DE LESSEN VAN PARIJS.
Bilderdijk en de Geneeskunde.
LONDEN-CROYDON.
De Roerganger.
Pas Vijftien jaar
geleden
HET NIEUWE DACBLAD
VRIJDAG 18 DECEMBER 1931
Na
de Parijsche Raadsbespreking en over hef
Mandsjoerijsche geschil.
GENèVE. 14 December 1931.
Hoe zwak Volkenb ondsraad in zijn be
sprekingen van Parijs over diet Qhineesch-
Japansch-e .geschil geweest is, blijkt wel het
duidelijkst hieruit, dat men thans van be
vriende zijde den V ol-ken bondsraad verwijt,
dat hij in zijn aan ditzelfde onderwerp te
Geaiève gewijde besprekingen een „onbedacht
aame" kracht zou hebben ten toon gespreid!
To.ch weten wij allen, hoe de Volkenbonds
raad reeds zoowel op 30 September als op
24 October, iboen hij zijn beide Geneefsóhe
(beraadslagingen over de Miandsposerijsehe
moeilijkheden tot e.en voorlcopig einde had
gebracht, van verschillende zijden van
groote slapheid beschuldigd weid;. In het
licht echter van de houding van den Vol-
ikenlbondsraad te Parijs schijnt deze Geneef-
sche houding een van ondoordachte dapper
heid te zijn geweest! Men toan hder-uit op
maken, hoe weinig verheffend dee IRaads
Parijsche daden wel geweest zijn!
Dat de Volkenbondsraad, wanneer hij ten
derden, anale de Ghineesche 'klacht over
Japan's onréchtmatiig bezetten van Chi-
neesch grondgebied in Mandsjoerije zou gaan
behandelen, in een zeer -on-aangetnamen toe-
stamd zich zou kunnen bevindenheb ik na
afloop van de tweede reeks Genieefsche be
sprekingen op 24 October geen oogerublik in
twijfel getrokken. Ik trachtte in mijn brie-
Ven over de gebeurtenissen van Genève het-
zeer voorzichtige gedrag dier Raadsleden
tegenover Japan te vergoelijken door erop
te wijzen, dat de Volkenbondssraad- hoopte
langs een zacht lijntje Japan eerder tot de
ontruiming der onrechtmatig bezette gebie
den te kunnen bewegen dan door een al te
krachtige, het Japansche nationalistische
gevoel kwetsende houding aan te nomen.
Doch ik erkende, dat als Japan op 16 Novem
ber nog steeds niet tot; de do-or China en
ook door den Volkenbondsraad gewenschte
ontruiming van bepaalde gebieden in Mande
joerije zou zijn overgegaan, de Raad. dan
verplicht zou zijn meer doortastende maat
regelen te treffen, wilde hij zijn gezag in
de ooigen der wereld niet bedenkelijk scha
den.
De Volkenbondsraad kwam op 16 Novem
ber te Parijs bijeen, doch niet alleen had
Japan de onrechtmatig .bezette gebieden nog
niet ontruimd, doch zelfs nog 'andere ge
deelten van Mandsjoerije, eveneens volkomen
onrechtmatig, beaat. Ja, zelfs tijdens de bij
eenkomst van den Raad hebben de Japan
sche generaals zich niet ontzien nog verder
voorwaarts te schrijden en de stad Tsjitsikar
te bezetten ondanks de uitdrukkelijk door
den Jiapansohen vertegenwoordiger in den
Volkenbondsraad Yosbizawa aan Briand en
den Amerikaanschen generaal Dawes gege
ven toezegging, dat deze stad voor bezetting
gespaard zou blijven
•Het gevolg van deze zoo kennelijke min
achting van het. Japansche leger voor den
Volkenbondsraad is echter niet geweest een
oneer doortastend; optreden van den Raad.,
doch- integendeel een verzwakking van de in
October tegenover Japan aangenomen
houding. Van .het stellen van een termijn
voor de ontruiming heeft de Raad na de
ontmoedigende ervaringen, die hij met de
resoluties van 30 September en van 24 Oc
tober heeft opgedaan, thans maar heelemaai
afgezien! Het bleek maar al te spoedig, dat
de groote mogendheden, met inbegrip van
heifc aan de besprekingen te Parijs deelne
mende Amerika, volstrekt niet van plan
waren economische en finiancieele, iaat staan
.militaire dwangmaatregelen tegen het ba-
loorige Japan te gaan toepiassen, om dit land
tot de ontruiming der onrechtmatig bezette
gebieden ite dwingen. Zoo hebben wij dus
dezen waarlijk zeer oaibevredigenden toe
stand gekregen, dat een Volkenbondsstaat
(zelfs een staat, die permanent .lid van den
Volkenbondsraad is!) grondgebied van een
anderen Volkenbondsstaat (die toevallig ook
lid van den. Volkenbondsraad is)militair
bezet -en dat de Volkenbondsraad, na twee-
anaal den aanvaller-staat uitgenoodigd te
hebben binnen een bepaalden termijn dat
gebied te ontruimen,, daarna, wanneer de
staat-aanvaller duidelijk blijk geeft- zic'n aan
dergelijke uiteoodigingen niet te storen, zich
bij deze weigering neerlegt ien 'eenvoudig
zich ertoe bepaalt de uitnoodiging tot ont
ruiming nog eens te herhalen, ditmaal zon
der bijvoeging van een termijn!
De Violkenbondsraad zou zeker wijzer heb
ben .gedaan zich op 24 October te Genève
met ernst af te vragen of de Staten, die
deel van den Raad uitmaakten, bereid zou
den zijn bij niet-ontruimLng vóór 16 Novem
ber tot dwangmaatregelen tegen Japan over
te gaan. Daardoor hadden de Raadsleden
zich een nederlaag, een terugkrabbelen te
genover Japan bespaard,, dat zeker den Vol
kenbond niet ten goede is gekomen!
De les van Parijs .is, afgezien van deze te
Genève begane taktdsche fout, echter boven
al dat de groote mogendheden op het oogen-
talik niet bereid zijn belangrijke offers te
brengen, om de eerbiediging van het Volken-
bondsverdrag en van het Pact van Kellogg
tegenover een staat-aanvaller te verzekeren.
Voor de kansen op succes der Ontwapenings
conferentie as deze les niet gunistag. Het
Maiidsjoerijische geschil heeft geleerd, dat
het solidariteitsgevoel onder de staten nog
niet voldoende is, ondanks Volkenbond en
Kellogg-Pact, om een sterkeren staat 'te
dwingen het bezette grondgebied van een
zwakkeren staat 'te ontruimen. De tegenstan
ders van bewapeningsverminder.ing zullen
niet nalaten op de Ontwapeningsconferentie
op de weinig bemoedigende ervaringen van
China te wijzen! De les van Parijs is zeker
een bevestiging' geworden van hetgeen zoo
vaak door de sceptici betoogd, werd, n.l. dat
de Volkenbond prachtig in staat is geschil
len te regelen tussehen twee zwakke staten,
doch dat de toestand helaas geheel anders
wordt, wanneer de Voikenfoondsraiad, met een
militair sterken Staat te doen krijgt.
Dit alles meet erkend worden: En toch
moeten wij niet al te pessimistisch worden.
De Volkenbondsraad heeft China zeker niet
al dien bijstand verleend, dien het theore
tisch had moeten verkrijgen. Doch desniette
min zijn de Volkenbondsb&moeiïngen toch
miiet zonder nut voor China geweest. Zonder
Volkenbond zou de toestand voor den zwak
keren Staat ongetwijfeld nog veel erger zijn
geworden. De Vo'Ikenbondsbemoedïngïsn heb
ben zeker eenigen. remmenden invloed op
'den gang der Japansche generalen gehad.
Zonder Volkenbond, zouden de Japanners bo-
rvendien zich niet, thans tot driemalen toe
'tegenover de geheele wereld' verplicht heb
ben Mandsjoerije niet te annexeeren, doch
onder bepaalde omstandigheden weder te
ontruimen. Zonder Volkenbond kou er
ook geen Aan erik-aansch-Buitsch-Enge lsch-
Franscii-Italiaansche commissie naar Mands
joerije gaan, om den Volkenbond rapport uit
•te brengen over de Chineesch-Japansche be
trekkingen in het algemeen en dus eenigen
dam op .te werpen tegen de uitbuiting van
Japan's militair overwicht bij de toekom
stige Chineescih-Japansche besprekingen
over de regeling van een nieuwen meer be
vredigenden toestand.
Tegenover hen, die op de Gntweupenimgs-
conferentie op grond van de „lessen vair
Parijs" den Volkenbond geheel en al als
ve&iglieadswaarborgen zouden willen uit
schakelen, zullen wij het recht hebben ook
op deze „lessen" te wijzen! Van den loop
der gebeurtenissen in Mandsjoerije itusschen
mi en Februari zal het afhangen, op welke
van deze twee soorten van lessen anen zich
het overtuigendst zal kunnen beroepen.
B. DE JONG VAN BEEK EN DONK.
MEDEMINNAAR MET EEN DOLKMES
GESTOKEN
Te Hoorn heeft een 19-jarige jongemaji
zijn medeminnaar met een dolkmes in de borst
gestoken. De toestand van den getroffene is
ernstig.
FAMILIEDRAMA
In de Belgische gemeente Esschen aan. de
Hollandsche grens heeft een 59-jarige dok
werker met een revolver op zijn 27-jarige
dochter geschoten en daarna op zijn 17-
jarige zoon. Het meisje werd niet, de jongen
in het bovenbeen getroffen. De vader heeft
daarop zich zelf doodgeschoten. De zoon
verkeert niet in levensgevaar.
POLA NEGRI GEOPEREERD.
SANTA MONICA (Californië) 17 December
(Reutor) De filmstor Pola Negri heeft gis
terochtend een spoed-operatie ondergaan,
welke zeer goed geslaagd is.
HEVIGE SNEEUWSTORM BOVEN
ZWEDEN.
HONDERDDUIZEND BOOMEN BEZTWEKEN.
STOCKHOLM, 17 December (V. D.) Een
sneeuwstorm, die gedurende den meesten tijd
de kracht van een orkaan had, heeft onge
veer 48 uur boven het grootste gedeelte van
Zweden gewoed, zoodat het verkeer te land
als de scheepvaart ondervonden groote moei
lijkheden en waarschijnlijk zijn vooral op zee
tal van ongelukken gebeurd.
In den afgeloopen nacht is de storm gaan
liggen. Vooral het Oostzee-eiland Gotland is
door den storm getroffen. De eenige stad op
het eiland, Wisby, kwam geheel in donker
te liggen doordat de electrische leiding door
den storm werd vernield. In totaal zijn op Got
land honderdduizend boomen ut den grond
gerukt of afgeknapt, zoodat een ware ver
nieling in de bebossching van het eiland is
ontstaan.
NIEUWS UIT INDIE
EEN NIEUWE RADIO-ONTVANGER TE
MEDAN.
Aneta seint uit Bandoeng:
Het Algeon. Ind. Dgbl. verneemt, dat het
hoofd van het Radiolaboratorium te Medan
vertoeft, voor den bouw van een radio-ont
vanger aldaar voor rechtstreeksehe ont
vangst uit Nederland, waardoor de ontvangst
via Bandoeng vervalt, hetgeen aldaar een
zender uitspaart Omgekeerd blijft de radio
telefoonverbinding van Medan met Nederland
over Bandoeng geleid.
(De lieer Douwes, wethouder voor
het Arviewezen te Amsterdam,
heeft eigenhandig geroerd in
een kerstpudding, door het
Carlton Hotel bestemd voor
duizend armen en honderd
pleeg sters van het Armenhuis)
Vol van roering tegenwoordig
Is het menschelijk bestaan,
Ieder wordt erin betrokken.
Geen van ons ontsnapt eraan.
Voor een man, die mee aan 't roer staat
Van een groote-stadsbestuur,
Is er niet zooveel bijzonders
In een roerig avontuur.
Toen hij dus de invitatie,
Om eens mee ie roeren kreeg,
Deed de wethouder 't terdege
In het degelijke deeg.
Met zijn armen voor zijn armen,
Roerde hij de puddingbrij.
Kundige beroepskoks stonden
Er ontroerd en roerloos bij.
Ha, wat wordt dat een traciatie
Voor het Armenhuisgezin,
Met de allerdiepste roerselen
Van 's Wethouders ziel erin
Overigens zou ik wenschen,
Dat dit nu geen mode wordt,
Ook al is 't een roerend schouwspel,
Waar je haast een traan bij stort.
Hoe zou 't gaan als een wethouder
Overal aan !t roeren sloeg,
Neen, dat niet, want deze tijden
Zijn toch al beroerd genoeg.
P. GASUS.
Kranten
knipsels
uit 1916.
IS December 1916.
IJmuiden.
Men seint ons: De schippers en de machi
nisten van de stoomtrawlers te IJmuiden
hebben zich heden in grooten getale naar
Den Haag begeven om bij den minister van
Financiën te reclameeren tegen de aan
slagen in de Rijlcsinkomstenbelasting en de
Oorlogswinstbelasting. Na afloop van de
audiëntie zal in Den Haag vergaderd worden.
UIT DE PERS.
Gebroken eenheid ïn de
Chr. ontwapeningsstrijd
De classis-Amsterdam. der Geref. kerken
zal de andere Geref. kerken an Nederland
uitnoodigen, om zich met een eigen „ge
tuigenis" tot de ontwapeningsconferentie-
1932 te richten. De kerk van Amsterdam
stelde zulk een getuigenis reeds op en de
classis maakte dit tot het hare.
De Nieuwe Rotterdamse he
Cour a ai t acht het opmerkelijk in dit
Geref. getuigenis, dat eigen!jk het doel der
conferentie -19 3 2 om te. komen tot sterke be
perking van bewapening, niet wordt "ge-
noemd en het woord „ontwapening" zorgvul
dig wordt vermeden, terwijl anderzijds aan
de ecnferentie-1932 datgene wordt gevraagd
wat feitelijk niet haar doel is. n.l. „om die
beslissingen te nemen, waardoor misbruik
van machtsaniddeilien wordt tegengegaan en
het recht en de vrede worden bevestigd. Het
Geref, getuigenis legt dus den nadruk op 'he-
principe „vrede door recht", veel meer dan
door „beperking van bewapening". Zakelijk
is dus het Geref. getuigenis minder juist dan
het „ontwapeningspetitionnement" van den
Wereldbond der Kerken. Maar theologisch en
religieus spreekt de formuleering van hei
Geref. getuigenis bovengenoemd bij de ge
moederen van het Geref. -belijdende volk
meer aan dan de formiuleering wan den
Wereldbond dei' kerken. Prof. dr. H. H.
Kuyper, die 14 dagen geleden in De Heraut
onderteekening van het ontwapening-spet i-
tionnement van dien Wereldbond aanbeval
alhoewel hij enkele bezwaren tegen de for
muleering niet verzweeg, verklaart in de
Heraut dezer week, dat de 'door den Wereld
bond gemaakte fout (dat n.l. geen overleg
over de foranuleering plaats vond ter voor
koming van bezwaren) zich thans wreekt en
de formuieering van het Geref. getuigenis in
verschillende opzichten de voorkeur verdient
„Toch", aldus de gezaghebbende hoofd
redacteur van de Heraut, „al waardeeren we
de bedoeling vaai Amsterdam's keikeraad,
betreuren we, dat nu de gemeenschappelijke
actie van de Christelijke kerken in Neder
land verbroken wordt. Juist bij zulk een
petitie aan de ontwapeningsconferentie zou
het zoo 'gewenscht zijn geweest, dat deze
petitie uit naam van alle Christelijke kerken
in Nederland tot haar was gekomen"'.
Onder de vele onderwerpen, die dezen zeer-
veelzijdigen geboeid hebben, neemt, de ge
neeskunde een belangrijke plaats in. Toen het
eeuwgetijde van zijn terugkeer uit de bal
lingschap herdacht is, heeft zich een zeer uit
gebreide commissie gevormd, van de daarin
opgenomen Haarlemmers noem ik P. E. Bar
bas, M. H. Binger. Mr. Ch. Enscheré. Mr. Joh.
Enschedc, J. Fabrïcius, C. G. Gonnet, Mr. M.
Pli. 't Hooff, F. A. L. Lang, Vlncert Loosjes,
J. II. Róssing, Dr. J. B. Schepers en J. F. W.
Stom wat heeft de wreede dood velen van
hen ons ontnomen die in een uitvoerig ge.-
denkschrift, 468 pagina's groot formaat, aan
verschillende geroepenen gelegenheid gegeven
heeft de verschillende richtingen zijner be
langstelling te bespreken: B's Familie. B. en
de genealogie B. als dichter, B. als Calvinis
tisch Nederlander, Het filosofisch element
in de werken van B., B. als taalgeleerde, B.
als geschiedkundige, B. als advocaat, Herin
neringen aan B., B.'s verhouding tot de
Roomsch-Katholieken, B. als profeet, B. en
de beeldende kunsten, B. als student in de
rechten (professor Naber in het Latijn), B.
als humorist, B. en de Geneeskunde, B, en het
tooneel, B.'s kunstuitingen, B. als vertaler,
Vertalingen van B.'s werken. Wie was B.?
Het artikel over B.'s verhouding tot de ge
neeskunde is van Dr. W. B. van Staveren te
Rotterdam, het is het omvangrijkste van alles
(p. 263p. 332) en is zeer uitvoerig gedocu
menteerd, zoodat het mij bij het schrijven
van dit opstel uitstekend heeft gediend. Hij
zelf gaf veel aandacht aan zijn kwalen en
klachten. Zijn vader, Isaac Bilderdijk, was
geneesheer te Amsterdam en was 15 April
1705 te Leiden gepromoveerd. Deze sprak veel
over het vak. De zoon was dan ook oorspron
kelijk bestemd om tot arts als het mogelijk
zou zijn, opgeleid te worden. Geboren in den
nacht" van 6 op 7 Mei 1757 heeft hij op 6-jari-
gen leeftijd ten gevolge van een verwonding
door een speelmakker, een voeteuvel gekre
gen, dat door de toenmalige behandeling
slepend is geworden en hem 12 jaar van de
buitenwereld heeft afgezonderd en eerst op
26-jarigen leeftijd, misvorming en een sle-
penden gang nalatend genezen is. De intel
ligente knaap heeft dien tijd gebruikt om
zich in alieriei wetenschapen te bekwamen
Hij hoorde veel over de geneeskunde spreken,
zoo door zijn Vader als door andere doctoren.
Ook de medische boeken van zijn vader be
studeerde hij. In dien tijd komen ook dt
eerste uitingen zijner geprononceerde sexua-
liteit tot uiting. In 1798 doorstond hij een
ernstige ziekte en in 1803 typhus. Daarbij
kwam de vermoeienis door ingespannen ar
beid en van de hiermede samenhangende
nachtwaken. Dan heeft hij zijn geheele leven
geleden aan hoofdpijnen, duizeligheden en
maagklachten, verder had hij koortsen, kies
pijnen en pleuritische aandoeningen. Daarbij
komt het veelvuldig gebruik van opium, dat
hij zich zelf voorschreef en waarvan nog een
aantal recepten bewaard zijn. De hoeveelhe
den zijn echter om verschillende redenen
niet vastgesteld kunnen worden, hoewel de
recepten op dit punt zijn uitgeplozen Heel
veel kan het echter niet geweest zijn, want
met dit alles is hij 75 jaar geworden. 17 De
cember werd hij koorstig ziek, nadat het vo
rige jaar zijn tweede vrouw, wier engelenge
duld door allen geprezen wordt gestorven
was. Den volgenden dag stierf hij apoplec-
B. is dus veel met de geneeskunde in aan
raking gekomen en uit die aanraking zijn.
enkelen zijner werken ontsprongen. Ik bedoel:
De ziekte der geleerden. Het. nicotiaansche
kruid en zijn Opmerkingen over het gebruik
van bolle glazen bij bijzienden. De eerste
twee zijn verzen, het laatste is proza. 3.
schreef gemakkelijker verzen dan proza. Zijn
filosofische aanleg deed hem natuurlijk de
geneeskunde uit de verte zien, hoewel hij ook
voor vrienden en bekenden recepten schreef.
Hij ziet dan ook in de ziekte, naar Hippo-
kratischen trant, een „heelingskracht en geen
verdervingszuchtOp het Necl, Natuur en Ge
neeskundig Congres te Leiden <26 en 27 April
1889) heeft Professor Talma B.'s medische ge
dachten waardeerend besproken. Een afzon
derlijke kritiek op „de ziekte der geleerden"
gaf dc Haarlemsche medicus Dr. Swarten-
dijk Stierling. Een af zonderlij ke uitgave hier
van met commentaren werd bezorgd door
Professor David (Leuven). Als tweede alge-
meene gedachte bracht B. naar voren: de
heilzaamheid van de waarschuwende pijn.
In het „nicotiaansche Kruid" was in het 0*ijn
gedachte: rooken en snuiven is onsmakelijk.
En de verzuchting van een vriend van mij;
wat loopen er tegenwoordig een massa siga
retten over straat, waar kinderen aan vast
zitten, was hem niet bekend. Hoewel ik, die
niet-rooker ben, een milder oordeel meen te
kunnen verdedigen is toch het aantal mis
bruikers groot. In de „opmerkingen over het
gebruik van bolle glazen bij bijzienden" ligt
dit ware dat bij sterke myopie de door sterke
bolle glazen gevormde omgekeerde beelden
kunnen waargenomen worden. Het weer om-
keeren van deze beelden schijnt inderdaad
nog al snel aangeleerd te worden. Overigens
zijn dit, speciaal in het land van Donders
weinig respectabele gedachten. Maar toch.
moge gezegd worden, dat wij op het punt van,
brillen in een soort crisistijd leven. In de
eerste plaats bestaat de gedachte, dat door
oefening de bril af en toe onnoodig kan ge
maakt worden. En dan hebben wij de nieuwe
brillen van Heine in Kiel, die niet vóór het
oog maar in het oog gedragen worden en in
Duitschland als Haftglaser bekend zijn,
waarbij allerlei correcties mogelijk zijn ge
worden, die we vroeger niet vermoedden.
Had B. in onzen tijd geleefd, het schrijven
van dit opstel zoude niet mogelijk geweest
zijn. Onze nieuwe geneeskunde is een hoog
staande natuurwetenschap, steunende op vele
hulpwetenschappen, wier feiten grooten deels
in mathematischen vorm gegeven worden en
in het geheel niet meer vallen onder het be
reik van geniale mannen als B., die niet meer
in hun geheel door het beste verstand kunnen
omvat worden, die ons intuschen altijd weer
voor nieuwe raadsels plaatst (Lubeck! ^en
wier beoefening ons altijd door de klachten
der zieken voor nieuwe onoplosbare raadsels
plaatst, maar die toch boven de beoordeeliugs-
sfeer van een niet geoefenden uitgaan, al
heet die B. Wij zijn hem dankbaar voor zijn
belangstelling, maar het is ons toch onmo
gelijk met hem hierover te redeneeren. Elke
week wordt, ons in onze tijdschriften de buit
van het nieuwe voorgelegd.
In talrijke tijdschriften in Duitschland was
vóór den oorlog dit getal voor de genees
kunde en haar hulpwetenschappen meer clan
300. En daaronder waren er velen, wier jaar
productie moeilijk te torsen is.
Dr. G. C. VAN WALSEM.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
TE HAARLEM.
Velthuizen, Nassaulaaii 64 rd., broodzakje:
M. de Vries, Schoterweg 66, handschoen; J.
O. Swaving Dijkstra, Kleine Houtweg 79,
handschoen; v. Kampen, Dijkstraat 10, hor
loge; Bureau van politie, Smedestraat 9, hand
schoen; M. Schell, v. Zeggelenstraat 16, hals
ketting; G. v. d. Pietermans, Dr. Schaep-
manstraat 24, handschoen; Baars, Nauwe
Geldeloozepad 34, jas; P. v. Schaik, v. Rech-
terenstr. 3, jasje en zakken; M. Groeneveld,
Begijnesteeg 25, jas; Kennel Fauna, Parklaan
llif, kat, gebracht door Kabel, Gen. de Wet
straat 12; kat, door Duneveld, Lange Hee-
renvest 72, kat, door Jansen, Soendastraat
34, J. E. Veen, Patriarehstraat 16, knoprege-
laar van een luidspreker; De Rooij, Oost-In-
diëst-raat 134, muts; F. J. v. Driesten, Vaart
straat 13, mes; Nedersticht, Zijlweg 115, por-
temonnaie m. S. Hak, Graaf Willemstraat
40, paket m. i., W. Lodder, Colensostraat 32,
pet, zakje griesmeel; Stut, Rijksstraatweg
336, portemonnaie m. i.; J. N. Bos, Adriaan
Loosjesstraat 81 rozenkrans; D. v. Drunnen,
Bakenessergracht 32, riem; S. de Rood, Burg.
Sandbergstraat 30, speld; P. Tjeerkens, Nieuw
Heiligland 7 rd., schoenen; H. v. B-erkel, Ben
1 Viljoenstraat 23 zw., tasch.
Iedere pagina van dit blad is
interessant
En ioo blijft het!
Luchthavens in de steden. Een urgent
maar neg onopgelost vraagstuk.
(Van onzen correspondent).
Londen, 15 December.
De nieuwe Lord Mayor van de City van
Londen heeft onverwacht en eerste klas
viiegnieuws verschaft door dezer dagen te
verklaren dat- er een plan in overweging is
voor den bouw van een luchthaven, 60 M.
boven de straat, in het hart van Londen,
Zelfs de plaats waar deze' luchthaven zou
verrijzen, werd genoemd. Het was bij Charing
Cross, tennaastenbij het geographiseh mid
den van Londen.
Het bleek echter al gauw dat er minder
waarde aan zijn woorden mocht worden ge
hecht dan zijn persoonlijk gezag en de vorm,
waarin hij zich uitdrukte, schenen te recht
vaardigen. Blijkbaar herhaalde hij slechts
luchtig hetgeen in den loop der laatste ja
ren even luchtig als mogelij keid was te ber
de gebracht door hen, die het groote nadeel
beseffen van vlieghavens op aanzienlijken
afstand van het centrum van de stad, waar
toe ze behooren.
Plet ministerie voor Luchtvaart heeft in
vereeniging met het bestuur van den Lon-
denschen Graafschapsraad de laatste t-wee
jaren wel plannen voor den bouw vaar een
Yiiegliaven boven de daken van Londen over
wogen, of andere plannen, welke hetzelfde
doel konden dienen. Maar het is bij over
wegingen gebleven. Dat was wel bekend. En
daarom achtte men de uitlating van den
burgervader van de City van zooveel belang,
want -men -gaf er deze uitlegging aan, dat
deze plannen nu vasten vorm gingen aanne
men. Maar dit laatste is klaarblijkelijk niet
het geval.
Vele oplossingen van dit probleem zijn aan
de hand gedaan. Men heeft voorgesteld dat
dee'l van Hyde Park, dat uit uitgestrekt open
grasland bestaat, voor vlieghaven in te rich
ten. Maar zooveel verzet rees er tegen uit
den boezem der stadsbevolking, die terecht
hooge waarde hecht aan haar „open spaces"
en de rustige stemming er van, dat dit idee
tnoest worden prijsgegeven.
Verder heeft men hooren voorstellen dat de
enorme overkapping van het nieuwe Water
loo-station dienstbaar zou worden gemaakt
aan de behoeften der burgerlijke aviatiek. De
gedachte was niet zoo zeer van het voor het
doel ingerichte dak van het- station een lucht
terminus tc maken als het aan te wenden
voor lokaaldiensten WaterlooCroydon met
lichte machines een .feeder service", zooals
men het uitdrukte. Maar toen men de kosten
ging beramen bleken ze, vooral in dezen tijd,
te afschrikwekkend. Fantastischer nog was
het voorstel den Theems bij Westminster van
een enorm deksel van dik glas te voorzien.
Glas moest het zijn teneinde de vaart op de
rivier op dit punt niet van haar licht te be-
rooven. Al deze" voorstellen en denkbeelden
zijn nauwkeurig overwogen en de kosten er
van becijferd. Men kwam echter tot de slot
som dat Londen voor zijn centraal aerodroom
zou moeten wachten op betere tijden. En deze
conclusie geldt ook nu nog, hoe zeer Lord
Mayor Jenks in belovende woorden over de
zaak heeft gesproken.
Het groote nadeel van reizen per vliegtuig
over betrekkelijk korte afstanden als Am
sterdam—Londen of Parijs—Londen zal dus
voorloopig blijven bestaan. Wat Engeland
betreft wordt het nadeel eerder grooter dan
kleiner. De gelegenheid om snel per auto van
Cioydon naar het centrum van Londen te
gaan wordt moeilijker naarmate het verkeer
dichter wordt. Tien jaar geleden duurde de
reis Schiphol—Croydon nog heel wat langer
dan die van Croydon naar Londen. Nu dc
verkeersmachïnes sneller gaan en de toestan
den op den weg auto's meer en meer ophou
den in hun vaart mag men zich afvragen wat
langer duurt Amsterdam—Croydon per vlieg
tuig of CroydonLonden per auto. Aangezien
snelheid vrijwel het eenige voordeel is van de
luchtroute in vergelijking met andere., reis-
middelen wordt het meer en meer een eisch
voor de luchtvaart, dat zij haar reizigers kan
afzetten in de buurt van hun bestemming.
En dit gelde nog in boogeïe mate voor lan
delijk luchtverkeer. Dit laatste heeft weinig
toekomst zoo lang vlieghavens een goed eind
buiten de steden liggen of zoo lang machi
nes de eigenschap missen op te gaan van en
neer te komen in beperkte ruimten.
UIT HAARLEM
ARRON D.-RECHTB AN K.
DE DOODELIJKE AANRIJDING IN
DE FRANS HALSSTRftAT.
Op 13 Augustus is een vrachtauto van Vaal
Gend en Loos de Kennemerstraiat uitgereden
is op het trottoir terechtgekomen van dc
Frans Halsstraat, schoot tussehen een lan
taarnpaal en een winkel door, reed een kin
derwagen aan en even later een kantoorbe
diende, dde aan de gevolgen is overleden.
Voor deze feiten stond de chauffeur thans
terecht.
Verscheidene getuigen waren ge dagvaardt
die, voorzoover zij bij 'het ongeval tegenwoor
dig zijn geweest, allen verklaarden dat de
auto een groote snelheid -had. De een sprak
van volle vaart, de ander van opvallend
hard, en tamelijke gang endis is ook
gauw voorbij.
De meesten hunner hadden den indruk
gekregen dat de wagen eerst rechtdoor zou
rijden en pas op heit laatste oo-genblik de
bocht nam, te laat dus.
Door een ins>pecteur van politie zijn op-
metingen gedaan, die uitwezen dat de auto
12 1/2 meter over het trottoir gereden had.
Dit was géén remepoor, doch een rijspoor.
Verdachte beweert dat hij uitgeweken is
voor een wielrijder, zoodat hij links van den
weg gereden heeft, terwijl hij bovendien de
bocht grooter had moeten nemen omdat er
een wielrijder de Frans Halsstraat in de ver
keerde richting bereed.
Echter heeft niemand dien laatsten wiel
rijder gezien. Eén getuige meent zich vaag
een fietser te herinneren die op die bewuste
plaats geweest moest zijn, ma-ar welke 'kant
dl uitreed kon- hij -niet meer zeggen.
Verdachte heeft aan een. agent zijn sporen
getoond, die rechtuit liepen en waaruit de
agent o-pmaakte, dat de bocht te laat geno
men is.
Verdachte weet zich weinig meer te bin
nen te brengen van het ongeluk. Hij ho-udt
vast aan den wielrijder maar van het oogen-
blik af dat hij uit de cabine viel of struikel
de is hij een kwartier lang de gebeurtenissen
kwijt geweest.
Als laatste getuige verscheen de wielrijder
die de bocht genomen zou hebben vlak veór
de auto. Hij stak daartoe zijn arm uit, kreeg
echter van de auto een slag tegen zijn arm,
zoodat hij door moest rijden, de Kennemer-
straat in.
De chauffeur beweert hoogstens 20 K.M.
te hebben gereden en houdt vol, dat er een
wielrijder uit de Frans Halsstraat kwam.
Om dezen te vermijden heeft hij een zwaai
naar rechts gemaakt.
Deze zwenking is echter niet uit dc rij
sporen gebleken. Aan den agent heeft hij
verklaard krachtig geremd te hebben, maar
een remspoor is niet aanwezig.
Mr. A. R. Andringa achtte de feiten bewe
zen. Verdachte heeft in de bocht te hard,
roekeloos en niet voorzichtig gereden. Zijn
verklaringen zijn zonderliaig en kloppen
niet met die van de getuigen. Mr. Andringa
eischt een hechtenisstraf van 3 weken.
De verdediger Mr. W. Schippers hechtte
groote waarde aan. de verklaring van den
eenigen geinige, die zich meent te herinne
ren. dat ter plaatse een wielrijder reed. Hij
gelooft niet, dat de schuld alleen bij ver
dachte ligt, doch ook bij het feit, dat hij
nog in de Kennemerstraat plotseling uit
geweken is.
Hij vraagt vrijspraak subs, lichte straf, j'
