ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Plaatselijk Nieuws
Ijmuiden.
Velsen.
Op stap met de „Monte Olivia"
No. 90
Woensdag 14 September 1927
IJMUIDER COURANT
12e Jaargang
Losse nummers van de IJMUIDER
COURANT zijn a 5 cent steeds verkrijg
baar aan ons Bureau, Willemsplein 11; in
Sinjewel's Boekhandel, hoek Frogerstraat;
Boekhandel P. F. C. Roelse, Kanaalstraat;
Boekhandel Arends, Oranjestraat; Boek
handel J. Ramp, De Rijpstraat, hoek Wil
lem Barendszstraat; te IJ muiden-Oost bij
Boekhandel J. W. Raadman, Trompstraat,
Boekhandel Gelderman, hoek Lagersstraat
en Ratelsstraat en Boekhandel F. v. d.
Grijn, Kalverstraat; te Santpoort in den
Boekhandel P. v. Meurs.
Onze plaatsgenoot, de heer G. ten
Napel, hoofd van school H, heeft weer
een nieuw jongensboek het licht doen
zien, getiteld „Teun de Jager" bij den
uitgever H, J. W. Becht te Amsterdam,
Hebben wij van „De Wilde Vogel", het
vorige boek van den heer ten Napel, ge
noten, dit nieuwe boek zal door de jon
gens worden verslonden. Wij hebben liet
op één Zondagavond uitgelezen en het
heeft ons van het begin tot het einde ge- I
boeid. En geen wonder, want dit ver-
haal is gestoken in een zeer romantisch
kleed. Een kleed, dat dateert uit de mid
deleeuwen, maar dat gelukkig nog niet
verouderd is. Want beschrijvingen van
kampeertochten, reizen met onderzeeboo
ten of vliegmachines mogen onze jongens
thans met graagte lezen, er is toch niets,
wat zoo boeit, als het geheimzinnige van
vroegere eeuwen,
Teun de Jager voert ons terug naar de
13e eeuw. De oude jager en zijn klein
zoon Peter die later blijkt een gesto
len gravenzoon te zijn vormen de
hoofdpersonen in het boek. Het kasteel
Borckgreve aan den Rijn en het daarbij
behoorendê dorp is het tooneel van de
handeling- De burchtheer van de Borck
greve is met andere kruisridders naar
het Heilige Land, om boete te doen voor
een misdaad. Later vernemen we, dat hij
den zoon van Teun de Jager heeft dood
geschoten, Deze heeft toen wraak geno
men en den zoon van den graaf gestolen,
maar de oude jager heeft den jongen
graaf goed opgevoed en later, als de
burchtheer terugkeert, neemt hij geen
wraak, maar staat den jongen aan zijn
vader af. Maar voor dit geschiedt, spelen
zich tal van avonturen af met den ouden
jager en den jongen Peter. De handeling
in heel het boek is zoo vlot en de vertel
trant zoo boeiend, dat men steeds, gretig
verder leest. Hoe uitnemend is het leven
op het kasteel, en van de poorters ge
schetst, hoe prachtig zijn vooral die
hoofdstukken, waarin het feest in het
dorp beschreven wordt, de oude volksspe
len, het prijsschieten. En. dan het weg
voeren van Peter door de rakkers van
den schout en de bevrijding met de hulp
van zigeuners. De karakters zijn zeer
goed geteekend, vooral dat van ouden
Teun met zijn zielestrijd van wraak of
vergeving, waarbij tenslotte het goede
zegeviert,
Teun de Jager is een boek, dat de jon
gens niet één keer, doch meerdere malen
zullen lezen. Het is een prachtig boek en
iedere jongen zal het graag willen bezit
ten. Wanneer ouders dus hun jongens op
hun verjaardag, wanneer de oude Sint
hen op het St. Nicolaasfeest of onderwij
zers hen met het Kerstfeest willen verblij
den, dan weten ze nu, waar ze dit mooie
boek kunnen bekomen. En de jongens
zullen evenals wij wenschen, dat de heer
ten Napel nog meerdere mooie boeken zal
schrijven.
Zondagavond is in de tent der
Noordhollandsche Tentzending, staande
naast de Ned. Herv. pastorie aan den
Velserduinweg de openingssamenkomst
gehouden. Ondanks het minder gunstige
weer was de tent stampvol. Dezen avond
spraken Ds. W. Kroese en de heeren H.
Stavinga en R. R. Posthuma. Het Her
vormde Kerkkoor zong eenige liederen.
lederen avond worden deze week sa
menkomsten gehouden. Hedenmiddag en
Zaterdagmiddag zijn er aparte samen
komsten voor kinderen en morgenmiddag
een samenkomst voor vrouwen.
Het koor der Ned. Herv. gemeente
te I Jmuiden-Oost, dat één of twee
avonden per week op straat liederen
zong, is wéder opgeheven.
Tijdens de middagvoorstelling in
Thalia kreeg Zondag een knaap een Loe-
val van zeer ernstigen aard. Hij werd in
een nabijgelegen vertrek gebracht en la
ter per auto naar de ouderlijke woning
vervoerd.
Het Departement Noordholland van
den Nederlandschen Bond van Schoen
makerspatroons houdt morgen op het
boschterrein in Velserduin, welwillend
door de heeren A. en P. Bleeker afge
staan, een landdag. Als sprekers zullen
optreden de heeren W. Donker Pz. van
Rotterdam, met het onderwerp „Waar
moet dat heen?" en de heer M. D. Lau-
kester van Amsterdam, met het onder
werp „Waarom het controle-stempel?"
Na de vergadering vereenigen de leden tober te IJmuiden en op 5 October te
zich aan een gemeenschappelijken maal- Beverwijk werden nader besproken. Be-
tijd, waarna een rondvaart door de ha- sloten werd ter verspreiding in schaftlo-
vens wordt gemaakt en de werken voor kalen en op de visschersschepen Bijbel
den bouw der nieuwe schutsluis worden bladen en geïllustreerde evangeliën be-
bezichtigd. schikbaar te stellen.
De inzending van de Kon. Ned.
TT p/,., De heer A, A. van Rooijen, behaal-
Hoogovens en Staalfabrieken a hier op ,de met iiVaSco" (Duitsche Herder), op de
do Tentoonstelling voor Handel en In- gehouden keuring der Kon Ncd. politie.
dustrie te Beverwijk is bekroond met een
zilveren medaille.
Een zoontje van den heer M. de W*.
zette Zondagmiddag het paard van zijn
vader op het Hanenland tegenover het
station Velsen. De knaap had dat blijk
baar meer gezien, althans hij bond een
lang touw aan een paal en bevestigde
het andere eind van het touw om dén nek
van het paard.
Kort daarop bemerkten eenige kinde
ren, dat het paard snel rond liep en toen
plotseling als dood bleef liggen. De eige
naar van het paard had het geval ook ge
zien en bevond, dat de knoop in het touw
om den nek van het paard verkeerd was
gelegd, zoodat het beest bijkans zichzelf
geworgd had. Het dier bloedde reeds uit
den mond. Nu werd het touw stuk ge
sneden en wist men het paard weer op
de been te brengen.
hond-Vereeniging,
litiehond.
het certificaat als po-
In den nacht van Vrijdag op Zater
dag is een auto van D. V. alhier nabij de
kruithaven van het Noordzeekanaal in den
Spaarndammerpolder door kortsluiting in
brand geraakt. De auto werd zwaar be
schadigd.
DE GEMEENTEBEGROOTING.
Over de gemeentebegrooting voor 1928
kunnen wij het volgende meedeelen.
Bij de ontvangsten treffen wij als batig
slot van den gewonen dienst 1926 aan
f 76.657, tegen f 51.024 vorig jaar. De
uitgaven voor de jaarwedden der ambte
naren ter secretarie enz. worden geraamd
op f 66.662, tegen f 65.618 vorig jaar.
met een nadeelig saldo van f 40.047, te
gen f 39.520.
Bij hoofdstuk VI, Openbare Werken,
is voor onderhoud van straten en pleinen
f 3362 meer uitgetrokken, n.l. f 68362,
voor onderhoud der plantsoenen f 1450
meer, n.l. f 23.625. De gemeentereiniging
vereischt f 95.075 tegen f 86.595. Het na
deelig slot van dit hoofdstuk is f 146.503,
tegen f 140.615.
Bij hoofdstuk VIII, Onderwijs, is de
post jaarwedden f 200.134, tegen
f 194.422, idem voor Ulo -onderwijs
f 23.493, tegen f 20.053; idem buitenge
woon lager onderwijs f 13.761, tegen
f 10.706; idem voorbereidend lager on
derwijs f 15.723 tegen f 16.833.
Voor het bijzonder lager onderwijs !s
f 114.498 uitgetrokken, tegen f 116.304,
voor het nijverheidsonderwijs f 25.522,
tegen f 23.983.
Bij post IX, Ondersteuning aan behoef-
tigen en werkloozen, vinden we de post
voor krankzinnigenverpleging f 3600 hoo-
ger geraamd, n.l. f 48.600 en de post sub
sidie instellingen voor maatschappelijk
hulpbetoon op f 80,500 tegen f 75.500.
Belastingen. De opbrengst der belastin
gen wordt als volgt geraamd: gemeente
lijke inkomstenbelasting f 726.000 tegen
f 715.000; 80 opcenten op de hoofdsom
der belasting op gebouwde eigendommen
De Federatie Velsen der S. D, A. P.
belegt heden, Woensdagavond, een open- i
tl i- •- 'vangsten door het gemeentebestuur is uit
bare vergadering in rhalia, waar eenige - - - - - - -
Hoofdstuk II, Algemeen beheer, heeft f 67000 tegen f 64341; 5095 opcenten
een nadeelig slot van f 80.429, tegen op de personeele belasting f 105.000 te-
f 89.106 vorig jaar. Voor officiëele ont- gen f 97.500; 48 opcenten op de hoofd-
raadsleden der Soc.-Dem. fractie het
I woord zullen voeren over de verdeeling
der Wethouderszetels,
Er is gelegenheid tot debat.
In de Maandag gehouden bestuurs-
vergadering der afdeeling Midden-Ken-
nemerland van het Nederlandsch Bijbel
genootschap moesten een secretaris en
een penningmeester worden aangewezen,
wegens het vertrek van Ds. J. D. Boer-
koel naar Watergraafsmeer en het be
danken van den heer Ziegenhart ie
Santpoort. Als secretaris werd benoemd
getrokken f 1500, dat is f 1000 meer dan
op de vorige begrooting.
Voor hoofdstuk III, Openbare veilig
heid, is het nadeelig slot f 159.175 tegen
f 157.364. De jaarwedden voor de politie
vorderen f 95.574, tegen f 95.383. Het on
derhoud der brandbluschmiddelen wordt
op f 1000 geraamd, legen f 600.
Hoofdstuk IV, Volksgezondheid, heeft
een nadeelig slot van f 23.647, tegen
f 10.767 vorig jaar. De opbrengst van
keur- en slachtloonen wordt geraamd
op f 23000, dat is f 4000 meer. De kosten
van den keuringsdienst ingevolge de
vleeschwet bedragen f 10.196, tegen
Ds. S. van Leeuwen, Geref. predikant al- f 10.071. De uitkeering aan het Rijk der
hier en als penningmeester de heer R. R.
Posthuma te IJmuiden-Oost.
Van de kerken, die nog waren uitgenoo-
digd om een bestuurslid aan te wijzen,
had de Ned. Herv. Gemeente te Sant
poort hieraan voldaan, waarvan als be
stuurslid thans aanwezig was Prof. Dr,
G. A. v. d. Bergh van Eysinga. De voor
zitter, Ds. W. Kroese en de heer G. Voet
brachten een kort verslag uit van de in
Juni te Amsterdam gehouden algemeene
vergadering van het Genootschap.
De propaganda-vergaderingen op 4 Oc-
ontvangst van keurloonen bij ingevoerd
vleesch wordt geraamd op f 11650, tegen
f 33500 op de vorige begrooting, waaruit
men kan zien, hoe sterk de invoer van
bevroren vleesch verminderd is. De ver
goeding van het Rijk aan de gemeente
voor de keuring van ingevoerd vleesch
wordt dan ook geschat op f 3495, tegen
f 10.000 vorig jaar.
Door subsidie aan het Witte Kruis
evenals verleden
ken.
som der dividend- en tantièmebelasting
f 34.500 tegen f 22000; 50 opcenten op de
hoofdsom der vermogensbelasting f 12.500
tegen f 9760; hondenbelasting f 6000 te
gen f 5500; belasting op tooneel- en an
dere vertoonïngen f 18000 tegen f 16000;
belasting op gebouwde eigendommen
f 84.000 tegen f 76.000.
De uitkeering aan het Rijk van het aan
deel in de kwade posten der plaatselijke
inkomstenbelasting wordt geraamd op
f 105.000 tegen f 102.500.
Het totale batig slot van dit hoofdstuk
wordt geraamd op f 866.699 tegen
f 830.853.
De winst van het gasbedrijf wordt ge
raamd op f 102.488 tegen f 86.758 en die
van de waterleiding op f 9891 tegen
f 6274.
Bij de uitgaven treffen wij nog aan
f 9836 voor de herdenking van het 50-
jarig bestaan van IJmuiden, kosten con
certen f 600 en subsidie aan de Vereeni-
ging voor Beroepskeuze f 400.
De inkomsten en uitgaven van den ge-
dienst
wonen dienst worden geraamd op
f 2.296.552, met een post onvoorziene uit-
jaar f 4048 uitgetrok-gaven groot f 21.259 tegen f 12.440 op de
vorige begrooting.
Hoofdstuk V, Volkshuisvesting, sluit
Door H.
Achtste dag. Zaterdag.
's Morgens, heel in de vroegte, voeren
we reeds door de Geirangerf jord. Aan
boord was het vroeg dag en kort na vijf
uur kon je al heel wat slaperige gezich
ten op de dekken zien.
Geen wonder, we zouden tegen zes uur
reeds ,,De Zeven Zusters" passeeren, een
beroemde sluierwaterval, die in zeven
verschillende stroomen van groote hoogte
naar beneden stort.
En reeds zoo velen loopen voor één
zusje! Zouden wij dan niet onze slaap
laten voor zeven dier jonge dames? Te
meer, daar ons een grootsch indrukwek
kend schouwspel was voorspeld.
Wij kwamen juist boven toen we aan de
rechterzijde een groot rotsgevaarte, de
Preekstoel genaamd, voorbij voeren. Een
massaal stukje steen, eigenaardig van
vorm, 'n 1500 M. boven het water uit!
Stel je voor, een dominee, die daarop
past!
Ongeveer zes uur kregen we „De Zeven
Zusters" in 't zicht.
Laat ik maar direct zeggen, 't was een
groote teleurstelling voor ons. Hadden
we reeds te veel gezien en werden we te
veeleischend, na al de watervallen, groot
en klein, die we reeds hadden ontmoet op
onzen tocht? Neen, ik geloof met recht
te kunnen spreken van een teleurstelling.
Het was weder de geringe watertoe
voer, waaraan vele watervallen nu een
maal bij tusschenpoozen lijdende zijn. Ik
geloof dan ook dat de zusjes tijdelijk mei
een zware bloedarmoede behept waren;
vandaar de minder florisante aanblik, die
jze vertoonden! Zelfs waren we van mee
ning dat één der dames op stap was, daar
we met den besten wil niet meer dan zes
stuks in het vizier konden krijgen, „Dan
is er een Siameesche tweeling onder!",
was het snedige antwoord van een onzer
leiders, van wien we gekscherend het ze
vende meiske opeischten.
Zachtjes, met stil gezette machines, gle
den we „De Zeven Zusters" voorbij. De
scheepskapel liet de Loreley hooren, doch
zonder een traan te laten, lieten we de
dames achter op de barre rotsen, in hun
eeuwigdurenden gang naar omlaag.
Reeds voor zeven uur bereikten we
Merok en een goed kwartier later waren
we alweer aan wal. Het dorp, gebouwd
op een oude gletschermoraine, maakt een
heel prettigen indruk. Het was ons even
wel niet om het plaatsje zelf te doen; ons
doel lag wat verder en hooger.
1 Vanaf Merok was een autotocht georga
niseerd naar de meer dan 1000 M. hoo
ger liggende Djupvandshut.
De rit daarheen was zeer de moeite
waard.
Als een reusachtige serpentine kronkelt
de weg zigzagsgewijze tegen de bergen
op, met soms zeer stijle windingen en on
gelooflijke bochten. En bij elke wending
steeds weer het gezicht op onze boot,
steeds verder weg in de diepte! Tot we
achter de bergen verdwenen, om door
zeer woeste en kale rotspartijen verder
te klimmen naar de Djupvandshut. In en-
ze wagen hadden we 'n bijzonder handige
bestuurder, die snel reed en zeer scherp
de bochten nam. Eerlijk gezegd, zaten we
wel eens te griezelen, wanneer we met
een gier de hoek omgingen en meteen ter
zijde blikten in de steile dieptes vlak
langs den weg.
De Djupvandshut ligt aan een klein
meertje, tn een groote kom tusschea de
bergtoppen. Het uitzicht van dit eindpunt
was dan ook beperkt. We vonden daar
evenwel een andere attractie en wel een
pak echte sneeuw! Nu is de sneeuw daar
overdag wel wat in dooitoestand, doch
het was en bleef niettemin sneeuw. Ge
weet wat dit zeggen wil! Al spoedig was
het dan ook een algemeene gooi- en
stoeipartij. Daar zijn heel wat gezichtjes
gewasschen en zeer vele balletjes uiteen
gespat op de ruggen en hoofden der deel
nemers!
Tot we ten slotte werden opgetrommeld
en, velen nog niet de sneeuw op 't lijf in
de wachtende auto's werden geladen.
Voorts ging het toen weer naar beneden,
terug naar onze schuit, die direct na den
middag koers zette naar Hellesylt, waar
we na een dik uur varens aankwamen.
Vanuit Hellesylt ging de tocht door het
wilde woeste Norangsdal naar öie; een
gedeelte ging te voet en de rest per auto
of met paard en wagen.
Het was inderdaad een zeer woest
berglandschap, wat we doortrokken, som
ber en grootsch, op sommige punten de
kale, bijna loodrechte rotsen, zeldzaam
imponeerend. Het was kil daar in het
nauwe dal. Het levenbrengend zonnetje
had in den loop der eeuwen weinig kans
gehad het geheel wat liefelijker te ma
ken; zelden dringt een koesterend straal
tje over en tusschen de witgekuifde kop
pen naar beneden. Op enkele plaatsen
van het dal werd de allesomvattende een
zaamheid, de sombere verlatenheid, tus
schen de dreigend omhoog grijpende ijzi
ge bergtoppen van een groote beklem
ming. En onwillekeurig verstomde dan de
lach en stokte het gesprek, wanneer we
in het bleekgrauwe dallicht de meest
trieste gedeelten van dit onherbergzaam
oord doortrokken,
We passeerden een geweldige bergaf-
schuiving, in 1908 zonder eenige waar
schuwing naar beneden gekomen.
Bij het overzien van het terrein, was
duidelijk deze catastrofe voor oogen tc
brengen. Links van ons waren machtige,
hoog en steil oprijzende rotsmassa's,
waaruit een geweldige hap zich had los
gemaakt en met donderend geraas naar
beneden was komen storten. De duizen
den M3 steen en gruis hadden alles wat
hun in den weg kwam mede gesleurd, het
dal versperd en de door het dal Ioopen-
de rivier met één slag afgedamd. Voor
dezen dam groeide het afgesloten rivier
water in een minimum van tijd tot een
nieuw meer, waarin het vlakbij liggende
dorpje geheel werd verzwolgen. De over
blijfselen der woningen waren in het hel
dere meerwater nog duidelijk zichtbaar.
Over de bergstorting, langs het nieuwe
meertje, was de weg omgelegd; wat ver
der in het dal zocht het riviertje, via het
jonge meer, over den rand der steenstor
ting verder zijn weg door het dal.
Zoo werd in een oogenblik door een
machtig natuurgebeuren het geheele as
pect van het dal grondig gewijzigd.
Dat was een groote bergafschuiving,
die niet zoo dikwijls plaats heeft. De klei
nere, van een handvol gruis tot een of
„meerdere M3 puin, komen evenwel haast
dagelijks voor in de gebergten. Zoo werkt
de groote slooper, de Tijd, langzaam maar
zeker voort aan de vervlakking der berg
landschappen. De toppen verweeren, de
dalen en meeren vullen zich en eenmaal,
na duizenden en duizenden van jaren, zal
de aardkorst de in haar vroegste jeugd
gekregen bergrimpels en plooien hebben
verloren.
Onderweg, in een dalverbreeding, waar
alles wat groener en fleuriger was, kwa
men we een paar zilvervoskweekerijen i
voorbij, die we daar nu heelemaal niet i
zouden hebben gezocht. Een dier inrich-
tingen hebben we bezien en Reit je even
in zijn gevangenschap gade geslagen.
Voor ons genoegen werden de beestjes
wat extra gevoerd met visch, een tracta-
tie, die de natuurlijke slimmerikken abso
luut niet dankbaar stemden. We kregen y
tenminste niets anders dan wat gegrijns t
en gepiep, benevens een zuur luchtje, van
de schuwe diertjes.
Gedurende den geheelen tocht kwamen -
we, buiten een paar woningen, slechts
enkele herdershutten voorbij, bijzonder
schamele verblijven, waar de hoeders der
vrij onoogelijke bergkoeien, 's zomers hun
verblijf houden. Het viel ons op dat de
meeste dier hutjes waren gebouwd achter
een groot rotsblok, bescherming zoekend
tegen neervallend bergpuin. En de men-
schen, als gedrukt door de voortdurende
dreiging der hen omringende troosteloo-
ze berggevaarten, zagen triest en gelaten
en schenen gebukt onder een onzichtba-
ren last. En men vraagt zich af wat die
toch wel misdeelden bindt aan deze gru
welijke verlatenheid, waarom zij niet
reeds lang waren gegaan vandaar, om op
te eischen hun deel van God's lieve zonf
Intusschen had ons schip 55 zeemijlen
omgevaren en lag bij onze aankomst te
öie weer voor ons gereed. De druk jakke
rende motorsloepen deden als altijd
kwiek hun dienst en al spoedig was al
het volkje weder present op ons drijvend
tehuis.
Voort ging het toen, terug door de
Hjorundfjord, naar het laatste reisdoel
in Noorwegen, de oude Hanzestad Ber
gen.
