IVJIDSPfcEKE&S
DE WERKLOOSHEID IN FRANKRIJK.
Het Weensche Künstlerhaus.
ET NIEUWE DAGBLAD
DINSDAG 1 DECEMBER 1931
Prijsdaling als gevolg van de crisis.
Geen geregelde telling van werkloozen.
(Van onzen Parijschen correspondent).
Ook in Frankrijk wordt de wereldcrisis op
danige wijze gevoeld. „Les affaires sonfc trés
difficiles" (zakendoen is uiterst moeilijk) is
het vaste gezegde van den dag waar men
gaat, wien men spreekt, overal is het 't zelf
de. De menschen beginnen eindelijk zuiniger
te worden, men koopt slechts het hoog-noo-
dige en de eenig goede zijde van dit alles is
dat de prijzen beginnen te dalen. In de hoofd
stad zelf is het dadelijk merkbaar. De pe
perdure restaurants van de Avenue de
I'Opéra zelfs afficheeren thans „repas a prix
fixe", volledige maaltijden voor 25 francs;
het winkelpersoneel begint weer eenige con
sideratie te toonen voor den klant en in de
meeste magazijnen wordt men niet meer met
verachtelijke blikken de deur uitgekeken
wanneer men 't aandurft om te „pingelen".
Liever een klein, zoet winstje in sommige
gevallen zelfs verlies dan met de heele
voorraden te blijven zitten, 't Wordt thans
weer mogelijk om voor een zes, zeven gulden
een paar schoenen te koopen, waar men voor
kort voor 't zelfde nog vijftien moest betalen,
de kleermakers hebben met ongeveer 50 pet.
hun prijzen verlaagd en alles wijst er op dat
de prijsdaling zal voortgaan. 't Klinkt hard,
maar de huidige crisis moet tenslotte welda
dig blijken te zijn wanneer dit 't eenige was
om weer tot wat normaler toestanden te ge
raken. De omzet vermindert, het funeste
systeem van verkoop van handelsfondsen dat
zoo zeer op den levensstandaard drukte
wordt er mede uitgeroeid. Gevolg van deze
crisis is ook dat die noodlottige instelling die
men met een groot woord „assurances socia-
les" noemde en die tot de waanzinnigste ver
houdingen leidde en direct een geweldige
prijsstijging ten gevolge heeft gehad, geheel
verdwijnt. De arbeiders konden ze eenvoudig
niet betalen. Ander gevolg, van nog véél groo
ter beteekenis vooral voor de toekomst, is,
dat er weer „scheiding" komt in de verschil
lende posities. Jean, Pierre et Paul, die men
maar in eigen auto's zag jakkeren, 's avonds
in smoking in een loge, overdag in dure jas
sen en prachtige costumes achter apéritifs,
die enorm groote categorie van menschen die
geen bepaald vak hadden, maar die van tijd
tot tijd zoo eens met commissieloonen een
bundeltje biljetten van duizend in de wacht
sleepten, al die mondaine dansers verdwijnen
uit de samenleving. Zit er dus aan deze crisis
ook iets goeds, dan blijft het over het alge
meen toch angstwekkend. Wanneer men zoo
's morgens tegen acht negen uur langs een
politiebureau komt; of langs een „mairie"
(gemeentehuis), dan ziet men een lange file
mannen en vrouwen, die één voor één wor
den binnen gelaten: de werkloozen. Men
vindt in nagenoeg alle vakken steeds meer
werkloosheid en dat niet alleen in de indus
trieën, in de fabrieken, maar ook in andere
DE INVLOED DER MALAISE.
DOET ZICH OOK GELDEN OP DE
MILLIONNAIRS STATISTIEK.
NEW YORK, (V-D.) Het Amerikaansche
bureau voor de statistiek publiceert interes
sante gegevens omtrent de inkomsten en ver
mogens in Amerika in het jaar 1930. Er zijn
op het oogembhk, volgens deze statistiek 23.496
imillionairs minder in de Vereendgde Staten
dan voor de crisis op de effectenmarkt. Het
bureau beschouwt als millionairs dengene, die
een vermogen heeft van een millioen dollar
en een inkomen van 50.000 dollar of meer
per jaar. In 1928 bedroeg het aantal van
deze personen in de Vereenigde Staten 43.184,
terwijl ma de eerste crisis op de effectenmarkt
van 1929 hun aantal geslonken was tot 38.650
en in 1930 nog slecht 19.633 bedroeg.
Op dezelfde wijze verminderde het aantal
personen met een jaaridjksch inkomen van
een millioen dollar. In 1928 'bedroeg dit aantal
511, terwijl in 1930 nog slechts 149 personen
een dergelijk inkomen genoten.
Voorts blijkt uit de gepubliceerde statistiek,
dat in de Vereenigde Staten twee gehuwde
vrouwen en zes mannen een inkomen genieten
van meer dian vijf millioen 'dollar per jaar.
Deze acht personen betaalden tezamen meer
belasting dan 2.613.165 personen met een in
komen van minder dan vijf duizend dollar
per jaar.
Wie de acht gelukkigen zijn, wordt niet
medegedeeld.
KONINGIN EMMA NOG NIET GEHEEL
HERSTELD.
Zooals bekend is, is de Koningin-Moeder
eenige weken geleden lichtelijk ongesteld uit
Baden-Baden in ons land teruggekeerd. Dc
Tel. verneemt, dat H.M. sedertdien nog niet
geheel hersteld is. 's Morgens houdt zij haar
kamer, terwijl zij voor het overige het paleis
iet mag verlaten. Reden tot eenige onge-
ustheid is er echter niet.
bedrijven. Modehuizen, winkels, groote ma
gazijnen, opslagplaatsen, garages, werk
plaatsen, kortom alle centra van bedrijf ko
men er toe, waar de omzet steeds vermindert,
om het personeel zooveel mogelijk te beper
ken. De werklooze nu, die zich komt aanmel
den, krijgt na onderzoek, een dagelijksche
(gemeentelijke) toelage van. acht franc (tach
tig cent) wanneer hij ongehuwd en kinder
loos is en een bijslag van zes francs per fa
milielid (vrouw en kinderen). De wet, die
zegt dat een werkgever slechts tien procent
vreemdelingen in zijn dienst mag hebben,
wordt thans streng toegepast, en 't is wel ty
pisch dat deze beweging is uitgegaan van de
socialisten, die op het Congres een motie in
dien geest hebben aangenomen.
Zijn er op het oogenblik veel werkloozen in
Frankrijk?
Ziet daar de groote vraag, waarop men
niet dadelijk een antwoord kan geven. Be
staat er in Frankrijk een geregelde volkstel
ling, er bestaat nog niet een vekelijksche
telling van de werkloosheid. Men moet, om
het aantal vast te stellen, zich baseeren op
de cijfers welke de gemeentebesturen aan
het ministerie van Arbeid doen toekomen en
deze opgaven zijn nooit erg precies!
Zoo hebben we tijdens de crisis van 1926
(toen de franc kelderde) gezien, dat het mi
nisterie aan 665 personen toelagen ver
strekteterwijl er 243.000 werkloozen wa
ren. In 1921 telde men 537.000 werkloozen en
slechts 68.000 ontvingen een toelage. De cij
fers welke het departement verstrekt zijn
dus ver beneden het eigenlijke aantal.
Begin November 1930 telde men in totaal,
voor héél Frankrijk, 1281 werkloozen. Dit
jaar echter, op den zelfden datum, wordt
door het ministerie reeds aan 51.654 men
schen een werkloozen-toelage uitgekeerd.
Ziet de verhouding. In een kleine gemeente,
als Asnières, tegen Parijs aangebouwd, had
men dezer dagen reeds bijna achthonderd
menschen aan wie een ondersteuning wordt
betaald. De cijfers zijn wel sprekend.
Op 17 October jl. waren alleen in het de
partement Seine (Parijs) reeds 27.810 arbei
ders, die een toelage ontvingen en sedert dat
oogenblik. gaat het met geweldige sprongen
en eiken dag komen meer menschen zich
aanmelden om een ondersteuning.
De crisis van 1921 was veel erger, veel he
viger, maar gelukkig slechts van zeer kor
ten duur. Na drie, vier maanden was de toe
stand weer normaal en vond iedereen werk.
Ditmaal echter ziet het er veel zorgelijker
uit. Vandaar dan ook dat de overheid ener
gieke maatregelen begint te nemen teneinde
zich te wapenen tegen het steeds meer drei
gend gevaar.
HENRY A. TH. LESTURGEON.
AUTO MET ACHT MEISJES TE
WATER.
HET DOCHTERTJE VAN DEN
CHAUFFEUR GEDOOD.
Maandagmorgen vroeg is op den Utrecht-
schen weg te De Bilt een auto, die door een
zevental Duitsche meisjes gehuurd was om
het week-end in het vaderland door te bren
gen op weg naar den Haag doordat de chauf
feur het stuur kwijt raakte in den sloot ge
reden. Het dochtertje van den bestuurder,
dat ook meereed, viel door de voorruit en
werd ernstig gewond. Een ander meisje en
de bestuurder werden ok min of meer ernstig
gekwetst.
Een passeerende postbode heeft met
groote moeite alle inzittenden, waarvan en
kelen bewusteloos waren geraakt, gered. Het
dochtertje van den eigenaar van de auto is
te Utrecht daarna overleden.
GIFTEN VOOR HET NATIONAAL
CRISIS'COMITé.
VELE GOEDE VOORBEELDEN.
De N.V. Droste's Cacao- en Chocoladefa
brieken te Haarlem, heeft aan het Natio
naal Crisiscomité een bedrag van f 5000 ge
schonken.
Ambtenaren van den Raad van Arbeid te
Rotterdam hebben een comité gevormd, tot
het inzamelen van gelden. De ambtenaren
van den provincialen waterstaat te Utrecht
hebben 1 pet. van hun salaris ter beschik
king van het comité gesteld.
De leerlingen van het Gereformeerd Gym
nasium te Musselkanaal zullen per leerling
en per week 1 cent bijdragen.
Mr. Van Ness Leavitt, de zwager van den
Amerikaanschen president Hoover, is wegens
het smokkelen van alcoholische dranken
gearresteerd
DE NIEUWSTE GOED-
GELOOVIGHEIDSHISTORIE.
Voor f 12.600
„EERLIJK DUURT HET LANGST".
De N. R. Ct. verhaalt de nieuwste goedge-
loovigheidshistorie
Bij een bewoner van den Eendrachtsweg te
Rotterdam is een maand of zes geleden een
29-jarige koopman, gekomen, die beweerde te
zijn gezonden door een kennis van dezen
meneer. Hij vertelde zonder werk te zijn,
maar dat hij binnenkort als chef in betrek
king zou komen bij een hotelbedrijf te Sche-
veningen. Hiervoor had hij evenwel een be
drag van f 1100 noodig, teneinde zich de noo-
dige garderobe enz. aan te kunnen schaffen.
De bewoner van den Eendrachtsweg, dien
wij verder als de heer X. zullen aanduiden,
gaf hem het gevraagde bedrag.
Na ruim een maand kwam de ander terug:
hij was geheel teneergeslagen en vertelde,
dat hij in handen van een oplichter, een ze-
aere B. was gevallen, die hem .het geld af
handig had gemaakt.
„Eerlijkheid duurt het langst", zoo zei hij
en daarom zal ik u maar eerlijk bekennen,
dat er van het verhaal van de betrekking in
Scheveningen geen woord waar is geweest-
Ik had toen geld noodig om handel te drijven
met B. Maar B. heeft me bedrogen. B. weet,
dat ik het geld van u heb gehad, en hij heeft
me laten doorschemeren, dat als u met va-
cantie de stad uitgaat, hij wel eens hier op
bezoek zal komen. U behoeft u echter niet
ongerust te maken, want ik zal uw huis wel
in de gaten houden en telkens de deuren en
de ramen nazien. Ik kan echter nu heusclï
een betrekking krijgen en wel als bedrijfs-
chef bij het nieuwste te stichten filiaal van
de Hema te Breda. Daarvoor heb ik echter
f3300 noodig; en de heer X. betaalde dit
bedrag'.
Nadat de goede gever met vacantie was ge
weest, kwam de ander weer bij hem. Het
ging nu heel goed met hem, alleen zijn
vrouw maakte veel schulden. Als bewijs, dat
hij bij de Hema in betrekking was, liet hij
een brief zien niet lezen waarop de
firmanaam was gedrukt. Dit wekte zóóveel
vertrouwen, dat de heer X. de schulden van
de vrouw maar zou betalen. Dit kostte hem
f 3700.
Een paar weken later kwam de ander weer
terug. Het ging te Breda hoe langer hoe be
ter. Hij kreeg nu ook het beheer over de kas,
die hij 's avonds mee naar huis moest ne
men. Maar...... dan moest hij eerst f 4500 borg
stelling geven en die had hij niet. De heer X-
betaalde.hem daarop dit bedrag uit. In to
taal heeft hij hem dus f12.600 cadeau ge
daan.
Daar de politie opmerkte, dat de man bo
ven zijn stand leefde, is hij aangehouden en
opgesloten. Uit het onderzoek is nog geble
ken, dat de brief, welken hij heeft getoond,
inderdaad van de Hema afkomstig was. In
dien brief werd hm echter meegedeeld, dat
men niet op zijn sollicitatie wenschte in te
gaan!
Deze geheele oplichtersaffaire toont een
groote overeenkomst met die, waarvan wij
eenige weken geleden melding hebben ge
maakt en waarbij een Rotterdammer voor
f70.000 werd opgelicht.
40.000 R.M. VAN DE VERZEKE
RINGSBANK GESTOLEN.
Onbekende daders hebben ingebroken in
het Bureau der Rijksverzekeringsbank. Er is
een bedrag van 40.000 Rijksmark geroofd.
Toen een der wachters de ronde zou gaan
doen, wees een der alarmschilden, dat in de
afdeeling Cassa iets niet in orde was. Met
drie andere inwonende employés ging hij
daarop naar deze afdeeling, maar men vond
daar niets verdachts. Ook bij zijn ronde om
4 uur vond hij alles in orde en om 6 uur ging
hij naar huis.
Toen een kassier der bank in de ca&sa-af-
deeling kwam, bemerkte hij den diefstal.
Waarschijnlijk heeft de dader zich 's nachts,
toen de 4 mannen binnenkwamen, onder een
der tafels weten schuil te houden en toen zij
weder waren vertrokken, een medeplichtige
binnengelaten. Het was de eerste maal. dat
zulk een groot bedrag in het gebouw over
nachtte en waarschijnlijk heeft een der be
ambten, hetzij opzettelijk of onvrijwillig, den
daders dezen tip gegeven.
HET CONCERTGEBOUW-
BESTUUR EN EVERT CORNELIS.
WAAROM HERDENKING OP HET
CONCERT UITBLEEF.
De Tel. heeft een onderhoud gehad met den
heer G. H. de Marez Oyens over het niet
herdenken vanwege het Concertgebouwbe-
stuur van Evert Cornelis, die lang aan het
Concertgebouw verbonden is geweest, op het
concert van Donderdagavond. Het bestuur
was van meening, zeide deze, dat de heer Cor
nelis op de meest tactische wijze geëerd was
door de vertegenwoordiging van het bestuur
door het lid De Booy en de heerem Van Bei-
num en Dopper bij de begrafenis, door het
zenden van een krans en het korte in memo-
riam in het programma. Indien het bestuur
geweten had dat het publiek prijs stelde op
een herdenking op het concert, dan was er
geen reden geweest op deze achterwege te la
ten. Er is geen sprake van mindere waar-
deering. De verhouding tusschen dr. Mengel
berg en den heer Cornelis was den laatsten
tijd heel goed. Wat Dirk Schafer betreft, deze
weigerde nu eenmaal in het Concertgebouw
I on te treden, zoodat 't bij diens dood onmoge
j lijk was voorliet bestuur om een andere hou-
ding aan te nemen.
Een nieuwe geest en een frissche
wind. Dc jongere generatie
maakt zich zelfstandig. Holland
tegenwoordig het ideal-land voor
de Oostenrijkschc schilders. De
schilder Hans Witt.
(Van onzen Weensehen correspondent)
In he.t Künstlerhaus, het tentoonstellings
gebouw van de Genossenschaft der bilden
den Künstler Wiens, een inrichting, we^ke
reeds meer dan zestig jaar bestaat en die
men het beste met Pulchri Studio in Den
Haag kan vergelijken, waait opeens een fris
sche, jonge wind. In de laatste jaren rustte
het Künstlerhaus grootendeels op zijn vroe
ger behaalde lauweren, er heerschte een be-
hagelijke geest van rust en kalmte, er kwam
meestal nooit iets bijzonder nieuws voor den
dag, de oude kunstenaars waren er de baas
en het conservatisme had er de overhand.
Jongere schilders en beeldhouwers werden
haast nooit in de jury opgenomen, de oude
ren voelden niets voor de moderne richting
in de kunst en zoo konden de jongeren zich
nimmer doen gelden en zich nog minder op
den voorgrond dringen. Zij morden en zij
klaagden en zij sloten zich aaneen om een
soort van stormtroep tegen de ouden en con
servatieven te vormen. Hun aanvoerder werd
de bekende Weensche schilder Leopold
Hauer. Ongeveer twintig schilders schaarden
zich om hem heen en nu begon de strijd, die
aan den kamp van wijlen de Giganten te
gen de goden van den Olympus herinnerde.
De tronen van de machtige oude goden wan
kelden, er was geen Zeus, die machtig genoeg
was de oproerlingen ten val te brengen, en
er was geen Heracles, die te hulp snelde en
met de oppermachtige heerschappij van de
„greybaerds" was het gedaan. Wel heeft
men hen niet alle macht uit handen geno
men, wel mogen zij zich nog in een schijn
bare macht verheugen, maar alle teugels van
het bewind komen niet meer in hun handen
tezamen. De leden van de Genossenschaft
splitsten zich in twee groepen, in een van de
oude en een van de jongere generatie. De
groep der ouden houdt er haar eigen jury op
na en de groep der jongeren kiest telkenma
le haar eigen beoordeelingscommissie. Op de
tentoonstelling „Oesterreichische Kunst",
welke dezer dagen in tegenwoordigheid van
den minister van onderwijs geopend werd,
hebben de jongeren alle zalen en vertrekken
van de eerste verdieping voor zichzelf in be
slag genomen, welke een grootere oppervlak
te beslaan dan die, in welke de ouderen hun
doeken hebben opgehangen en hun beeld
houwwerken hebben neergezet.
Het is een zeer verheugend feit, dat deze
nieuwe frissche geest zijn intocht in het
Künstlerhaus heeft gehouden, want deze in
richting is nog steeds het grootste tentoon
stellingshuis van Weenen, het is het beste
gelegen en heeft ook steeds in zeer hoog
aanzien bij het kunstminnende publiek ge
staan. Bovendien is het gebouw met den
daartoe behoorenden grond geheel en al eigen
dom van het kunstenaarsgenootschap, wat
bij geen enkel ander expositiehuis te Weenen
het geval is. Daardoor is het Künstlerhaus in
geen enkel opzicht afhankelijk van invloeden
van buitenaf en kan niemand den kunste
naars hier ook maar op éénig gebied voor
schriften geven.
Waar blijven de gebroken kop
jes? De Amerikaan Charles
Churchilldie van ruim zeven
tien honderd stukken van ge
broken kopjes, schoteltjes, spie
gels en jlesschen een vrouwen-
kop in „mozaiek" vervaardigde.
De nieuwgevormde groep der jongere kun
stenaars komt met een groot aantal buiten
gewoon knappe doeken voor den dag. Enkele
schilderijen stellen landschappen en stadsge
zichten in Holland voor. De leider van de
groep, Leopold Hauer, heeft een stemmig
landschap op de expositie hangen, dat hij in
de omgeving van Pijnacker geschilderd heeft
en de buitengewoon verdienstelijke schilder
Hans Witt, die tegenwoordig meer en meer
naam gaat maken, is door enkele bijzonder
goed geslaagde in Holland vervaardigde
schilderstukken vertegenwoordigd. Een ervan,
een zee- en strandgezicht met badstoelen te
Hoek van Holland, werd in de catalogus van
de tentoonstelling gereproduceerd. Een an
der doek, een stadsgezicht, werd reeds door
een Nederlandschen kunstliefhebber gekocht.
Hauer en Witt zijn beiden vurige bemin
naars van ons land. Holland is, zoo vertel
den zij mij, voor de Oostenrijksche schilders
tegenwoordig hetzelfde, wat Italië vroeger is
geweest. Holland is het ideaal-land, het land
waar zij heentijgen zoowel om de kostbare
schatten in de vele musea te bewonderen,
alsook om er onder den indruk van het land
schappelijk schoon te komen en deze schoon
heid dan in werken vast te houden. „Er zijn
maar weinig schilders van onze groep", zoo
gaat Witt voort, „die nog niet in Holland
zijn geweest. Voor mij was het land een
openbaring. Daar waren in de eerste plaats
die heerlijke luchten met die schitterende
wolkengevaarten, zooals wij die in het hart
van Europa nooit te zien krijgen. Dan al die
fijne nuances van licht en van kleuren. Bij
ons is alles veel harder, een boom is bij ons
altijd gewoon groen, in Holland kan hij zwart
en grijs, paars en blauw zijn. Het Holland-
sche landschap maakt ons oneindig rijk. het
geeft ons veel meer dan Italië. En ook het
Nederlandsche volk is buitengewoon sympa
thiek en toont zich steeds ten zeerste voor
komend tegenover ons, buitenlandsche schil
ders. We hebben nooit het gevoel gehad bij
menschen van een ander ras te zijn, we heb
ben zeer veel van onszelf in de Nederlanders
teruggevonden en we hebben ook maar wei
nig moeite met de taal gehad, daar we ons
voor een ieder verstaanbaar konden maken.
Een diepen indruk hebben de schitterende
schilderijencollecties op ons gemaakt, die
men niet alleen in de groote, maar ook in de
kleinere steden aantreft. Met welk een zorg
worden deze behoed en met welk een fijn
kunstgevoel heeft men de doeken gegroe
peerd en juist op de goede plaatsen opge
hangen! Dat laatste trok in 't bijzonder onze
aandacht. Twee jaar geleden hebben we hier
in het Weensche Künstlerhaus die groote
tentoonstelling van Nederlandsche kunst ge
had, welke een overzicht gal van het tijdvak
der laatste tachtig jaren. Daar stonderf wij
allen van te kijken: zooveel knappe werken
van schilders, die wij nog niet kenden. Velen
hebben daarop het besluit genomen zelf naar
Holland te gaan. Nu, daar hebben we nog
veel meer te zien gekregen".
De jongere groep schilders van het Künst-
lerhaus is van plan binnen korten tijd een
tentoonstelling te Parijs te houden en tevens
een „Wander-ausstellung" door verschillende
Duitsche steden te laten trekken. De moge
lijkheid wordt overwogen, of men in aanslui
ting daaraan ook niet een expositie in Ne
derland kan arrangeeren.
W. M. BEKAAR
Dc burgemeester van het Londensc voorstadje Hammer smith verleent as
sistentie bij het vervaardigen van een enorme plumpudding.
A HET NIEUWE DAGBLAD wordt een volledig blad en dus xal
/jö ook een rubriek van Vraag en Aanbod Advertenties niet
H ontbreken.
JS Deze advertenties krijgen den veelzeggenden naam
.jdajÊ „Luidsprekers".
Ieder in Velsen, llmuiden, Beverwijk enx., die iets te keep
of te huur heeft aan te bieden of te vragen, die personeel noodig
heeft of zichzelf voor een beirekking wil aanbevelen enz., zal door
middel van deze advertenties zijn (haar) wensch luid kunnen uitspreken
tot drieduizend ontvangers van ons blad.
En het zal hem (haar) al heel weinig kosten. Luidsprekers werden
„kwartjes".advertenties, t5 regels 2E cents. Iedere regel meer 10 ets.
uitsluitend tegen centante betaling in te zenden bij ons kantoor:
Kennemerlaan 42, ijmuiden, of een der elders in dit nummer genoemde
agenten.
De oplaag van 5000 exemplaren per dag van HET NIEUWE DAGBLAD
wordt door ons gegarandeerd.
Brieven op Luidspreker-Advertentiën worden dagelijks en gratis
thuisbezorgd.
