Woensdag 31 Maart 1926.
2s blad
OFFICIEEL.
Spreekuur Wethouder v. Onderwijs.
Bij deze wordt ter algemeene kennis
gebracht, «dat 'de wethouder van Onder
wijs op Vrijdag 2 April a.s. geen spreek
uur zal houden.
Waarschuwing.
De Inspecteur van Politie te Schoten,
levens Commissaris van Rijkspolitie,
geeft den winkeliers ernstig in overwe-
aan H. J. Kloezeman, en diens
echtgenoote H. M. Philippo, wonende
rijksstraatweg 91, M. Groenveld, en
diens echtgenoote A. J. Giesbezs, wo
nende Van Sillemstraat 23, en J. A. Pe
terson, en diens echtgenoote A. J. S.
Jansen, wonende Rijksstraatweg 91, al
len te Schoten, geen goederen te leve
ren, alvorens betaling daarvan heeft
plaats gehad.
VAN DEN WACHTTOREN.
Spraakonderricht voor predikanten;
De predikanten zijn mannen des
woords en ze spreken vaak slecht. Dat
11 zeggen-, dat ze evenals schoolmees
ters vaak een slecht gebruik maken
van hun spraakorganen. De keelspeci-
latei ten spreken dan ook van de domi-
neeskeel. De duidelijkheid en kracht der
;Stem lijdt onder het slechte spreken; de
i eens heldere stem wordt schor en lee-
Üjk,
Het is voor velen niet voldoende als
kleine hummels van ouderen het spre
ken te loeren-. Zelfs een zeer welspre
kend man met een stem als een klok,
Dr. Kuyper heeft indertijd spraakles ge
nomen op la'fceren leeftijd. En aan de
fee Universiteit is voor de aanstaan-
f de bedienaren des Woords ook het
eerst methodisch spreekonderrieht ge
geven. Vooral de r en de g worden dik
wijls slecht uitgesproken, zoodat de
stem al spoedig aan helderen klank
nog terecht of ten onrechte de gedach
te, dat de luchtweg de minst veilige is.
Het lijkt er nog niet op, dat het ver
keer op grooten afstand van dc aarde
naar de lucht verplaatst zal worden.
Men heeft in de lucht nog geen ver
keersagenten noodig. De hooge weg is
nog steeds een stille, eenzame weg. En
ook een dure weg. Luchtreizen zijn nog
altijd duurder dan land- of zeereizen
Er is weinig kans, dal hierin verande
ring komt, want de luchtvaartmaat
schappijen maken over het algemeen
slechte 'zaken. De Imperial Air Service
ontving het. vorige jaar een subsidie
van ruim 1V2 millioen en haid nog een
tekort van 1860000 gulden. Onze Kon.
Luchtvaartmij. heeft voor 2734 eer:
subsidie van 4 millioen aangevraagd.
Waai- zoovele millioenen de lucht in
gaan en niet terugkeeren, zullen de
verkeersvliegtuigen op den duur lan
den, om niet weer op te stijgen.
Be school en de veiligheid.
Onze kinderen moeten verkeersbe-
schaving leeren. Ze moeten zich mak
kelijk en goed leeren bewegen op straat,
gehoorzamen aan de algemeene ver
keersregels moet hun tot een tweede
natuur worden. Het is niet voldoende,
dat ze die kennen, maar ze moeten die
onbewust opvolgen. Ze moeten niet
bang zijn in de drukte maar ook niet
onvoorzichtig. Kinderen zijn. druk en
zien geen gevaar. Zij moeten leeren, dat
zij niet wild kunnen zijn, niet dol kun
nen spelen, waar waakzaamheid voor
de veiligheid geboden is.
Volgens den wethouder van onderwijs
te Amsterdam heeft de school op het
gebied der veiligheid een mooie taak.
Op het komende Nationale Veilig
heidscongres zal over onderwijs en het
veiligheidsvraagstuk gesproken wor
den.
Dus weer een nieuw leervak: Veilig
heid? Weinigen zullen dat eischen. We
hebben al vakken genoeg en bijvakken
te veel. Bovendien geeft theorie hier
niet veel. Maar kan de school de kin
deren praktisch leeren de veiligheid
voor zich en anderen te dienen? Men
heeft in enkele scholen verkeersagen
ten een paar maal de kinderen als in
structeurs les laten geven. Dat is wel
aardig en ook wel iets, maar toch vrij
onvoldoende. Verkeersagenten zijn
eei
goed ontwikkeld. Ze zijn yreedzaam,
goedmoedig en schuchter.
Dat is een getuigschrift, zooals we er
geen aan eenig beschaafd volk zouden
kunnen uitreiken. Men zou tot de blan
ken villen zeggen: Gaat naar deze In
dianen en wordt goed. Wij kunnen
meer van hen dan zij van ons leeren.
Maar waarschijnlijk -heeft deze pater
wel wat geïdealiseerd uit liefde voor
dit volk. Er is een wijsbegeerte, die
heel de buitenwereld voor een weer
spiegeling houdt van het innerlijk le
ven van den nnensch. Wij zien elkaar,
zooals we zelf zijn. Booswichten zijn
overtuigd, dat niemand te vertrouwen
is en menschen met een goed hart vin
den overal vriendelijke, hulpvaardige
menschen. Zoo kunnen wij uit ons oor
deel over onze naasten onszelf hot best
leeren kennen. De menschen zijn dus
niet, zooals wij hen zien. Maar we zien
de menschen, zooals wij zelf zijn. Er
zeker veel waarheid in dit pittige woord
en daarom pleit het vriendelijke oor
deel van den pater meer voor zijn eigen
hart dan voor den aard der onoogelij
ke Alakaloef-Indianen.
Fransche keizerlijk hof en de natuurlij
ke, grove uitvallen v. dc, tot hertogin
van Danzig gebombardeerde, Madame
Sans Gêne, die toch hare plaats volko
men waardig was, is een botsing die
steeds de fantasie prikkelt. En als die
botsing in het bioscope-gebeure11 verzin
net ij kt wordt, dan krijgt het zeer beken
de, romantische verbaal, leven voor
den bezoeker.
Verschillende mooie opnamen maken
daarbij de waarde van deze reuzen-film
nog grooter.
De zaal was dan ook zeer goed gevuld
Door 'de politie te 's G ravenhage is
aldaar aangehouden zekert? v. d. M., die
verdacht wordt alhier een rijwiel te
hebben gestolen. Hij is naar IJmuiden
overgebracht.
PLAATSELIJK NIEUWS.
verliest. De inhoud van het 'gesproke-J »een onderwijzers. Zij zullen zich v
ne is de hoofdzaak, maar door er-n meer thuis voelen als middelpunt van
slechte, uitspraak gaat er veel van ver
loren. Waarom wordt er van kansels
en tribunes niet even goed gesproken
als van de planken? Tooneelisten ver
slaan de kunst, om bun stem te gebrul
ken en te sparen. Bijna altijd is
I hun stem in groote zalen duidelijk te
verstaan. Zelfs oude tooneelspelers heb
ben meestal geen oude, versleten en
verbruikte stem,
Niet ieder heeft het spraakonderricht
even 'dringend noodig. Maar menige'
spreker zou Het zichzelf en zijn pu
bliek heel wat makkelijker kunnen ma
ken door zijn stem volgens de regelen
■der kunsbte gebruiken. Ook -die kunst
moet geleerd worden. Deze „spraak
kunst" heeft zich in de laatste jaren
zeer ontwikkeld. Vergissen we ons niet
dan is Mej. A. Kuipers de eerste ge
weest, die dit onderwijs in ons land gaf.
Dr. Kuyper is nog op lateren leeftijd
kaar leerling geweest.
Thans zijn er in alle steden bevoeg
den, die bij zang- ook spreekonderwijs
geven. Den Haag heeft zelfs in L. do
Lier een gemeentelijken spraakleeraar.
Deze zeide onlangs voor een gezelschap
van studenten, aanstaande predikan
ten:
Het contact tusschen kudde 'Ui' her-
Ier kan eerst dan ontstaan, als de
technische spraak niets te wenschen
overlaat. Daarom moet de candidaat
even goed over zijn spraakorgaan kun
nen beschikken als de musicus over zijn
vingers. De ontwikkeling hiervan mag
niet worden overgelaten aan de occa-
sioneele (toevallige, onopzettelijke) op
voeding, want dan wordt er kwalita
tief en kwantitatief slecht en slordig
gesproken.
een spinneweb van drukke verkeers
wegen dan in het midden- van school
kinderen. Bovendien wordt zoon en
kele oefening ook weer spoedig verge
ten. In vele scholen hangen goede pla
ten, die de kinderen leeren, hoe ze zich
al en niet op drukke wegen moeten ge
dragen. Die platen moeten eens be
sproken worden en zijn zeker goede
leermiddelen. Ook worden schoolwan-
delingen 'aanbevolen, waarbij de onder
wijzer op de gevaren wijst en de kin
deren de wetten van het verkeer leert
opvolgen. De kinderen kunnen er daar
na eens een opstel over maken. Ook zou
men de lessen '.en wenken ter beveili
ging well op een eenvoudig wijsje als
poëzie kunnen laten zingen. Bij een on
geluk in de eigen omgeving, dat indruk
op de kinderen heeft gemaakt, kan de
onderwijzer een ernstig woord van
waarschuwing spreken. En vooral hij
de gymnastiekles is er een uitstekende I
gelegenheid door in het lokaal krijt
strepen te trekken, hier en daar een
voorwerp te 'zetten, de kinderen te lee
ren", -hoe zij de straat gebruiken moe
ten. Zoo kan op verschillende wijze dc
school meewerken aan den -dringenden
eisch: Veiligheid voor alles en voor al
len!
ii;
Dat er onder de Gereformeerde pre
dikanten zoovele welsprekende man-
Den zijn, wordt wel toegeschreven aan
de bijzondere zorg aan -de Vrije Univer
siteit voor het technisch juist en zuiver
spreken. Het spreekonderwijs in de
wieg moet dus later aangevuld en veel
al verbeterd worden.
Luchtverkeer met verlies.
Het luchtverkeer neemt niet zoo'n
hooge vlucht, als aanvankelijk ver
wacht werd. Reizigers, die geen uur te
t'&rliezen hebben, maken soms gebruik
fan de vliegtuigen en enkele niet al te
zware „ijlgoederen" worden ermee ver
voerd. Maar het blijft eigenlijk sukke
len. Ook de luchtpost beteekent nog
riet veel. Men heeft telegraaf en tele
foon en voor minder dringende berich
ten de gewone posterij. Daarbij komt
Be Alakaloiei-Iiidianen.
De-ze Indianen zijn een dwergvolk,
klein met lange armen en been-en. Het.
haar is dik en verward en nauwelijks
onderhouden. Het voorhoofd wijkt ach
teruit. De oogspleten staan scheef. De
mond is breed met dikke, gezwollen-
lippen. Zij wasschen zich nooit. Om
het vieze lichaam dragen ze zeeleeu
wen huiden. Ze wonen in een bijenkorf
hut: eenige boompjes met huiden om
spannen.
Men rekent hen tot de walgelijkste
vertegenwoordigers der menschheid;
ze heeten gevaarlijke boeven, mpnsch-
eters, ruwer dan wilde dieren.
"Maar de Katholieke zendeling Pater
Martin 'Gusinde heeft hen beter leeren
kennen en prijst dit Indianenvolk zeer.
In hen, zoo schrijft hij, klopt een hart,
vatbaar voor edele gevoelens en vol
behoefte aan liefde. De kinderen han
gen aan hun ouders, het gedrag der
echtgeno'Oten is het beste, dat denk
baar is, de -oude lieden zijn zeker van
de voortdurende -hulp van hun stam-
genootcn. Elk is dadelijk bij de hand,
wanneer het geldt een ander uit verle
genheid te helpen. In den ouden tijd
kwamen diefstal, roof en moord zelden!
bij hen voor. Hun schaamtegevoel is,
IJMUIDEN.
Nut van het Algemeen.
De laatste Nutsavond van het depar
tement IJmuiden is in zijn bijzond eren
aard' zeker niet de minste geweest, al
zullen daarover ongetwijfeld de meen in
gen uiteenloopen. Niemand minder dan
Dr. Willem Royaards, de groote drama
turg en voordrachtkunstenaar had aan
den roepstem van het bestuur gehoor
gegeven, om voor leden en genoodigden
op te treden.
't. Is ongeveer een hal ven monschen-
leeftijd geleden, dat wij met Willem
Royaards als voordrachtkunstenaar
kennis maakten en in extase waren
over zijn geweldig zeggen en onvolpre
zen uitbceldingskunst. Op zijn repertoi
re stonden, toen de meesterwerken van
Mul'tatuli „De Kruissprook" en „Saidja
én Adinda'1. Nog staan deze werken op
het program van Royaards, doch tot ons
is hij gekomen met een gedicht van wij
len Caret Adama van Scheltema, de he
laas kortelings overleden dichter, dien
men wellicht meer na, dan voor zijn
verscheiden gaat eeren en vvaardeeren.
Tiet imposante oeuvre in zeven zan
gen „De Tors" eiseht echter zooveel èn
van den declamator on van den toe
hoorder, dat misschien alleen een Roy
aards en enkele andere groote kunste
naars het kunnen bestaan, dit gedicht
voor de groote menigte te durven bren
gen, welke schepping zonder vooraf
gaande lezing of toelichting vermoede
lijk ver boven het be git p van velen zul
len gaan; in wien de dichterader niet
bruist of stroomt en slechts intens ge
noten kan worden door hen, die de rij
ke gave, de kracht en de verheven
kunst van de poëzie kunnen bevatten.
„De Tors" he teek ent een romp, een
overblijfsel van een standbeeld, waar-
va,n alleen een bezield borstbeeld, zon
der hoofd of armen is overgebleven en
waartoe nochtans de kunstenaarsziel
van een Scheltema. is uitgegaan en in
gekeerd. De zeven zangen, waaruit dit
wonderschoone gedicht is opgebouwd
heeten: 1. Voorwoord, 2. De niensch; 3.
De vrouw; 4. Het paar; 5. Hemelvaart;
6. Weerkeer en 7. Ontwaking.
Alleen een machig talent als van een
Royaards kan ons dit gedicht doen ge
nieten al schromen we niet te verkla
ren, dat het nochtans dikwijls boven
onze bevatting is gegaan. Zeer zeker zal
het velen, die van diepgaande poëzie
houden, aansporen het gedicht, na zoo
machtige voordracht, nog eens aan
dachtig na te lezen, nu het ons zooveel
duidelijker is geworden door de vertol
king van een zoo verwanten dichters-
ziél.
Na de pauze schonk Royaards ons een
aantal verzen van Huygens, Vondel,
Hooft, Breclero en Albrecht Rodenbach.
Vooral in de verzen van laatstgenoem
den Vlaamschen dichter, „de Walku-
renrid" eri „Klokke Roeland" kwam
nog eans duidelijk uit over welke mach
tige, indrukwekkende, bezielende en
meesleepende kunst van zeggen de
heer Royaards nog steeds beschikt en
zeker zal men nog lang onder den in
druk van zijn groot talent blijven.
Maar niet minder is ons geblek'en, wat
groot dichter onze gemeenschap heeft
verloren in Garel Adama van Schelle
ma, dien Royaards dezen avond nader
tot ons heeft gebracht.
We woonden deze week, in Thalia
een voorstelling bij van „Madame Sans
Gêne" op bet filmbeeld uitgewerkt het
bekende verhaal van de echtgenoote
van éen van Napoleons maarschalken.
De botsing tusschen de gemaakte, ver
fijnde hofbeschaving aan bet jonge,
Deze week daar passeeronde, trok
het, onze aandacht, dat men bezig was
aan een verbouwing, bij het schaftlo
kaal Leeuw, op den kop der haven. Bij
navraag bleek ons daarvan het belang
rijkste te zijn bet bijbouwen van een,
met glas afgesloten waranda aan de
zeezijde en het uitbreiden der fietsen
stalling. Dat laatste verheugt ons, om
dat de heer de Leeuw thans reeds ge
leerd heeft dat er een steeds toenemend
aantal menschen, aan het einde der ha
ven, een stal voor hun fiets zoeken.
Scherper wordt dat belicht, door die
waranda. Het zijn natuurlijk niet in
de eerste plaats de behoeften der haven
arbeiders, waarvoor die dient.
Neen, het onvergelijkelijk mooie ha
vengezicht aldaar, maakt het begrijpe
lijk dat vele inwoners, met of zonder
logé's of toeristen daar graag een tijdje
zitten en, nu deze inrichting daar een
maal is, zooals ze is, verblijden wij ons
er over dat de exploitant ondernemend
genoeg is, om zich daarvoor te installee
ren en aldus IJmuiden een prachtige
zitgelegenheid rijker wordt.
De losregeling aan de visschershaven.
De regeling voor het aannemen van
havenarbeiders, die hier in September,
bij wijze van proef, voor een half jaar
werd ingevoerd door gemeenschappe
lijk overleg tusschen de organisaties
van reeders en arbeiders, gaf aan een
aantal arbeiders nog al eens gelegen
heid tot critiek. Daar waren er, die het
aan de regeling weten, anderen gaven
den aannemer de schuld, die zelfs wel
eens «bedreigd werd. Daarbij waren er
nog, die tegen elke regeling waren en
verder die de zaak nu in orde vonden.
Tegen 1 Maart, 't einde van den proef
tijd, bleek echter ook in deze zaak „cri
tiek is gemakkelijk, maar opbouwen
moeilijk'1, en de leden der arbeiders
organisaties bleken in groote meerder
heid bereid opnieuw een gelijksoortige
regeling te aanvaarden en verzochten
bestendiging der proef t. de nieuwe re
geling in werking kon treden. De be
sturen traden 'daarvoor met de reeders
in overleg, waarlbij slechts één princi-
pieele veranderng werd voorgesteld,
om het groot aantal gelijk-berechtigde
arbeidskrachten iets meer in overeen
stemming met de behoeften daaraan te
brengen: het vormen van een reserve-
groep, waarin zij werden opgenomen,
die weliswaar op drukke dagen altijd
trawlers losten, maar die in anderen
arbeid een hoofdbestaan vinden. Ter
wijl die onderhandelingen voortduur
den, werd de actie der tegenstanders
waarschijnlijk nog heftiger, zoo dat
men hoorde spreken over doorjagen
door de besturen en despotisme van
den aannemer. Daar deze beschuldigin
gen den bestuurders ook wel ter oore
kwamen, besloten die, toen zij met de
reeders tot overeenstemming waren
gekomen, daar rekening mee te hou
den. Zij legden het contract aan hunne
ledenvergadering voor, elk in eigen
kring.
Donderdagavond vergaderde de Cen
trale Bond. Hoewel daar een tijdlang
oppositie werd gevoerd door tegen
standers der overeenkomst, bleek deze
bij geheime en schriftelijke stemming
slechts 19 medestanders te hebben, zoo
dat de groote meerderhed zich er vóór
verklaarde.
Vrijdagavond kwam de Christelijke
Bond bijeen. Ook daar werd de zaak
aan alle kanten grondig besproken en
verklaarde zich, bij schriftelijke stem
ming, eveneens 'de overgroote meer
derheid er voor.
Wat de persoon van den aannemer
betreft: bet contract eiseht, datt aan de
reeders een voordracht van minstens
3 candidaten moet worden aangeboden
waaruit dezen dan de keuze doen.
De Centrale Bond stelde opnieuw
•den tegenwoordigen functionaris can
didaat, die lid is van den Bond. De Chr.
Bond wees een van hare leden aan.
Daarbij zal nog wel een naam geplaatst
worden, waarna waarschijnlijk een
stemming onder alle betrokken arbei
ders zal plaats vinden over 'de volgorde
waarin zij op dc lijst zullen voorkomen.
W egeröverfeeiszing.
Er wordt den laatsten tijd gelukkig
flink wat gedaan aan verbetering vnn
onze wegen, Dc Ijmuiderstraatweg
vanaf de Kortenaerstraat tot, de Frans
N a e r eb ou t s tra at is thans opnieuw be
straat en daardoor verbazend opge
knapt. Ook op den Hoogeberg is weer
een deel verbeterd. Nu rest nog het. ge
deelte van de Frans Nacreboutstraat
tot den Kanaal weg. En verwacht mag
worden, dat er nu ook wat gedaan zal
worden aan de trottoirs.
Op den hoek van den Velserduiner-
buurtweg even voorbij de Eikeu.ura.J
te Velseroord is ook een groote v (-mete
ring tol. stand gekomen. Daar zijn
eenige boomen gerooid en is de ronde
hoek bij den weg getrokken, zoodat de
weg op dien hoek nu flink breed is.
De hoek Velserduin-erbuurtweg-Zee-
weg is thans aan de beurt. Ook daar
wordt grond bij deu weg getrokken,
terwijl deze hoek zal worden 'bestraat.
Als wij deze verbeteringen zien, vra
gen wij ons af, waarom de onmogelijke
toestand in de Iepenstraat nog langer
moet voortduren. In deze nieuwe straat
nabij bovengenoemden hoek is slechts
de oostelijke helft van de straat behard
met stecnen, de andere helft is nog
zand. Het is niet alleen bespottelijk,
maar het is ook grievend voor de hewo-
ners van den Westkant, die toch ook
•straatbelasting moeten betalen.
Ook in andere de eten der gemeente
worden de wegen onder handen geno
men. Een uitnemend ding is, dar op ver
keerswegen de gevaarlijke en scherpe
hoeken worden weggenomen en ver
breed. Zoo o.a. op den Bredero-deweg
nabij den spoorovergang, waar de auto
bussen langs komen.
En toch, a.l wordt er zoo lieel wat ge
daan aan ons wegennet, het is nog lang
niet voldoende.
Er zijn straten, waarvan do beliarding
zóó slecht is, dat ze schreeuwen om
verbetering. Zoo b.v. de Juli ana kade te
IJmuiden, een der drukste verkeers
wegen. Vooral bij bet begin, bij den
spooroverweg, is de toestand onhoud
baar. Deze weg kan o.i. onmogelijk tot
een volgend jaar wachten. Er zijn meer
slechte bestratingen in onze gemeente,
men bemerkt dat het best, als men da
gelijks per fiets door onze jdaats rijdt.
Maar de Julianakade is wel het aller
ergst.
Het zou o.i. een straat zijn, om eens
een ernstige proef te nemen met asfalt
of een soortgelijke vvegbedekking.
Want wij meenen dat de klinkerbestra-
ting het daartegen toch moet. afleggen.
Terwijl wij hopen toch verschoond te
blijven van meerdere wegbedekking
met keien. De Stationsweg te Vclsen
moet daarvan een afschrikwekkend
voorbeeld blijven.
Onze motorsproeiwagen hel"ben
we deze week ai op onze wegen gezien
en waar onze wegen bij droog weer en
zonneschijn zoo spoedig stoffig zijn, is
■het een genot langs de verfrischte stra
ten te rijden of te wandelen. Wij liopen
dan ook, dat de sproeiwagen niet maar
eens zoo nu en dan zal gebruikt worden,
maar dat we hem bij droog weer dage
lijks zullen zien, om onze wegen te be
vochtigen en alzoo onze gezondheid te
bevorderen.
Op alle vier scholen der Ned. Her
vormde gemeente alhier was bet giste
ren openbare les. Zeer vele ouders en
belangstellenden hebben deze bijge
woond.
Wij namen een kijkje in de Insinger-
bewaarschool en genoten daar niet de
vele ouders van het werk der kleinen
en van hun lieve spelletjes. Vooral
„Grootmoeders verjaardag" was aller
leukst. Grootmoeder werd gehuldigd
en in de bloemetjes gezet en toegezon
gen, waarop grootmoeder bedankte en
de kinderen onthaalde. Zoo is deze
openbare les voor de kleuters een pret
tige dag.
Bij de Staatscourant zijn gevoegd
de statuten van de N.V. Transport- en
Garagebedrijf v.h. Gebroeders Dar-
phorn alhier.
In de Maandagavond gehouden
vergadering van de Protestantscbe Be-
gTafenisvereeniging alhier werden in
de vacaturen,ontstaan door het over
lijden van de heeren S. Tijssen en F.
Beenhakker, tot bestuurslid gekozen
de heeren E. de 'Groot en TI. Medik Kok.
Nij verheid sonderwijs.
In het verslag in ons blad van Zaterdag is ver
zuimd te vermelden:
Aid. Timmerlieden. Bevorderd van de tweede
naar de derde klasse F. Hanekroot.
