ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN Doorzittend No- 58 Woensdag 26 Mei 19J6 IJMUIDER COURANT bekendmaking drankwet. Burgemeester en wethouders der gemeente Vel- sen brengen ter openbare kennis, dat op 19 Mei 1926 bij hen is ingekomen een verzoekschrift van Albertje Schreuder, echtgenoote van R. J. E. Rij- kens van beroep verlofhoudster, wonende te Velseroord, om verlof voor den verkoop van al coholhoudenden drank anderen dan sterken drank in de navolgende localiteiten: oeneden vcor_ en achterzaal van het perceel, plaatselijk gemerkt D 113 en gelegen aan den IJmuidersitaatweg aldaar. Binnen twee weken na de dagteekening dezer bekendmaking kan een ieder tegen het verke nen van dit verlof schriftelijk bezwaren bij bur gemeester en wethouders inbrengen. Velsen, den 21 Mei 1926. Burgemeester en wethouders voornoemd, de secretaris, de burgemeester, J. KOSTELIJK. J. P. HANDGRAAF, l.b. van den wachttoren. Invloed der maatschappelijke verhou dingen op gezinsleven en persoon. In „Mensch en Maatschappij'' heeft de arts P. A. Barentsen een studie ge plaatst over het gezinsleven in het Oos ten van Noord-Brabant. Hij heeft zijn ervaringen van het werken en leven der bevolking daar en van den samen hang tusschen beiden in een interes sant opstel weergegeven. De Marxist 20U in deze studie een bevestiging van het historisch-materialisme kunnen zien. Immers de beteekenis der pr-o- düctieverhoudingen blijken naar deze studie op het zijn, de 'zedelijkheid, de godsdienst enz. wel zeer groot te zijn. En zeker zal men moeten erkennen, dat het geestelijk leven sterk onder den in vloed staat van de maatschappelijke verhoudingen, wat nog niet zeggen wiil, dat ze er door bepaald wordt, zooals de stand van de weerhaan door de wind richting en kracht. Arts Barentsen heeft bij zijn bezoe ken meer gedaan dan een, twee, drie de pols voelen en de tong zien en dan weer naar een anderen patient vliegen. Hij heeft dikwijls achter de coulissen van het familieleven gekeken en heeft wel eens de dubbele gordijnen, waar achter wij ons innerlijk leven verbor gen houden, weggeschoven. Hij vertelt van hardwerkende menschen, die ech ter een kans hébben, om al werkende door het leven te komen, maar dan moe ten allen de vrouw en kinderen ook aanpakken. Hij verklaart, welken in vloed dit heeft op het huwelijk, de op voeding van het kind, het zedelijk le ven, het gevoel van saamhoorigheid met de dorps- en vakgenooten, maar hij kent ook de wisselwerking van de stoffelijke en de geestelijke dingen en toont aan, hoe zedelijkheid en gods dienst de menschen geschikt maken voor dit harde 'zwoegersbestaan. We noemden dit opstel een studie en dat is ze ook, als men maar niet denkt aan sociologische handboeken, bibliotheek en studeerkamer. Deze arts heeft in het leven gestudeerd en telkens denkt men bij een of andere opmerking: Dat is echt! Zoo uit het leven gegrepen! Om maar een paar voorbeelden te noemen. In deze streek ziet men de waarde van den mensch vooral als werkkracht. Het hart heeft ook wel een woordje mee te spreken, maar het hart zwijgt liever en zoo hoort men bij het over lijden van eon aankomenden jongen: Het is jammer, het zou al gauw een goed verdiener zijn geweest, of bij over lijden van een volwassen man in de kracht van het leven: Het is een scha delijk lijk. Over het kleine kind zegt Dr. Barent sen: Het eerste levensjaar gaat niet op rozen. Reeds hij de geboorte wordt op allerzonderlingste manier met den pas geborene omgesprongen en staat hij bloot aan ernstige fouten, die nog lan-" gon tijd kunnen nawerken en vele van zijn lotgenooten een vroegen dood be zorgen. Daar zijn moeder door vele werkzaamheden overstelpt wordt, kan zij zich niet zoo met hem bezig houden, als zij dit gaarne zou willen en wordt hij 'blootgesteld aan een menigte fou ten: onzindelijkheid, fopspeen, schom- melwieg, anys, wisselend voedsel enz. Aan het eind van het eerste levens jaar is hij een door en door verwend kind, dat zich in het tweede levensjaar niets gezeggen laat, zich bevuilt, ver wondt of brandwonden oploopt, die hem niet, zelden het Iheele leven teeke nen. Hij brengt zijn moeder tot wan hoop, tot hardhandigheden en ruwe woorden en wordt al spoedig naar bui ten gebracht, waar hij minder kwaad kan doen. Waarschijnlijk daardoor herstelt hij meestal spoedig van de ge volgen der fouten in het eerste levens jaar en is zijn gezondheid gedurende de geheele jeugd voorbeeldig. De opvoed, krijgt voortaan een passief karakter en de hoop wordt uitgesproken, dat later de geestelijke en de onderwijzer wel al les terecht brengen. Nog deze teekenende zin: Het be staansmiddel, dat zoovele jaren nage noeg onveranderd is gebleven, dwingt tot het zelfstandig gezinsbedrijf, waar aan elk lid van het gezin zooveel en zoo vroeg mogelijk medewerkt. Het gezin is een economische eenhefd; de levens- eisohen zijn laag als gevolg van de ge ringe bodemopbrengst. Zij blijven laag door het in toom houden der jeugd, die nimmer op een hooger levenspeil komt dan de ouders. Het bestaansmiddel is vele lange ja ren hetzelfde gebleven en als gevolg daarvan zijn enkeling, gezin en samen leving in dien tijd in zeer geringe mate en uiterst langzaam veranderd. Dr. Barentsen teekent deze bevolking in de period:; van 1903--'16, toen hij in deze streek de geneeskundige praktijk uitoefende. Hi.; geeft ons een aardig-;n kijk op deze bevolking en legt de oor zaken bloot, waarom ze is, als ze is, of juister de invloeden, die op haar aard voortdurend inwerken. Zijn studie be wijst, dat de eigenaard van de bevol king eener snoek zeer na - v sam- n- hangt met den arbeid, d* a -iuswijze en de opbrengst ervan. Kunnen we 't zonder wapenen stellen? Een predikant vertelde zijn school- catechisanlcn van Tubal-Kain, den eersten smid en dat. deze 'n zwaard ge maakt en aan zijn vader cadeau gege ven had, waarop deze in krachtige taal zijn wraakplannen tegen de vijandm uitte. Hij zei erbij, dat Tubal-Kain bete re dingen dan oen zwaard had kunnen maken en dat van het zwaard niets dan ellende op aarde is gekomen. Wal had Tubal-Kain moeten maken? Geest driftig ging een vinger omhoog en een stem kraaide: Een fiets! Maar een cri- tische geest stak na rijp beraad voor zichtig zijn vinger op, om de opmerking te maken: Als de eerste menschen geen zwaard hadden gejiad, waren ze alle maal door de leeuwen opgegeten. Zou den wij het nu zonder zwaard en zon der wapen kunnen stellen? De Engelschman Fielding schrijft in zijn mooi boek: „De ziel van een volk", dat de Birmanen, een der zachtmoedig ste volken der aarde, ongewapend door een bosch reizen, ook al zijn er ver scheurende dieren in en dat hun gemi kwaad overkomt, om dat wilde dieren nooit menschen aanvallen, als ze niet aangevallen worden en in den mensch zelf dus geen gevaarlijk dier zien. Fiel ding dweept met de Birmanen en stelt de zaak waarschijnlijk wat al te mooi voor. Ik heb ten minste nooit kunnen gelooven in de vriendelijkheid van leeuwen en tijgers, die den mensch ge.*n kwaad zouden doen, als de mensch ze ook maar ongemoeid laat. Maar nu lees ik de ervaringen van den Engel- schen zendeling Rev. W. J. W. Room, die Afrika zoo goed kent als wij Neder land en vijfmaal dwars door dit wereld deel van kannibalen en wilde dieren gereisd is zonder eenig wapen en nooit er ook behoefte aan gehad heeft. Hij heeft er een stam van reuzen ontmoet en van dwergen en de grooten waren goediger nog dan de kleinen. Het was zijn regel, om een wilde en een ver scheurend dier met een glimlach voor bij te gaan. „Meer dan eens hen ik een leeuw of luipaard op veertig pas voorbijgegaan; ze keken naar me, maar deden geen kwaad. Vaak had ik menscheneters als gasten en ik heb nooit geen last van hen, als ze overtuigd waren van mijn goede bedoelingen." Toch is eens een drager van Room gedood en opgegeten. Een onschuldige moet wel eens voor het wangedrag van anderen boeten, zegt Room. Een leeuw vergeet niet licht, dat eon mensch hem wm bij Wielrijders, Ieen door de zon Verschroeide Huid, Schrijnen en Smetten.verzacht en I öeneestmen met pm^Q^ W Bij Apoth.en Droöist aangevallen heeft. Het dier heeft ech ter geen sterk geheugen. Hij verwart al licht een onbekende met zijn oorspron- kelijken vijand en valt den eerste dan aan. Er kunnen dus onpleizierige vergis singen gemaakt worden door kanniba len en wilde dieren en tegenover de fouten van hun geheugen is dan toch een wapen nog zoo kwaad niet. Wie zijn leven liefheeft, zal het niet overal en altijd zonder wapen kunnen stellen. Bovendien is er nog de politie, die voor haar taak ook meer dan pijpestelcn of grassprietjes noodig heeft, in het aller uiterste geval althans. Hoeveel noodeloos kwaad er met het zwaard ook gedaan is, het geheel en al missen kunnen we nog niet. De rechte uitspraak. Een Friesohe sergeant vertelde aan zijn re cru ten, dat men voor een wacht woord in ons leger graag een woord kiest met sch erin, omdat de vijand die letter niet goed kan uitspreken. De En gelschman of Belg of Duitscher zal zich dadelijk verraden, als hij Schiedam moet zeggen. En de sergeant verried ook dadelijk zijn afkomst, want hij zei „Skiedam"! Maar wat is de rechte uit spraak? Het staat in vele gevallen niet vast. Moet men naar Amsterdam of naar dien Ilaag, om zuiver Neder landsch te hooren spreken? Kan men de beste uitspraak leeren van de schoolmeesters, de tooneelspelers of de predikanten? De bewering van een Ierschen schrij ver, dat in Engeland zelfs de konink lijke familie geen zuiver Engelsch spreekt, heeft heel wat beroering ge wekt. De kroonprins zegt haupe in plaats van hope (hoop). De koning eri koningin spreken met cokney-accent, het accent van de straat! Ze laten voor al de r te veel rollen. Naar aanleiding daarvan is een discussie ontstaan over de vraag, waar men de zuivere uit spraak kan hooren. In Amerika, zeggen sommigen. De afstammelingen van En- gelschen, die nog zuiver spraken, heb ben die uitspraak goed bewaard en Coo lidge spreekt de taal beter dan de ko ning. Anderen zeggen, dat de Amerika nen met hun tongval het Engelsch be dorven hebben. De vraag naar de zuive re uitspraak schijnt onoplosbaar. Ze heeft ook weinig waarde. Alleen voor de schoolkinderen is ze een uitkomst. Als ze moeilijkheden hebben met de uit spraak van het in dit opzicht lastige Engelsch en gestraft worden, kunnen zij zich verweren met de opmerking, dat zelfs in Engeland de goede uit spraak niet vaststaat. Een sterke ver dediging, maar die toch, vreezen we, de noodige uitwerking zal missen't Is te probeeren! VOOR DEN RAAD. B. en W. schrijven aan den Raad: Bij besluit van 2 Septemeber 1924, werd ons college gemachtigd, met de gemeente Haarlem een overeenkomst aan te gaan omtrent de toelating van leerlingen uit onze gemeente, aldaar, terwijl bij besluit van 13 October 1925, machtiging werd verleend deze overeenkomst uit te breiden tot het gemeentelijk Lyceum te Haarlem. De betrekkelijke overeenkomsten zijn naar aan leiding van deze besluiten tot stand gekomen op de in die besluiten aangegeven basis, dat de ge meente Haarlem de leerlingen uit Velsen toelaat zonder heffing van schoolgeld, terwijl onze ge meente voor ieder dier leerlingen jaarlijks een bijdrage van f 400.— aan de gemeente Haarlem is verschuldigd. Ter tegemoetkoming in deze door de gemeente te betalen bijdrage wordt een retributiegeld ge heven volgens het tarief, vastgesteld bij verorde ning van 2 September 1924/13 October 1925. Thans is van het bestuur van het Kennemer Lyceum te Bloemendaal een verzoek ingekomen om met die vereeniging een overeenkomst aan te gaan in denzelfden geest als in de met Haarlem getroffen regeling is neergelegd, aangezien dit Ly ceum door een tweetal leerlingen uit de gemeente Velsen wordt bezocht. Onzerzijds bestaat hiertegen geen bezwaar. Wij merken evenwel op, dat ten aanzien van bet ver- leenen van een bijdrage aan elders gevestigde- Lycea een regeling is getroffen bij raadsbesluit van 17 April 1923. Van een twevïal besturen van Lycea is echter indertijd bericht ontvangen, dat de daarbij gestelde voorwaarden niet konden wor den aanvaard, omdat hare naleving van de school besturen een afzonderlijke en omvangrijke admi nistratie zou vorderen. Wij achten het daarom gewenscht deze regeling in te trekken. Op grond van het bovenstaande stellen wij daarom voor: le. ons college te machtigen, mei het bestuur van het Kennemer Lyceum, te Bloemendaal, een overeenkomst aan te gaan op denzelfden grond slag als de contracten, die terzake, van het be zoeken van het Gymnasium en het Lyceum te Haarlem, met het bestuur dier gemeente zijn ge troffen, aangegeven: 2e. in te trekken de regeling, vastgesteld bij raadsbesluit van 17 April 1923, betreffende het verleenen van bijdragen in de kosten var elders gevestigde Lycea, tot welke leerlingen zijn toege laten wier ouders of voogden, of die, bij meerder jarigheid, zelve in de gemeente Velsen hoofdver blijf hebben in den zin van artikel 244a der Ge meentewet; 3e. te besluiten, die titels en den inhoud der verordeningen op de heffing en invordering van retributiegeld voor de toelating van leerlingen uit de gemeente Velsen op het Gymnasium, de Meisjesschool voor middelbaar onderwijs met 5- jarigen cursus en het gemeentelijk Lyceum te Haarlem, te wijzigen in dien zin, dat voor „het Gymnasium, de Meisjesschool voor middelbaar onderwijs met 5-jarigen cursus en het gemeentelijk Lyceum", al of niet met de toevoeging „te Haar lem", wordt gelezen „het Gymnasium en het Ly ceum der gemeente Haarlem en het Kennemer Ly ceum te Bloemendaal" en in de plaats van ..het gemeentebestuur van Haarlem", „dc betrokken besturen"; 4e. te bepalen dat de onder 3e bedoelde wij- zigingen in werking zullen treden op 1 Septem ber 1926. PLAATSELIJK NIEUWS. IJMUIDEN. Muziektent Willemsplein. 2de CONCERT te geven door de Harmonie Concordia, Dir. Sam. Vlessing, op Donderdag 27 Mei a.s. 's avonds 8 u. 1. Inter Nos, Marsch Sam Vlessing. 2. Ouverture Calif von Bagdad, Boieldieu. 3. Fantaisie Romantique, L. Montagne. 4. Espana, Valse, E. Waldteufel. 5. Héros de la Mer, Sam. Vlessing. 6. a. Menuet, W. A. Mozart, b, Fruhlings Erwachen, E. Bach. 7. Winterstürme, Fupilc. 8. Potpourri Anno 1926. (Onvoltooid), Begrafenis B. de Brueys Tack. Onder zeer groote belangstelling heeft Zaterdagmiddag op de algemeene begraafplaats van het oude stadje Doesburg de teraardebestelling plaats gehad van het stoffelijk overschot van den heer B. de Brueys Tack, van 1896 1923 havenmeester alhier en oud-luite nant ter zee 2e klasse. Onder de groote schare belangstellenden «waren vele oud-I Jmuidenaren, vele oud-collega's van de zeemacht en waterstaatsautori teiten. Gesproken werd door Jhr. Witsen Elias, vroeger commandant van het Pantserfort alhier, clie zeide dat de heer de Brueys Tack zich door zijn buitengewone goedhartigheid on on- krenkbare eerlijkheid vele vrienden had' waten te maken, omdat iedereen van hem 'houden moest. Spr. zeide dat zijn vrienden hem in dankbare herin nering zullen houden. Na deze uit een bewogen gemoed voortgekomen harte lijke woorden dankte de oudste zoon, de heer J. D. de Brueys Tack, voor de groote belangstelling. Vrijdag werden de leerlingen der hoogste klassen van de scholen AI, A II, en A III onderwezen dooreen neger uit Suriname. Hij vertelde in die les tal van bijzonderheden over zijn va derland, hetgeen begrijpelijk zeer de belangstelling opwekte, daar hij naar Pil. Dbl. .meldt, het deed in goed Hol- landsch 'en op onderhoudende wijze. De Drentsche kinderen- Donderdagmiddag arriveerden aan het station alhier 12 kinderen uit de gemeente Emmen, Sleen, enz. Vrijdagmiddag kwamen er nog drie, waarmede de eerste „zending" com pleet is. Uitgeput door ondervoeding, over vermoeid door de lange reis en de wan deling van het station, kwamen ze op de plaats van bestemming aan, waar ze onder bescherming werden gesteld van zuster Timmerman van het kolo niehuis te Egmond aan Zee. WITTE KRUIS. Iedere Woensdagmiddag van half drie tot dl uur stelt de Vereeniging het Witte Kruis, in j j Chr. Nat. School te Velseroord moeders gratis i li de gelegenheid raad te vragen omtrent de -.uc..!: 'I aan haar zuigelingen. Het advies wordt gegevj door den Consulent, Dr. lianneman. Voor kraamverzorging, welke ook door bove genoemde Vereeniging wordt uitgeoefend, wen men zich tot het bestuurslid der Vereenigii Mevrouw Dijkstra, Trompstraat 77 te Velserooi Tarief naar draagkracht f 5f 15. De ruime bedden waarin de kindcre i| na den vermoeiendon dag konden rul ten, waren voor hen een weelde. Velej 'l van de arme kleuters wisten met dpj ruimte geen weg. Ze waren het thuljl zoo geheel anders gewend, daar deej.lj den ze hun slaapplaats met twee (jij drie broertjes of zusjes. Die bedde verwonderden hun nog meer dan dn zee, die ze toch geen van allen ooit ga I zien hadden! Vrijdagavond hebben we, schrijft. 11 Dbl., met dr. Limborgh Meijer, den ge meentegeneeskundige een bezoek aal de barak gebracht. De 15 jongens lager reeds te bed, rustig van vermoeidheid en zwakte en wellicht ook van verwonj dering van al dat vreemde om hei heen. Het is er primitief ingericht; me jl veel moet men zich behelpen, maar d< kinderen zullen daarvan niets bemer' ken. Vol ijver is de zuster met haai helpster aan het werk gegaan om hei haar pleegkinderen zoo aangenaam mogelijk te maken. Aan dr. Limborgh Meijer onze hulde voor het vele werk dat hij in "t belang van deze arme kleinen, die zooveel heb ben moeten ontberen, heeft gedaan.. Door mej. J. A. te Driehuis, is bij de politie te Wijkeroog aangifte gei daan, dat van haar rijwiel, hetwelk zij cenige oogenblikken onbeheerd had la ten staan voor een woning aan de Wijl kerstraatweg, het belastingplaatje was ontvreemd. VELSEROORD. De Kerkeraad der Ned. I-Ierv. ge-' meente te Velsen, waartoe ook Velser-i oord behoort, heeft besloten om de splitsing van de gemeente in een Ned. Plerv. gemeente Velsen en een Ned. Plerv. gemeente Velseroord aan te vra-j gen bij het classicaal bestuur van! Haarlem. Wanneer dit verzoek dus wordt inge willigd, zal de Ned. Herv. gemeente al-! hier zelfstandig worden. Kinderze rid ingsf eest. Op initiatief van de zendingscommis sie der Ned. Herv. Gemeente te Velser oord had, Pinkstermaandag, een kin- derzendingsfeest plaats op Velserduin, daartoe welwillend afgestaAn door den heer Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hoge- landen. Tot dit zendingsfeest waren, meer in het hijzonder, de kinderen van verschillende Zondagsscholen in de omgeving uitgenoodigd. Ondanks het zeer ongunstige weer in den morgen, kwamen er groote groepen uit Velser oord, Velsen en Santpoort, die zich met muziek aan het hoofd, in optocht naar het terrein begaven. Alleen uit IJmuiden, waar zooveel sterke Zondagsscholen zijn, was er bij na geen deelneming Achtereenvolgens voerden de ver schillende aangekondigde sprekers het woord, 'behalve Dr. A. M. J. de Vrijer, wiens plaats werd ingenomen door Ds. Burger, uit Zandvoort, en de slotrede, die uitgesproken werd door den voor zitter der commissie, wegens lichte on gesteldheid van Ds. van Leeuwen. Voor den middag werden, behalve de laatste, al de redevoeringen uitgespro ken, terwijl de kinderen naden middag werden beziggehouden met diverse spe len, als touwtrekken, enz., om aardige prijzen. Op het veld deed het Chr. fanfare korps Juliana te Wijkeroog zich hoo ren, terwijl de opmarsch, in optocht, ook werd begeleid door het Chr. fanfa recorps Wilhelmina, uit IJmuiden. Tengevolge van 't slechte weer in d<in morgen waren er aanvankelijk slechts weinig belangstellenden, doch toen het weer met den middag opklaarde, ver schenen ook vele grooteren op het ter rein.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1926 | | pagina 1