Duitsche Rijksdagcommissies
contra de regeering
qet belangrijkste nieuws.
Chili,
DUIDER COURANT
woensdag 14 september 1932
tweede blad
Rijksdag vindt-, ontbind ik op grond van pa- Ben officiéél communiqué vermeldt, dat i
ragraaf 25 van de Rijksgrondwet den Rijks- een Boliviaansch vliegtuig tusschen fort
Arce en fort Chanar is neergeschoten.
De feiten waren dezelfde als die van 12
September 1932. Ook toen ging het er om dat
het gevaar bestond dat de Rijksdag gebruik
zou maken van zijn recht tot opheffing van
verordeningen. Evenmin als op 12 September
jl. had toen voor de ontbinding een stemming
plaats gevonden. De ontbinding werd zonder
tegenspraak erkend.
De ministers weigeren in de zittingen te verschijnen.
Een briefwisseling van Goering met Von Hindenburg
en Von Papen. De Rijksdagpresident verzoekt den
rijkspresident zijn vertrouwen aan het huidige kabinet
te onttrekken. Uiteenzetting van de regeering
over de ontbinding van den Rijksdag.
DUITSCHLAND
De Rijksdagcommissie ter bescherming van
J rechten der volksvertegenwoordiging te
genover de Rijksregeering is gistermorgen
om elf uur onder voorzitterschap van den
gewezen Rijksdagpresident Loebe (sociaal
democraat) bijeen gekomen.
jffljcsdugpresident Goering (rechts) met
partijgenoot op weg naar de sitting.
De Commissie besloot de resolutie
Ücfc uitspreekt tegen Rijkskanselier en Rijks
minister van Binnenlandsche Zaken, omdat
ze -weigerden voor de commissie te verschij
nen, niet alleen ter kennis te brengen van
de Rijksregeering, doch evenzeer ter kennis
yan den Rijkspresident.
Na een vrij langdurig debat, dat ten deele
yan juridischen aard was werd een voorstel
van Frank (N.S.D.A.P.) aangenomen, waar
in de commissie constateert, dat de Maan
dag gehouden stemming over de opheffing
der noodverordeningen en het onthouden
van het vertrouwen in de re geer in g von Pa
pen constitutioneel waren, terwijl ook de
beide door het Centrumlid Wegmann inge
diende moties met betrekking tot het ont
bindingsdecreet met de stemmen der Duitsch
Nationalen tegen, werden aangenomen.
Het voorstel Frank, waarbij de commissie
verzoekt den datum van nieuwe verkiezin
gen zoo spoedig mogelijk mede te doelen,
wordt eveneens aangenomen.
De voorzitter zal beoordeelen wanneer de
commissie opnieuw zal bijeenkomen.
De Rijksdagcommissie voor Buitenlandsche
Zaken kwam gistermiddag om drie uur on
der voorzitterschap van den nationaal so-
cialistischen afgevaardigde Dr. Frick bijeen.
Op de agenda stond de behandeling van de
overeenkomst van Lausanne en de ontwape
ningsonderhandelingen.
Bij den aanvang der zitting was de regee
ring niet aanwezig.
Behalve de eigenlijke leden der commissie
woonden eenige leden van den Rijksraad de
zitting bij.
Ambassadeur Naöoïny, die zich naar de
bijeenkomst in den Rijksdag had begeven,
verliet zeer spoedig de zaal en wel nog voor
de zitting geopend werd verklaard, nadat bij
vernomen had dat de Rijksregeering niet
vertegenwoordigd zou zijn.
De voorzitter deelde mede dat zoowel te
lefonisch als schriftelijk getracht is den
Rijkskanselier, den minister van Buitenland
sche Zaken en den Rijksweerminister over
eenkomstig den wensch der commissie te be
wegen deel te nemen aan de zitting. Deze
pogingen zijn vruchteloos gebleven.
Bij afwezigheid der Duitsch Nationalen
werd vervolgens met algemeene stemmen een
Centrumsvoorstel aangenomen, waarbij de
weigering der regeeringsleden deel te nemen
aan de commissiebijeenkomst een schending
oer grondwet wordt genoemd waartegen ten
sterkste wordt geprotesteerd.
De voorzitter zal beoordeelen wanneer de
volgende zitting der commissie zal worden
gehouden. De bijeenroeping zal voorts moe
ten geschieden indien twee fracties zulks
wenschen.
Dinsdag heeft een briefwisseling plaats ge
vonden tusschen den president van den
Rijksdag Goering en Rijkspresident Von
Hindenburg.
Goering heeft een schrijven gericht aan
Von Hindenburg waarin hij den Rijkskanse
lier en den Rijksminister van Binnenlandsche
Zaken van openlijke schending der grond
wet beschuldigt Hij eischt in deze van den
Rijkspresident dat hij beide ministers op
dracht geeft onverwijld voor de commissie
te verschijnen.
De Rijkspresident heeft in zijn antwoord
de beschuldiging nadrukkelijk van de hand
gewezen en de erkenning geëischt van den in
verband met zijn decreet inzake de ontbin
ding van den Rijksdag geschapen toestand.
In dit geval zou niets het verschijnen van
Rijkskanselier en Rijksminister van Binnen
landsche Zaken in de zitting van de com
missie tot handhaving van de rechten van
net parlement in den weg staan.
Het heeft in regeerïngskringen de aandacht
DuItscMand.
Ook nieuwe verkiezingen in
Hessen?
De Sociaal-democraten eischen de ontbin
ding van den landdag van Hessen. Hiervoor
is een tweederde meerderheid van den land
dag noodig, zoodat de beslissing in deze bij
de NSDAP ligt.
De SPD landdagfractie heeft besloten
zoo spoedig mogelijk een desbetreffend voor
stel m te dienen.'
Japan.
Erkenning van Mandsjoekwo
in geheimen raad goedgekeurd
In een onder voorzitterschap van keizer
Hirohito gehouden plenaire zitting van den
geheimen raad is volgens Reuter de officieele
erkenning van den nieuwen staat Mandsjoe
kwo door Japan goedgekeurd.
Engeland,
president Goering aan president Von Hin
denburg geen aanhef en ook geen slotformule
bevatte.
Dit feit is zonder praecedent. De Rijks
president heeft op dezelfde wijze geant
woord.
Goering heeft daarna aan den Rijks
president een tweede schrijven gericht. Het
eerste schrijven dat het standpunt van de
commissie tot handhaving van de rechten
der volksvertegenwoordiging betreft, was,
naar van nationaal socialistische zijde ver
luidt, niet door hem persoonlijk, maar in de
commissie opgesteld. Dit tweede door Goe
ring persoonlijk opgestelde schrijven geeft
in een samenvattend overzicht van de ge
beurtenissen in den Rijksdag zijn officieel
standpunt als Rijksdagpresident weer.
In zijn schrijven zet Goering oun. het vol
gende uiteen: Als president van den Rijks
dag deelt hij den Rijkspresident mede dat de
Rijksdag in zijn zitting van Maandag bij
stemming besloten heeft de door de re
geering Von Papen mede onderteekende
noodverordening van vier en vijf September
buiten kracht te doen stellen en een des
betreffende eisch tot den Rijkspresident te
richten, tevens heeft de Rijksdag hij stem
ming het vertrouwen opgezegd aan de
regeering-Von Papen, waarbij de regeering
Von Papen met een overweldigende meerder
heid bleek het vertrouwen van het Duitsche
Volk te hebben verloren. Hiermede geeft de
Rijksdag uiting aan zijn verwachting dat de
Rijkspresident de betrokken noodverorde
nlng onmiddellijk buiten kracht zal stellen,
terwijl het natuurlijke gevolg van de motie
van wantrouwen het aftreden der regeering
Von Papen zal zijn, aangezien zoowel ten
opzichte van het binnenland als ten
opzichte van het buitenland deze regeering
geen legitimatie van het buitenland heeft.
Goering eindigt zijn brief als volgt:
Hoe waardevol het gezag van Uw Excel
lentie oog moge zijn, niet mag over het
hoofd worden gezien dat het vertrouwen
van den Rijkspresident in een regeering zijn
aanvulling moet vinden in 't vertrouwen van
het Duitsche Volk". De Rijksdagpresident
geeft derhalve uitdrukking aan de gerecht
vaardigde hoop dat de Rijkspresident even
eens zijn vertrouwen aan de regeering zal
onttrekken.
Ook aan Rijkskanselier Von Papen heeft
Goering een tweetal brieven gericht. Hij ver
klaart allereerst gedwongen te geweest de
stemming van den Rijksdag te doen door
gaan, overeenkomstig het parlementaire ge
bruik tot nu toe en derhalve verzoekt 't ver
wijt inzake schending der grondwet terug te
nemen, aangezien de voorwaarden voor een
dergelijke eer-schending niet aanwezig zijn.
In een tweede aan den Rijkskanselier ge
richt schrijven verklaart Goering dat hij, na
er zich van te hebben overtuigd dat ook
ministers die door den Rijksdag ten val
waren gebracht, het recht hebben een ont
bindingsdecreet van den Rijksdag te con-
trasigneeren, reeds gisteravond zijn meening
in dier voege heeft gewijzigd dat hij de
Rijksdag formeel als ontbonden beschouwt
en dat derhalve verdere zittingen of onder
handelingen met uitzondering van de in de
grondwet benoemde commissies niet zullen
plaats vinden.
Officieel wordt medegedeeld: De president
van den Rijksdag heeft den 12en September
de voorlezing van het door den Rijkspresi
dent uitgevaardigde ontbindingsdecreet ver
hinderd en heden den Rïjkspresident mede-
edeeld dat volgens zijn opvatting de ontbin
ding van den Rijksdag pas rechtsgeldig is
geworden na de gehouden stemming. De
commissie tot handhaving van de rechten
van het parlement heeft eveneens de rechts
geldigheid der stemming beweerd. De Rijks
president en de Rijksregeering deelen deze
zienswijze niet. Over het feit op welk tijdstip
de Rijksdag wordt ontbonden, beslist slechts
de Rijkspresident. De ontbinding kan ge
schieden of door voorlezing van het decreet
door den Rijksdag of door de ter handstel
ling van het decreet aan den Rijksdagpresi
dent. Op het oogenblik der overhandiging,
wordt de ontbinding van kracht. De van
kracht wording kan niet afhankelijk worden
esteld van het goed dunken van den Rijks
dagpresident.
De Rijksregeering heeft zich bereid ver
klaard te onderhandelen met de overeen
komstig art. 35 van de Rijksgrondwet be
staande commissies. Zij moet evenwel, alvo
rens hiertoe over te gaan. er volkomen van
overtuigd zijn dat de nog aanwezige instan
ties van den Rijksdag, dat zijn het presidium
en de beide bij art 35 van de grondwet in
gestelde commissies de door den Rijkspres.i-
dent voor de stemming afgekondigde ontbin
ding van den Rijksdag en de daarenboven
voor de Rijksregeering ontstane positie er
kennen.
Zonder deze erkenning is de uïtnoodiging
aan de Rijksregeering om te verschijnen voor
de commissie tot handhaving van de rech
ten van het parlement, evenals voor de com
missie voor buitenlandsche zaken, in strijd
met zich zelve.
Overigens kan er aan herinnerd worden
dat de eerste Rijksdag van de Duitsche re
publiek op 13 Maart 1924 door Rijkspresdent
Ebert ontbonden is met de volgende motivee
ring: „Nu de Rijksregeering vastgesteld heeft
dat haar verlangen de op grond van de mach
tigingswet van 13 October en 8 December 1923
uitgevaardigde en door haar van vitaal be
lang genoemde verordeningen op het oogen
blik onveranderd te laten voortbestaan niet
Nog geen overeenstemming in
het textiel geschil.
Op de gisteren te Manchester gehouden
conferentie tusschen vertegenwoordigers der
werkgevers en werknemers in de katoen-in
dustrie van Lancashire gaf de door het mi
nisterie van Nijverheid aangewezen bemid
delaar Leggett, die de bijeenkomstpresi
deerde, een uitvoerige toelichting op den
brief, dien de minister eenige dagen geleden
tot beide partijen heeft gericht.
Aan het slot der conferentie, aldus meldt
Reuter, werd besloten een commissie samen
te stellen uit vijf vertegenwoordigers der
werkgevers en eenzelfde aantal werknemers
gedelegeerden, teneinde een program voor
de voortzetting der conferentie op te stellen.
Deze werd daarop tot 15 dezer verdaagd,
waarna de commissie van tien nog bijeen
bleef. Men verwacht, dat de commissie he
den met haar taak gereed zal komen.
Ook de vertegenwoordigers der spinnerij-
bedrijven kwamen te Manchester bijeen ter
bespreking van de eenigen tijd geleden aan
gekondigde verlaging der loonen met 2 shil
ling 9 pence per pond sterling.
Storting der Iersche betaling
bij de B. 1. B.?
De Britsche premier MaoDonald en de
minister voor de Dominions Thomas hebben
•naar Reuter meldt, beraadslaagd over een
mededeeling van den Ierschen premier. De
Valera. Daarin stelt, naar men aanneemt
De Valera voor, het bedrag der annuïteiten
over te maken aan de Bank voor Interna
tionale Betalingen, im afwachting van een
regeling der kwestie door arbitrage.
Amerika,
Gunstig vooruitzicht voor
Frank Roosevelt.
De verkiezingen voor het gouverneur
schap van Maine, die heel belangrijk zijn,
omdat men hierin een aanwijzing ziet voor
het resultaat van de a.s. presidentsverkie
zingen, leveren een gunstig vooruitzicht op
voor de kansen van den candidaat der demo
craten, Roosevelt. In totaal zijn er 639 dis
tricten; de uitslagen van 50 districten zijn
nog niet bekend. Op het oogenblik heeft,
blijkens een Reuter telegram uit Portland,
de democratische candidaat Brunn de lei
ding met 1300 stemmen op Burleigh Martin,
den candidaat der republikeinen. Indien
Brunn de overwinning behaalt, zal hij
eerste democratische gouverneur zijn na 18
jaren. Maine is de eenige staat, waarin voor
November a.s. verkiezingen worden gehouden
en men zegt: „zooals Maine stemt, stemt
het land".
Herziening van het
Honoloeloeproces?
Als gevolg van een enquête van vier maan
den, door detectives op Hawaii en in de Ver-
eenigde Staten ingesteld is er, naar de „New
York Times" verneemt, een rapport opge
steld waardoor ernstige twijfel rijst ten aan
zien van de schuld van Kahawawai; de moord
op dezen was de oorzaak van het befaamde
proces-Massie te Honoloeloe.
De ambtenaar van het OM. in het proces-
Massie is uit Honoloeloe naar New-York ver
trokken om over de zaak te confereeren met
den gouverneur van Hawaii Judd.
(Reuter)
België,
Duizenden mijnwerkers nog
in staking.
In de provincie Luik hebben volgens Reuter
5000 mijnwerkers den arbeid nog niet her
vat, in het bekken van Namen 354 en in
de provincie Henegouwen 13.000.
Clja
Japansche vlootdemonstratie
voor Nanking
Naar gemeld wordt zouden Japansche
marinesoldaten, die door de Ja-pansche oor
logsschepen aan land gezet waren aan de
rivier Kais tegenover Nanking machinege
weren hebben opgesteld, .gericht op het cen
trale gebouw van de Chineesche regeering
in Nanking.
In de omgeving van Nanking zijn, volgens
dit bericht, Japansche kleine oorlogsschepen
geconcentreerd. De Chineesche overheid
heeft onmiddellijk stappen gedaan om de Ja
pansche oorlogsschepen te doen terugtrek
ken. Men gelooft dat de Japansche regeerini
met deze demonstratie een druk wil oefenen
op de Chineesche regeering om deze
er toe te brengen af tezien van
alle maatregelen tegenover Japan naar
aanleiding van de a.s. erkenning van Mand
sjoekwo.
Zuid-Amerika,
getrokken dat Set schrijven, van Rijksdag- de toestemming van de meerderheid van den voortgezet.
Nieuwe nota's van Paraguay
Ter verdediging van haar houding in het
conflict om den Gran Chaco heeft de regee-
rins van Paraguay nota's gezonden aan den
Volkenbond en de neutrale Amerikaansche
mogendheden.
De strijd om het fort Bouqueron wordt
De regeering afgetreden.
Naar uit Santiago de Chile wordt gemeld,
is de Chileenscihe regeering afgetreden. Pre
sident Davila zal de formatie van een nieuwe
regeering op zich nemen.
DE „VLIEGENDE FAMILIE"
GERED.
TOCH OVERWINTERING OP GROENLAND?
De „vliegende familie
KOPENHAGEN, 13 September (VU.) In
een radiogram deelt de Engelsche trawler
„Lord Talbot" mede dat de bemanning
van Hutchinson's vliegtuig „The Flying Fa
mily" gered is, dat alle acht geredden licha
melijk wel zijn en dat de machine een wrak
is.
Wat thans met Hutchinson en zijn gezin
en twee metgezellen moet gebeuren staat nog
niet vast. Zij zullen of te Angmagsalik moe
ten overwinteren, of zij zullen door het mo
menteel te Julianahaab liggende motorschip
„T. H. Stauning" van Angmagsalik moeten
worden afgehaald. Of dit zoo laat in het
jaar nog mogelijk is zonder dat de T. H.
Stauning" gevaar loopt in te vriezen, valt te
betwijfelen.
Aan boord van de „Stauning" bevindt zich
o.a. de bekende Poolonderzoeker Dr. Knut
Rasmussen, die reeds Zondag opdracht heef:
gekregen om al het mogelijke te doen om
Hutchinson en de zijnen op te sporen.
VELSEN
MEJ. P. H. WOERLEE VERTREKT
BIJNA 12 JAREN VAN VRUCHTBAREN
ARBEID IN DEZE GEMEENTE.
Eenigen tij'd geleden werd bekend gemaakt
dat mej. Woerlee de Gemeente eerlang zou
verlaten; haar benoeming tot inspectrice
van het Kleuteronderwijs in Z.O. Drenthe
was definitief geworden; slechts enkele
formiliteiten waren nog te vervullen en dit is
inmiddels geschied.
Aan de na de oorlogsjaren gebouwde
school bedoelr als hulde aan de in den
oorlog omgekomen visschers uit deze Ge
meente werd zij in September 1920 als
Hoofd benoemde na vroeger bij het bewaar
school onderwijs te Gouda en Zwammer-
dam werkzaam geweest te zijn, in de laatste
standplaats gedurende een 9rtal jaren als
Hoofd der Nutsbewaarschool.
Ruim 11 jaren heeft mej. Woerlee het 'kleu
teronderwijs hier gediend op een wijze die
boven lof verheven is; de school werd be
gin Januari 1921 definitief in gebruik geno
men en van dit tijdstip af dateert haar on
afgebroken werkzaamheid in deze gemeente.
Wij, ouders, die, het voorrecht hebben
gehad onze, kinderen naar deze school te
kunnen zenden, ze toevertrouwende aan
mej. W. en haar staf van toegewijd perso
neel, kunnen eenigermate beoordeelen de
waarde dezer eminente onderwijskracht. Het
oude en verouderde „bewaari'-schoolonder-
wijs heeft zij nieuwen vorm en gestalte
geven, getoetst aan de nieuwe inzichten,
welke zich de laatste jaren op dit terrein
baan gebroken hebben. Er waren, er zijn
wellicht oude.rs, die het bewaarschool-on
derwijs voor de kleinen verwerpen of slechts
aanvaarden als een noodzakelijk kwaad. De
bewegingsvrijheid, als eerste voorwaarde
voor een harmonische ontwikkeling van het
opj groeiende kind, wordt bij den aanvan
van den leerplichtigen leeftijd wel zóó aan
banden gelegd, dat -we onze kinderen zoo
lang mogelijk de vrijheid moeten laten. Dit
standpunt wordt nog door velen verdedigd
en gedeeld; daartegenover heeft ook een
andere beschouwing veld gewonnen, dat -de
kinderen, die het voorbereidend onderwijs
hebben gevolgd, een voorsuprong hebben op
de anderen, als ze hun intrede doen op de
„groote" school.
Deze twee richtingen en opvattingen zijn
in en door deze school nader tot elkaar ge
komen. De voorstanders hebben het kleuter
onderwijs indien mogelijk, nog meer leeren
waardeeren, terwijl de tegenstanders of
niet verklaarde voorstanders door de practijk
dezer school en van dit onderwijs de dingen
anders Ihebben leeren zien.
Deze mooie school met- groote speellokalen
met frissche lesvertrekken, toegankelijk voor
zon en lucht, ruim, opgetrokken, verder aan
gekleed. op prettige, het ook streelende wijze,
RiJKSDAC-COMEDlE.
De vertooning die zich Maandagmiddag in
den Duitschen Rijksdag heeft afgespeeld
stemt tot medelijden met een volk, dat aan
zulk een verzameling politieke leiders is
overgeleverd. De partijen van uiterst-rechts,
die de democratie zoo zeer verguizen en zoo
veel beter en vaster heeten te kunnen regee-
ren, hadden moeilijk een maller figuur kun
nen slaan. Het hoogtepunt werd bereikt toen
de president Goring, een nationaal-socialist
die eigenlijk aviateur is, den rijkskanselier
Von Papen het woord weigerde ofschoon de
wet gebiedt, dat aan de regeering ten allen
tijde het woord verleend moet worden. Vol
gens den president was de stemming al be
gonnen. Dit was niet waar. Hij had alleen
maar gezegd: „Aan de orde is nu de stem
ming over de communistische motie, waarop
de rijkskanselier onmiddellijk het woord
vroeg. Het werd hem geweigerd, waarop hij
naar de tafel van den president liep en er
het door Rijkspresident Von Hindenburg ge-
teekende ont-bindings-decreet op legde. De
aviateur schoof dit verachtelijk opzij, de re
geering liep daarna weg, de stemming over
de communistische motie „verpletterde haar"
(maar zij regeert nog) met 513 tegen 32
stemmen, en meneer GÖring's poging om den
Rijksdag toch nog in leven te houden mis
lukte doordat de socialisten en het Centrum
weigerden dit spelletje mee te spelen. De
Rijksdag is dus nu ontbonden, en die stem
ming heeft geen geldigheid. Niettemin heeft
zij bewezen dat de regeering-Von Papen
maar 32 van de 545 leden achter zich heeft.
Dat is zoowat zes procent
De communist Torgler heeft de „handig
heid" gehad dezen janboel te veroorzaken.
Als communist zal hij er wel trotsch op we
zen. Maar of zijn partij er voordeel van zal
hebben is een andere zaak. De machteloos
heid van de Duitsche politici om hun land
te regeeren schijnt regelrecht te zullen voe
ren naar een herstel van de Hohenzollem-
dynastie. Dergelijke treurige vertooningen
als deze laatste moeten de doodsteek worden
misschien is deze het al geweest voor
de arme constitutie van Weimar. Daar
wordt allang fantastisch mee omgesprongen,
maar nu schijnt de laatste eerbied voor de
grondwet wel te verdwijnen.
Intusschen „regeert" nog de heer Von Pa
pen, met een zes procent minderheid, en zal
maar weer nieuwe Rijksdagverkiezingen uit
schrijven. Mochten ze werkelijk gehouden
worden de tijd voor staatsgrepen schijnt
nu wel zeer rijp, maar wie weet blijven ze
nog uit dan kan men er bij voorbaat op
rekenen dat wéér geen „working majority"
bereikt zal worden. Wat dan? Maar weer
ontbinden, en opnieuw gaan kiezen. Het
Duitsche volk is wel een hardwerkend kies
college geworden! Maar het kan op deze
mannier natuurlijk niet blijven doorgaan.
Komt het tot een herstel van het Duitsche
keizerrijk, met bijbehoorende afscheiding
van den Volkenbond en nieuwe ontwikkeling
van de bewapening van het rijk, dan zal het
verdrag van Versailles het hoogtepunt van
zijn resultaten bereikt hebben. En de hemel
weet wat dan nog den heldhaftigen op-
marsch naar de volgende slachting-op-
roote-schaal zal kunnen verhinderen.
Voor de desorganisatie van Duitschland
zijn de regeeringen der andere groote mo
gendheden in de hoogste mate aansprakelijk.
De vloek van het nationalistisch drijven
heeft tot deze bende geleid. Men heeft ge
tracht Duitschland eronder te houden, het
onder voogdij te laten blijkbaar in de on
zinnige verwachting, dat zooiets eeuwig zou
kunnen voortduren en is nu de controle
over den toestand in Duitschland volkomen
kwijt. Noch de Duitsche regeering, noch de
president van den Rijksdag zijn gisteren in
staat gebleken zich te handhaven, en een
volk van zestig millioen zielen raakt steeds
meer in den toestand van een stuurloos schip.
Wat de gemiddelde Duitscher, die een gewil
lig burger is en bij voorkeur met krachtige
hand geregeerd wordt, van den huidigen
janboel moet denken, lijdt geen twijfel. Hoe
kan hij nog respect voelen voor zulk een lei
ding van zijn hoogste overheidscolleges? Hij,
die van nature geneigd is tot orde, systeem,
grondige voorbereiding van zaken, en die een
soort van opéra bouffe ziet opvoeren waar
bij een willekeurige communist den boel
compleet in de war schopt?
De Fransche Kamer geniet een zekere re
putatie voor haar lichtbewogenheid, impul
sieve daden en intriges, maar die is tegen
woordig een statig regentencollege uit vroe
ger eeuwen vergeleken bij den Duitschen
Rijksdag.' Was de Fransche Kamer maar wat
impulsiever geweest in de laatste twee ja
ren
Dan had zij alles kunnen doen om deze
Duitsche desorganisatie, die een ramp voor
de wereld zou kunnen worden, te verhinde
ren.
R. P.
dit alles is als „doode" stof tot een centrum
van kindervreugd en kindervertier gewor
den door de bezielende en begeesterende
wijze, waarop Hoofd en personeel met het
„levende" materiaal, het jonge volkje wis±en
op te gaan.
We brengen in herinnering de vele open
bare lessen, tentoonstellingen St.-Nicolaas-
feesten en ouder-avonden, welke steeds veel
belangstelling hadden en waar altijd tot
uiting kwam de prettige verhouding tus
schen personeel en ouders, waardoor zooveel
tot stand gebracht kon worden, wat aan
het onderwijs der kinderen ten goede kwam.
Als van de ouders een financieele bijdrage
werd gevraagd voor de uitvoering van het
een of andere plan, werd nooit tevergeefs
een beroep gedaan, zelfs hebben de ouders
uit eigen middelen voor de aanschaffing van
een piano gezorgd ten dienste van het
zangonderwijs.
We overdrijven niet, als we zeggen dat
deze school door de bekwame en beproefde
leiding van mej. Woerlee tot een model
inrichting is geworden, waarop de gemeente
Velsen trotsch kan zijn.
Als een donkere plek, als een schaduw op
deze mooie, eervolle loopbaan, werd door
den Raad der Gemeente het besluit tot op
heffing der school per 1 Januari aan
staande genomen; uit „noodzaak" wordt
deze school met een bevolking van ruim
250 leerlingen, welke ged/urende bijna 12
jaren haar bestaansrecht heeft bewezen, uit
den schakel van het onderwijs weggenomen
tot schade der kleinen, tot groot ongerief
van vele ouders, wier omstandigheden
deze school tot een onmisbare hebben ge
maakt.
Met dit woord van afscheid namens veel
oud.rs, zeggen we mej. W. dank voor al het
geen ze voor onze kinderen is geweest; we
wenschen. dat het haar gegeven moge zijn,
in haar nieuwen werkkring even nuttig en
meth dezelfde geestdrift werkzaam te zijn
voor het kleuteronderwijs, waaraan zij haar
gaven van hoofd en hart heeft geschonken.
Fröbel5s devies: „Laat ons voor de kin
deren leven" heeft zij tot het hare gemaakt
en hier in toepassing gebracht op een wijze
die ons tot groote erkentelijkheid stemmen
moet.
Y. J. RETTSMA.
Velsen, H September 1932.
