ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
J"
Yerschfjnt Woensdags Zaterdags
Geschikt roer alle
Bouwdoeleinden -
Steenfabriek
H. Butzer, Hoogovens
IJmuiden.
Draadlooze
Jfo. 87
Zaterdag 4 September 1926
lie Jaargang
IJMUIDER COURANT
„ujementsprija: f 1.per 3 maanden, franco per post f 1.35. Abonnemen-
vorden aangenomen aan bet bureau en bij de Agenten.
^«rtentiêo 2 maal achtereenvolgend opgegeven op het gewone tarief,
nijgen kosteloos nog een derde keer opgenomen in het eerstvolgend
.^dagnummer.
Jrtrtentiên voor de Adreslijst 6 plaatsingen van dezelfde tekst (onveran.
f 4.—, 13 plaatsingen (dus 3 maanden achtereen) f 8.
«rfentiên uiterlijk in te zenden WOENSDAG tot 9 uur v.m. en
1JDAGS tot 4 uur n.m.
plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente VELSEN in dit blad
jtilaitend gerechtigd het Advertentie-bureau P, F. C. Roelse, IJmuiden.
Uitgave van de N.V. UITGEVERS-MIJ. „IJMUIDEN"'
Adres voor Radactie en Administratie
N.V. DRUKKERIJ SINJEWEL
WILLEMSPLEIN 11 TELEFOON 153 IJMUIDEN
Ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties van 1 tot en
met 5 regels f 1.iedere regel meer 20 ets. Compact gezette adverten
ties van 1 t. en m. 5 regels f 1,25, iedere regel meer 25 ets. Kleine
advertenties en familieberichten zoomede vereenigings-advertenties uit de
gemeente, uitsluitend bij vooruitbetaling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75
iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante betaling worden de gewone
prijzen berekend. Advertenties .adres bureau van dit blad" 10 ets. extra;
voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven wordt 10 ets. in
rekening gebracht. Bovenstaande regelprijzen worden met 5 cent
verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Velsen.
van den wachttoren.
Diiiischland en zijn koloniën.
itsühland had nog maar een halve
zijn koloniën bezeten en bewerkt,
het allen door den oorlog verloor,
aarek voelde weinig voor koloniaal
(en zeidë eens: Al het goede gebied
s door andere landen als kolo-
jn beslag genomen, waarom zullen
druk maken over den rommel,
ig is overgebleven,
luitscbers hebben er anders over
Jt. De groei van het Duitsche rijk
[snel toenemende bevolking maak-
hetbezit van koloniën steeds be-
J |i:jker. Duitscland kreeg zijn kolo-
jn Westelijk en Oostelijk Afrika en
;ze met zijn beroemde energie aan-
im kt. In de Kölnische Zeitung schreef
o Koeller onlangs: „Waar ik mij
met mijn troepen een weg moest
m, a door ondoordringbare wouden,
Ie zeekust te bereiken, daar waren
jet begin van den oorlog prachtige
wegen; overal zag men de co cos-
er- en koffieplantages, spoorlijnen
iidiep in bet land."
j| Duitscbers waren dan ook trotsch
bii kolonies en ze voelen bet verlies
a zwaar. De belangstelling ervoor
:,J] en zij niet verloren. Ieder jaar
ign ze een koloniale week. Er zijn
igingen van koloniale ambtena-
planters en officieren. Dr. Seitz,
ouverneur van Z.W. Afrika en Dr.
ie, oud-gouverneur van Oost-Afri
touden de koloniale beweging in
jchland gaande. Toch kan men
izeggen, dat er in Duitschland een
te begeerte en hoop is, de koloniën
ij te krijgen of te winnen. De Duit-
Is hebben zich leeren schikken in
niet geringe verlies aan grondge-,
loor den vrede.
fEngelgchen, die de Duitsche kolo-
gekregen hebben, maken het bun
üelijk. Engeland gedraagt zich ge-
@lijk verstandig grootmoedig legen
de verslagen tegenpartij. Dit is ge-
ïm den Zuid-Afrikaanscben oor-
Jiaar ook -na '18 beeft Engeland
malen de partij van Duitschland
enonien tegen een al te wraakgierig
angstig Frankrijk. De Engelscben
laten thans de Duitscbers ook weer toe
in bun vroegere kolonies. Ze mogen
daar weer handel drijven en plantages
houden.
Wel hopen zeker vele Duitschers, dat
hun als lid van den Volkenbond nog
eens mandaten toevertrouwd zulleil
worden. Voorloopig heeft de Volken
bond niets te vergeven. De mogelijk
heid, dat over een of ander gebied nog
eens een vreemde staat als' voogd ge
zocht moet worden, bestaat echter en
daarom vooral wenscht Duitschland in
den Volkenbond opgenomen te worden.
Duitschland heeft een bevolking van
60 millioen en wordt met overbevolking
bedreigd. Daaruit moet evenals bij Ja
pan zijn drang naai' expansie verklaard
worden. Waardeloos gebied is er eigen
lijk niet meer door de snelle middelen
van verkeer en het vernuft, om overal
welvaart te ontdekken of te scheppen.
In elk bezit van koloniën is eenig on
recht. Immers men neemt daarmee een
volk zijn vrijheid weg en Verrijkt zich
met de schatten van zijn land. Aan den
anderen kant brengt koloniaal bezit
vaak orde en bestuur, waar deze geheel
ontbraken en worden schatten te voor
schijn gebracht, die de inlanders niet
kenden of lieten liggen.
Voor beide partijen kan koloniaal be
zit van belang zijn, indien de bescha
ving aan de inlanders met groote voor
zichtigheid worden beschermd, men in
hen menschen en geen goedkoop© werk
krachten ziet' en de overheerschende
mogendheid geleidelijk aan de oor
spronkelijke bevolking deel aan het be
stuur geeft en ze tot ontwikkeling
brengt, opdat zij eenmaal zichzelf zal
kunnen besturen.
Dat de werkelijkheid nog ver van dit
ideaal van kolonisatie verwijderd is,
leert ons helaas de koloniale geschiede
nis van menigeen staat ook van ons
land.
PLAATSELIJK NIEUWS,
IJMUIDEN.
Het Hospitaal-Kerkschip De Hoop
is Donderdagmorgen van hier vertrok
ken, voor het maken van zijn derden
Dieren beschermen is
menschen beschaveni
Wordt dus lid van de afd. Velsen en
Omstr., der Ned. Vereen, tot bescher
ming van dieren! Min. contr. f 1.25 per
jaar- Secretariaat: Stationsweg K 86,
Velsen.
kruistocht onder de haringvisschers op
de Noordzee.
Als geneesheer is weder meegegaan
Dr. F. G. van Asperen te Haarlem, ter
wijl Ds. J. Th. Meyer, Ned. Herv. predi
kant te Hoenderloo, deze reis als gees
telijk verzorger medemaakt.
De etalagewedstrijd.
Wij hebben Woensdag wel den uit
slag van den publiekwed9trijd bekend
gemaakt, maar niet die van den etala
gewedstrijd zelf.
Deze is als volgt:
Eerste prijzen werden toegekend aan
de firma's: Jac. Tellier, Kanaalstraat,
met etalage I; M. G. van Praag, Prins
Hendrikstraat, met etalage II; Wed.
Boonstra, Mahustraat, met etalage II;
Jac. Gorter, Kennemerlaafi, met beide
etalages; R. Blok, Kennemerlaan, met
etalage I; Joh. de Waard Kanaalstraat,
met etalage I; H. W. Lijding, Rijksweg;
N.V. Spruyt, Kanaalstraat, met etaJage
II.
Tweede prijzen: D. Visser, Pres.
Steynstraat; C. Verwer, De la Reystr.;
met etalage I; Wed. Boonstra, Mahu
straat, met etalage I; N. Wildschut,
Kennemerlaan; Joh. de Waard; Ka
naalstraat, voor etalages II en IV; L.
W. Valter, KennemerlaanMej. Gouda,
Oranjestraat; Maison Brachthuizen,
Kanaalstraat; C. Ldbry, Prins Hendrik
straat.
Derde prijzen:*M. G. van Praag. Prins
Hendrikstraat, met etalage I; C. Ver
wer, De la Reystraat, met etalage II; C.
J. Oerlemans, HuygensstraatE. de Boer,
Kanaalstraat; Joh. F. v. d. Wel, Prins
Hendrikstraat; N.V. J. Spvuyt, Kanaal
straat, met. etalage I; M. Dekker, Wil
lemsplein; j. Mooi, Aim&siraatR. v.
Zanten, Snelliusstraat; P. Roozeiikraitt3,
Prins Hendrikstraat; P. v. d. Kolk, De
la Reystraat, voor etalage II; Joh. v. d.
Zijl, Kennemerlaan, voor etalage II; A.
Burggraaf, Kennemerlaan.
De jury bestond uit de heeron M.
Scheer, C. H. Vogelzang en J. E. Voet,
allen uit Haarlem.
Thalia.
Woensdag 8 en Donderdag 9 Septem
ber a;s. zal het in Amsterdam zoo po
pulaire en beminde Revue-Gezelschap
„Schakels" alhier optreden en de revue
„Pas op je Buren" opvoeren, onder lei
ding van den heer Maloïtz de alhier be
kende tenorzanger, die de film „De
Klokkenluider van de Notre-Damc"
met zang illustreerde. Verschillende
vooraanstaande bladen op kunstge
bied, hebben niets anders dan lof te
verkondigen over deze revue, die zon
der eenige schunnigheid het publiek in
extase weet te brengen.
Vanaf het oogenblik dat het doek
opengaat, tot dat het voor de laatste
maal gesloten wordt, is de lach niet van
de lucht, waarom deze revue ook lach-
revue werd genoemd in de ware zin des
woords, zonder dat het publiek ook
maar een oogenblik aanstoot behoeft
te nemen.
De komische scènes worden afgewis
seld door mooie zang. De schitterende
costuums, die allen uit Parijs afkom
stig zijn vertegenwoordigen een groote
waarde.
De Opr. Hrl. Crt. schreef o.a.:
„Eindelijk een revue die succes wist
te behalen, zonder banaal te zijn. Het
succes was wel verdiend, en wij hopen
het gezelschap spoedig weer te zien."
Wij kunnen dan ook niet nalaten een
ieder te adviseeren, deze revue te gaan
zien, temeer daar het de eerste maal
is, dat in IJmuiden een revue gegeven
vverdt. De heer Maloïtz die oud-solist
bij de Ned. en Nat. Opera was en als
dusdanig ook bij de Operette-gezel
schappen Max Gabriel Pauwels en
Kreeft verbonden was, weet de smaak
van het publiek, en wij kunnQn daar
door overtuigd zijn, dat IJmuiden 2 bij
zondere avonden mede zal maken.
Thalia zal dus 8 en 9 Sept. wel op een
druk bezoek mogen rekenen.
PRIMA
Hoogoveflsteen
Direct leverbaar in groote en
kleine partijen
Forsche, lichte en spijkerbare Steen
OOEDE VASTHEID
CONCURREERENDE PRIJZEN
Vertegenwoordiger voor Kennemerland
J* v- Tiggelen, Trompstraat, Velseroord
Nutsspaarbank IJmuiden.
Op 1 Augustus 1926 bedroeg het te goed der in
leggers f 252.258,77
Gedurende de mnd. Aug. werd ingelegd
te IJmuiden f 7.754.62
te Velseroord f 6.557.34
14.311.96
Gedurende de maand Augustus werd
terugbetaald:
te IJmuiden 3.820.66
te Velseroord f 1,875.96
f 266.570.73
4.696.62
Het te goed der inleggers bedraagt
dus op 1 September 1926 261.874.11
Uitgegeven werden 13 spaarbankboekjes.
Ingetrokken 4 spaarbankboekjes.
Het laatst uitgegeven boekje droeg het Nr. 793.
door D. Radeloos.
idraadlooze wonderen zijn nu een
t vijf-en-twintig jaar geleden be-
eIDf I-u met telegrafie zonder draad.
slegrafeeren met draden is onge-
J vijftig jaar ouder; op 1 Dec. 1852
het telegraafverkeer op Rijkslij-
geopend, zoodat er nu nog maar
ij menschen leven, die den goeden
11J telegraaf-loozen tijd hebben ge-
het telegraafkantoor te Amster-
werd op dien eersten December
door een personeel van vijf man
aantal van 18 telegrammen verzon-
en 19 ontvangen; de overbrenging
telegram vorderde toen een ar-
stijdvan meer dan een uur. Tegen-
telegrafeert iedereen wel eens
ft tijd, tenminste de meeste nien-
verbeelden zich, wel eens getele-
ewl te hebben en vinden de kunst
J telegrafeer en een vrij eenvoudige
Dji waar niets wonderlijks bij te pas
100 1 Men loopt naar een postkantoor,
3Y0 f een telegram formulier en tele-
jai sert daarop met potlood of vulpen
g orte kernachtige woorden, wat men
'zijn. opoe op Schiermonnikoog of
in Lutjewinkel wil telegra-
daarna gaat men naar een lo-
waar de woorden worden geteld,
hur.
men betaalt aan den man achter het
lok^t de kosten voor het gebruik van
de Rijkstelegraaflijnen a zooveel per
woord en klaar is Kees met telegrafee-
ren.
Mijn ménoires vermelden een geval,
waarin iemand op deze wijze evei.tjes
gauw wilde telegrafeeren, doch dat niet
zoo vlot van stapel liep en waarbij
bleek, dat telegrafeeren niet altijd even
makkelijk is. Op het telegraafkantoor
in den Haag kwam eens een chique
Haagsche dame zenuwachtig binnen-
loopen met een bos sleutels in de hand
met de bedoeling die hos sleutels even
tjes naar Maastricht te telegrafeeren.
Op haar mededeeling aan het loket,
dat ze naar Maastricht wilde telegra
feeren, ontving ze een telegram-formu
lier, waarop ze het adres van haar man
in een hotel te Maastricht schreef. Dit
formulier overhandigde zij met de sleu
telbos aan den man achter het loket,
met verzoek het zaakje zoo spoedig
mogelijk naar het adres in Maastricht
te telegrafeeren. Haar man was 's mor
gens op reis gegaan naar Maastricht ©n
had zijn sleutels- thuis laten liggen; hij
had de sleutels beslist direct noodig
voor het openen van zijn koffers, dus
desnoods moesten ze maar als drin
gend telegram worden verzonden.
De man achter het loket beweerde,
dat de sleutels te zwaar waren als tele
gram en toen de dame aandrong om
dan tenminste twee kleine sleuteltjes te
willen over-telegrafeeren, die het aller-
noodigst waren, beweerde hij tenslotte,
dat de Rijkstelegraaf zich niet belastte
met de overbrenging van stoffelijke
dingen en zulks overliet aan de pakket-
post, waar de overbrenging echter vier
entwintig uren zou vorderen. Daar de
sleutels binnen 't uur in Maastricht
moesten zijn, is mevrouw verontwaar
digd over de slechte inrichting van de
Rijkstelegraaf, huiswaarts gekeerd.
Het geval herinnert aan den boer,
die zijn zoon in de kazerne in de stad
een maaltje warm eten wilde sturen en
op het postkantoor vroeg, het pannetje
maar per telegraaf te sturen, dan kreeg
de soldaat het vast nog warm in z'n
maag.
Het eerste geval is waar gebeurd en
illustreert het feit, dat vele menschen
niet weten, wat telegrafeeren is. Het
woord beteekent: vèr-schrijven, dus
iets schrijven op de eene plaats, wat op
een andere, veraf gelegen plaats met
een gelezen kan worden. Het schrijven
van een telegram gebeurt hoogstens op
armslengte afstand, dus wat de meeste
menschen »onder telegrafeeren ver
staan, is geen telegrafeeren. Dit begint
pas als het telegram achter het loket
verdwenen is en wat er dan mee ge
beurt, is eigenlijk al even wonderlijk
als de draadlooze wonderen, waarvan
ik een en ander zou vertellen.
Ik heb eens een lezing bijgewoond van
een hoofdingenieur der telegrafie en
telefonie, waarin hij begon te zeggen,
dat hij zich nog dagelijks er over ver
wonderde, hoe b.v. een telefoon-gesprek
van Amsterdam naar Berlijn langs
telefoondraden practisch mogelijk is.
Toch worden dergelijke gesprekken da
gelijks gevoerd, maar men deelt in de
verwondering van den telefoon-autori
teit als men bedenkt, dat zoo'n tele-;
foongesprek van een woning in een
wereldstad naar een woning in een
andere wereldstad langs een draad van
honderden kilometers lang zijn weg
moet vinden. Die draad is gespannen
aan duizenden telegraafpalen en reeds
een kleine aanraking met een andere
draad, met een boomtak of met het
hout van een paal is voldoende om te-
lefoneeren onmogelijk te maken. De
bekende kleine witte potjes, die men
isolatoren noemt, moeten de draden
tegen deze ongewenschte aanrakingen
beschermen en als men zich de einde-
looze rij van duizenden van die breek
bare potjes voorstelt, waaraan een
draad van Amsterdam naar Berlijn is
vastgemaakt, blootgesteld aan weer en
wind en aan de baldadigheid der
jeugd, dan beseft men de gevaren,
waaraan zoo'n telefoongesprek onder
hevig is.
Ik heb me meermalen geërgerd aan
onze baldadige jeugd op het platteland,
die de aardige witte potjes tot mikpun
ten van keisteenen pleegt te kiezen,
misschien onbewust van de misères,
die ze daarmee telefoneerende men
schen en vooral telefoonpersoneel be
rokkent. De meeste draden loopen
daarom langs de spoorwegen, waar ze
betrekkelijk veilig hangen en men is
onlangs begonnen, de draden in kabels
in den grond te stoppen, waar ze heelc-
maal veilig zijn.
De draden van telefoon en telegraaf
zullen eerlang uit het gezicht verdwij
nen, maar daarom zal 't nog niet alle
maal draadloos gaande draden komen
in ondergrondsche kabels en ondanks
de vorderingen in draadlooze telegrafie
en telefonie, zullen ze nog wel vele ja
ren dienst moeten doen, omdat het per
draad nog altijd veel makkelijker gaat
dan draadloos.
Men zal die zelfde witte potjes wel
eens aan de draden van de radio heb
ben gezien. Zoo'n „draadlooze" draad is
maar heel kort vergeleken bij telefoon-
en telegraafdraden. De meeste ama
teurs hebben een draadje van nog geen
100 Meter lang en kunnen daarmee best
telefonie uit Berlijn hooren. Zoo'n
„draadlooze" draad wordt even goed of
zelfs nog veel zorgvuldiger met die
witte potjes beschermd; men ziet soms
aan weerskanten een rij van drie of
vier isolatoren en dat is meestal wel
noodig ook.
Bij de draad-telegrafie en -telefonie
zoowel als bij de draadlooze hebben wo
te doen met electriciteit, die ontzettend
bewegelijk is, maar in beide gevallen in
de draad moet blijven. Zoo'n wit porco-
leinen potje is een bijna onoverkome
lijke hinderpaal voor electriciteit; al
leen als het potje nat is, krijgt do elec
triciteit een kansje, om van de draad
te wippen. De electriciteit van de draad
looze is veel onrustiger dan de gewo
ne soort, vandaar, dat één of twee natte
potjes achter elkaar soms niet kunnen
verhinderen, dat de electriciteit van de
draad afvloeit, zonder haar werk be
hoorlijk verricht te hebben.
Wordt vervolgd»
