Courant
It terdag 25 Sept. 1926. 2e blad.
predikbe urten
VOOR ZONDAG A.S.
IJMUIDEN.
ned. herv. kers.
jiiur: Ds. Veen, van Haarlem.
'juur: Ds. Dijckmeester. H. Avondmaal.
^GDKERK (Koning Willemshnis).
Uuur: de Heer Selling
Zaterdagavond 8 uur: Bidstond,
poopsgez. Gem. Aid. Prot. Bond.
Id30 uur: Ds. W. Luikinga.
geref. kerk.
pur: Ds. S. van Leeuwen,
uurDezelfde.
chr, geref. kerk.
uur: Ds. T. A. Bakker.
5uur: Dezelfde.
evangelisatie hoogeberg.
londagmorgen 10 uur: Samenkomst.
Zondagmiddag 12 uur: Zondagsschool,
^dagavond 7.30 uurSamenkomst.
Spreker: B. Jennlnga.
Dlnsdsgav. 8 uurOpenlucht-samenkomst.
Woensdagavond 7.30 uur: Meisjeskrans,
voor meisjes vanaf 12 jaar.
Donderdagavond 8 uur: Bijbelbespreking.
Allen Welkom. Toegang vrij.
VELSEROORD.
ned. herv. kerk.
;0 uurDs. W. Kroese.
Suur: Dezelfde.
geref. kerk.
ijuur: Prof. Dr. H. H. Kuyper
van Bloemendaal.
3uur: Dezelfde.
VELSEN.
ned. herv. kerk.
10uur: Ds. W. S. van Leeuwen.
WIJKEROOG.
geref. kerk.
10 uurDs. v. d. Veen, em. pred.
te Amersfoort.
Ouur: Dezelfde.
SANTPOORT.
ned. herv. kerk.
10uur: Prof. Dr. Q. A. van den Bergh
van Eysinga
SEREF. kerk (lokaal BETHEL).
,45 uurDe heer G. W. van Deth,
Theol. Cand.
j30 uurDezelfde.
EVANGELISATIE SANTPOORT.
10 uurDs. Vuncierink, te Haarlem.
BEVERWIJK.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
uur: Ds. van Ca'car.
Kon. Ned. Hoogovens en
Staallabrieken.
Aan het verslag van de Directie over het Boek-
|r 19251926 ontleenen wij het volgende:
Bestuur.
De heeren Commissarissen Ir. J. Muysken en J.
F. de Kok waren aan de beurt van aftreding
a werden in de Algemeene Vergadering van 30
September 1925 herbenoemd,
In de vacature in den Raad van Commissarissen
afstaan door het bedanken van. den heer W. Wes-
tonan werd voorzien door de benoeming van den
:«er D. Ornstein.
De heer J. ter Haar Jr. -bedankte als Commis-
De heer W. van Vloten, van wièns deskundige
kiezen wij steeds den grootsten steun onder-
londen, overleed tot ons groote leedwezen op 26
October 1925.
Koninklijk Bezoek.
den 2en Juni van dit jaar viel ons de hooge
«r te beurt het bezoek te mogen ontvangen van
[jg Hare Majesteit de Koningin, Prinses Juliana en den
Prins der Nederlanden.
Bouwwerkzaamheden.
In den loop van het verslagjaar werd de tweede
toogoven bedrijfsgereed gemaakt en op 8 Februari
'126 in bedrijf gesteld.
De stoomketelcapaciteit werd uitgebreid door
lil *t bijplaatsen van twee ketels, waarvan de eerste
9 7 April, de tweede op 28 April 1926 in bedrijf
rgj 'M worden genomen.
Eveneens werd een inrichting gebouwd tot het
•olledig stofvrij maken van het hoogovengas,
ïurdoor de verontreiniging en aantasting van
indrerhitters, leidingen en stoomketels werd op
beren en het rendement dezer inrichtingen werd
'tfhoogd.
Ook zal het aldus gereinigde gas worden ge
hikt voor de verhitting der tweede kooksbatte-
4 tot welker bouw in het verslagjaar werd be-
'loten. Deze bouw is thans in vollen gang; in aan-
fóting hieraan vinden in de bijproductenfabriek
Nge uitbreidingen plaats,
Verder werd gebouwd een inrichting tot het
toketteeren van hoogovenstof, waardoor dit ma-
haal, hetwelk in lossen vorm niet bruikbaar is,
l^ng weder in den hoogoven kan worden ver-
'trkt.
verband met de verwachte grootere ijzerpro-
'1)1 ttctic werd aan de binnenhaven waar voorna-
Wljk de verzending onzer producten plaats
hit verdere uitbreiding gegeven en een stei-
fr in gewapend beton gebouwd ter vervanging
'u den bestaanden houten steiger. Ook werd al-
"ir een portaalkraan bijgeplaatst.
•erder werd aan het rollend materieel der fa-
**k de noodige uitbreiding gegeven.
Bedrijf.
Technisch.
Boogoveo No. 1 was gedurende het geheele
verslagjaar in bedrijf en gaf onafgebroken goede
resultaten. Met dezen oven werden 107.780 ton
ruwijzer geproduceerd.
Hoogoven No. 2 werd, zooals gezegd, op 8 Fe
bruari 1926 in bedrijf gesteld. De inbedrijfstelïing
verliep zeer bevredigend en de productie kon ge
leidelijk worden opgevoerd, toen plotseling op 17
Februari 1926 de groote opslagkraan bezweek.
Als onmiddellijk gevolg van dit onheil moest hoog
oven No. 2 stilgezet worden. Gedurende den kor
ten tijd, dat hij in bedrijf was geweest, werd 1420
ton ijzer geproduceerd.
De totale ruwijzerproductie gedurende het ver
slagjaar bedroeg derhalve 109.200 ton.
De kooksfabriek kon het geheele jaar regelma
tig doorwerken.
De Centrale werkte bevredigend. Aan de P.E.
G.E.M. werden afgeleverd 32.957.000 K.W.U. De
maximale afgifte bedroeg gedurende het bedrijf
met een hoogoven 125.400 K.W.U. per etmaal, ge
durende het bedrijf met beide ovens 198.600 K.W.
U. per etmaal, bij een maximale belasting van
9.000 K.W. Hierbij zij opgemerkt, dat wij in over
leg met de Directie der P.E.G.E.M. bij de ver-
groote energie-afgifte onze belasting zooveel mo
gelijk aanpasten aan de belasting van het net.
De gaslevering aan de gemeente Velsen verliep
geheel naar wensch. Afgeleverd werd een hoeveel
heid van 2.683.000 M3 kooksovengas vanaf 1 Juli
1925 (gem. 9.828 M3 per etmaal).
Ook met de gemeente Beverwijk werd overeen
stemming verkregen omtrent de levering van
kooksovengas. De gasleiding wordt gelegd; met de
levering zal waarschijnlijk tegen het einde van
1926 kunnen worden aangevangen.
Het onheil van de opslagkraan is in zijn gevol
gen voor het bedrijf zeer ernstig. Deze kraan be
diende den grondstoffenopslag en de bunkers. Het
verlies ervan maakte het noodzakelijk, een hulp
transport in te richten van den ertsopslag naar de
bunkers, dat kostbaar is en veel handenarbeid ver-
eischt. De gelegenheid om grondstoffen vanuit de
schepen in opslag te brengen kon evenwel niet dan
op zeer beperkte schaal worden in stand gehouden,
zoodat wij een belangrijk gedeelte der te water
aangevoerde grondstoffen in lichters moeten ber
gen, die als drijvend magazijn diepst doen. Dit vor
dert, behalve dubbel werk, zeer belangrijke huur-
sommen. Het ernstigst van al, vooral in zijn latere
gevolgen, is evenwel, dat de pas in bedrijf gestelde
hoogoven No. 2 weer moest worden gedoofd in af
wachting van de gereedkoming der provisorische
transportinrichting. Uit den aard der zaak ver-
eischte dit feit een algeheele wijziging in den
grondstoffenaanvoer, die voor het bedrijf van twee
hoogovens was ingericht. Op 12 April 1926 was de
provisorische transportinrichting gereed en werd
hoogoven No. 2 opnieuw in bedrijf gesteld. Helaas
bleek spoedig, dat de oven door den gedwongen
stilstand geleden had. Alle pogingen om een regel
matig bedrijf in stand te houden faalden, de oven
gaf technisch onbevredigende resultaten en moest
op 24 Juni 1926 definitief worden uitgeblazen, toen
de vuurvaste bekleeding van de schacht op één
plaats geheel bleek te zijn verdwenen. Opnieuw
moest de aanvoer van grondstoffen, die wij vol
gens contract verplicht waren af te nemen, wor
den verschoven, leveringscontracten voor ijzer
konden gedeeltelijk niet worden nagekomen. Of
schoon wij in het algemeen van onze grondstoffen-
leveranciers alle gewenschte medewerking onder
vonden, kon niet belet worden, dat geruimen tijd
onze haven vol lag met lichters, die hetzij in huur
waren genomen, hetzij op lossing lagen te wachten.
Bij het onderzoek van den buiten bedrijf gestel
den oven bleek, dat de beschadiging van het met
selwerk van dien aard was, dat de geheele vuur
vaste bekleeding van de schacht moet worden
vernieuwd, waardoor de reparatie langeren tijd
duurt dan aanvankelijk verwacht werd en de we-
derinbedrijfstelling van den oven eerst tegen het
einde van 1926 kan worden tegemoet gezien. Wij
moesten overgaan tot ontslag van overtollig werk
volk, doch de reparatiewerkzaamheden, het grond-
stoffeutransport, alsmede de wenschelijkheid om
geschoolde krachten zooveel mogelijk in dienst te
houden, zijn oorzaak, dat de totale bezetting toch
aanmerkelijk grooter is dan toen met één hoog
oven normaal gewerkt werd.
De bedrijfsschade zoowel direct als indirect uit
een en ander voortvloeiende, zelfs ongerekend
winstderving, is aanzienlijk. Zij valt echter groo-
tendeels in het loopende bedrijfsjaar. Wij zijn ver
plicht erop te wijzen, dat hoogoven No. 1, die
thans ruim 2 1/2 jaar onafgebroken in bedrijf is,
voor inspectie en normale reparatie binnenkort
buiten bedrijf zal moeten worden gesteld.
De primaire aanleiding van al dezen tegenspoed
is het verlies van de opslagkraan. De kraan be
zweek zonder uitwendige aanleiding op een mo
ment, dat geen groote last geheven werd. Persoon
lijke ongelukken kwamen gelukkig niet voor. Het
object was jn onze machinebreukverzekering op
genomen. doch het door assuradeuren aan ons uit
te keeren schadebedrag is,nog niet vastgesteld.
•Wij hebben den bouw van een nieuwe kraan in
opdracht gegeven, doch de oplevering van het
werk kan eerst in het midden van 1927 worden
tegemoet gezien.
m e r c e e
Con
In ons vorig jaarverslag gaven wij het markt-
beeld tot in het 3e kwartaal van het vorige ka
lenderjaar. Het was toen zeer ongunstig, doch
evenals Amerika in het najaar van 1924 uitkomst
bracht, zoo gaven- ook de laatste maanden van
1925 een plotselinge belangrijke prijsstijging voor
ruwijzer op de Amerikaansche marlet te zien. Wij,
en met ons alle Europeesche producenten, benut
ten de gelegenheid om groote posten ijzer naar
de Oostkust van Amerika te verkoopen. Helaas
was de concurrentie van zoogenaamd „foreign
iron" van dien aard. dat Europeesche producen
ten zich tevreden moesten stellen met prijzen,
die verre bleven beneden den prijs voor het „do-
mestic" artikel. De meeste Europeesche produ
centen schijnen de Amerikaansche markt te be
schouwen als een toevallig afzetgebied en ver
koopen dientengevolge aan den tusschenhandel
zonder zich over de eindbestemming te bekomme
ren. Het gevolg hiervan is, dat de speculatie in
Europeesch ijzer grooten omvang heeft aangeno
men, hetgeen prijsdrukkend werkt. Onze verkoops-
politiek is hiervan zeer verschillend. Wij verkoo
pen op de voornaamste markten uitsluitend door
bemiddeling van vaste vertegenwoordigers direct
aan de consumenten.
Evenmin als het vorige jaar hield de prijsstijging
op de Amerikaansche markt lang stand, doch lang
voordat de geleidelijke prijsdaling van „domestic
iron" een natuurlijke belemmering werd voor den
export naar ginds, had de felle concurrentie tus-
schen de producenten van „foreign iron" de winst
marge reeds doen verdwijnen. Intusschen werden
zeer belangrijke hoeveelheden Europeesch ijzer
in de laatste maanden van 1925 en gedurende het
eerste semester van 1926 naar de Vereenigde
Staten verkocht. De?e groote invoer, gepaard aan
het feit, dat de z.g. „merchant furnaces" in Ame
rika slechte zaken maken, had ten gevolge, dat
een sterke beweging veld won om het geïmpor
teerde ijzer met hoogere invoerrechten te belas
ten. Voorloopig heeft deze aandrang nog niet ge
leid tot een aglemeene verhooging van het invoer
recht en wij koesteren de hoop, dat de verminder
de invoer van de laatste maanden dit gevaar
AAN DE VISSCHERS VAN RjMUIDEN
OPGEDRAGEN.
Stoere visschers, Sterke msnnen,
Die de gróóte zee bevaren,
En bij storm en woeste winden
Heldenmoed aan flinkheid paren,
Die door d'eeuwen heen de zee,
Met Uw schepen ais doorploegen,
En hoe ook de golven joegen
Altijd trouw ter zeeë gaat,
O ij, „de mannen van de daad!"
Stoere visschers, Sterke knapen,
Die de gróóte zee doorprangen,
iïn hoe ook de Stormen woeden,
Nimmer klagen, nimmer bèngen.
Die de donk're diepten peilt,
En der Stroomen duistere banen
Trots de stormen en orkanen,
Altijd weer ter zeeë gaat,
Gij, „de mannen v^an de daad!'
Stoere visschers, stoere knapen,
Die geen wind en stormen vreezen,
En der zeeën donk're diepten,
Als doorschouwen in haar wezen
Die de zee zoo innig eert,
Als een bron van rijke zegen
En bij winden, voor en tegen,
Altijd weer ter zeeë gaai,
G ij, „de mannen van de daad!'
Stoere visschers, sterke mannen,
Die de gróóte zee bevaren,
En bij storm en woeste winden,
Heldenmoed aan flinkheid paren,
Die zich geven aan de zee
Met uw ijver en uw streven,
Met gehee! hun krachtig leven,
Blijf, die al ijd trouwe gaat,
B1 ij f t g ij „mannen van d e d a a d
Naar A. V3n S.
Nadruk verboden.
Qeoroe Haak.
voor het oogenblik zal keeren. Van groote betee-
kenis voor de toekomst is het feit, dat in Sep
tember van dit jaar het nieuwe hoogovenwerk
in Everett (Boston, Mass.) in bedrijf is gekomen,
waarvan onze afzet naar het Boston-district onge
twijfeld nadeeligen invloed zal ondérvinden. In
teressant is het, dat het hoogovenwerk in Boston
ontstaan is als nevenbedrijf van de particuliere
gasfabriek, die de gemeente van gas voorziet. Het
ijzer is bijproduct en de vervaardiging ervan
slechts een middel om de kooks loonend kwijt te
raken.
In Europa hebben drie zeer gewichtige factoren
het marktbeeld beheerscht:
a. de herstelcrisis in Duitschland;
b. de valuta-depreciatie in Frankrijk en België;
c. de Engelsche steenkolenstaking.
Deze laatste factor had natuurlijk geen invloed
meer op de gebeurtenissen van het afgeloopen be
drijfsjaar, doch getrouw aan onze gewoonte ver
slag uit te brengen over den gang van zaken tot
in het 3e kwartaal van het loopende kalenderjaar,
zullenwij ook den invloed der Engelsche steen
kolenstaking in dit overzicht opnemen.
De afzetcrisis in Duitschland, die in hooge mate
te wijten was aan de overgroote credietbehoefte
na de valuta-stabilisatie, bereikte allengs een zoo-
danigen omvang, dat alle groote werken hun pro
ductie sterk moesten inkrimpen en zonder eenig
profijt het bedrijf op beperkte schaal in stand
hielden. Dit had o.a. twee gewichtige gevolgen.
Ten eerste, en dit zal voor de toekomst van be
lang blijken te zijn, dat vier groote concerns der
West-Duitsche montaanindustrie, te weten de
Rhein-Elbe-Union, Thyssen, Phoenix eli Rhein-
stahl fusioneerden en te zamen overgingen tot de
oprichting van de Vereinigte Stahlwerke. Dit con
cern wist zich de noodige credieten te verschaf
fen en zal er stellig in slagen door concentratie
van het bedrijf aanmerkelijke bezuinigingen aan
te brengen. De Vereinigte Stahlwerke hebben in
de Duitsche „Verbande'' (Roheisenverband, Rch-
stalgemeinschall ook Kohlensyndicat) een over
wegende stem en zullen ook bij internationale be
sprekingen over prijzen en contigenten een groote
rol spelen. Het is onze meening, dat het motief
dat tot de vorming van dit concern heeft gevoerd,
geenszins is uitgewerkt, doch dat binnenkort ook
door internationale overeenkomsten getracht zal
worden, de ijzer- en staalindustrie weer te bren
gen tot een meer winstgevend bedrijf dan het in
de laatste jaren geweest is. Het tweede gevolg van
de afzetcrisis in Duitschland, waarop gedoeld
werd, was, dat de Duitsche industrie een groot ge
deelte harer productie moest exporteeren. Wij on
dervonden ook op ons terrein op verschillende
markten zeer sterk de gevolgen der Duitsche con
currentie. Intusschen schijnt het jaar 1926 bekend
te zullen blijven als het jaar van herstel der Duit
sche „Wirtschaft" die, na overwinning der geva
ren, waaraan zij sinds 1918 heeft blootgestaan,
weer tot innerlijke consolidatie is geraakt.
Ditzelfde kan zeker niet gezegd worden van de
toestanden in Frankrijk en België, die geheel be
heerscht werden door de voortgezette depreciatie
van het betaalmiddel. De gevolgen daarvan voor
de industrie zijn overbekend. Groote bedrijvig
heid, toenemende productie, in goud omgerekend
afbrokkelende loonen en winsten, slechte export
prijzen. nationale uitverkoop al de verschijnse
len, die Duitschland te zien gaf, herhaalden zich
hier eenigszins getemperd.
Het behoeft geen betoog, dat zoowel de toestand
in Duitschland als ook die in Frankrijk en België,
hoe verschillend ook van karakter, te zamen ge
nomen een zwaren druk uitoefenen op de markt
van ijzer- en staalproducten. Relatief bleef de
markt voor ruwijzer gunstiger dan die voor wals-
producten, doch eerst als gevolg van de kolen-
staking in Engeland kon een eenigszins vaste stem
ming baanbreken. Helaas konden wij hiervan wei
nig profiteeren, daar de tegenspoed in ons bedrijf
ten gevolge had, dat onze productie gering bleef.
De ertsmarkt, die voortdurend zeer gedrukt was,
werd uitermate flauw toen de Engelsche kolen-
staking bijkans alle Engelsche hoogovenwerken tot
stilstand bracht. Ook hiervan hadden wij weinig
baat, daar onze loopende ertsafname-verplichtin-
gen steeds verder moesten worden opgeschoven.
Omgekeerd ondervonden wij geen nadeel van de
oploopende kolenprijzen, daar wij voor het gehee
le jaar 1926 gecontracteerd hadden.
De afzet van ons ijzer in Nederland ontwikkelt
zich bevredigend, doch heeft ten gevolge van de
Fransch-Belgische concurrentie, voornamelijk in
phosphorhoudend ijzer, nog niet dien omvang be
reikt, dien wij er op den duur van mogen ver
wachten.
Deelneming in aanverwante ondernemingen.
Nederl. Staalfabrieken v/h. de Muinck Keizer.
Over het boekjaar 1924/25 kon geen dividend
worden uitgekeerd.
Wij kunnen helaas nog steeds niet van voorspoed
dezer onderneming gewag maken, ofschoon on
miskenbaar vooruitgang valt op te merken. Ook
dient bij een beoordeeling niet uit het oog te wor
den verloren, dat de onderneming practisch vrij is
van schulden en hare liquiditeit den laatstcn tijd
verbeterd is.
Société Anonyme Carrières de Namêche.
In het afgeloopen boekjaar waren de bedrijfs-
:sultaten zeer bevredigend. Na zeer ruime af
schrijvingen kon 20 1/2 dividend worden uitge
keerd.
Phoenix A.G.
Over het boekjaar 1924/25 kon geen dividend
worden uitgekeerd, Zooajs wij reeds vermeldden,
nam de Phoenix A.G. deel aan de oprichting van
de Vereinigte Stahlwerke. Van het 800,000.000 M.
groote kapitaal van dat concern ontving de Phoe
nix A.G. voor den inbreng harer eigendommen
ruim een vierde gedeelte. De Phoenix A.G. is
hierdoor practisch „holding company" geworden
en haar bezit aan aandeelen Vereinigte Stahlwer
ke is ongeveer zoo groot als het aantal aandeelen,
dat zij zelf heeft uitgegeven. De aandeelen Ver
einigte Stahlwerke zijn met groot succes tegen
een koers van 130 op de Berlijnsche beurs ge
ïntroduceerd. In den gang van zaken is gedurende
1926 een merkbare verbetering ingetreden, zoodat
verwacht mag worden, dat eerlang dividend-beta
ling op ons aandeelenbezit, welke sinds 1921/22
achterwege is gebleven, weer zal kunnen worden
hervat.
Balans en Verlies- en Winstrekening.
Indien het bedrag van f 358.912.96, bestemd
wordt voor afschrijving sluit de Verlies- en Winst
rekening zonder saldo.
Verlies- en Winstrekening.
Interest f 33.013.26
Bijzondere lasten 41.999.38
Afschrijving 358.912.96,
f 433.925.60,
Voordeelig saldo Exploitatierekening f 352.034.87
Exploitatie grondbezit en woningen 28.529.28.
Baten uit deelneming in aanverwante
ondernemingen 53.361.45
f 433.925.60,
Toelichting op de Balans en de Verlies- en
Winstrekening.
Fabrieksterrein en installaties f 17.266.758.68
Deze rekening toont een vermeerdering aan van
f 1.400.203.49 als gevolg van diverse bouwwerk
zaamheden a f 1.629.059.31 onder aftrek van de
opbrengst a f 228.855.82 verkregen door over
dracht aan het Rijk van een gedeelte van het ha
venkanaal.
Grondbezit en Woningen f 1.627.962.37,
Deze rekening loont een vermindering aan van
f 86.862.12, grootendeels als gevolg van den ver
koop van het kantoorgebouw en van een aan de
Maatschappij behoorend woonhuis, beiden in Den
Haag.
Deelneming in aanverwante onder
nemingen f 9.325.760.01
Onze Vennootschap verwierf een aandeel in een
handelszaak, die zich met den verkoop van een
onzer bijproducten belast, waaraan de vermeerde
ring van f 10.000 op deze rekening is toe te
schrijven.
Voorraden f 2.286605.01
Evenals in vorige jaren zijn de grondstoffen te
gen inkoopsprijs geboekt, terwijl de producten te
gen zoodanige prijzen zijn opgevoerd, dat daarop
bij verkoop in het nieuwe boekjaar geen verlies
is geleden.
In verband met de inbedrijfstelïing van hoogoven
No. 2 waren de voorraden grondstoffen per 31
Maart 1926 aanzienlijk hooger dan per 31 Maart
1925.
Wenckebachionds I 11.000.
Een aanvang werd gemaakt met de vorming van
een fonds, hetwelk dienen moet ter tegemoetko
ming in sociale nooden van het personeel, waarin
door de sociale vezekering niet of niet voldoende
voorzien wordt. De naam van den stichter onzer
onderneming,' wijlen den heer H, J. E. Wencke
bach, werd aan dit fonds verbonden.
Bijzondere lasten f 41.999.38
Deze rekening omvat onder andere onze stor
ting in hel Wenckebachfonds bovèngenoemd, be
talingen in verband met het lidmaatschap van den
Metaalbond en is verder belast met hel boekver
lies ontstaan bij verkoop van de panden in Den
Haag.
Kiespijn^ Hoofdpijn- Maag- Rheumatiek- Hoest-
Griep Influenza- Zenuwhoofdpijn- Verkoudlieids- r"
poeders. In doosjes van 6 stuks 45 ct. Bi]
de goede drogisten Op elke poeder g
staat A. M. Let hierop. Losse poeders
No. 631
IJMUIDEN.
Opera-avond.
1-Iet zal velen wel net zijn, als schrij
ver dezes, dat meer genot gevonden kan
worden in het zien en hooren van één
enkele geheele opera, dan fragmenten
uit een groot aantal kunnen schenken..
Bijzonderlijk, indien men de opera's
waaruit de fragmenten gezongen
soms ook gespeeld worden niet voor
af één of meerdere malen gehoord heeft-
Te dien opzichte heeft de leider, de
heer Jules Moes voor de Opera-avond -
als groote aangekondigd van Don
derdag j.l. in Thalia wel een goede keu
ze gehad. De Cavalleria Rusticana van
Mascagni en de Paljas van Leoncavallo
les inséparables zijn hekend. als
weinig andere opera's en het Intermez
zo uit de eerste en de proloog en het
smartlied uit de laatste zijn tot in stee-
gen- en sloppen door de onvolprezen
gramaphoon populair geworden.
Waar deze heide opera's de eerste
heeft een, de tweede twee 'bedrijven
steeds op het repertoire van eenen
avond staan is de aankondiging van
een „Groote" Opera-avond, als slechts
enkele fragmenten gezongen worden,
niet vrij van overdrijving, doch die ver
geven we gaarne. We zijn dat gewend in
aankondigingen, en te meer, omdat het
gebodene werkelijk buitengewoon en
ja, buiten verwachting, goed geweest is. I
Mevrouw M. Bouwmeester als Santuzza It
en Nedda, was uitstekend gedisponeerd j,
en overtrof zich zelf zoowel in haar vo- I
lumuneus weergeven dier moeilijke u
partijen, steeds even zuiver als glans- I
rijk, als in haar geacheveerd spel, zoo
moeilijk juist in fragmentarische uit-
beeldingen. Niet minder lof verdienen
de heeren Jules Moes als Turiddu en
Paljas en Eduard van der Ploeg, die
Alfio, Tonio en Silvio zong. Zoowel de 1
proloog van Van dor Ploeg, als het j
smartlied van Moes waren van een su
perioriteit, die ons aan de beste tijden i
van de Hollandsche Opera deden den
ken. Ook de duetten van beiden mei j
Mevr. Bouwmeester muntten uit door
zuiverheid en vooral kracht. Die kracht
ja, welike deze drie geboren Operatalen
ten ontwikkelen is geweldig. Voor een
betrekkelijk kleine zaal en kleine, mu
zikale bezetting soms te geweldig. Toch
viel de begeleiding bijzonderlijk te roe
men, zij het dat we juist het teere In
termezzo wel wat fijner hadden willen
hooren. Zooals we dat voor jaren van
het Italiaansche orchest, onder do per
soonlijke leiding van Mascagni hebben
genoten, zullen wij het wel niet meer te
hooren krijgen, 't Is trouwens te afge
zaagd geworden. Om met een gemeen
plaats te eindigen. Deze operaavond is
wat de uitvoering betreft - de costuums
waren keurig en fleurig en werden met
't gemak van groote routine gedragen
zeer goed te noemen. De op
komst had beter kunnen zijn. Deze drie
artisten van de goede, oude school had
den meer belangstelling verdiend. J.
De Vrijheidsbond te IJmuiden.
Eenigen tijd geleden hebben wij gewag gemaakt
van het publieke geharrewar in Velsen, aldus het
Hbld., waar als gevolg van een stemming in den
gemeenteraad, de afdeeling Santpoort van den
Vrijheidsbond een motie van afkeuring had aan
genomen tegen haar partijgenoot, den wethouder
voor onderwijs, ir. K. H. Tusenius. Een commissie,
door het hoofdbestuur van den Bond benoemd,
onder voorzitterschap van prof. Eerdmans, heeft
dit geschil onderzocht en den heer Tusenius vol
komen in het gelijk gesteld.
Er is nu een nieuwe quaestie gerezen, die zoo
hoog gaat, dat een comité van actie zich scherp
tegen den wethouder heeft gekeerd. Een verga
dering, door dit comité bijeengeroepen, heeft een
motie aangenomen, waarin wordt uitgesproken, dat
de belangen van het openbaar onderwijs in de
handen van den heer Tusenius niet meer veilig
zijn.
Deze houding, tegen den wethouder aangenomen,
vindt haar oorsprong in de door den heer Tusenius
doorgezette overplaatsing van het hoofd van A I,
een opleidingsschool met 7 klassen, naar school B,
een zes-klassige school. Deze overplaatsing werd
door den wethouder noodzakelijk geacht, omdat
het bedoelde hoofd z.i. voor de opleidingsschool
niet de noodige geschiktheid toonde te bezitten.
Verder wordt het feit, dat de heer Tusenius de
plannen tot stichting van een neutrale bijzondere
school bevordert, beschouwd als tegenwerking
van het openbaar onderwijs.
Wij hebben den heer Tusenius gevraagd of hij
zich inderdaad wil beschouwd zien als tegenstan
der van het openbaar onderwijs. De heer Tusenius
ontkende dit ten stelligste en verklaarde integen
deel voorstander van dit onderwijs te zijn; maar
bij meende vrijheid te hebben, wanneer hij als wet
houder het onderwijs-belang daarmee gediend
acht, een neutrale bijzondere school te helpen
stichten. Het onderwijs mag z.i. niet door politiek
beïnvloed worden; en het feit, dat hij lid is van
den Vrijheidsbond, bindt hem z.i, niet het belang
van het onderwijs, zooals hij dat ziet, achter te
stellen bij het politieke belang.
Nu de afdeeling Santpoort van den Vrijheids
bond zich opnieuw met het hoofdbestuur in ver
binding heeft gesteld om zich over den partijge
noot Tusenius te beklagen, zal, naar wij vernemen,
de afdeeling IJmuiden een vergadering houden,
waarin tot opheffing dezer afdeeling zal worden
overgegaan. De leden van deze afdeeling, die zich
aan de zijde van den wethouder scharen, zullen
zich uit den Vrijheidsbond terugtrekken en een
Neutrale Kiesvereeniging oprichten.
Een vrachtauto uit Egmond aan Zee, bestuurd
door W. P., moest Donderdag goederen afleveren
bij den heer S. in de Keizer Wilhelmstraat. De
bestuurder reed achteruit en kwam toen tegen
een paal der electrische geleiding op, die kwam
te vallen, waarbij nog een uithangbord voor de
zaak van den heer D .werd vernield.
De bestuurder W. P. werd voor dit feit bekeurd.
Dinsdag ontstond een begin van brand bij den
heer Mulder, hoek Annastraat en Prins Hendrik
straat. Schilders waren bezig met een benzinelamp
de ramen af te branden en vermoedelijk is toen
de vlam naar binnen geslagen en hebben de gor
dijnen vlam gevat. Het brandje was spoedig ge-
bluscht.
Donderdagmiddag nam de koetsier van een
vrachtwagen van v. Gend en Loos ,voor het win
kelhuis van den heer R. Nieborg in de Kanaal
straat den draai wat kort, zoodat de wagen naar
den huizenkant overhelde en alles eraf rolde. Kis
ten, rollen en eenige groote ketels, alles kwam
op straat terecht.
Het scheelde maar weinig, of een groote rol
kwam door de winkelruit in de etalage van den
heer Nieborg terecht. Een jongen, indienst van v.
Gend en Loos geraakte tusschen de kisten en pak
ken, maar kwam er nogal schappelijk af.
De bestuurder van deze wagen was dien middag
wel ongelukkig, want een half uur tevoren was bij
het afladen een vat cognac uiteen gebarsten.
