De Duitsche nota gepubliceerd
het belangrijkste nieuws,
Koning André.
ijmuider courant
WOENSDAG
TWEEDE BLAD
7 SEPTEMBER 1932
Volgende week
het Fransche
antwoord
Eisch van gelijkberechtigdheid ten opzichte der
ontwapening-reorganisatie der weermacht. Een
definitief systeem in overeenstemming met de
behoeften des lands noodzakelijk. Wapene
die bij de ontwapeningsconferentie niet alge
meen verboden zijn, moeten ook voor Duitscfv
land geoorloofd zijn. Een verklaring van
Von Neurath.
ne Rijksminister van buitenlandsche za
heeft Dinsdag het volgend document ter
hiSe gegeven. Het bevat de mondelinge
DultsclM
"Se de ontwapeningskwestie, zooals den
Sen Augustus de Fransclie ambassa
■Sr te Berlijn heeft gedaan. Bij deze ge
Menheid heeft freiherr von Neurath zich
S het doel van het document en omtrent
beweegredenen voor de publicatie als
'"aind"1'de Fransche pers de eerste berich
ten publiceerde betreffende mijn vertrouwe
Wk onderhoud met den Franschen amfoas»
airr Francois Poncet heeft zij het optreden
itr Riiksrégeering in de ontiwapeningskwes
te voortdurend tot onderwerp van com
Mnaties en verwijten gemaakt, welke voort
komen uit de klacht dat Duitschland on
torden dekmantel van zijn eischen inzake
rechtsgelijkheid naar niets anders streeft
am naar zijn eigen wapening en het herstel
Sefwocgere militaire maoht. Br. is geen
2?voudl-er weg om deze verdraaiingen te
SS dan mijn zienswijze ie publicee
rcne Duitsche démarche hij den Franschen
ambassadeur was niets ongewoons of verras
«nds zooals vele buitenlandsche pers.
«reanen thans meenen te mogen fte^en
Sli is volkomen gehouden hmnen het kader
ran de ontwapeningsconferentie van Gem£«
en moest er slechts toe dienen een positief
resultaat van haar werkzaamheden mogelijk
behoef er geen geheim van te
sat in onmiddelijke aansluitmg op de laatste
Sferertte-onderhandelingen nog te Geneve
Se door de Duitsche en Fransche verte
eenwoordigers is afgesproken spoedig de
onderhandelingen te hervatten inzake de
rechtsgeldighend. Dat van Duitsche zude op
dit punt allereerste aan de Fransche re
eeerlng is gedacht vindt zijn eenvoudige
vKW in het feit, dat Frankrijkbijde
onderhandelingen te Geneve het "tuist
gekomen tot het Duitsche standpunt.
De motieven welke de Fransche regeering
aanleiding hebben gegeven thans de mede
S van .ons onderhandelmgsvoorstel aan
de receerinsen welke tot het z.g. pact-van.
vertrouwen zijn toegetreden te doen
niet bekend. Het pact kan toch onmogelijk
ten doel liehben een diplomatieke onderhan
delm» tusschen twee of drie staten te ver
Wen In ieder geval wil het mij voorkomen
tolde landen welke tot nu toe tot. het pact
ziin toegetreden, een aantal machtige Euro
pe staten zijn hier nog niet bij. geen
Schaam vormen dat voor ontwapenmgskwes^
ties een bijzondere competentie ^ou kunnen
opwijzen. Vanzelfsprekend hoeft de Duitsche
rceerin" er niet aan gedacht de door haar
^Ste besprekingen met de FTansche
regeering voor andere regeeringen geheim te
houden. Ik heb van het begin af aan onze
bedoelingen in dit verband nadrukkelijk uit-
een-ezet en heb het van belang geacht dl
reef na mijn onderhoud met deni Franschen
ambassadeur de regeermgen weike er het
meeste belang bij hebben van de Duitsche
démarche op de hoogte te stehen Het-S
evenwel iets anders een zekere krm„ van
re^oerin^en te onderrichten dan deze van
het begin af aan bij gemeenschappelijkei on
derhandelingen te vereenigen. Mocht wat ik
niet hoop. de toepassing van het pact-van-
vertrouwen van de zijde der ^"a-nsche *ege®
ring de beteekenis hebben dat deze thans
niet bereid is tot een directe Dultf£hTr*"e
sche gedachtenwlsselrng, dan zou een nieuwe
toestand zijn geschapen, welke nieuwe be
sluiten der Rijksregeering noodzakelijk zou
"zooveel staat thans evenwel reeds vast dat
het voor Duitschland niet mogelijk is deel te
nemen aan de verdere beraadslagingen te
Ontwapeningsconferentie alvorens, de kwestie
der Duitsche rechtsgelijkheid., niet die van
onze wapening, 00 het punit is gekomen da^-
wij bij de debatten, hebben geeischt.
In liet document dat den 29en Augustus
<3en Franschen ambassadeur is overhandigd
en dat een samenvatting inhoudt van ne
Duitsche standpunt in het ontwapenmgs-
vraagstuk, wordt o.m. gezegd:
I. Na de laatste onderhandelingen te Ge-
nève over het Ontwapeningprobleem konu
het er op aan de poging te doen spoedig
langs diplomatieken weg het probleem op
heldoren dat de Duitsche delegatie in haar
slotverklaring van 22 Juli heeft opgeworpen.
De Duitsche regeering zou zich te dien einde
in vervolge op de hierover reeds te Geneve
met den Fransche vertegenwoordigers ge
voerde vertrouwelijke besprekingen allereerst
met, de Fransche regeering in verbinding
willen stellen.
n. De houding der Duitsche delegatie te
genover de resolutie van de algemeene com
missie van 29 Juli was uitsluitend bepaald
door redenen die uit de zaak zelve voort
vloeiden. en was onvermijdelijk. De resolutie
legt belangrijke puntten voor de definitieve
ontwapeningsconventie vast en wel op een
wijze die reeds doet blijken dat de conventie
betreffende de vermindering der bewapenin
gen buitengewoon ver zal acherblijven bij he
verdrag van Versailles
In feite hebben de besluiten voor Duitsch
land in het geheel geen zin. In de resolutie
blijft de vraag volkomen open of de genomen
besluiten ook van toepassing zullen zijn op
Duitschland. Zoolang deze vraag niet is op
gehelderd is voor de Duitsche delegatie me
dewerking niet mogelijk. i
in. Onder deze omstandigheden werd door
de resolutie van 23 Juli direct de principieele
■vraag opgeworpen welke in de tot dusverre
gevoerde discussie aangeduid is als het- pro^
bleem der gelijkgerechtigheid van Duitsciv
land.
Ten einde ieder misverstand in dit verband
uit te sluiten zal hieronder nogmaals resn
meerend uiteengezet worden wat Duitsch
land verstaat onder gelijkgerechtigheid
hoe het zich practisch, de venverkelijkin;
van dit principe voorstelt.
IV. Vooropgesteld moet daarbij worden dat
er bij de door de Duitsche regeering verlang
de radicale wijze van algemeene ontwapening
geen bepalingen zijn die in Duitschland we
gens draagwijdte der daarin vervatte binden
de elementen zou afwijzen, wanneer het door
de conventie te scheppen algemeene regime
voor alle staten geldt.
Onder deze omstandigheden zal niemand
de Duitsche regeering kunnen verwijten ge
noegen te nemen met een conferentieresul
taten dat voor de sterkbewapende landen
slechts een minieme verandering van hun
huidigen bewapéningsstand met zich brengt,
doch voor Duitschland den status van Ver
sailles zou handhaven. Duitschland heeft het
zelfde recht op nationale veiligheid als iede
ren anderen staat.
V. In dit verband kunnen drie elementen
in de regeling worden onderscheiden nl. ten
eerste de juridische vorm der regeling, ten
tweede de tijdsduur van haar geldigheid
ten derde haar materieele inhoud. Het ligt
voor de hand dat met betrekking tot de beide
eerste elementen slechts één oplossing denk
baar is: zoowel de juridische vorm als ook
de geldigheidsduur der verdragsverplichtin
gen moeten voor Duitschland in de toekomst
dezelfde zijn als voor alle andere staten.
VI. In tegenstelling tot de beide eerste ele
menten der regeling geeft de materieele in
houd van deze regeling ruimte voor onder
handelingen. De Duitsche regeering kan er
weliswaar geen afstand van doen dat in de
conventie het recht van Duitschland op een
met zijn nationale veiligheid in overeen
stemming zijnde bewapeningsstand op ge
paste wijze tot uitdrukking komt. Zij is ech
ter bereid zich voor den duur der eerste con
ventie tevreden te stellen met zekere wijzi
gingen in den stand h-arer bewapening aan
gezien zij van meening is dat men na het
afloopen der eerste conventie tot een tweede
conventie moet komen welke in de vermin
dering der bewapeningen der sterk-hewa-
pende staten aanzienlijk verder gaat en daa:
door meer recht doet aan het Duitsche stand
punt. in het bewapeningsvraagstuk.
Ten einde er een beeld van te geven welke
maatregelen voor de reorganisatie van de
Duitsche weermacht in aanmerking komen,
geeft de Duitsche regeering hieronder een
toelichting van eenige der voornaamste pun
ten.
VII. Op het gebied der kwalitatieve ont
wapening is de Duitsche regeering bereid
ieder verbod van wapenen te aanvaarden dat
voor alle staten in gelijken mate tot uitdruk
king komt. Daarentegen moeten die catego
rieën wapenen die door de conventie niet al
gemeen worden verboden principieel ook
Duitschland veroorloofd zijn.
Wat het defensieve systeem betreft, moet
de Duitsche regeering ook voor zich aan
spraak maken op het recht van alle andere
staten om dit in het kader der algemeen
geldende bepalingen zoo te organiseeren als
dit in overeenstemming is met de behoeften
zoowel als met de economische en sociale bi-
zondere geaardheden des lands. Aan den
eenen kant komt het daarbij aan om orga
nisatorische veranderingen, zooals bijv. rege
ling van den actieven diensttijd der langdie-
nenden en vrijheid in de geleding van de
weermacht. Aan den anderen kant komt het
daarbij aan op de opleiding van een bizon-
dere dienstplichtige militie voor doeleinden
betreffende de in stand houding der binnen-
landsche orde, zoowel als der grens en kust-
bescherming.
Het spreekt van zelf dat de Duitsche regee
ring bij de door haar bedoelde maatregelen
rekening zal houden met den financieelen
toestand van het Rijk.
In feite staan de zaken thans zoo dat de
kwestie der Duitsche gelijkgerechtigdheid
niet meer langer onopgelost mag blijven. De
noodzakelijkheid dezer oplossing blijkt -uit
het verloop tot dusverre en den huidigen
stand van de ontwapeningsonderhandelingen
van Genève, maar daarenboven ook uit rede
nen die samenhangen met den algemeenen
internationalen toestand. Het zal essentieel
bijdragen tot opheffing van de bestaande
spanningen en tot kalmeering der politieke
verhoudingen, welke door het Duitsche Volk
als deemoediging wordt gevoeld en die tege
lijkertijd het herstel van een rustig evenwicht,
in Europa verhindert.
Het Havasagentschap publiceert een be
richt, waarin o.a. wordt gezegd, dat volgens
inlichtingen uit goed ingelichte kringen het
antwoord van de Fransche regeering op het
Duitsche memorandum in de gelijkgerech
tigdheidskwestie niet voor het eind van deze
of begin volgende week verwacht kan wor
den. Dit antwoord zal gepubliceerd worden.
DuatscMand.
Nazis en Centrum confereeren
weer.
In het gebouw van den Rijksdag werden
Dinsdagmiddag de besprekingen tusschen
de afgevaardigden der N.S.D.A.P. en het Cen
trum hervat-
De president van den Rijksdag Goer in g
heelt achtereenvolgens ontvangen den
vroegeren rijkskanselier Dr. Bruenins en den
Rijksdagafgevaardigde dr. Bell (beiden
Centrum).
Engeland
Bezuiniging van tenminste
90 millioen pond.
Voor de komende parlementszitfcing, zoo
verneemt de „Daily Mail", worden wetsont
werpen voorbereid, waardoor een bezuiniging
van minstens 90 millioen pond sterling zal
worden verkregen. Het blad gelooft, dat de
minister van Financiën in staat zal zijn, de
eerstvolgende begrooting beneden de 700
millioen pond te houden. De begrooting voor
net loopende jaar bedroeg 766 millioen pond
sterling.
De regeeringsbemiddeling in
het katoenconflict.
De secretaris van de werkgeversorganisatie
in de katoennijverheid in Lancashire heeft
volgens Reuter verklaard dat het bestuur he
den, Woensdag, zal bijeenkomen om den brief
van den minister van arbeid, waarin deze
zijn bemiddeling in het conflict aanbiedt, te
bespreken.
De secretaris van de werknemersorganisa
tie heefit medegedeeld, dat zijn bestuur Don
derdag zal vergaderen om zijn antwoord te
bepalen.
De brief, dien de minister van Arbeid tot de
vertegenwoordigers der katoenindustrie ir
Lancashire heeft gericht, heeft den. volgen
den inhoud:
„Ik acht het mijn plicht, zekere overwegin
gen te uwer kennis te brengen. De huidige
toestand is teweeggebracht door een i-eeks
betreurenswaardige gebeurtenissen en het is
meer dan ooit noodzakelijk, dat werkgevers en
werknemers besluiten tot samenwerking, zoo
wel in hun eigen belang als in dat van het
algemeen. Ik geloof', dat er geen enkel werke
lijk verschil tusschen beide partijen bestaat
wat betreft de beginselen, waarvan de hand
having der collectieve loonovereenkomsten
afhankelijk is, en dat het werkelijke verschil
gelegen is in de toepassing dier beginselen.
Ten einde de feiten te onderzoeken en tot
een conclusie te kunnen komen, adviseer ik
tot instelling van speciale commissies met de
taak. de loonkwestie te bestudeeren. alsmede
de oplossingen, welke in andere takken van
bedrijf zijn gevonden en welke daar zeer goede
resultaten hebben opgeleverd. Het zal mij
aangenaam zijn, wanneer beide partijen zoo
spoedig mogelijk bijeenkomen ten einde deze
vraagstukken te bespreken". Ten slotte ver
klaart de minister zich bereid, hierbij zijn
medewerking te verleenen.
Steun voor de stakende
textielarbeiders.
In de zitting van het Vakvereenigingscon-
gres deelde de voorzitter volgens een Reu-
tertelegram mede, dat er onder de auspiciën
van het Vakverbond een centrale kas zal
worden gevormd voor de steunverleening aan
de arbeiders in de katoenindustrie en dat er
een rechtstreeksch beroep zal worden ge
daan op alle aangesloten vakbonden om bij -
dragen uit hun eigen kas te verstrekken.
Voorts nam het congres een resolutie aan
inzake het probleem der werkloosheid, waarin
het zijn ernstige bezorgdheid uitspreekt over
de toeneming van het aantal werkloozen.
hetgeen het aan de door de regeering ge
voerde politiek toeschrijft. De omstandig
heid, dat de regeering op het oogenblik be
zig is de loonen te verlagen draagt tot de
vermeerdei-ing der werkloosheid bij.
De resolutie verlangt van de regeering dat
zij haar voornaamste aandacht zal schenken
aan het schrappen der oorlogsschulden er
herstelbetalingen aan de verlaging der ta
rieven en de versterking der binnenlandsche
markt om aldus arbeid te scheppen. Boven
dien wordt een openlijke controle van het
bankwezen en de industriemonopolies als
mede een heffing naar de waarden van het
grondbezit geëischt.
Stijgende werkloosheid.
Het aantal werkloozen in Engeland be
droeg volgens officieele mededeelingen per
22 Augustus 2.859.829, d.i. 48.046 meer dan
de daaraan voorafgaande maand en 126.046
meer dan per overeenkomstigen datum van
verleden -^sar.
Denemarken
Sociaal-democraten hebben
succes bij de verkiezingen.
De verkiezingen voor een deel van de'Eer
ste Kamer hebben naar het Volk meldt vol
gens de tegen middernacht bekende resulta
ten een overwinning voor de sociaal-demo
cratische partij gebracht.
De twee groote burgerlijke partijen/de con
servatieven en de boerenpartij, handhaven
zich of lijden geringe verliezen. De commu
nisten konden geen enkel succes boeken.
Hoewel het onwaarschijnlijk is door de ver
liezen van de radicale partij, dat een sociaal-
democratisch-radicale meerderheid in de
Eerste Kamer tot stand komt, beteekent de
uitslag van deze verkiezingen een versterking
van het kabinet-Stauning.
Het nieuwe kabinet.
De tot president der Mexicaaneche repu
bliek gekozen generaal Rodriguez heeft zijn
nieuwe kabinet reeds 'gereed. Minister van
buitenlandsche zaken is Teilez, minister van
financiën Pani. De ministeries van Oorlog en
binnenlandsche zaken worden voorloopig
door onderstaatssecretarissen waargenomen.
Tsjang Tsjoeng Tsjang, de bekende
Chineesche generaal, eens de rechterhand
van maarschalk Tsjang Tso Lin, is
vermoord.
Polen,
Boeren volgen Amerikaansch
voorbeeld.
De Poolsche boerenvereenigingen hebben
besloten den toevoer van levensmiddelen
naar de steden voorloopig voor een week te
staken-. Het is de bedoeling om door vermin
dering van den aanvoer de prijzen der land
bouwproducten omhoog te brengen. Deze
boerenstakir.g is Maandag begonnen.
CL
.na.
Rapport Lytton minder scherp
dan verwacht?
De „Times" meldt uit Tokio, dat als gevolg
van te Tsjangtsjoen gevoerde onderhande
lingen het. protocol inzake Mandsjoekwo
eenigszins is gewijzigd en uitgebreid. Het zal
heden aan het kabinet worden voorgelegd en
daarna naar den geheimen raad worden ver
wezen.
Volgens Japansche berichten is het rap
port der commissie-Lytton minder scherp
dan verwacht werd. De feiten zouden worden
weergegeven, maar de commissie zou zich
hebben onthouden van het trekken van con
clusies.
Vernomen wordt dat de commissie in over
weging geeft dat de Volkenbond rekening zou
houden met veranderingen die zich zouden
voordoen tusschen de voltooiing van het
rapport en de behandeling ervan te Genève.
Dit wordt uitgelegd als een advies dat het
feit der erkenning van Mandsjoekwo door
Japan wijziging dient te brengen in het vroe
ger gevormde standpunt. (Reuter).
Geen bombardement uit
Russisch vliegtuig?
Van Russiscnhe zijde wordt officieel ve
klaard dat de berichten dat een Russisch
vliegtuig den spoorweg PekingHankau
zou hebben gebombardeerd cn dat dit vlieg
tuig zou bebooren aan het Chineesche rood-
leger, onjuist zijn.
Er bevinden zich geen Sovjetvliegtuigen ii
China, en deze kunnen dus ook niet deel
nemen aan operaties tegen de Chineesche
centrale regeering.
Geen rechtstreeksche Japansch
Chineesche onderhandelingen
Officieel wordt aan Reuter medegedeeld
dat het bericht volgens hetwelk de Japansche
gezant Ariyosji voorstellen naar Nanking zou
overbrengen met betrekking tot het openen
van rechtstreeksche Chineesch-Japansche
onderhandelingen tot regeling van het con
flict in Mandsjoerije niet wordt bevestigd. Er
wordt zelfs de nadruk op gelegd dat zelfs
wanneer het bericht gegrond zou zijn, de
Chineesche regeering niet van haar oor
spronkelijke politiek of zou wijken om de re
geling der quaestie aan den Volkenbond over
te laten. Dientengevolge zijn rechtstreeksche
Chineesch-Japansche onderhandelingen bui
ten quaestie, temeer omdat de datum van de
bijeenkomst van de Volkenbondsvergadering
nabij is.
Zuld'Amerika.
Bolivia en Paraguay met econo
mische blokkade bedreigd.
Volgens niet offfcieele berichten uit Asun
cion, aldus meldt Reuter uit Asuncion, zullen
Argentinië. Brazilië, Chili en Peru ingeval de
vijandelijkheden tusschen Bolivia en Para
guay geopend zouden worden, tegen beide
oorlogvoerende staten een economische blok
kade afkondigen.
LA PAZ. 6 September. De Boliviaansche af
gevaardigde Molena heeft in het parlement
een voorstel ingediend om Paraguay den
oorlog te verklaren.
Presidentsverkiezingen ii
Ecuador.
De verkiezing van den nieuwen president
van Ecuador is thans bepaald op 30 October
a.s. Tot waarnemend president werd, zooals
bekend, eenige dagen geleden de vroegere
president van den Senaat, Martinez, be
noemd, nadat de opstand, welke onder leidlnj
stond van Eonifaz was bedwongen.
Amerika.
Coolidge beveelt Hoover aan.
Oud-president Calvin Coolidge heeft, vol
gens Reuter Hoover zijn steun toegezegd bij
de komende presidentsverkiezing. In een ar
tikel in de „Saturday Evening Post" schrijf:
Coolidige: „De eenige leiding in deze crisis
welke den naam „leiding" waardig is, is ge
geven door Hoover. Wij weten, dat hij veilig
en betrouwbaar is".
.Brltscb-Intillë
Geheime zender voor radicale
propaganda.
Van verschillende zijden is waargenomen
dat het Indisch Nationaal Congres sedert
eenigen tijd een eigen geheimen zender in
gebruik heeft genomen, welks plaats voor
loopig nog onbekend is. De zender wordt ge
bruikt voor radicale propaganda tegen de
Indische regeering en tegen Engeland. Regel
matig wordt opgewekt tot boycott van En-
gelsche waren.
De nieuwe zender heeft bij de autoriteiten
groote ongerustheid gewekt en met behulp
van politie en radiodeskundigen wordt ge
tracht de plaats van den zender op te sporen.
AUTOKARAVAAN DOOR BANDIETEN
OVERVALLEN.
DRIE CONSULAIRE AGENTEN TER
NAUWERNOOD ONTKOMEN.
TEHERAN, 6 Sep.t (Reuter)Te Teheran
zijn drie Amerikaansche consulaire agenten
in uitgeputten toestand aangekomen. Zij
waren door bandieten gevangen genomen en
verplicht een marsch van veertig kilometer
in de bergen af te leggen. Zij slaagden er ten
slotte in tijdens een gevecht tusschen de roo-
vers en een troep Perzen te ontkomen.
De roovers hadden bij Kangavar een kara
vaan van 21 automobielen aangehouden, die
zij plunderden. Zij lieten alle reizigers ver
trekken, behalve de drie consulaire agenten,
van wien zij een losgeld wcnschten.
De Fransche automobielkoning Andrë
Citroen is nog eens even in Amsterdam ge
weest. waar zijn wieg heeft gestaan. Toen
heette hij nog Citroen, evenals zijn vader, en
groeide ongetwijfeld op tot een heel slim
klein jongetje. Dit zette zich voort in ver
snelden mate nadat hij Parijzenaar was ge
worden en die trema op zijn naam had gezet.
Na den oorlog was hij de eerste in Europa die
de massa-fabricage van auto's, die kleine
kittige Citroëns. aanpakte en sindsdien is
zijn bedrijf geweldig gegroeid. Toen maakte
hij dertig auto's per dag, nu duizend. Hij
heeft 80.000 man aan het werk aan zijn fa
brieken, en er is er nog geen éen wegens de
crisis ontslagen, waarop koning André, blij
kens een interview dat ds Telegraaf met
hem gehad heeft, geen klein beetje t-rotsch is.
In dit interview heeft hij ook verklaard
dat hij heelemaal niet tevreden is met ons
auto-gebruik. De Duitschers staan ook ver bij
Frankrijk ten achter, dat anderhalf millioen
auto's bezit. In verhouding rekent hij Duitsch
land en Nederland op eer kwart van dat aan
tal. In Frankrijk zijn er duizenden gezinnen
die het zonder dienstbode doen en op de klee
ding en de voeding bezuinigen om toch maar
een auto te kunnen houden. „Een karakte
ristieke Fransche eigenschap", zegt koning
André. „die wij automobielfabrikanten na
tuurlijk zeer appreciëeren". Nu, dat begri.it>
ik. Toch zijn er zulke menschen bij ons ook
al. Ik heb een echtpaar gekend dat dermate
bezuinigde op personeel, woninginrichting,
kleeding en voeding, alleen om een mooie
auto te kunnen houden, dat de buren en de
vriendinnen van mevrouw unaniem verze
kerden dat het tweetal geen ander geriefelijk
vertrek meer had dan het. interieur van de
auto. dat het gezamenlijk in een jaar tijds
dertig pond was afgevallen en dat meneer al
voor het vierde jaar met zijn winterjas liep,
terwijl de zomerhoed van mevrouw vijf a zes
modes ten achter was en voor haar alleen de
hoop bestond, dat die hoed den heelen cir
kelgang der mode zou meemaken er. ;rn;euw
en vogue komen als die volbracht zou zijn.
Maar u weet hoe buren en vriendinnen van
mevrouw zijn.
In elk geval waren dit mensoh®" r.aar het
hart van André Citroen, evenals dat Londen-
^che echtpaar, dat ik eveneens ?°kend heb
en dat zoozeer verarmd was, dat het alleen
nog maar den blinkenden voorsteven van
zijn Cadillac uit de steeds nwi -deu
ren kon laten steken. Er was geen geld om
benzine te betalen en met het luxe-voorwerp
uit te gaan. Maar het CTediet bij den slager,
den bakker en den knndenier werd er min of
meer door gehandhaafd. Men moet zijn tijd
begrijpen. Koning André zou ook een geval
als dit weten te waardeeren.
Belangrijker is overigens, wat hij in het
bewuste Interview verteld heeft over ziin or
ganisatie van het. autobusbedriif in Frank
rijk. Voor ons land zijn die verklaringen, ver-
gelijkingsgewijze. ook alleszins belangwek
kend. Ik ontleen er b^t. volgende aan:
„Het treinvervoer bleef ten achter bij de
wenschen der massa. Of beter, wij hebben
de massa snel verplaatsbaar gemaakt, schijn
baar ten koste der spoorwegmaatschappijen,
doch hierover later. Het betrof aanvankelijk
de korte afstanden waar de treinen met de
slechte aansluitingen soms een gemiddelde
van slechts 10 K.M. per uur maakten. Met
de autobus kon men sneller en gemakkelij
ker zijn doel bereiken. Een voorbeeld: Mar
seille, met een even groot, aantal inwoners
als Amsterdam, ligt 30 K.M. van Aix, dat
30.000 inwoners telt. Treinverbinding: vier
maal per dag met gemiddeld 20 passagiers
d. i. totaal 80 passagiers per dag. Thans heb
ik een autobusdienst tusschen genoemde
plaatsen georganiseerd, die elke 3 minuten
een wagen met 20 passagiers overbrengt. Ook
mijn concurrent Renault volgde mijn voor
beeld, zoodat op dit traject thans om de V/2
minuut een bus vertrekt en het er op som
mige dagen in de week zoo druk loopt, dat
de politie de files- der wachtende passagiers
moet regelen. Op het traject RouaanLe
H&vre organiseerde ik eenzelfden autobus
dienst om het half uur. In Parijs zelf bracht
ik verschillende autobuslijncn Binnen twee
jaar hoop ik dat 10.000 Citroën-autobussen
400 passagiers per dag zullen vervoeren op
diverse trajecten in Frankrijk. Dat beteekent
dus een verplaatsing van 4.000.000 passagiers
per dag en dikwijls over afstanden van 50
tot 100 K.M.
Natuurlijk zullen de kleine winkeliers in
de provincieplaatsen er onder lijden, want
men gaat nu in de „stad" z'n inkoopen doen,
doch daar staat tegenover dat zij die een
maal in de „stad" zijn ook meer geld uit
geven waarvan weer anderen profiteeren.
Ik stipte reeds aan dat de spoorwegen oogen-
schijnlijk een deficit zouden boeken door
deze autobusconcurrentie. De strijd heeft
echter elk zijn deel gegeven, waardoor bei
den zijn gebaat. Het passagiersvervoer in de
groote treinen blijft natuurlijk gehandhaafd,
alleen de korte verbindingen zullen haar
passagiers aan de autobussen moeten af
staan. Hierop bestond reeds voor de autobus
invasie een verlies van 80 pCt„ zoodat nu
dit bedrijf op de spoorlijnen zal worden uit
geschakeld, ook het verlies komt te vervallen,
wat dus een winst beteekent.
Het vrachtvervoer zal voor het groote deel
aan de spoorwegen moeten blijven. Mijn
strijd, is dan ook niet tegen de spoorwegen
gericht, maar tegen het vervoer op zware
vrachtauto's over groote afstanden. Deze
„camions" bederven onze autowegen, die
moeten dus weg. Maar ook in dit opzicht
dienen de spoorwegen zich te reorgandseereai
want het gewone vrachtvervoer Parijs
Marseille per trein neemt nog een 14 dagen
in beslag terwijl de auto het in 24 uur" af
kan.
De Fransche regeering, die mij indertijd
een studie van de tabaksregie opdroeg
welk rapport haar een bezuiniging van 3
milLioen francs per jaar opleverde, heeft
mij thans de vereerende taak opgedragen
een studie te maken van de reorganisatie
der spoorwegen, in verband met het aufco-
busvervoer. Ik zal er minstens drie jaar aan
moeten arbeiden, doch verwacht stellig een
resultaat te bereiken, waarmede beide ver
voermiddelen gebaat zijn".
Dit zijn, zooals u ziet, wel beschouwingen
die te denken geven. Het proces, dat zich
ook in ons land doet gelden in de verkeers-
verhoudingen, blijkt in Frankrijk al in ver
sneld tempo te werken Het voorbeeld van
de diensten Marseiile-Aix is wel heel frap
pant. Overigens ligt er een belangrijk ver
schil in het feit dat autobusdiensten door
root-industriëelen als Citroën en Renualt
worden georganiseerd. De meeste bij ons
worden geëxploiteerd door kleine onderne
mertjes.
R. P.
DE GRAF ZEPPELIN TERUG.
HAMBURG, 6 September (V.D.) De
Hamburg Amerika Lijn deelt mede, dat het
luchtschip „Graf Zeppelin" Woensdagmor
gen te ongeveer half zes te Friedrichshafen
terug verwacht wordt.
