VJIDSPREKE&S
HET NIEUWE DAGBLAD
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1931
BINNENLAND
DE WERKVERSCHAFFING
NOORDHOLLAND.
IN
NADERE GEGEVENS OVER DE N.V. ONT-
GINNINGSMAATSCHAPPIJ.
Wij hebben indertijd mededeelingen gedaan
«ver de oprichting van de naamlooze vennoot
schap „Ontginningsmaatschappij Noord Hol
land".
Gedeputeerde Staten van Noord Holland
maken thans nadere bijzonderheden bekend.
Het lag in de bedoeling met de werkzaam
heden niet te wachten tot de vennootschap
rechtspersoonlijkheid zou hebben verkregen,
maar, zoo mogelijk, reeds in den winter 1930/
1931 met een tweetal werkverschaffingsobjec
ten een aanvang te maken, te weten met de
afzanding van een complex gronden op het
Provinciaal Landgoed te Castricum en de
ontginning van de veenderij de Nes onder
Hpendam.
Midden Januari 1931 waren de voorberei
dende werkzaamheden in zooverre gevorderd,
dat met de tewerkstelling van werkloozen bij
bedoeld afzandingswerk kon worden begon
nen en een vijftal werkloozen uit de gemeen
te Haarlem aldaar kon worden geplaatst.
Deze werkverschaffing is tot nu toe onaf
gebroken doorgegaan en een vijftigtal arbei
ders uit Haarlem heeft daar gedurende die
periode werk gevonden.
Het aantal manweken vanbedoeld werk is
door de Nederlandsche Heidemaatschappij
aanvankelijk geraamd op 4880, maar in ver
band met het feit, dat later eenige uitbreiding
aan dit werk gegeven is, kan dit aantal thans
op totaal ongeveer 5400 worden gesteld en
het te verwerken loonbedrag op f 137.740.
Ook in den komenden winter kunnen een
vijftigtal werkloozen op dit werk arbeid
vinden.
Bij het tweede object de ontginning van
de onder Hpendam gelegen veenderij de Nes
zijn 100 werkloozen te werk gesteld.
Het aantal manweken van bedoeld werk is
raamd op 13600 tot 14200 en het te verwer
ken loonbedrag op f340.000,tot f355.800,
zoodat dit object ook voor de toekomst nog
belangrijke werkgelegenheid biedt; met het
oog op den aard van den te bewerken grond,
zal dit werk echter waarschijnlijk gedurende
de wintermaanden worden stopgezet.
In verband met den grooten omvang van
de werkloosheid en de nog te verwachten toe
neming daarvan in den a.s. winter heeft het
bestuur van 't vennootschap ook naar andere
objecten voor werkverschaffing omgezien,
waartoe te meer aanleiding bestond, wijl uit
een ter zake ingesteld onderzoek gebleken
was, dat enkele werken, waarop aanvankelijk
de aandacht gevallen was te weten het
droogmaken van plassen onder Wormer en
het voor cultuur gereed maken van gronden
onder Kortenhoef geen geschikte objecten
voor werkverschaffing vormden.
In de eerste plaats werd daarbij gedacht
aan de mogelijkheid van het uitvoeren van
andere werken dan de thans in uitvoering
zijnde afzanding op het Provinciaal Landgoed
te Castricum.
Een dezer voorstellen betrof het afgraven
van een, onmiddellijk ten westen van de boer
derij „Zeeveld" gelegen en bij die boerderij
verhuurd complex weiland van pl.m. 9.20
H.A., hetwelk naar het oordeel van den Rent
meester te hoog ligt om goed weiland te kun
nen zijn.
Daar de Hoofdingenieur-Directeur van den
Provincialen Waterstaat, de Rentmeester en
de Directie van de Nederlandsche Heide
maatschappij eenstemmig van oordeel zijn,
dat het landelijk schoon door de uitvoering
van dit werk niet zal worden geschaad en dit
object zich goed voor werkverschaffing leent,
is besloten bedoeld werk, waarvan de kosten
op f70.000,zijn geraamd, waaronder
f45.000,aan arbeidsloon, door de vennoot
schap bij wijze van werkverschaffing te doen
uitvoeren.
Voorts is een onderzoek ingesteld naar de
mogelijklieid en wenschelijkheid van het gra
ven van een duinmeertje op het Landgoed te
Castricum.
Als meest geschikte plaats voor het graven
van een duinmeertje is uitgekozen een ten
noorden van den Zeeweg en ten westen van
den Heerenweg gelegen duinterrein van onge
veer 20 H.A., waarin door hem een meertje
van rond 3.15 H.A. is geprojecteerd.
Een zich in genoemd terrein van 3.15 H.A.
bevindend hoog duin, ter grootte van rond
0.10 H.A. zal als eilandje worden gehandhaafd,
wijl het meertje daardoor aan schoonheid zal
winnen en zulks mede in het belang zal zijp
van den vogelstand, terwijl voorts een viertal
wegen zijn geprojecteerd ter totale lengte
van ongeveer 2200 Meter, alsmede 14 H.A.
bosch, waarvan na den aanleg van het meer
12 H.A. nieuw zal moeten worden beplant.
Overwogen wordt het uitkomende zand
grootendeels te gebruiken voor het maken.
van de aarden baan van het vak van den
provincialen weg tusschen het Landgoed en
Limmen, blijkt zulks mogelijk dan zal. ook
het vervoeren van het zand naar de wegbaan
door werkloozen geschieden en bij dit werk
uitvoering kunnen worden gegeven aan het
bestaand voornemen om den wegenaanleg
zooveel mogelijk ook op die wijze aan de
werkverschaffing dienstbaar te maken.
Voor laatstgenoemd werk is gerekend op 35
arbeiders (gedurende circa 55 weken) en bij
voormeld onderdeel van het meerplan kun
nen 15 arbeiders werden geplaatst, zoodaf
met tewerkstelling van in totaal 50 arbeiders
kan worden aangevangen, ook voordat met
het graven van het duinmeertje is begonnen.
Voorts is nog een plan in overweging om
het 55 H.A. groote noord-oostelijke deel van
het Landgoed als object voor werkverschaf
fing te gebruiken door aldaar 11 H.A. af te
zanden, 7.25 H.A. met dat zand te bedekken
en 36 H.A. hoogere duingronden diep te spit
ten om daarop eene bebossching te kunnen
aanleggen.
Ten aanzien van de vraag of de schoonheid
van het Landgoed bij uitvoering van dit plan
wel geheel ongerept zal blijven, bestaat tus
schen de personen, wier advies gevraagd is.
echter nog geen eenstemmigheid, terwijl in
verband daarmede een onderzoek wordt in
gesteld naar de mogelijkheid om de aange
voerde bezwaren door omvorming en beper
king van het plan te ondervangen; ook van
uitvoering van een zoodanig beperkt plan kan
echter in den komenden winter nog geen
sprake zijn.
Ook naar de mogelijkheid van het ter hand
nemen van enkele andere objecten wordt
thans een onderzoek ingesteld, maar dit on
derzoek verkeert nog zoozeer in een staat van
voorbereiding, dat te dien aanzien thans nog
geen mededeelingen gedaan kunnen worden.
HET NIEUWE DAGBLAD wordt een volledig klad en dus zal
ook een rubriek van Vraag en Aanbod Advertenties niet
ontbreken.
Deze advertenties krijgen den veelzeggenden naam
„Luidsprekers".
leder in Velsen, Umuiden, Beverwijk enz., die iets te koop
of te huur heeft aan te bieden of te vragen, die personeel noodig
heeft of zichzelf voor een betrekking wil aanbevelen enz., zal door
middel van deze advertenties zijn (haar) wensch luid kunnen uitspreken
tot drieduizend ontvangers van ons blad.
En het zal hem (haar) ai heel weinig kosten. Luidsprekers worden
„kwartjes"-advertenties, 13 regels 2E cents. Iedere regel meer 10 ets.
uitsluitend tegen contante betaling in te zenden bij ons kantoor:
Kennemerfaan 42, IJmuiden, of een der elders in dit nummer genoemde
agenten.
De oplaag van 3000 exemplaren per dag van HET NIEUWE DAGBLAD
wordt door ons gegarandeerd.
Brieven op Luidspreker-Advertentiën worden dagelijks en gratis
thuisbezorgd.
DE TOLLEN.
HET RIJK WEIGERT MEDE TE WERKEN
OM TOLLEN IN HET GOOI OP TE HEFFEN.
Bij besluit van de Prov. Staten van 16
December 1930 werden Ged. Staten gemach
tigd mede te werken tot opheffing van de
tollen op den straatweg van Naarden naar
Huizen en van Huizen over Blaricum naar
den grooten rijksweg tusschen Naarden en
Amersfoort door het verleenen van een bij
drage uit de provinciale kas, indien een vol
doend gedeelte der daartoe benoodigde uit-
keering, groot f 82.000, door het Rijk voor
zijn rekening zou worden genomen.
Die bijdrage zou naar het oordeel van Ged.
Staten kunnen worden gesteld op 2/3 van het
door belanghebbenden van Rijk en provincie
gevraagde bedrag ad. f 82.000, welk bedrag
slechts ongeveer het 2/5 gedeelte uitmaakt
van de voor de opheffing der tollen in totaal
benoodigde som. Het overige gedeelte van ge
noemd bedrag vair f 82.000 zou dan, aldus
luidde het voorstel, voor rekening der pro
vincie komen.
Bij schrijven van 19 Mei 1931 heeft de Toi-
len-commissie bericht, dat zij geen vrijheid
heeft kunnen vinden er toe mede te werken,
dat ter zake van de opheffing van de onder
havige tollen een Rijksbijdrage wordt ver
leend. De commissie heeft als grond voor dit
standpunt aangevoerd, dat de tollen sedert
1 Januari 1931 als opgeheven waren te be
schouwen en dat ook de concessie op ge
noemden datum was afgeloopen.
Ged. Staten hebben daarop evenwel mede
gedeeld, dat het achterwege laten van een
aanvrage om verlenging van de concessie en
het openstellen van de tolboomen uitsluitend
was geschied in goed vertrouwen, dat, nu de
belanghebbenden zich tot het brengen van
zoo groote offers bereid hadden verklaard,
ook het Rijk zijn medewerking niet zou ont
zeggen.
De minister van Waterstaat deelde daarop
echter mede, geen aanleiding te kunnen vin
den de gevraagde geldelijke medewerking van
het Rijk te bevorderen.
Aangezien het is uitgesloten, dat de Pro
vincie. of de belanghebbende gemeenten1, die
reeds zoo groote offers zouden brengen, deze
nog zouden wenschen te vergrooten, zal de
eenige oplossing vermoedelijk (naar Ged. Sta
ten meenen) deze zijn, dat door de Commis
sarissen, die thans niet over voldoende in
komsten beschikken om de straatwegen be
hoorlijk te kunnen onderhouden, opnieuw
concessie voor de 'heffing van tolgelden
wordt aangevraagd.
ZES HONDERD ARBEIDERS TERUG UIT
DE WIERINGERMEER.
Zaterdag zullen wegens de gebruikelijke
stopzetting van werkzaamheden in den Wie-
ringermeerpolder gedurende de wintermaan
den 600 arbeiders naar hun woonplaatsen te-
rugkeeren. Zij ontvangen echter nog de
Kerstvergoeding.
VERVROEGDE INVOERING VAN DE
BEPERKINGEN BIJ DE AMSTERDAM5CHE
TRAM.
Het Handelsblad verneemt, dat de ophef
fing en verkorting van tram- en autobus
lijnen te Amsterdam, die 1 Januari zou in
gaan, reeds begin December zou worden in
gevoerd, waardoor een bezuiniging zou
wórden verkregen van ongeveer 6000 gulden
per week, dat is een vermeerdering van de
bezuiniging waaroe reeds was besloten.
Bovendien levert de vervroegde uitvoering
een niet onbelangrijk bedrijfsvoordeel op.
HET VRIJWILLIG OFFER VAN AMBTE
NAREN TE AMSTERDAM.
Naar het Handelsblad ter oore kwam zijn
in enkele diensten en bedrijven te Amsterdam
ambtenaren bezig om handteekeningen te
verzamelen van hen, die sympathiseeren met
de idee om in Januari de 1 procent vermin
dering van pensioenpremie niet te touchee
ren, als blijk van solidariteit met de ge
meente.
DE A. V. R. O. VERSTERKT DE
298 M.-ZENDER.
ZESVOUDIGE VERSTERKING VOOR VELE
PLAATSEN.
De Radio-Bode meldt, dat de A.V.R.O. met
de N.SF. overeengekomen is, dat beginnende
omstreeks 1 December uitgezonden zal wor
den met een energie van 20 Kilo-Watt
(tegenwoordig 7 K.W.).
Voor vele deelen va,n Nederland wordt hier
mee een zesvoudige ontvangstversberking
verwacht.
De uitzendingen met groote energie zullen
geschieden met de voedingssystemen van den
Phohi-zender.
De groote financieele offers, die deze enor
me versterking vergen, getroost de A.V.R.O.
zich, in afwachting van de ingebruikneming
van den „eigen" zender.
Voor de versterking is de machtiging van
de regeering nog noodig; gezien het groote
luisteraarsbelang, dat met deze daad van de
A.V.R.O. gediend wordt, lijkt dit een onzeker
heid van slechts formeelen aard.
DE VIER TOLLEN IN HET GOOI.
Het Tweede Kamerlid de heer Ketelaar
(v.d.) heeft den minister van waterstaat ge
vraagd, waarom afwijzend is beschikt op het
verzoek tot verleening van een bijdrage uit
het Rijkswegenfonds ten behoeve van de op
heffing van de viertollen op den weg Naar
denHuizen en HuizenBlaricum, en of die
medewerking niet alsnog kan worden ver
leend, daar anders het wederinstellen der tol
len onvermijdelijk schijnt.
BELANGRIJKE BIJDRAGE AAN
HET NATIONAAL CRISIS-
COMITé.
UIT HET GARNIZOEN HARDERWIJK.
Op vele aanbiedingen van personen voor
zijn bureau deelt het Nationaal Crisiscomité
mede, dat de bezetting van het bureau reeds
voldoende is.
Het personeel van het 7e regiment Infan
terie te Harderwijk zal iedere maand een bij
drage toezenden van 2 cent per week van de
dienstplichtigen, 25 cent per maand van de
onderofficieren en 50 cent permaand van de
officieren.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Batoe 24 v. Singapore n. San Francisco.
Bodegraven 24 te Colon v. Amsterdam.
Bintang 24 v. Singapore n. Colcutta.
Boschdijk 26 te Antwerpen, Rotterdam n.
W.-Indië.
Drechterland 25 v. Buenos Ayres n. Rosario.
Giekerk 26 te Port Said. Rotterdam n. Cal
cutta.
Grootekerk p. 25 Perim, Rotterdam n. Ja
pan.
Helder, p. 25 12 u. Azoren, Amsterdam n.
W.-Indië.
Houtman 25 te Lourenco Marques v. Beira,.
vertrok n. Port Natal.
Johan de Witt, 26 te Amsterdam v. Batavia.
Johan van Oldenbarnevelt 26 te South
ampton, Amsterdam n. Batavia.
J. P. Coen 25 v. Belwan Deli, Amsterdam
n. Batavia.
Kota Nopan 26 8 u. te Marseille, Rotterdam
n. Batavia,
Lochkatrine 25 n.m. v. Londen, Rotterdam
n. de Pacifickust.
Meerkerk 26 te Rotterdam v. Japan.
Nebraska 24 te San Francisco, Pacifickust v.
Rotterdam.
Narenta 24 v. Cristobal, Pacifickust n. Rot
terdam.
Nieuw Zeeland 25 v. Brisbane na Belawan
Deli.
Narenta 24 te Panama, Pacifickust n. Rot-,
terdam.
Poela Bras 25 v. Sabang n. Macassar.
Serooskerk 25 te Hamburg, Rotterdam n.
J apan.
Tjibadak 24 te Hong Kong.
Tjipanas 24 te Hong Kong.
Tapanoeli 23 v. Philadelphia n. Java.
Tjinegara 24 v. Hong Kong n. Manila.
Tjikampek 22 v. Macassar n. Hong Kong.
Tabian 25 v. Genua, Amsterdam n. Batavia.
Tjikandi 23 v. Sjanghai n. Japan.
Tawali 25 v. Bremen n. Hamburg.
Ulysses 25 12 u. 60 mijl Z. West van Fastnet
Liverpool, Chili n. Amsterdam.
Van Heutz 24 te Hong Kong.
Westerkerk 26 te Kaapstad v. Rotterdam.
Zeelandia 26 9 u. v. Pernambuco, Amster
dam n. Buenos Ayres.
Jason p. 25 9 u. 39 m. Land's End, Liverpool
n. Rotterdam.
Nijkerk p. 25 Dakar. Beira n. Rotterdam.
RADIO-PROCRAMMA
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1931
HILVERSUM, 298 M.
VARA-uibzending. 10.00 v.m. VPRO.
6.457.00; en 7.307.45; Gymnastiekles.
8.00 Gramofoonpl. 10,00 Morgenwijding. 10.15
Voor Arb. in de continubedrijven. Modern
Amsterd. Kleinkunst Ensemble en K. Bakker
(voordracht). 12.00 Concert VARA-septet
o.l.v. Is. Eyl en gramofoonpl, 2.20 Zang en
piano, resp. Herbert Weissbach en Joh. Jong.
2.50 Lezinug over de Internationale Verhou
dingen en den Volkenbond. 3.10 Kamermuziek,
H. Bosmans (piano), Ferd, Helmann (viool)
en H. V. Wezel (cello). 4.30 Toespraak voor
de Anti-alcoholisten. 4,50 Beoefening der huis
muziek. 5.40 Lezing over Geld- en Crediet-
wezen. 6.00 Zang en piano, resp. Mich. Gobets
en Joh. Jong. Gramofoonpl. 6.30 Literair half
uurtje. 7.00 Voor de Anti-alcoholisten: Con
cert VARA-orkest o.l.v. Hugo de Groot, m. m.
v. Janny van Oogen (voordracht). 8.00 Slui
ting. 10.00 Teun de Klepperman. 10.15 Con
cert VARA-orkest o.l.v. Hugo de Groot, o.a.
ouverture „Dichter Und Bauer" von Suppé.
10.45 VARA-varia en voetbalnieuws. 10.50 Vaz
Dias. 11.00 Voordracht door Janny van
Oogen. 11.15 Slot concert o.a. Semper Fidelis,
Sousa. 12.00 Sluiting.
HUIZEN 1875 M.
Uitsl. KRO-Uitzendïng.
8.009.15 Gramofoonpl. 10.0011,30 Con
cert KRO-trio. 11.30 Godsd. halfuurtje. 12.15
2.30 Concert KRO-orkest o.l.v. Joh. Gerrit
sen. 2.304.00 Kinderuur. 4.15 Sportpraatje.
4.30—5.50 Concert KRO-kunstensemble. 5.50
6.10 Journ. weekoverzicht door P. de Waart.
6.10 Causerie door Dr. J. van Kranendonk-
Duffels. 6.35 Esperanto-cursus door P. Heil-
ker. 7.05 Politie, .berichten. 7.20 Aansl. met
het Sted. Theater te Aken: Uitzending van
de opera „De Tooverfluit" van W. A. Mozart.
In de pauze Vaz Dias. 10.4512.00 Concert
KRO-sextet o.l.v. P. Lustenhouwer, o.a. An
der schónen blauen Donau, Strausz en Trau-
merei, Schumann.
DAVENTRY, 1554 M.
10.35 Morgenwijding. 11.05 Lezing. 1.20—2.20
The Commodore Grand Orkest o.l.v. Muscant.
3.50 Gershom Parkington Kwintet. Trevor
Watkins (tenor). 5.05 Orgelconcert door Re
ginald Foort. 5.35 Kinderuur. 6.20 Berichten.
6.50 Moderne viool en pianosonaten. 7.10 en
7.30 Lezilngen. 7.50 Variété programma. 9.20
9.35 Berichten. 9.40 Causerie. 9.55 Concert
BBC-licht orkest, o.a. suite „Mozartiana"*
Tschaikowsky eh Traume, Wagner, 10.55—
12.20 Dansmuziek Ambrose's Band.
PARIJS, „RADIO PARIJS" 1725 M.
8.05 Gramofoonpl. 9.20 Orkestconcert. Ï2SQ
Gramofoonpl. 5.20 Orkestconcert. 9.05 Radio
concert. Avond der chansonniers, ol.v, Paul'
Coline en Le Vigan.
LANGENBERG, 473 M.
6.25—7.20 en 9.05 Gramofoonpl ÏÏSO Dftot
12.251.50 Orkesteoncert. 1.552.45 Gramo
foonpl. 4.20—5.20 Solistenconcert (viool, so
praan, bariton, harp). 7.20 Vrooïijke avond
met de kapel Eysoldt, 9.50 Uitzending van een'
verslag van de Zesdaagsche te Keulen. Hier
na tot 12.20 dansmuziek,
EALUNDEORG, 1153 M.
11.20—1.20 Concert uft Rest. WrveZ. £5GU>
2,20 Gramofoonpl. 2.50—450 Orkesteoncert m,
m. v. V. Fischer (piano). 7.20—8.20 Operette
„Der Lustige Krieg" van Joh. Strausz. 9.05—
I.20 Uitzending van den Feestavond ter gele
genheid van het Revue-schrijvers Bondsfeest,
BRUSSEL, 508 M. en 338 M.
508 M. 5.20 Orkestconcert. 6.50 Gramofoonpl»
8.20 Concert Omroeporkest o.l.v. A. Meule-
mans o.a. Symphonie variaties voor piano en
orkest, C. Franck. 338 M. 5.20 Orkestconcert.
6.20 Gramofoonpl. 6.50 Dansmuziek. 8.20 jazz-
duetten op twee vleugels door Sylvain Hamy,
G. Martin. 9.20 Concert in het Café dei?
Augustins.
ROME, 441 M.
8.20 Uitzending van de opera's „Cavaleria;
Rusticana" van Mascagni en „De Paljas" vatt
Leoncavallo.
ZEESEN, 1635 M.
7.20 „Fraulein sucht Anschlusz*', Weenschë
schetsen, m.m.v. orkest en solisten. 9.20 Be
richten, hierna tot 11.50 dansmuziek door de,
kapel van Barnabas von Geczy.
FEUILLETON
23)
Maar het korte antwoord dat op deze
vriendelijke, zachte vraag klonk, was wel
de grootste verrassing die de beide mannen,
overkwam sinds de verdwijning van hun jon
gen vriend.
„Neen" sprak Frans Veraart en hij schudde
langzaam het hoofd, „nee, ik kan jullie niets
vertellen! Ik kan het niet!"
„Maar....' 'begon Dr. van Buren ver
baasd.
Met een enkel gebaar legde Frans Veraart
hen het zwijgen op: „Het is geen onvriende
lijkheid van me, geloof me! Maar het is mij
nu ten eenenmale onmogelijk, later.... mis
schien," voegde hij er aan toe.
„Maar weet je dan nietaarzelde de
geleerde.
„Dat je vulde overste Mensing aan.
Verder kwamen zij niet. Frans Veraart
lachte een beetje triest.
„Jullie bedoelen, dat ik gezocht word door
de politie?"
„Ja, ja!"
„Ik weet het. Er is niets aan te doen. Ik zal
mij straks aan het hoofdbureau vervoegen!"
Een stilte viel na deze woorden, een stilte
waarin men de houtblokken in den haard
fel hoorde knetteren en knappen. Buiten
ronkte een tram over het Bezuidenhout, een
jongen floot schel en nadrukkelijk den laat-
sben straatdeun..
„Je bent gek" beet Overste Mensing.
„Wij, van Buren en ik, weten dat je on
schuldig bent en
„Hoe weten jullie dat?"
„Dat zegt ons hart ons en iets anders maak
je ons niet wijs!"
Veraart glimlachte en begon: „Het is pret
tig om zulke vrienden te
„Hou op met die praatjes!" verzocht Dr.
Van Buren. „Mensing heeft gelijk. Je aange
ven bij de politie is nobel, maar idioot. Weet
je dan niet dat er een zware verdenking op
je rust?"
„Ik wist het niet, maar vermoedde het wel
en toch zal dit mij niet van mijn voornemen
afbrengen".
„Je kunt toch naar het buitenland gaan.
Je weet: van Buren en ik staan volkomen
tot je beschikking. Wat heb je noodig?"
„Jullie zijn goeie, brave kerels, maar heusch
ik kan niet anders."
„Zul je dan" vroeg weer dr. van Buren,
„aan de politie vertellen wat je ons niet kon
zeggen?"
„Ook aan de politie kaai ik geen ophelde
ring gevenvoorloopig althans!"
„Maar man" bulderde overste Mensing,
„dat is zelfmoord. Ze zullen je in hechtenis
nemen en je veroordeelen!"
„Daar hebben zij dan van hun standpunt
gelijk in!"
„Je naam zal door het slijk gehaald worden,
je practij'k
„Het kan niet anders!"
Juist toen dr. Van Buren opnieuw wilde
aanvangen om Veraart tot rede te brengen,
werd er geklopt.
„Binnen!"
Liesel, het kamermeisje, trad. in het ver
trek
„Ein Iierrkondigde zij aan.
„Ja ik ben nu voor niemand thuis" zei
Dr. van Buren, maar op hetzelfde moment
verscheen er achter het tengere figuurtje
van Liesel een breede, zware gestalte in de
deuropening, die zei: „Het spijt mij wel dat
ik de heeren moet lastig vallen, maar mijn
instructies luiden dat ik mij door niets en
ai ie mand mag laten tegenhouden."
Meteen liet hij zijn politie-insigne zien: „Ik
zoek Mr, Frans Veraart".
„Die ben ik, inspecteur!" Uit den lagen fau
teuil was Frans Veraart opgerezen. „Ik ben
volkomen tot uwe beschikking!"
„U wilt dan wel zoo goed zijn mij te vol
gen?"
.Natuurlijk".
Ontzet en geslagen hadden dr. van Buren
en Overste Mensing het korte scène-tje aan
gehoord. En het was de laatste die eensklaps
naar voren trad, zich aan den inspecteur
bekend maakte en verder ging: „Dit moet al
les op een afschuwelijk misverstand berusten,
inspecteur. Ik sta volkomen voor en zijn
stem werd nadrukkelijker „mijn vriend
Mr. Frans Veraart in!"
„Het spijt mij zeer, Overste," antwoordde de
inspecteur droogjes, „maar mijn. instructies
luiden dat ik Mr. Veraart goedschiks of
kwaadschiks voor den hoofdcommissaris moet
leiden". En zich wendend tot Mr. Veraart:
„Wilt u mij volgen?"
Met een stevigen handdruk nam Frans
Veraart afscheid van zijn beide oudere vrien
den. Als wezenloos waren, deze in de kamer
achtergebleven. Zij hoorden schreden op de
trap, de voordeur dicht slaan, een motor sloeg
aan, een claxon loeide en dan een al verder
weg klinkend geronk.
„De duivel hale deze heele geschiedenis"
verbrak Overste Mensing de stilte, „ik word
er stapelgek van. Hij is onschuldig en toch
laat hij zich zonder meer wegvoeren. Zeg eens
eerlijk, van Buren, begrijp jij er iets van?"
„Nee" antwoordde deze, „maar nu Frans
toch in de veilige handen der politie is en
geen Chinees ter wereld hem iets doen kan,
lijkt het mij de aangewezen weg om de politie
verder van onze ervaringen op de hoogte te -
brengen."
Zij gingen snel naar bulten. „Het beste is"
zei Dr. Van Buren, „dat we alles haarfijn ver
tellen. Die waarschuwing in Amsterdam is
tenminste een bewijs. Dit briefje en hij
haalde uit zijn portefeuille het daarin zorg
vuldig opgeborgen document, dat zij dien
middag in de Amsterd am sche Bodega hadden
ontvangen „heeft thans alle kracht verlo
ren! Ga mee, Mensing, we deen het, nu di
rect!"
He^-was-een koude avond. Snel en zwijgend
liepen de beide vrienden naar het hoofdbu
reau van Politie. Het was nadat zij dit vér
strekkende besluit hadden genomen alsof
hun een pak van het hart was gevallen.
Zij bogen de Pariestraat in. Iemand liep
tegen Dr. van Buren aan: „Pardon
Wankelend strompelde de figuur verder.
„De vent is dronken" zei Overste Mensing.
Even later zaten zij in het vertrek van den
hoofd-commissaris; die hen met voorkomend
heid ontving. Hun namen waren hem wel
bekend.
„Gaat u zitten, heeren. Waarmee kan ik
u van dienst zijn?"
Het was Dr. Van Buren die het woord nam:
„Meneer van 't Sant, zooeven is uit mijn huis
weggevoerd Mr. Frans Veraart, die
„Ons beider vriend is!" vulde Overste Men
sing aan.
„Wij weten dat op hem een afschuwelijke
verdenking rust en dat hij door de autori
teiten gezocht werd".
„Wat u niet weet, mijne heeren, maar wat
ik mij gedwongen voel u op dit moment mede
te deelen, dat is dat ik zooeven Mr. Frans
Veraart heb gearresteerd, als verdacht van
moord op den onbekende
„Hm" steunde overste Mensing. „Arme blik
sem!"
„Het was mijn plicht!" zeide eenvoudig de
hoofdcommissaris. „De feiten zijn van dien
aard, dat het een onvergeeflijk verzuim ge
weest zou zijn, Mr. Veraart op vrije voeten
te laten."
„Ik vermoedde het", klonk berustend dr.
Van Buren's stem. „Natuurlijk was het uw
plicht en zat er niets anders op, maar mis
schien mag ik u een vraag stellen?"
„Maar vanzelfsprekend! Gaat uw gang".
„Heeft het verhoor eenig nieuw licht op de
zaak geworpen?"
„Ik wou dat het waar was antwoordde de
aangesprokene. „De verdachte maakte op mij
persoonlijk een heel sympathieken indruk en
het lijkt bijna onaannemelijk dat zoo iemand
een dergelijke afschuwelijke misdaad begaat,
maar de aanwijzingen zijn zoo sterk
„Maar", viel overste Mensing hem in de
rede, „heeft hij dan bekend dat hij schuldig
is?"
„Dat' niet! Het eenige wat hij op alle vra
gen heeft geantwoord is: „Ik kan u niets
omtrent dit alles mededeelen!"
„Hij heeft zich dus rustig' en zonder pro
test laten arresteeren?"
„Zonder protest!"
„Commissaris" vervolgde daarna weer dr.
Van Buren, „wij zijn gekomen om u eenige
belangrijke mededeeliingen te doen. Mededee
lingen die ons van het hoogste belang lijken.
Hebt u eenige oogenblikken voor ons?"
„Ik ben geheel tot uw dienst", klonk het
hoffelijk.
En Dr. van Buren begon, zijn verhaal af en
toe door korte interrupties of aanvullingen
van Overste Mensing onderbroken. Het was
bijna geen verhaal meer, maar meer een met
overtuiging uitgesproken pleidooi. Hij sprak
van het geloof aan Veraart's onschuld, hoe
zeer ook alles tegen,, hem was. Zij, van Bu
ren en Mensing kenden hem langer. En hij
vertelde wat zij hadden ontdekt: de gele
auto in de Heerenstraat, Hoeng Tsi Lang, die
juist dien dag in den Haag was geweest, het
lucifersdoosjes in de auto gevonden, de bood
schap van den chauffeur, het briefje in de
„Indien dit alles waar is" zei na eenig na
denken de hoofdcommissaris, „dan moet het
uiterst merkwaardig genoemd worden! En
dan zou werkelijk deze zaak wel eens ingewik
kelder kunnen zijn dan zij zoo oogenschijn-
lijk lijkt. De bewijsstukken die uw redenee
ring staven, hebt u bij u?"
„Ja, die kan ik u overleggen. Hier is het..."
en van Buren greep naar zijn portefeuille,
hiermaarneen, dat is toch onmoge
lijk, mijn portefeuille is weg! Mensing hoor je
dat?"
„Dat is een leelijk ding, Dr. Van Buren!"
merkte nuchter de hoofdcommissaris op. „Zat
daar het briefje in?"
„Ja, trouwens er zat nog meer in: twee
honderd gulden aan bankpapoer, 'n paar brie
ven, een pasVerbijsterd keek hij om
zich heen.
„Tja," sprak weer de hoofdcommissaris „u
kunt met dergelijke waardevolle dingen
niet voorzichtig genoeg omgaan. Met andere
(Wordt vervolgd.)
