België.
Pas Vijftien jaar
geleden
Uit het Buitenland.
HET NIEUWE DAGBLAD DONDERDAG 24 DECEMBER 1931
teruitgang van de koopkracht, van breede
massa's heeft een vermindering of een vol
komen verdwijnen van de rentebiliteit, ern
stige werkloosheid en een verlaging van de
waarde der effecten ten gevolge had.
Talrijke banken zijn in gevaar geraakt.
Deze bankcrisis weer leidde tot een terug
trekken van buitenlandsch kapitaal uit de
landen van Midden-Europa.
Duitsehland heeft een groote kapitaalbe
hoefte ten einde de hiaten welke door den
oorlog zijn nawerkingen en de inflatie zijn
veroorzaakt, weg te werken. en
De stijgende uitgavenpolitiek is openlijk
gecritiseerd, evenals het systeem der finan-
cieele effening tusschen Rijk en landen en
gemeenten.
Hoofdstuk III bevat de Duitsche bijzondere
maatregelen ter bestrijding van de crisis. De
commissie heeft deze maatregelen aan een
beschouwing onderworpen. De commissie is
van meening dat de maatregelen welke ge
nomen zijn ter verdedinging en handhaving
van de stabiliteit der valuta en de begroo
ting den vasten wil der Rijksregeering erken
nen, den toestand het hoofd te bieden.
Hoodstuk IV bevat de reeds vermelde con
clusies.
Het BIB-Advies onderteekend,
BAZEL, 23 Dec. (V. D.) Het Advies van
de Commissie van de BIB is Woensdagavond
kort na tien uren door alle delegatieleiders
onderteekend.
President Beneduce gaf een kort overzicht
van de ingespannen werkzaamheden gedu
rende drie weken en sloot de conferentie met
goede wenschen uit te spreken voor de toe
komst.
Een nieuwe noodverordening.
Heden is door den Rijkspresident een
nieuwe verordening opgesteld, die de uitwer
king inhoudt van de verordeningen van fis
calen aard, die in de vierde noodverordening
van 8 December slechts in hoofdzaak werden
aangegeven. Onder meer betreffen de bepa
lingen van deze nieuwe noodverordening een
toeslag van 5 pet. op de inkomsten-belasting
over meer dan 8000 mark en een verhooging
van belasting, die door vrijgezellen wordt
betaald.
De nieuwe verordening verbiedt uitdrukke
lijk, dat aan huiseigenaren, die op grond van
de vierde noodverordening van 8 December,
hun huishuurbelasting amortiseeren, daarna
een hoogere grondbelasting -wordt opgelegd.
Ter bestrijding van den smokkelhandel be
vat deze nieuwe noodverordening ook nieuwe
bepalingen.
Binnen een strook van 50 M. breedte van
de grens af, mag slechte met toestemming
van de douane-autoriteiten worden gebouwd.
Auto's, die voor den smokkelhandel worden
gebruikt, worden geconfiskeerd.
De binnenscheepvaart wordt gemachtigd
tot het organlseeren van vereenigingen in
verband met den crisistijd, dien het bedrijf
nu meemaakt.
Het vierde hoofdstuk van de nieuwe nood
verordening bevat maatregelen om gewezen
soldaten en politie-agenten en ook vermink
ten aan een beroep te helpen, zonder noch
tans anderen daar onder te laten lijden.
Om het gevaar te voorkomen, dat belang
rijke Duitsche kunstwerken naar het buiten
land gaan, zijn de beschermende bepalingen,
die de verordening van December 1919 in dat
verband bevat, met een jaar verlengd.
Onderhandelingen met de
Sovjet-Unie geëindigd.
BERLIJN, 23 Dcc. (V. DJ Officieel wordt
medegedeeld dat de op 14 November door den
rijksminister voor economische zaken prof.
Warmbold aangevangen economische onder
handelingen met den leider van de delegatie
der Sovjetunie, den Russischen ambassadeur
Tsjintsjoek, teneinde een vasteren grondslag
te leggen en de mogelijkheden uit te breiden
voor wederzijdsche economische betrekkingen
op 22 December zijn geëindigd met de onder-
leekening van een protocol.
Dit protocol, dat door de beide regeeringen
moet worden goedgekeurd, heeft in de eerste
plaats de strekking de moeilijkheden uit den
weg te ruimen, die tengevolge van de econo
mische wereldcrisis op alle afzetmarkten in
den laatsten tijd zijn ontstaan.
Uit het verloop der besprekingen put men
de verwachting, dat het gestelde doel inder
daad bereikt zal worden.
China.
Japansche opmarsch naar
Tsjintsjau gestaakt.
TOKIO, 23 December (Reuter) Het gevaar,
dat de opmarsch van de Japansche troepen
in de richting van Tsjintsjau, voor die stad
beteekende, schijnt thans geweken te zijn.
Volgens de laatste nieuwsberichten is een
groot deel van het Japansche leger na de
actie tegen de bandietenbenden, weer terug
gekeerd naar de Japansche zone van den
Zuid-Mandsjoerijschen spoorweg.
Een vliegtuig moederschip en een kruiser
zullen naar Port Arthur vertrekken in geval
dat noodzakelijk blijkt te zijn.
Dr. Woe minister van buiten-
landsche zaken.
NANKING, 23 December (B.T.A.) Dr. Woe,
vroeger ambassadeur van China te Washin-
ton, Is benoemd tot minister van buiten-
landsche zaken.-
Britsch-Iudië
Handelsdeputatie verzoekt
Gandhi voorkoming van bur
gerlijke ongehoorzaamheid.
CALCUTTA, 23 December (Reuter) Een
deputatie van de voornaamste handelslieden
te Calcutta zal Gandhi Maandag te Bombay
opwachten en haar uiterste best doen om
hem van het besef te doordringen, dat de
jutehandel den laatsten tijd aanzienlijk is
verbeterd, zoodat de vooruitzichten voor 1932
uitmuntend zijn, doch dat de handel zou
worden lam geslagen door non-cooperatie
en heel Bengalen onherstelbaar failliet zou
gaan, indien het Congres de burgerlijke on
gehoorzaamheid weer proclameerde.
Een Reuterbericht meldt uit Allahabad,
dat met het oog op den aanstaanden terug
keer van Gandhi de provinciale raad van het
Nationaal Congres de politieke conferentie
van Etawah heeft opgeschort.
De regeering gaat bescher
mende maatregelen nemen.
BRUSSEL, 23 December CB.T.A,In de Ka
mer lieeft minister-president Renkin een
verklaring afgelegd, waarin hij o.a. zeide, dat
de protectionnistische maatregelen, die alle
landen nemen en nog kunnen nemen, de
Belgische regeering nopen verdedigingsmaat
regelen te treffen. De regeering beschikt te
dien opzichte over de noodige bevoegdheden
en zij zal er een voorzichtig gebruik van
maken. Doch zij zal zich krachtig van haar
plicht kwijten, want de ondergang van be
paalde industrieën en de uitbreiding der
werkloosheid moeten worden vermeden.
Vandervelde betoogde namens de Socia
listische Partij dat de verklaring der regee-
rïng een wanen is om aan alle economische
noodzakelijkheid het hoofd te bieden. De
Socialistische Partij zal de door de regeering
te nemen maatregelen goedkeuren, daar zij
gelooft, dat zij slechts tijdelijk zullen zijn.
JAPANSCHE SUCCESSEN IN
MANDSJOERIJE.
FAKOEMEN DOOR DE JAPANNERS BEZET.
LONDEN, 23 Dec. (V. D.) De in Mandsjoe-
rije oprukkende Japansche troepen hebben
thans de stad Fakoemen, die honderdduizend
inwoners telt, bezet. Fakoemen was een der
voornaamste bases voor talrijke ongeregelde
Chineesche troepen.
Kranten
knipsels
uit 1916.
24 December 1916.
Vredesbemiddeling van President Wilson.
De Nederlandschc Anti Oorlog-Raad heeft
aan president Wilson een telegrafische
sympathiebetuiging gezonden met zijn po
ging tot bevordering van een duurzamen
vrede. Wij zijn, aldus het telegram, over
tuigd, dat alle oorlogvoerende volken smach
ten naar een vrede, die de zelfstandigheid,
der kleine staten verzekert. Een wereldver
drag, houdende schepping cener volledige
internationale rechtsorganisatie zal den toe-
komstigen vrede een duurzaam karakter
geven en de menschheid van het militarisme
beviijden.
ACTIE DER VROUWEN VOOR DE
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Een twaalftal groote internationale vrou
wenverenigingen, vertegenwoordigend ruim
45 millioen vrouwen, heeft een comité van
actie gevormd voor de Ontwapeningsconfe
rentie, dat zijn zetel heeft te Genève en zich
ten doel stelt, in ieder land de verlangde
duidelijke uitspraak van de openbare mee
ning te verkrijgen.
Voor Nederland heeft zich een comité ge
vormd te Amsterdam, dat op initiatief van
den Nationalen Vrouwenraad van Nederland,
een bijeenkomst organiseert op 12 Januari
1932 in het Koloniaal Instituut te Amster
dam.
Mevrouw A. Röellbaronesse de Vos van
Steenwij k en mevrouw C. de VlugtFlentrop
zijn eere-presidenten van dit comité, waarin
verder zitting hebben mevrouw C. M. Door
manKielstra, presidente, mejuffrouw Rosa
Man us en mej. L. C. A. van Eeghen, vice-pre-
sidenten, mevrouw F. P.H. Kleiweg de Zwaan
Vellema, le secretaresse, mevrouw Emmy
van Lokhorst, tweede secretaresse, mejuf
frouw A. C. Schippers, eerste pennlngmeeste-
resse, mevrouw A. M. RoldanusDaners,
tweede penningmeesteresse, mevrouw W. van
Itallievan Embden, mevrouw L. Huisman-
van Kol, mejuffrouw F- Muysken.
MOOIE BIJDRAGEN VOOR HET
CRISISCOMITé.
K. N. V. B..-BESTUUR WIL 10.000 GEVEN.
1-Iet bestuur van den Kon. Ned. Voetbal
bond heeft besloten aan de leden ter bond-
vergadering voor te stellen een bedrag van
10.000 ter beschikking te stellen van het
Nationaal Crisiscomité.
De Hofmaarschalk van de Koningin heeft
aan het Comité bericht, dat liet personeel
van het Paleis Noordeinde zich heeft erbon-
den tot een periodieke bijdrage waarvan het
totaal circa 600 per maand zal bedragen.
De senaat van het Delftsche studenten
corps heeft 1000 aan het nationale is-
comité afgedragen. Dit bedrag is geheel uit
vrijwillige bijdragen bijeengebracht.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Alphacca 23 Dec. te Rotterdam van Buenos
Aires.
Boschdijk 22 Dec. n.m. van Tampico naar
N.-Orleans.
Kota Pinang 23 Dec. 17 u. te Hamburg van
Rotterdam.
Laertes passeerde 22 Dec. Malta, Batavia
naar Amsterdam.
Nijkerk 23 Dec. van Amsterdam naar Rot
terdam.
Orestes 23 Dec. 12 u. van Havre, W.-Indië
naar Antwerpen.
Stuyvesant 23 Deca te Paramaribo van
Amsterdam.
Salland 23 Dec. van Amsterdam naar Zuid-
Amerika.
Tarakan 23 Dec. te Suez, Batavia naar Am
sterdam.
Ulysses 22 Dec. te Hamburg van Amster
dam.
Zuiderkerk 23 Dec. te Tsingtao, Japan naar
Rotterdam.
Het Belangrijkste nieuws.
Rapport der B. I. B. gereed.
De commissie is het er over
eens, dat Duitsehland na af
loop van het Hoover-jaar niet
jin staat gal zijn, het voor
waardelijke deel der annuï
teiten over te maken. Wan
neer men zich niet aan de
situatie aanpast, is een
catastrophe onvermijdelijk.
Diepgaande conclusie. Een
laatste waarschuwing aan een
verdwaasde wereld.
Volledige overeenstemming is 'thans bereikt
over den inhoud van het rapport van de
speciale commissie der Bank voor Internatio
nale Betalingen.
Het rapport, diat door den voorzitter der
Sir Waller Layton.
commissie, prof Beneduce. aan de regeerin
gen en aan de Bank voor Internationale Be
talingen zal worden toegezonden, bestaat uit
vier (hoofdstukken' en eenig-e bijlagen, waarin
de resultaten der werkzaamheden van de
subcommissies voor de fouitenlandsche schul
den en vorderingen van Duitsehland, de be
grooting en de rijksspoorwegen zijn gevat.
Het advies van de Commissie geeft in hoofd
stuk I een overzicht van den huldigen toe
stand en bespreekt in hoofdstuk n oorzaken
en in hoofdstuk in de maatregelen der Duit
sche regeering.
In het vierde hoofdstuk komt het dan tot
Öe volgende conclusies:
Het staat vast dat Duitsehland het uitstel-
bare deel der annuïteiten na afloop van het
Hoover jaar niet zal kunnen transfereeren. De
commissie verwijst naar de ernst van de
crisis waarvan de omvang ongetwijfeld de
„betrekkelijk korte depressie" overtreft. Het
nieuwe plan ging uit van de permanente
uitbreiding van den wereldhandel, waarbij
de herstelbetalingen een factor van geringere
Ibebeekenis zou worden. Feitelijk is het tegen
deel geschied. Niet alleen is de wereldhandel
•ingekrompen, maar ook de feitelijke lasten
van de jaarlijksche annuiteiten zijn met 40%
verhoogd. Het Duitsche probleem edscht ge
meenschappelijk optreden dat slechts van de
regeeringen kan uitgaan.
De Commissie Wiggin heeft reeds in Augus
tus een buitengewoon ernstige waarschuwing
Prof. Beneduce.
idoeii- hooien. De gebeur tenisslen wachtten
niet. De crisis heeft geweldige afmetingen
aangenomen. Indien niets gebeurt, sullen de
moeilijkheden voorboden zijn van cata-
strophen. Door den terugslag van het eco-
FEUILLETON
4)
Het was prachtig weer om te wandelen
en de zon scheen werkelijk ibeurig, door de
nog steeds groene bladeren der iboomen, op
den weg in allerlei lichte vlekken, zoodat die
weg me deed denken aan m'n eigen levens
pad, waar immers ook licht en schaduw zoo
wonderlijk gemengeld waren. Zoo philo-
sopheexend had ik misschien een uur geloopen
toen een meneer op een motor met zijspan
me achterop reed. Hij snorde me voorbij en
verdween om een bocht van den weg, maar
vijf minuten later zag ik hem weer, want hij
stond nu aan den kant „en panne".
Zooals 't een gentleman betaamt, ging ik
naar hem toe en vroeg, of ik hem misschien
met iets van dienst kon zijn. Maar juist toen
sloeg de motor weer aan en hij bedankte me
en zei, dat 't alweer in orde was.
Hoe wonderlijk lijkt ons dikwijls ons ge
drag in een bepaalde situatie, waarin we ver
keerd hebben, als we er later op terugzien!
Want 'hoe aardig en naief stond ik daar op
dien zonnigen weg naast dien vriendelijken
meneer en hoe beleefd vroeg ik hem: „Kunt u
me misschien ook zeggen, of dit weg naar
Sasasaka is?" En hoe was die meneer niet
één en al glimlach toen hij antwoordde: „Gaat
u naar Sasasaka? Neen, dit is de weg niet.
d.w.z. over een minuut of vijf, d.w.z. bij de
tweede bocht moet u linksaf en dan rechts
tot u bij een houtvesterswoning kemt en dan
niet heelemaal links, maar zoo schuinsweg
door een dennenbosch, maar toch tegelijk
een beetje rechts draaien tot u bij een hek
komt en dankunt u me volgen?"
„Als u niet harder rijdt dan 5 K.M. zal
t wel gaan", zei ik, terwijl ik duizelig werd,
nomische leven op den politieken. 'toestand en
omgekeerd zal de algemeene toestand nog
ingewikkelder worden.
Er zal slechts volgens economische wetten
kunnen worden gehandeld..
Transferbetalingen in den omvang dat zij
de betalingsbalans schade berokkenen, kunnen
den chaos slechts verscherpen. De bevrijding
van een debiteurstaat van een ondragelijke
last, zal mogelijk de last op een crediteurstaat
overhevelen. De eenige stap welke duurzaam
het vertrouwen zal kunnen herstellen, os de
aanpassing van alle schulden tusschen de
staten onderling (herstel- .en andere oocrilogs-
schulden) aan den huidigen- ontredderden
toestand va.n de wereld. Eindelijk zijn stappen
noodzakelijk om de energieke maatregelen
waarmede de Duitsche regeering de stabili
teit van haar valuta verdedigt, duurzame
uitwerking te verzekeren. De Commissie richt
tot de regeeringen het appèl onverwijld te
beslissen en daarmede nieuwe hoop te geven
op een verbeteren van de ernstige crisis, welke
allen in gelijke mate drukt.
Uit dit deel van het rapport kan men, dus
opmaken, dat de commissie het noodzake
lijk acht, dat het moratorium verlengd
wordt. Terecht spreken enkele Duitsche
bladen er hun leedwezen over uit, dat
hoewel het Plan Young gedesavoueerd, er
geen sprake is van schrapping der herstel
betalingen. Voor 'het overige is het echter
onmiskenbaar, dat, hoewél de commissie de
kern heeft moeten vermijden, zij 'n document
heeft opgesteld van groote waarde, omdat
er openlijk in wordt vastgesteld, dat de wereld
aan den rand van een catastrophe staat.
Inzooverre kan Duitsehland tevreden zijn met
het werk der commissie! Het is een laatste
waarschuwing aan een verdwaasde wereld!
L. A.
DuiiscMand.
De afzonderlijke hoofdstukken
van het B. I. B.-advies.
Hoofdstuk I geeft een overzicht van den
huldigen toestand in Duitsehland en ontwik
keling hiervan. In het bijzonder werken de
tolmuren, de voorschriften van het buiten
land. invoerbeperkingen en contingentee-
ringen samen met den verscherpten wedloop
inzake de devalorisatie van het pond en an
dere valuta in tegengestelre richtingen.
Duitsehland heeft een weloverlegde prijs-
en loonsverlagingspolitiek gevolgd ten einde
zijn economischen toestand tegenover het
buitenland zooveel mogelijk te beschermen.
Prijzen en loonen werden bij de laatste Nood
verordening verder verlaagd.
De werkloosheid is per 1 December tot 5
millioen gestegen. De landbouw met zijn
groote lasten heeft de renten nauwelijks kun
nen opbrengen, zoodat maatregelen genomen
moesten worden welke op een moratorium
gelijken, ten einde zijn ineenstorting te voor
komen. De crisis heeft ook voor de openbare
financiën een critieken toestand geschapen.
De belastinglast is volgens de opvatting van
de commissie zoo hoog gestegen dat voor een
verdere verhooging geen plaats meer is.
De inkrimping van het berrijfsleven blijkt
ook uit de achtuitgang van de inkomsten
van de Rijksspoorwegen. In het jaar 1931 ble
ven de ontvangsten met 23 pet. achter bij die
van 1929. Het bedrijfsoverschot wordt op niet
meer dan 178 milioen geschat. Daardoor was
zelf het betrekken van de reserves der Rijks
spoorwegen in het jaar 1930 niet voldoende
en uit de ontvangsten betalingen te verrich
ten voor herstel- en schuldverplichtingen. De
sub-commissie welke rapport moest uitbren
gen over den toestand van de Rijksspoorwegen
Is tot de conclusie gekomen dat de Rijksspoor
wegen au fond een gezonde onderneming is
en bij het in acht nemen van de principes
van koopmanschap een bedrijf overschot zal
kunnen geven wanneer Duitsehland en de
wereld weer hun evenwicht zullen hebben te
rug gevonden en normale economische ver
houdingen zullen zijn ingetreden.
Hoofdstuk n behandelt de omstandigheden
en verhoudingen welke geleid hebben tot den
huidigen toestand. Evenals alle andere lan
den heeft ook Duitsehland onder de gevolgen
van de buitengewone prijsineenstorting gele
den, welke karakteristiek is voor het econo
mische leven ter wereld sinds 1929. De ach
want ',t scheen me zoo toe, dat ik niet oneer
wist, wat links of rechts was.
„Maar ik weet foeter"', lachte de aller-
innemenidste 'vreemdeling. „Stapt u in, ik
rijd er wel niet heen, maar toch een goed
eind in de richting".
„Top", riep ik en zat al in de zijspan,
overgelukkig met dit buitenkansje en daar
reden we voort.
Hoeveel zijwegen we links en rechts in
sloegen, weet ik niet meer en hoeveel keer
we schuinsweg links reden en toch een foeetje
naar rechts draaiden,, ben ik vergeten, maar
eindelijk, geheel onverwacht, reden we een
laan in, die me (bekend voorkwam en dat was
zoo wonderlijk niet, want 't was de laan,
waar tante woonde.
Ik keek mijn gedienstigen chauffeur strak
aan, maar hij zag niet op of om, maar reed
in een sierlijke bocht bij mijn tante voor de
huisdeur. Deze vriendelijke dame deed zelf
open.
„Wel foedanfct, meneer Layien!", riep ze
„Tot uw dienst, freule", zei meneer
Layen.
„Kom er maar uit, Chip", zei tante tot mij.
ik stapte uit en voelde mij, of ik droom
de.
Later vertelde tante, dat ik zulke dwaas
heden niet moest uithalen, want dat ik geen
stap kon doen, of ze wist 't want het heele
dorp was van mijn signalement op de hoogte
en ze vertelde me ook nog, dat als t me
gelukt was in Sasasaka aan te komen, ik
daar teruggestuurd zou zijn, desnoods als
ijlgoed, omdat ze ook daar iedereen gewaar
schuwd had.
Het menschelijk vernuft is een fijn instru
ment en zulke mokerslagen kan het op den
duur niet verdragen.
Moet ik mij onderwerpen?
HOOFDSTUK II.
10 September." Het is typisch, dat je bij
het ouder worden steedis weer toppunten ziet
van situaties, die je tot nu voor 't toppunt
had gehouden. En zoo werd in één avond
alles wat ik tot nu had meegemaakt op 't-
gebied van zieleadel, schitterend geslagen en
ik weet haast niet waar ik beginnen of ein
digen moet. Wie denkt-, dat hij wel eens wait
typisch heeft gezien, moet eerst nog maar
eens gaan kijken naar tante Ainalia als ze een
visite gaat maken. Toen ik het voor de eerste
maal zag, wilde ik weer naar m'n slaap-
de deur ging open en er kwam een meisje
binnenwaartoe ik mij voelde aangetrokken.
kamertje teruggaan om een oud pierrot-
cosbuum aan te trekken, want ik dacht, da*
we op weg waren naar een foadmasqué. On
danks een zekere levenservaring, had ik toch
nog nooit de dwaasheid gezien, waartoe het
fatsoen sommige dames brengt.
Terwijl ik naast tante voortging, voelde
ik me een soort archeoloog en ik was razend
nieuwsgierig wat voor indruk we zouden
maken op de familie Layen, die we gingen
bezoeken. Maar de familie Layen was heele
maal niet verbaasd en behandelde mijn tante I
zelfs of ze een gewoon medemensch was, waar
uit al weer blijkt hoe veel 't toch waard is.
als men zich laat leiden door een overtuiging,
want de familie Layen laat zich door haar
overtuiging leiden en nu zijn ze allemaal
ernstig en blijmoedig.
De oude heer is dokter en een broer van
den man, die zoo vriendelijk was mij weer
thuis te brengen, toen ik bijna afgedwaald
was naar Sasasaka. Het is zijn idee dat alle
menschen goed zouden zijn, als ze zoo zouden
zijn als hij is. Want hij staat eiken morgen
om 6 uur op en neemt dan een -koud bad
en nu is hij vijf en zestig en kan nog een
zware eiken stoeil aan één poot boven z'n
macht tillen. En als alle menschen zoo waren,
zou deze wereld een betere wereld zijn om
in te leven, want niemand zou meer drinken
of stelen of moorden, maar iedereen zou Vroeg
opstaan en stoelen optillen, wat tenslotte
niemand kwaad doet:
Mevrouw zegt liever verzen op en zoo zijn
zij een heel amusant stel, vooral als hun
zoon er is, die in Utrecht medicijnen stu
deert en dus een student is. Hij houdt veel
van zijn lieve ouders, aan wie hij alles te
danken heeft en studeert werkelijk, wat
typische eigenaardigheden zijn voor een stu
dent en hij drinkt ook geen sterke drank,
evenmin als zijn vader, die sinds z'n veer
tiende jaar geen druppel meer heeft ge
proefd.
Door deze drie menschen werden wij zeer
hartelijk begroet en wij gingen om de tafel
zitten en zaten naar elkaar te kijken. We
keken elkaar wel tien minuten blijmoedig
en ernstig aan, maar ik werd er zóó zenuw
achtig van, dat het me overal begon te krie
belen en ik de grootste moeite had om me
te beheersohen. Éindelijk zei de heer Layen,
dat er weer een bedroevend voorbeeld in het
dorp was voorgevallen van de afschuwelijke
uitwerking van sterken drank.
Een zekere Melis Veldervliet haid de ge
woonte eiken dag twee borreltjes te pakken
Maar z'n vrouw werd ziek en had verster
kende middelen noodig. Toen had Dr. Layen
een gesprek met Melis gehad en hem laten
beloven niet meer te drinken, maar al het
geld eiken dag in een spaarpotje te doen en
dan kon z'n vrouw daarvoor ais het zomer
wash een dag of veertien naar buiten. Eerst
had Melis er niet veel zin in gehad, maar
toen hij hoorde, dat „buiten" ver weg was,
in de buurt van Amsterdam, begon hij ex
wat voor te voelen, en kregen z'n betere ge-.
voelens de overhand. Toen kochten ze een.
spaarpotje en dat was een brievenbus, want
't is gek, maar als je wilt gaan sparen moet
je altijd eerst geld uitgeven.
En eiken dag deed Melis ©en brief en
een drukwerk in de bus, en de brief was eert
kwartje en het drukwerk een stuivertje. En
de dokter had aan de bus een kaartje ge
hangen met „Naar Amsterdam!" erop aan
den achterkant „Naar de Gezondheid!" En
Melis werd heelemaal een ernstig oppassend
man en hij ging niet meer uit met z'n ka
meraden, maar zat altijd thuis op z'n brieven
bus te passen. En soms nam hij de bus in
z'n hand en bekeek de opschriften- en woog
de zwaarte en lachte stil in zich zelf.
Maar toen kreeg hij een verdrongen complex
en dat is net zoo iets als dat je buikpijn krijgt,
omdat je niet durft lachen. Want op een
middag kwam vrouw Veldervliet thuis en ze
was doodverhaasd, dat ze Mélds wiet bij de
brievenbus zag zitten. En ze ging naar de
brievenbus -toe om te controleeren of Melis
z'n post al bezorgd had, want v-rouw Velder
vliet had een trucje ontdekt, om met een mes
de bus te lichten en ze deed 't nu en dan,
om met een vriendin een brandewijntje te
nemen. Maar tot haar schrik was de heele
bus leeg en toen ze goed keek zag ze dat
er een ander papiertje aanhing en daar stond
op „Naar de Kameraden".
En daar kwam Melis al terug en hij had 't
geld regelrecht verdronken en hij kwam op
handen en voeten de kamer in. Toen hij z'n
vrouw met 't busje in haar handen zag,
wilde hij haar met alle geweildi probeeren te-
posten; hij wilde haar opsparen, zooals hij
zei, voor de ouwe dag. Nadat hij zoo z'n
vrouw vreeselijk had mishandeld en zelf geen
heel stuk goed meer aan z'n lichaam had,
begon hij den boel af te breken en wilde
alles in z'n spaarpot doen. Want hij zei
dat sparen toch maar alles was en dat hij
voortaan alles wilde opsparen. Maar bij een
poging om het fornuis te posten .vlogen de
keukengordijnen in brand en toen wilde hij 't
vuur in z'n spaarpot doen om voor den win
ter wat warmte te hebben. En hij ver
brandde z'n handen, zoodat hij brullend van
de pijn 't huis uitliep en tegen ieder ver
telde. dat z'n brandkast gelukkig in orde was,
dat de boel wel kon verbranden, want dat
gelukkig z'n vrouw en alles in de safe zat.
(Wordt vervolgd.)
