VGDR. VELSEN-YMUIDEN
BEVERW»JK EN OMSTREKEN
De Schoonheidscommissie.
Demonstratie van werkloozen.
IJMUIDEN
Een vergadering in „Thalia".
HET NIEUWE DAGBLAD
ABONNEMENTEN; per week 10 cents, per maand
40 cents, per kwartaal f 1.20, losse nummers 3 cents.
ADVERTENTIEN: 1—5 regels ƒ0.75. Elke regel meer
15 cent. Bij abonnement belangrijke korting. Luidsprekers
Adv. van Vraag eo Aanbod 13 regels 25 cent, elke regel
meer 10 cent. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
1e JAARGANG No. 37
DIRECTIE P. W. PEEREBOOM ROBERT PEEREBOOM
KantoorKENNEMERLAAN 42, Telefoon 521.
AGENTSCHAPPEN
IJmuiden: H. BLOK, Jac. v. Heemskerkstraat 87;
IJmuiden-OostM. N. DE WOLFF, Alb. Cuypstraat 16 etfi
K. WESSELIUS, Leeuweriklaan 6;
Velscn-NoordJ. J. WESSELIUS, Melklaan 62;
Beverwijk; P. KASPERS, Groenelaan 11 w.
MAANDAG 14 NOVEMBER 1931
VELSEN.
De meening van een bouwer over de opheffing.
Hoe de Schoonheidscommissie daarover zelf denkt.
Woningen in de Tuinstraatgebouwd onder de Schoonheidscommissie.
Zooals wij reeds mededeelden, stelden B. en
W. in de Memorie van antwoord op het af-
deelingsverslag aan den Raad voor, de
Schoonheidscommissie op te heffen, waardoor
ieen bedrag van 1250 bezuinigd kan worden.
Bij informatie werd ons medegedeeld, dat
het College van B. en W. omtrent dit voorstel
niet homogeen is en de leden onderling nogal
yan inzicht verschillen.
Wij hebben omtrent dit voorstel de mee
ning gevraagd van een bouwer in onze ge
meente, die ons o.a. verklaarde:
,,Het College van B. en W. stelt voor de
Schoonheidscommissie uit een oogpunt van-
bezuiniging op te heffen. Groote verwonde
ring zal er toch zijn in het kamp van hen
die weten wat de Schoonheidscommissie is
en nog grooter verwondering bij hen die
rechtstreeks met deze commissie te maken
hebben. Is deze commissie niet meer noodig,
heeft deze commissie geen goed werk gedaan
is zij te duur, werkt zij ten nadeele van de
gemeenschap? Alle vragen die plotseling op
rijzen bij dit voorstel.
Bij informatie kwamen wij tot de con
clusie, dat B. en W. de werkwijze van de
Schoonheidscommissie niet vinden zooals zij
die zich voorgesteld hadden. Goed, het is
mogelijk, dat daarin verbetering gebracht
kan worden, maar moet daarom zoo'n be
langrijke commissie zonder meer opgeruimd
.worden?
Men beweert nog wel eens dat architecten
ën bouwers zooveel last van deze commissie
hadden en hebben. Dit zal natuurlijk ten
deele wel zoo zijn, maar zouden zij er zonder
meer voor zijn om deze commissie op te rui
men? Het is te betwijfelen! Toch is het mo
gelijk, dat enkele architecten en bouwers niet
willen erkennen dat deze commissie toch een
goede instelling is. Zeker, men zou kunnen
zeggen, dat de commissie er nooit had be
hoeven te komen, als Openbare Werken deze
functie zelf uitgeoefend had, doch dit is nu
eenmaad niet gebeurd.
Nu deze commissie (bestaande uit 2 ambte
naren en één particulier architect) bewezen
heeft goed werk te hebben verricht, kunnen
wij niet anders zeggen, dan dat het ons zeer
zou spijten, in het belang van het bouwkun
dig aanzien der gemeente, dat zij zonder
meer zou worden opgeheven. De redelijke ar
chitect en bouwer zullen moeten toegeven bij
vergelijking met de woonwijken met den tijd
voor de Schoonheidscommissie dat onze tegen
woordige wijken ver uitblinken, ook al zijn zij
sober gehouden. Laat men eens gaan zien
in de oude wijken van IJmuiden en Vel-
sen(N.). Daar vindt men uit den ouden tijd
een soberheid die tot het sombere leidt, ja,
tot het banale.
Of de bouwers schade hebben ondervonden
door de commissie? Wij gelooven het niet.
Het bouwvak is eigenlijk alleen een han
delszaak géworden, die ook uitgeoefend wordt
door niet vakmenschen. Er was geen lief
hebberij meer om voor het uiterlijk schoon
van een huis te waken. Als dit zoo door was
gegaan, dan hadden wij op het laatst niets
anders gekregen dan huizen, als vierkante
kisten met gaten er in voor deuren en ra
men. Vandaar de noodzakelijkheid van de
oprichting van een lichaam dat leiding gaf
om de bouwwerken een aanzien te geven, dat
niet storend was ,om over schoonheid dan
nog maar niet te spreken.
Er is door de bouwers door de Schoonheids
commissie geen verlies geleden. De gemeen
schap heeft in ieder, geval winst te boeken,
Verder komt de Schoonheidscommissie de
eer toe met een geweldig geduld en welwil
lendheid de bouwers te hebben behandeld.
Wij hopen dan ook, dat de raad niet over
rompeld wordt door dit onverwachte voorstel
tot opheffing van de Schoonheidscommissie,
doch dat hij zal weten te waardeeren het re
sultaat dat door de commissie bereikt is en
tot handhaving zal besluiten.
De meening van de
Schoonheidscommissie.
Wij hebben ons ook in verbinding gesteld
met de Schoonheidscommissie en hare mee'
ning gevraagd omtrent het voorstel van B.
en W. inzake de opheffing van de Schoon
heidscommissie, op grond van bezuiniging,
hoewel deze opheffing slechts een bezuini
ging van 1250 per jaar geeft.
Een der leden deelde ons mede, dat, gezien
het cultureele belang verbonden aan de na
koming van de zoogenaamde welstandsbepa-
ling, waarvoor de Schoonheidscommissie in
het leven is geroepen, het zeer te bejamme
ren is, dat om welke redenen dan ook
dit instituut eventueel zal worden opgehe
ven.
In den loop der tijden Is een algemeene
behoefte ontstaan om bij het bouwen van
wege de overheid regelend op te treden. Dit
regelend optreden beperkte zich aanvankelijk
tot de soliditeit en de grootte, alsmede tot de
inrichting van woningen en gebouwen.
Mede door het ontstaan van geheele stads
wijken met een troosteloos aanzien (gedeel
ten van oud-IJmuiden, de Transvaalbuurt te
Schoten, enz.) heeft de overheid gemeend,
zich mede met het aanzien van gebouwen en
stadsbeelden te moeten bemoeien om te
trachten de gemeenschap voor dergelijke her
halingen te behoeden. In verband daarmede
is in verreweg de meeste plaatsen in ons land
in de bouwverordening een welstandsbepa-
ling opgenomen en hebben verschillende ge
meentebesturen zich voorzien v.an een com
missie van advies inzake deze welstandsbe-
paling. Deze commissie, kortweg Schoon
heidscommissie genoemd, is in de gemeente
Velsen omstreeks einde 1924 geïnstalleerd.
In hoofdzaak is de taak dezer commissie
om voorlichting te verschaffen inzake het
aestetisch aanzien van bouwontwerpen en
om tenslotte in deze materie het gemeente
bestuur van advies te dienen.
Zooals met vele wetten en verordeningen
het geval is, is ook deze welstandsbepaling
in zekere mate een rem op de vrijheid, in
dit geval op de vrijheid tot het bouwen, voor
wat betreft het uiterlijk aanzien.
Dat dan ook verschillende bouwers, in den
regel de niet bonafide bouwers, deze rem
op de vrijheid als een ondraaglijk juk be
schouwen, is te begrijpen. Typeerend is ech
ter, dat verreweg het meerendeel der bou
wers, in dit geval de wel bonafide bouwers,
de welstandsbepaling en het voldoen daar
aan niet alleen op haar plaats, doch brood-
noodig vinden.
De bewering, vooral in den laatsten tijd
in verband met zekere gebeurtenissen en van
zekere zijde geuit, als zou de Schoonheids
commissie belemmerend werken en het bou
wen onnoodig duur maken, is gemakkelijk
te weerleggen.
Wanneer de bouwers zich bij het maken
van de plannen voor den bouw van hun te
stichten woningen of gebouwen voorzien van
daartoe bevoegde krachten, dan zal van be
lemmerend werken geen sprake zijn. Meent
evenwel een op dit gebied niet deskundig
persoon toch als ontwerper van dergelijke
plannen te kunnen optreden, dan is het voor
zoo iemand wellicht als een belemmering te
beschouwen. Maar zoomin iemand zich voor
het leveren van timmerwerk bij een smid of
loodgieter vervoegt, zoomin moet iemand
zich ook voor het maken van een ontwerp
wenden tot een persoon, die bijv. wel goed
timmeren of metselen kan, doch die niet als
ontwerper kan optreden.
De bewering, dat de Schoonheidscommissie
het bouwen onnoodig duur maakt, is verre
van juist. Juister is, dat ontwerpen van niet
bevoegde krachten veelal onnoodig duur bou
wen in de hand werken. Het is toch logisch
dat een deskundige de materialen meer eco
nomisch zal toepassen dan een niet-deskun
dige. Het is juister uitgedrukt, dat de wel
standsbepaling en als controleur voor deze
bepaling de Schoonheidscommissie, de bou
wers verplichten tot het zich getroosten van
meer zorg en moeite bij het voorbereiden en
bij de uitvoering van hun plannen. O. L is
deze meerdere zorg en moeite volkomen ge
rechtvaardigd wanneer een vergelijking wordt
gemaakt tusschen vele stadsbeelden van voor
heen en thans.
Wij zullen de eersten zijn, die zelf toestem
men, dat nog bij lange na niet bereikt is,
wat bereikt had kunnen worden bij algemee
ne medewerking. In dit verband is het eenige
wat de commissie behoeft, het noodige ver
trouwen van- en een nauw contact met de
autoriteiten, die op hun beurt weer de verte
genwoordigers der gemeenschap zijn.
Dat vele groote instellingen en vereeni-
gingen het nut van Schoonheidscommissiën
inzien, mag blijken uit adressen aan den
Raad dezer gemeente tot instandhouding
van deze commissie, o.a. van den bond
„Heemschut", den bond van Nederlandsche
Architecten,, en de Adviescommissie voor
Bouwontwerpen en Uitbreidingsplannen in
Noordholland.
Tot slot geeft de commissie als hare mee
ning weer, dat, hoe ook de economische toe
stand in het algemeen moge zijn, opheffing
van de commissie .niet in het belang is van
de gemeenschap en de uitwerking van de
bemoeïïngen der commissie op geen enkele
wijze in verband staat met de tijden, welke
wij thans medemaken.
DE WERKLOOSHEID.
WEDEROM 248 WERKLOOZEN MEER
INGESCHREVEN.
Het aantal bij de Gemeentelijke Arbeids
beurs ingeschreven werkloozen bedroeg Za
terdag 12 December 1612 tegen 1364 in de
week daaraan voorafgaande. De bouwvak
arbeiders stegen van 412 op 451 en die me
taalarbeiders van 271 op 299,
De groep kantoorpersoneel liep met 3 te
rug en kwam op 34 terwijl de groep losse- en
fabrieksarbeiders steeg van 412 op 497 en
de diverse beroepen van 195 op 297. De huis
houdelijke beroepen kwam op een totaal
van 34.
In de afgeloopen week zijn dus wederom
248 werkloozen meer ingeschreven.
Woningen aan den Veiserduinweg gebouwd toen er nog geen Schoonheids
commissie was.
VERHOOGING UITVOER-
CONTINGENT FIJNE VISCH.
EEN SUCCES VOOR DE VISCHHANDEL-
VEREENIGING.
Officieel wordt ons uit den Haag gemeld,
dat het contingent fijne visch dat naar
Frankrijk mag worden uitgevoerd van 350.000
K.G. tot op 950.000 K-G. is verhoogd, waar
tegenover de hoeveelheid grove visch met
600.000 K.G. verminderd wordt.
Hetgeen wij reeds in het begin der vorige
week mededeelden, wordt thans officieel uit
den Haag bevestigd en aangevuld.
Voor het tijdvak van 1 October '31 tot 30
September 1932 wordt toegestaan een contin
gent van 950.000 K.G. fijne zeevisch (tong,
tarbot, griet en enkele andere soorten van
geen beteekenis), terwijl oorspronkelijk een
hoeveelheid van 350.000 KG. toegestaan was.
Het is dus een zeer belangrijke verhooging
en het thans toegestane quantum komt vrij
wel overeen met het gemiddelde van den uit
voer in de drie laatste jaren.
Daartegenover wordt het toegestane quan
tum gewone visch met een gelijke hoeveel
heid, dat is dus 600.000 KG. verminderd,
hetgeen echter, gezien het ruim daarvoor be
rekende contingent geen noemenswaard na
deel zal opleveren. Het gevaar van belemme
ring van onzen visehexport naar Frankrijk
mag dan ook vrijwel als afgewend worden be
schouwd.
Voor de IJmüïder Visehhandelvereeniging
is dit bereikte resultaat ïntusschen een mooi
succes, daar deze door tusschenkomst van
een commissie onze regeering op het drin
gend gevaar attent maakte en haar met
cijfers en feiten in staat stelde aan te too-
nen, dat het aanvankelijk toegestane quan
tum veel lager was dan de gemiddelde uit
voer der plaatste jaren.
1 Voor IJmuiden in deze donkere dagen voor-
^-waar een lichtpunt.
Het opstellen, van de demonstratie vóór de Rijks H.B.S. aan de Briniostraat te
IJmuiden (O.).
De plaatselijke raad uit de S.D.A.P. en de
moderne vakbeweging hadden het noodig ge
oordeeld, om de gevoerde actie voor verbete
ring van werkloozenzorg verder naar buiten
te voeren en hierna een vergadering te beleg
gen in de groote zaal van „Thalia".
Te ongeveer 3 uur had zich een menigte hij
de R.H.B.3. aan de Briniostraat verzameld
om te demonstreeren. Hiertoe was door de
autoriteiten vergunning verleend zoomede
voor het meededragen van ve/schillende doe
ken, waaronder wij o.m. opmerkten: „Op voor
verhoogde uitkeering"; „Wij eischen extra
Kerstuitkeering"; „Wel geld voor het mili
tarisme, niet voor de werkloozen" e.a.
Na de opstelling trok de stoet door IJmui
den (O. en W.) en oud-IJmuiden naar „Tha
lia" waar de aangekondigde vergadering
plaats zou vinden,
In de groote zaal van „Thalia" voerde de
heer van Dugteren uit Rotterdam het woord
welke begon met te zeggen dat het den ar
beiders duidelijk moet zijn, dat geen protest
vergadering gehouden zou worden als dit niet
noodig was.
De financïeele bankwereld beschikt over
het wel en wee van den arbeider. De bezitten
de klasse wordt gevraagd om een uitweg en
zij weten maar één middel, n.l.: wij verhalen
het wel op de arbeiders.
De bezittende klasse trommelt al haar or
ganen tegen de arbeidersklasse op. Volgens
haar zijn' het de arbeiders die deze crisis
hebben veroorzaakt- Ir. Kalff heeft gezegd,
dat deze crisis zoo noodlottig is, omdat aan
de arbeiders de voordeelen der rationalisatie
zijn ten deel gevallen. Het nationaal vermo
gen bedroeg in 1926 13 1/2 milliard en in 1929
15 1/2 milliard. En nu zal ieder arbeider toch
zeker weten dat dat vermogen voor het over-
groote deel bij de kapitalisten berust. Maar
in de oogen van den heer Kalff zijt gij, ar
beiders, de meest bevoorrechte klasse, aldus
spr. De strijd van bevoorrechte klasse moet
worden gevoerd in tegenovergestelde richting
als de heer Kalff wil. President Hoover heeft
gezegd dat 'hij niets moest hebben van over
heidszorg omdat de landen, die daaraan heb
ben gedaan, het meest in moeilijkheden zit
ten. In Amerika zeide spreker, is de zwendel
het ergste en de werkloosheid het grootst. Het
zakken van het Engelsche pond is ook een
staaltje van beurszwendel. Amerika leende
geld aan Engeland en Engeland weer tegen
hooger procent aan Duitschland. Toen
Duitschland niet kon betalen en Amerika zijn
geld moest hebben zat Engeland in nood
zoodat het pond nu staat op 8.2. Dit is niet
de schuld van de arbeiders, maar van het ka
pitalisme.
In Nederland wordt voor oorlogsdoeleinden
75 millioen gebruikt en in 1930 werd 23 mil-
lioen uitgegeven voor werkloozenzorg. Spreker
behandelde ook nog de beweging in de
textielindustrie.
Hierna werd het woord gegeven aan den
heer W. F. Visser lid van den Raad van
Velsen. Spreker begon met te zeggen dat de
lasten der crisis worden afgewenteld op de
schouders der arbeiders. Bij het behandelen
der komende begrooting willen B. en W. van
Velsen het zoeken in verhooging van den
gasprijs, loonsverlaging en verslechtering van
het onderwijs. Dit treft voor het allergroot
ste deel der arbeidersklasse. Andere jaren werd
er nog een lcerstgave gegeven, nu kan dit niet
meer. Laat de gemeenteraad van Velsen too-
nen ruggegraat te hebben. Nadat hij had ge
sproken over verstrekken van Kleeding aan
werkloozen, daar van de uitkeering geen
kleeding kan worden gekocht, memoreerde hij
nog wat bij een vorige raadszitting is ge
schied bij de behandeling der steunuitkee-
ring. De taak van de overheid word in geen
enkel opzicht aangetast. De gemeente moet
daadwerkelijk optreden.
Met den wensch, dat de arbeiders zich zul
len scharen achter de moderne arbeidersbe
weging eindigde spreker zijn rede.
Vervolgens werd het woord verleend aan
den heer v. d. Vall. Het is een zeer moeilijke
tijd dien wij beleven, zeide spreker, 't' Parool
der kapitalistische klasse tegen de arbeiders
is: „Achteruit". Dit klinkt ons geregeld, in
de ooren. Volgens haar kan de- maatschap
pij niet anders gered worden, of de arbei
dersmassa moet achteruitgaan. Maar dat
kan niet en dat gaat niet. De huren der wo
ningen gaan niet naar beneden, ja, worden
hooger. Wij zijn, riep spreker uit, ten volle
overtuigd dat er bezuinigd moet worden,
maar dan in de eerste plaats op onpdoduc-
tieve uitgaven. Spreker noemde de heeren
v. d. Bilt en Loerakker, die zoo van den hoo-
gen toren blazen maar tevens aan den an
deren kant bewijzen dat het met hen is: hoor
naar mijn woorden maar zie niet naar mijn
daden. Spreker behandelde den toestand op
het platteland die allerbedroevendst is.
Maar er is nog een lichtpunt: geloof en ver
trouwen in den groei van de organisatie.
De heer van Hameien zeide beide sprekers
dank voor hun mooie rede en sprak den
wensch uit dat men de organisatie zoo sterk
mogelijk zou maken.
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Binnengekomen schepen.
12 December:
Ned., Meeuw, Stavanger.
Ned., Almelo, Antwerpen.
Ned., Bennekom, Londen.
Noorsch, Borgholm, Londen.
Ned., Orania, Buenos-Ayres.
Ned., motiortjalk. Neerlandia, Londen.
Zweedsch, Gustafberg, Transund.
Ned., Ruurlo, Gothenburg.
Ned., Algamendon, Valencia.
Duitsch, Liessel Halm, Dantzig.
Engelsch, Quickstep, Thyne.
13 December:
Ned., Jasson, Antwerpen.
Ned., motor, Cornelia, Southampton
Ned., Lingestroom, Londen.
Engelsch, Tantalus, Hamburg.
Engelsch, Merel, Londen-.
Ned., Rijnstroom, Hull.
Ned., Kralingen, Riga.
Zweedsch, Garm, Sundsfall.
Ned., Costa-Rica, Hamburg.
Duitsch, Daiaslfven, Leningrad.
Engelsch, Vernwooth, Immingham.
Duitsch, Immel, Hamburg.
Ned., Trito, Belfast.
Zweedsch, Regin, Wasa.
Ned., Maasstroom, Leith.
Vertrokken schepen.
11 December:
Ned., Leto, Providence.
12 December:
Italiaansch, Federico, Rotterdam.
Ned., Rietfontein, Hamburg.
Ned., Salland, Bremen.
Duitsch, Astarte, Bremen.
Ned., Trio, Rotterdam.
Engelsch, hangwiek, Leith,
Engelsch, Gateshead, New-Castle.
Zwee'dsch, Gondul, Malmö.
Ned., Ajax, Hamburg.
Engelsch, Mavis, Londen.
Duitsch, Kurrmark, Rotterdam.
Nedr., Perseus, Kopenhagen.
Ned., Hontestroom, Londen.
Engelsch, Dearne, Goole.
Ned., Vechtstroom, Huil.
Zweedsch, Emble, Rotterdam.
13 December:
Franseh, Enseigne Maurice Frechae, Rot
terdam.
Ned., Willy, Goole.
VOOR BEHOEFTIGE GEZINNEN
De goederen die gemaakt zijn door de
Christelijke Vrouwen- en Meisjesvereeniging
der Ned. Herv. Gemeente te IJmuiden (O.)
zullen hedenavond te bezichtigen zijn van
7.3010 uur in het achterlokaal der Ned.
Herv. Kerk aan de Kalverstraat.
Dit j aar werden door de vrouwenvereeniging
afgewerkt 114 stuks en door de Meisjesver
eeniging 218 stuks goederen.
Den 16den December hopen de beide ver-
eenigingen met de huismoeders der armste
gezinnen Kerstfeest te vieren, waarbij een
pakje kleeaingstukken, een zak erwten en
een Geldersche worst .verstrekt zal worden.
De beide vereenigingen zoüden gaarne nog
meer doen en zij, die de besturen nog wil
len helpen door een gave, kunnen deze af
dragen aan Mevr. M. de Jong-Sluyters, Kal
verstraat 56 te IJmuiden (O.)
KAPELAANSBENOEMING.
De Bisschop van Haarlem heeft benoemd
Itot kapelaan te IJmuiden den weleerwaarden
heer A. Coelen, die assistent was te 's-Gra-
yenhage.