik- celijk. Maar men vergeet, dat een gulden per per son beteekent, vier, vijf gulden per gezin. Hoeve- e gezinnen leven in armoedige omstandigheden, of cunnen met veel zuinigheid en overleg rondkomen :n dus zeker geen twee rijksdaalders missen! Ook :ijn er helaas ook altijd menschen, die wel tien julden zouden kunnen geven, zonder er een boter- ïam minder om te eten, of zich een genot te ont leggen, maar die er om allerlei redenen niet aan ïoen! Het is verwonderlijk, hoevele argumenten er zijn, om niet te geven. Niemand zegt natuurlijk: Ik zorg alleen voor mijzelf! Ik ben op de duiten en heb voor een ander niets over. De kunst, om zich op een fatsoenlijke wijze te verontschuldigen, wordt door sommigen geniaal beoefend. Maar er zullen gelukkig maar weinigen zijn, die zich geheel onttrekken aan het hulpbetoon voor- de vele dor pen en gezinnen, die door het water zoo erg gele ien hebben. Iedere collectant heeft behalve een flinke som ook menschenkennis opgedaan. Van den een krijgt men een gift met een: 't Zal wel moeten! Er wordt zen gezicht bij gezet, als of men zelf slachtoffer is >n wel van een- overstrooming van collecten voor lit en dat. Een ander zet een vriendelijk gezicht >n zegt gul: Daar heb ik wel wal voor over. Die stakkers moeten ook geholpen worden. Van een oud, vroom vrouwtje ontvingen we een royale gift „van haar nooddruft" mei'de opmerking: Dit is mijn dankoffer aan den Heer, omdat wij van de overstrooming bespaard zijn gebleven' Soms idope ten we even wachten. Een oude grootmoeder, ec kleine jongen wilden ook wat geven. Iets extr boven de familiegift. Al collecteere-nde krijgt mtn weer wat vertrouwen in de menschen. De w.jsheid, dat het ieder maar om de centen te doen is, dat men niks voor een ander over heeft, blijkt geluk kig in vele gevallen niet juist te z'jn. Menschen zijn zonderling materiaal. Men kan er alles van maken. Juist als het ijzer, waarvan men een boks beugel en een bajonet maar cok een ploeg en etn jen fabriceeren kan. Ook bleek bij de straalcollecte weer de waaide ran den humor. Als het lukt de menscheu v-oo ijk te stemmen door een beetje muziek, ctn rnop- e en een grapje, gaan de Karton en beurzen wel >pen. Meester Radio. Er zijn nog technische gebreken en storingen, lie op den duur zeker goeddeels weggenomen zul- en worden, maar het wonder is er, dat wij in on_ :e huiskamer kunnen luisteren naar een concert, »en wetenschappelijke rede, een preek, een voor- Iracht over grooten afstand, zelfs uit een ander ■verelddeel, als men ten minste zijn nachtrust wil opofferen voor hetgeen daar overdag aan het zend- jtation wordt toevertrouwd. Wij zullen het spoedig heel gewoon vinden als telefoon en electrisch licht en zoovele andere dingen, die we toch eigen lijk niet begrijpen. Evenals de auto en de fiets eens, zoo is een radio-installatie thans nog vrijwel luxe. De meeste menschen kunnen geen twee, drie honderd gulden missen en zooveel moet men ge ven, als men het tipvtop in orde wil hebben. Radio is nog een vermaak evenals da gramofoon. Alleen geeft radio veel meer afwisseling. Men went aan de radio en een van onze hoofdingenieurs laat zijn toestel maar lustig muziek brengen in zijn stu deerkamer, terwijl hij aan het werk is. De meesten zullen voor geestelijken arbeid stilte verkiezen. Ook kan men maar een ding tegelijk doen. goed luisteren naar de geluiden uit het toestel vereischt ook den geheelen mensch. Zal op den duur de radio de krant, de veigade- ring met spreker, het concertbezoek cn zelfs het studieboek vervangen? Door middel van radio kan men reeds allerlei lessen krijgen. Radio is meer dan de meest moderne muziekdoos en praatma chine. We mogen van Meester of Professor Radio spreken, die onderwijs en college geeft. Het begin is er en op den duur kan radio wel het middel worden tot algemeene ontwikkeling. Ik vind het leuk en leerzaam tevens de echte stem van allerlei beroemdheden te hooren, terwijl ik anders op zijn best eenige doode, gedrukte woorden van hen zou lezen, hoorden we een radiovriend zeggen. Er is hier een gevaar: halfweterij cn oppervlak kigheid kunnen zoo sterk in de hand gewerkt wor den. Menigeen weet van alles een hap en een snap en niets goeds. Men kent een boek, dat wil zeggen, dat men er een recensie over gelezen heeft, een halve bladzijde, die er uit overgenomen werd, of er even ingeneusd heeft, een paar bladzijden van het begin, het midden en het slot. Men volgt een cursus, slaat een paar avonden over omdat men verhinderd was en heeft dan een of andere perio. de uit de geschiedenis, een hoofdstuk uit de na- tuurkunde of wijsgeerig vraagstuk onder den knie. Wij moeten zooveel en velerlei weten, dat opper vlakkigheid haast onvermijdelijk is en radio zal dit zeker nog verergeren. Als men iets maar niet voor veel weten houdt, is het niet zoo erg. De waarde der wetenschap. Menige jongen moppert bij zijn studie: Wat heb je er nou aan, t komt je later toch niet te pas. Wat Heb je nou aan al die wiskunde en jaartallen en Fransch, terwijl je toch nooit in Frankrijk komt en je voor zaken aan Engelsch en Duitsch genoeg hebt en aan letterkunde en al de namen van die ouwe stroosnijers, die je toch nooit leest. Als men de jongens het onderwijs liet vereenvoudigen, dan ging er heel wat ballast overboord. Dat het on derwijs overladen is, wordt algemeen toegegeven. Maar de beslissende vraag mag niet zijn: Wat heb je er later aan? Alleen al als hersengymnastiek heeft wiskunde voor iedereen groote waarde c er is geen wetenschap, waarbij men zoozeer ordt^ lijk en scherp leert denken. Ook is er nog andere dan gelds- en gebruikswaarde. Wat heeft men nu eigenlijk aan sterrekunde? Men moet zich met alleringewikkeldste berekenin gen bezig houden, men leert er door, dat er goud op de zon voorkomt, maar daar heb-je ook niks an. Beter een cent in de hand dan goud op de zon. Deze wetenschap rendeert heelemaal niet. Voor het latere praktische leven en werk mag je de sterrenkunde gerust vergeten. Op zee heb je aan sterrekunde nog iets, maar daarvoor hoef je er maar een beetje van te kennen. Tegenover cleze redeneeringen rondom de beurs is het verkwikkend een man als Prof. dr. de Sit ter te hooren over de geestelijke waarde der as tronomie. Hij heeft ter gelegenheid van den 351sten verjaardag der Leidsche hoogeschool ook over de bekoring van het wonder gesproken. Het is in beelding te denken, dat door het weten het wonder zou verloren gaan. Het genot, dat het welen schenkt, het oneindige uitzicht in het verband der verschijnselen, is een genot van hooger orde dan de vervoering van het hart des kunstenaars. Zijn vreugde bij de aanschouwing van den sterren hemel vergeleek hij bij de volle, bewuste liefde van een vrouw en een moeder, terwijl de vreugde van kunstbewondering eer het dwepend verlangen van een jong meisje is. Hij noemde de wiskunde den trap, waarlangs wij hopen op te klimmen tot steeds zuiverder, steeds vrijer en onbevaiigener aanschouwing van het voor altijd onbereikoare wonder. Het zijn de hoogste dingen, die geen tastbare en klinkende waarde hebben. Zoo blijkt ook weer hier. Wat geeft het zijn kind te liefkoozen, te zien naar de zon en de wolken, een uurtje te bespie gelen en te droomen, een mooi vers te 'lezen? Het geeft je geen brood op je bord en geen geld in je zak, maar zonder deze dingen zou het leven vee' van ziin hoogste waardij verloren hebben In de rede van Prof. de Sitter treft ook weer de bescheidenheid der wetenschap. Zij verdrijft niet het wonder maar zij helpt ons het wonder in al zijn grootheid en heerlijkheid te aanschouwen. Hoe meer wij weten, des te meer wij ons verwonde ren. Die een beetje weet, meent net heelal als een legkaart in en uit elkaar te kunnen halen, maar die degelijk weet,,ziet het groote geheimenis ach ter den horizon van het menscheiijk kennen en be grijpen des te beter. Tehuis voor ouden van dagen. Ouden zijn dikwijls eenzamen. Zij zien den kring vaa familie en kennissen al kleiner worden. Ze be grijpen de wereld hoe langer des te minder. Oud en jong hoort niet bij elkander. Zij voelen -if mee- nen te voelen, dat men op hun gezelschap niet ge steld is. Zij worden hulpbehoevend, kunnen zich niet of moeilijk meer redden en wat dan? Arm huizen hebben over het algemeen een slechten naam. Wie eenmaal een slechten naam heeft, raakt dien niet makkelijk kwijt. Er is zeker in menig armhuis veel verbetering gekomen; voeger was een armhuis vaak een somber, akelig wachlveitrek voor het graf. Man en vrouw werden gescheiden, in alles werd de uiterste soberheid betracht. Zoo is het thans niet meer. Maar het verlaten van eigen tehuis beteekent het prijs geven van een groot deel der vrijheid en gewoonteu en allerlei kleine dingen, waaraan men gehecht is. Daarom blijft de oude liefst zoolang mogelijk aan eigen ta fel. Inwonen bij de kinderen brengt gewoonlijk ook groote moeilijkheden. Er wordt veel geduld, inschikkelijkheid, wijsheid en liefde vereischt. wil dit goed gaan. Een commissie uit den Amsterdam- schen Armenraad zoekt nu tehuizen voor de oudrn van dagen, gezinnen, waar men tegen eenige ver goeding graag een oudje wil opnemen en goed be jegenen. De commissie vertrouwi, dat er velen zijn, bereid, om hun deuren voor een oudje open te zetten en zijn levensavond zoo rustig cn aan genaam mogelijk te maken Lr zijn vele lieve ouden, die na een ieven var. zorg en verdriet wachten op een pleki<», waar zij rustig kunnen zijn, een tehuis, waar zij geen zorg behoeven te hebben, doch waar anderen voor h*n zorgen." Zoo schrijft deze commis!3e in een oproep tot het publiek en zij hoopt, dat men daarbij aan zijn eigen moeder zal denken. Ge»n offer zou u te veel zijn, indien zij in zoo trieste omstandigheden uw hulp noodig had, zoo schrijft de commissie en zij hoi.pl, dat daarom velen hun huis voor een oudje zullm openzetten. Of het zal meevallen, betwijfelen we. Menigeen zal bezwaar maken, om zoo'n wildvreemde in zijn huis op te nemen, misschien een zeurderigen, vie- zen, ouden man of een lasiige, bemoeizuchtig moedertje. Daar beginnen v/e maar niet aan! De oudjes kunnen geholpen worden naar hun aard. Opname in een armnuis is voor sommigen wellicht onvermijdelijk cn o >k het beste. Enkele zullen bij vreemden in een goed „kosthuis" te land komen, want daarop komt liet eigenlijk neer. Maar misschien kan men in menig geval de oudjes c>ok wat hulp geven in hun eigen huishouden, zoo dat ze daar kunnen blijven. Dat willen zij het al- lei liefst en, als het eenigszins mogelijk is, is dat ook het allerbest. Zooals het klokje thuis tikt, tikt het nergens, in het bijzonder in de ooren der oud jes. Zij zijn gehecht aan hun kopje, hun pijpje, hun bloempot en al deze dingen hebben voor hen veel grooter waarde dan voor jongeren. Ieder ge val moet bij hulpverleening op zichzelf beschouwd worden. PLAATSELIJK NIEUWS. IJMUIDEN. Woensdag j.l. herdacht ds. Joh Jansen te Wierden den dag, dat hij voor 25 jaar geleden als dominé te 's Gravenmoer werd bevestigd. Achter eenvolgens diende de jubilaris de kerken van s Gravenmoer, Nieuw-Buinen, Purum, Ten Boer en van 8 October 1922 tot 17 Jan. 1926 IJmuiden. Sinds 24 Jan. 1.1. is ds. Jansen verbonden aan de Geref. Kerk van Wierden. Reeds op den dag ontving de jubilaris onder scheidene blijken van belangstelling in den vorm van telegrammen, brieven en bloemstukken. Des avonds sprak ds. Jansen in de Ger. Kerk een gedachtenisrede uit, waarbij hij als tekst koos Ps. 116 12. Na deze rede volgden onderscheidene toespra ken van de afgevaardigden van Nieuw-Buinen Burum, Ten Boer, Harkstede en IJmuiden. Namens IJmuiden's gemeente werd een Jaars- ma-haard aangeboden. Ds. Jansen dankte voor de vele blijken van be langstelling en meeleven. Bal-Masqué Thalia. Zaterdagavond gaf de Dansclub „Thalia" te IJmuiden haar jaarlijksch Bal-Masque in de Thalia-Feestzaal. De opkomst was buitengewoon groot; niet min der dan 112 gecostumeerden namen er aan deel, waaronder veel moois, aardige en origineels te bewonderen was. Ook aan de noodige toeschou wers ontbrak het niet, zoodat de zaal maar nau welijks groot genoeg bleek. De vroolijke stemming zat er reeds vroeg in cn bleef tot het einde bestaan, dank zij de grimmns- sen van clowns enz., een Jaszoaud, het gebrui kelijke orkest-orgel en ten slotte de smaakvol ver sierde zaal. De jury bestond uit den heer en mevr. Dijkstra, mej. de Liefde en de heeren v. Tilburg en Erbrink, die zich van de haar opgelegde zware laak naar aller genoegen heeft gekweten. De prijzen, in totaal 27 stuks cn hoofdzakelijk bestaande uit fraaie kunstvoorwerpen, werden steeds onder groot applaus in ontvangst genomen. Onder de eerste prijswinnaars was ook de heer Jonker als „Clown" die als zoodanig speciale ver melding verdiend en de aanwezigen herhaaldelijk amuseerde met zijn grappen, zoomede Watt en Watt, die hunne creatie beloond zagen met een groote mocca taart. Ook de 'neer als „Radio"' boekte succes. Ten slotte wees het klokje natuurlijk veel te vroeg het uur van scheiden aan en gingen allen met de prettigste herinneringen huiswaarts. De dansclub „Thalia" kan dan ook met genoegen te rugzien op haar 2e Bal-Masqué, hetwelk onder leiding stond van het bestuurslid, den heer Er- brink. IJ. D. C. „Excelsior". De aanwinst van leden voor het vormen van een tweede groep was reeds zoover gevorderd, dat Woensdag 3 Februari de eerste ronde voor deze groep gespeeld kon worden. De uitslag hiervan is: Eerste ronde. Oortvan de Velde 20 Effernvan der Pijl 02 BeniestAsjes 02 MeiboomKetting uitgest. De uitslag der tweede ronde is: v. d. PijlOort 02 v. d. VeldeMeiboom uitgest. AsjesEffern uitgest. KettingBeniest 02 Groep I speelde 3 en 10 Februari resp. de 5de 6e ronde waarvan wij hieronder het resultaat Ia- ten volgen'. 5e Ronde. KramerWiljauw 20 GlasPost 02 ZwaanOldenburg 20 v. d. Veldev. d. Steen 20 van LeeuwenRietdijk 20 6e Ronde. WiljauwRietdijk 02 v. d. Steenv. Leeuwen 02 Oldenburgv. d. Velde 02 PostZwaan 20 KramerGlas 20 Prot. Begrafenisvereeniging. In de Vrijdagavond gehouden en zeer slecht be zochte jaarvergadering van da Protestantsche Be grafenisvereeniging werd verslag uitgebracht over den toestand der vereeniging in het jaar 1925. Al vorens tot de behandeling der agenda over te gaan herdacht de voorzitter, de heer Slikkerveer, in hartelijke bewoordingen het verlies dat de ver eeniging en vooral het bestuur had geleden door het overlijden van de heeren Tijssen en Beenhak ker. Beide heeren behoorden tot de oprichters en waren sedert leden van het bestuur; zij hebben zeer veel voor de vereeniging gedaan en zullen voortdurend in gedachten blijven. Het door hun begonnen werk zal thans door anderen moeten worden voortgezet, wat gemakkelijker gaat omdat mede door de overledenen net gebouw op een stevig fundament is gezet. Het secretariaat wordt thans waargenomen door den heer Mets, totdat de wegens de slechte op komst uitgestelde bestuursverkiezing nader in de twee vacatures voorzien zal. In het afgeloopen jaar werd Je Koninklijke be williging op de statuten ontvangen. Totaal werden 53 begrafenissen uitgevoerd, met welke doordat de vereeniging e«;n philantropisch karakter draagt, slechts f 407.i0 (of nog geen acht gulden per begrafenis) verdiend werd. Na aftrel< der gemaakte uitgaven bleet een saldo van f 157.54 ever, hetwelk aan het reservefonds werd toege voegd. De vereeniging sloot rog eenige nieuwe con tracten, waardoor besparing op de uitgaven ver kregen wordt, welke wederom tengoede komt aan opdrachtgevers. Voor de dragers werden nieuwe uniformen be steld, omdat de andere nog van 1911 dateeren en vervanging behoefden. De kleeding behoort name lijk aan de vereeniging omdat deze dan geheel gelijkvormig kan zijn en voortdurend onder con trole van het bestuur staat. De heeren C. van Leeuwen Sr. en D. Haasnoot werden gekozen in de commissie van k'asconlrole. Aardbeiën-export. In het verslag van de Beverwijksche aardbeien- veilingén in De Tel, lezen wij het volgende: Bij een pfcging om de invoerrechten voor aatd- beien in Duitschland te verminderen werd de on dervonden medewerking van den Ned. Gezant Jhr. Gevers geroemd, terwijl onze regeering zelve niet de minste medewerking verleende. Wel is waar werden de invoerrechten van versche aardbeien van 20 en 15 mark verlaagd, doch van aardbeien in vaten van 5 tot 10 Mark verhoogd. Ook de boo- nen werden dit jaar voor het eeist belast met een invoerrecht van 4 Mark per 10 K G. Eveneens werd op deze vergadering besproken de afzet van aardbeien naar Lngeiand, welke afzet meer en meer toeneemt. Tot verleden jaar was het voor Beverwijk slechts mogelijk tweemaal per weck aardbeien in verschen toestand naar Enge land te verschepen, in tegenstelling met de plaat sen rondom Rotterdam, welke iederen dag konden verladen. Dit zal in het komende seizoen waarschijnlijk verbeteren, daar een groot Rotlerdamsch koopman, in samenwerking met een reeder te IJmuiden een dagelijkschen dienst wil gaan openen op Lowestoft. In het afgeloopen jaar heeft ook Amerika voor de eerste maal een flink kwantum Beverwijksche aardbeien afgenomen. Daar deze aardbeien geen conserveermiddel mochten bevatten, was reeds in 1924 met enkele honderden vaten een proef geno men met het in koelhuizen doen bevriezen der vruchten. Hoewel ook thans reeds een order van 30Ö0 vaten uit Amerika van in dezen toestand ge brachte aardbeien is ontvangen, geloolt men niet, dat hierin echter een toekomst ligt. Aan kosten voor het doen bevriezen toch moest een bedrag van f .62000 of ongeveer 21 cents per kilo worden betaald. Eerst wanneer deze kisten aanmerkelijk zouden kunnen worden verlaagd, acht men een meer geregelden afzet naar Amerika mogelijk, doch hiervoor zou waarschijnlijk een eigen koel huis moeten worden gebouwd, waarvoor echter veel geld noodig is. VELSEN. De vorige week stond op de groote stoom- pont een groote luxe auto, waarvan de remmen of niet goed werkten of niet goed waren vastge zet. Toen n.l. de pont overvoer, schoof de auto op eens vooruit en daar de auto heel vooraan op de pont stond, schoof ze zoover naar voren, dat ze tegen de opgehaalde klep aanreed en dezen omlaag drukte. Kapitein Blom had de tegenwoor digheid van geest, om de sterkst mogelijke atmos ferische druk op den klep te zetten, zoodat deze de auto bleef dragen. Echter leunde de auto ge vaarlijk er overheen en ware kapitein Blom niet zoo kordaat geweest, zeer waarschijnlijk ware er ger gebeurd. In de week van 31 Januari6 Februari zijn in deze gemeente drie gevallen van roodvonk en vijf gevallen van diphtheritis voorgekomen. Te Wijkeroog schijnt de liefhebberij voor de bioscoop duchtig aan het tanen te rijn. De beer Jaburg, die de bioscoop „Bloemoord" weer nieuw leven zou inblazen heeft zijne pogingen na een paar slecht bezochte voorstellingen weer gestaakt. Maandagmorgen hadden 2 jongens, thuis be- hoorende op een aan den algemeencn steiger lig gend schip, een boodschap in Velsen gedaan en liepen op den terugweg een eindje op een dratje om te zien, wie het eerst aan boord terug was. Een 14-jarige jongen, op den steiger aangeko men, viel daar neer en de ijlings te hulp geroepen arts, kon slechts den dood tengevolge van hart verlamming constateeren, Gelijk men in een advertentie, in dit nummer voorkomende, lezen kan, zal Donderdagavond om 8 uur in het gebouw Concordia het concert gege ven worden ten bate van de slachtoffers van den watersnood. ■t Is te wenschen, dat het publiek m grooten ge tale opkomt, opdat een flink bedrag gezonden kan worden. De Vereeniging „Kunst na Arbeid" zal Zater dag 20 Februari a.s. een Bal-Masqué geven in de groote zaal van „Bloemoord" te Wijkeroog. Een 25-tal prijzen, waaronder zeer fraaie kunst voorwerpen, worden ter beschikking gesteld, l.e jury bestaat uit de heeren Van der Werf en Jan sen te Wijkeroog en den heer Hatting, dausleeraar Haarlem. Zondagavond gal de Harmoniekapel „De Eendracht", directeur de heer K. H. Kerxhoff, in het gebouw Concordia te Wijkeroog een zeer goed geslaagd concert, waarbij medewerking verleend werd door den heer Ed. Bielle, solo-cellist en Mej. Gretha Kerkhoff. SANTPOORT. „Bescheidenheid siert den mensch". Dit zal ook het bestuur van Volknonderwijs gedacht heb ben, toen het het programpia opstelde van de bij eenkomst op Donderdag j.l. en deze bijeenkomst noemde een opvoedkundig avondje. Het is niet ee* avondje geworden, maar een opvoedkundigen avond van den eersten rang. De voorzitter, de heer Groenewout, noemde het een genoegen een spreker als Prof. Eerdmans wel kom te mogen heeten. Deze is voor velen geen on bekende en allerminst een onbekende in de verde diging van de openbare school. We betreuren hel de belangstelling te moeten deelen met de mu- 'ekvereeniging „Wilhelmina". Verder heet spr. welkom Mevr. Duvergé en den heer Van Heyst, die het kunstzinnige gedeelte van den avond zullen verzorgen, het 2de Kamerlid Mr. Boon en Mevr. Boon. Alsnu is het woord aan Prof. Eerdmans. Deze begint met de vraag te stellen: Wat wil de school? Volgens spreker moet zij de noodige kennis bij brengen voor 't gewone leven en de jeugd gereed maken voor de samenleving. Ik geloof niet, dat iemand zulks zal tegenspreken. Als wij iets verder gaan, komen wij tot de vraag: Wat is de samen leving. Deze vraag is niet zoo moeilijk te beant woorden als de volgende: Wat moet de samen leving zijn. Hierop hebben verschillende menschen een zeer verschillende kijk. Welbeschouwd zijn er twee meeningen. De eerste is deze: De samenle ving van de menschen is pas dan gezond, als alle menschen leden zijn van één groot geheel, waarin is één geloof, één interpretatie van zedelijkheid, één verhouding van mensch tot mensch. Dit wil het Roomsch-Katholicisme. Inderdaad, 't is mooi, 't is een grootsche gedachte, l'e school, welke voor dat leven zou opleiden, zou moeten op leiden tot gehoorzaamheid, tot het zich onderwer pen aan de hoogste wet. Binnen dit denkbeeld moet men de waarheid gelooven, omdat zij ons als waarheid wordt gebracht, niet omdat men er van overtuigd is. Volgens spr. is het niet mogelijk, dat alle menschen tot dezelfde overtuiging zullen komen op grond van eigen denken en eigen zien. Wie een dergelijke wereld als ideaal neemt, ziet de opvoeding van den mensch als een opvoeding tot gehoorzaamheid, niet tot zelfstandigheid. Hiertegenover staat een opvoeding op grond van eigen overtuiging, niet op gezag. Wij hebben geleerd ons in te denken In 'o wereld, waarin niet alle menschen gelijk denken. De geschiedenis be wijst, dat dit voor Nederland niet slecht is ge weest: Er is geen Ijind, waar zooveel godsdiensti ge richtingen zich ontwikkeld hebben. En dat on danks de openbare school, die volgens de tegen standers geen vrijheid van denken laat. Wie zijn kinderen op wil voeden, heeft ze klaar te maken voor de heele wereld. Wat is er nu on gelukkiger, dan dat men later die wereld be treedt, met de gedachte, dat allen, die anders den ken, slecht zijn. Daarvoor zorgen de scholen met een bepaald stempel. En wat blijkt bij dergelijk opgevoeden lat^r vaak? Dat zij de weelde van de vrijheid niet kunnen waardeeren. De gevolgen van een dergelijke opvoeding zijn nu reeds waarneembaar. Bij vacante betrekkingen wordt niet gevraagd: „Wat wilt gij? Hoe is uw karakter? Wat kent gij?" enz., maar: „Wat ge looft gij?" De opvoedkundige beteekenis van de openbare school is deze, dat zij nog niet weet van verschil van geloof. Spr. is geboren in IJsselmuiden. Jarenlang is de openbare school daar de school geweest. En toch is IJsselmuiden streng orthodox gebleven. De openbare school leidt de kinderen op, tot wat ze als menscji moeten zijn. Ze leert geen christelijke en maatschappelijke wijsheid, maar Christelijke en maatschappelijke deugden. De leer lingen van de openbare school kunnen en zullen altijd met vreugde terug zien op den tijd, „toen ze zich met al hun medeleerlingen één voelden, Ook spr. is er trotsch op, dat hij is groot gewor den met R.K. enz. enz. In de laatste jaren is ten opzichte van de taak van het onderwijs wel bijzonder veel overhoop gehaald. Men denkt, dat voor de opvoeding van kinderen de keuze van de school beslissend ir- Spreker meent van niet. Wil men een goede school, best. 't Is gelukkig, als men goede onder wijzers heeft. Vele ouders meenen nu echter, dat zij met het overdragen in de opvoeding van hun kinderen hebben voorzien. De taak van de school is echter niet om op te voeden. Van de 24 uur zijn de kinderen slechts een zeer klein deel op school. De hoofdzaak van hun gedragen ligt in wat ze thuis zien en hooren. De ouders zorgen voor de karaktervorming en de school werkt die in de hand. Als de school den mensch moest maken, kwam er van de geestelijke opvoeding weinig te- recht. De houding van de apenbare onderwijzers kan spr. niet altijd bewonderen. Ze vergeten te veel, welk een in 't oog loopend persoon ze zijn. 't Zou niet hinderen, als ouders alle dingen even juist in zagen. Men maakt nu de keuze voor de ouders moeilijk. Men moet den schijn vermijden, omdat daardoor het onderwijs verdacht wordt van din gen. waarvan het niet verdacht behoefde te wor den. Mijn ondervinding heeft geleerd, dat het on derwijs daarvan geen neerslag onderviudt. Mijn kinderen hebben gezeten bij een communistische onderwijzeres en als deze jarig was, kwamen alle kinderen met Oranjestrikken in het haar op school. Maar zoo ruim denken alle menschen niet. Maar nu het omgekeerde. Tal van onderwijzers, die gelooven op gezag, moeten vaak tegen hun overtuiging in spreken omdat ze anders hun po sitie in gevaar brengen. Zij loopen met den schijn rond. Dat geeft de opvoeding het cachet van veinzing en onwaarachtigheid. De zegeningen van het openbaar onderwijs zijn nu ook deze, dat de onderwijzers zich van buiten niet anders behoeven te toonen, dan zij van bin nen zijn. Moesten zij dit wel doen, dan zou spr. dit een vloek voor ons land noemen. Daarom als ouders een school moeten kiezen, zou hij hun wil len toeroepen: „Ziet toch goed toe, wat gij doet Hier eindigde spr. zijn buitengewoon interes- Tet "kunstzinnige gedeelte werd verzorgd door Mevr. Duvergé lalt) en den heer H. C. v. Hejst (orgel). Dit gedeelte was in kwaliteit zeker in in overeenstemming met de rede van rrot. fcera. Te heer Groenewout dankte tenslotte op de hem eigen wijze allen, die medegewerkt hadden dezen avond tot een onvergetelijke te maken. Mevr. Duvergé bood hij eeo plant aan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1926 | | pagina 1