ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Verschijnt Woensdags Zaterdags
Officieel.
Van den Wachttoren.
Eén Bon geeft recht op deelname aan het Sf. Nicolaas-kinderfeest
Vier Bons geven recht op mededinging aan den
Raadselwedstrijd met geldprijzen van f 5 - f 100.
Voor de Kinderen.
Hoe Jan Bergers voor
Pietermanknecht speelde
No. 9
Zaterdag 4 December 1926
12e Jaargang
IJMUIDER COURANT
^onneoientapriji: f 1.per 3 maanden, franco per po«t f 1.35. Abonnemen-
0 worden aangenomen aan het bureau en bij de Agenten.
iJvertentiën 2 maal achtereenvolgend opgegeven op het gewone tarief,
gorden kosteloos nog een derde keer opgenomen in het eerstvolgend
jfoensdagnummer.
Adrertentiën voor de Adreslijst 6 plaatsingen van dezelfde tekst (onveran.
jerd) f 4.13 plaatsingen (dus 3 maanden achtereen) f 8.
Idvertentiën uiterlijk in ie zenden, WOENSDAG tot 9 uur v.m. en
fRlJDAGS tot 4 uur n.m.
|ot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente VELSEN in dit blad
gitsluitend gerechtigd het Advertentie-bureau P. F. C. Roelse, IJmuiden.
Uitgave van de N.V. UITGEVERS-MIJ. „IJMUIDEN''
Adres voor RsdastU en Administratie
N.V, DRUKKERIJ SINJEWEL
WILLEMSPLEIN 11 TELEFOON 153 IJMUIDEN
Ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties van 1 tot en
met 5 regels f 1.iedere regel meer 20 ets. Compact gezette adverten
ties van 1 t. en m. 5 regels f 1.25, iedere regel meer 25 ets. Kleine
advertenties en familieberichten zoomede vereenigings-advertenties uit de
gemeente, uitsluitend bij vooruitbetaling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75
iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante betaling worden de gewone
prijzen berekend. Advertenties adres bureau van dit blad" 10 ets. extra;
voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven wordt 10 ets. in
rekening gebracht. Bovenstaande regelprijzen worden met 5 cent
verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Velsen.
dit nummer bestaat uit twee
maden. eerste blad.
OPENBARE VERGADERING
den Raad der gemeente Velsen, op Dinsdag
December 1926, des namiddags 7 uur, ten
gemeentehuize.
AGENDA;
Ingekomen stukken.
Prae-advies op een verzoek van Joh. M. van
Heijningen e.a. om het scheppen van gezon
der toestanden bij de aanbesteding van ge
meentewerken zooveel mogelijk te bevorde
ren.
i Alsvoren op een bezwaarschrift van A. J.
Stoel te Bloemendaal tegen het aan den
openbaren dienst onttrekken van een gedeel
te van den Duinlustparkweg.
I Onderhandsche verpachting van een gedeel
te zeestrand,
j, Toekenning van voorschotten, onder waar
borg van tweede hypotheek, voor den bouw
van arbeiderswoningen.
i Vaststelling van plan V tot herziening van
het oorspronkelijk, bij Raadsbesluit van 15
Juli 1924, no. 3, vastgestelde uitbreidings
plan voor de gemeente Velsen en van eene
verordening, houdende wijziging der verorde
ning tct vaststelling der rooilijnen.
Onbewoonbaarverklaring van eene woning te
IJmuiden.
L Samenvoeging van de schoten AI en All te
IJmuiden, overplaatsing van het personeel
van school All en wijziging van de verorde
ning tot regeling van het lager onderwijs, uit
gebreid lager onderwijs en buitengewoon la
ger onderwijs,
I. Goedkeuring en machtiging tot uitvoering
van het gewijzigd plan voor den bouw eener
openbare lagere school te IJmuiden, omvat
tende 7 lokalen en een gymnastieklokaal.
Beschikbaarstelling van 6 leslokalen van het
gebouw der A-scholen, en medegebruik van
een gymnastieklokaal, ten behoeve van de
door het bestuur der Neutrale schoolvereeni-
ging „IJmuiden en Omstreken" voorgenomen
stichting van eene bijzondere lagere school.
Intrekking van het Raadsbesluit, dd, 9 Fe
bruari 1926, no. 15, voor zoover aan de turn-
vereeniging „Santpoort" vergunning is ver
leend tot het medegebruik van het gymnas
tieklokaal der o.l. school F.
Prae-advies op een verzoek van de Sant-
poortsche Vrouwenclub en van de S. D. Vrou
wenclub te IJmuiden om de volksnijverheids*
cursussen voor meisjes met subsidie der ge
meente voort te zetten.
Aanvaarding van schenkingen ter opluiste
ring van de nieuwe raadzaal.
Verhuring van een stukje grond te Velsen.
Onderwijs voor ouderen.
Lonneker is beroemd geworden om het
mderwijs, aan ouderen gegeven. De zaak
daar niet alleen goed aangepakt, maar
zijn vooral de menschen met geestdrift
gemeenschapszin en ijver, die haar heb-
en doen gelukken.
Er is geen enkele reden, om aan te ne-
ra, dat de bevolking te Lonneker zoo
cel leergieriger is dan elders. De eetlust
il ook daar wel al etende opgewekt wor-
in. Dat geldt van geestelijke spijs toch
iel meer dan van snert of bruine boonen!
laar er zijn daar mannen van aanpakken
i doorzetten en vandaar de schitterende
sultaten te Lonneker met het onderwijs
ouderen. Die ouderen zijn de rijpere
0d en volwassenen. Ongeveer 5 der
'niking volgt het onderwijs. Zij, die er
vorige winterhaljaar mee begonnen,
iven het over het algemeen ook trouw
igen. Menschen voor een goede zaak
anen is niet zoo moeilijk, maar hen
iarvoor te houden, valt gewoonlijk tegen.
De nieuwe cursus is begonnen met ruim
izend deelnemers, waaronder er zijn
i 30, 40, 50 jaar, een zelfs van 66 jaar.
Er zijn onder de cursisten heel wat, die
'Weinig geleerd, ook wel, die te veel ver
aten hebben. Het is niet makkelijk voor
?ze oudere en oude leerlingen onderwijs
ontvangen, maar ook niet, om het hun te
ven. Ook het leeren verleerd al spoedig.
:n kind kan makkelijker een rijtje jaar-
Hen uit zijn hoofd leeren dan een der-
IjarigeEen kind houdt het langer vol,
oplossing van een som te vinden dan
die in tien, twintig jaar alleen maar
beetje eenvoudig gerekend hebben
werk en huishouding. Maar de cursis-
leeren ernst maken met het werk, ze
moeten zich inspannen, ze krijgen zelfs
eenig werk mee naar huis. Dan moeten zij
verschillend behandeld worden. Een deel
heeft inhalingsonderwijs, een ander deel
voortgezet onderwijs noodig. De knapste
onderwijzer staat verlegen tegenover een
klasse, waarvan een deel nauwelijks lezen'
en schrijven kan, een ander deel op het
peil staat van een zesde leerjaar en enke
len zich na de school door veel lezen aar
dig verder ontwikkeld hebben. Er moet
scheiding gemaakt worden tusschen de
leerlingen. Ook zijn er cursussen voor de
vakken afzonderlijk. Er zijn cursussen in
Ned. taal, rekenen, boekhouden, Duitsch,
Engelsch, wiskunde, teekenen.
Men is ook begonnen met cursussen in
handenarbeid, o.a. houtarbeid, waarvoor
veel belangstelling is. Datzelfde geldt voor
de „naaldvakken": maatkriippen en ver
stellen. Een groot aantal moeders neemt
daaraan deel. Een huisvrouw, die met de
naald niet kan omgaan, heeft allicht voor
haar gezinnen ieder jaar een honderd gul
den meer noodig aan kleeding dan de
vrouw,"die de naald kan hanteeren en de
kunst verstaat, om van oud nieuw en van
een overjas van haar man een manteltje
voor haar meisje en een jasje voor haar
zoontje te maken. Men is van plan, ook
nog korte cursussen te geven voor men
schen met weinig schoolsche ontwikkeling.
Een is reeds begonnen over: Lezen en lec
tuur. Het doel is het lezen van goede, ont
wikkelende lectuur te bevorderen.
Ook in andere gemeente wordt wel het
een en ander van dien aard gedaan.* Maar
Lonneker staat aan den spits. Bij den ar
beid, in het vereenigings- en gezinsleven,
ook in den maatschappelijken omgang zal
dit onderwijs goede vruchten afwerpen.
Kennis is niet alles maar toch een van de
groote volkskrachten, die beschaving en
vooruitgang dienen.
Minister de Geer over echtscheiding.
Beter een echtscheiding dan een onge
lukkig huwelijk, wordt vaak gezegd. Men
moet van twee kwaden het minste kiezen.
Voor de kinderen is het ook beter, vader
of moeder te moeten missen dan in een
sfeer van voortdurende oneenigheid groot
gebracht te worden. Er zijn zoovele echt
scheidingen, omdat er zoovele ongelukki
ge huwelijken zijn. Maar minister de Geer
heeft in een toespraak voor de vergadering
der Ned. Middernachtzending deze uit
spraak omgekeerd en aangetoond, dat niet
de echtscheidingen een gevolg zijn van de
ongelukkige huwelijken, maar dat zooveel
Vraagt uw BONS in winkels^
kenbaar aan bovenstaande plaat*
huwelijken ongelukkig zijn, omdat echt
scheiding zooveel voorkomt. Dat schijnt
het paard achter den wagen gespannen,
maar de redeneering van den minister is
logisch en juist.
Het huwelijk voor het leven tusschen
man en vrouw noemt hij den grondslag
van ons huwelijks- en gezinsrecht. Echt
scheiding als een uiterste noodzaak, als
een zeldzame uitzondering is dus te be
schouwen als een jammerlijke mislukking,
als een betreurenswaardige ramp. En zoo
is ze nog voor een groot deel van ons volk.
Maar niet voor allen en vooral niet voor
allen in de „toonaangevende kringen'1.
Daar spreekt men over scheiding met het
zelfde gemak als over geboorte, sterfgeval
of bruiloft. Het huwelijk wordt zoo tot een
instelling, die even goed tijdelijk als voor
het leven geldt. Men vindt het hoogstens
interessant een gescheiden man of vrouw
te zijn. Minister de Geer vertelde, dat in
ernst van menschen, die kort geleden ge*
trouwd waren, werd gevraagd: Zijn ze nog
niet uit eikander?
Wat is nu het gevolg van die vele echt
scheidingen, die men al meer gewoon en
natuurlijk gaat vinden? Dat men lichtzin
niger althans luchthartiger tot den grooten
stap overgaat. Het is immers geen stap
voor het leven meer. Het zal net zoo lang
duren, als men zelf wil! Het huwelijk
wordt een soort pension, dat men verlaat,
als het niet meer bevalt. Daardoor mislukt
menig huwelijk.
Bovendien wijst minister de Geer er te
recht op, dat in elk huwelijk de hemel wel
eens bewolkt is en man en vrouw elkaar
moet leeren verdragen, begrijpen en lief
hebben. Er is een heilig moeten, dat toe
nadering kan brengen, misverstanden weg
nemen, de booze stemming verjagen. Be
schouwt men de echtscheiding niet langer
als een kwaad, een leelijke breuk van een
scheur, die niet te dichten viel, dan g;
men al gauw van elkaar, zonder het met
het heilige moeten te probeeren. Daarom
zullen er steeds meer ongelukkige huwe
lijken komen, als het aantal echtscheidin
gen toeneemt. Een ernstige beschouwing
voor gehuwden en aanstaanden!
De beteekenis van adverteeren.
Coolidge staat bekend als een zwijger.
Hij spreekt weinig en kort. Hij is ook niet
een schitterende figuur als president der
Ver. Staten, wat nog niet zeggen wil, dat
hij onbeduidend is. Maar nu heeft hij hel
hart van de Amerikaansche zakenwereld
gestolen door een lofrede op het advertee-
.en, die een agent in advertenties hem niet
zou kunnen verbeteren. Hij zeide o.a.:
Het adverteeren maakt de lezers bekend
met het bestaan en den aard van allerlei
goederen door te wijzen op de voordeelen
van het gebruik ervan en schept daarmee
een grootere vraag ernaar. Zoo gaat er de
grootste invloed vanuit op onze gewoon
ten en wijze van leven; het bepaalt, wat wij
eten, wat wij dragen, het werk en het ver
maak van de geheele natie. Vroeger stond
het vast, dat de concurrentie de ziel van
den handel is. Men mag thans eer het ad
verteeren zoo noemen. Het is niet genoeg,
dat goederen voortgebracht worden, er
moet ook een vraag ernaar gemaakt wor
den. Het adverteeren vergroot de vraag,
waardoor de productie uitgebreid kan wor
den en daarop rijst grootendeels het suc
ces der Amerikaansche industrie.
Er zijn niet veel naties, die door heel de
wereld heen hun producten zoo advertee
ren als de Amerikaansche. Men vindt over
al Amerikaansche schrijfmachines, auto's,
veiligheidsscheermessen, vulpenhouders
enz. enz. aanbevolen. Zonder advertenties
zou men thans niet in bijna elk Ameri-
kaansch huis een stofzuiger, gramofoon of
radiotoestel vinden. De kranten zijn meer
advertenties dan nieuws.
De groote Amerikaansche zakenmannen
hebben de lofrede van hun president op het
adverteeren met groote instemming aange
hoord en velen hebben er een woordje aan
toe gevoegd. We lazen in een Ameri-
kaansch tijdschrift een groot aantal van
deze uitspraken. Armstrong Cork Cy.
schrijft: Sinds '17 hebben wij het oordeel
van het Amerikaansche volk ten opzichte
van linoleum veranderd, zoodat het dit
niet meer als een tijdelijke vloerbedekking
maar als een blijvend bestanddeel van den
vloer beschouwt. Buick: Het adverteeren
verhoogt den prijs niet. De verkoop wordt
er door vermeerderd en dat brengt een be-
't Was Zondagavond, een paar dagen
voor Sint-Nicolaas. In 't huis van Bergers
zaten vader en moeder en de kinderen bij
de lekker snorrende kachel, behalve de 15-
jarige Jan. Die was uit.
De kinderen waren vol verwachting,
want Sinterklaas zou vanavond komen.
Moeder had het gezegd en vader zei ook,
dat hij 't gehoord had. 't Licht was nog
niet op, alleen brandde een kleine sche
merlamp op het orgel. De 7-jarige Henkie
en de 9-jarige Piet tuurden voor 't raam,
of Sinterklaas nog niet kwam,
„Waarom is Jan niet thuis, moe?" vroeg
Henkie,
„O, die is met zijn vriendjes mee," jokte
moe.
,,'t Is net, of ik achter aan de poort wat
hoor," zei vader. „Zou Sinterklaas achter
om komen?"
„Dat kan best zijn," antwoordde moeder.
„Ja, ik hoor al wat aan de achterdeur."
De jongens en de 5-jarige Bertha verroer
den zich niet. Vol blijde verwachting ke
ken ze naar de deur^ die toegang gaf tot
den gang.
„Ik zal maar eens gaan kijken", zei va
der. En hij opende de deur.
Even later hoorde men een diepe stem.
„Is de familie Bergers thuis?"
„Ja, Sinterklaas," antwoordde Bergers,
„komt u maar,.binnen. Wij hadden al van
uw komst gehoord."
De kinderen keken met stralende oogen
naar den gang en ja, daar kwam St. Nico-
laas, prachtig gekleed en met de staf in zijn
linkerhand.
„Goeden avond, mijnheer Bergers, me
vrouw Bergers. Waar zijn de kinderen? O,
ik zie ze al. Zoo, lieve kinderen, Sint-Nico
laas komt eens bij jullie kijken."
Alle kinderen waren blij en gaven Sin
terklaas een hand. Maar toch keken ze
ook steeds naar de deur, want daar stond
Piet de knecht, met zijn zwarte gezicht en
zwarte handen en met den zak.
Sint-Nicolaas sprak met de kinderen,
vroeg of ze goed oppasten en goed leerden
op school en toen de ouders nogal tevreden
bleken over de kinderen, zei de goede Sint
tot Pietermanknecht:
„Nu, Piet, nu moest je maar eens strooien
en de kinderen wat lekkers geven."
En Piet de knecht opende den zak en
gooide handen vol lekkers over den grond,
zoodat de kinderen over den vloer huppel
den en veel lekkers verzamelden. Dat was
toch een pret.
Vader bood Sinterklaas een stoel aan en
weer vroeg de Sint aan de kinderen het
een en ander. Pietermanknecht was in de
deur blijven staan en keek maar toe,
„Moe, ik zal ook wat lekkers voor Jan be
waren," zei Henkie.
„Dat is braaf van je, vent" zei St. Nico-
laas. „Is Jan niet thuis?"
„Nee, Sinterklaas," zei Henkie vrijmoe
dig, „Jan is met zijn vriendjes uit."
„Je bent een beste jongen, Henk", zei
Sinterklaas goedkeurend.
Daarop raakte vader en moeder met Sint
Nicolaas in gesprek. Ze vroegen hem of hij
allang op reis was en waar hij nog alle
maal heen moest.
Onderwijl dacht Henkie na, waar hij het
lekkers voor Jan goed zou kunnen opber
gen. Hij vond het orgel een geschikte be
waarplaats, klom op de orgelkruk en depo
neerde er de pepernoten, bruidsuikers 'enz.
Op het orgel lag een mooie fluit. Die was
van de 15-jarige Jan en had deze voor
eenigen tijd voor zijn verjaardag gekregen.
En Jan was er erg blij mee. Hij kon mooi
spelen en wie weet, zou hij later nog niet
eens lid worden van Kunstkring of Eupho-
nie.
Jan, oftewel Pietermanknecht, keek
aandachtig naar de bewegingen van Henk.
Sinterklaas praatte nog steeds" met vader
en moeder en had zich zelfs een kopje thee
laten inschenken.
Opeens gebeurde er iets, waardoor het
geheele gezelschap verrast werd. Kleine
Henkie had de fluit gegrepen, had zich op
de orgelkruk gezet en wilde nu een deuntje
ten beste geven. Toen viel Jan uit zijn rol,
hij snelde naar Henkie toe, trok hem de
fluit uit de hand en zei boos: „Daar blijf
je af hoor."
Kleine Henkie was niet geschrokken, hij
was hoogelijk verrast, want hij riep:
„O, Jan is Pietermanknecht, Jan is Pie
termanknecht."
Piet de knecht wist niets beters te doen
dan met de fluit de vlucht te nemen. Sinter
klaas zei, dat hij nog verder moest en nam
ook spoedig afscheid, na Henkie vermaand
te hebben, toch vooral een zoete jongen te
zijn.
Vader deed aan de kinderen een heel
verhaal, waarom Jan voor Pieterman
knecht had gespeeld. Piet, de echte knecht
van den Sint, was ziek geworden en lag in
het ziekenhuis. En omdat vader van het be
zoek van Sinterklaas wist, had hij gezegd,
dat Jan dan voor dezen avond wel Pieter
manknecht kon zijn.
Toen moeder een poos later Henkie naar
bed bracht Jan was nog niet thuis
vroeg Henkie:
„Moe, mag Henkie, als ie groot is, ook
Pietermanknecht zijn?"
„Als Piet de knecht dan ziek is, mag je
misschien ook wel", antwoordde moeder.
„Dan zal Henkie niet boo« worden, als
kleine broer de fluit pakt, zei de kleine
boy. En moeder had echt schik in dien leu
ken krullebol en gaf hem een dikken zoen.
„Misschien krijg je nu zelf wel een fluit
van Sinterklaas", zei moeder.
En in dit blij vooruitzicht ging Henkie
gelukkig slapen. g. v.
