Insider Courant
Moda-Academie
\l lZ
Volledige opleiding vooc
Leerarea of Directrice.
Dag- ot avondlessen
naar keuze
Pr. Hendrikstr. 10.
Jiterdag
4 Sept. 1926.
2e blad.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG A.S.
IJMUIDEN.
ned. herv. kerk.
,gr. D«. Dijckmeeater.
,ur: Da. Foeken, van Haarlem.
jjCDKERK (Koning Willemshuls)
de Heer Tismeer.
iltrdagavond 8 uur: Bidstond,
joopsgez. Gem. Aid. Prot. Bond.
p( uurDs. W. Luikinga.
geref. kerk.
Ds. S. van Leeuwen.
Dezelfde.
chr. geref. kerk.
,gr: Ds. T. A. Bakker.
llt: Dezelfde.
[vangelisatie hoogeberg.
rilgmorgen 10 uur: Samenkomst,
gdigmlddag 12 uurZondagsschool,
gdagavond 7.30 uurSamenkomst,
tprekerB. Jennlnga.
-jdagav. 8 uurOpenlucht-samenkomst,
„„idagavond 7.30 uur: Meisjeskrans.
voor maisjas vanaf 12 jaar.
pdtrdagavond 8 uur: Bijbelbespreking.
Allen Welkom. Toegang vrij.
VELSEROORD.
ned. herv. kerk.
Ds. W. Kroese. Doopsbediening.
geref. kerk.
i.-ir: Godsdienstoefening,
uurDs. S. van Leeuwen
van Ijmuiden.
VELSEN.
ned. herv. kerk.
uurDa. W. S. van Leeuwen.
Doopsbediening.
WIJKEROOG.
geref. kerk.
uurGodsdienstoefening.
uurHetzelfde.
SANTPOORT.
ned. herv. kerk.
Iiur: Prof. Dr. G. A. van den Bergh
van Eyslnga. Collecte orgelfonds,
bef. kerk (lokaal bethel).
Rl! uurD. B. Groenewegen, van Halfweg,
ill uurDezelfde.
evangelisatie santpoort.
uur: Ds. Terlinden, te Amsterdam,
BEVERWIJK.
doopsgezinde gemeente.
uurDs. van Caicar.
OFFICIEELE MEDEDEELINGEN.
ijteekuur Gemeentel. Geneeskundige.
B» gemeentelijke Geneeskundige is
wlitiderd 8 September a.s. zijn gevvo-
«preekuur te houden.
hinderwet.
Burgemeester en wethouders der ge
meente Velsen, brengen ter openbare
jjjimnis dat ter Gemeente-secretarie ter
inzage ligt een verzoek van de N.V. Am-
ilerdamsche Ballast Maatschappij, te
iJmuiden om vergunning tot het uit
traden van hare scheepshelling door
kt plaatsen van een dieselmotor van
ilP.K. voor het opwekken van electri
«hen stroom, in het perceel kadastraal
telend gemeente Velsen, afdeeling
fauiden, Sectie M No. 180, plaatselijk
telend zuidelijke kanaaloever.
Op Woensdag, den 15 September te
'i uren, zal ten Gemeentehuize gele
enheid: bestaan om bezwaren tegen dit
ttrzoek in te brengen en deze monde-
'ng en schriftelijk toe te lichten.
Velsen, den 1 September 1926.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de secretaris, de burgemeester,
l KOSTELIJK. RIJKENS.
OPENBARE VERGADERING
den Raad der gemeente Velsen, op
7 September 1926, des namid-
7 uur, ten gemeentehuize.
AGENDA
Belastingzaken.
Ingekomen stukken.
Aanbieding van de volgende reke
ningen óver 1925:
de gemeente
b- het gasbedrijf;
de waterleiding;
d- het bedrijf openbare werken;
Dinsdag
I 1- Bel;
e. Het bedrijf reinigings- en ont-
smettingsdienst
f het grondbedrijf
g. de Algemeen burgerlijke instel
ling van maatschappelijk hulp
betoon;
h. de R.K. burgerlijke instelling
van maatschappelijk hulpbetoon
i. den ophaal- en stortingsdienst;
jde gezondheidscommissie
k. de commissie van toezicht op het
lager onderwijs.
4. Praeadvies op een verzoek van
Mevrouw de Wed. A. A. F. Wijnol-
dy DanielsSmit te Overveen, om
haar een pensioentoeslag te verlee
nen, ingevolge artikel 5 der „veror
dening in verband met de invoe
ring der pensioenwet voor de ge
meenteambtenaren 1913 en der we
duwen wet voor de gemeente-amb
tenaren 1913''.
5. Intrekking van het Raadsbesluit
van 29 April 1919, no. lm, om het
drukwerk van de gemeente alleen
op te dragen aan georganiseerde
drukkers.
6. Vaststelling van het over het tijd
vak van 1 Mei t/m. 31 December
1926 -aan het Bestuur der vereeni-
ging voor Christelijk volksonder
wijs te Velseroord: te verleenen
voorschot op de vergoeding be
doeld bij artikel 101 der „Lager On
derwijswet 1920", zoomede van de
regelen, volgens welke de uitbeta
ling zal plaats hebben.
7. Overplaatsing van het hoofd van
school AI, naar school B te IJmui
den.
8. Prae-advies op een adres van de
N.V. Vereenigde Koninklijke Pa
pierfabrieken der firma van Gelder
Zonen te Velsen om vergunning tot
het aanleggen van een straat.
9. Prae-advies op een verzoek van S.
Koster te Santpoort om verplaat
sing van een urinoir.
10. Verleenen van machtiging tot het
doen rooien van hoornen in de Mo
lenstraat te Santpoort.
11. Verleenen van een crediet voor
herstelling van de rioleering te
Velseroord en te IJmuiden.
12. Aankoop van een gedeelte van
den Rijksstraatweg Velseroord-
IJmuiden.
13. Lastgeving tot bestrating van den
Engelmundusweg te Velseroord.
14. Grondovername voor wegverbrec-
ding.
15. Verleenen van machtiging tot het
dempen van een gedeelte van de
Jan Gijsenvaart en toestaan van
het daarvoor noodige crediet.
16. Verlenging van den termijn van
beslissing, als bedoeld in artikel
121, alinea 4, der bouw- en woning
verordening op aanvragen van de
N.V. Exploitatie-Maatschappij „Vel-
serduin", te Velseroord.
17. Toekenning van een voorschot, on
der waarborg van tweede hypo
theek voor den bouw van arbei
derswoningen.
18. Vaststelling en verandering van
straatnamen.
19. Ingebruikgeving van grond langs
den Zeeweg te Velseroord.
20. Vaststelling van eene nieuwe
brandweerverordening er- wijziging
der verordening tot regeling van
het vervolgonderwijs en der veror
dening, regelc.ridc het openb. lager
onderw., uitgebr. lager onderwijs
en buitengewoon lager onderwijs.
21. Wijziging der algemeene politie
verordening.
22. Aanvulling en wijziging van
a. de instructie voor den kcurings-
veearts, Hoofd van dienst;
b. de instructie voor de hulpkeur
meesters;
23. Benoeming van:
a. vijf leden der commissie van bij
stand in het beheer der openba
re werken;
b. vijf leden der commissie voor
gas en water p
c. vier leden der commissie van bij
stand voor de financiën;
d. vijf leden der commissie van
voorbereiding voor de plaatselij
ke strafwetgeving;
e. vijf leden der commissie van bij
stand voor onderwijszaken;
f. drie leden en twee pioatsvervan-
gende leden van de reclame com
missie inzake vergunningsrecht.
24. Loting ter vaststelling van de bei
de afdeelingen van den gemeen
teraad.
SYSTEEM WOHRYZEK.
VRAAGT PROSPECTUS
plaatselijk nieuws.
IJMUIDEN.
De Comm^gsie voor Raad en Voor
lichting, waarover wij in ons nummer
van vorigen Zaterdag berichtten, ver
zoekt ons mede te deelen dat haar we-
kelijksche zitdag is vastgesteld; op
Woensdagavonds 8 uur.
De losregeling aan den kant.
Twee weken heeft de heer C. v. d.
Steen thans de leiding gehad van de
losregeling aan den kant. Naar we ver
nemen is de heer v. d. Steen nog gedu
rende twee of zoq noodig vier weken
met dit werk belast. Verder vernemen
we, dat men over 't algemeen zeer te
vreden is over deze regeling en dat de
Centrale Bond thans ook tot medewer
king is bereid. Er wordt streng de hand
gehouden aan het rouleerstelsel, wie
niet aanwezig is bij de voor hem be
stemde boot, wordt uitgesloten en komt
eerst weer in een volgende ronde aan
de beurt. Dit is ook de eenige manier,
om orde in de arbeidsregeling te krij
gen.
De arbeiders zuil.«n nu uitzien naar
een candidaat voor de functie van
volkaannemer en dezen dan aan de
commissie voordragen. Nu de Centrale
Bond ook-tot medewerking bereid is,
mag men verwachten, dat over eenigen
tijd de losregeling tot volle tevreden
heid van alle partijen zal zijn geregeld.
Een actie voor een tremmer.
Vrijdagmorgen moest een der onlangs
door de V.E.M. aangekochte stoomtraw
lers, de Catharina Duyvis IJM. 60-, uit
varen. De bemanning eischte voor dit
schip, waarop het naar hun zeggen
zwaar stoken is, een tremmer. Ook de
bemanning van de Henriette Jacoba
IJM 190 eischte een tremmer. Deze
eischen gingen buiten de organisaties
om.
De directie van de V.E.M. zegde toe
de verzoeken in overweging te zullen
nemen en gaf op de Catharina Duyvis
een deskundige mee, om na te gaan, of
voor dit schip een tremmer noodzake
lijk is.
VELSEROORD.
Van een gouden echtpaar.
Zooals wij in ons vorig nummer reeds
hebben gemeld, herdenken de heer en
mejuffrouw B. ZwanenburgEngel
hart. a.s. Dinsdag hun gouden huwe
lijksfeest.' Dit gaf ons aanleiding óm
met het gouden bruidspaar eens een
praatje te gaan maken, want beiden be
hoor en tot de oudste Velseroorders:
Niet zoozeer in leeftijd, want de brui
gom is 74 en de bruid nog maar 68 jaar,
maar de heer Zwanenburg is hier gebo
ren en zijn vrouw heeft het graven van
het Noordzeekanaal ook meegemaakt.
Zoo heeft tie bruigom de geheeie ont
wikkeling van IJmuiden en Velseroord
gezien. Behalve het huis, waar hij ge
boren werd, stonden er toen in Velser
oord eenige houten woningen. Alles
was toen nog zand en duin. Hoe kwam
men toen aan den kost. Ja. 't was schar
relen. Er werd wat verbouwd, aardap
pelen en groenten en in den herfst ging
men naar 't strand om schelpen te
scheppen. Een mulle zandweg voerde
door de duinen naar het strand en met
dit scheppen van schelpen, die aan de
eigenaars van de groote buitenplaatsen
verkocht werden, werd' dan wat ver
diend. Ook met het snijden van tiemcn
voor de mandenmakers werd wat ver
diend. Deze tiemen stonden in groote
bossen in de plassen van de duinen en
in den Breesaap, zoodat er een paar da
gen veiling was. Het snijden werd dan
van de koopers aangenomen.
In den herfst en den winter had men
veel last van het water. Dan stonden de
paden onder en stroomden de beken
met groote kracht. De Engelmundus-
beek was een flinke stroom dan en
voerde het water doqj' een duiker in de
Meerweitien bij Velsen. Men reed des
winters schaatsen op een groote plas,
die er steeds was achter waar nu het
café Braam staat, dicht bij den water
toren.
De bruigom heeft ook aan het"graven
van het Noordzeekanaal meegewerkt.
Dat graafwerk geschiedde geheel met
de hand; de bovenste laag zand werd in
kruiwagens geschept en verder in kar
ren, waarin het naar Velsen vervoerd
werd, waar reeds water was en daar
werd het dan in de bakken gestort, die
het zand naar Amsterdam vervoerden.
We hebben nog eens weer gehoord, hoe
het er toen toeging en daar wist de
bruid ook van mee te praten, want die
moest als kind van 10 jaar met bier
langs de polderwerkers venten, om ook
wat te verdienen. Dat was nu juist geen
mooi baantje, want de polderwerkers
waren niet frisch. Er werd ontzaglijk
gedronken, het meeste verdiende geld
werd in drank omgezet. Maar de bruid
was niet bang uitgevallen en wist ze al
tijd flink te antwoorden, al heeft ze
van een Engelschman wel eens een
stomp gehad.
De ouders van de bruid woonden in
het eenige huis een huis van planken
dat toen op IJmuiden stond. Veel on
gelukken zijn er toen bij het graven van
het kanaal en den bouw der sluis ge
beurd. De bruid vertelde ons daarvan
griezelige voorbeelden. Eens stond ze
als kind in den sluisput, vele meters
diep. Steenhouwers waren boven bezig
de granieten dekstukken gelijk te bik
ken, toen'er een steenhouwer rakelings
langs haar heen naai- beneden viel en
den nek brak. En zoo hoorden we van
meer ongelukken, te griezelig, om te
vertellen.
Bruid en bruigom hebben nog in Vel
sen school gegaan, op de oude school
tegenover de Hervormde kerk. Ze na
men dan voor den middag brood mee.
Later ging de bruid op de school van
„meester Vermeulen" op de Heide. Het
doet ons goed, weer eens te hooren van
de groote sympathie, die men voor de
zen opvoeder heeft gehad. Ook al de
kinderen gingen op de school van mees
ter Vermeulen. En dat waren er heel
wat, want het gouden paar heeft 17 kin
deren gehad, waarvan er nu nog maar
8 in leven zijn. Al zijn ze beidon dus ge
spaard, het leed is hun niet gespaard
gebleven. Maar den moed hebben ze
nooit verloren en hun leven is een zeer
werkzaam leven geweest. De humor
komt dadelijk w«e.r, als de bruigom
vertelt, dat hij ook nog bij meester Ver
meulen op school is geweest. Maar dat
was op de avondschool, want hij was
toen 20 jaar. Meester Vermeulen hield
n.l. ook avondschool, om de ouderen
wat meer kennis bij te brengen, waarop
dan jongens en meisjes gingen. De
bruigom vertelt ondeugend,' dat de jon
gens vooral graag naar die avondschool
gingen, omdat cv ook meisjes in de klas
zaten. Toen de meester bemerkte, dat
de jongens en de meisjes samen naar
huis gingen, bedacht hij er wat op. De
meisjes moesten het eerst weg, de jon
gens móchten dan nog een klein kwar
tiertje blijven. Maar dat gaf niet veel,
zei de bruigom oolijk, want de meisjes
wachtten ons op en we ghagen toch sa
men.
De heer Zwanenburg heeft de ontwik
keling van IJmuiden en Velseroord niet
alleen gezien, hij heeft er ook aan mee
geholpen. Menige straat in IJmuiden
heeft hij helpen meemaken en dan heeft
hij te IJmuiden en hier heel wat wel
putten gemaakt. Vlak bij de school op
het Willemsplein heeft hij een groote
put helpen maken en het moeilijkste
werk was altijd voor hem. Diep in dien
put staande, heeft hij toen een bak met
zand op zijn rechterarm gekregen,
waardoor die arm toen verbrijzeld
werd; maar dat is toen weer geheeld en
de 74-jarige werkt nog steeds.
Ook het pantserfort te IJmuiden heeft
de bruigom helpen maken. Daar heeft
hij 5 jaar aan gewerkt. In den zomer
liep hij dan wei eens weg, omdat er met
grasmaaien bij de boeren meer te ver
dienen vyas, maar hij kon altijd weer te
rugkomen.
Zoo praten we en hooren we allerlei
wederwaardigheden. Wij mopperen nu
wel eens over onze wegen, maar we zijn
nu ook verwend er: kennen niet meer
het primitieve van 50 jaar terug. Toen
ons gouden echtpaar trouwde, is het
van IJmuiden met een bootje naar Vel
sen gevaren, want met rijtuigen zou dit
toen moeilijk zijn gegaan. En de bruid
woonde op IJmuiden, al heeft ze daar
na steeds op Velseroord gewoond. Ze
vertellen nog van de postkoets en de
vele zeilschepen en raderbooten. De
bruigom heeft ook nog de eerste palen
langs den spoorweg VelsenIJmuiden
gezet.
Ze zijn met eere oud geworden en heb
ben Velseroord en IJmuiden zien groei
en. Straks is het één groot-IJmuiden
met 22000 zielen. Het gezin van de bruid
waren de eerste bewoners van IJmui
den. Daar zit loch een aardig stukje
historie in. Nu wordt er weer een sluis
gebouwd, de derde, en worden putten
en kanalen gegraven. Vóór 50 jaar werd
het zand bij enkele kruiwagens tegelijk
uit de diepte opgehaald langs een rails
en boven op dei.- dijk trokken paarden
die dan omho:og. Thans gaat alles me
chanisch en veel sneller. De bruigom
praat nog over de mannen van de 1ste
sluizen, van hoofdingeieur Dirks en
ingenieur van de Poll, namen, die gege
ven zija aan een paai: kleine straatjes
van IJmuiden, met slechts enkele hui
zen.
Van de moeilijkheden bij liet graven
van het Noprdzeèkanaal vertelt de
bruigom ons ook. De Engelschcn kon
den het werk niet voltooien en de arbei
ders waren ontevreden en eischten
meer loon. Ze wilden voor 3 gulder. per
dag niet langer werken en de arbeid is
toen geruimen tijd gestaakt geweest.
Meerdere Hollandsche arbeiders gingen
toen aan den Hoek van Holland wer-
ken, ook de vader en broer van den
bruigom. Later wilde men bij de Hol
landsche Kanaalmaatschappij graag
voor een daalder per dag werken.
En als we zoo praten, trekt deze hi
storie van 50 jaar als een film aan het
gouden bruidspaar voorbij. Er is ont
zaglijk veel gebeurd in dien tijd en toch
is het als een zucht geweest, verklaart
de bruigom. Dinsdag vieren ze feest <>n
de kinderen en kleinkinderen met hen.
Met dankbaarheid mogen ze op deze ja
ren terugzien en wijverheugen ons dit.
te mogen vermelden dit stukje geschie
denis van een menschel)paar, dat in al
le eenvoudigheid heeft meegewerkt en
meegeleefd den groei de ontwikke
ling onzer gemeente. Moge een blijde le
vensavond verder hun deel zijn.
Winterverpleging voor zwakke
kinderen.
Sedert tal van jaren wordt propaganda
gemaakt voor de winterverpleging.
Op honderden propaganda avonden is en
wordt de waarde aangetoond.
In niet te tellen aantal drukwerken, cir
culaires, brieven, artikeien, perscommuni
qués wordt getracht de winterverpleging
algemeen te maken. a
Elke afdeeling wordt bij brengen en
halen te pas of te onpas gesproken over
winterverpleging.
Het Maandblad staat tot vervelens toe
vol over winterverpleging.
Merkwaardig is dezer dagen te hooren
van een dame,, die kinderen brengt, dus
van een min of meer ingewijde „Waa-om
wordt er niet eens propaganda gemaakt
voor winterverpleging
Zoo gaat het met propaganda
Meer dan 95 procent, misschien 99 pro
cent van het zaad valt op de steenrots
of als het ontkiemt, verstikt het tusschen
de doornen
Maar iets van het vele groeit op en
draagt honderd en duizendvoudige vruchteu
Het pad der propaganda is bezaaid met
teleurstellingen.
Soms waant men zijn stem die des roe
penden in de woestijn.
En toch, als eindelijk van duizenden en
duizenden zaadkorrels enkele gezonde
planten komen, dan Is de oogst schooner,
gaver, dan men heeft durven hopen of
verlangen.
Nederland heeft een kostelijk bezit in
het Centraal Qenoolschap voor Kinderher-
stellings- en Vacantiekolonies.
Het Centraal Oenootschap heeft in 21 jaar
Nederland niet alleen uit zijn achterstand
verlost, maar zelfs aan de spits gebracht.
Dit is vooral duidelijk geworden bij de
herhaalde bezoeken van hygiënisten van
den Volkenbond.
Het Centraal Oenootschap gaat met spron
gen vooruit.
De verpleging wordt door alle deskun
digen geroemd, de verpleegkosten dalen
snel, de toestand is zonder een woord te
veel te zeggenKerngezond.
Slechts op één gebied zijn enkele landen
ons vooruit en dat Is de algemeene toe
passing der winterverpleging.
Nederland houdt nog steeds irt den win
ter het zwakke kind in kamertjeslucht,
tusschen wasem en waschgoed, tusschen
stof en huiselijke zorgen in plaats van het
lichamelijk en geestelijk te sterken in het
frissche en vroolijke kinderhuls.
Aan de afdeelingen van het Centraal
Oenootschap is gevraagd door een spontane
daad hierin verandering te brengen.
Wij roepen bij dezen de hulp in van
artsen, ouders en onderwijzers om kennis
te nemen van de schitterende resultaten
der winterverpleging, wij vragen hun mo-
reelen steun om met sleur en gewoonte
te breken en ook hier Nederland aan de
spits te stellen.
Eerst dan kan Nederland werkelijk groot
worden op dit belangrijk onderdeel van
de sociale kinderhygiëne.
De afdeeling Kennemerland van het
Centraal Oenootschap is overtuigd van de
doeltreffendheid der winterverplegirg,welke
buitendien door extra provinciaal subsidie
goedkooper is, en stelt z'ch voor, in de
komende najaars- en winterverpleging een
20 a 25 kinderen naar de Koloniehuizen
te Heelsum en de Steeg uit te zenden.
Ouders, doctoren en onderwijzers, die
een kind ter uitzending willen voordragen
(als '1 moet, geheel op kosten der vereeni-
ging, als het kan, met een bijdrage der
ouders) gelieven hiervan spoedigst, uiter
lijk 15 September a.s. opgave te doen aan
den Secretaris, die ook gaarne nieuwe
leden voor de afdeeling inschrijft. Nog
honderden in de Oemeente behooren ons
werk te steunen.
De Secretaris,
IJ. J. REITSMA,
Willebrordstr. 5, Velseroord.
