ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No. 101
Zaterdag 22 Oetober 1927
12e Jaargang
Verschijnt Woensdags Zaterdags
Plaatselijk Nieuws|
IJmuiden.
0 verveen, Tel. 10956
Velsen
IJMUIDER COURANT
Ljnnementsprijs: f 1.per 3 maanden, franco per post f 1.35. Abonne-
Ljnten worden aangenomen aan het bureau en bij de Agenten,
yvertentiën 2 maal achtereenvolgens opgegeven op het gewone tarief,
Wen kosteloos nog een derde keer opgenomen in het eerstvolgend
hensdagnummer.
Iijvertentiën voor de Adreslijst, 6 plaatsingen van dezelfde tekst (onver-
Werd) f 4.13 plaatsingen (dus 3 maanden achtereen) f 8
yyertentiën uiterlijk in te zenden WOENSDAG tot 9 uur v.m. en
lyjDAGS tot 4 uur n,m.
y plaatsen van advertentiën van buiten de gemeente Velsen in dit blad
uitsluitend gerechtigd het Advertentie-bureau P. F. C. Roelse, IJmuiden.
Uitgave van de N.V. UITGEVERS-MIJ. „IJMUIDEN"
Adres voor Redactie en Administratie
N.V. DRUKKERIJ SINJEWEL
WILLEMSPLEIN 11 - TELEFOON 153 - IJMUIDEN
Ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel. Advertenties van 1 tot en
met 5 regels f 1.iedere regel meer 20 ets. Compact gezette adverten
ties van 1 tot en met 5 regels f 1.25, iedere regel meer 25 ets. Kleine
advertenties en familieberichten zoomede vereenigings-advertenties uit de
gemeente, uitsluitend bij vooruitbetaling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75,
iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante betaling worden de gewone
prijzen berekend. Advertenties „adres bureau van dit blad" 10 ets. extra;
voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven wordt 10 ets in
rekening gebracht, Bovenstaande regelprijzen worden met 5 cent
verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Velsen.
tNUMMER BESTAAT UIT TWEE
DEN. EERSTE BLAD.
se nummers van de IJMUIDER
hlJRANT zijn a 5 cent steeds verkrijg
bar aan ons Bureau, Willemsplein 11; in
tinjewel's Boekhandel, hoek Frogerstraat;
boekhandel P. F. C. Roelse, Kanaalstraat;
kekhandel Arends, Oranjestraat; Boek-
Lndel J. Ramp, De Rijpstraat, hoek Wil-
M Barendszstraat; te IJmuiden-Oost bij
\ekhandel J. W. Raadman, Trompstraat,
boekhandel Gelderman, hoek Lagersstraat
Ratelsstraat; Boekhandel F. v. d.
Ifrijn, Kalverstraat; te Santpoort in den
Boekhandel P. v. Meurs, Rijksstraatweg.
Ministerieel bezoek.
De minister van Waterstaat heeft zijn
gisteren vastgesteld bezoek aan
lljmuiden, in verband met den aanleg van
een weg naar het zeestrand, niet kunnen
iolbrengen, wegens zijn vereischte aan
wezigheid in de Kamer.
De minister heeft het bezoek nu vast-
|jjesteld op Vrijdag 4 November.
ERNSTIGE AANVARING.
De logger Nederland II KW. 165
gezonken.
Een aanvaring met noodlottige gevol-
n heeft Woensdagavond laat nabij de
pieren van IJmuiden plaats gehad. De
zeillogger Nederland II KW. 65 van de
teederij M. Parlevliet Nz. te Katwijk aan
Zee is op o.g. 700 Meter uit de pier aan
gevaren door het Engelsche tankstoom
schip Audacity, op reis van Amsterdam
naar Hamburg.
Het gebeurde tusschen elf uur en half-
llwaalf. De logger, die pas 3 weken gele
iden ter haringvisscherij was vertrokken
met 23 last haring op weg was naar
IJmuiden was op nog geen halve mijl
fan de pieren, toen een stoomschip recht
op den logger afkwam. De logger hield
over bakboord om binnen te komen en
liet stoomschip was dus verplicht ge
weest den logger te mijden. Toen men
op het stoomschip zag, dat het misliep,
gaf men nog stuurboord roer, maar het
was te laat, de logger werd van achteren
geraakt en kreeg een groot gat. Men riep
iet stoomschip aan, om hulp te verleenen,
daar men vreesde te zinken, maar het
stoomschip voer door, zonder eenige hulp
verleenen.
Gelukkig maakte de logger niet zoo
jlu, snel water, zoodat het schip de haven kon
bereiken. Eenmaal binnen de pieren, nam
iet water in het schip echter onrustba
rend toe en nabij het semaphore was het
water zoo hoog gestegen, dat de stuur-
aan 't roer half in het water stond,
schip zonk toen zoo snel, dat alleen
|de schipper, de stuurman en twee jon
gens van 13 jaar kans zagen in het want
ie komen. De stuurman, Gerrit de Hol,
aam een der jongens, zijn zoontje Hen-
hik Johan, in de armen en klom met hem
het want, terwijl de andere jongen
js de beenen van den schipper omhoog
^kropen is.
De andere acht opvarenden hadden
geen tijd meer, om in het want te klim
men, omdat zij bezig waren met de zeilen
h te halen. Zij kwamen dus in het water
terecht. Het was een donkere nacht, maar
1 van de 8 konden zwemmen en wisten
zich dus boven water te houden. De acht-
echter, Dirk Klok, de kok, kon niet
hemmen en dit zou hem noodlottig wor
den. De man had zich vastgegrepen aan
hu matroos Jacobus Goeman uit Middel
burg en deze kreeg het daardoor ook te
kwaad. Tien minuten hebben beide mari
en, elkaar vasthoudend, geworsteld om
lijfsbehoud, toen moest de kok los laten
zonk hij weg. Goeman, die geheel tus
sen breels en tonnen van den logger
verward zat, werd in uitgeputten toestand
♦ered en aan boord van een sleepboot ge-
heschen. Vletterlieden van den kop der
visschershaven en de sleepboot Junior
van het bureau Wijsmuller waren ter
hulp gesneld. Zij hebben 9 opvarenden
van den logger gered, n.l. de twee man
nen en twee jongens uit het want en vijf
man uit het water. Twee van de matrozen
wisten zwemmende den oever te berei
ken en werden liefderijk door de kust
wacht opgenomen. De andere negen wer
den overgebracht naar het Wijkgebouw
van het Witte Kruis en daar opgenomen.
Zij waren natuurlijk onder den indruk,
ofschoon zij den concierge, die met zijn
vrouw spoedig voor sterke koffie zorgde,
toen deze er op uit ging voor een bood
schap, vroegen, of hij niet een paar pak
jes Pirate-cigaretten kon meebrengen.
Het lijk van den verdronken kok werd
des morgens door vletterlieden opge
haald. Door de zorgen van de politie
werd het per brancard naar de algemeene
begraafplaats overgebracht en daar ge
kist, na geschouwd te zijn door den ge
meentelijken geneeskundige, Dr. Limborgh
Meyer. De man was 53 jaar oud en laat
een vrouw met 6 kinderen achter. Vol
gens zijn zeggen was het zijn laatste reis,
want na 40 jaar te hebben gevaren, wilde
hij nu aan land blijven, omdat zijn kinde
ren grooter werden en nu flink gingen
verdienen. i
De beide jongens waren zeer onder den
indruk van het ongeval. Een van hen ver
klaarde, dat hij niet meer zou gaan varen,
hij zou een betrekking aan den wal zoe
ken.
Het stoomschip, dat den logger aan
voer, de Audacity, is eenige uren later
weer binnengekomen. Het stoomschip had
lichte lekkage en is naar Amsterdam op-
gestoomd, om te dokken. Het is een groot
geluk voor de opvarenden van den log
ger geweest, dat deze niet aan den voor
steven is geraakt, want zeer waarschijn
lijk was het schip dan onmiddellijk ge
zonken. Onverklaarbaar is het, dat het
Engelsche schip ondanks de kreten der
opvarenden van den logger is doorge
stoomd. Onverklaarbaar is eveneens, dat
de schipper van den logger niet tijdig een
boot heeft klaargemaakt, opdat de men-
schen zich konden redden. Natuurlijk
moet hij gedacht hebben den logger met
de goede vangst nog te kunnen binnen
brengen.
De bemanning van den logger bestond
uit Huig Haasnoot, schipper, Gerrit de
Hol, stuurman, Adriaan Nijgh, Arie v. d.
Plas, Joh. Hendrik Knol, Simon Schaaf,
Hendrik Johan de Hol, Wils Guyt, Wils
Boon en Dirk Klok, allen te Katwijk aan
Zee, Cornelis Koper te Scheveningen en
Jacobus Goeman te Middelburg.
Reeds Donderdagmorgen is men met
de bergingswerkzaamheden van den log
ger begonnen. Van het schip staken alleen
de masten boven water uit. Van het Bu
reau Wijsmuller waren spoedig sïeep-
booten ter plaatse, terwijl de duiker van
Drimmelen een onderzoek instelde.
In het Witte Kruisgebouw hadden wij
een onderhoud met den matroos Goeman,
die den dood dicht nabij was geweest. Hij
vertelde, dat hij zichzelf al opgegeven
had, toen de kok hem zoo stevig vast had
gegrepen. Hij had gedacht, dat zij wel te
zamen zouden zinken, maar na 10 minu
ten moest Klok los laten en kort daarop
is Goeman gered. Aan de eindjes ciga-
ten in de aschbakken op de tafels kon
men zien, dat de mannen heel wat Piraat-
tjes hadden gerookt. Zooals gezegd, wa
ren de beide jongens zeer onder den in
druk en toen de kameraad van den stuur
mansjongen des morgens zijn vader zag
komen, schreeuwde hij van angst en
blijdschap.
De Audacity was de laatste weken hier
meermalen binnen geweest, om een lading
minerale olie van Amsterdam naar
Duitschland te brengen.
De opvarenden van den logger hebben
hun lijfgoed bij de ramp verspeeld. Schip
per Haasnoot vertrok om zes uur reeds
naar Katwijk, om van het ongeval rapport
te doen.
R.K. Volksbond.
In het R.K. Vereenigingsgebouw aan
het Kennemerplein werd Zondagavond
WERKEN VOLGENS EIGEN- EN
GEGEVEN ONTWERPEN
een propaganda-feestvergadering gehou
den door den R.K. Volksbond. De zaal
was keurig versierd en de opkomst goed.
De voorzitter, de heer C. P. J. Maas,
opende op gebruikelijke wijze, waarna het
Bondslied gezongen werd. De voorzitter
constateerde met genoegen, dat de afdee-
ling IJmuiden weer krachtig is herleefd.
Nadat de karakter-humorist André v. d.
Wal, begeleid door den heer H. van Leeu
wen, eenige nummers ten beste gegeven
had, werd door den heer Maas de feest
rede uitgesproken. Hieraan ontleenen wij
het volgende:
„Zooals het programma aangeeft, zou
de voorzitter een extra woord tot u spre
ken. Ik doe dit volgaarne, omdat op een
gewone vergadering de gelegenheid niet
zoo geboden wordt, zooals dit thans het
geval is. En waarom? Men zou dat in
ronde woorden kunnen zeggen, omdat de
massa niet doordrongen is van de nood
zakelijkheid van organisatie. Wanneer
men het vergaderingbezoek in aanmer
king neemt, dan vraagt men zich af: zijn
die duizenden mannen en vrouwen, die
dag aan dag, week aan week werken en
zwoegen voor het vereenigingsleven, die
geen offer te groot vinden om de plaats,
die wij arbeiders in de maatschappij be-
hooren in te nemen, te verzekeren; zijn
die duizenden niet op den verkeerden
weg of is hun arbeid soms vergeefs? Ieder
van U kan deze vraag beantwoorden.
Die om zich heen ziet en niet slaapt, zal
bevinden, dat hoewel vooruitgaande, de
arbeidersbeweging nog niet die plaats in
neemt welke haar toekomt. Ik zal van
avond niet te lang stil blijven staan bij
een bepaald punt, doch in algemeenen zin
iets zeggen over de organisatie, daarna
enkele woorden wijden aan de Volksbond
en haar onderafdeelingen.
Het sociale vraagstuk is in zijn gehee-
len omvang een godsdienstig vraagstuk,
een zedelijk vraagstuk, en niet alleen een
arbeidersvraagstuk. Al is het begrijpelijk
dat velen er dat van gemaakt hebben,
omdat de nooden zoo in het oog spron
gen, dat zelfs Paus Leo XIII in zijn ency
cliek neerschreef, dat spoedig en afdoen
de geholpen moest worden, omdat velen
een slavenjuk was opgelegd. Wordt het
bestaan van het sociale vraagstuk niet
ontkend, ook de middelen heeft men op
gespoord om dit vraagstuk op te lossen.
Een van die middelen is organisatie.
Wanneer de mannen van voor veertig
rentie met het buitenland, waardoor de
loonen moeten worden verlaagd en de
arbeidstijd verlengd. Alles grijpt men aan
om dat toch te bewerkstelligen. En als
dan industrieën om hals gebracht zijn en
duizenden arbeiders zijn broodeloos ge
maakt, dan moeten er duizenden guldens
uit de openbare kassen gesleept worden
voor werkloozenzorg en men benoemt een
staatscommissie, die middelen zal bera
men om arbeiders aan werk te helpen. Ge
kunt u dagelijks overtuigen dat het libe-
larisme, dat staatkundig dan zoo goed als
om hals gebracht is, op economisch ter
rein nog machtig is en den scepter zwaait.
En wanneer men de uitingen in de bla
den van de liberale grootmachten leest,
komt men wel tot de ontdekking, dat te
gen een streven van dien kant wij niet
werkloos kunnen toezien. Het is schan
de, dat men groote werken gunt aan het
buitenland, om een prijsverschil, wat bij
gunning aan het buitenland voor ons tien
maal meer kost aan werkeloozensteun.
Het is schande, dat de Ned. Spoorwegen
om een luttel bedrag een werk aan het
buitenland gunt, wat door tal van indu
strieën in ons land vervaardigd had kun
nen worden. Door dergelijke maatregelen
wil men onze industrieën noodzaken de
loonen te verlagen en de werktijden te
verlengen, daardoor de koopkracht van
ons volk te verminderen, wat verder ge
zien nog grooter ramp met zich mee
brengt. Omdat 65 van onze producten,
van onzen arbeid op onzen eigen markt
wordt verkocht.
Ons werkliedenverbond is in deze pa
raat. Zij met haar staf van bestuurders
zijn er op uit bijzondere toestanden in het j
leven te roepen. Wij zijn niet tegen vrij
handel, maar geen vrijhandel tot eiken1
prijs. Er moet geholpen daar waar het
noodzakelijk is, in het belang van indu- j
strie en de arbeiders. De organisatie heeft
de taak, dat niet de wijzers van den tijd
worden teruggedraaid maar zij het soms
met niet al te snel tempo, zij
WITTE KRUIS.
lederen Donderdagmiddag van 2.30 tot 3 uur
stelt de Vereeniging het Witte Kruis, in het
consultatiebureau van de T. B. C.-Vereeniging
Briniostraat te IJmuiden-Oost moeders gratis in
de gelegenheid raad te vragen omtrent de voeding
aan haar zuigelingen. Het advies wordt gegeven
door den Consulent, Dr. Hanneman.
Voor kraamverzorging, welke ook door boven
genoemde Vereeniging wordt uitgeoefend, wende
men zich tot het bestuurslid der Vereeniging,
Mevrouw Suwerink, Trompstraat 72 te IJmuiden-
Oost. Tarief naar draagkracht f 5f 15.
vooruit. Daartoe is noodig, dat alle R.K.
mannen en vrouwen zich organiseeren
niet in den vorm van contributiebetalen,
maar in daadwerkelijk meewerken. De
schouders er onder en gezamenlijk arbei
den voor een christelijke maatschappij
orde, waarin de arbeiders als volwaardi-
gen kunnen en moeten meespreken.
Heeft de organisatie recht van bestaan.
Niemand die hieraan twijfelt. Al doet
zich hier en daar nog wel eens een geval
voor van terrorisme op dit gebied. Zoo te
verstaan, dat er nog enkele werkgevers
gevonden worden, die hun arbeiders ont
slaan, omdat zij zich organiseeren. Maar
gelukkig behoort dit tot de zeldzaamhe
den. En waar het nog gebeurt, zorgen de
organisaties wel, dat die werkgevers
spoedig tot andere gedachten komen.
Hebben wij eenerzijds te strijden tegen
ac liberale opvatttingen in het algemeen,
anderzijds worden wij belaagd door vele
arbeiders zelf, die om welke luttele nooit
steekhoudende argumenten dan ook bui
ten onze rijen blijven. Tot hen is het nog
wij over dit alles heen en gaan stap voor
stap verder naar het doel, om te komen
tot een maatschappijordening, waarin de
productie in verhouding zal staan tot de
behoefte en de vraag, of bij de productie
en de verdeeling, waar ook wij ons zullen
moeten laten gelden door medezegging
schap in de bedrijven. Wij moeten voor
waarts en opdat 't tijdstip van verwezen
lijking onzer idealen wordt bekort, sporen
wij u aan: organiseert u. Werkt mee aan
den uitbouw onzer beweging opdat spoe
dig een maatschappijorde bereikt wordt,
gebaseerd op de beginselen van recht
vaardigheid en naastenliefde."
De voorzitter besloot zijn rede met een
uiteenzetting van wat de afdeeling doet,
waarbij hij wees op het kolenfonds, de
spaarbank, het comité voor Herwonnen
Levenskracht, Hulp in Nood, ontwikke
lingsavonden enz.
Deze rede werd met groote aandacht
gevolgd en met applaus beloond.
Daarna was er gezellig samenzijn,
waarin muziek, zang en voordrachten
elkaar afwisselden.
De heer Kneppel dankte het bestuur
voor dezen mooien avond en wekte allen
op, om mede te werken tot den bloei der
afdeeling.
Bioscoopavond.
De afd. IJmuiden der Nat. Chr. Geheel-
moeten Onth. vereeniging organiseert op Woens-
9 November een tweetal bioscoop
voorstellingen in het Gebouw voor Chr.
Belangen aan het Enschedéplein, n.l. te
5 uur voor kinderen en te 8 uur voor
grooten.
Als hoofdfilm zal worden vertoond
Bungan's beroemde boek: „Eens Chris-
tenreize naar de eeuwigheid."
Personalia.
Door Burgemeester en Wethouders van
Velsen is tot klerk ter secretarie benoemd
de heer IJ. J. Bosma te Deventer.
Woensdagmiddag even na twaalf
uur brak brand uit in een der 4 aaneen-
gebouwde, onbewoonbaarverklaarde wo
ningen aan den Schulpweg te Noord
Velsen. In dit perceel werd het manden-
makersbedrijf uitgeoefend door M. Jan
sen van Wijk aan Zee.
De eigenaar der 4 woningen, de heer
jaar U eens vertellen wilden, wat er in' hee]e treurspel van vóór vijftig jaar. Voor
hen moeten wij zoeken naar een brochure
van Engels, getiteld „Fabrieksmenschen",
waarin het leven geschilderd wordt van
de textielarbeiders, van de ontzettende
lage loonen en buitensporig lange ar
beidstijden, van het wonen in plaggenhut
ten, waar op Zondagen werd gewerkt, om
toch eenigszins rond te komen. Wij moe
ten hen verwijzen naar de streken, waar
huisindustrie hoogtij vierde, waar kinde
ren van 5 of 6 jaar oud reeds moesten
meeverdienen met tabaksstrippen, mand-
jesvlechten enz. enz. Waar de arbeiders
gedwongen werden van hun 5 of 6 gulden
loon er 2 of 3 te besteden in winkels van
den baas of zijn familie, de gedwongen
winkelnering, en deed men dat niet, welnu
dan was er geen werk en was men aan
de liefdadigheid overgeleverd. Thans zijn
die dagen bestond aan rechtspositie. Men
was overgeleverd aan de liberale heer
schappij, zoowel op staatkundig als eco
nomisch terrein. Wat is er sindsdien ver
anderd?
Het moest overbodig zijn om in 1927
nog te spreken van organisatie, maar het
is meer dan noodig. Misschien noodiger
dan voor veertig jaar. Want toen had men
niets te verliezen, terwijl nu langs alle
fronten gestreden moet worden, om te
houden wat we hebben. Laat ik u wijzen
op de feiten van den dag, waarin men be
zig is alles te verslechteren, wat er te ver
slechteren valt. Dat men wil beginnen en
reeds poogt de wijzers van den tijd terug
te zetten, dat men schermt en schreeuwt
met vrijhandel, onbeperkte vrijhandel
met als ondergrond zoogenaamde concur-1
niet doorgedrongen, dat organisatie een Van Castricum had in het aangrenzende
eisch is. Ze loopen nog slapens rond en j perceel voor een waarde van f 3000 aan
sussen hun geweten met de gedachte, datonverzekerde bloembollen liggen, zoodat
1 T' hij wel eenige angstige oogenblikken be
leefde.
Onder leiding van den opperbrand-
meester den heer K. Luyting, was de
ijlings toegesnelde brandweer in staat, on
danks de ongunstige richting van den
wind, den brand tot het eene perceel te
beperken. De heer Jansen keek vreemd
alles wel vanzelf gekomen zou zijn, ook
al was er geen Vakbond, ook al was er
geen Volksbond. Tegen dezulken moeten
i wij optreden met onze volle overtuiging.
Voor hen moet worden afgedraaid het
op, toen hij om één uur naar zijn arbeid
terugkeerende een rookenden puinhoop
in de plaats van zijn werkplaats vond.
Tegen schemeravond vloog te
Noord-Velsen een vliegmachine eenige
malen angstig dicht over de aan den Wij-
kerstraatweg liggende huizen heen, zoodat
vele menschen zenuwachtig de evolutiën
van dezen vogel waarnamen. Ten slotte
streek de machine neer ten oosten van de
Wijkerpijp en bleek, dat de Fransche pi
loot op zijn tocht van Parijs naar Schip
hol verdwaald was. De piloot had zoo
laag vliegende gezocht naar een gunstig
terrein om te dalen, maar had geen ge
schikt plaatsje kunnen vinden.
