VGDR. VELSEN-YMUSDEN
BEVERWJK EN OMSTREKEN
van het
Noordzeekanaal.
BEVERWIJK
HET NIEUWE DAGBLAD
ABONNEMENTEN: per week 10 cents, per maand
'40 cents, per kwartaal 1.20, losse nummers 3 cents.
ADVERTENTIEN: 15 regels ƒ0.75. Elke regel meer
i 15 cent. Bij abonnement belangrijke korting. Luidsprekers
Adv. van Vraag en Aanbod 13 regels 25 cent, elke regel
meer 10 cent. Ingezonden mcdedeelingen dubbele prijs.
1e JAARGANG No. 22
DIRECTIE P. W. PEEREBOOM ROBERT PEEREBOOM
Kantcor: KENNEMERLAAN 42, Telefoon 521.
AGENTSCHAPPEN
IJmuidcn: PI. BLOK, Jac, v. Heemskerkstraat 87;
IJmuiden-OostM. N. DE WOLFF, Alb. Cuypstraat 16 en
K. WESSELIUS, Lccuwcriklaan 6;
Vclsen-NoordJ. J. WESSELIUS, Mclklaan 62;
Beverwijk: P. KASPERS, Groenelaan 11 w.
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1931
UIT IJMUIDEN'S VERLEDEN.
'Wij hebben Hollands hotf doorsneên,
Strooi hier, fortuin! uw zaaisel heen.
En rijke welvaart! breek zij door
t Blank zilver onzer watervoor."
Hoorderhavenhoojd met iverksteiger in zee en stelling op het strand voor den aanvoer
der betonblokken (In 1868)
Plet bovenstaande werd dcw>r Alberdingk
Thijm gedicht als een van de opschriften,
die bij de opening van het Nooodzeekanaal
10 pl November 1876 de gevoelens van de tijd
igenooten zouden vertolkten.
Het denkbeeld eener doorgraving van Hol
land op zij.n Smalst was niet nieuw. De
waterbouwkundige Jan Dou had in 1634
reeds het ontwer.p gemaakt van een afwate
ringskanaal voor Rijnland van het Wijker-
aneer naar zee.
Door Chr. Brunings werd in 1772 een der
gelijk plan voorgesteld, doch de afdamming
van het IJ ten Oosten van Amsterdam, die
er mede gepaard moest gaan, had het plan
Voor Amsterdam onaannemelijk gemaakt.
De doorgraving werd wederom ter sprake
gebracht in de verhandelingen van Goud/riaan
en Mertz in 1824, die in de afdamming van
het IJ over het Pampus het eenige middel
zagen om de opslibbing van de haven van
Amsterdam tegen te gaan en als bijkomend
voordeel van deze afdamming de mogelijk
heid der bedoelde doorgraving noemden.
Toen Koning Willem I vóór den 'bouw van
het Noordbollandsch kanaal het denkbeeld
van een scheepvaartkanaal door Holland op
zijn Smalst aangaf, werd dit onuitvoerbaar
geacht. 'Eprst de verdere ontwikkeling der
techniek maakte heit mogelijk ernstig over
zulk een venbinding, waarbij een haven op
het vlakke en zeer blootgestelde Noordzee
strand noodig was, 'te denken.
In 1848 verscheen een brochure van Fad-
degon en Kloppenburg, waarin de aanleg van
een kanaal nar zee met daarmede gepaard
gaande afsluiting' ten Oosten van Amsterdam
en indijking in het IJ in verband met latere
droogmaking der Zuiderzee weid aanbevolen.
In 1849 verscheen een aitikeï van den hoog
leeraar Vissering, getiteld: „Een uitstapje
naar IJ-muiden", waaraan deze Noordzae-
haven haar naam aan te danken heeft.
Het gemeentebestuur van Amsterdam be
noemde in 1852 een oommissie om de moge
lijkheid van een scheepvaartkanaal naar de
Noordzee te onderzoeken.
De hooge kosten, op f 18.000.000 geschat,
maar ook de lange utivoering waarvoor men
15 jaar rekende, maakte ihr/o plan in veler
oogen onaannemelijk.
In 1853 werd door de heeren Jager, Van
Lennep en Hartsen concessie aangevraagd.
voor den aanleg van een kanaal met gedeel
telijke droogmaking van het IJ. Subsidie
werd bij deze aanvraag niet bedongen, óm
dat men genoeg voordeel zag in de opbrengst
der droogmakerijen en van de te heffen
scheepvaartrechten. Het kanaal zou 'door het
IJ, het Wijkermeer en de duinstreek loepen
en van de Noordzee door een sluis zijn ge
scheiden.
De begrooting bedroeg bijna f 13.000.000,
terwijl de tijd van uitvoering op 7 jaren was
geraamd. Intussehen waren een zestal jaren
verloopen mot de verschillende onderhande
lingen met 'de concessie-aanvragers en door
de gemeente Amsterdam werd ernstig op de
spoedige tot standkoming van het kanaal
aangedrongen.
De regeering, die in 1856 nog een plan tot
verbetering van het Noord-Hollandsch. Kanaal
had doen opmaken, erkende thans openlijk
de urgentie van een scheepvaartkanaal door
Holland op zijn Smalst.
Bij besluit van 14 Maart 1860 zegde de .ge
meenteraad van Amsterdam een bijdrage
van f 3.000.000 toe, na de voltooiing van het
kanaal te voldoen, mits binnen 5 jiaar met heb
werk werd begonnen.
Het groote belang van de spoedige tot
stan-dkoming van het kanaal naar de
Noordzee maakte dat Amsterdam zijn stand
punt van 1828 inzake de afdamming van het
IJ op gaf.
In December 1861 werd concessie verleend
aan den heer Jager voor het maken, en
exploiteeren van een kaniaal ter verbinding
van de Noord- en Zuiderzee.
In April 1862 werd dit plan door den con
cessionaris ingezonden en het verwierf de
goedkeuring der Regeering.
Volgens 'de bepalingen der verleende ^con
cessie zouden die gronden, waarvan indijking
en droogmaking werden vergund, voor zoover
'die gronden aan den staat behoorden, den
concessionaris kosteloos worden afgestaan.
Bevoegdheid werd' verleend sluis-, kanaal-
en havengelden te heffen, welke rechten niet
hooger mochten zijn dan toen (in 1861) op
het Noord-Hollandsch Kanaal werden ge
heven. Een rente van 41/2 pet. over het be
drag tot het tijdstip waarop het kaniaal in
exploitatie kwam; het totale bedrag, hier
voor door den staat te besteden, zou f 3.000.000
niet kunnen overtreffen. Na dit tijdstip waar
borgde de staat jaarlijks 4 1/2 pet voor divi
dend en inkoop der aandeelen over een be
drag van ton hoogste f 15.000.000 tot dat heb
aandeelen-kapiitaal zou zijn afgelost, in elk
geval in hoogstens 50 jaren. De bijdragen
van den staat zouden zijn aan te merken
ais rente)ooze voorschotten.
Bij Kon. Besluit van 16 Juli 18'63 werd be
williging verleend- tot oprichting dezer ven
nootschap, die den naam ontving van: „De
Amsterd amsche Kana al mates cha pp ijDen
28en November 1863 kwam deze vennoot
schap tot stand. In November 1865 keurde
de Regeering nog een wijziging van het plan
goed.
Een overzicht van de plannen voor het
kanaal van Amsterdam naar de Noordzee zou
niet volledig zijn, indien daarin geen- mel
ding werd gemaakt van de -ontwerper voor
een open doorgraving van Holland op zijn
Smalst.
De commissie van 1852 hiatd. een open
doorgraving een onverschoonbare onvoor
zichtigheid genoemd en een uit leden van
-den Amsberdamsehen Gemeenteraad bestaan
de commissie had op advies van den oud-
Majoor der Genie Duyvené zulk een verbin
ding onraadzaam geacht met het oog op de
verzanding waaraan zij onderhevig zou zijn,
op de groote kosten -en op de verdediging des
lans, terwijl voorts ook de Raad van Water
staat zich tegen een open doorgraving ver
klaarde.
Niettemin is het denkbeeld, dat voor den
handel van Amsterdam veel aanlokkelijks
bevatte, na dien- tijd verschillende ma-len
ter sprake gekomen en het vond warme ver
dedigers in de heeren A. Huet, civTel-ingenieur
en A. Galand, oud-hoofdingenieur van den
Waterstaat.
Volgens het plan van den heer A. Huet, die
voor het -eerst in 1862 zijn denkbeelden
daaromtrent ontvouwde en hierop in 1862
een voorlezing hield in de afdeeling koop
handel van de Maatschappij Felix Mentis",
zou Amsterdam door een -zeegat van 1000 M.
wijdte met de Noordzee worden verbonden;
volgens den heer Caland die zijn ontwerp in
1863 publiceerde moest het kanaal tot- een
breedte van 130 a 140 M. beperkt blijven.
Ook gedurende den aanleg en door den heer
Huet nog na de tot stan-dkoming van liet
kanaal is op het maken van een open door
graving aangedrongen.
De 'bezwaren, die 'tegen de open doorgraving
werden gemaakt, en die aan een sluizen-ka
naal de voorkeur hebben doen geven, waren
'behalve die, genoemd in het rapport van de
heer Duyvené: de vrees, dat hier esen ontem
baar zeegat gelijk het Texelsche gat zou ont
staan, het nadeel, dat in de toeneming van
het zoutgehalte van het IJ-wa-ter voor de
veeteelt gezien werd en de geïsoleerde toe
stand, waarin Noord-Ho Hand's noordelijk
gedeelte na de vorming eener open door
graving zou komen.
Donateurs- en Feesfconcert
Symphonie-orkest „Euphonie".
Er heerschte Dinsdagavond ter gelegen
heid van Euphonie's eerste concert een
vriendelijke en opgewekte stemming in het
Patronaatsgebouw te IJmuiden-Oost. We kon
den het zoo merken, dat buiten de goede mu
ziek, die we dezen avond te hooren kregen,
er iets bijzonder op til was. Dat was het dan
ook. In ons blad van Zaterdag hebben we
reeds medegedeeld, dat de dïrige'nt Marinus
Adam Euphonie deze maand 10 jaar had ge
leid. En wat hij voor deze vereeniging betee-
kent hebben we gememoreerd. Dat dit feit
niet ongemerkt zou voorbijgaan stond voor
ons vast, maar de grootsche hulde hem gis
terenavond gebracht heeft ons, we erkennen
het ronduit, verrast. Niet alleen, dat de le-
den met cadeaux kwamen aandragen, maar
ook de donateurs en de vereeniging „Kunst
na Arbeid". Een bewijs, dat ieder die in en
met Euphonie meeleeft, den kundigen en
sympathieken musicus en-dirigent hoogen-
lijk vereert en tevreden is met hetgeen hij
presteert. Men mag dat wel beschouwen als
een lichtpunt in dezen tijd.
Bij zijn komst op het podium werd den
jubilaris met hartelijk applaus begroet en
vond een krans aan zijn lessenaar. Allereerst
kregen we de huldiging.
De voorzitter van Euphonie, de heer Dries
was de eerste spreker, die de beteekenis van
dezen avond uiteenzette. Hij schetste aller
eerst 't verschil in gehalte van de be'zoeken-
de club aan uitvoeringen van vroeger en
thans, en was van oordeel, dat de vereeni-
gingen daar inzonderheid invloed op hadden
uitgeoefend. Hij betreurde dat de belang
stelling van 't publiek niet in evenredigheid
was aan de prestaties der vereenigingen. Hij
wenschte dab gaarne uitgedrukt te zien in
toename van het aantal donateurs en kunst
lievende leden. Na deze inleiding richtte hij
zich tot den jubileerenden dirigent en rele
veerde wat hij in de afgeloopen 10 jaren
heeft gepresteerd. Hij feliciteerde hem met
dit jubileum en hoopte, dat hij nog lange
jaren Euphonie's dirigent zal blijven. Hij
bood als stoffelijk blijk van hulde namens
alle leden een album gramofoonplaten waar
op muziek van oude méésters was opgeno
men. Verder een schilderstuk voorstellend
ee'n tafereel uit een Fransche binnenstad,
geschilderd door Piet van Egmon-d.
Namens Kunst na Arbeid sprak de heer K.
Ebbeling, die memoreerde, dat zijn vereeni
ging nog een kleine maar aangename her
innering aan de heer Adam had, omdat hij
een tijd lang haar leider was geweest. Roem
de zijn capaciteiten en bood in een geestige
spee'ch een palm aan.
De heer J. Visser oud-voorzitter van Eupho
nie was het een voorrecht, dat hij namens de
donateurs en kunstlievende leden hier mocht
spreken. Hij voelt zich daartoe bevoegd door
de langdurige samenwerking met den jubi
laris en kan een juist oordeel uitspreken wat
hij voor Euphonie beteekent. Hij bracht nog
naar voren, dat de heer Kerkhof f als het
ware de promotor van Adam was geweest.
Hij bood namens de donateurs en kunstlie
vende leden een Beethoven-stoel aan.
Daarna bracht de heer Bouman namens de
Chr. fanfare „Juliana" zijn gelukwenschen
over.
Toen was het woord aan den jubilaris zelf.
Ik sta perplex, zoo zeide hij bewogen over al
deze hulde, zooveel vriendelijke woorden en
schitterende cadeaux. De lof hem toege
zwaaid wil hij voor een groot deel overbren
gen op de orkestleden en in !t bijzonder op
het degelijk bestuur. Hij beschouwde de ver
eeniging als een groot huisgezin, en de ma
nier waarop hij ons dat beeld schetste was
zeer geestig. Hij dankt voor het vertrouwen
en voor alles hem dezen avond geschonken
en hoopt nog lang aan Euphonie van dienst
te zijn. Zich daarna tot de orkestleden wen
dend, was het mooiste cadeau dat ze hem
konden schenken: „Trouw repetitiebezoek".
Zij nog vermeld, dat mevr. Adam bloemen
werden aangeboden en dat in den loop van
den avond van den be'schermheer Dr. Ooster-
wijk, die verhinderd was, een bloemenmand
werd overhandigd. Tenslotte bracht de voor
zitter dank aan allen, die medegewerkt had
den dit jubileum te herdenken.
Daarna nam het concert een aanvang. Er
was een populair doch aantrekkelijk program
ma samengesteld dat vlot werd afgewerkt.
De indruk, die we van het concert hebben
meegenomen was, dat we van het gebodene
ten volle hebben genoten.
De orkestleden., deden ter gelegenheid van
dit gebeuren extra hun best en gaven zich
geheel en ook de heer Adam zelf liet zien
waartoe hij in staat was. Zijn directie was
beslist, correct en gaaf. Zoo had de uitvoe
ring veel voortreffelijks en de mooie volle
klank van het orkest viel op. Wat bijzonder
treft, is de mooie klank van het blazers-en-
Stapelplaats voor betonblokken met stoom kraan (in 1868). Men. lette op de houten
stelling en de primitieve stoomkraan.
semtole. De stemming was uitgëzonderd in
Humoreske van Dvorask uitstekend en het
samenspel frappant;
Marche Militaire no. 2 van F. Schubert
werd correct en met élan uitgevoerd.
De gloedvolle Ouverture „Hans Sachs" van
Alb. Lortzing was vooral dynamisch goed
verzorgd en werd in een bewonderenswaar
dig tempo uitgevoerd. Duidelijk viel hier te
constateeren, dat in het Strijkkwartet de
celli versterking behoeven.
In de fantaisie uit Opera Tannhauser van
Rich. Wagner, konden de blazers eens laten
hooren waartoe ze in staat waren. De Trom
bonist, Jac. Schilp zong op zijn mooi instru
ment. Jammer dat in de begeleiding de vio
len niet altijd gelijk waren. De Pistonnist G.
Stapper speelde zijn solo wat vlak, doch met
mooien toon, In 't hijzonder een compliment
aan de Solo-Clarinettist S. Eenhoorn voor
zijn delicaat spel en helderen, warmen toon.
P. Lincke's geestige Ouverture „Nakiris
Hochzeit" die tintelt van levensvreugde werd
brillant vertolkt en con brio gespeeld. In het
Allegro frappeerde het gelijke spel der vio
len.
De Serenade van Moszkowski, een fijn
stukje muziek, werd klankschoon vertolkt.
De Fantaisie uit Opera Aida van Verdi,
werd rythmisch en dynamisch uitstekend uit
gevoerd. Hier liet ons de hoboïst J. Dreyer
genieten van zijn mooie spel. In deze fan
taisie konden de violen laten hooren waartoe
ze in staat waren.
Het publiek, dat in vrij groote getale was
opgekomen, heeft kunnen genieten van goe
de muziek en was geestdriftig gestemd. Het
was een avond van kunstgenot en een groot
succes voor dirigent en orkest.
H.
INTREDE DS. A. L WILDSCHUT.
De beroepen predikant der Ned. Herv. Ge
meente te IJmuiden (O.) Ds. A. A. Wildschut,
hoopt Zondag 10 Januari afscheid te nemen
van zijn tegenwoordige gemeente te Rilland-
Beth en 17 Januari alhier zijn intrede te
doen.
R. K. FABRIEKSARBEIDERS-
BOND.
Door bovengenoemden bond was een ver
gadering belegd in het patronaatsgebouw
aan den Zeeweg. Te ongeveer 8 uur opende
de heer W. Laurent de vergadering met een
woord van welkom aan de aanwezigen,
waarna hij het woord gaf aan den bonds-
bestuurder, den heer T. v. Brussel. Nadat
deze spreker het recht van organisatie had
uitgelegd, en het heden en de toekomst voor
den fabrieksarbeider geschetst had. mocht
spreker het succes oogsten een subafdeeling
te zien oprichten.
Met dank aan den spreker en den aan
wezigen sloot de heer Laurent deze bijeen
komst.
DE AANKOMST VAN ST. NICOLAAS.
St. Nicolaas en zijn knecht deden Woens
dagmiddag als gasten der Breestraatvereeni-
glng hun feestelijken intocht in Beverwijk.
De Sint arriveerde per electrische trein en
maakte omstuwd door een juichende kinder
schare op zijn schimmel gezeten een rond
gang door de plaats. De belangstelling was
vooral van de zijde der schooljeugd enorm.
De vreugde steeg ten top, toen zwarte Plet
(Het symphonie-oi'kest „Euphonia", onder leiding van Marinus Adambij het 10-jarig. jubileum van den dirigent.
met milde hand lekkernijen onder de opge
togen jeugd verspreidde. Bij hotel „Ten Burg"
werd St. Nicolaas enthousiast toegezongen,
waarna de hooge bezoeker zich terugtrok.
RUIT INGEGOOID.
EEN ONTEVREDENE WREEKT ZICH OP
DEN WETHOUDER.
Het gezin van wethouder Steyn, die in de
Groenelaan woont, werd Dinsdagnacht te
half twee uit zijn eersten slaap opgeschrikt
door een hevig glasgerinkel. De heer Steyn
stelde een onderzoek naar de oorzaak van het
nachtelijk lawaai in en begaf zich daarbij ook
naar buiten, omdat hij meende, dat een zijner
broeikassen het had moeten ontgelden. Dit
bleek echter niet het geval te zijn, terwijl
evenmin in de omgeving iets verdachts viel te
bespeuren. Tenslotte kwam aan het licht, dat
aan den voorkant van het woonhuis een ruit
was ingegooid. In de voorkamer werd een
groote Waalklinker gevonden, die blijkbaar
het nachtelijk tumult veroorzaakt had. In de
nabijheid lag een brief, die om den steen ge
wikkeld was geweest.
Deze brief bevatte een afwijzende beschik
king van de Instelling voor Maatschappelijk
Hulpbetoon op een verzoek om steun van
zekeren J., woonachtig in een woonschip. De
betrokken teleurgestelde verzoeker had op
deze zonderlinge wijze uiting gegeven aan
zijn misnoegen jegens Maatschappelijk Hulp
betoon, van welks bestuur ook wethouder
Steyn deel uitmaakt.
De politie heeft den man gearresteerd. Wel
iswaar ontkende hij het feit van geworpen te
hebben, doch vermoedelijk heeft hij daarvoor
een handlanger gehad, omwonenden althans
hebben op het genoemde nachtelijk uur een
paar mannen in de Groenelaan gesignaleerd.
De politie heeft de zaak nog in onderzoek.
Naar wij vernemen heeft de Instelling voor
Maatschappelijk Hulpbetoon op het verzoek
om steun van J. afwijzend beschikt, omdat de
man meermalen misbruik maakt van sterken
drank
VEEL ANIMO.
Voor de betrekking van onderwijzeres aan
de openbare lagere school no. 1 hebben zich
49 sollicitanten aangemeld.
PERSONALIA.
De heer J. G. van Zanten, hoofd van de o.l.
school no. 1, die in den loop der vorige week
benoemd werd tot hoofd eener u.l.o.-school tc
Scheemda, is dezer dagen ook benoemd tot
hoofd van een centrale school voor het 7de en
8ste leerjaar te Amersfoort. Hoewel het vrij
zeker is, dat de heer Van Zanten onze gemeen
te zal verlaten, heeft hij omtrent de aanvaar
ding van een van beide benoemingen nog
geen beslissing genomen.
Ook voor verschillende vereenigingen,
waarvan het betrokken schoolhoofd deel uit
maakt zou zijn vertrek een gevoelig verlies
beteekenen. De heer J. G. van Zanten is o.m.
bestuurslid van de Vereeniging voor Vrijzin
nig Hervormden en maakt ook deel uit van
de Gemeentelijke Commissie voor de Licha
melijke Opvoeding, in welk instituut hij een der
groote ijveraavs is voor de stichting van een
overdekte bad- en zweminrichting in deze
gemeente.
VOEDING VOOR SCHOOL
GAANDE KINDEREN.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen
zijn bij B. en W. plannen in voorbereiding
om in de a.s. wintermaanden voeding te
verstrekken aan de leerlingen der openbare
•en bijzondere scholen, voor zoover daaraan
behoefte bestaat.
Aangezien echter een groot aantal te Be
verwijk de te Wijk aan Zee en Duin geves
tigde scholen bezoekt, terwijl omgekeerd ook
eenige honderden leerlingen uit de naburige
gemeente te Beverwijk school gaat, heeft heb
gemeentebestuur met Wijk aan Zee en Duin
onderhandelingen gevoerd, teneinde deze
voedselvoorziening voor gezamenlijke reke
ning te nepien.
Deze onderhandelingen moeten tot een
gunstig resultaat hebben geleid. Indien daar
van de noodzakelijkheid blijkt zal 'bovendien
•nog worden overwogen, om ook de verstrek
king van schoeiseJ en kleeding gezamenlijk
te regelen.
De directie van de Beverwijksche Oonser-
venfabriek heeft zich bereid verklaard de
voedselbereiding ter hand te nemen ien voor
de distributie zorg te dragen. De schoolbestu
ren zullen voor het nuttigen van het voed
sel localiteiten 'beschikbaar moeten stellen
en voor toezicht moeten zorgen.
